IJmuider Courant | 1957 | 26 mei 1957 | pagina 3

Gedwongen groei in laatste jaren

Invloed van temperatuur op
groei van haring in onderzoek

„Aerocarto" komt in de lucht
om Velsen in kaart te brengen

Ingenieus systeem om „dieptewerking"
in topografie om te zetten

IN ARTI ET AMICIT1AE

Haringvisserij vannacht
beter

Uitgevaren
visserijvaartuigen

Ook in Vlaardingen
won trawler haringrace

IN AQUARIA OP HELGOLAND

Onderling BDC-toernooi

Semi-bedrij f sdamtoernooi

Burgerliike Stand
Velsen

Bomen en groen

Enorme stereoscoop

Vaste punten

ZATERDAG 25 MEI 1957

HONDERDVIJFTIG JAAR WERK TE WATER heet de tentoonstelling, die
ter gelegenheid van het jubileum van de N.V. Reederij v.h. Gebr. Goedkoop in
de zalen van Arti et Amicitiae vanmiddag is geopend door mr. D. A. Delprat,
de voorzitter van de Kamer van Koophandel. Deze tentoonstelling geeft een
overzichtelijk beeld van de ontwikkeling van het bedrijf in de afgelopen eeuw
en vooral van de gedwongen groei door de toename der scheepvaart in de
laatste jaren, die tot stand kwam ondanks de zware druk van geleide economie
en versnelde socialisatie. Hard werken, aldus directeur L. Goedkoop; heeft tot
gevolg gehad dat we nu met twintig sleepboten in de Amsterdamse havens en
op het Noordzeekanaal kunnen opereren. De jubileumviering is inmiddels achter
de rug. Het personeel werden twee feestavonden aangeboden en de tweehonderd
man varend en 25 man walpersoneel zorgden voor een geschenk: een gedenk
raam voor het nieuwe kantoorgebouw, dat aan de haven gaat verrijzen tussen
het Stenen Hoofd en het nieuwe PTT-gebouw aan de Trompkade. De expositie
is tot 8 juni op werkdagen van 10—17 en 19—22 uur en op zon- en feestdagen
van 13—17 uur geopend. Op woensdag is de tentoonstelling 's avonds niet open.

Op 13 mei 1807 kocht Jan Goedkoop
het Kaagschip „De twee Gebroeders" en
begon daarmee van Amsterdam uit de
vrachtvaart. Jan Goedkoops vrachtvaart
richtte zich vooral op Texel. De zee
schepen, die lading voor Amsterdam aan
brachten losten hun lading bij Texel in
binnenschepen, opdat zij zelf de vaart
over de ondiepe Zuiderzee konden ver
mijden. En onder al de economische ups
en downs van de moeilijke jaren der Na
poleontische oorlogen en het daarop vol
gende herstel van de handelsvrijheid heeft
Jan Goedkoop met zijn eerste schip en
met al zijn volgende schepen vooral de
Amsterdamse handel diensten bewezen in
het verkeer tussen het IJ en Texel. Zodra
in 1824 het Groot Noordhollands kanaal
in gebruik werd gesteld voeren Goedkoops
lichters van Den Helder naar Amsterdam.
Jaagpaarden van Goedkoop brachten Am
sterdamse zeeschepen van Den Helder
naar het IJ.

Sleepvaartbe drijf

De grondslag voor het typische sleep-
vaartbedrijf van deze tijd werd gelegd in
1862. Goedkoop schafte zich een rader
sleepboot aan, die in het Oosterdok de
zeeschepen van de sluis naar de wal voor
de pakhuizen van het Entrepot bracht.
In die tijd voeren er reeds radersleep
boten op het Groot Noordhollands kanaal.
Toen Goedkoop enkele jaren later schroef-
sleepboten op het kanaal in dienst stelde
gaven de raderboten binnen twee jaar de
strijd op. Goedkoop had de sleepdienst in
handen. In 1876 werd het Noordzeekanaal
geopend en van dat ogenblik af waren de
sleepboten van Goedkoop regelmatig tus
sen IJ en IJmuider sluizen.

In anderhalve eeuw tijds is de Goedkoop
rederij in wezen zich zelf gelijk gebleven.
Het begon als lichter-dienst-handreiking
aan de zeescheepvaart op Amsterdam; het
werd al spoedig jaagdienst en later sleep
dienst. En het bleef dit tot in deze tijd,
nu de vijfde generatie Goedkoop het be
stuur over het bedrijf, dat in 1922 in een
naamloze vennootschap werd omgezet, in
handen heeft.

Veertig kapiteins

Twintig sleepboten bezit de 150-jarige:
van 200 tot 900 I.P.K.-sleepboten, die bin
nenkomende zeeschepen assisteren, bij het
draaien en meren. In de haven van Am
sterdam doen zij vooral dienst bij het ver
halen van schepen. De grootste drukte is
er tussen vijf uur 's middags en acht uur
's ochtends, omdat de werven en dok
maatschappijen de schepen, die zij onder-

IJM 54- TT T TA/I

richte onderneming, meegewerkt aan het
herstel van de haven van Amsterdam.

De enige in tact gebleven sleepboot van
Goedkoop, de „Elisabeth" heeft tezamen
met materiaal, dat door de Nederlandse
en Engelse marine ter beschikking was
gesteld meegewerkt om in de kortst moge
lijke tijd gezonken kranen, vaartuigen,
bakken en dergelijke te bergen, gevaar
lijke wrakken op te ruimen en de haven
van Amsterdam gereed te maken weer
schepen te ontvangen.

Het meest spectaculaire bergingswerk,
dat Goedkoop de laatste jaren verrichtte
was het vlotbrengen van de „Breezand",
een Hollands kustvaartuig, dat bij Bay-
onne op het strand was vastgelopen.

Duikers

Goedkoop beschikt ook over enige dui
kers. Zij moeten bij het bergingswerk on
der water de stroppen aanslaan; worden
te hulp geroepen wanneer in het IJ of in
het Noordzeekanaal bij IJmuiden een
schip een tros in de schroef heeft gekregen
of stoppen de openingen in een scheeps
wand onder water af en inspecteren de
bodem van een schip om te zien of het
dokken werkelijk nodig is. Bij waterbouw
kundige werken zoeken zij een lek in een
damwand of zij slopen onder water een
rail en bouwen een nieuwe railbaan.

Zolang de moeilijkheden en de pro
blemen boven de waterspiegel liggen va
ren de duikers als dekbemanning. Hun
taak, waarvoor zij een extra vergoeding
krijgen, en die telkens niet langer dan vier

uur duurt, begint wanneer het werkelijk
moeilijk wordt: een karwei onder water.

Honderd vijf tig jaar geleden voer Jan
Goedkoop met zijn eerste kaagschip op
het IJ. Nu, in 1957, vormen de sleepboten
en de bokken, het bergingsvaartuig en de
duikers van Goedkoop een integrerend
deel van de haven van Amsterdam, die
zonder hun hulp en steun niet zou kunnen
bestaan.

handen hebben het liefst laten verhalen
voor of na de werktijd van de arbeiders
en omdat ook de scheepvaart haar schepen
het liefst na beëindiging van de dagtaak
laat vertrekken. De bezetting van de
sleepboten tot vijf man per boot
werkt in een drie ploegenstelsel. Meer dan
tweehonderd opvarenden, waaronder
veertig kapiteins bedienen de sleepvloot
van Goedkoop.

De Goedkoopboten zorgen voor het bre
ken van ijs in hoeken en gaten van de
haven, leveren stoom aan zeeschepen en
slepen elevatoren en drijvende bokken.
Goedkoop bezit zelf twee bokken, één met
een hefvermogen van 125 ton en één van
90 ton. Bij vele bouw- en constructiewerk
zaamheden helpen de drijvende bokken.

Bergingsdienst

De bemanningen van de twee drijvende
bokken kennen hun vaartuigen precies,
zodat er bij het bergingswerk, dat Goed
koop met behulp van deze bokken uit
voert, geen moeilijkheden voorkomen.
Toch blijft het bergingswerk een zeer bij
zondere sport. Een speciaal bergingsvaar
tuig, de „Hulp in Nood" staat ter beschik
king; een schip voorzien van zware dek-
lieren, met voor op de boeg extra zware
rollen om verloren ankers te kunnen lich
ten, met een zware zandpomp, die zand of
grind uit gezonken schepen kan zuigen.

Bergingswerk is over het algemeen een
kwestie van inschrijving, waarbij de laa".
ste inschrijver het werk gegund krijg
Niet alleen in het Amsterdamse havenge
bied kapseizoen binnenschepen of gaan
ladingen stalen platen of vaten met olie
overboord, die dan soms met de grootste
moeite in de modderige bodem niet meer
teruggevonden worden. Ook bij de voor
bereiding van de bouw van de IJtunnel
hebben de drijvende bokken meegewerkt;
met hun hulp werden de hulpbruggen, die
in de spoorlijn gelegd werden, in Utrecht
geladen en in Amsterdam weer gelost en
op hun plaats gebracht. Onmiddellijk na
de bevrijding heeft de n.v. Goedkoop, als
beherend vennoot van de „Internationale
Bergingsonderneming" een door een aantal
grote havenbedrijven en industrieën opge-

1111111

lil»!

MfM

mMm

- m

1*8 fci#

H.V. mum m m%mm

wm

rnmmmm:

iMummSSOMm

De vangsten van de drijf netloggers zyn
vannacht iets beter geweest dan in de twee
voorgaande nachten. Verschillende loggers
zijn thuisstomende met de vangst van de
combinaties aan boord. Van de Katwijks-
IJmuidense vloot kunnen zondag in IJmui
den vijf schepen worden verwacht met 212
kantjes haring aan boord.

Vanochtend om kwart over zes kwam de
eerste partij „Hollandse Nieuwe" in Vlaar
dingen aan. Het waren 31 kantjes zee
banket afkomstig van het motorlogger-
schip VL. 27 „Burgemeester Heusdens" die
zijn verse vis eerst in IJmuiden had ge
lost. Er was veel belangstelling voor de
vangst, die overwegend klein van stuk
was, circa 1200 stuks per kantje.

De burgemeester, mr. J. Heusdens, stel
de er prijs op het eerste kantje van het
schip, dat zijn naam draagt, persoonlijk
aan de afslag te brengen. Hij wenste reders
en handelaren hierbij veel succes toe voor
het komende seizoen en liet vervolgens
het mijntoestel draaien. De kleine haring
te weten de 27 kantjes met circa 1200 stuks
inhoud, biacht van f 691 tot f 778 per
kantje op en vier grotere, namelijk van
750 stuks inhoud, werden gemijnd voor
f 455 tot f 516 per kantje.

Als eerste drijfnetlogger kan vanmiddag
in IJmuiden of Scheveningen de SCH 195
met 25 kantjes aan boord worden ver
wacht. Hierbij zijn 12 kantjes eigen vangst
en 13 kantjes uit de combinatie, waartoe
deze logger behoort.

De SCH 7 „Willy", die aanvankelijk zou
gaan thuisstomen met 35 kantjes heeft
vannacht nog gevist en begon vanmorgen
aan de thuisreis.

Vannacht ruimere vangsten

De vangsten van de Katwijks-IJmuiden-
se combinatie waren vannacht: IJM 75 5 k.,
IJM 283 4 k., KW 7 4 k. thuisstomend met
38 k., KW 18 3 k., KW 48 3 k. thuisstomend
met 30 k., KW 67 1 k., 86 1 k., 130 2 k., 151
6 k., 37 5 k., 20 5 k., 29 9 k., 39 3 k. thuis
komend met 54 k., 41 15 k., 78 20k., 20 2 k.,
4 k., 44 1 k., 97 11 k., 110 5 k., 50 6 k.
sstomend met 32 k., 16 16 k., 19-2 k., 47
u Ev, 54 4 k., 70 4 k., 168 19 k. thuisstomend
met 50 k., 170 2 k.

Er werd vannacht gevist op 58 gr. N.B.,
zodat de schepen 2 etmalen moeten stomen
naar IJmuiden.

Vangstbericht van hedenmorgen uit volle
zee: SCH 63 met 2 kantjes, 66 met 16 k., 81
met 7 k., 97 met 2 k., 123 met 10 k., 124 met
25 k., is thuis stomende, 242 met 17 k„
275 met 11 k., 3 met 10 k., 14 geen vangst.
47 geen vangst, 121 met 2 k., 302 met 3 k.,
24 met 50 k., is thuis stomende, 195 nog
100 mijl, 4 met 3 k., 254 met 11 k., 402 met
6 k., 2 met 40 k., 15 met 3 k., 35 met 2 k.,
37 met 10 k., 45 met 2 k., 87 met 6 k., 130
met 4 k., 236 met 5 k., is thuis stomende.
250 met 3 k., 310 gisteren 40 k., nog 100
mijl van IJmuiden, 399 met 2 k., 32 met 6
k., 49 met 4 k., 132 met 5 k., 189 met 3 k.,
262 met 2 k., 200 met 3 k., 79 met 9 k., 141
met 12 k., 53 met 1 k., 104 is thuis stomen
de, 201 met 17 k., 199 met 15 k., 305 met
2 k., 56 met 2 k., 229 met 2 k., 105 met 6 k.,
20 met 26 k., 223 met 21 k., 314 met 30 k.,
is thuisstomende.

Vlaardingers: VL 85 met 2 k., 203 is
thuis stomende, 97 met 7 k., 115 met 5 k.,
197 met 5 k., 199 met 15 k., is thuis sto
mende, 61 met 27 k., 71 met 8 k., 83 met
13 k., is thuis stomende, 14 met 14 k., 89
met 10 k., 112 met 9 k., 132 met 6 k.

pooooaxmmmmmmrmnymmmiofior

WEEKABONNEMENTEN

xxwöt

dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.

DE ADMINISTRATIE

OP HELGOLAND zijn nieuwe aquaria in aanbouw voor het Biologische Instituut,
dat binnen afzienbare tijd zijn werkzaamheden zal hervatten. Een van de eerste taken
van het nieuwe instituut zal het kweken van haringlarven zijn, die onder constante
omstandigheden, maar bij verschillende water-temperaturen zullen worden uitge
broed. De haring is een geheimzinniger dier dan men zou vermoeden wanneer men
haar als „Hollandse nieuwe" of als rolmops verorbert. Er bestaan nog grote leemten
in de kennis omtrent deze voor de volksvoeding zo belangrijke vis. De kweekplannen
op Helgoland houden verband met de vraag of de haringen in het Kanaal en bij de
Doggersbank tot verschillende geografische rassen behoren. Deze haringen vertonen
verschillen in het aantal rugwervels en andere kentekenen, die doen vermoeden, dat
het hier om erfelijke rasverschillen gaat. Ook voor de rolmops is dit onderzoek
belangrijk, omdat deze verschillen invloed kunnen hebben op de smaak van de vis.
Het staat echter geenszins vast, dat dit verschillend aantal wervels een rasverschil is.

De wetenschap heeft namelijk ook vast
gesteld, dat het gemiddelde aantal wervels
van de gevangen haringlarven ieder jaar
schommelt. De watertemperatuur in de
kweekgebieden schommelt ook en het zou
dus kunnen zijn, dat het aantal wervels
door de temperatuur wordt bepaald en met
ras en soort niets van doen heeft.

De proefnemingen in de aquaria op
Helgoland zullen nu moeten bewijzen of
verschillende temperaturen ook tot een
verschillend aantal wervels leiden. Men
heeft dit vroeger ook al eens geprobeerd,
maar de larven stierven altijd voordat zij
aan de vorming van een wervelkolom toe
waren Nu hoopt men op Helgoland door
het toepassen van nieuwe methoden toch
haringlarven in leven te kunnen houden
tot het stadium van de wervelkolomvor
ming. Aan boord van een Duits onderzoe
kingsschip voor de visserij werden haring
larven uit kunstmatig bevruchte haring
eieren uitgebroed en hoewel men er ook
hier niet in slaagde de larven tot aan het
wervelkolom-stadium in leven te houden,
kon wel worden vastgesteld, dat het aantal
der spiersegmenten afhankelijk en onder
hevig is aan temperaturen en aangezien
zulks eveneens als een raskenmerk wordt
beschouwd, schijnt dit wel een vingerwij
zing voor het onderzoek te worden geacht.

Nieuwe eigenschappen

Bij de haringen ontdekt men overigens
steeds nieuwe eigenschappen. De „Anton
Dohrn", het Duitse onderzoekingsschip
voor de visserij tracht meer licht te bren
gen in de trek van de haringscholen en de
betekenis daarvan voor de visserij. Dit
onderzoek is deel van een groot internatio
naal wetenschappelijk project. Een enkele
vangst geeft geen goed beeld van de samen

stelling der haringscholen. Vele vangsten
moeten worden onderzocht, die op hetzelf
de tijdstip echter op verschillende plaatsen
worden gedaan. Op deze wijze heeft de
Engelse geleerde Richardson vastgesteld,
dat de haringscholen zich splitsen in scho
len van haringen, die even oud en even
sterk zijn en dón gescheiden naar de broed
en dus ook de vangplaatsen trekken.

Trek of visserij

De oudere vissen komen eerder aan dan
de jongere en daarvan zijn weer de groot
sten en de sterksten de aanvoerders. Bij de
beoordeling der vangsten moet voorts met
de „eettochten" van de haringen rekening
worden gehouden. De vissen trekken tussen
de zeebodem en de bovenste waterlagen
heen en weer. In de nazomer beheerst de
haring de bodem van het noordelijke deel
van de Noordzee, in het voorjaar regeert
daar echter de kabeljauw met zijn familie.
Het aantal oude haringen aan de Engelse
oostkust gaat de laatste jaren voortdurend
achteruit, daarentegen worden in het noor
delijke deel van de Noordzee veel oude
haringen gevonden. Trek? Of overmatig
afvissen van oude haringen voor de En
gelse kust? De vraag is niet gemakkelijk te
beantwoorden, maar voor de visserij zeer
belangrijk.

Zeestromingen

Het haringwijfje legt 30.000 eieren per
keer. De sterkte van de jonge haringen
hangt echter niet alleen van de eieren af,
maar ook van de zeestromingen.De haring
larven kunnen zich in de beginne nauwe
lijks bewegen en zijn aangewezen op de
stromingen, die hen naar gebieden dragen
die rijk zijn aan plankton, dit mengsel van
groene algen en kleine zeediertjes, in het
bijzonder aan garnalenlarven, waarvan de

jonge haringen leven. Overigens hangt de
trek van de volwassen haringen ook af
van de zeestromingen.Ten behoeve van het
onderzoek op Helgoland wordt nu met een
speciaal net uit perion met zeer kleine
mazen het plankton van een loodrechte
waterzuil, die een bodemoppervlakte van
1 1/3 vierkante meter heeft, opgevist.

Aan boord van de „Anton Dohrn" wer
den vorige zomer ook verschillende soor
ten visnetten getest. Het net werd in een
tweede net met kleine mazen gestopt,
waarin de vissen werden opgevangen, die
uit het gewone sleepnet kans zagen te
ontkomen. Dit vluchten van de vissen is
weer een wetenschap op zichzelf. Door het
gewone sleepnet met zijn grote mazen ont
snappen de jonge vissen en de mannetjes
haringen, die veel kleiner zijn dan de
vrouwtjes. Het net met kleine mazen heeft
een grotere sleepweerstand, zodat snel-
zwemmende vissen er aan ontkomen,vooral
grote, sterke vissen. De „selectiviteit" der
netten werd onderzocht door de vissen uit
het eerste en tweede net afzonderlijk te
tellen en te meten. Men weet thans onge
veer welk percentage uit de gewone sleep
netten pleegt te ontkomen.

Praktijk: Geen houvast

De vangsten, die ter veiling worden ge
bracht geven vanuit biologisch oogpunt
geen houvast. Bovendien laten de kapiteins
van de trawlers de kleine vissen en op de
veiling onverkoopbare soorten vis na de
vangst weer overboord werpen. Over de
stand aan jonge vissen in de zee verklaren
de aan land gebrachte vangsten dus weinig.

De invloed van de visserij op de visstand
is een fundamenteel probleem. De normale
vangsten geven hieromtrent geen nauw
keurig beeld: Dit moet door de onderzoe
kingsschepen worden vastgesteld. Het zal
nog geruime tijd duren voordat men over
de talrijke wisselende factoren, die de vis
stand en dus ook de visserij en de volks
voeding kunnen beïnvloeden, een afgerond
beeld zal hebben verkregen. De mannen,
die jaar in jaar uit, vaak onder zeer zware
omstandigheden op deze onderzoekings
schepen dienst doen, verrichten werk van
onschatbare waarde.

Voor de onderlinge competitie werden
nog de volgende wedstrijden gespoeld:

Eerste afdeling: E. ReinhoutL. Haver
0-2; C. SnelW. Hoogenboom 1-1; S. D.
HoogvorstN. Adelaar 1-1; C. Nijman
Chr. Bakker 0-2 (afgebroken partijen welke
werden uitgespeeld) G. v. d. Outenaar
S. D. Hoogvorst 0-2; H. DiederiksChr.
Bakker 1-1; J. G. HagenaarChr. Bakker
2-0.

Tweede afdeling: G. HooglandD. Wil-
lems 2-0.

ALS ER SNEL ACHTEREEN twee foto's uit een niet tè hoog vliegend vliegtuig
worden genomen van de begane grond en dan geen „gezichten op Amster
dam" of „Soestdijk in vogelvlucht" - is de optisch-topografische wetenschap
in staat met de beide afdrukken als basis een tot op de centimeter nauwkeurige
kaart van het gefotografeerde landschap te vervaardigen, waarop- de hoogte
van een putdeksel in de Rijnstraat even zuiver wordt weergegeven als die
van een dakgoot aan de Kennemerlaan of een duintop bij de zeereep.
Dan kan de geofysicus bij diep nadenken en goed meten zien, of er wellicht

Eetroleum te vinden zou zijn in de buurt van de vissershaven en de mogelijk-
eid is niet uitgesloten, dat zijn rotgenoot de archeoloog verheugd uitroept:
„Kijk, daar hebben we eindelijk de resten van het Romeinse Castellum Magnum".

Iedereen is dan ook tevreden met de
mogelijkheden der moderne luchtfotogra
fie, zoals zij door de KLM-Aerocarto wordt
bedreven en menige Nederlandse gemeen
te heeft in haar bezit een perfecte kaart
van haar ressort, kadastraal tot in de
puntjes bijgewerkt en voorzien van alle
hoogtelijnen, met elke lantaarnpaal en
ieder ooievaarsnest er ten voeten uit op,
waartoe in eerste instantie nauwkeurige
lieden van Aerocarto in een Dakota stegen,
om op een zonnige dag liefst in de win
ter of in elk geval in mei met ver
schrikkelijk dure instrumenten foto's te
gaan maken van het land recht beneden
hun toestel.

Velsen heeft onlangs zulk een opdracht
aan Nederlands enige luchtkarteringsbe-
drijf verstrekt en nu kan er dus op een
goede dag een vliegtuig boven de IJmond
verschijnen om een goedgelijkend portret
van deze gemeente te maken, waaruit dan
later met behulp van een ook al zeer
kostbaar instrumentarium een topogra
fische kaart van verbazingwekkende
nauwkeurigheid ontstaat.

Het wordt voorlopig alleen het westelijk
gedeelte van de gemeente, omdat er ver
der oostwaarts met het oog op de tunnel-
werken in de komende maanden nog zo
veel veranderen gaat, dat men daar liever
nog even mee wacht, maar dat doet niets
af of toe aan het bijzonder ingenieuze sy
steem, volgens hetwelk Aerocarto van die
foto's recht-naar-beneden een kaart maakt.
Een systeem, dat ons een dezer dagen in
een der lage barakken aan de voeten van
Schiphols hoofdgebouwen uitvoerig uit de
doeken is gedaan.

Mei is voorbij en de zomer komt in het
land, zodat Aerocarto eigenlijk een seizoen
zou moeten wachten met haar opnamen.
Want het groen werkt wel eens belem
merend op de juiste indruk van de te
fotograferen moeder aarde, maar dat is
voor IJmuidens westelijke gedeelte niet
zulk een groot bezwaar, omdat de duinen
bijvoorbeeld zomer en winter uit de lucht
gezien vrijwel gelijk zijn en IJmuiden zelf
niet zó royaal in het groen zit, dat er een
wezenlijk verschil in resultaat op de af
druk uit zou voortvloeien.

Men neemt om het verhaal in het
kort te vertellen foto's van eenzelfde
punt, maar met een tussenpoos van een
paar honderd meter vliegen. Daardoor ont
staat als het ware een stereoscopisch twee
tal platén: de tüs^nruimte, waarmee uit
het vliegtuig gefotografeerd wordt zou
men kunnen vergelijken met de afstand
tussen de menselijke ogen, die ons af
stand schatten en ons „driedimensionale
zien" garandeert en zij brengt dan ook
diepte in de afdrukken, wanneer zij later
onder een stereoscoop worden bekeken.
Er berust bijvoorbeeld een tweetal op
namen volgens dit systeem gemaakt bij
Aerocarto van het Riche-bad te Zandvoort
die onder een stereoscoop bekeken een
haast duizelingmakende indruk van hoog
te en diepte maken, die de helling van
het duin naar zee op die plek duide
lijk laten zien en bovendien sterk laten
uitkomen de „uitholling" van het zoet-
waterbad, dat daar tegen de duinvoet ligt.

Wat de menselijke ogen met behulp van
een stereoscoop zien, kan de fotogram-
meter ook, maar dan nog veel beter. Deze
fotogram-meter is een bijzonder ingewik
keld soort stereoscoop, waarachter een al
weer zeer nauwkeurig heer plaatsneemt,
die in zijn lenzenstelsel, waarmee hij de
beide foto's bekijkt, over een stip be
schikt. Een stip in het glas dus, maar niet
zomaar een krasje op het objectief, maar
een puntje, dat hij naar believen kan la
ten rijzen en dalen en dat in verbinding
staat met een tekentafel aan zijn linker
hand. Gezeten achter de fotogram-meter
plaatst hij het stipje op de begane grond.
Dit is heel duidelijk te onderkennen, want
als de stip verder naar beneden wordt
gedraaid, zakt zij duidelijk door de grond
heen. Vervolgens laat de man achter het
toestel de opnamen onder de lenzen „door
wandelen", waarbij hij met zijn beweeg
bare stip de grond volgt en ziet: op de
tekentafel verschijnt een grillige hoogte
lijn.

Wanneer er nu op de grond een paar
„vaste meetpunten" zijn aangegeven,
waarvan de hoogte tot op de milli
meter bekend is dat kan zowel een
waterputje zijn als een lantaarnpaal
zullen de hoogtelijnen met behulp
van de fotogrammeter tot in de per
fectie op het papier komen. Die meet
punten weet de man achter de meter
uiteraard en zij staan, als de Dakota
gaat vliegen wit omlijnd op de grond
uitgezet. Zodat zij later op de foto
terugkomen als duidelijk herkenbare
stippen.

Het is op deze zelfde manier voorstelbaar,
dat de beweegbare stip de oevers van een
kanaal of de bermen van een weg volgt
en dat er dus op de tekentafel het profiel
van kanaal of weg verschijnt met de
eventuele accidenteringen.

Aerocarto had het liefst maar in één
klap de hele gemeente Velsen en als het
kon heel de IJmond of desnoods gans Ken-
nemerland op de gevoelige plaat willen
vastleggen. Wij zullen ons hier niet in
verdiepen in de oorzaken, waarom dit niet
gebeurt en waarom alleen Velsen voor
lopig onder het fotografisch mes komt,
maar dat de voordelen van een nauwkeu
rige kaart legio zijn, staat buiten kijf. Bij
voorbeeld bij het realiseren van de strand-
plannen, bij het leggen van de nieuwe
wijken in het duin en bij alle mogelijke
andere plannen, die een goed en direct
overzicht van de grond en haar eigen
aardigheden nodig maken.

En dat zijn nog niet eens de enige mo
gelijkheden, want zoals gezegd kunnen ook
de geoloog en zijn vriend de archeoloog
van alles aan de foto's en de kaarten zien.
De foto's tonen bijvoorbeeld vaak de resten

van oude nederzettingen, zoals Aerocarto
merkte bij enige luchtopnamen van de
watersnoodramp in Zeeland en men een
oude, reeds eeuwen verdwenen stad ont
dekte, die zich bij laag tij liet fotograferen.
En in het weiland worden meermalen de
voor het normale oog onzichtbare om
trekken van nederzettingen teruggevonden
in foto's van onontgonnen gebieden in
Suriname of Nieuw Guinea zijn waarde
volle aanwijzingen te zien wat de win-
plaatsen van ertsen of petroleum betrof.
En zelfs heeft Aerocarto wel eens een ar
chitect of een stedebouwkundige moeten
bewijzen, dat bepaalde gebouwen of sport
velden niet geheel volgens de regelen der
kunst waren opgetrokken. Een niet geheel
haaks gebouw of een voetbalveld, dat een
beetje scheef is uitgevallen, vallen direct
door de mand van de camera. Maar aan
gezien Velsens stedebouwkundigen zich
niet vergist hebben, zullen er eerder ne
derzettingen dan terecht wijzigingen uit het
fotomateriaal, dat de gemeente straks in
handen krijgt, te voorschijn komen.

Plaatwellerij verliest met 155
van B.D.C. (reserves)

In het „Statenhuis" heeft het eerste
treffen van het door de Beverwykse dam
club georganiseerde semi-bedryfstoernooi
plaatsgevonden. Een tiental dammers van
de Plaatwellerij heeft op de honderd rui
ten stryd geleverd tegen een reserve tien
tal van de BDC.

Om tot een gelijke krachtsverhouding te
geraken, was overeengekomen dat in de
bedrijfstientallen geen clubspelers zouden
worden opgenomen, terwijl de spelers van
BDC dit seizoen niet voor de bondswed
strijden waren ingeschreven.

Ondanks deze overeenkomst is het toch
een gevoelige nederlaag voor de mensen
van de Plaatwellerij geworden.

Al vrij spoedig was door overwinningen
van Lavalette, Bijster en Diemeer jr. de
stand 6-0 voor de BDC'ers. Hierna zorgde
Kok, die een fraaie partij tegen Mijnsber-
gen speelde, dat de eerste punten voor de
Plaatwellerij genoteerd konden worden
(6-2); door een overwinning van Waarts
op Diemeer (sr.) werd het echter 8-2. Aan
het eerste bord werd toen prachtig spel
geleverd. Had Kraaijeveld in het eindspel
de goede voortzetting gekozen dan was ook
deze partij voor de Plaatwellerij geweest,
nu kon echter Verhaar nog net remise for
ceren (9-3). Nadat Dijcks nog de eer aan
Van Vuuren had moeten laten, maakten
de overge BDC'ers geen fout meer, zodat
het tiental van de Plaatwellerij deze wed
strijd met 5-15 had verloren.

De gedetailleerde uitslagen waren:

PlaatwellerijBDC (reserves): 1. H.
KraaijeveldJ. Verhaar 1-1; 2. J. Diemeer
sr.W. Waarts 0-2; 3. J. ScholtenA. van
Son 0-2; 4. J. v. 't HoffA. Diemeer jr.
0-2; 5. J. van VuurenChr. Dijcks 2-0;
6. K. StarreveldP. Neeft 0-2; 7. P. Schol
ten—-Ph. Geerling 0-2; 8. C. Kok—H. A.
Mijnsbergen 2-0; 9. A. RoosR. Lavalette
0-2; 10. F. de RoosG. Bijster 0-2. 5-15.

Op 6 juni wordt dit toernooi voortgezet
met de wedstrijd HoogovensBDC (res.).

ONDERTROUWD: W. Cohrs, Tuinders-
straat 115, IJmuiden-oost en W. Tjeertes,
Eemstraat 37, IJmuiden, t.a.: De Ruijterstr.
142, IJmuiden-oost; W. A. Alders, Tasman-
straat 3, IJmuiden, en A. M. J. Cardol, Vlugt-
hovenstraat 6, Santpoort, t.a.: Tasmanstr. 3,
IJmuiden; C. Hagen, Hofgeesterweg 2, Sant
poort, en L. H. van der Ende, Hofgeester-
w?g 2, Santpoort, t.a.: Hofgeesterweg 2,
Santpoort; C. J. Meijer, Doggersbankstraat
26 III, Amsterdam, en M. Th. Das, Passtoors-
straat 29, Santpoort; J. A. Jansma, Juno-
plantsoen 14, Haarlem, en J. J. van der Spek,
Willemsbeek weg 74, IJmuiden-oost, t.a.:
Willemsbeekweg 74, IJmuiden-oost; H. Ni-
cola, Heemskerkerweg 13, Beverwijk, en J.
Juckers, Wijkeroogstraat 56, Velsen-noord,
t.a.: Wijkeroogsrtaat 56, Velsen-noord; A.
van der Welle, Keern F 74a, Barsingerhorn,
en W Snoek, Marnixlaan 3, Driehuis, t.a.:
Sportstraat 6a, Barsingerhorn; C. Ruste-
meijer, J. T. Cremerlaan 77, Santpoort, en
E. S. A. Kolster, Zeeweg 170, IJmuiden-oost;
J. P. Ros, Kennemerlaan 51, IJmuiden, en
M. E. Rustemeijer, J. T. Cremerlaan no. 77,
Santpoort.

GEHUWD: H. Schriever en J. Scholder,
Kruidbergerweg 4, Santpoort; P. Radema
kers en W. E. Koelma, De Genestetlaan 36,
Driehuis; G. M. Buijsman en L. A. van
Noort, Wijkermeerweg, Woonwagen 552,
Beverwijk; H. J. Kolijn en M. J. Wigchert,
Damiatestraat 18, Haarlem; A. Bosman en
A. C. Sneekers, Zeeweg 293 rood, IJmuiden-
oost; L. J. H. Ouwehand en C. Verheij, Lin-
denstraat 26, IJmuiden-oost; J. Heida en H.
Hofstra, Bik en Arnoldkade 48, IJmuiden;
P. G. Kelder en G. M. Boom, Tuindersstraat
85, IJmuiden-oost; T Som en J. J. Wagema-
ker, Fazantenlaan 19, IJmuiden-oost; P. C.
de Geus en W. L. A. Donderdahl, W. die
Zwijgerlaan 16, Santpoort; H. L. Vaillant en
J. Wijs, Harddraverslaan 33, Santpoort; L.
Rohder en M. van den Broek, Lijsterlaan 7,
IJmuiden-oost.

BEVALLEN: J. J. Schach tschabel—Plok -
ker, d., Reggestraat 10, IJmuiden; A. J. Vis-
scherKoch, d., Saturnusstraat 9, IJmuiden;
G. PrinsDe Groot, d., Kompasstraat no. 16,
IJmuiden; A. F. UijtendaalSanders, zoon,
Iepenstraat 37, IJmuiden-oost; A. van Wijk
Van der Werff, d., Curacaostraat no. 25,
Santpoort* L. E. van den Berg—Völker, z.,
Kanaalstraat 44, IJmuiden; G. M. Paap
Wagenaar, d., Lange Nieuwstraat 200, IJmui
den; J. VendrigNijss^p, z., Schipbroeken-
weg 22, Santpoort; S. Mouiss'eAl+ena, d.,
Lindenstraat 51, IJmuiden-oost; J. Hokke
Colmans, d.. Sluisplein 16, IJmuiden; J. G.
D. J. van Nimwegen—Boogaardt, z., Zeeweg
-92a, Driehuis; P. Gleijsteen—Appelboom,
d., OosterParallelstraat 2, Velsen-noord.

OVERLEDEN: J. Mets, 81 j., weduwe van
G. de Geus, Rijksweg 314, Santpoort; G. H.
de Haan, 79 j., weduwe van J. D. Timmer
mans, Rijnstraat 4, IJmuiden; W. F. van der
Wensch, 75 j., echtgenoot van J. I. Vogel,
Uitendaalstraat 16, Santpoort; G. H. van
Leur, 63 j., echtgenoot van F. Kruizinga.
Kortenaerstraat 21, IJmuiden-oost.

Goedkoop-tentoonstelling geeft beeld
van anderhalve eeuw werk te water

Trawlvisserij

Maandag 13 mei: M.l. Bertha KW 38, Geertje
KW 108 (24 mei binnen); m.k. Prinses Beatrix
KW 72 (24 mei binnen).

Dinsdag 14 mei: m.t. IJM 15, Maria Theresia
KW 99, Emma Wilhelmina KW 135; m.l. Satur-
nus KW 69, Hette Margaretha KW 74, Java KW
159; m.k. Dine Marie KW 57.

Woensdag 15 mei: m.t. Johannes Polderman
IJM 20, Claesje RO 46, Albertha Hendnka KW 81,
Sthdt Enckhuysen KW 82; m.l. Annie IJM 14.

Donderdag 16 mei: s.t. Haarlem IJM 9; m.t.
Nestor KW 101, Drie Gebroeders HD 79; m.k.

Pietertje HD 87.

Vrijdag 17 mei: m.t. Noorderkroon SCH 55 naar
Scheveningen; m.l. Willempje KW 89; m.k. Swift

Zaterdag 18 mei: m.t. Maria van Hattem IJM
10. Dirkje RO 53.

Maandag 20 mei: m.t. Thorina IJM 33, Beatri
ce IJM 72; m l. Adeo Datus IJM 30. Verwachting
TJM* 204, Adrianus KW 10, Arie Nico KW 17,
Concordia KW 26, De Verwachting KW 28, Flo-
ris KW 59, Sursum Corda KW 124, PetroneHa
KW 125, Willy Alida KW 155 naar Rotterdam,
Gebroeders KW 166 (21 mei binnen), Aleida KW
169, Gezina Geertrui KW 176, Cornelia Maria
SCH 135, Anna Suzanna WR 88; m.k. De Twee
Gebroeders IJM 3 (21 mei binnen), Dageraad
IJM 4. Zuiderkruis IJM 7, Maartje IJM 8, Pool
ster IJM 11, Klaas Junior IJM 22, Emisel IJM 31,
Arend Willem IJM 40 (23 mei binnen), Corrie
IJM 78 (23 mei binnen), Wiron V IJM 208, Ne-
him I AM 16, Nehim II AM 17, Nehim III AM 18,
Nehim IV AM 26, Anne Marie KW 27, Rein KW
30 Petronella KW 31, Wilhelmina KW 46, Prin
ses Margriet KW 51, Hermina IV KW 53, Adria-
na Cornelia KW 58, Gijsbertha KW 61 (23 mei
binnen), Alice KW 62, Margriet Josiena KW 63
Arend Cornelis KW 68, Gerda Marianne KW 71
(21 mei binnen), Johanna Cornelia KW 88 (23
mei binnen), Adriana Cat.harina KW 92, Willem
KW 94. Nico KW 96, Arendje KW 98, Agat.ha
Arie KW 126, Koningin Juliana KW 133. Alida
Tacoba KW 165. Pieter Jacob KW 178, Okko Bos-
ker WR 25, Tinv Dieuw WR 33, Jan Willem WR
34, Internos WR 49, Flevo WR 50, Stella Maris
WR 51. Vier Gebroeders TX 14, Hendrikie BU 33
Dinsdag 21 mei: m.t. Amsterdam IJM 28, Elie
Cheneviere IJM 32, Deining KW 8, Albatros KW
87, Arie Ouwehand KW 122, Cornelis Vrolijk Fzn.
SCH 171 (23 mei binnen), Burgemeester Heus
dens VL 27, Biesje en Rutger VL 153; m.l. Ge
broeders KW 166, Onderneming III SCH 117:
m k. Limanda KW 33, Stern KW 36, Gerda Ma
rianne KW 71 (24 mei binnen).

Woensdag 22 mei: m.t. Dirk Maria KW 80,
Willem VL 121 naar Vlaardingen; m.l. Avontuur
KW 114; m.k. De Twee Gebroeders IJM 3, De
Hoop I IJM 45, Rein KW 30 24 mei binnen), De
Vrouw Alida KW 160.

Donderdag 23 mei: s.t. Klaas Wijker IJM 85;
m.t. Wiron II IJM 211; m.l. Onderneming IV
SCH 153; m.k. Corrie IJM 78, Gijsbertha KW 61,
Johanna Cornelia KW 88.

Vrijdag 24 mei: m.l. De Vrouw Anna KW 52,
Willy KW 141.

Haringdrijfnet.visserij
Dinsdag 21 mei: m.l. Gorredijk IJM 75, Mar-
lortshoek IJM 283. Mr. Dirk Donker Curtius KW
Vertrouwen KW 6, De Arend KW 7, Rijnmond
V KW 15, Willem Cornelis KW 16, Hollandia
'W 18. Dirk KW 19, Grietje KW 20, Orion KW
2. Volharding KW 23, Wilhelmina I KW 25,
Largrietha Maria KW 29, Nederland IV KW 37,
Telena KW 39. Aafke Jacoba KW 41, Rijnmond
T KW 43, Rijnmond III KW 44, Noordzee KW 47,
"ornelis Marinus KW 48, Jan KW 50, Annie KW
54, Noordster KW 67, Nelly Maria KW 70, Excel
sior II KW 78, Sumatra KW 86, Ella Christina
KW 97. Rijnmond V KW 110, Borneo KW 127,
Bali KW 129, Nederland VII KW 130, Wilhelmina
III KW 147, Vooruit KW 151, Janna KW 163, Een
dracht KW 168, Zeemeeuw KW 170, Willy SCH 7.

J'.V - f

OOOOOOOOOCXXXX3QOOCXXXXXXXJOOOOOOOOO

□EXXXXXXXXX