HOOGOVENS KUNNEN DANK ZIJ GROTE BLOEI
121 PERCENT DIVIDEND OVER 1954-'55 UITKEREN
Nieuwe grote investeringen op komst
Zesendertig millioen voor
10.000 werkers
Europese kolen- en staalmarkt
werkt niet geheel bevredigend
Volle capaciteit kon vraag
niet geheel bijhouden
„Vreemd" staal naar IJmuiden
Pensioen en wet
AGIO werd aandeel
Maar aan huizen is een pijnlijk tekort
Opleiding wordt
ernstige zaak
Critiek niet negatief
„Volle belasting betalen, maar
regering is deel van lasten kwijt
Productiecijfers liepen vaak met
sprongen op
10
Gasvoorziening
-Ie
Fijnertsen straks
bruikbaar
Smallere marge
Br eedband-pijler
Scheepsverliezen in 1954
Chinezen, met tien pond
opium, aangehouden
ZATJXRDAG 17 SEPTEMBER 1955
De per 31 Maart 1955 afgesloten balans en verlies- en winst
rekening over het boekjaar 1954—1955 van de Koninklijke
Nederlandse Hoogovens en Staalfabrieken te IJmuiden wijst
een verdeelbare winst aan van 7.243.641,96. Hiervan wordt
4 percent dividend uitgekeerd op de prioriteitsaandelen,
4l/2 percent dividend op de gewone aandelen en van het
overblijvende ad ƒ5.031.069,96 (de overwinst dus) komt na
aftrek van de 1.081.680,04 voor commissarissen en directie
3.949.389,92 ter beschikking van de algemene vergadering.
Hiervan stelt de directie voor een bedrag ad ƒ3.928.128,—
uit te trekken op de gewone aandelen, zijnde 8 percent,
waardoor dus het totale dividend op de gewone aandelen
op ll]/2 percent komt. Aan onverdeeld dividend resteert
daarna ƒ21.261,92, vermeerderd met het saldo van Maart
1954 (ƒ1.172.817,24), zodat f 1.194.079,16 als onverdeeld
dividend naar nieuwe rekening kan worden gebracht.
Of: in woorden uitgedrukt: het gaat de IJmuidense Hoog
ovens naar wens. De reeds vorig jaar voorspelde verleven
diging van de markt heeft inderdaad niet op zich laten wach
ten en er is bepaald sprake van een periode van bloei. De
vraag naar Hoogovenproducten is voortdurend „zeer groot
geweest, zowel in het binnenland als op de markt van de
Europese Gemeenschap voor kolen en staal. De fabrieken
hebben daarvoor gedurende het hele verslagjaar op volle
capaciteit kunnen draaien: meer nog: de vraag naar de eind-
Eroducten van de walserijen der Hoogovens en van Breecl-
and was dermate groot, dat de eigen staalproductie daar
aan niet kon voldoen, zodat er dus grote hoeveelheden
stalen blokken en platen van elders moesten worden bij-
gekocht om de proauctie te vergroten.
Niettemin is het niet alles goud, wat er blinkt: de omzet
mocht dan stijgen en de financiële resultaten mogen een
stijgende lijn hebben getoond, vele kosten vlogen eveneens
omhoog. Zoals de zeevrachten, die nog steeds niet in rust
zijn en de prijzen der Amerikaanse kolen, waarvan de Hoog
ovens 60 percent van hun totaalbehoefte gebruiken
hernieuwde salarisstijging en vele andere lasten waren oor
zaak, dat de eindresultaten der KNHS zich op hetzelfde
niveau als een jaar tevoren bewogen.
Het enige bedrijfsonderdeel van liet enorme complex, dat een nog verdere belasting
kan verdragen, is de Breedband: deze uitbreiding zal zich mettertijd weerspiegelen
in de bouw van een electrolytische vertinnerij, waarmee IJmuiden dus niet alleen
hot-clip (heet-gedompeld) blik levert, maar ook het electrolytisch vertinde blik
zal kunnen maken. Deze uitbreiding behoort, zo werd ons meegedeeld, tot een der
eerste programma-onderdelen. Dit is niet het enige plan. Vorig jaar hield de
directie rekening met een 50 millioen voor uitbreidingen, te financieren uit eigen
middelen, maar ook voor het reeds begonnen nieuwe boekjaar staan er diverse grote
projecten op stapel. De plannen, die in het jaarverslag genoemd worden, kunnen
nog steeds uit eigen middelen worden gedekt. Te weten een nieuwe, zesde Martin
oven, een sinterfabriek om ook fijnere en geprepareerde ertsen voor de hoogovens
geschikt te maken, verdere uitbreiding van de staalfabriek en een verbetering van
het transportapparaat. Het pleit voor de ruime liquiditeit der KNHS, dat al deze
projecten uit eigen middelen te financieren zjjn. Ten aanzien van de verdere toe
komst wil de directie zich niet uitlaten: de politiek van nu is bekend die van
later is ook een kwestie van later.
De nieuwe sinterfabriek zal van grote
invloed zijn op de ruwijzer-productie der
Nederlandse hoogovens: immers, men zal
dan fijnertsen en geprepareerde ertssoorten
kunnen gebruiken, die tot nog toe taboe
zijn als grondstof; de ertsbasis zal ver
breed kunnen worden en de verwerking
zal sneller gaan. Dat dit echter in 1955
niet meer gerealiseerd kan worden, is dui
delijk. De productie van stalen blokken
kan evenmin veel verder opgeschroefd
worden een zesde staaloven is het ant
woord op de toenemende vraag, maar
evenals de nieuwe sinterfabriek wordt dit
wel midden 1956 of later.
Ook de buizengieterij bevindt zich met
de walserij-West (250.000 ton) op een sta
biel niveau, maar de Breedbandwalserij
kan meer produceren, als er maar vol
doende „vreemde" stalen blokken te koop
zijn.
Uit het feit, dat de prijzen voor de pro
ducten weinig neiging tot oplopen ver
tonen, maar de kosten wel degelijk verder
rijzen, is af te leiden, dat de Hoogovens
rekening houden met een kleinere marge,
ook al, omdat het staal, dat van overzee
moet worden bij-gekocht veel duurder is
dan het eigen product. (In het eerste half
jaar van 1955 is er al 124.000 ton gesup
pleerd en het is de grote vraag, of er
staal te koop blijft, nu overal de staal-
markt haar aanspraken doet gelden en de
fabrieken elders steeds meer hun eigen
staal gaan inzetten.)
De installaties der N.V. Breedband droe
gen in belangrijke mate bij tot de ver
sterking van de bedrijvigheid. Deze zeer
bevredigende ontwikkeling gaf reeds aan
leiding tot het aanvatten van uitbreidings
werkzaamheden aan de installaties van
OOCCOOOOCOjCOOCX»K>OOOOaOOOOOOOOCOOCOCC»ÓOOOOOOOOOOOCOOO
Studies over de pensioensituatie van
het Hoogoven personeel hebben doen
zien, dat niettegenstaande de schenkin-
gen, die de laatste jaren gedaan zijn,
de situatie vermoedelijk nog niet ge-
heel voldoende zal zijn geregeld. Doch
er is pas een definitief inzicht te krij-
g gen, indien de Wet op de Algemene
Ouder sdomsv er zekering definitief tot
5 stand zal zijn gekomen. Dan is het de
bedoeling ook aan de pensioensituatie
in de KNHS een definitieve regeling te
geven. Ter voorbereiding heeft de di-
rectie gemeend dit jaar, onder de naam
3 „Speciale reserve 1955" een bedrag te
moeten reserveren van f 3.500.000, Dit
bedrag zal toereikend zijn om de in het
verleden verkregen pensioenrechten
van het personeel meer in overeen-
l stemming te brengen met het huidige
loonniveau, meent de directie. Mocht
dit bedrag voor dit doel niet of niet
l geheel nodig blijken te zijn, dan zal
het resterende gedeelte weer ter be
ft schikking komen voor andere doelein-
den.
X>OOOOOC>OC<XXX>^XOC<»DOOOOOCODODOOOCOC>OOCCOOOOOCOOCCOOCXX
Breedband en het voornemen bestaat ver
dere uitbreidingen van de capaciteit ter
hand te nemen. Het afgelopen jaar heeft
dan ook opnieuw de overtuiging bevestigd
dat voor het fabriekencomplex nog een
toenemende werkzaamheid verwacht mag
worden en dat de ligging en de outillage
van de fabrieken een voortreffelijke grond
slag voor verdere groei bieden. In verband
hiermede hebben de KNHS het dan ook
gewenst geacht zich door aankoop van na
burige terreinen te verzekeren van de mo
gelijkheid tot verdere uitbreidingen.
De ontwikkeling der aangesloten bedrij
ven houdt met die van het hoofdbedrijf I
gelijke tred. Bij de Mekog is een uitbrei-
ding harer capaciteit ter hand genomen,1
bij de Cementfabriek Cemij heeft weer een
uitbreiding plaats gevonden, waardoor
thans reeds met vier cementmolens wordt
geproduceerd.
Nog in dit najaar hopen de Hoogovens
de gemeente Amsterdam van de contrac
tueel overeengekomen grotere hoeveelhe
den stadsgas te gaan voorzien. Ook aan de
overige gemeenten, respectievelijk groe
peringen van gemeenten, verwachten zij
in de komende jaren meer gas te kunnen
leveren.
Het gestegen kostenpeil heeft de KNHS
genoodzaakt de afnemers voorstellen te
doen tot het verhogen van de contractuele
basisprijzen, die hiermede echter (verge
leken met andere gemeenten) een voor de
afnemers gunstig beeld blijven vertonen.
Aan het onderwerp der eventuele lande
lijke overkoepeling der gasvoorziening en
de daarmede gepaard gaande koppeling
der gastransportnetten blijft men nauwlet
tende aandacht geven. Het komt de direc
tie voor, dat een zodanige ontwikkeling
bevorderd moet worden, „mits zij plaats
vindt op een wijze, die de zelfstandige be
drijfsuitoefening der vennootschap, welke
naast de productie ook het transport naar
onze afnemers zelfstandig wil blijven ver
zorgen. niet schaadt". Het zal dus het doel
zijn van de Hoogovens daartoe in eerste
instantie mede te werken tot een regionale
organisatie, waarin op een verantwoorde
wijze de belangen van de Noordhollandse
gemeenten enerzijds, en van het bedrijf
anderzijds,»zijn afgewogen.
Uit het Hoogovens-jaarverslag blijkt,
dat de directie gezwicht is voor de aan
drang, de agioreserve 5 van het aan
delenkapitaal) ter beschikking van de aan
deelhouders te stellen; zulks in de vorm
van aandeelbewijzen. Hiermee wordt dus
een eenmalige financiële operatie uitge
voerd, waardoor het agio terug komt bij
de aandeelhouders. De directie beschouwt
dit als een uitsluitende omzetting van agio
in aandelen het is dus geen kwestie van
Ie winst- en verliesrekening.
DE OMVANG VAN het Hoogoven- en Breedband personeel nam verder toe. Het
aantal personeelsleden der maatschappij bedroeg op 1 Juli 1955 5.729 vast aan-
gestelden, bij de aangesloten ondernemingen waren op die datum 2.758 personen in
dienst. Bovendien wordt gemiddeld met ongeveer 1.600 losse en vreemde arbeiders
gewerkt, zodat het aantal in het fabriekscomplex werkzaam zijnde personen rond
10.000 bedraagt.
De imposante architectuur van Dudoks Hoogoven-hoofdkantoor.
Door de maatschappij werd over het ver
slagjaar 1954—1955 18.300.000,— betaald
aan lonen en 8.100.000,aan salarissen
en 9.300.000,aan sociale lasten, te
zamen bijna 36.000.000,De lonen en
salarissen voor de werknemers van de aan
gesloten bedrijven bedroegen inclusief so
ciale lasten in totaal 15.600.000,zodat
het totale bedrag van lonen en salarissen
inclusief sociale lasten dat in het fabrie
kencomplex werd besteed, in totaal ruim
51.000.000,bedroeg.
Woningnood
Nog steeds blijft de woningvoorziening
ernstige zorgen baren en voor het krijgen
van personeel, dat steeds moeilijker wordt
en bij de uitbreiding van de fabrieken van
het allergrootste belang is, speelt dit vraag
stuk een uiterst gewichtige rol.
Daar het beschikbare bouwvolume te
gering is en bovendien de bouwvakarbeid
een schaarstefactor vormt, is er nog steeds
een nijpend tekort aan woningen. Dit te
kort manifesteert zich, wat het aantal be
treft, in de eerste plaats ten aanzien van
de woningen, die geheel in de sfeer van de
overheidsbemoeiing liggen, nl. de woning-
wetbouw.
Wat de overige woningen betreft doet
zich de moeilijkheid voor, dat particuliere
bouwers hier bij het huidige huurpeil vrij
wel geen mogelijkheden in zien, tenzij aan
zienlijke bedragen a fonds perdu gestort
worden. De KNHS-directie heeft zich dan
ook genoodzaakt gezien opnieuw zelf gel
den voor de bouw van woningen beschik
baar te stelien en men heeft op het ogen
blik enkele projecten van tezamen 144 be-
ambtenwonlngen met een totaal investe
ringsbedrag van rond 3.000.000,voor
Hoogovens en aangesloten bedrijven in uit-v
voering.
Het totale bezit aan woningen voor per
soneel van Hoogovens en aangesloten be
drijven zal daarmee stijgen tot 553, waar
van 49 als duplex zijn ingericht.
Het woningbezit is overgedragen aan een
aparte vennootschap, te weten de N.V. Hui-
zenbezit Breesaap.
De al genoemde moeilijkheden tot het
krijgen van voldoende, met name ge
schoold, personeel, hebben aanleiding ge
geven bij voortduring de bemoeienissen op
het gebied van de opleiding te versterken.
Mede in dit verband is het gebouwen
complex van de BATES-CEPRO bij de fa
briek aangekocht, waardoor men in de ge
legenheid is de leerlingenwerkplaats be
langrijk te verbeteren en uit te breiden.
Verder wordt de uitbreiding van het hoofd
kantoor dienstbaar gemaakt aan een voor
lopige oplossing van het ruimtevraagstuk
voor de vele opleidingscursussen, zulks in
afwachting van de stichting van een ge
bouwencomplex voor het fabrieksonder-
wijs.
verwerkte hoe
veelheden bij-
gekocht staal
door KNHS
1953
1954
le halfj.
889
92.9
468
646
681
325
totaal ver
werkt in
KNHS
666
691
449
COX«XX>XlC>OOOOOX03DCOaXXXOOCCCCCC^XXXXX>2COCCOCCCOOCOO(X>OOCCOCXXXXXXXX>X!OOOOCOOOOOOOOOOOOOdO(XICOOOOOCOOOCOOOOC
LONDEN (Reuter) Uit een door Lloyds
gepubliceerd statistisch overzicht blijkt,
dat Groot-Brittannië in 1954 meer schepen
en veel meer scheepsruimte als totaal ver
loren heeft moeten afschrijven dan enige
andere zeevarende mogendheid. Het over
zicht heeft geen betrekking op schepen
van minder dan honderd ton. Het Ver
enigd Koninkrijk verloor achttien schepen
met een gezamenlijke tonnage van 44.058
Kotdecn ScW G*- Utfo
HOG »>op»
P£Nc«nk)li
>SaUbUU
FABRlCAGE-SCIHEMA OMS
CbiTcJ $W'CO Gcor
lolV iloK bvion
ton. De Verenigde Staten volgen met der
tien schepen van in totaal 16.394 ton, daar
na komen Zweden met twaalf schepen van
in totaal 13.118 ton en Italië met in totaal
17.778 ton.
De verliezen van enkele andere landen
waren: Denemarken zeven schepen (11.224
ton); Duitsland zes schepen (3.206 ton);
Nederland negen schepen (4.519 ton) en
Noorwegen zeven schepen (7.827 ton).
In de gehele wereld gingen in 1954 182
schepen verloren met een gezamenlijke
tonnage van 262.369 ton. Daarvan zijn er
84 vergaan, 42 gestrand en achttien uitge
brand. De andere schepen werden afge
schreven als vermist, of gingen verloren
door botsing of door niet nader aange
duide oorzaken. Bovendien werden in de
loop van het jaar 578 schepen van in totaal
1.505.377 ton voor de vaart ongeschikt ver
klaard of gesloopt.
Bij het verlaten van een haventerrein
in Rotterdam-Zuid zijn Vrijdag twee Chi
nezen aangehouden, die bij fouillering in
het bezit bleken te zijn van acht pakjes
opium. Zij werden naar het hoofdbureau
van politie gebracht, waar de recherche bij
een hernieuwd onderzoek nog twee pakjes
opium aantrof, die een der Chinezen om
zijn linkerbeen had gewikkeld. In totaal
bleek het tien pond opium te zijn, ter
waarde van ongeveer 3000 gulden.
Hier begint het Hoogovengas zijn wor
dingsgeschiedenis: in de kooksovenbatte-
rijen. Het gas gaat over heel Noordholland
tot naar Amsterdam. De witte rookpluim,
die zo vaak over IJmuiden drijft komt
van het blussen der gloeiende kooks.
99
DE PROBLEMATIEK VAN de Europese integratie op het gebied van een „open"
kolen- en staalmarkt laat de Hoogovens niet met rust. Niet alleen staat deze Neder-
landse ijzer- en staalproducente op bepaalde onderdelen nog steeds zeer critisch
tegenover de EGKS, dat er bijvoorbeeld op het punt van de schrotvoorziening open-
hartig van een wanorde gesproken kan worden, omdat er nog steeds schrot onder
ling wordt „afgesnoept", maar bovendien betreurt zij het, dat de prijzen van staal
en jjzer niet soepel aan te passen zijn aan de ogenblikkelijke marktverhoudingen.
Dit alles wil echter niet zeggen, dat de NMHS-directie, naar zij nadrukkelijk wenst
te stellen, negatief tegenover deze vorm van integratie staat. De open markt in
Europa is immers zeer belangrijk gebleken: vroeger was het welhaast onmogelijk
met de Nederlandse producten in België, Frankrijk of Duitsland binnen te komen,
hetgeen nu wel lukt.
In de Staalfabriek, die straks nóg grooter wordt
De imposante productiecijfers van Hoogovens en Breedband geven het volgende
beeld:
1953/54 1954/55
Productie ruwijzer582.096 t 619.030 t
Export ruwijzer195.682 t 221.165 t
Productie stalen blokken654.871 t 679.179 t
Productie gegoten buizen34.223 t 36.766 t
Productie dikke platen221.907 t 248.903 t
Gaslevering aan gemeenten103.466.050 m3 112.702.865 m3
Productie Breedband:
warmgewalste plaat103.649 t 44.648 t
koudgewalste plaat63.577 t 149.467 t
vertind blik6.509 t 42.905 t
Men is deze EGKS in een tijd van slechte
conjunctuur begonnen; thans is de conjunc
tuur echter gunstig, zodat een juiste beoor
deling van de waarde dezer gemeenschap
moeilijk te overzien is, zolang niet alle
conjuncturen zijn doorworsteld.
Stekend
Het blijft de Hoogovens echter wel pijn
lijk aandoen, dat de EGKS het bedrijf
2.000.000 (twee millioen) per jaar kost,
waarvan een derde ten goede komt aan
het apparaat der EGKS zelve en 2/3 als
werkelijke „Europese" belasting wordt ge
heven.
Dit laatste bedrag vloeit in een garantie
fonds, dat reeds een aanzienlijke som ver
tegenwoordigt en waarmee de Hoge Auto
riteit der Gemeenschap te zijner tijd ten
nutte der deelnemers bepaalde uitgaven
zal kunnen bestrijden. (Er is bijvoorbeeld
al voor arbeiderswoningbouw gefourneerd),
maar aangezien de EGKS dus met het geld
harer deelnemers-maatschappijen een deel
van de verantwoordelijkheden der natio
nale regeringen heeft overgenomen, lijkt
het onjuist, dat deze regeringen niettemin
de deelnemende maatschappijen voor het
volle bedrag belastingplichtig stellen: de
fiscus neemt zijn deel nationaal en daar
enboven betalen de bedrijven nog eens in
ternationaal. Het schijnt in dit verband
wel eens en Hoogovendirecteur prof. J.
F. ten Doesschate heeft het probleem nog
onlangs op het belastingcongres aangesne
den dat de nationale regeringen de be
drijven ondanks deze onverbloemde dub
bele heffing op verscheidene punten „in de
kou laten staan".
