MERLIJN EN DE REUZEN
De Spieghel"
Fa. B. ENGELENBERG
Agenda voor
Haarlem
Vanavond in Paramaribo: gala
receptie voor Koningin en Prins
I
„De Parem" bestaat tien jaar
Nederlandse Kinderboekenweek
te Amsterdam geopend
RENAULT „4"
Garage Den Hout
Electriciteitsstoringen
in Alkmaar en Den Haag
Haags jurist tot 2\ jaar
met aftrek veroordeeld
Jubileumconcert met solisten
Uitgeversbond
Koninklijk
Hoogovens gaan geen
arbeiders afstoten
Huldigingstournée van
echtpaar Bouber
Gebruik van de Friese
taal in het rechtsverkeer
DONDERDAG 27 OCTOBER 1955
5
Suriname verkeert in opgewekte spanning
officiële' verkoor sikkens lakken
Bekroning van de jeugdroman Lawines razen"
door mevrouw A. Rutgers van der Loeff-Basenau
Communiqué Antilliaanse
regering
Drie jaar wegens
geweldpleging
Wel productievermindering
FEUILLETON
Een detective - roman
door
i. M. C. Bijleveld-Gelinck
PARAMARIBO, Suriname (United Press) Geheel Suriname bevond zich gisteren
reeds in een aangename spanning over het aanstaande bezoek van het Koninklijk
Paar. In Paramaribo waren gisteren reeds de vlaggen uitgestoken en de illuminatie
werd ontstoken bij wijze van proef, waardoor de gehele stad van 92.000 zielen in een
feeërieke gloed werd gezet. De bevolking bewoog zich in dichte drommen door de
straten van de stad om de feestverlichting te aanschouwen.
Niet minder dan 30 buitenlandse journalisten zijn te Paramaribo gearriveerd om het
vorstelijk bezoek aan Suriname te verslaan. Ook prof. W. J. A. Kernkamp, minister
van Overzeese gebiedsdelen, arriveerde gisteren.
NederlarK
Om 14.30 uur
hedenmiddag
dat is 20 uur Ne
derlandse tijd
landt het vliegtuig,
dat het in span
ning verbeide ko
ninklijk paar naar
Suriname brengt
op de luchthaven
Zanderij. Zanderij
ontleent zijn naam
aan de zanderige
Savannegordel,
waarop het gelegen
is. Deze luchtha
ven bevindt zich
op niet minder dan
50 km van Para
maribo. Wanneer
het vliegtuig op
Zanderij landt, zijn
daar ter begroeting
van de Koningin
en haar gemaal
onder andere aan
wezig een groep Indianen, die dit voorrecht
te danken hebben aan het feit, dat zij de
oudste bevolkingsgroep van Suriname
vormen, Suriname's gouverneur mr. J.
Klaasesz, dr. J. H. E. Ferrier, voorzitter
van de Raad van Ministers, en prof. Kern
kamp.
Nadat de Indianen-„kapiteins" van
enige dorpen bloemen hebben aangeboden,
vertrekt het koninklijk paar per auto naar
Domburg, waar het hoge gezelschap zich
per motorboot zal inschepen aan boord
van hr. ms. „Willem van der Zaan."
Na inspectie van de erewacht en het
voorstellen van de officieren aan de Ko
ningin en de Prins vertrekt de „Willem van
der Zaan" om 16 uur. De tocht naar Para
maribo gaat over de Surinamerivier, een
stroom die een lengte heeft van niet min
der dan 450 km. en bij Paramaribo een
breedte van liefst 860 meter.
Wanneer de „Willem van der Zaan"
Paramaribo nadert zal de batterij van het
oude fort Zeelandia een salvo van 35 sa
luutschoten afgeven. Om 17.00 zal de
„Willem van der Zaan" ter hoogte van het
gouvernementsplein bij de zogenaamde
Marinerap aankomen.
De debarkering vindt een half uur later
V/apen van Suriname.
ADVERTENTIE
Doelstraat 39 - Haarlem - Tel. 13232
VERFSPUIT REVOLVERS
plaats per motorboot en met het gouver-
neursjacht „Oranje." Zeven kinderen,
ieder een andere bevolkingsgroep van
Suriname vertegenwoordigend, zullen Hare
Majesteit vervolgens bloemen aanbieden.
Daarna rijden de Koningin en de Prins in
de crème calèche en begeleid door de
minister-president en de gouverneur naar
het gouvernementshuis, waar het vorsten
paar verwelkomd zal worden door de
echtgenote van de gouverneur, mevrouw
KlaaseszDe Bruijne.
De avondmaaltijd zal om 18.45 uur ge
bruikt worden; om 20.45 uur volgt dan de
luisterrijke galareceptie, welke zal duren
tot 22.45 uur. Deze receptie zal besloten
worden met het spelen van beide volkslie
deren, welke ten gehore zullen worden ge
bracht door een militaire kapel, welke in
de tuin van het gouvernementshuis gezeten
zal zijn.
Woensdag is een ernstige storing opge
treden in een van de voornaamste hoog
spanning-voedingskabels van het Provin
ciaal Electrisch Net in het gebied Alk
maar en omstreken. Deze storing heeft een
terugslag teweeg gebracht in het transfor
matorengebouw van Oterleek ten Oosten
van Alkmaar. De bedrijven ondervonden
de ernstige gevolgen daarvan.
De storing duurde van 10 uur 's morgens
tot 5 uur 's middags.
Ook een gedeelte van Den Haag is
Woensdag zonder stroom geweest, omdat
een olieschakelaar in het onderstation
Schenkweg kortsluiting maakte.
Door achtereenvolgens verschillende Volt-
lijnen uit te schakelen ontdekte men de
foute lijn van het onderstation Loolaan,
maar door het uitschakelen kwamen op
een gegeven ogenblik twee lijnen gelijk
tijdig onder spanning te staan. De olie
schakelaar aan de Schenkweg kon die
„dubbele fout" niet verwerken en maakte
kortsluiting.
Het gerecnisnot te Amsteruam neert ae
32-jarige voormalige advocaat mr. A. S.
uit Den Haag veroordeeld tot twee-en-een-
half jaar gevangenisstraf, met aftrek van
de voorlopige hechtenis tot vandaag. Het
gerechtshof achtte bewezen: vaisneid in
geschrifte door het doen opnemen van
valse gegevens over verkoop en prijs van
een auto in een authentieke notariële acte
en diefstal van een aantal bankbiljetten
van f 100.ten nadele van een makelaar
In Dordrecht. Niet bewezen achtte het Hof
een eveneens ten laste gelegde valsheid in
geschrifte door op een aanvraagformulier
voor een ïucntvaart-ongevanenverzeKermg
valselijk verklaringen van een Haagse mu
sicus te stellen.
In October van het vorig jaar was mr.
S. door de rechtbank in Den Haag tot twee
jaar met aftrek veroordeeld wegens de
diefstal van de bankbiljetten. Van alle an
dere punten werd hij toen vrijgesproken.
In hoger beroep veroordeelde het Hof hem
tot vier jaar met aftrek.
In cassatie werd deze ingewikkelde zaak
door de Hoge Raad echter teruggewezen
naar net gerecntshof te Amsterdam voor
een nieuwe behandeling op grond van niet-
ontvankelijkheidsverklaring door het
Haagse hof van het beroep op nietigheid
van de dagvaarding bij de appèlbehande
ling. De procureur-generaal bij het Am
sterdamse Hof had tegen mr. S. vier jaar
gevangenisstraf met aftrek geëist.
DONDERDAG 27 OCTOBER
Lido: „Gekweld geweten", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „De gevangene van het
Vreemdelingenlegioen", 18 jaar, 7 en 9.15
uur. Cinema Palace: „La Strada", 18 jaar, 7
en 9.15 uur. Rembrandt: „Revanche in
Straatsburg", 14 jaar, 7 uur. Om 9.15 uur
vertoning van „Maggie" onder auspiciën
van Haarlemse Kunstgemeenschap. Studio:
„Na ons de Zondvloed", 18 jaar, 6.45 en 9.15
uur. Luxor: „Blanke Slavinnen", 18 jaar, 7
en 9.15 uur. Minerva: „Onder auspiciën van
Bijzonder Kerkewerk Hervormde Gem., ver
toning van de film „Maarten Luther", 14
jaar, 7 en 9 uur. Frans Halsmuseum: 20 uur,
Comité voor Kamermuziek; Concert door
Mien Jesse, sopraan en Jan Krouwels, piano.
Concertgebouw: 20 uur, Uitvoering „De Mes
sias" van Handel door de Chr. Oratorium
Vereniging „Door Zang en Vriendschap" en
het N. Ph. O. Dir. S. C. Jansen. Zuiderkapel:
20 uur, Ds. H. F. Huson.
VRIJDAG 28 OCTOBER
Frans Hals: „Korporaal Wanhoop", alle
leeft., 2.30, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Martin en
Lewis", alle leeft., 2.30. 7 en 9.15 uur. Cinema
Palace: „Zij waren allen schuldig", 14 jaar,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Ten
Oosten van Eden", 14 jaar. 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Studio: „Napoleon", 14 jaar, 2 en 7.30
uur. Luxor: „Blanke slavinnen", 18 jaar, 2,
7 en 9.15 uur. Minerva: „Wij willen George",
alle leeft., 8.15 uur. Lido: „Napoleon", 14 jaar,
2 en 7.30 u. Café-restaurant Brinkman: 20 u„
Stichting Centr. voor psycho-synthese, spre
ker B. v. d. Meer. Frans Halsmuseum: 20 uur.
Volksuniversiteit, handenarbeidcursus. Me
vrouw E. Reckendorff—Thom; weven.
Kort r.a het einde van de oorlog richtten
enkele Rooms-Katholieke zangers het ge
mengde koor „Da Pacem" op. Men schreef
toen Juli 1945 (het programma vermeldde
Juli 1955!) en men achtte het dus alleszins
gerechtvaardigd met het eerste winter-
concert in dit seizoen het tienjarig bestaan
te vieren. Dit geschiedde Woensdagavond
in „De Weijman" te Santpoort met een zeer
druk bezochte jubileumuitvoering.
Als voorzitter van de feestcommissie
sprak de heer J. W. A. Westerhoven woor
den van huldiging tot bestuur en dirigent.
Hij was erkentelijk voor de steun, die de
gemeentelijke autoriteiten aan de culturele
verenigingen verleent. Daardoor was het
mogelijk, dat „Da Pacem" kon jubileren.
Hij complimenteerde de oud-dirigent, de
heer Th. Spook, die de vereniging in zeven
jaar op een hoog niveau heeft weten te
brengen. Laatstgenoemde sprak enkele
woorden van herinnering en feliciteerde de
leden en het bestuur met het onder Lou
Tervoort bereikte artistieke resultaat. Na
mens het Rooms-Katholieke kerkbestuur
complimenteerde de heer Jac. P. Nijssen
en verder voerden nog het woord de heren
M. Boon als oud-lid en een der oprichters,
M. Jansen als secretaris van de Harddra
verijvereniging en H. Dingerdis namens
„De Stem des Volks".
Voor dit feestconcert had de dirigent
enkele geestelijke en enkele profane koor
werken met de vereniging ingestudeerd.
„Da Pacem" van Jos. de Klerk klonk nog
niet geheel zoals we het gewenst hadden.
De uitvoering van het polyfone „Descende
in hortum meum" van Antoine de Fevin
bracht beheerste en zuiver opgebouwde
accoorden. De sopraanpartij in dit mid
deleeuwse lied liep voor de zangeressen
danig hoog. Het was trouwens, vooral dooi
de gordijnen rond het podium, zwaar zin
gen. De glans, die het vrouwenkoor van
„Da Pacem" anders kenmerkt, ontbrak.
Deze stroefheid was echter vrijwel ver
dwenen toen de devotie plaats kon maken
voor geestdrift: de inzet van de Kronings
mis van Mozart zong men met durf en
vrijer van opvatting. De steun van een
kwartet beroepssolisten benevens de piano
begeleiding schonk de zangers en zange
ressen hoorbaar meer kracht.
Tervoort heeft de koorleden geleerd wat
stijlvol zingen is. De klank was goed afge
wogen, de samenzang sluitend. Men rea
geerde stipt op de aanwijzingen van de
dirigent. De duidelijke uitspraak van de
Latijnse tekst verhoogde het genoegen
van het luisteren.
De sopraan Annie Schoen, de alt Henny
Gebhard, de tenor Johan van Haagen, de
bas Jaap Stroomenbergh en de pianiste
Erna de Bruin gaven met hun optreden
meer reliëf aan de uitvoering van de vijf
delen van de mis (het Credo verviel). De
solisten vertolkten na de pauze een geva
rieerd opera-programma, waarbij de
stampvolle zaal rijkelijk genieten kon van
duetten, terzetten en tot besluit van het
kwartet uit „Rigoletto" van Verdi, welk
répertoire met welverdiend applaus be
loond werd. Dit bel canto was een goede
inleiding tot het populaire programma,
waarmee ..Da Pacem" deze geslaagde ju
bileumavond kon afsluiten, waarbij de
wals uit „Faust" en het „Slavenkoor" het
volle pond kregen.
A. J. VAN DER WEIJDEN.
Het conflict bij Mijnmij. Curasao
De Antilliaanse regering heeft Woens
dag een communiqué over het contact met
de mijnmaatschappij Curacao uitgegeven.
Hierin wordt uiteengezet dat de regering,
na twee inleidende besprekingen met de
directeur der maatschappij mr. Termeu-
len, diens voorwaarde om de derde be
spreking door zijn advocaat te laten bij
wonen, niet kon accepteren omdat de uit
nodiging persoonlijk aan mr. Termeulen
was gericht en er geen juridische proble
men te bespreken waren.
De correspondent van het ANP meldt
nog, dat de toestand van het conflict bij
de maatschappij niet veranderd is. Drie
bestuursleden van de „Miners Union"
bevinden zich nog in verzekerde bewa
ring. Zij zullen eerstdaags voor de rech
tercommissaris worden geleid.
Woensdagmiddag is in het Nieuwe de la
Martheater te Amsterdam de eerste in
Nederland te houden Kinderboekenweek
officieel geopend.
Voor een grotendeels met kinderen ge
vulde zaal hield de heer W. J. Schouten,
voorzitter van de sectie voor het kinder
boek van de Commissie voor de collectieve
propaganda van het Nederlandse Boek, een
toespraak, nadat hij eerst in het bijzonder
de vertegenwoordiger van de minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, dr.
J. Hulsker, had welkom geheten. Hij ver
telde hierbij onder meer dat bij aankoop
van een kinderboek een door Piet Worm
ontworpen kleurige plaat zal worden uit
gereikt.
Op deze middag werd de prijs uitgereikt
voor „Het Kinderboek van het jaar". Deze
komt voor 1954 in het bezit van de schrijf
ster mevrouw A. Rutgers van der Loeff-
Basenau voor haar boek „Lawines razen".
De winnares vertoeft in de Verenigde Sta
ten, waar zij op uitnodiging van de Ameri
kaanse ambassade een rondreis van drie
maanden maakt. In haar plaats nam haar
dochtertje de enveloppe met inhoud, de
bloemen en de gelukwensen van de voor
zitter van de commissie, de heer Chr. Leef-
lang, in ontvangst.
Ook de uitgevers van het bekroonde boek
(de firma Lankamp en Brinkman) werden
in de hulde betrokken. De heer Leeflang
bood de heer J. C. Brinkman een ontwerp
aan van een stempel, dat de firma in het
bekroonde boek mag plakken. Deze firma
geeft zich, aldus de heer Leeflang, zeer veel
moeite om een goed verzorgd kinderboek
uit te geven. De heer Brinkman verklaarde
deze onderscheiding een novum zeer
op prijs te stellen, omdat daardoor blijkt
dat er waarde wordt gehecht aan de cultu
rele taak van de uitgever.
De overwegingen, waardoor de jury zich
bij haar keuze heeft laten leiden, werden
door de heer D. L. Daalder voorgelezen. De
jury is geen boek bekend, dat een derge
lijk oorspronkelijk thema behandelt. De
schrijfster heeft zich met grote ernst in de
toestand van het land waarover zij schrijft,
Zwitserland, verdiept. Het bekroonde boek
kan als voorbeeld worden gesteld van
auteurs, die zich met het schrijven van
kinderboeken bezig houden en vooral voor
hen, die de mening koesteren dat een kin
derboek oppervlakkig mag zijn. Het boek
boeit niet alleen volwassenen en kinderen,
maar is bovendien psychologisch en ar
tistiek verantwoord. De historie is instruc
tief door de schildering van een milieu, dat
de meeste Nederlandse kinderen vreemd is.
De beslissing van de jury bestaande uit
mevrouw Margreet. Bruijn en de heren D.
L. Daalder. Han G. Hoekstra, Anne de Vries
en pater H. Helmer CssR is met alge
mene stemmen genomen.
Het programma van deze middag bevat
te voor de pauze een optreden van de Am
sterdamse Jeugdtoneelgroep onder leiding
van Ida Last en Theo Vesseur, die enige
verhalen van de sprookjesschrijver Hans
Christiaan Andersen tot uitbeelding bracht.
De marionetten van theater Pitoek onder
leiding van Ankie Last vormden een be
langrijk onderdeel van dit optreden. Na de
pauze voerde het Scapino Ballet (onder lei
ding van Hans Snoek) „De list van Li Foe
of de aanhouder wint" van Frangoise Adret
met muziek van Mozart op.
Prinses Margriet heeft met haar klas van
het Baarns Lyceum onder leiding van rec
trix mej. G. Buringh Boekhoudt deze
openingsmiddag bijgewoond.
ADVERTENTIE
1. VEILIG door z'n 4 portieren en
achterin geplaatste brandstoftank.
2. GOEDKOOP IN AANSCHAF.
Prijzen vanaf 4190.—
3. GOEDKOOP IN GEBRUIK. Ben
zine 1 op 17. Lage prijs onder
delen. Geringe afschrijving door
hoge inruilwaarde.
4. GEEN KINDERZIEKTEN. Reeds 7
jaar in productie, welke momenteel
600 per dag bedraagt.
5. LAAGSTE verzekeringspremie en
wegenbelasting.
6. Voor voet- of beengebrekkigen
AUTOMATISCHE KOPPELING
tegen geringe meerprijs.
Vertegenwoordiging voor Haarlem en
omgeving:
WAGENWEG 166-168 - HAARLEM
Telefoon 12138 en 15056
De arrondissementsrechtbank te Gro
ningen heeft de 25-jarige Amsterdammer
M. L. wegens geweldpleging en poging
tot diefstal veroordeeld tot drie jaar ge
vangenisstraf met aftrek en terbeschik
kingstelling van de regering. De officier
van Justitie had vijf jaar gevangenisstraf
en ter beschikkingstelling van de rege
ring geëist.
Verdachte had volgens de tenlasteleg
ging op 11 Januari een aanslag gepleegd
op de Groningse chirurg J. van Gulik,
toen deze in zijn alito wilde stappen.
Op een Woensdagavond ter gelegenheid
van het vijfenzeventigjarig bestaan van de
Nederlandse Uitgeversbond gehouden gala
diner, heeft dr. M. J. Prinsen, Commissaris
van de Koningin in de provincie Noord
holland, bekend gemaakt dat aan de bond
het predicaat „Koninklijke" is verleend.
Spreker zei dit aan het slot van een tafel
rede, waarin hij onder meer betoogde dat
de hoofdstad van de provincie, Haarlem, op
het gebied van de uitgeverij altijd een voor
aanstaande -plaats had ingenomen.
De Belgische ambassadeur in ons land,
baron F. X. van der Straten-Waillet, heeft
in een tafelrede gesproken over de gemeen
schappelijkheid van de taal en de daaruit
voortvloeiende eenheid van litteratuur en
geestelijk leven. Spreker bracht hulde aan
de bedrijvigheid van de Nederlandse uit
gevers, zich afvragend of het echter niet
wenselijk ware meer vertalingen van wer
ken van zich van het Frans bedienende
Eelgen te publiceren. De ambassadeur
meende voorts te moeten vaststellen dat
ondanks alle prijzenswaardige pogingen het
besef van de culturele eenheid van Neder
land en België nog niet ten volle is door
gedrongen.
Het zijn vooral de uitgevers, aldus het
betoog, die deze culturele eenheid in de
laatste jaren ten zeerste hebben bevorderd.
Zij moeten, zo vervolgde spreker, de schrij
vers overtuigen van het belang geeste
lijk en materieel om de litteratuur van
vijftien millioen Nederlandssprekenden in
beide landen als een geheel te beschouwen.
Een belangrijke bijdrage hiertoe noemde
de ambassadeur de door Vlaamse en Neder
landse deskundigen uitgewerkte spellings
regeling.
BATAVIERENBEELD. Het Batavieren
beeld. dat tot nu toe werd uitgereikt aan de
wninaar van de Hockeydag. zr.l nu deze dag
niet meer gehouden wordt, worden toe
gekend aan een speler of een elftal, dat zich
op bijzondere wijze verdienstelijk heeft ge
maakt voor de hockeysport. De uitreiking
zal voor het eerst geschieden op de binnen
kort te houden reünie van de Batavieren.
Voor 29 October in Arnhem zijn twee elf
tallen samengesteld.
Als 's avonds de apotheek van dokter Appolojiius werd gesloten en het werk voor
die dag gedaan was, kon Merlijn naar huis gaan. Daar at hij dan zijn avondeten,
hij las nog wat en dan ging hij naar bed; want hij moest altijd de volgende morgen
al weer vroeg uit de veren om naar zijn werk te gaan. Daar vond hij dan dokter
Appolonius al druk bezig met zijn boeken; als Marlijn er was, ging de dokter op
weg naar zijn zieken. En dat waren er heel wat, icant dokter Appolonius was een
knappe geleerde, en alle patiënten wilden door hem geholpen worden!
Op een dag, toen Merlijn naar huis ging, bleef hij opeens staan en luisterde3-4
In de vergadering van 17 September,
waarin ir. A. H. Ingen Housz, voorzitter
der Hoogoven-directie aan vertegenwoor
digers uit alle afdelingen van K.N.H.S. en
aanverwante bedrijven een uiteenzetting
gaf naar aanleiding van het Hoogoven
jaarverslag over het boekjaar 1954-'55,werd
er door hem reeds op gewezen, dat de pro
ductie van Breedband in het jaar 1955 een
flinke sprong omhoog heeft gemaakt door
aankopen van staal in het buitenland.Daar-
bij werd de hoop uitgesproken, dat hiermee
zou kunnen worden doorgegaan tot de
Hoogovens door de uitbreiding van haar
Staalfabriek weer zelf in de grotere be
hoefte kon voorzien.
Tevens is er toen op gewezen, dat door
de grote vraag naar staal en doordat de
V. S. de fabricage van eindproducten steeds
meer opvoeren, het steeds moeilijker wordt
staal in het buitenland te kopen.
Dat de in de loop van 1955 tot een hoog
niveau opgevoerde productie niet geheel
gehandhaafd zou kunnen blijven, zolang de
eigen staalfabriek nog niet groter is, werd
dus bij het uitbrengen van het laatste jaar
verslag reeds voorzien.
Bij nadere informatie bleek ons, dat de
productievermindering slechts betrekking
heeft op een beperkt deel van de hoeveel
heid, waarmee de productie in de laatste
tijd door de aankopen van vreemd staal
boven de normale productie uit eigen staal
kon worden opgevoerd. Door het grote te
kort aan arbeidskrachten.dat ook bij Hoog
ovens bestaat, zal deze productiebeperking
geen afvloeiing van arbeiders tengevolge
hebben, ook al omdat de personeelssterkte
in verband met de reeds in aanbouw en de
nog in studie zijnde uitbreidingen zal wor
den vergroot.
Ter gelegenheid van hun zeventigste ver
jaardag alsmede van hun gouden toneel.ju-
bileum treden Herman Bouber en zijn echt
genote Aaf Bouber in het door eerstge
noemde in 1928 geschreven toneelstuk
„Zeemansvrouwen" op, waarmee „De To
neelvereniging" een door de Vereniging
van Schouwburgdirecties in Nederland ge
organiseerde tournée gaat maken.
De eerste voorstelling van dit onder re
gie van Herman Bouber uitgevoerde stuk,
waarin de jubilaris de rol van Dronken
Lodewijk vertolkt en zijn vrouw die van
Manke Mien, wordt op Vrijdag 25 Novem
ber in Theater Carré te Amsterdam gege
ven. De voorstelling komt ook in de Haar
lemse Schouwburg, op een nader te bepa
len datum. Voor deze huldigingstournée
heeft zich een comité van aanbeveling ge
vormd, waarvan ereleden zijn de minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen en de burgemeester van Amsterdam.
Herman Bouber, die eigenlijk Herman
Blom heet, werd op 24 September 1885 te
Amsterdam geboren. Hij speelde vooral
volkstoneel, vormde omstreeks 1917 een
eigen gezelschap en heeft vele stukken ge
schreven, zoals: Mooie Neel, Bleke Bet, De
Jantjes, De Vreemde Eend, enzovoorts.
„De Jordaan" van Querido heeft hij voor
het toneel bewerkt. Vele jaren lang zijn
deze stukken, waarin ook Aaf Bouber
speelde, opgevoerd in de Amsterdamse
Plantage-Schouwburg.
In het begin van deze maand heeft een
commissie uit de Tweede Kamer overleg
gepleegd met de minister van Justitie over
het wetsontwerp inzake het gebruik van de
Friese taal in het rechtsverkeer. Uit het
verslag van dit overleg blijkt dat leden
van de Provinciale Staten, indien na de
Grondwetswijziging hun eed niet meer bij
de Grondwet zal zijn vastgesteld, deze eed
in het Fries zullen kunnen afleggen.
Over het te hulp roepen van een beëdigde
tolk bij terechtzittingen welke in het Fries
worden gehouden zei de minister, dat men
van een tolk gebruik pleegt te maken als
men elkaar niet kan verstaan, hetgeen bij
rechtsgedingen vrijwel niet zal voorkomen.
De hulp van een tolk behoort dan ook
slechts aan de orde te komen, indien degene
die Fx-ies spreekt, niet in staat is zich van
bet Nederlands te bedienen. In alle andere
gevallen zal, indien het belang van de
rechtspleging dit vordert, van degene, die
Fries spreekt, zijn medewerking mogen
worden gevraagd om zich voor dat doel van
het Nederlands te bedienen.
Volgens de minister dient het proces-ver
baal van de terechtzitting in alle gevallen,
dus ook in niet-appellabele zaken, in het
Nederlands te worden gemaakt, onder meer
omdat ten tijde van het opmaken van het
proces-verbaal van de terechtzitting nog
niet behoeft vastte staan, dat het een niet-
appellabele zaak betreft en omdat men
anders aan de personen, die voor een be
noeming in de rechterlijke macht in Fries
land in aanmerking komen, veel hogere
eisen zou moeten stellen dan de bedoeling
kan zijn.. De regeling zou bovendien on-
practisch en omslachtig worden, als, nadat
eerst met veel moeite een proces-verbaal in
het Fries zou zijn opgemaakt hiervan in die
zaken, waarin wordt geappelleerd, door een
beëdigd vertaler een vertaling in het Ne
derlands zou moeten worden gemaakt.
99
19)
Mevrouw Van Elden zou, wat het tijdstip
betreft, de schuldige kunnen zijn: zij was
immers op het fatale ogenblik juist be
neden geweest. Tenminste als haar getuige
nis dat zij naar beneden gegaan was en
daar hel parelsnoer gevonden had, waar
was. Haar gehele verklaring werd natuur
lijk aanzienlijk verzwakt door het feit dat
zij zo hardnekkig geweigerd had om de
reden op te geven van haar tocht naar be
neden. Waarom ging iemand, terwijl er
een rechercheur door het huis liep, midden
in de nacht naar beneden? Toiletten en
wasgelegenheden waren ook boven te vin
den. Het moest een dringende, een zeer
dringende reden geweest zijn waarom zij
haar tocht had ondernomen, een reden, die
nóch zijzelf noch haar man wilde vertel
len. Ze speelden dus samen onder een
hoedje, hadden samen iets te verbergen.
Het zag er, vanuit dit standpunt bekeken,
lelijk uit voor het echtpaar Van Elden.
Ze verkeerden in geldnood, hadden schul
den, die ze niet konden betalen. Of me
vrouw Van Elden was wèl naar beneden
geweest om een reden, die het daglicht niet
kon zien, en had daar het parelsnoer ge
vonden, öf ze was niét naar beneden ge
weest en dan moest het haar man geweest
zijn, die het parelsnoer gestolen had. En de
rest van de juwelen erbij. Toch was die
rest van de juwelen niet bij hen gevonden,
ook niet na een hernieuwde, zéér miniti-
euze huiszoeking, die hij door Waanders
had laten verrichtten. Tot zelfs in de dak
goot was het onderzoek voortgezet.
Erik van Elden, krachtig gebouwd en
agressief, bezat alle geestelijke en li
chamelijke mogelijkheden tot de daad. Hij
was een zoon van Herbert van Elden, een
bekend rijk handelsman. Had waarschijn
lijk ruzie met zijn vader en leefde nu in
de meest bekrompen omstandigheden. Tóch
een trotse kerel, verwend en veeleisend.
De gelegenheid tot de daad had hij gehad:
door de geopende deur van het atelier had
hij kunnen horen wat mevrouw Waterborg
tegen de rechercheur had gezegd. Misschien
had. hij zijn vrouw wel op verkenning
uitgestuurd! Het motier was aanwezig, de
gelegenneid was aanwezig, een van de ge-
stoxen voorwerpen was bij hem gevonden.
.Cirik van Elden kreeg een veelbetekenend
kruisje achter zijn naam.
Voor Pieter Tilman, bewoner van da
tweede étage, zag de zaak er ook niet zo
gunstig uit. De politieman had, vóór zijn
toestemming aan de pensiongasten om naar
hun respectievelijke kamers terug te keren,
eerst nog de door hen opgegeven lectuur
gecontroleerd in verband met een alibi, in
derdaad bleken „Jeunesse et Beauté" en
het boek over Arabië ter plaatse aanwezig
te ziin, maar in het domein van de lief
hebber van romantiek was geen spoor te
vinden van de „Roos van Dekema" of enig
ander standaard werk van de eerbiedwaar
dige Jacob van Lennep. Het lag er duimen-
dik op, dat Pieter Tilman gelogen had, dat
had trouwens ieder kind tijdens hel ver
hoor al kunnen begrijpen. Het was nu nog
maar de vraag, waaróm hij gelogen had,
en dat niet alleen, maar ook waarom hij
zo stóm gelogen had. Waarom had hij, als
hij dan iets te verbergen had, niet ver
klaard dat hij geslapen had en daardoor
niets gehoord en niets gezien had? Dan had
niemand hem iets kunnen maken. Maar
deze Roos van Dekema was dan toch wel
zó absurd en zó doorzichtig, dat er stellig
iets anders achter stak. En dan die abnor
male nervositeit: dat gestotter en gedraai
en gefrommel. Pieter Tilman had iets ern
stigs te verbergen, dat was zeker.
Maar aan de andere kant was het die
zelfde zenuwachtigheid, die het toch ook
zeer onwaarschijnlijk maakte dat Pieter
Tilman de man was, die juffrouw Corbeyn
had neergeslagen om haar van haar ju
welen te beroven. In koelen bloede noemde
je zoiets. Nee, in koelen bloede zou dit
angstige mannetje zijn daden niet volvoe
ren! Stellig niet het type voor een „dief
stal met geweldpleging". De gelegenheid tot
de daad had hij gehad, van een motief was
tot nogtoe niets gebleken. Pieter Tilman
kreeg een vraagteken achter zijn naam.
Juffrouw Galjoen was het enige vrouws
persoon, dat misschien lichamelijk in staat
was tot het toedienen van de slag met de
sleutelbos. Flink uit de kluiten gewassen
door de witte kool van Overkerspel! Er
trok even een grimas over het gespannen
gezicht van de politieman toen hij aan deze
getuige dacht, dan boog hij zoch weer over
zijn aantekeningen. Juffrouw Galjoen had,
volgens haar eigen verklaring rondgewan
deld. Ze was op de kamer van professor
Cossaert geweest, maar had hem niet ge
sproken. Ze was een lastige tante en speel
de de rol van gewichtig personage in een
drama. Zou ze zelf een drama geësce-
neerd hebben? Een drama om zelf de hei-
dinnenrol te kunnen vervullen? Het was
wat onwaarschijnlijk, maar toch niet on
mogelijk. Ook Geertruida Galjoen kreeg
een vraagteken achter haar naam.
Professor Cossaert van de eerste verdie
ping was raadselachtig. Hij was glad, en
Frans-hoffelijk en correct. Hij had, wat
zijn lectuur betreft, de waarheid gespro
ken. Hij bleef volhouden dat hij tussen
het eerste en tweede alarm niet van zijn
kamer was weggeweest, dat hij in zijn
fauteuil had zitten lezen. Er waren twee
getuigen, die het tegendeel verklaarden.
Maar die twee getuigen, en dat was juist
het verwarrende, spraken elkaar ook weer
tegen: volgens juffrouw Galjoen was hij
omstreeks 2.17 niet op zijn kamer geweest
en volgens mevrouw Van Elden had hij
juist om 2.17 uit zijn deur gekeken en was
geschrokken toen hij haar zag. Een raad
sel. Het was zeker niet onmogelijk dat pro
fessor Cossaert de schuldige was, maar het
was toch dubieus. De gelegenheid tot de
daad had hij gehad, maar van een motief
was tot nog toe niets gebleken. De naam
van professor Cossaert bleef voorlopig zon
der aanduiding openstaan.
Daniël Camphuysen sloot de rij. De
meest raadselachtige figuur van allen: deze
man met zijn open, eerlijk gezicht. De
phvsieke kracht bezat hij in hoge mate.
Het temperament? Als hij het noodzakelijk
achtte zou hij zeker iemand buiten gevecht
stellen, op welke manier dan ook. De ge
legenheid tot de daad had hij gehad. Maar
daarnaast schemerde er ook bij deze man
een motief. Een motief, dat veel sterker
was dan bij een van de andere pension
gasten.
Deze Daniël Camphuysen was de enige,
die in een bepaalde verhouding, een zeer
bijzondere verhouding, stond tot het slacht
offer. Hij was zonder enige twijfel familie
van juffrouw Corbeyn.
Deze familie-verwantschap werd door
hem ontkend op een volkomen argeloze,
natuurlijke wijze. Maar het portret in de
eetkamer sprak een taal, die niet kon wor
den misverstaan. En deze gelijkenis werd
nog sterk onderstreept door de verwon
derlijke gehechtheid, van de oude vrouw
aan deze vreemde pensiongast, een ge
hechtheid, die zich het duidelijkst ma
nifesteerde wanneer zij het minst in
staat was zichzelf te beheersen. Bij haar
ontwaken uit de verdoving en nu weer, nu
zij zich waarschijnlijk ziek voelde. Er was
een verwantschap, die juffrouw Corbeyn
wist en wilde verbergen en die dr. Camp
huysen niet wist, tenminste voorgaf niet
te weten.
Deze man was een Corbeyn. En in dat
licht viel er een zware verdenking op hem
na de getuigenis van het meisje Meilink:
dat namelijk alleen aan de eigen familie
het geheim van de safe in de Buddha be
kend was. Alleen een Corbeyn, of een zoon
van een Corbeyn, kon afweten van het be
staan van familiejuwelen en veronderstel
len dat deze waren geborgen in het hart
van deze bronzen Buddha. Hijzelf had
juffrouw Corbeyn nog niet over die Budd
ha gesproken, maar het was zeer waar
schijnlijk dat de familiejuwelen daar vroe
ger inderdaad in waren bewaard. Daar was
de dief op afgegaan: de afstammeling der
Corbeyns had de juwelen gezocht in de
Buddha. En toen hij ze niet kon vinden
alleen het médaillon was natuurlijk te
voorschijn gekomen had hij van de
sukkelachtigheid van de kleine recher
cheur gebruik gemaakt om meteen zijn
poging te herhalen. De dief van de Buddha
was ook de juwelendief en degeen, die
juffrouw Corbeyn had neergeslagen. Dat
leed geen twijfel. En de dief kon alleen
zijn: dr. Camphuysen, de afstammeling der
Corbeyns (Wordt vervolgd).
