Hoogovens investeren tot 1958 voor ruim
100 millioen in enorme uitbreidingen
Toezicht op de hygiène van
waterleiding!) edrij vee
Vierde hoogoven, electrolytisch
blik en zesde staaloven
Zie Boven
Zon wordt weer actief
Vreemd" blokkenstaal kan vervangen
worden uit eigen productie
Bezwaren van Arnhemse
bedrijfsleven verworpen
Autobus in botsing met
paard en wagen
wmwwfiïA
(ijl
Kerstoratorium van
Hubert Cuypers
DINSDAG 20 DECEMBER 1955
Examens
Tekort aan schrot
Blik met 15 km per nar
Enorm tarwe-overschot
bedreigt wereldeconomie
Het tweede girokantoor
Een kerk voor
„Zonnegloren"
Aantal kustvaarders
weer gestegen
Chauffeur gedood, negen
fabrieksmeisjes gewond
ltv,H
Wetsontwerp ingediend
Kamerlid veroordeeld
tot zeven dagen
Twee vliegtuigbotsingen in
Florida: elf doden
1
Delft. Geslaagd voor het candidaats-
examen Werktuigkundig Ingenieur: A. J.
Ingen Housz, Beverwijk; N. C. J. Ros, Delft;
J. Sehipperus, Rotterdam; J. P. Zondervan,
Bloemendaal.
Voor het candidaatsexamen Civiel-inge-
nieur: A. E. Christiaanse, Haarlem.
Amsterdam. (Vrije Universiteit). Geslaagd
voor het doctoraal examene Economie: C.
G. de Kogel, Hillegom.
XX»OOCOD<XXX>OOOOCX3CCCOOCOOOC)CCOOOOCOOCOOOOOOCXXX)COOCOCOO<
Een beeld uit het Umuidense Hoog-
ovenbedrijf: de staalgieterij, waar
het ziedend staal in de vormen vloeit
om tot blauwe blokken onmisbare
grondstof te stollen.
Op de tweede foto een Hoogoven -
de nimmer rustende „moeder" van
het KNHS-complex, waarvan er nu
3 en straks 4 langs de oever van het
Noordzeekanaal staan. De nieuwe
ling wordt eeti grote - veel groter
dan deze op de foto. 8
•_OXX>OOOOCOCOCOOCOOCXXX>OOOOCOOOCCOOCXX>DOCCOCOCOOCOCCCCCCO!
ALS GEyOLG VAN HET HEDENMORGEN in de raad
van commissarissen van Hoogovens gevallen besluit, zal het
silhouet van het grote industriecomplex aan de Noordkant
van het Noordzeekanaal over enkele jaren niet onaanzienlijk
gewijzigd zijn. Naast de drie Hoogovens, zal namelijk begin
1958 een vierde grote collega zijn verrezen, terwijl verder
de Staalfabriek aanzienlijk wordt uitgebreid en de Breed
band een electrolytische vertinnerij rijker zal worden. Deze
enorme expansie, welke in de orde van grootte van ruim
100 millioen aan middelen gaat vergen, krijgt dus haar
directe weerklank door het ganse grote bedrijf, dat min
of meer de economie van dit land helpt bepalen. Het is
in het geheel niet verwonderlijk dat er met millioenen ge
werkt moest worden, toen de plannen ontstonden, want de
uitbreidingen kunnen qua omvang het best vergeleken
worden met de bouw van de Breedbandhallen, al zal de
thans in voorbereiding zijnde en zojuist goedgekeurde
expansie wellicht voor het oog minder opvallend worden.
Breedband zal er, zoals gezegd, zelf direct de gevolgen van
ondervinden in de vorm van de bouw ener electrolytische
vertinnerij. Werd daar onder de strakke daken van Dudok's
architectuur tot nu toe, behalve warm- en koudgewalste
plaat en bandstaai alleen vertind blik volgens de dompel
methode gemaakt, de nieuwe fabricagemethode zal ongeveer
75.000 ton electrolytisch vertind blik aan deze toch al stevige
capaciteit toevoegen. Eén van de drijfveren dezer komende
millioeneninvesteringen kan gevonden worden in de sterk
toenemende vraag naar de eindproducten der IJmuidense
walserijen dat wil zeggen naar de warme- en koudgewalste
dunne plaat en het vertinde blik. Hierdoor raakte de eigen
staalproductie het jaarverslag van de Hoogovens over
1954/1955 wees al duidelijk in deze richting lichtelijk
achterop en men heeft aan de vraag dan ook niet ten volle
kunnen voldoen. De „gaten" werden weliswaar opgevuld
door de aankoop van grote hoeveelheden stalen blokken
en plakken elders, terwijl inmiddels de plannen voor de
uitbreiding der eigen productie onder het oog werden ge
zien, maar toen bleek, dat tegen het einde van dit jaar de
aankopen van „vreemd" staal niet volledig op peil konden
blijven en de voortekenen ook voor het nieuwe jaar 1956
allerminst bemoedigend waren, konden de uitbreidingsplan
nen alleen maar met grotere spoed worden voorbereid.
Vandaar, dat Hoogovens en Breedband
besloten hebben de productie te vergroten
een productie, die van 700.000 ton ruw-
staal zal oplopen tot 1.1 millioen ton per
jaar. De zesde staaloven, die uit alle macht
aan de vergroting van de ruwstaalproduc-
tie gaat meedoen is hiertoe de eerste stap.
waartoe de voorbereidingen overigens al
getroffen werden, ver voordat er sprake
was van de bovenomschreven nog grotere
expansiemogelijkheden: deze zesde Sie
mens Martin-oven kan al tegen het einde
van het jaar 1956 haar gloeiende stroom
in de gietpannen loslaten. Het meerdere
staal zal dan bestemd zijn voor de vervan
ging van het aangekochte blokkenstaal
van „elders", voor de electrolytische ver
tinnerij en voor de Walserij-West, die als
bijkomende bedrijfstak in dit grote geheel
dank zij enige verbeteringen enkele tien
duizenden tonnen dikke plaat meer per
jaar zal kunnen vervaardigen.
De uitbreiding van de ruwijzerproduc-
tie, de grondstof voor de Staalfabriek, ligt
óók nog gebed in een omstandigheid die
min of meer buiten het bedrijf der KNHS
valt: het schrijnende schrottekort. Europa
voorziet weliswaar zoveel mogelijk in dit
tekort door grote schrotimporten uit Ame
rika, maar daar hieraan vele onzekerhe
den kleven, leek het beter de grondstoffen-
voorziening aan sterkere waarborgen te
binden door zelf meer ruwijzer te gaan
maken. Dit heeft dan het bijkomende voor
deel voor de Hoogovens zelf als kwali
teitsproducent een bijzonder plezierig voor
deel dat een hoger percentage ruw
ijzer een nog betere kwaliteit staal geeft.
Na de vierde hoogoven zal de electroly
tische vertinnerij van Breedband het meest
opvallende onderdeel van de uitbreidingen
worden. Bij Breedband zal namelijk tegen
die tijd een electrolytische vertinningsbaan
onderdak worden gebracht, waaraan een
versnelling of uitbreiding van de bestaande
installaties gekoppeld wordt teneinde de
vertinnerij aan haar grondstof te helpen.
Op dit ogenblik heeft Breedhand de be
schikking over 8 banen voor de blikver-
tinning volgens het dompel- of hot dip-
99
DE ELECTROLYTISCHE VERTINNERIJ van Breedband zal tot zekere hoogte een
revolutie betekenen in dit moderne verlen gstuk van de IJmuidense Hoogovens, waar
rappe meisjeshanden tot nu toe slechts gedompeld blik op kwaliteit keurden. De
electrolyse gaat namelijk van een geheel ander principe uit dan het dompelen, zoals
het woord trouwens ook al verraadt. Het voordeel voor de afnemers van het toe
komstige blik, dat op deze moderne wjjze van zijn tinlaagje is voorzien, ligt onder
meer in de mogelijkheid dat aan weerskanten van het dunne stalen plaatje een
tinlaag van verschillende dikten kan worden aangebracht*
Het zou te ver voeren het gehele inge
wikkelde procédé op de voet te volgen,
maar een kleine uitweiding over de elec
trolyse van blik zal toch enigermate kun
nen aanduiden met welk een technisch
raffinement het blik terstond voor vele
doeleinden kan worden vervaardigd. De
dunne stalen band, die op een rol in de
vertinnerij arriveert en in deze periode 10
Er is thans zo'n enorm overschot aan
tarwe, dat heel cle wereld er een jaar van
zou kunnen leven. Dit overschot levert een
ernstig probleem op voor de landbouw en
niet in geringe mate voor de Nederlandse.
Ir. C. S. Knottnerus, voorzitter van het
Koninklijk Nederlands Landbouw Comité,
heeft dit vraagstuk Maandag op de leden
vergadering van de Zeeuwse Landbouw-
maatschappij in Goes besproken. Hij be
handelde de vraag hoe een te verwachten
catastrophe zo goed mogelijk het hoofd kan
worden geboden door het bewaren van de
overtollige voorraden. Dit is tot nu toe vrij
goed gelukt, maar Amerika wil zijn voor
schotten thans kwijt in Europa en in Azië
en dit zou voor de Europese landbouw een
ramp betekenen. De huidige situatie, aldus
ir Knottnerus, is enigszins te vergelijken
met die van de dertiger jaren, met dit ver
schil echter, dat toen de grote voorraden
bij de handel lagen opgeslagen. Thans be
slist de Amerikaanse minister van Land
bouw of en wanneer het tarweoverschot
op de wereld wordt losgelaten met het ge
volg, dat de crisis waarschijnlijk in veel
langzamer tempo af zal komen.
ton weegt, wordt met een snelheid van on
geveer 15 km. per uur ontvet in een alca-
lisch bad. Nadat het stalen lint enige ma
len een borstelmachine is gepasseerd en
dubbel gebeitst is in een zuuroplossing. zal
de band voldoende schoon zijn voor de ver
tinning.
Dat gebeurt dan in een zestal met tin
houdend electroliet gevulde tanks waarin
de band bijwijze van kathode tussen een
aantal tinelectroden (bijwijze van anoden)
wordt doorgevoerd. Het tin van de electro-
den lost op en slaat neer op de band onder
een maximale stroomsterkte van 90.000
ampère. Door een vernuftige schakeling is
het mogelijk aan weerskanten van deze
band de tinlaag te doen variëren. Om latei-
deze lichte en zwaarvertinde kanten van
elkaar te kunnen onderscheiden is na de
electrolytische een chemische behande
ling noodzakelijk, waarbij één kant iets
anders wordt behandeld dan de andere.
De „zijden" van het doffe lint worden nu
geglansd door de hele band electrisch op
te warmen tot net bij het smeltpunt van
het tin, dat daarna in een waterbad aan
het schrikken wordt gemaakt en pas na
een chemische behandeling (en het op
brengen van een dunne olielaag) als eind
product gereed is. Alleen moeten er nog
platen van geknipt worden waarvoor een
z.g. vliegende schaar zorgt. Het sorteren
kan geheel automatisch gebeuren door een
installatie die tegelijk met het sorteren de
afwijkende diktematen, eventueel slecht
vertinte platen of platen met gaatjes uit de
aanvoer pikt. Aangezien de vraag naar
electrolytisch vertind blik in snel tempo
toeneemt zal de afzet van dit nieuwe pro
duct de Breedband vermoedelijk geen zor
gen hoeven te baren.
procédé, maar sinds het systeem om de tin
laag galvanisch aan te brengen de kin
derziekten ontgroeid is en bovendien de
mogelijkheid bleek met minder tin toe te
kunnen zal de Breedband dit moderne
procédé eveneens gaan volgen. Zulks met
een snelheid van ongeveer 15 km. per uur,
wat zeggen wil dat de onvertinde rol band
van de gewenste staalkwaliteit, die 5 tot
6000 m. lang is, met een vaartje van 4 me
ter per seconde tot een zilverblinkend lint
wordt omgetoverd. De 75.000 ton per jaar
kan gehaald worden met slechts 1 vertin
ningsbaan als gevolg van het feit, dat voor
de electrolytische vertinnerij grote een
heden kunnen worden toegepast, terwijl het
dompel procédé een kleinere capaciteit per
baan met zich brengt.
De minister van Verkeer en Waterstaat,
mr. J. Algera, heeft geantwoord op een
brief van het bestuur van de Kamer voor
Koophandel voor Midden-Gelderland,
waarin verzocht werd de vestiging van het
tweede giro-kantoor te Arnhem op te
schorten.
Hij merkt hierbij op, dat de gedurige
toeneming van het girale geldverkeer
groeiende moeilijkheden deed ontstaan bij
de postchèque- en girodienst, die noopten
tot een beperkte decentralisatie van deze
dienst.
Deze moeilijkheden liggen voor een be
langrijk deel, doch niet uitsluitend, op het
terrein van de personeelsvoorziening. De
bewindsman heeft niettemin na rijp be
raad besloten een tweede giro-kantoor te
Arnhem te vestigen, Hij heeft overwogen
door een ver-gaande mochanisatie de pro
blemen met het behoud van één centraal
giro-kantoor voor de postcheque- en giro
dienst oplosbaar zouden zijn te weten door
de toepassing van ponskaartenmachines.
Deze studie heeft tot de conclusie geleid,
dat toepassing van de bestaande ponskaar
tenmachines op het ogenblik niet verant
woord is.
Aan volledige toepassing van de in studie
zijnde electronische apparaten is men de
eerste vijf a zeven jaren nog niet toe. De
bewindsman ziet dan ook geen aanleiding
om de vestiging van het tweede girokan
toor te Arnhem onder deze omstandigheden
op te schorten.
Het bestuur van het Protestants-Chris
telijk sanatorium „Zonnegloren" te Soest
heeft besloten zijn goedkeuring te hechten
aan het plan van dr. K. H. E. Gravemeyer,
algemeen gedelegeerde van de Generale
Synode der Ned. Herv. Kerk, om te trach
ten vóór Pasen 1956 de gelden bijeen te
brengen voor de bouw van een kerk op het
terrein van „Zonnegloren." Er is een be
drag van 150.000 nodig. De inrichting van
de kerk stelt, met het oog op het feit, dat
ook bedlegerige patiënten de diensten
moeten kunnen bijwonen, bijzondere eisen.
In „Zonnegloren" vertoeven thans onge
veer 400 patiënten. In de huidige kerkzaal
kunnen slechts 180 mensen een zitplaats
vinden.
vr/XXXX>X)CCO^)C-XXX»3000COOCCCCClOOCOOC<X>:<XOOC<XCO:OOOKXXCCCCOOOOOOCCCOCC>OCCOOCXX>COCOXXX>XX:CCCOCCCCOCCC«yvy
cj De nieuwe hoogoven IV, die over enkele jaren mee zal helpen aan een g
g versteviging van de Nederlandse economie wordt er een van allure. Deze 8
R gigant, waarvan er enige in de wereld in gebruik zijn, volgt de drang 8
die ook in het buitenland bestaat naar steeds grotere eenheden. Al zijn
x dqn de oude hoogovens nog altijd voor de meeste omstandigheden de 6
meest economische inrichtingen voor de ruwijzerbereiding, een aantal
verbeteringen waarmee vooral Amerika heeft geëxperimenteerd heeft toch R
8 niet nagelaten kwaliteit en productie aanzienlijk op te jagen. In het begin 8
van de oorlog slaagde men er in Amerika namelijk in enkele hoogovens 8
te bouwen die met zogenaamde hoge topdruk worden gedreven, wat onder
meer de stofontwikkeling in de hoogoven beperkt terwijl in de daarop
volgende jaren verschillende constructieverbeteringen het gasverlies ver
minderden. De K.N.H.S. willen hun vierde kolos geschikt maken om zo
nodig dit hogedruk-procédé eveneens toe te passen. Vergeleken bij de
R productie aan ruwijzer in het boekjaar 1954/1955 zal deze vierde een niet
8 geringe vooruitgang bewerkstelligen, van 600.000 ton tot 1 millioen ton.
De stalen blokken zullen eveneens er de weerslag van ondervinden: van
x 680.000 ton komen er per jaar 1.100.000 ton uit de staalfabriek en de
8 productie aan dikke plaat kan oplopen van 248.000 ton tot 275.000 ton.
X o o o
8
R Op de vraag of de behoefte aan personeel uit dit reusachtige project
8 bepaalde consequenties oplevert is op dit moment nog weinig te zeggen,
al zal zeker een uitbreiding van de Hoogoven- en Breedbandbezetting Rj
8 nodig zijn. 8
-^O0000CO3O0O330CO30O^7'I«>50O00O000C<X*XCOCC00COCXX!CC<XI0OC"DXXX)00C«X»XX»C>C»000C0CX>CXXXXXXXX>0000XXX!CO00CO000Ca
Er is echter een groot tekort
aan personeel
Uit het jaarverslag van de Centrale van
Kleine vaart Personeel (CKP) blijkt, dat
het aantal kustvaartuigen in ons land nog
voortdurend toeneemt. Per 1 Januari 1955
waren er in ons land 769 van deze schepen,
metende 270.224 brt., tegenover 736 schepen
met 253.163 brt. op 1 Januari 1954; in één
jaar dus een stijging met 33 schepen.
Opgemerkt wordt, dat 1955, wat de uit
komsten van het kustvaartbedrijf betreft,
een topjaar zal worden. De vrachtenmarkt
onderging onder invloed van een aantal
factoren een behoorlijke stijging. Van deze
gunstige gang van zaken in het kustvaart-
bedrijf profiteert ook de scheepsbouw, zo
vervolgt het jaarverslag. De belastingpoli-
tiek brengt de reders er toe, een zo groot
mogelijk deel van de winst in het bedrijf
te laten en dit daarmede te moderniseren
of uit te breiden door verkoop van een
schip en de aanschaffing van een groter
nieuw schip. De scheepswerven zijn dan
ook tot ver in 1957 van orders voorzien.
De situatie op de arbeidsmarkt heeft de
nodige zorg gebaard, aldus het verslag. Een
zo groot tekort aan arbeidskrachten als
thans het geval is, leidt tot ongewenste
spanningen op de arbeidsmarkt en tot het
wegkopen van arbeidskrachten. Naar de
mening van de C.K.P. zal de personeelspo
litiek van een groot aantal reders moeten
worden gewijzigd óm tot verbetering te ko
komen. Het aantal leden van de C.K.P. be
droeg per 30 September 1955 2560, van wie
240 kapitein-leden.
Een bus met twintig fabrieksarbeidsters
is, op weg naar Maastricht, Maandagoch
tend nabij Hoensbroek tegen een paard-en-
wagen opgebotst die uit de tegenoverge
stelde richting kwam. Een ijzeren paal die
boven op dit laatste voertuig lag, drong
daarbij in de cabine van de autobus en ver
wondde de chauffeur. Stuurloos schoot de
bus daarna dwars over de weg, ramde twee
bcmen en kwam tenslotte in een tuin tot
stilstand.
Toen enkele omwonenden te hulp scho
ten, bleek de bestuurder, de 37-jarige J. M.
H. uit Waubach, reeds te zijn overleden.
Negen meisjes zijn bij het ongeval ge
wond. Zij werden naar het ziekenhuis over
gebracht, vanwaar zes later op de dag naar
huis konden gaan. De verwondingen van de
overige drie zijn eveneens niet van ernstige
aard.
De voerman van de wagen kon nog tijdig
opzij springen. Zijn paard kreeg lichte ver
wondingen. De autobus werd ernstig be
schadigd.
In Halsteren is Maandagochtend de 40-
jarige chauffeur J. D. uit Bergen op Zoom
met zijn auto geslipt en tegen een vracht
wagen uit Willemstad gebotst. De heer D.
werd op slag gedood.
De zon wordt weer ac
tief; haar gelaat wordt
weer geschonden door
vlekken. Voorlopig zijn
ze nog klein en komen
sporadisch voor, maar
na verloop van tijd zul
len ze in aantal en om
vang toenemen en waar
schijnlijk weer storingen
veroorzaken in 't draad
loze verkeer op de ultra
korte golf. In de V.S.
rekent men al op ge
stoorde televisie-ont
vangst in de komende
weken, hoewel die angst
wat voorbarig lijkt, want
zo hard gaat het in de
regel niet.
Wij kennen al eeuwen
lang de zgn. elfjarige
periode van de zon, die
overigens niet altijd pre
cies elf jaar duurt, maar
ook wel eens een of twee
jaar langer of korter.
Maar de periode mani
festeert zich duidelijk in
de verschijning van zon
nevlekken; deze nemen
in het begin van de cy
clus vrij snel in aantal
toe, vertonen op een ge
geven moment een maxi
mum en daarna neemt de
activiteit van de zon
weer geleidelijk af.
Het laatste maximum
deed zich voor in 1947
en het was een record
maximum; nog nooit te
voren was een zo grote
activiteit waargenomen.
In 1954 volgde, merk
waardigerwijs, een mini
mum dat ook al een re
cord was: er gingen we
ken voorbij zonder dat
de zon het geringste
vlekje op haar huid
vertoonde en ook dat
was nog nooit voorge
komen.
m
1
v -
Vlekken op de zon:
enorme wervelingen van
zonnematerie.
Wat van die records de
oorzaak was weet men
nog steeds niet; de hele
elfjarige periode van de
zon is trouwens nog een
onopgelost raadsel. Wat
men sinds kort wel weet
is, dat ook de stralings
intensiteit van de zoii
een bepaalde schomme
ling vertoont. Misschien
is er samenhang; maar
men verzamelt over deze
variaties in de intensi
teit pas sinds 1920 gege
vens en voldoende mate
riaal voor waterdichte
conclusies is er dus nog
niet.
Gegeven de onregelma
tigheid van de „elfjari
ge" periode is het jaartal
van het komende maxi
mum dus nog niet te
voorspellen; het kan val
len in 1957-'58 (elf jaar
na 1947 dus), maar ook
wel in 1959 of zelfs 1960.
De vlekken zelf, ogen
schijnlijk donkere stip
jes op het zonneopper-
vlak (zoals op bijgaande
foto, die is genomen in
't rode licht van gloeiend
waterstofgaszijn in
werkelijkheid zo helder
dat wij gemakkelijk bij
hun licht zouden lezen
als ze afzonderlijk aan
dt hemel stonden, zon
der dat de rest van de
zon zichtbaar was.
Ze zijn niet alleen don
kerder, maar oo.k koeler
dan de omringende ge
deelten van het zonne-
oppervlak. Maar toen
hebben ze nog altijd
temperaturen van om en
bij de 4000 graden. Het
zijn grote wervelende
delen zonne-materie en
al is zo'n vlek op het
oog maar een kleinig
heidje met een middel
lijn die maar een hon
derdste van de zonne-
diameter is - in zo'n ge
val zou de hele aardbol
er toch al in kunnen
verdwijnen.
G. v. W.
Minister Suui-hoff heeft bij de Tweede
Kamer een wetsontwerp ingediend inzake
het toezicht op waterleidingbedrijven en de
organisatie van de openbare drinkwater
voorziening.
In de eerste plaats wordt met het wets
ontwerp beoogd de instelling van een toe
zicht uit hygiënisch oogpunt op waterlei
dingbedrijven. Het wetsontwerp heeft hier
voor een systeem gekozen, waarbij de ver-
Ilorlogediefstal. In een uurwerkmakerij
in Amsterdam-West hebben inbrekers hun
slag geslagen. Ongeveer 200 dames- en heren-
hoi-loges ter waarde van 8000 gulden zijn
verdwenen.
De bekende Amsterdamse dirgient. com
ponist en organist Hubert Cuypers, die op
26 December zijn 82ste verjaardag hoopt te
vieren, voltooide omstreeks 1930 een
Kerst-oratorium, dat bestemd was voor de
Christelijke Oratoriumvereniging in de
hoofdstad. Door het bewust toepassen van
protestantse psalmmelodieën trachtte Cuy
pers het oratorium in een religieuze sfeer
te brengen, die voor hem geen wezenlijk
innerlijk bezit was. Deze omstandigheid
heeft het werk een merkwaardige hetero
geniteit gegeven, die niet zelden tot een
stylistisch conflict is uitgegroeid.
Want de soberheid, de strakheid van het
reformatorische kerklied kan het met de
overdadige gulheid van onvoorwaardelijk
aanvaarde muziekgedachten van alleiiei
niveau niet zo maar vinden. Cuypers is
blijkbaar een componist, die weet wat hij
wil en de twijfel ver van zich afschuift.
Vandaar, dat het oratorium een persoonlijk
karakter kan verkrijgen en een eigen vorm.
Tot die vorm behoort ook het toepassen
van declamatie door solisten en koor met
muzikale begeleiding, een procédé, waartoe
Cuypers zich na het succes met zijn eer
ste declamatorium „Terwe" op een gedicht
van René de Clercq bijzonder aangetrokken
voelde. De uitwerking van dit begeleid
declameren heeft men Maandagavond
kunnen ervaren bij de uitvoering, die Haar
lems Gemengd Koor, versterkt met het ge
mengd koor „Polyhymnia" (dirigent Henk
Arisz) in de gemeentelijke Concertzaal van
het werk gegeven heeft. De solodeclamatie
was toevertrouwd aan de heer Hans Wen-
nink, die goed voorbereid met veel toewij
ding zijn taak vervulde, maar aan wie
door de sterke rhythmische en metrische
binding van het woord aan de muziek geen
vrijheid gelaten werd om de verfijnd ge-
nuanceex-de rhythmiek van gesproken pro
za, de subtiele schakeringen der expressie
en de daarmede samenhangende intonaties
toe te passen. Of de heer Wennink in staat
is aan deze eisen te voldoen, kon door zijn
dwangpositie uiteraard niet blijken.
Het gecombineerde koor stond voor de
zelfde moeilijkheid. Mij heeft althans het
parlando van het koor weinig gezegd, al
viel bij het spreekkoor eenzelfde toewijding
als bij de solo-declamatie op te merken.
En technisch gezien, was die declamatie
wel een zeer moeilijke opdracht voor het
koor. Het voelde zich aanmei-kelijk beter
thuis in de gezongen fragmenten, oneffen
heden en ruw of krampachtig gezongen
gedeelten daargelaten. Indx-ukwekkend
klonken bijvoorbeeld de teksten van Je-
saja 40 en 60 met de aansluitende Psalm
89. Het begin van het derde deel (Gezang
112 en Johannes 1) leed door ongelijkheid,
maar het koor nam geducht revanche met
het slotkoor (Psalm 135), waarvan het be
kronende fugato voorbeeldig werd opgezet.
Jan Booda, de dirigent van Haarlems
Gemengd Koor, leidde de uitvoering slag
vaardig en met veel entrain. Hij zorgde ook
voor het contact van het begeleidende
Noordhollands Philharmonisch Orkest met
koor en solisten. Bij deze solisten had zich
op het laatste ogenblik nog de bas Herman
Hülsmann gevoegd, omdat de heer Wen
nink, zoals de heer Booda meedeelde, door
een keelaandiening de oorspronkelijk voor
hem bestemde zangpartij niet op zich kon
nemen. Herman Hülsmann leverde, de om
standigheden in aanmerking genomen, met
zijn zang een zeer te waarderen prestatie.
De sopraan Greet Koeman had ook een
taak in de uitvoering. Het dramatische ka
rakter van haar stem was in dit bewogen
oratorium wel aanvaardbaar, al bracht het
de „Lofzang van Maria" op een ongewoon
niveau.
Tenslotte verdient Gosse Kroese ge
noemd te worden als de zorgvuldige ver
tolker van de orgelpartij.
P. ZWAANSWIJK
antwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering
volledig in de handen van de directies der
waterleidingbedrijven wordt gelaten. Het
toezicht zal worden uitgeoefend door de
Pharmaceutische Inspectie van de Volks
gezondheid.
Ten tweede beoogt het ontwerp het mo
gelijk maken van correcties in de be
staande organisatie in het belang der
drinkwatervoorziening.
De reorganisatie zal slechts plaats vinden
in die gebieden, waar naar het oordeel van
Provinciale Staten een reorganisatie nood
zakelijk moet worden geacht. Beslissingen
van deze colleges zijn onderwoi-pen aan de
goedkeuring van de Kroon. De methoden
waarqp deze reorganisatie haar beslag kan
ki'ijgen worden in het ontwerp nader uit
gewerkt. De verdere uitvoering is grooten-
deels toevertx-ouwd aan Gedeputeerde Sta
ten.
Het ontwerp opent de mogelijkheid, dat
aan de eigenaren van waterleidingbedrij
ven de verplichting wordt opgelegd aan
een ander waterleidingbedrijf drinkwater
in het groot te levex-en of om met andere
waterleidingbedrijven samen te werken.
Het verleent aan Gedeputeerde Staten de
bevoegdheid te bepalen, dat een door dit
college te verlenen concessie is vex-eist
voor de levering van drinkwater.
Hierdoor kan samenstelling van kleine
waterleidingbedrijven worden bewex'kstel-
ligd.
Een bijzondere regeling wordt gegeven
voor gebieden die in meer dan één pro
vincie liggen. Bij deze regeling is bevoegd
heid inzake organisatorische vraagstuk
ken toegekend aan de centrale overheid,
indien geen regeling door middel van in
terprovinciaal overleg tot stand komt.
De Memorie van Toelichting bevat een
overzicht van de ontwikkeling der drink
water-voorziening sinds de tweede helft der
negentiende eeuw. Aangenomen mag wor
den, dat thans 84 pet. der woningen aan
een waterleiding is aangesloten. In het
dichtbevolkte Westen nadert het percen
tage de 100.
De Verkeerskamer van de Rotterdamse
rechtbank heeft vanmorgen de 45-jarige
S. A. P. uit Rotterdam, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, veroordeeld
tot een gevangenisstraf van zeven dagen
en ontzegging van de rijbevoegdheid voor
de tijd van zes maanden.
Volgens de dagvaarding zou hij op 15
November als bestuurder van een auto ge
reden hebben in de Rochussenstraat te
Rotterdam, terwijl hij onder zodanige in
vloed van alcoholhoudende drank zou heb
ben verkeerd, dat hij niet in staat moest
worden geacht dat motorrijtuig naar beho
ren .te besturen.
De eis was een gevangenisstraf van drie
weken en ontzegging van de rijbevoegd
heid gedurende zes maanden.
De x-echtbank was van oordeel, dat de
overtreding van het eerst lid van artikel
26 van de Wegenverkeerswet een dermate
ernstig feit is, dat, mede met het oog op de
generale preventie, termen voor een prin
cipale vrijheidsstraf aanwezig zijn. Bij het
bepalen van de strafmaat heeft de recht
bank ovex-wogen, dat de gevolgen van her
vonnis ernstig zullen zijn voor verdachte.
TAMPA (Reuter) Bij twee botsingen
van vliegtuigen zijn in de Amerikaanse
staat Flox-ida elf vliegers om het leven ge
komen. Drie worden er nog vermist. Bij
het eerste ongeluk vlogen twee straalbom-
menwerpers van het type B-47, die atoom
bommen vervoex-en kunnen, tegen elkaar.
De acht inzittenden kwamen om het leven.
Bij de tweede botsing vlogen een bommen
werper van het type B-29 en een straal
jager van het type F-86 tegen elkaar. Drie
vliegers zijn bij dit ongeluk om het leven
gekomen. Drie mannen worden nog ver
mist.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
