Uitvinders doen
op expositie in
goede zaken
Amsterdam
Moeilijkheid is: terugkeer van
bemande raket naar de aarde
r
PANDA EN HET GEHEIMZINNIGE GLAS WATER
Wereldnieuws
Vele practische en vernuftige
vindingen op allerlei gebied
De radio geeft Donderdag
Ofïh.öantunïa
Op Rijksweg Amsterdam-
Utrecht botsten 4 auto's
Israëlische klacht bij
de Veiligheidsraad
Mogelijkheden der ruimtevaart
Reis langs de maan
en langs Mars
Dronken man bedreigde
agenten met broodmes
och ió Ixet zo
J
2
Rem en gas gecombineerd
(jetekende wereldtaal
Egypte gaat tot vergelding over
Behandeling voor Amsterdamse
rechtbank
Kerkelijk Nieuws
Heringa Wuthrich
BLIKSEMAFLEIDERS
ZELDZAAM
METAAL
O ENS DAG 2 NOVEMBER 1955
ADVERTENTIE
(Van een verslaggever
DE INTERNATIONALE tentoonstelling van uitvindingen in de Amsterdamse
Apollohal trekt flinke belangstelling. Ruim veertig percent van de zakelijk ge-
interesseerde bezoekers zijn buitenlanders uit vele landen van Europa, maar
ook Australiërs, Pakistanen. Canadezen en zelfs Russen passeerden tot nu toe de
tourniquets en hebben reeds verschillende octrooirechten aangekocht.
Geen wonder trou
wens, want velen der
geëxposeerde vindin
gen en nieuwtjes zijn
ook uit een oogpunt
van algemeen belang
interessant. Zoals bij
voorbeeld de electri-
sche richtingaanwij
zer voor bromfietsers,
die door een knutse
laar uit Deventer ont
worpen werd. Het is
een achterlicht, ge
flankeerd door twee
flikkerlichtjes voor
links- en rechtsaf, die
van het stuur af be
diend worden en stel
lig tot grotere veilig
heid van het verkeer
kunnen bijdragen.
Reinier Frese uit
Heemstede, hele ne
gentien jaren oud en
daarmee waarschijn
lijk de jongste uitvin
der van de tentoon
stelling, heeft zich
ook laten inspireren
door een bromfiets-
probleem. Hij con
strueerde een „dim"-
bare rijwiellantaarn,
die niet met kwets
bare dubbele gloei-
draden voor stads
en groot licht werkt,
doch met een normaal
bromfietslampje. Hij
bouwde daartoe in
een der handvaten
een weerstand in, die
met een drukknop in
geschakeld kan wor
den, waardoor de
lantaarn zo nodig op
halve spanning kan
branden.
Hoe hij op het idee
gekomen is Och,
vertelt hij, ik had het nogal eens aan de
stok met de Haarlemse politie, omdat mijn
fietslamp een tamelijk lichtsterk exem
plaar verblindend zou werken. Toen ik
daarvoor een paar keer aangehouden was,
begon het me te vervelen en heb ik er dit
op bedacht.
Eigenlijk het ei van Columbus zijn dim-
lamp, maar vaak zijn het juist de eenvou
digste uitvindingen, die het meeste succes
hebben. Reinier is tenminste vol hoop dat
hij een fabrikant kan interesseren en wij
helpen het hem hopen. Al was het alleen
maar om het'enthousiasme waarmee hij in
zijn eigen vondst gelooft.
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL 13439
FERD. BOLSIR. 48 A DAM - TEL. 717162
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws: 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en
weerbericht. 8.15 Platen. 9.00 Voor de huis
vrouw. 9.40 Platen. 10.00 Platen. 10.30
Morgendienst. 11.00 Voor de zieken. 11.45
Piano. 12.00 Angëlus. 12.03 Lichte muziek.
(12.3012.33 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.3312.40 Wij van het land). 12.55
Koninklijk bezoek aan Suriname. 13.00
Nieuws en katholiek nieuws. 13.20 Zang en
piano. 13.45 Platen. 14.00 Promenade-orkest.
14.45 Voor de vrouw. 15.15 Amusements
muziek. 15.45 Platen. 16.00 Bijbellezing. 16.30
Platen. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Platen.
17.40 Koersen. 17.45 Platen. 17.53 Piano
voordracht. 18.30 Friese uitzending. 18.45
Platen. 19.00 Nieuws en weerbericht. 19.10
Platen. 19.20 Sociaal perspectief. 19.30 Pla
ten. '20.00 Radiokrant. 20.20 Gevarieerd pro
gramma. 22.00 Periodiekenparade. 22.10
Orgelconcert. 22.35 Platen. 22.45 Avond-
ovez'denking. 23.00 Nieuws. 23.15 Sport
uitslagen. 23.20—24.00 Platen*.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.35 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws.
8.15 Platen. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw.
9.15 Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Pla
ten. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Voor de
huisvrouw. 11.15 Omroeporkest. 12.00 Orgel
en zang. 12.25 In 't spionnetje. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen.. 12.35 Piano.
12.50 Uit het bedrijfsleven, causerie. 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen of platen. 13.20
Platen. 14.15 Einde en begin van een we
relddrama: de 25ste October 1555, hoorspel.
14.45 Pianorecital. 15.15 Voor de zieken.
36.00 Van vier tot vijf. 17.00 Voor de jeugd.
17.45 Regeringsuitzending: Nederland en de
Wereld: Buitenlanders studeren in Neder
land. 18.00 Nieuws. 18.15 Sportproblemen.
18.25 Lichte muziek. 18.55 Gesproken brief
uit Londen. 19.00 Voor de kleuters. 19.05
Lichte muziek. 19.25 Jazzmuziek. 19.50
Sportpraatje. 20.00 Nieuws. 20.05 Kamer
orkest. 20.40 Discussie. 20.55 Pianoduo. 21.20
Conferentie Grote Vier in Genève. 21.25
Lichte muziek. 21.40 Rekenschap van het
Humanisme, causerie. 21.55 Chansons. 22.10
Dansmuziek. 22.40 Actualiteiten. 22.50
Sportactualiteiten. 23.00 Nieuws. 23.15 Ac
tualiteiten of platen. 23.25—24.00 Platen.
TELEVISIE (N.C.R.V.)
20.15 Journaal en weerbericht. 20.30 Ko
ninklijk bezoek aan Suriname en de Neder
landse Antillen. 20,45 Veilig, vlot, voor
zichtig, programma over wegverkeer. 20.50
Filmprogramma. 20.55 Idem. 21.15 Het twee
de gezicht, spel. 21.35 Dagsluiting.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel en piano.
14.00 Engelse les. 14.15 Platen. 14.30 Franse
les. 14.45 Platen. 15.00 Muzikale causerie.
15.45 Platen. 16.02 Omroep-orkest. 16.15
Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor
-de kinderen. 18.15 Platen. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50
Politieke causerie. 20.00 Verzoekprogram
ma. 21.30 Gevarieerde muziek. 22.00 Nieuws.
22.15 Klassieke muziek. 22.5523.00 Nieuws.
BBC, uitzending voor Nederland.
17.4518.15 Nieuws, feiten van de dag.
Engelse literatuurgeschiedenis. (Op 224
on 49 m.).
Een der opvoiLwbare fietsen, die op de
Uitvinderstentoonstelling te ben: onder en.
zijn, een uitvinding van een constructeur
uit Krommenie ten gerieve van
kleinbehuisden.
Een Amsterdammer heeft een inrichting
uitgeknobeld om door stromend rivier
water electriciteit op te wekken, een andere
hoofdambtenaar construeerde een automa
tische versnelling voor bromfietsen. De
Haarlemse technicus P. van Aeken bedacht
een nieuw jongens-speelgoed: een vliegtuig
met echte straalaandrijving dat in steeds
sneller vaart om een aardbol cirkelt en
tenslotte langzaam rondtaxiënd landt. Het
werkt volgens het principe van dé speel
goed-stoommachine en is volgens de uit
vinder niet half zo gevaarlijk.
Een Rotterdammer demonstreert er een
.oplossing die voorkomen kan dat een auto
mobilist op een ogenblik van gevaar zijn
gaspedaal intrapt inplaats van de rem. Hij
combineerde gas- en rempedaal op een hef
boom. Iedere druk met de voet brengt de
remmen in werking, gas geven gebeurt
door een zijdelingse beweging van de voet
waardoor vergissingen vrijwel uitgesloten
zijn.
Een firma uit Liechtenstein die ook het
kleinste fototoestel ter wereld toont, heeft
een asbak uitgevonden die het gevaar voor
brandgaten in tafelkleden opheft. Ge legt
uw brandende sigaar of sigaret gewoon op
de daarvoor bestemde houder in de rand
van de asbak en vergeet hem verder ge
rust, want als het peukje vergenoeg opge-
smeuld is om eraf te kunnen vallen, kiept
een ingenieus veermachanisme het restant-
je automatisch de asbak in.
Ook de fietsen zijn blijkbaar nog altijd
voor nieuwe uitvindingen vatbaar. Wij
zagen twee opvouwbare exemplaren voor
klein behuisden, een kettingloos rijwiel dat
door middel van excentrieken 'wordt aan
gedreven en tenslotte, voor bizonder ge
makzuchtige lieden een hefboom die het
mogelijk maakt, al fietsend en zonder te
bukken, de dynamo af en aan te zetten!
Andere ideeën en vondsten van Haar
lemse uitvinders op deze tentoonstelling
zijn een nieuw model stofzuigermond, die
ook hoeken van kamers „stofschoon"
maakt, een „wielhulp" voor garages die het
tijdrovende demonteren en wegslepen van
bijvoorbeeld zware vrachtautomobielen
aanzienlijk vereenvoudigt en een voettrek
ker voor waterclosets die vooral in open-
Tante Stien had haar vulpen gebroken
Verkeerd in haar tasje gestoken.
DANTUMA zei haar
Wij maken hem weer klaar,
Dan hoeft U geen nieuwe te kopen.
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
bare toilet-gelegenheden ruime toepassing toenemen.
verdient. Een sport-artikelen-firma brengt
de primeur van een „schiethengel", een
combinatie van werphengel en luchtbuks
waarmee sportvissers hun kunstaas tien
tallen meters weg kunnen schieten. Wat er
op die manier van de hengelsport overblijft
is de vraag, maar men zal er stellig wel
kopers voor vinden.
Men ziet er voorts in het modelhuis
„Beter Wonen" een nieuw soort ramen:
dubbel vensterglas, gescheiden door een
doorzichtige vloeistof-isolatielaag, die
voortdurend circuleert, geen zomerse hitte
naar binnenlaat, en 's winters geen kachel
warmte verloren doet gaan. De uitvinders
beweren dat het tot 40 percent op uw
kolenrekening besparen kan.
Idealisten uit Wassenaar hebben een ge
schreven beeldtaal samengesteld die door
alle volken gelezen kan worden omdat alle
woorden uit internationale symbolen in
de vorm van eenvoudige tekeningen be
staan. Zij demonstreren hun stelsel, „Picto"
geheten op de tentoonstelling en ondervon
den daarbij grote belangstelling uit han
dels- en onderwijskringen.
Zo zijn er vele tientallen nieuwtjes op
allerlei gebied: een automatische accoor-
dengrijper voor guitaarspelers, klokken in
de vorm van een wereldbol met rondrazen-
de speelgoedvliegtuigjes als secondenwijzer,
een maasmachine uitgevonden door een
West-Friese boerin, een rem voor kinder
wagens, een apparaat voor het drinkbaar
maken van zeewater, een schemerlamp met
ingebouwde radio-luidspreker, een voorzet-
piano. een verlichte paraplue, een verleng
baar bed en talloze andere practische en
onpractisclie zaken. Wie het zelf eens wil
gaan bekijken ten sterkste aanbevolen!
kan tot en met 7 November terecht.
Op de Rijksweg nr. 2 Amsterdam
Utrecht in de gemeente Loenersloot, zijn
Dinsdagavond ter hoogte van de brug over
de Amstel vier auto's met elkaar in bot
sing gekomen.
Een auto, komende uit de richting Am
sterdam en bestuurd door de heer J. B.
uit Amsterdam zou omdraaien en weer
naar Amsterdam terugrijden, toen uit de
richting Utrecht een tweede auto naderde,
die tegen de wagen van de heer B. opbot
ste. Beide auto's werden zwaar bescha
digd. De heer B. heeft vermoedelijk een
shock gekregen. Een naast hem zittende
passagier kwam er met een lichte hoofd
wonde af.
Toen de twee auto's midden op de weg
stonden, kwam uit de richting Utrecht
een derde wagen. De bestuurder hiervan,
die door het wenken van de mensen op de'
weg gewaarschuwd werd, zag nog kans te
stoppen. Een vierde auto uit dezelfde,
richting, die tegen de inmiddels stilstaan
de derde opvloog, maakte de chaos nog
groter. De inzittenden waren twee dames
en twee heren. Mejuffrouw I. M. uit Am
sterdam, die naast de bestuurder zat,
werd aan het hoofd gewond en heeft ver
moedelijk een hersenschudding.
NEW YORK (AFP) Israel heeft de
Veiligheidsraad in een brief gewezen op de
ernstige toestand die is ontstaan door de
Egyptische inval in en de bezetting van een
gedeelte van de gedemilitariseerde zone
van El Audja aan de Israëlische kant van
de internationale grens. Dit optreden, aldus
de brief, is een schending van de bestands
overeenkomst.
In gevechten met Egyptische patrouilles
op Israëlisch grondgebied zijn drie Egyp-
tenaren gedood. Volgens een officiële
Egyptische woordvoerder is de aanval op
de Israëlische patrouille het antwoord van
Egypte op „het uitdagend optreden" van de
Israëlische troepen. „Wij willen niet han
delen op de grondslag van „oog om oog,
tand om tand", zoals de Israëliërs, maar wij
zijn vastbesloten ons te verdedigen", aldus
de woordvoerder.
De voorzitter van de UNO-commissie, die
toezicht houdt op de Egyptisch-Israelische
wapenstilstand, de Canadese generaal-
majoor E. L. M. Burns, heeft in Ottawa
verklaard dat Israel noch Egypte een oor-
logwenst, maar dat een „vonk" een oorlog
tussen de twee landen zou kunnen doen
ontbranden. Hij zei dat de communistische
wapenzendingen de spanning hadden doen
Voor de afdelingen voor technisch weten
schappelijk onderzoek, voor krijgskundige
techniek en voor werktuig- en scheepsbouw
van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs
heeft dr. ir. J. M. J. Kooy Jr. uit Breda,,
lector aan de Koninklijke Militaire Acade
mie en voorzitter van de Nederlandse Ver
eniging voor Ruimtevaart gesproken over
de principiële mogelijkheden van ruimte
vaart met behulp van de hedendaagse tech
nische en chemische hulpmiddelen.
Dr. Kooy liet in zijn voordracht uitkomen
wat in de ruimtevaart mogelijk is en wat
daarin voorlopig nog niet tot de mogelijk
heden behoort.
De eerste grote stap is het verwerkelijken
van- de onbemande raket. Daarbij is van
groot belang de verhouding van de nuttige
last (instrumenten voor het doen van waar
nemingen op enige honderden kilometers
boven de aarde) tot het startgewicht van de
raket. Deze verhouding is weer afhankelijk
van de uitstromingssnelheid van het gas uit
de raket. Deze uitstromingssnelheid is bij
de beste, thans beschikbare brandstofcom
binatie (hydrazine en salpeterzuur) 2.75 km
per seconde. Hydrazine is een stikstof-
waterstofverbinding die in het laatst van
de vorige eeuw door de Duitser Curtius is
ontdekt, maar pas in de tweede wereldoor
log door de Duitsers in de V 1 en V 2 als
brandstof(met waterstofperoxyde) werd ge
bruikt.
In een raket kan men voor het bereiken
van geringe hoogten toe met één raket
motor. Wanneer men de raket hoger de
asmosfeer wil instuwen en daarbij de nut
tige last wil handhaven, dan zijn
meer raketmotoren noodzakelijk. Men kan
raketten met drie, vier en meer motoren
ontwerpen; de eerste motor stuwt de raket
door de atmosfeer die het dichtst bij het
aardoppervlak is. Is deze motor uitgewerkt
dan wordt deze afgeworpen en daarna
komen achtereenvolgens de andere raket
motoren in werking. Voor een raket die
een ton nuttige last moet vervoeren is een
startgewicht nodig van 372 ton. Deze raket
zal dan een viertrapsraket zijn die op 1150
km boven het aardoppervlak een cirkel-
baan zal gaan beschrijven.
De heer M. Vertregt uit 's Gravenhage,
bestuurslid van de Nederlandse Vereniging
voor Ruimtevaart, heeft een ontwerp voor
een raket opgesteld, die in vier trappen op
500 km hoogte een cirkelbaan bereikt. Dit
ontwerp wordt thans door de werkgroep
der vereniging bestudeerd. Deze raket heeft
een lengte van ruim elf meter, een totaal
gewicht van 13.270 kg en een nuttige last
van 50 kg. Dr. Kooy zei dat het bouwen
van een onbemande raket met de thans
beschikbare middelen zeer wel uitvoerbaar
is.
Moeilykheid is: naar de aarde terug
Men kan zich tevreden stellen met
het construeren en laten opstijgen van
onbemande raketten die zijn voorzien
van waarnemingsapparatuur. Maar de
mens wil ook zelf waarnemend Een be
mande raket moet echter op de aarde
terugkeren.' Daarvoor zijn extra voor
zieningen nodig, want zonder die zou
de bemande raket om de aarde blijven
cirkelen. Het is dan nodig de snelheid
van de raket in de cirkelbaan (7,6 km
per seconde) af te remmen, hetgeen
slechts door raketkracht zal kunnen
geschieden. Wanneer de raket daarna
dichter bij de aarde komt, moet een
afremming langs aërodynamische weg
worden toegepast. Er is evenwel nog
geen oplossing gevonden voor het af
voeren van de grote warmteontwikke
ling die optreedt wanneer de raket uit
de cirkelbaan met enorme snelheid
door de lucht schiet. De wrijving van de
lucht zal de buitenmantel van de raket
dan kunnen verhitten tot temperaturen
die naar schatting kunnen oplopen tot
800 graden Celsius.
Als de mens onderzoekingen zal hebben
gedaan van een raket uit zal hij verder
willen. Dat zal kunnen geschieden door in
die cirkelbaan een ruimteschip te bouwen.
Alle materiaal voor de bouw van een der
gelijk schip moet met vrachtraketten van
de aarde af in de cirkelbaan worden ge
bracht.
Het ruimteschip moet, wanneer de cirkel
baan op een hoogte van 500 km boven de
aarde ligt, een snelheid hebben van 11.1 km
per seconde om uit die cirkelbaan te ge
raken en tot maanafstand te kunnen door
dringen. Aangezien de snelheid in de cir
kelbaan op 500 km hoogte 7,6 km per se
conde bedraagt, moet deze dus tot 11.1 km
per seconde worden verhoogd.
Reis om de maan
Het zal dan mogelijk zijn met het ruim
teschip zonder landing op de maan dit
hemellichaam „achterom" te passeren en in
ongeveer negen dagen tot de cirkelbewe
ging om de aarde op een hoogte van 500 km
terug te keren. Chemische aandrijvings
middelen zijn ontoereikend wanneer de
37. Pat's eerste daad op de 'vroege mor
gen was een half dozijn glazen water te
bestellen. „U moet behoorlijk dorstig zijn",
zei de verbaasde hofmeester, die de glazen
bracht. „Wat ik ben, zijn uw zakens niet",
antwoordde de grote detective scherp.
„Zet die glazens maar daar op tafel". „Wel,
wel", mompelde de hofmeester, „daar staat
zelfs NOG een glas water! Die-kleine nijdas
heeft zeker een woestijn in zijn maag!"
„Waar wacht u op?", vroeg Pat, toen de
hofmeester de glazen had neergezet, maar
geen aanstalten maakte om te vertrekken.
„Ik wilde eens zien, hoe u al die glazen
leegdrinkt", antwoordde de hofmeester
nieuwsgierig. „Opgehoepeld!", riep Pat
driftig, „bemoei u niet met dingens die u
niet aangaan!" „Maar Pat", zei Panda,
toen ze weer alleen waren, „ik kan best
begrijpen, dat hij nieuwsgierig was. Waar
om bestel je opeens zoveel glazen water?"
„Om de spionnens in de war te maken",
antwoordde Pat, de glazen op een hoopje
bij elkaar schuivend, „nu zullen ze niet
meer weten, welk glas dat van professor
Kalker is. Slim bedacht, wal?" „Ja...",
antwoordde Panda aarzelend, „maar
eh.kun je er zelf nu nog wel uit wijs
worden?" „Natuurlijk", antwoordde de
grote detective. „Het glas van professor
Kalker is DITeh nee DIT ...of was
het DIT?... BEKORRAH!" „O, ol", jam
merde Panda, „daar was ik al bang voor!"
mens van de cirkelbaan uit tot op de af
stand van Mars zou willen gaan. Daarvoor
kómt een ruimteschip met electrische aan
drijving in aanmerking. Met zulk een ruim
teschip van 280 ton aanvangsgewicht en 50
ton nuttige last zou de mens de heen- en
terugreis tot op Marsafstand zonder lan
ding in ongeveer drie jaar kunnen vol
brengen.
Tenslotte besprak dr. Kooy de gevaren
die de mens in de wereldruimte zal ont
moeten: kosmische stralen en meteorieten.
De vermoedelijke samenstelling van de
kosmische straling is zo, dat het menselijk
organisme daardoor op den duur zal wor
den aangetast.
Meteorieten groter dan 1 milligram zul
len door de wanden van het ruimteschip
slaan, kleinere zullen geen kwaad doen. De
dichtheid in de ruimte van de meteorieten
van 1 milligram en groter is echter zo ge
ring, dat men slechts op één treffer in een
tijdvak van verscheidene jaren zal behoe
ven te rekenen.
„Jullie gaan er allemaal aan" had de
31-jarige magazijnbediende A. P. C. van
E. zwaaiend met een broodmes, gedreigd
op de trap van de ouderlijke woning aan
de Frans van Mierisstraat te Amsterdam
tegen politie-agenten, die de vader en
moeder kwamen ontzetten. De politie
mannen riepen de zwaar dronken man eer.
halt toe, toen hij zijn 71-jarige vader na
liep op de trap, doch de man gaf als ant
woord de bovenomschreven dreigende
woorden. Ëen der agenten trok zijn
pistool en schoot op de magazijnbediende,
die getroffen werd in de bovenarm en
rechterlong. Desondanks verzette de man
zich hevig. Hfj moest gekneveld worcien
om tot kalmte te komen. Pas toen zeeg
hij in elkaar, waarna hij werd overge
bracht naar de Geneeskundige Dienst, al
waar hij werd geopereerd.
Thans is de man geheel hersteld en voor
de Amsterdamse rechtbank werd wegens
„bedreiging met een misdrijf tegen het
leven gericht" 8 maanden gevangenis
straf, waarvan vier voorwaardelijk met
een proeftijd van drie jaar (gedurende
welke ondertoezichtstelling van het me
disch consultatiebureau voor alcoholisme)
en met aftrek van het voorarrest, tegen
hem geëist. De officier van justitie vroeg
ook verbeurdverklaring van het brood
mes.
De verdachte zelf zei legen de recht
bank zich niets van het gebeurde te kun
nen herinneren. Hij had ditmaal „een
beetje veel gedronken" en was de bewuste
avond van de zesde Juni in dronken toe
stand thuis gekomen. Daar is hij als een
dolleman tekeer gegaan, maar hij wist
niet wat hij deed, zo verklaarde de als
gètuige gehoorde vader. Een dóchter
waarschuwde de politie, die bijtijds ver
scheen om de bedreigde, vader op. de trap
te kunnen ontzetten. Hij had stekende
bewegingen naar de agenten gemaakt en
de dreigende woorden geuit, aldus de als
getuige gehoorde politie-ambtenaren.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Stiens J. Dikboom te Alk
maar; te Wageningen W. Pelleboer te Vrie-
zenveen; Benoemd tot pred. bij de Soenda-
nese kerk met standplaats Bogor W. A.
Bijlefeld, pred. v. d. studerende Ooster
lingen te Leiden, die deze ben. ook aannam.
Gcrcf. kerken
Beroepen te Bennekom (vac. C. Verspuij)
P. Riemersma te Drachten.
Geref. kerken, art. 31 K.O.
Beroepen te Tiel-Zaltbommel L. W. G.
Blokhuis, cand. te Oosterbeek.
Evang. Luth. kerk
Drietal te Amersfoort J. J. Bik, woon
achtig te Amsterdam, J. Blase, prop. te
Amsterdam en P. Estie te Zaandam; te
Schiedam C. G. v. d. Haagen te Ede, H.
Johannes te Vlissingenn en dr. C. H. Lin-
dijer te Rotterdam, van wie eerstgenoemde
is beroepen.
Geref. Gemeenten
Tweetal te Leiden H. v. Gilst te Dirks-
land en J. W. Kersten te Genemuiden.
„Tarzan". Een generaal van de Mau Mau
in Kenya, „Tarzan" genaamd, is met
acht van zijn volgelingen door leden
van de Britse veiligheidsstrijdkrachten
gedood.
Nieuws. Een aantal vooraanstaande Egyp
tische bladen en dagbladuitgevers heb
ben besloten tot oprichting van een
persbureau onder de naam „Nieuwsbe-
drijf van het Midden-Oosten".
Voorbereiding'. De directeur van een New
Yorks reisbureau gaat binnenkort met
een groep collega's op uitnodiging van
de Russische regering naar Rusland om
de weg te effenen voor Amerikaanse
toeristen naar Rusland.
Slaaf. Billy Adams, als negerslaaf gebo
ren maar vrij man sedert een proclama
tie Van de Amerikaanse president Abra
ham Lincodn, is 110 jaar oud overleden
in het ziekenhuis waar men hem de
laatste drie jaren verpleegde.
Accoord. Te Belgrado is een Russisch-
Joegoslavisch luchtvaartaccoord gete
kend. Een luchtlijn Moskou—Belgrado
zal het Joegoslavische luchtnet verbin
den met de Russische lijnen naar het
Verre Oosten.
Brand. Twee volwassenen en twee kinde
ren zijn omgekomen bij een felle brand
in een armoedige buitenwijk, aan de
rand van de Britse kroonkolonie Hong
kong. Zestien mensen liepen brandwon
den op. Vijfduizend personen zijn dak
loos geworden.
Critiek. In een Hongaars dagblad, dat in
Miskolc verschijnt, wordt geklaagd dat
niet alle ouders met de onderwijzers sa
menwerken. Aan het begin van het
schooljaar mochten de beste leerlingen
in ingezonden brieven critiek op hun
ouders uitoefenen.
Verhoging. Een der grootste banken in de
Verenigde Staten, de First National City
Bank, heeft haar rentetarieven voor
consumptieve en andere leningen ver
hoogd. Het tarief voor autofinancie-
ringscredieten is van 3.33 percent ge
bracht op 3.75 percent. Men verwacht,
dat de andere grote banken dit voor
beeld zullen volgen.
Schuldig. De 35-jarige Amerikaanse ma
joor Alley is schuldig bevonden aan
misdraging tijdens zijn krijgsgevangen
schap in Korea. Het vonnis wordt uitge
steld totdat zal zijn onderzocht of er
verlichtende omstandigheden zijn. Alley
zou volgens een Amerikaanse krijgsraad
militaire gegevens aan de vijand heb
ben verstrekt en met de vijand hebben
samengewerkt om medegevangenen tot
het communisme te bekeren.
Doodvonnissen. Twee en dertig deelne
mers aan de opstand in het Zuidelijke
gebied van Soedan zijn in Torit, inder
tijd de haard van het verzet, ter dood
veroordeeld, waardoor het aantal dood
vonnissen tot 72 is gestegen. De Britse
gouverneur heeft tien vonnissen be
krachtigd. Aan de 32 verdachten, die
Dinsdag werden gevonnist, was het ver
moorden van 42 personen ten laste ge
legd.
Ontslagen. Twee Duitse automobielfabrie
ken hebben op vrij grote schaal perso
neel ontslagen. De autofabriek Borg-
ward te Bremen heeft twee duizend van
haar 8500 arbeiders ontslagen. De Go-
liath-fabriek te Bremen wil 485 van
haar drie duizend, arbeiders ontslaan..
Beide fabrieken geven als reden voor
dit ontslag op de conjunctuur-teruggang"
in het winterseizoen. De export naar
Zweden ligt stil en die naar België loopt
terug. Borgward wil haar productie met
twaalf percent verminderen en de, Go
liath met twintig.
Kern. De Amerikaanse mai'ine zal over
twee jaar een kern van door atoom
kracht voortgedreven oppervlaktesche
pen bezitten, aldus heeft de stafchef van
de marine, admiraal Burke te Philadel
phia verklaard bij het in dienst stellen
van de eerste kruiser, die voor het lan
ceren van geleide projectielen is ver
bouwd. Op het ogenblik is het gebruik
van door atoomkracht voortgedreven
motoren beperkt tot onderzeeboten.
Microfoon. In de omgeving van de Pau
selijke zomerresidentie te Castelgandol-
fo bij Rome is de hoeksteen gelegd van
een internationaal centrum voor de
scholing van Rooms-Katholieke geeste
lijken in de nieuwste methoden der so
ciologie. In het centrum zal de „bewe
ging voor een betere wereld" onder lei
ding van de Jezuïet Riccardo Lombardi,
bijgenaamd „Gods microfoon" onderdak
vinden.
ADVERTENTIE
HAARLEM
HET IS GEMAKKELIJK in te denken,
dat op plaatsen waar vroegere zeeën zijn
ingedampt en het bezinksel en de opgeloste
stoffen zijn achtergebleven, chemische
voorraadschuren kunnen ontstaan van on
voorstelbare rijkdom. Op deze wijze zijn
de zout- en gipslagen in de bodem van
Oostelijk Nederland ontstaan en de rijke
kaliumvoorraden van Stassfurt en de El-
blijven, doch nog steeds in zulke geringe
hoeveelheden, dat zij niet, of slechts met
zeer hoge kosten uit de afzettingslagen
gewonnen zouden kunnen worden.
Een van de belangrijkste erfenissen uit
de oude zeeën is ons daarom door de le
vende organinismen xiit lang vervlogen
tijdperken nagelaten. We denken hierbij
aan de aardolie, ontstaan uit de organis-
zas. Het duidelijkste en wellicht meest men die in vroegere zeeën hebben geleefd
recenté voorbeeld is wellicht
het Searlesmeer in de Mohave-
woestijn van Californië. Dit
gebied was vroeger door de
zee bedekt, maar werd door
het ontstaan van een bergke
ten van de oceaan afgesneden.
Naarmate het water van het
aldus ontstane meer verdamp
te, werd de concentratie van zouten steeds
groter en groter, tot tenslotte een mas
sieve vloer van mineralen overbleef van
17 tot 23 m. dikte.
Ditzelfde schijnt zich in dit gebied al
eens eerder te hebben voorgedaan, want
onder deze massieve laag van mineralen
bevindt zich modder, ivaaronder zich
wederom een laag van zouten bevindt,
minstens even dik als de bovenste afzet
ting. Hoe het ook zij, allerlei zouten liggen
hier voor het opscheppen en dit gebied le
vert momenteel bijvoorbeeld de helft van
alle borax en lithiumzouten die de wereld
voortbrengt. Vergissen ive ons niet, dan
is ook de Dode Zee een dergelijk lot be
schoren:
Laten we ons echter niet aan speculaties
wagen, maar liever het onderwerp bespre
ken dat voor vandaag op het programma
stond. We hebben verteld, dat in de zeer
eveneens allerlei andere elementen in on
gelooflijk kleine hoeveelheden voorkomen.
Verdampt nu het water van de zee, dan
zullen ook deze sporenelementen achter
en met wier restanten onze
ontploffingsmotoren worden
aangedreven. Maar wanneer
u zich herinnert wat we
over d e scheikundige pres
taties van levende orga
nismen hebben gezegd, kun
nen zich bij de exploitatie
van dergelijke massa-graven
nog allerlei gunstige nevenomstandighedpn
voordoen. Sommige zeedieren slaan bu
rners betrekkelijk grote hoeveelheden van
hetzeldzame vanadium op, waardoor het
geenszins onmogelijk zou zijn bij het bo
ren naar olie, tevens op een rijke bron
vanadium te stuiten.
Dit blijkt inderdaad het geval te zijn,
al ligt de zaak dan niet zo eenvoudig als
wij het voorstellen. Uit de Venezulaanse
aardolie kan kraakcokes worden vervaar
digd, waaruit na verbranding as overblijft,
met een gehalte van 50 °/o vanadiumpen-
toxyde. Een omslachtig proces, zult u zeg
gen. Inderdaad, maar in de oorlogsjaren
kon hierdoor 85 millioen kg. staal worden
veredeld!
We spraken nu maar steeds over het
zeldzame vanadium, maar weet u, dat ko
per nog tweemaal zo zeldzaam is, of -
om bij het onderwerp te blijven - dat de
aardkorst grotendeels uit gas bestaat?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden
H. PcTILLON.
