PANDA EN HET DING
HOE WERKT DE BEURS
Warm en zonnige perioden
J
Toch ió het zo
Pandbrieven
De radio geeft zondag
De radio geeft maandag
Wereldnieuws
Drebbel
ZATERDAG 6 JULI 1957
1
Moeder.
Ja, die wist 't wel!
Dividend George Droge
Droogdok „Soerabaja" weer
acht percent dividend
Nominale en koerswaarde
der aandelen in juni
Dividend Ruhaak en Co.
Kort economisch nieuws uit
binnen- en buitenland
Orderboeking machine
fabriek Braat minder
gunstig
Heringa Wuthrich
Een geliefd beleggingsobject mag men
de pandbrief noemen, een obligatie zon
der speciale zekerheid, maar uitgegeven
door een instelling die er haar bedrijf van
maakt gelden uit te zetten onder hypothe
cair verband op landerijen, gronden, hui
zen, gebouwen, schepen etc. al naar ge
lang de aard van het bedrijf.
Zonder speciale zekerheid, schreven we.
Want het is niet zo dat een pandbrief, zo
als de naam suggereert, rechtstreeks ze
kerheid vindt in een of meer panden met
hypotheek belast; alleen de instelling die
de pandbrieven uitgeeft, heeft deze zeker
heid. Een pandbriefhouder kan dus niet
overgaan tot dwingende maatregelen om
zijn vordering geheel of gedeeltelijk op de
HILVERSUM I. 402 m.
8.00 Nws. en postduivenber. 8.18 Weer of
geen weer. 9.45 „Geestelijk leven", caus.
10.00 v. d. jeugd. 10.30 Ned. Herv. kerk
dienst. 11.30 Vragenbeantw. 12.00 Gevar.
progr. v. d. militairen. 12.50 „Even afreke
nen, Heren!" 13.00 Nws. 13.05 Meded. of
Platen. 13.10 Platen. 14.00 Boekbespr. 14.20
Pianokwart. 14.55 „Het masker af", caus.
15.10 Holland Festival 1957: Residentie ork.
en solist. 16.00 Sport. (Tussen 16.00 en 17.00
Ronde v. Frankrijk). 16.15 Platen. 16.30
Sportrevue. 17.00 „Tussen kerk en wereld",
caus. 17.15 Het platteland nu, caus. 17.30
v. d. jeugd. 17.50 Nws. en sportuitsl. 18.05
Sportjourn. 18.30 Zigeunerork. 19.00
VARA-tribune. 19.30 Promenade ork. 20.00
Nws. 20.05 Gevar. muz. 20.50 Ronde v.
Frankrijk. 21.00 Cabaret. 21.25 Platen.
22.15 Act. 22.25 „Met de Franse slag". 23.00
Nws. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II. 298 m.
8.00 Nws. en weerber. 8.15 Orgelconc.
8.30 Vroegdienst. 9.30 Nws. 9.45 Platen.
9.55 Hoogmis. 11.30 Platen. 11.35 Pianore
cital. 12.05 Instr. octet. 12.20 Apologie.
12.40 Platen. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws.
en kath. nws. 13.10 Instr. trio. 13.25 Lichte
muz. 13.45 Boekbespr. 14.00 Radio Phil-
harm. ork. en solist. 15.00 Strijkkwart.
15.20 Arbeid en samenleving, klankb. 15.40
Orgelconc. 15.55 Lichte muz. 16.15 Sport.
16.30 Vespers. 17.00 Verlossingssamenk. v.
h. Leger des Heils. 18.20 Platen. 18.30 Vo
caal dubbelkwart. 19.00 Nws. uit de ker
ken. 19.05 Platen. 19.30 Caus. 19.45 Nws.
20.00 Platen. 20.30 Act. 20.50 Cabaretprogr.
21.20 U bent toch ook van de partij? caus.
21.30 Moord betekent levenslang, hoorsp.
22.15 Promenade-ork. en solist. 22.45
Avondgebed en litt. kal. 23.00 Nws. 23.15-
24.000 Holland Festival 1957: Residentie-
ork.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
16.3018.00 Eurovisie: Rep. Int. Con
cours Hippique te Aken.
BRUSSEL, 324 m.
12.00 Platen. 12.15 Weense muz. 12.30
Weerber. 12.34 en 12.50 Platen. 13.00 Nws.
13.15 v. d. sold. 14.00 Platen. 15.50 en 16.10
Platen. 17.00 Marsmuz. 17.15 Sportuitsl. en
nws. 17.30, 17.45 en 18.00 Platen. 18.30
Godsd. halfuur, 19.00 Nws. 19.40 Platen.
20.000 Hoorsp. 21.25 en 21.30 Platen. 22.00
Nws. 22.11 Platen. 23.00 Nws. 23.05—24.00
Dansmuz.
RADIO BLOEMENDAAL
8.45 ds. G. Toornvliet, H.A.; 10.30 prof.
dr. J. L. Koole uit Kampen. 11.45 ds. G.
Toornvliet (herhaling van vroegere dienst).
3.30 ds. G. Toornvliet (belangstellenden).
HILVERSUM I 402 M
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20. Pla
ten. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.10 Voor de
vrouw. 9.15 Platen. 9.35 Waterst. 9.40 Mor
genwijding. 10.00 Platen. 11.00 Voordracht.
11.15 Platen. 12.00 Lichte muziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Voor het platteland. 12.43 Pianospel. 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen of platen. 13.20
Metropoleorkest. 13.55 Beursberichten.
14.00 Logboek 1937. 14.40 Pianorecital. 15.10
Nederland en zijn levensstijl, causerie.
15.25 Platen (Tussen 15.45 en 17.15 Ronde
van Frankrijk). 17.00 Franse- chansons.
17.30 Amusementsmuziek. 18.00 Nieuws.
18.15 Ronde van Frankrijk. 18.25 Amuse
mentsmuziek. 19.00 Kinderkoor. 19.15 Pla
ten. 19.30 Lichte muziek. 19.45 Regerings
uitzending: Landbouwrubriek 1. Brand be
dreigt ook uw boerderij. 2, Woning en be
drijf. 3. De toekomst van onze griendcul-
tuur. 20.00 Nieuws. 20.05 Promenade or
kest, koor en sol. 21.00 „Een vrienden
dienst, hoorspel. 21.50 Ronde van Frank
rijk. 22.00 Viool en piano. 22.30 „Links om
de hoek". 23.00 Nieuws. 23.15 Beursbe
richten. 23.16 Actualiteiten. 23.25-24.00
Platen.
HILVERSUM II 298 M
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muziek. 7.30
Platen. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00
Nieuws en weerberichten. 8.15 Sportuit
slagen. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de
Jeugd. 9.50 Lichte muziek. 10.15 Platen.
10.30 Rondom het Woord. 11.15 Platen.
11.25 Radio Philharmonischorkest en so
list. 12.25 Voor boer en tuinder. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Lichte muziek. 12.53 Platen of actuali
teiten. 13.00 Nieuws. 13.15 Lichte muziek.
13.45 Platen. 14.05 Schoolradio. 14.30 Pla
ten. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Meisjes
koor. 15.30 Kamerorkest en solist. 16.00
Bijbeloverdenking. 16.30 Kamermuziek.
17.00 Voor de kleuters. 17.15 Voor de jeugd.
17.30 Platen. 17.40 Beursberichten. 17.45
Regeringsuitzending: Rijksdelen overzee:
Ds. H. L. Beek: Sorong, een nederzetting
in Nieuw-Guinea's Vogelkop. 18.00 Orgel
concert. 18.35 Sportuitzending. 18.45 Pla
ten. 18.50 Boekbespreking. 19.00 Nieuws en
weerberichten. 19.10 Viool en clavecimbel.
19.35 Parlementair commentaar. 19.50 Pla
ten. 20.00 Radiokrant. 20.20 Lichte muziek.
20.40 Friedemann Bach, hoorspel. 21.40
Platen. 21.55 Zigeunerkwintet. 22.10 Het
Midden-Öosten, speelbal in de wereld
politiek, reportage. 22.20 Kamermuziek.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws en
S.O.S.-berichten. 23.15-24.00 Platen.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
20.30 Blik in de monitor. 20.55 Theater-
nieuws. 21.15-22.00 Holland Festival: Bal
let. 22.00 Epiloog.
BRUSSEL 324 M
12.00 Platen. 12.30 Weerberichten. 12.34
Voor de landbouwers. 12.42 Platen. 12.55
Koersen. 13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.00
en 15.00 Idem. (pl.m. 16.00 Ronde van
Frankrijk). 16.00 Koersen. 16.02 Platen.
17.00 Nieuws. 17.10 Dansmuziek. 17.45 Pla
ten. 18.00 Franse les. 18.15 Platen. 18.20
Protestantse uitzending. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.00
Orkestconcert. 20.45 Platen. 21.00 Orkest
concert. 21.30 Platen. 21.45 Idem. 22.11
Zang en piano. 22.55-23.00 Nieuws.
hypotheeknemer te verhalen. Dit kan al
leen door de hypotheekbank gebeuren, die
dit recht bij het verstrekken van het geld
verworven heeft. In zoverre geven de
pandbrieven op zichzelf dus niet meer
zekerheid, dan een gewone obligatie zon
der speciale zekerheid, maar is zij onder
worpen aan de gegoedheid van de debi
teur, in dit geval de hypotheekbank.
Intussen is het wel zo, dat de hypotheek
banken die de pandbrieven uitgeven, zich
aan alle kanten trachten te dekken voor
eventuele stroppen. In de regel wordt niet
meer dan 60 tot 70 percent hypotheek ver
strekt op de onderpanden, die door een
aan de bank verbonden taxateur geschat
zijn. Deze schattingen zijn doorgaans ook
al aan de lage kant. Niettemin zijn in het
verleden wel moeilijkheden voorgekomen.
Oudere lezers onder ons zullen zich bij
voorbeeld het débacle van de Veendam-
mer Hypotheekbank nog herinneren. Voor
al in crisisjaren, bij dalende prijzen, leeg
stand enz. hebben de banken vele onder
panden moeten inkopen om aan hun trek
te komen, terwijl de zwakste onder hen
tot opvraging van het obligo op het aan
delenkapitaal en tot regelingen met pand
briefhouders moesten komen.
De bakermat van het hypotheekbankbe
drijf ligt in Duitsland, waar men begon
met het verstrekken van geld op lande
rijen. In 1861 werd hier te lande de eerste
hypotheekbank opgericht, maar de ont
wikkeling kwam slechts traag op gang.
Dit veranderde na 1890 en sindsdien is er
een groot aantal hypotheekbanken opge
richt. De omstandigheden hebben later
echter gedwongen tot een sterke inkrim
ping van het aantal zelfstandige hypo
theekbanken. Thans is het zo, dat er door
fusies en overnemingen nog slechts een
klein aantal is overgebleven, dat zich in
de loop der jaren zeer sterk heeft kunnen
maken. Weliswaar werken nog vele klei
nere hypotheekbanken onder eigen naam,
maar de meeste daarvan behoren tot een
der grote concerns, de Westlandsche, de
Friesch-Groningsche en de Utrechtsche.
In het hoofdstukje over niet-volgestorte
aandelen vertelden wij reeds het een en
ander over het hypotheekbankbedrijf, na
melijk dat het met weinig eigen kapitaal
werkt, welk kapitaal ook nog slechts ge-
ADVERTENTIE
Maar zij had 't nog niet door - tot,
opeens, zy 't bemerkteMAÏZENA!
ddt was het geheim van moeders
kookkunst. Maar... moeder zei by
het kopen van MAIZENA steevast
DURYEA en daarbij keek moeder
wel uit, dat zij geen andere kreeg.
Vandaar haar kooksuccessen. Nu
is ook zy zelf ervan doordrongen,
dat het heus wel de moeite loont op
die naam DURYEA te letten. In
derdaad - er is geen beter bind
middel voor groenten, soepen en
sausen dan MAÏZENA DURYEA.
deeltelijk, in de meeste gevallen voor 10
percent is gestort. Aandeelhouders blijven
aansprakelijk voor de bijstorting van de
resterende 90 percent (het obligo). In tijd
van nood kan de bank van deze bij stor
tingsplicht gebruik maken.
Behalve de hypotheken, die de pand
brieven dekken, hebben pandbriefhouders
dus ook nog het niet-gestorte deel van het
aandelenkapitaal als stootblok dat de eer
ste klappen opvangt, vóór zich. De ver
houding tussen het geplaatste deel van het
maatschappelijk kapitaal (inclusief het
obligo) en het totaal der uitstaande pand
brieven is meestal statutair vastgelegd. De
norm is, dat maximaal 10 maal het ge
plaatste kapitaal plus eventuele reserves
aan pandbrieven mag uitstaan. Ook dient
er een goede verhouding te zijn tussen het
bedrag der uitstaande hypotheken en dat
der uitstaande pandbrieven. Laatstge
noemde mogen normaliter het bedrag aan
uitstaande hypotheken niet overtreffen.
De winst van een hypotheekbank is ge
legen in het verschil tussen de rente, die
zij op de pandbrieven betaalt en de rente,
welke zij op haar uitgezette gelden ont
vangt, de rentemarge genaamd, terwijl na
tuurlijk de in het bedrijf werkzame reser
ves ook hun revenuen afwerpen. Wij laten
hieronder enkele recente cijfers volgen van
drie zelfstandige concerns, waarvan de
aandelen bij het publiek uitstaan:
Per 31 december 1956
Uitstaande hypotheken
Uitstaande pandbrieven
Gemidd. rente hypotheken
Gemidd. rente pandbrieven
Rentemarge
Kapitaal, incl. obligo
Reserves
Westlandsche
285 miljoen
f 267 miljoen
4.016 °/o
3.269
0.747
f 13,6 miljoen
18 miljoen
Friesch-
Groningsche
288 miljoen
263 miljoen
4.0230 °/o
3.20%
0.8183
10,3 miljoen
20.8 miljoen
Utrechtsche
f 144 miljoen
f 136 miljoen
3.986
3.274
0.712
7,5 miljoen
8,6 miljoen
Men ziet, dat de Westlandsche en de
Friesch-Groningsche van vrijwel even
grote omvang zijn, ook dat de Friesch-
Groningsche wat de rentemarge betreft,
aan de kop staat. Nu kan dit min of meer
toevallig zijn, omdat deze marge op een
bepaalde dag berekend wordt (31 decem
ber) en er elke dag wijzigingen intreden,
maar ook aan het eind van 1955 lag de
rentemarge bij de Friesch-Groningsche het
hoogst van deze drie banken. Daar de hy
potheekbanken als gezegd met een klein
eigen kapitaal werken, kunnen zij in de
regel hoge dividenden betalen. De Friesch-
Groningsche keerde over 1956 30 percent
uit, de Westlandsche 32 percent, de
Utrechtsche 18 percent.
De hier genoemde banken bestrijken te
zamen meer dan f 700 miljoen van het
hypothecaire krediet. Rekent men de
's Gravenhaagsche er nog bij (welker aan
delenkapitaal in het bezit is van de Ne
derlanden van 1845) dan wordt dit bedrag
een kleine f 850 miljoen. Wanneer men
weet dat het totale bedrag, dat hypo
theekbanken aan hypotheken hebben uit
staan op het eind van 1955 ruim f 900 mil
joen bedroeg (cijfers per eind 1956 zijn ons
nog niet bekend), dan blijkt wel, dat het
hypotheekbankbedrijf zeer sterk gecon
centreerd is.
Toch maken de hypotheken, gesloten
via banken, nog maar een klein percen
tage uit van het totaal bedrag aan hy
potheken in Nederland. Het Centraal Bu
reau voor de Statistiek publiceert dit to
taal cijfer niet meer, vermoedelijk omdat
zij daarover geen volledige gegevens heeft,
maar een ruwe schatting doet zien, dat de
hypotheekbanken op ongeveer 10 percent
van de totale hypotheken beslag hebben
gelegd.
Behalve via pandbrieven, komen de hy
potheekbanken ook aan de benodigde ka-
In de vergadering van commissarissen
van de n.v. Wollenstoffenfabriek George
Droge is besloten aan de algemene ver
gadering van aandeelhouders voor te stel
len over het boekjaar 1956 een dividend
van 10 uit te keren.
SCHATKISTPROMESSEN
Het ministerie van Financiën deelt mede,
dat van de bedragen, waarvoor op 5 juli is
ingeschreven op schatkistpromessen met
een looptijd van drie maanden, vervallende
8 oktober 1957, wordt toegewezen een be
drag van 61,7 miljoen tegen de prijs van
99.047,40 per 100.000.
pitalen door leningen op schuldbekentenis
sen, welke door de grote (institutionele)
beleggers worden verstrekt. In de cijfers
die wij hierboven gaven, zijn de leningen
op schuldbekentenis in het pandbrieven-
bedrijf begrepen.
Het scheepskrediet wordt onder meer
verstrekt door de scheepshypotheekban-
ken, die in verband met de aard van het
onderpand, in de regel tegen een hogere
rente moeten lenen en ook tegen hogere
rente geld uitzetten.
De bruto-opbrengst van de n.v. Droogdok
Maatschappij „Soerabaja" te Amsterdam is
in 1956 toegenomen, maar de winst werd
ongunstig beïnvloed door de sterke stijging
van de exploitatiekosten. Dankzij de re
serve voor diverse verplichtingen en be
langen, is een saldo winst te verdelen van
207.778 (onv.).
In tegenstelling tot vorige jaren worden
slechts die bedragen uit de winst uit Indo
nesië in de verlies- en winstrekening opge
nomen, die daadwerkelijk in het betreffen
de boekjaar zullen worden ontvangen. In
verband hiermee werd over 1956 geen
winstsaldo uit Indonesië overgenomen. De
directie verwacht echter, dat de winst
transfer 1956 voldoende zal zijn om een
uitkering van 8 pet. (onv.) mogelijk te
maken.
Nog wordt opgemerkt, dat de liquiditeit
in Nederland een achteruitgang vertoont
bij die van verleden jaar. Het winsttransfer
over 1955 was slechts voor het kleinste ge
deelte in Nederland ontvangen. Dit transfer
is inmiddels in zijn geheel ontvangen. Het
aantal ontvangen orders voor reparaties en
dokkingen was wederom bevredigend. De
afdeling scheepsbouw is nog steeds onder
bezet.
De omzet in de eerste maanden van 1957
bleef bij die van het vorige jaar ten achter.
Aan een prognose oven het gehele jaar
waagt de directie zich met, aangezien zij
zich geen duidelijk beeld kan vormen van
de invloed die de gebeurtenissen in Indo
nesië op het bedrijf zullen hebben.
De totale koerswaarde van de ter beurze
verhandelde aandelen is per einde juni ge
komen op (miljoenen guldens) 20.683 (eind
mei 19.793 en eind juni 1956 17.268). De
onderverdeling was volgens het C.B.S. als
volgt: internationale concerns 15.595 (eind
mei 14.685); handel, industrie en diversen
2855 (2855); scheepvaart 710 (733); bank,
krediet en verzekeringswezen 654 (646);
cultures 242 (233); mijnbouw en petroleum
628 (604); spoor en tramwegen 19 (onv.). De
totale nominale waarde is gestegen van
4911 tot 4920. De gemiddelde koers nam toe
van 403 tot 420, voornamelijk door de inter
nationale concerns, waarvan de gemiddelde
koers steeg van 700 tot 743. De beurswaar
de-index (gemiddeld 1953 is 100) steeg van
275,4 tot 287,8.
In de bestuursvergadering der n.v. voor
heen Ruhaak en Co. werd besloten aan de
vergadering van aandeelhouders voor te
stellen over 1956 een onveranderd divi
dend van 8 percent uit te keren. Hiervan
werd reeds een interim dividend van 2 per
cent uitgekeerd zodat het slotdividend 6
percent bedraagt. Bij aanvaarding van dit
voorstel zal het resterende deel in contan
ten betaalbaar worden gesteld.
Tengevolge van de ontwikkeling van een mtfrgen Tn' onze 'Stteken de "vühd over-
rug van hoge druk boven het Noordzee- wegend uit zuidelijke richtingen waaien,
gebied is gisterochtend bij noordelijke wind zodat de aanvoer van warme lucht blijft
een dunne laag koelere lucht Nederland doorgaan. Flinke zonnige perioden kunnen
binnengestroomd. Dit ging gepaard met worden verwacht, en er is een kleine kans
laaghangende bewolking en aan de kust °P onweer.
plaatselijk met mist, die evenwel door de
zon snel werd opgelost. In het zuiden en
zuidoosten liep daarna de temperatuur op
tot 30 graden, langs de Waddenkust werd
het omstreeks 23 graden. In Frankrijk,
Duitsland, en Italië en het Alpengebied
duurde de hitte onverminderd voort. Ver-
WEERRAPPORTEN
Zondag 7 juli
Zon op 4.31 uur, onder 21.02 uur.
Maan op 16.54 uur, onder 1.06 uur.
Maandag 8 juli
Zon op 4.32 uur, onder 21.02 uur.
Maan op 17.57 uur, onder 1.44 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag 6 juli
Hoog water: 10.42 en 23.14 uur.
Laag water: 5.59 en 18.37 uur.
Zondag 7 juli
Hoog water: 11.56 en uur.
Laag water: 7.12 en 19.54 uur.
Maandag 8 juli
Hoog water: 0.26 en 13.06 uur.
Laag water: 8.24 en 21.04 uur.
Temperaturen: buiten
00
land maxima
van giste-
1
ren. Binnenland: heden
TjS
d
"w 5
7 uur. Neerslag: laatste
.5
S
O
24 uur.
O
Ss
Stockholm
licht bew.
nw
22
0,5
Oslo
zwaar bew.
nnw
23
0
Kopenhagen
licht bew.
w
22
0
Aberdeen
geheel bew.
zzo
19
0
Londen
zwaar bew.
no
27
1
Amsterdam
licht bew.
ono
25
0
Luxemburg
onbewolkt
O
34
0
Parijs
onbewolkt
windst.
36
0
Bordeaux
licht bew.
zzo
27
0
Grenoble
onbewolkt
z
32
0
Nice
onbewolkt
nw
28
0
Berlijn
onbewolkt
no
29
0
Frankfort
onbewolkt
ono
37
0
München
onbewolkt
windst.
33
0
Zürich
onbewolkt
windst.
35
0
Genève
onbewolkt
windst.
33
0
Locarno
onbewolkt
windst.
32
0
Wenen
onbewolkt
nw
36
0
Innsbruck
onbewolkt
windst.
36
0
Rome
onbewolkt
windst.
36
0
Ajaccio
onbewolkt
no
29
0
Mallorca
half bew.
nnw
30
0
Den Helder
licht bew.
O
19
0
Ypenburg
zwaar bew.
O
19
0
Vlissingen
licht bew.
ono
20
0
Eelde
onbewolkt
O
16
0
De Bilt
licht bew.
ono
19
0
Twente
licht bew.
O
18
0
Eindhoven
onbewolkt
O
19
0
Vlv. Z.-Limb. onbewolkt
no
22
0
13. Het is begrijpelijk, dat Panda het
warm had gekregen van alles wat er ge
beurd was! Na het verlaten van de smidse
zocht hij dan ook zo spoedig mogelijk een
nette gelegenheid op, waar hij iets ver
frissends kon drinkenen bij het ge
nieten van het koele vocht begon hij de
hele zaak eens rustig te overdenken. „Ei
genlijk is het maar een wonderlijke ge
schiedenis!", dacht hij. „Om te beginnen -
wat was dat voor een kist op het strand?
Een kist met een vreemde gebruiksaan
wijzing! En nadat ik op de juiste knoppen
had gedrukt, kwam het Ding te voorschijn.
Wat is dat Ding voor iets? Het ziet er uit
als een vreemde machine, maar het ge
draagt zich als een levend wezen. En dan
dat rare gedoe met die pakjes! Ik ben blij
dat ik er niets meer mee te maken heb
hoewel ik nieuwsgierig ben naar wat hier
allemaal achter steekten ik hoop ook,
dat die smid niet a.1 te ruw zal zijn tegen
dat arme DingNu - we moeten zeggen
dat de smid bijzonder ruw was! Hij trapte
en sloeg het Ding en gooide het iedere keer
opnieuw zijn werkplaats uitmaar het
Ding toonde merkwaardigerwijze geen
deukje of schrammetje en kwam iedere
keer onvermoeid maar weer aanhuppelen
met het pakje. Het was dan ook werkelijk
een komische aanblik om te zien, hoe de
smid langzamerhand aan het einde van
zijn raad en van zijn krachten kwam; de
heer Kluif sloffer amuseerde zich kostelijk.
Toen tenslotte de smid trilde van uitput
ting, terwijl het zweet hem tappelings
langs het nerveus-trekkend gelaat liep, gaf
hij zich gewonnen. Met bevende vingers
nam hij het gehate pakje aan, terwijl hij
hijgde: „O - toe dan maartoe dan maar
en hoepel dan op We kunnen
rustig zeggen, dat voor deze krachtige fi
guur het dagje lelijk bedorven was. Maar
het Ding trok zich daar niets van aan;
toen het pakje eenmaal aangenomen was,
wendde het zich om en trippelde driepotig
weg. Ws zullen al spoedig zien waarheen.
Minister Luns over Euromarkt
De Nederlandse minister van Buitenlandse Za
ken mr. J. M. A. H. Luns heeft donderdag in
een toespraak tot de Economische en Sociale
Raad te Genève gezegd ervan overtuigd te zijn,
dat het verbinden van overzeese gebieden aan
de Europese Gemeenschappelijke Markt niet be
oogt verouderde verhoudingen te doen voortbe
staan. Het tegenovergestelde is waar. In het
kader van de Europese Gemeenschappelijke
Markt krijgt de bestaande tweezijdige verhou
ding in zekere mate een meerzijdig karakter.
De versnelde economische ontwikkeling van de
ze overzeese gebieden zal bijdragen tot de poli
tieke ontwikkeling van deze gebieden.
Albatros
De voorlopige resultaten van het boekjaar
1956/57 van Albatros Superfosfaatfabrieken n.v.
zijn niét belangrijk minder dan die van het vo
rige boekjaar. De publikatie van het jaarverslag
kan in november worden tegemoetgezien, zo
deelt de directie mede. (ANP)
Herwaardering economie
Tijdens de opening van het debat over de eco
nomische situatie in de wereld van het ogen
blik, gehouden door de Economische en Sociale
Raad (Ecosoc) heeft Hammarskjöld verklaard,
dat de klassieke leer der economie onlangs zo
wel in kapitalistische als in communistische
landen „een behoorlijk pak slaag" heeft gehad,
zodat nu een herwaardering van deze leer over
al veld wint (UP)
Weer Duitse Centrale Bank
De Westduitse Bondsdag heeft donderdag in
tweede en derde lezing de wet op de Centrale
Bank aangenomen. Bij deze wet wordt een nieu
we Centrale Bank in het leven geroepen, die in
de plaats zal komen van de Bank Deutscher
Lander. Dr. Karl Blessing zal door president
Heuss der Bondsrepubliek als president worden
voorgedragen van de Deutsche Bundesbank, zo
als de nieuwe centrale bank zal heten. (Reuter)
ADVFFTENTTE
Na enkele voorzieningen heeft de ma
chinefabriek Braat n.v. te Amsterdam over
1956 een saldo winst behaald van f 175.420
(v. j. f 170.556). Er wordt een onveranderd
dividend voorgesteld van 7 percent op de
aandelen serie A en B. Door het uitboeken
van enkele langlopende grote orders is
het salÖo exploitatie van de bedrijven in
Indonesië belangrijk hoger dan in 1955,
maar wegens de noodzakelijke voorzie
ningen gaat het effect op het winstsaldo
grotendeels verloren.
De werkzaamheid in Nederland leverde
een vrij gunstig resultaat op. Het voor
transfer in aanmerking komende gedeelte
van de in Indonesië verkregen netto winst
(tegenwaarde van f 261.909) werd naar de
onder crediteuren opgenomen surplusre-
kening geboekt. Het grootste gedeelte van
de over 1955 aangevraagde winsttransfer
is ten gunste van de winst- en verliesreke
ning 1956 gebracht.
In het verslagjaar konden enige belang
rijke regeringsopdrachten worden geboekt.
Ook de ontvangen opdrachten van in
dustriële en cultuurbedrijven stemmen tot
tevredenheid, al bleven zij enigszins ten
achter bij die van 1955. Doordat de om
standigheden leiden tot terughoudendheid
op het gebied van aanschaffingen, vooral
bij de cultuurmaatschappijen, verloopt de
orderboeking in 1957 tot dusver minder
gunstig.
Ket nieuwe jaar is echter ingegaan met
een belangrijke order-reserve, zij het niet
voor alle afdelingen even bevredigend. De
mogelijkheid, dat in de komende maanden
weer verbetering zal intreden, acht de
directie zeker niet uitgesloten. De voorzie
ning in het nodige leidinggevende perso
neel voor het Indonesisch bedrijf blijft
moeilijk. Het regelen hiervan ligt uiter
mate ongustig en vereist de voortdurende
aandacht.
Vatbaarder. Een groep artsen te Singa
pore heeft vrijdag meegedeeld, dat bij
de epidemie van de Aziatische griep te
Singapore gebleken is, dat Aziaten veel
vatbaarder voor de ziekte waren dan
Europeanen. Dit verschil wordt toege
schreven aan verschillen in levensom
standigheden en voeding.
Uitwisseling. De V.S. en de Sovjet-Unie
hebben besloten tot wederzijdse bezoe
ken van delegaties van deskundigen op
het gebied van de staalindustrie en
functionarissen voor de volksgezond
heid. De uitwisseling maakt deel uit
van het regeringsprogram tot aanmoe
diging van culturele contacten tussen
Oost en West.
Regenval. In West-Japan zijn sedert don
derdagavond 15 mensen om het leven
gekomen als gevolg van zware regen
val. Vooral het noorden van het eiland
Kioesjioe is zwaar getroffen. Duizen
den mensen zijn dakloos.
Goed plan. Ruim 20.000 vakbondsleden
hebben van hun besturen opdracht ge
kregen zich op 27 juli in Karlburg, na
bij Karlstad, te mengen onder de 8.000
voormalige SS'ers die daar een reünie
gaan houden en de reünie te verstoren.
De vakbonden hebben aangekondigd,
dat hun leden ook in Koburg-Windes-
heim, later in de zomer, zullen gaan
demonstreren tegen een daar dan te or
ganiseren SS-reünie.
Wyn als water. Door het grote tekort aan
water in Oostenrijk kwam dezer dagen
Alois Denk in Deutsch-Landberg, toen
hij zijn huis in brand zag staan, voor
de keus: het huis laten afbranden, of
proberen zijn wijnmost er op te spui
ten. Hij besloot maar met most te gaan
blussen. Met duizend liter wist hij zijn
overigens nog niet fel brandende boer
derij te redden. Het ruikt er nu heer
lijk, want de most had al aroma.
Uitvaart. De kikvorsman Lionel Crabb, die
veertien maanden geleden omkwam bij
het benaderen van een Russische
kruiser, is vrijdag in Portsmouth be
graven. Voor de uitvaart werd een mis
opgedragen in de rooms-katholieke ka
thedraal. Bij de ongeveer 50 personen,
die de baar volgden, bevond zich niet
zijn vroegere vrouw Margaret, maar
wel zijn moeder Beatrice Crabb.
Afgrond. Een spoorbrug over de rivier de
Albemarle in de Amerikaanse staat
Noord-Carolina is donderdagavond in
gestort. Twee locomotieven en drie wa
gons van een juist passerende trein
vielen mee de afgrond in. Hierbij zijn
vier mensen om het leven gekomen.
Onderwijs. De hulp die de UNESCO krach
tens het technische hulpprogramma
van de UNO in 1957 aan de bij haar
aangesloten landen zal verstrekken,
zal in totaal 4.168.000 dollar bedragen.
In dit jaar zullen door dj UNESCO 140
verschillende projecten worden aange
vat, waarvan bijna de helft betrekking
zal hebben op de ontwikkeling van het
onderwijs.
Vermogen. De Amerikaanse oliemagnaaj;
Hugh Roy Cullen, die tijdens zijn leven
meer dan 100 miljoen dollar heeft ge
schonken aan charitatieve instellingen,
is donderdagavond op 76-jarige leeftijd
te Houston in Texas overleden. Hij be
zat een vermogen van 500 miljoen
dollar.
Zwembaden. In de Verenigde Staten be
leven de bouwers van zwembaden een
ongekende drukte, zo verklaarde Char
les Russel, president van de Water
Conditioning Products. Russel zeide, dat
in 1956 naar schatting 25.000 zwem
baden in de Verenigde Staten zijn aan
gelegd, die alle, op 2.000 na, aan parti
culieren toebehoren.
Luchtlijnen. De Amerikaanse raad voor de
burgerluchtvaart houdt op 25 juli een
zitting, waarin bezwaarden en voor
standers kunnen worden gehoord over
de luchtlijnen van de KLM naar Hous
ton in Texas en tussen Curagao en New
York. De beide luchtlijnen werden aan
Nederland toegekend bij de bilaterale
overeenkomst, die tussen Nederland en
de V.S. is afgesloten.
Divisies. In tegenwoordigheid van de op
perbevelhebber van de NAVO, generaal
Norstad, zijn vrijdag de eerste drie
Westduitse divisies officieel aan de
NAVO overgedragen. De plechtigheid
werd gehouden in Marburg. West-
Duitsland zal tegen 1961 in totaal 12
divisies aan de NAVO moeten leveren.
ADVERTENTIE i
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
EEN VAN de merkwaardigste figuren
die het laatst van de 16de eeuw heeft op
geleverd, is zonder enige twijfel Cornells
Jacobsz. Drebbel geweest. Wil men hem
nog tot de alchemisten rekenen, accoord,
maar dan is en blijft het verbazingwek
kend, wat deze fantast al niet verwerke
lijkt heeft. Met evenveel recht kan hij
echter worden gerangschikt
onder de geleerden, die de
drempel van de alchemie had
den overschreden en de nieuwe
wegen der wetenschap waren
opgewandeld, maar ook in dat
geval moet hij onder de groten
van zijn tijd worden gerekend.
Want niemand kan het zó gek
zal het wel overbodig zijn op te merken,
dat Drebbel tevens een uitnemend glas
blazer en lenzenslijper was. In deze hoe
danigheid slaagde hij er in reusachtige le
vende beelden te projecteren.
Ook op ander terrein was Drebbel een
specialist, t.w. op het gebied van volume
verandering van lucht. Hij construeerde
een kunstboerderij met ther-
moregulator en maakte in
Middelburg voor rekening van
de stad een door eb en
vloed gedreven zoetwaterfon
tein. In Oost-Engeland hield
hij zich bezig met het droog
maken van moerassen, wel-
ke vredelievende arbeid als
verzinnenof Drebbel heeft het nóg gek.- afwisseling moet worden beschouwd voor
r~
ker verwezenlijkt.
In zijn geboortestad Alkmaar verbeterde
hij schoorstenen en ovens en graveerde hij
de plattegrond van de stad, want hij was
niet alleen uitvinder, maar ook een voor
treffelijk graveur en etser (leerling van
de beroemde Haarlemse graveur Hendrik
Golzius, die aan de alchemie zijn fortuin
en een oog verloren had). Drebbel con
strueerde voorts een perpetuum mobile,
gebaseerd op de thermische en barometri
sche onrust van de atmosfeer, deed proe
ven met zuurstof en schreef zijn boekje
over „Een kort tractaet van de nature der
elementen" dat voor het eerst in 1604 werd
gedrukt en twee eeuwen later nog steeds
- zij het onder een andere titel - werd
uitgegeven.
De specialiteit van Drebbel, die aan ver
schillende Europese hoven kind aan huis
was, bestond echter uit de samengestelde
microscoop, in die dagen nog „lunette" ge
naamd, waarvan hij, volgens Constantijn
en Christiaan Huygens, de Groot e.a. de
uitvindff" is geweest. In verband hiermede
het werk dat hij op het gebied der explo
sieven verrichtte.
Drebbel vervaardigde namelijk niet al
leen explosiestoffen, maar heeft in op
dracht van de Engelse regering ook 3
vuurschepen en 6 vuurmachines (torpedo's)
gereedgemaakt voor de derde poging tot
ontzet van La Roebelle in september 1628.
Hoewel Drebbel voorbereidende proeven
had genomen en zelf de expeditie mee
maakte, heeft de Engelse marine deze ver
schrikkelijke wapens toch niet volgens zijn
aanwijzingen durven hanteren. Eerst een
goede kwart eeuw na de dood van Drebbel
is de torpedo tot haar recht gekomen.
Behalve weerglazen, thermometers, to
verlantaarns en spiegels, maakte Drebbel
allerlei vreemdsoortige automaten en gaf
en passant nog muzieklessen aan het hof
van keizer Rudolf. Over zijn meest opzien
barende uitvinding hebben we het dan ngg
niet eens gehad.
Daarover maandag.
H. PétiUon
(Nadruk verboden
