PRINSES WILHELMINA MORGEN 75 JAAR
Bij een
verjaardag
Nederlandse bij auto-ongeluk
in België omgekomen
Agenda voor
Haarlem
Beelden uit een veelbewogen leven
in dienst van het vaderland
Zes gewonden: 4 Nederlanders, 2 Polen
Bouwsteiger stortte in;
een arbeider gedood
Twee jongens in zee
verdronken
Internationaal tuinbouw-
congres in Den Haag
Gesprek in Genève over
atoomgarantie „nuttig
DINSDAG 30 AUGUSTUS 1955
5
Amerikaanse tariefcon
cessies voor Nederland
Nederland is bereid internatio
naal bureau te huisvesten
Nederlandse zeeman in
Denemarken verdronken
Bejaarde vrouw overleden
door gasvergiftiging
Zes regeringen zullen resultaat
van het overleg bestuderen
Consumentenbond wenst
langzamer bromfietsen
Prinses Wilhelmina viert morgen, 31
Augustus, haar vijfenzeventigste verjaar
dag. Deze datum roept telkenjare weer de
herinnering terug naar de zonnige, vaak
warme Koninginnedag van vroeger, die
voor de schoolkinderen de laatste, feeste
lijke dag van de vacantie was. Zij trokken
dan, getooid met oranjesjerpen en rood-
wit-blauwe vlaggetjes, door de straten in
het felle zonlicht onder de wapperende Ne
derlandse driekleur. Het was een feestdag
die de sfeer van vrolijkheid, vreugde en
verbondenheid bracht een sfeer die
moeilijk te vergeten is en ook niet vergeten
behoeft te worden, ook al is in onze jaren
de „Koninginnedag" naar April verschoven.
Dat is de kracht en de troost ener tra
ditie. Traditie kent sfeer en houdt aie
levend, ook al zijn de jaren voorbijgegaan
en de omstandigheden veranderd. En zo
als de traditie levend is gebleven, zo is ook
Prinses Wilhelmina, onze vroegere Konin
gin, blijven leven als een persoonlijkheid
en een bindingskracht in het Nederlandse
volk. Nu zij de verre mijlpaal der vijfen
zeventig jaren heeft bereikt, en terugge
trokken leeft in haar intiem milieu van
rustende vorstin, worden de herinneringen
sterker en spreekt de erkentelijkheid met
luider klank in de harten van hen, die veel
van de bewogen jaren harer regering heb
ben meegemaakt en met haar de catastrofe,
het lijden, de redding en de nieuwe opgang
hebben beleefd, die haar leven als Konin
gin hebben gekenmerkt. Prinses Wilhelmi
na, ontheven van de last der regering en
de welverdiende rust na een harde, lang
durige arbeid genietend, volgt nog steeds
met intense belangstelling de lotgevallen
van ons volk van de mensen vooral. Deze
belangstelling blijkt nu en dan uit woord
en geschrift, doch zij is voortdurend en on
verflauwd aanwezig, gevoed door de war
me menselijkheid van een bejaarde, door
het leven niet gespaarde vrouw.
Op deze „Koninginnedag" 1955, de een-
en-dertigste Augustus, moge onze belang
stelling zwijgend doch intens gewijd zijn
aan de jarige, die door de traditie van een
arbeidzaam en opofferend leven met ons
verbonden is en blijft.
Een Nederlandse verpleegster, mej. P.
van Dongen, is Maandag om het leven ge
komen bjj een auto-ongeval op de weg
Brussel-Luik, op de grens van de gemeen
ten Hakendover en Overhespen.Twee auto's
kwamen daar met elkaar in botsing, waar
na nog een derde wagen op de beide an
dere inreed. Mej. Van Dongen was op slag
dood. Zes personen, vier Nederlanders en
twee Polen, zyn zwaar gewond in het zie
kenhuis te Tienen opgenomen.
Het ongeluk gebeurde ongeveer vijf kilo
meter buiten Tienen. Een Nederlandse auto
werd aangereden door een auto, waarin
twee Polen zaten. In de Nederlandse wa
gen zat een gezelschap van de familie Van
Dongen, twee broers en drie zusters. Een
der broers, kapelaan E. H. van Dongen uit
Breda, stuurde. Later reed een derde auto
op de ravage van de twee auto's in.
De 37-jarige verpleegster Petronella van
Dongen uit Roosendaal, werkzaam aan het
ziekenhuis op de Coolsingel te Rotterdam,
werd zodanig bekneld, dat zij niet meer
tijdig gered kon worden. Zij stierf ter
plaatse.
De arts René van Dongen, die werkzaam
is als assistent aan het ziekenhuis te Til
burg,kreeg een hersenschudding en klaagde
Drie mannen maakten val van 8.50 m.
Door het instorten van een 8,50 meter
hoge steiger tijdens verbouwingswerkzaam
heden aan een wolfabriek aan de Ringbaan
Noord te Tilburg zijn Maandag drie opper
lieden van deze hoogte naar beneden ge
stort. Twee van hen konden zich redden,
de derde werd op slag gedood.
De drie werklieden waren op de steiger
bezig met het gereed zetten van stenen en
specie, toen het ongeval gebeurde. De man
nen stortten met de stenen en de volgela
den kruiwagens naar beneden. De 52-jarige
gehuwde C. S. kwam daarbij met de borst
terecht in de burrie van een kruiwagen en
werd terstond gedood. De 42-jarige F. de
H. wist zich aan uitstekende muurdelen
vast te grijpen en kon later uit zijn benar
de positie worden bevrijd. De 47-jarige M.
van de H. wist tijdens zijn val telkens weer
steigerdelen te grijpen en zo zijn vaart te
breken. Met enkele snij- en scnaarwoncren
bereikte hij tenslotte de begane grond.
Naar de oorzaak van het instorten van
de steiger wordt door de arbeidsinspectie en
politie een nauwkeurig onderzoek inge
steld.
over pijnen aan borst en schouders en had
verschillende blessures, waarbij een gebro
ken sleutelbeen. Mej. Jo van Dongen, die
lerares is in Roosendaal, heeft hoofdwon
den en een gebroken pols. De kapelaan
heeft inwendige kneuzingen, een dubbbele
dijbeenbreuk en een gebroken pols.
De familieleden Van Dongen zijn allen
in de Heilig Hart-kliniek te Tienen ter ver
pleging opgenomen. Daar zijn ook heenge
bracht de beide Polen uit de andere wagen,
die beiden eveneens zwaar gewond zijn.
Twee jongens zijn Maandag verdronken
bij het zwemmen in zee, respectievelijk in
Scheveningen en Kijkduin. Omstreeks
kwart voor vier zag men ter hoogte van
het Kurhaus een jongen die in zee stond,
vallen en snel wegdrijven. Zwemmend en
met de „tomboot" werden reddingspogin
gen ondernomen, maar men heeft de jon
gen niet kunnen vinden. Wel werden later
zijn kleren op het strand aangetroffen. Het
was de 13-jarige J. J. H. V. uit Zeist.
Omstreeks 4 uur kwamen in zee bij Kijk
duin drie jongens in moeilijkheden te ver
keren. Een van hen wist men er uit te
halen en een tweede kon zich zelf redden.
De derde, de 13-jarige S. P. uit Den Haag,
kon men echter niet meer vinden. Ruim
een uur later werd zijn stoffelijk overschot
drijvend aangetroffen. Het is naar het zie
kenhuis Zuidwal overgebracht.
Naar vernomen wordt bestuderen Ame
rikaanse regeringsautoriteiten op het ogen
blik een lijst van artikelen uit de Ameri
kaans-Nederlandse handel, ten aanzien
waarvan Nederland om tariefsverlaging
heeft gevraagd. Verwacht wordt dat de
lijst binnen enkele weken zal worden ge
publiceerd.
De verlagingen in kwestie behoren tot de
groep waartoe machtiging werd verleend
bij de wet op de Uitbreiding van de We
derzijdse Handel, door het Congres in zijn
laatste zitting aangenomen.
Volgens de zegslieden kunnen de ver
lagingen die van toepassing zijn op alle
leden van de GATT niet beschouwd
worden als een regelrechte compensatie
voor de recente verhoging der tarieven op
fietsen, aangekondigd door president
Eisenhower. „Zij zijn in het verband van
de totale handel met de Nederlanders veel
belangrijker dan de kleine verhogingen der
rijwieltarieven", zo werd gezegd.
De minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening, de heer S. L.
Mansholt, heeft het veertiende inter
nationale tuinbouwcongres, dat tot en
met 6 September in Scheveningen
wordt gehouden, officieel geopend. In
zijn openingsrede verklaarde de minis
ter dat de Nederlandse regering gaarne
bereid zou zijn het bureau van een in
ternationale organisatie voor tuin-
bouwwetenschap te huisvesten indien,
volgens het voorstel dat daartoe van
Nederlandse zijde is gedaan, men er
toe zou overgaan een dergelijke instel
ling in het leven te roepen.
De minister zette uitvoerig de voordelen
van internationale samenwerking uiteen en
herinnerde eraan, dat van Nederlandse
zijde reeds eerder, tussen beide wereld
oorlogen, een voorstel is gedaan een inter
nationale organisatie voor de tuinbouw op
te richten. Dit initiatief werd destijds
door vele landen ondersteund, maar het is
op de achtergrond geraakt door de crisis
der dertiger jaren.
„Aan het denkbeeld is actualiteit ver
leend door de resultaten van de Geneefse
conferentie over de kernenergie," aldus
minister Mansholt, die de conclusies van
deze conferentie voor land- en tuinbouw
van groot belang achtte.
Gebruik van kernenergie
Dr. Frank P. Cullinan van het Ameri
kaanse ministerie van Landbouw hield een
causerie over het tuinbouwkundig onder
zoek in de Verenigde Staten. Hij zei dat
het gebruik van kernenergie ook voor de
tuinbouw belangrijke resultaten heeft op
geleverd. Het is mogelijk gebleken tal van
elementen, die door de plant worden opge
nomen, radio-actief te maken. Zo kan men
nagaan hoe de verschillende meststoffen
door de plant worden getransporteerd en
in welke plantendelen deze stoffen voor de
levensprocessen worden gebruikt. Voorts
worden radio-actieve elementen gebezigd
om door de straling, die zij uitzenden, ver
anderingen te veroorzaken. Op deze wijze
kunnen geheel nieuwe rassen van voe-
dings- of siergewassen worden gekweekt.
Ook gebruikt men de bestraling voor het
pasteuriseren of steriliseren van aan bederf
onderhevige voedingsmiddelen. Aardap
pels, die met 20.0000 Röntgen waren be
straald, behielden hun smaak en uiterlijk
na 18 maanden bewaring. Het is nog niet
te voorzien, of en in hoeverre de radio
actieve bestraling de thans in zwang zijnde
conserveringsmethoden zal verdringen.
De aardappelmoeheid, een ziekte die door
een klein aaltje wordt veroorzaakt, kan
volgens dr. Culïinan bestreden worden door
bestraling van de grond met gammastralen,
waardoor de aaltjes zich niet meer kunnen
vermeerderen. Het onderzoek op dit gebied
bevindt zich nog in een beginstadium.
De 24-jarige zeeman Raang Idema uit
Groningen is verdronken in de haven van
Naestved bij Kopenhagen. Met twee andere
zeelieden was hij bezig hun schip, het m.s.
„Madjoe" uit Veendam, aan de buitenkant
te verven. Plotseling brak een touw en
twee van hen vielen in het water. Idema
zonk direct en werd eerst drie uur later ge
vonden. Alle pogingen de levensgeesten
weer op te wekken waren vruchteloos.
Te Appingedam is de 81-jarige mevrouw
Cuperus door gasverstikking om het leven
gekomen. Artsen trachten het leven van
haar 92-jarige echtgenoot H. Cuperus te
redden.
Toen een dochter van het echtpaar op
haar bellen geen gehoor had gekregen, werd
een deur van de woning geforceerd. Men
vond het bejaarde echtpaar op bed liggen.
In de keuken bleek een gasslang te zijn
losgeraakt. In de ochtenduren van Dinsdag
was er nog geen verandering gekomen in
de toestand van de 92-jarige H. Cuperus.
Hij heeft nog geen woord gesproken.
GENèVE (Reuter/U.P.) Dertig voor
aanstaande geleerden uit zes van de be
langrijkste „atoommogendheden" ter we
reld, hebben Zaterdag een reeks geheime
besprekingen in Genève besloten, waarop
zij het werkterrein en de omvang van een
toekomstig internationaal lichaam voor het
toezicht op het vreedzame gebruik van
atoomenergie hebben besproken.
De conferentis is gehouden door verte
genwoordigers van Canada, Tjsechoslowa-
kije, Frankrijk, de Sovjet-Unie, het Ver
enigd Koninkrijk en de Verenigde Staten,
zonder verantwoordelijkheid van de UNO.
Er zijn vraagstukken besproken die samen
hangen met het beschermen en vrijwaren
tegen onttrekking van grondstoffen aan
het vreedzame gebruik van atoomenergie.
De technische deskundigen hebben een
overzicht gegeven van een aantal voorlo
pige voorstellen van verscheidene landen,
hetgeen tot een nuttige uitwisseling van
technische zienswijzen heeft geleid. De
vraagstukken zullen door de betrokken re
geringen verder bestudeerd worden.
De afgevaardigden hebben geweigerd te
zeggen of ook de vervaardiging van atoom
bommen is besproken. Deskundigen menen
dat dit vrijwel noodzakelijk geweest moet
zijn wil men garanties scheppen tegen een
afvloeiing van materialen van vreedzaam
naar militair gebruik.
De Nederlandse Consumentenbond heeft
zich tot de ANWB gewend naar aanlei
ding van het besluit van West-Duitse fa
brikanten van bromfietsen en motorscoo
ters, geen bromfietsen meer te leveren,
die sneller dan 40 km. per uur kunnen
rijden.
De consumentenbond verklaart reeds
enige tijd met zorg geconstateerd te heb
ben, dat vele bromfietsen met grotere snel
heid kunnen worden bereden dan voor
een veilig verkeer in de bebouwde kom
men in het algemeen en op de fietspaden
in het bijzonder verantwoord moet worden
geacht.
De Consumentenbond zou een wettelijke
beperking van de toegestane snelheden in
bebouwde kommen en op rijwielpaden tot
maximaal 25 a 30 kilometer per uur wen
sen.
DINSDAG 30 AUGUSTUS
De Waag, Spaarne-Damstraat: Leden van
het genootschap „Kunst zij ons Doel" expo
seren gedurende Augustus onder het motto
„Waag het erop" stadsgezichten en bloem-
stillevens. Dagelijks van 1017 en Zondags
van 1317 uur. Minerva: „Doctor in the
House", alle leeft., 8.15 uur. Cinema Palace:
„Fortune Carree", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „The show is on", alle leeft.,
7 en 9.15 uur. Studio: „De woestijn leeft",
7 en 9.15 uur. Luxor: „Modem Times", alle
leeft., 7 en 9.15 uur. Lido: „20.000 mijlen
onder zee", 14 jaar, 6.45 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Het grote geheim", 14 jaar, 8
uur. Roxy: „Moord in de Rue Morgue", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Grote Markt, Vleeshal:
Tentoonstelling „Madame", van 10 tot 17.30
uur. Concertgebouw, 20 uur: Zomerconcert
door N. Ph. O. o. 1. v. Marinus Adam; solist
Willem Noske, viool, Grote Kerk, 20 uur:
Gratis orgelconcert door de organist George
Robert.
WOENSDAG 31 Augustus
De Waag, Spaarne-Damstraat: Leden van
het genootschap „Kunst zij ons Doel" expo
seren gedurende Augustus onder het motto
„Waag het erop" stadsgezichten en bloem -
stillevens. Dagelijks van 1017 en Zondags
van 1317 uur. Minerva: „Doctor in the
House", alle leeft.. 2.30 en 8.15 uur. Cinema
Palace: „Fortune Carree", 14 jaar, 2, 4.15, 7
en 9.15 uur. Rembrandt: „The show is on",
alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Studio: „Stan
Laurel en Oliver Hardy", 10.30 uur en „De
woestijn leeft., alle leeft., 2.15, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Modern Times", alle leeft., 2, 7 en
9.15 uur. Lido: „20.000 mijlen onder zee", 14
jaar, 1,45, 4.15, 6.45 en 9.15 uur. Frans Hals:
„Het grote geheim", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15
uur. Roxy: „Joe Brown op de planken", 2.30
uur en „Moord in de Rue Morgue", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Grote Markt, Vleeshal: Ten
toonstelling „Madame", van 10 tot 17.30 uur.
Grote Kerk, 8 uur: Bijzondere zangdienst.
Dr. G. Snijders; orgel: Piet v. Egmond; so
praan Tineke van Raalte: trompet: Nico:
Hoogerwerf. Concertgebouw: Van 2 tot 6
en van 8 tot 11 uur bespeling van het water
orgel.
Drie generaties Oranje. Linkse
foto werd gemaakt in Januari
1940 toen de dreiging der
ballingschap reeds boven het
geliefde Oranjehuis hing.
Boven: met één van de ponies
in de paleistuin (1886).
Rechts: op 2 Augustus 1897 -
verjaardag van Koningin-Re
gentes Emma - werd in paleis
Het Loo het toneelstuk „Uit
liefde voor de kunst" opge
voerd, waarin ook Koningin
Wilhelmina (links zittend) een
rol vervulde.
Links: Koningin Wilhelmina komt op het vliegveld Croydon aan (Juli
1946) en wordt begroet door Koning George VI van Engeland, wie zij
een aantal paarden zal aanbieden als dank voor de in de jaren 1940-1945
verleende gastvrijheid.
Midden boven: ballingschap in Engeland (1941); v.l.n.r. Koning George
VI, Koningin Maria van Joego-Slavië, Koningin Wilhelmina, mevrouw
Benesj, Koningin Elizabeth, dr. Benesj, president van Tsjecho-Slowakije,
Koning Haakon van Noorwegen, W. Raczkiewicz, president van Polen.
Foto rechts boven: verloofd (October 1900).
N-m
