Veel bezwaren tegen blokkering
HET WEER
Grote reserve, vooral ten aanzien van
landbouw, jegens de Euromarkt
Haarlems Dagblad
Selwyn Lloyd is terughoudend
met mededelingen over Oman
Eerste Kamer bespreekt huurverhoging
Prof. Molenaar (V. V.D.) deed een
scherpe aanval op het kabinet
Washington wordt nauwkeurig op de
hoogte gehouden van Britse acties
Geteisterd Java
Overleg over IJtunnel
Qge munmo wjorei/ouvufy
PKI veruit meerdere op
Midden-Java
Weinig verandering
„Geen binding"
Algemeen Orgaan Voedselvoorziening:
V er keer songelukken
I DIT JAAR: 649 DODEN
Drie doden in het verkeer
SOLEX RODEN
VEILIG RODEN
Gefer. v. Buonuvn en Zoon
Vorstelijk paar en twee
prinsessen naar Londen
Het woord is aan
72e JAARGANG No 12
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Telefoon
Adm. 5437, chef bezorging na 5 uur 7519,
Tel. Redactie 5389. Haarlem: Grote Hout
straat 93 alle afd. Tel. 15295*. Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
WOENSDAG 24 JULI 1957
IJmuider Courant
EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING, VAN
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
302e JAARGANG No 165
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.,
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt
dagelijks, behalve op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct. p. kwartaal 7.65,
franco p. post 8.15. Losse nrs. 12 ct. Giro
rekening 273107 ten name v. Haarl. Dagblad.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
De Eerste Kamer, die gisteren met de behandeling van de huurwetten begon,
blijkt nogal wat bezwaren te hebben tegen de blokkering van de helft van de
huurverhoging en tegen het feit, dat de verhoging ook zal gelden voor ongeveer
250.000 na de oorlog gebouwde woningen. Hoewel de oppositie tegen de
blokkering groter is dan in de Tweede Kamer, moet de kans op verwerping
niet groot worden geacht, daar de P.v.d.A.-senatoren en het grootste deel van
de K.V.P.-fractie zich achter het voorstel heeft geschaard. Prof. Molenaar
de V.V.D. deed een scherpe aanval op het kabinet en noemde het
van
complex van huurvoorstellen een uitdrukking van machteloosheid. „Is het
ogenblik niet gekomen", zo zei hij, „dat het de plicht is van de Eerste Kamer
haar passieve rol te laten varen en een verandering te forceren?"
Dinsdag is op het ministerie van Verkeer
en Waterstaat een bespreking gehouden over
het Amsterdamse IJtunnelplan. Aan deze
bespreking werd van rijkswege deelgenomen
door de minister van Verkeer en Waterstaat,
mr. J. Algera, de secretaris-generaal van
diens ministerie, mr. A. H. C. Gieben, de
directeur-generaal van de rijkswaterstaat,
ir. A. G. Maris, de hoofdingenieur-directeur
van de rijkwaterstaat, ir. M. Ie Cosquino de
Bussy, de hoofdingenieur-directeur van de
Directie Sluizen en Stuwen, ir. A. Eggink, en
de hoofdingenieur H. C. Wentink, eveneens
van de Directie Sluizen en Stuwen.
De Amsterdamse delegatie bestond uit mr
A. de Roos, waarnemend burgemeester, mr.
G. van 't Hul, wethouder voor Publieke
Werken, ir. A. van Walraven, directeur Pu
blieke Werken, ir. P. P. Bijlaard, stads
ingenieur Publieke Werken, ir. B. Jansen,
hoofd van de afdeling tunnelbouw van Pu-
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48'A'DAM TEL. 717162
TWEKA LASTEX BADKLEDING
DJAKARTA (U.P.) De uitslagen van
de verkiezingen voor de provinciale- en
gemeenteraden op Midden-Java zijn nog
niet compleet, maar de nog te wachten cij
fers kunnen niets meer afdoen van de op
merkelijke communistische stembus-over
winning, die reeds bleek uit de laatste op
gaven. Volgens deze hebben de communis
ten in de verkiezingen voor de provinciale
raad tot dusver 1.224.000 stemmen gehaald.
De P.N.I. komt met G13.777 stemmen op de
tweede plaats. Daarna Volgen de Nahdatal
Ulama en de Masjumi.
Bovendien hebben de communisten op
het ogenblik de leiding in de verkiezingen
voor 14 van de 18 plaatselijke raden in
deze provincie. In sommige districten kre
gen de communistische kandidaten meer
stemmen dan alle andere partijen tezamen
Hoewel de communistische successen
niet geheel onverwacht komen, was men
verrast door de vele stemmen, die de com
munisten in de landelijke districten be
haalden.
In het district Djakarta zijn de commu
nisten de vorige maand bij de verkie
zingen weliswaar vooruitgegaan, doch de
Masiumi wist hier de meerderheid te be
houden. Men verwacht een soortgelijke
ontwikkeling in het vierde district van
Java, West-Java, waar pas later in het
jaar gestemd zal worden.
(ANP) Madioen, de stad in Oost-.Tava,
waar negen jaar geleden het sein werd ge
geven voor een gewapende communis
tische opstand, is thans het centrum van
de verkiezingscampagnes van de verschil
lende politieke partijen met het oog op de
naderende provinciale verkiezingen in
Oost-Java.
De secretaris-generaal van de communis
tisch partij, D. H. Aidit, heeft daar reeds
het woord gevoerd voor een massale bij
eenkomst. Vandaag wordt ook de voor
zitter van de Masjumi in Madioen ver
wacht en hij zal vanavond een grote ver
gadering toespreken.
x30CXX>oryTriroooocxvv)OoooofYvvv xorvToonooooooonoooonoooorvxTc<
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
woensdagavond tot donderdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Vrij veel bewolking, maar geen
regen van betekenis. Zwakke
tot matige wind tussen west en
noordwest. Weinig verandering
in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee,
»xxxwooucoaxxxxxx)oooooooooooooooooooooocxxxxiooooooooo<
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN PAGINA'S
Minister Algera en Amsterdams loco
burgemeester wethouder De Roos (links).
blieke Werken en H. J. Nipperus, chef van
de afdeling Publieke Werken ter gemeente
secretarie.
Besproken is op welke wijze het technisch
overleg inzake het IJtunnelproject zal ge
schieden. Besloten werd het overleg te doen
voeren enerzijds door ir. Eggink namens de
rijkswaterstaat, anderzijds door ir Jansen
namens Publieke Werken, beiden bijeestaan
door daarvoor in aanmerking komende mede
werkers. Dit overleg zal geschieden onder
leiding van de secretaris-generaal van het
ministerie van Verkeer en Waterstaat, dip
met de beide technische vertegenwoordigers
een werkprogramma vaststelt en periodiek
gedacht wordt één of tweemaal in de
maand het verloop van het overleg be
spreekt en registreert. Voorshands werd het
niet nodig geacht een onpartijdige deskun
dige als in de door de Tweede Kamer aange
nomen motie-Romme bedoeld is, in het over
leg te betrekken. Het technische oveneg zal
in de eerste plaats een aantal ter vergade
ring aangegeven punten omvatten. Het ligt
in het voornemen met het overleg terstond
te beginnen.
Prof. Molenaar vroeg zich af, hoe het
wetsontwerp betreffende de blokkering de
Eerste Kamer heeft kunnen bereiken, hoe
wel drie van de vier fracties in de Tweede
Kamer er ernstige bezwaren tegen had
den. Hij merkte op, dat het politieke over
wegingen zijn geweest die de doorslag
hebben gegeven en was van mening dat
de Eerste Kamer vrij is van de morele
binding aan afspraken die bij de kabinets
formatie zijn gemaakt, een binding die
prof. Molenaar op zichzelf verontrustend
noemde. Hij vond het beter de wetsont
werpen af te wijzen „dan jarenlang ver
der te gaan op deze lijdensweg". Het be
zwaar van een kabinetscrisis zag hij zeer
wei in, maar, zo merkte hij op, als het ka
binet in grote belangrijke kwesties niet
verder komt dan een onaanvaardbaar
compromis zoals nu, dan dient de Eerste
Kamer haar stem tegen deze ongezonde
ontwikkeling te verheffen. Overigens was
hij van mening dat verwerping der huur
voorstellen niet noodzakelijk tot een kabi
netscrisis behoefde te leiden.
„Zwakke stee"
De heer Kraayvanger, die zei namens
een deel van de K.V.P.-fractie te spreken,
noemde het huurbeleid een zwakke stee
in het beleid der na-oorlogse kabinetten.
Hij vond de blokkering voor verbetering
van woningen een gezonde gedachte, maar
achtte de termijn van twaalf jaren te lang.
Het is een onnodige dwang.
HET ALGEMEEN ORGAAN voor de handel en met de handel verwante bedrijven
op het gebied van landbouw, visserij en voedselvoorziening heeft een nota gericht
aan de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, betrekking hebbende op de
goedkeuring van het verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeen
schap. Grote gevaren brengen volgens de nota, in het bijzonder voor de agrarische-
en voedselvoorzieningshandel, de bijzondere bepalingen in de artikelen 38 tot en met
47 die op de landbouw betrekking hebben met zich mede. Het regime van minimum
prijzen kan bijvoorbeeld voor landbouwprodukten vooral in de eerste periode van
het inwerkingtreden van het verdrag een vrij willekeurige belemmering betekenen
in de exportmogelijkheden. De recente ervaringen met Frankrijk zijn in dit opzicht
weinig hoopvol. En andere grotere reserve bestaat ten aanzien van het afsluiten van
overeenkomsten of contracten op lange termijn. Het gaat hierbij kennelijk om pro-
dukten, waarvan in een of meer der zes lid-staten een overschot bestaat.
Deze contracten op lange termijn bren
gen twee gevaren met zich. namelijk: 1.
een kuns'matige verschuiving van de han
del met derde landen naar die tussen de
zes onderling, met daaraan gepaard gaande
hogere prijzen en voor d" bestaande be
hoefte minder geschikte kwaliteiten; b.
het afsluiten van collectieve transacties, al
of niet in de vorm van staatshandel, welke
een fatale bedreiging vormen voor de indi
viduele ondernemers in de handel.
Wat de politieke en economische gevol
gen van het verdrag betreft, meent het al
gemeen orgaan, dat het onjuist is om het
zo te stellen, dat men ter wille van de po
litieke belangen, die met het verdrag sa
menhangen. bepaalde economische nadelen
zou moeten accepteren. Alleen in zoverre
deze economische samenwerking ook gun
stige economische resultaten afwerpt, kan
men verwachten, dat daarmede een grotere
nolitieke toenadering gepaard zal gaan.
Het onverhoopt niet-realiseren van de eco
nomische resultaten, die met het verdrag
worden beoogd, zal veeleer politieke moei
lijkheden onroepen, dan dat het tot een
grotere politieke samenwerking zou kun
nen leiden.
Buitentarief
De belangrijkste vraag ten aanzien van
het buitentarief is, welke invloed dit voor
de Benelux gemiddeld belangrijk hogere
tarief zal hebben op het handelsverkeer
van Nederland. Tegenover het hogere bui
tentarief staat de geleidelijke afschaffing
van de tarieven tussen de zes landen.
Voornamelijk voor de agrarische sector
gaat deze afschaffing van tarieven gepaard
met zoveel beperkende bepalingen (mini
mum-prijzen, contracten op lange ter
mijn en gemeenschappelijke regelingen),
dat het zeer de vraag is of voor deze sec
tor de twijfelachtige toeneming van de
export naar de vijf partner-landen zal op
wegen tegen de te verwachten verminde
ring van de import uit en derhalve ook van
de export naar derde landen. Vooral is dit
twijfelachtig wanneer men bedenkt, dat
en het buitentarief en de geleidelijke
aanpassing in Nederland aan het kosten-
peil in de partner-landen tot hogere kost
prijzen en derhalve tot een moeilijker con
currentiepositie aanleiding zullen geven.
Uit dit alles kunnen volgens de nota de
conclusies worden getrokken, dat a) het
totstandkomen van de Euromarkt voor ons
land aanleiding dient te zijn tot grote
voorzichtigheid ten aanzien van de stij
ging van het kostenpeil in Nederland,
voorzover dit van ons land zelf afhangt; b.
bij het totstandkomen van contracten op
lange termijn en van een gemeenschappe
lijk beleid ten aanzien van landbouwpro
dukten voorkomen moet worden, dat dit te
zeer gaat in een autarkische richting voor
de Euromarkt; en c. gezien de grote be
langen. die er voor Nederland liggen in
zijn aandeel in he' wereldverkeer, het van
primair belang is, dat het handelsverkeer
met derde landen in en buiten Europa met
daartoe in aanmerking komende middelen
wordt gestimuleerd.
De Nederlandse regering zal daarom in
dit kader haar invloed in de organen van
de gemeenschap moeten gebruiken om een
verdere ontwikkeling in protectionistische
of autarkische richting in de Euromarkt te
voorkomen. Slechts in de mate. waarin de
gemeenschap ook voor de landbouw wer
kelijk tot een gemeenschap uit zal kunnen
groeien, zal de Nederlandse landbouw
daarvan op de lange duur profijt kunnen
trekken.
Tengevolge van verkeersonge-
i lukken in ons land zijn in 1957 om
het leven gekomen 649 personen, j
van wie 126 kinderen.
De 8-jarige K. Hendriks uit Enschedé
raakte, toen hij in de Marktstraat te En
schedé wilde uitwijken, de fiets van een
wielrijdster en kwam onder een juist pas
serende vrachtauto. De jongen moet op slag
dood zijn geweest.
Te Sittard is de 37-jarige W. Jansens
uit Rotterdam op zijn motor uit de bocht
geraakt. Hij maakte een val, aan de ge
volgen waarvan hij tijdens overbrenging
naar een ziekenhuis overleed.
Een 42-jarige motorrijder, die volgens de
politie een snelheid van 80 a 90 km gehad
moet hebben, is te Amsterdam met
zijn motor tegen het Rembrandthuis in de
Jodenbreestraat gereden. De man sloeg
met zijn hoofd tegen een hek. In het Wil-
helminagasthuis is hij later overleden.
Er moet echter een offer worden ge
bracht om een compromis mogelijk te ma
ken Het opnieuw veroorzaken van een ka
binetscrisis onder de huidige omstandighe
den zou schadelijker zijn. Dat deel van de
fractie van de K.V.P., namens hetwelk de
heer Kraayvanger sprak, was bereid het
offer van het aanvaarden van dwang te
brengen om de huurverhoging mogelijk
te maken.
Prof. H e 11 e m a (A.R.) noemde het een
onjuiste gedachte ,dat de gelden voor de
woningbouw moeten worden verkregen van
de huiseigenaren. Men laat toch de boeren
ook niet de Zuiderzeewerken financieren,
omdat er een tekort aan landbouwgrond is?
Hij was van mening, dat de blokkering
geen enkele nuttige taak zal hebben, be
halve de verbetering van de moeilijke kas-
positie van het rijk. Naar zijn overtuiging
zullen als gevolg van de wetsontwerpen
de bedrijven hun prijzen moeten verhogen.
Dat zij de verhoogde kosten zouden kun
nen opvangen door een uitbreiding van de
omzet noemde hij erg optimistisch.
Motie
Over de verhoging van de huren van
na-oorlogse woningen zei prof. Hellema,
dat in Amsterdam woningen, die in 1955
zijn afgebouwd, 23 percent meer huur zul
len moeten opbrengen. Er is geen sprake
van, dat het verschil tussen de huren tus
sen oude en nieuwe woningen zodoende
kleiner zal worden. Bovendien wordt de
last voor de bewoners te hoog. Hij hoopte,
dat de ministers bereid zullen zijn de huur
verhoging voor nieuwe woningen te her
zien en kondigde een motie over deze
kwestie aan.
Zijn fractie had haar standpunt ten aan
zien van de wetsvoorstellen gebaseerd op
zakelijke overwegingen. Een kabinets
crisis mag onder de huidige omstandig
heden niet worden geriskeerd. Daaruit mag
echter niet voortvloeien, dat de zakelijke
discussie met de regering uitgesloten is, al
dus prof. Hellema, die verklaarde, dat de
grootst mogelijke meerderheid van zijn
fractie tegen de verhoging van 25 percent,
tegen de blokkering en tegen de fiscale
voorzieningen was en haar stem niet aan
de wetsontwerpen zou geven.
Mr. DeVosvanSteenwijk (V.V.D),
die de huurverhoging met 25 percent op
zichzelf niet te hoog achtte, had be
zwaren tegen de blokkering. Er is zijns
inziens geen enkele waarborg dat deze
gelden voor woningverbetering gebruikt
zullen worden. Hij vroeg zich af, of elke
huurverhoging in de lonen moet worden
gecompenseerd met alle inflatoire gevaren
van dien.
Mr. R e ij e r s (C.H.) achtte de blokke
ring een toevoeging aan de huurverhoging
uit politieke overwegingen en een inbreuk
op het eigendomsrecht. Zijn fractie zou
tegen de blokkering stemmen.
Ook de heer Smits (St. Geref.) had
bezwaar tegen de blokkering, „een gruwe
lijk onrecht jegens een bepaalde groep
van ons volk", zoals hij zei.
De heer R e g o u t, sprekende namens
een deel van de K.V.P.-fractie, drong erop
aan, de blokkering te verwerpen. Ook prof.
De Groot (V.V.D.) ontwikkelde bezwa
ren tegen de blokkering, waarvan hij
allerlei onaangename juridische gevolgen
voorzag.
Mr. In 't Veld (P.v.d.A.) noemde het
compromis inzake de blokkering een „uit
vinding" van prof. Romme. De socialisten
laten zich echter niet verder over de streep
trekken, zei hij. Hij waarschuwde tegen
het forceren van een kabinetscrisis. Ern
stige bezwaren opperde mr. In 't Veld
tegen de verhoging der huren van nieuwe
woningen. De bewoners hebben hier aller
minst op gerekend. Bovendien maakt men
het verschil tussen oude en nieuwe wo
ningen groter, terwijl juist naar meer
evenwicht gestreefd dient te worden.
Er zijn voorts nogal wat aanmerkingen
gemaakt op de circulaire van minister
Witte aan de gemeentebesturen, waarin
maatregelen inzake de huurverhoging
werden aangekondigd. Men vond dit verre
van beleefd jegens de Eerste Kamer en
de Kroon, die de wetsontwerpen nog moe
ten goedkeuren.
ADVERTENTIE
Wees verstandig en koop ook uw Solex bil
SOI,EX SERVICE STATION
Meervlietstraat 69. Velsen-Zuid. Teief. 5701
De Koningin, Prins Bernhard en de
Prinsessen Beatrix en Irene zijn vanoch
tend om half tien per vliegtuig van Soes-
terberg naar Londen vertrokken voor een
particulier bezoek van enige dagen. Het
koninklijke gezelschap zal in Londen on
der andere de „Horse show" bijwonen.
LONDEN (UP) De Britse minister van
Buitenlandse Zaken Selwyn Lloyd heeft in
het Lagerhuis verklaard dat de comman
danten der Britse troepen in Oman zijn
gemachtigd „alle noodzakelijke maatrege
len" te nemen om de sultan van Oman en
Muscat in zijn strijd tegen de opstandelin
gen te steunen. Minister Lloyd zei weinig
te kunnen mededelen over het verloop van
de strijd, doch dat „de militaire voorberei
dingen, waarvan reeds melding is gemaakt,
voortgang vinden". „Tot op heden heeft de
luchtmacht, in opdracht van de sultan,
pamfletten uitgeworpen en acties onder
nomen tegen enkele forten, die door de
opstandige stamleden zijn bezet." Van deze
forten uit kunnen
dt loyale en wei
felende stammen
worden geïntimi
deerd. Ik zou er de
nadruk op willen
leggen dat alleen
acties tegen be
paalde militaire
doelen zijn toege
staan", aldus Sel
wyn Lloyd.
De Labourafge-
vaardigde Aneurin
Bevan vroeg de
minister of de wa
pens der opstande
lingen afkomstig
zijn uit Saoedi-
Arabië, en of de
Britse regering de
Verenigde Staten
heeft verzocht
stappen te nemen
bij Saoedi-Arabië,
indien de wapens
inderdaad uit dit
land komen. „Wij weten," zo antwoordde
Selwyn Lloyd, „dat bepaalde wapens van 't
buitenland uit zijn binnengesmokkeld, om
dat de opstandelingen over moderne wapens
bleken te beschikken. Wij weten niet waar
deze wapens vandaan komendoch wij
hebben bepaalde vermoedens. Wat betreft
het uiten van beschuldigingen tegen een
bepaald land, ben ik nog niet in een positie
dergelijke aantijgingen uit te spreken."
„Wij hebben de Verenigde Staten nauw
keurig op de hoogte gehouden van de ont
wikkelingen in Oman," aldus Selwyn Lloyd.
Bevan vroeg of de Verenigde Staten
pressie op de regering van Saoedi-Arabië
willen uitoefenen en een verklaring afleg
gen waarin geweld in deze kwestie wordt
veroordeeld. Selwyn Lloyd zeide het in het
tegenwoordige stadium niet raadzaam te
achten beschuldigingen tegen enige rege
ring in het bijzonder te uiten. Hij voegde
hier echter aan toe dat pogingen in het
werk moeten worden gesteld „andere re
geringen of personen te bewegen, de op
standelingen niet langer wapens te ver
strekken."
De Labour-afgevaardigde, Arthur Hen
derson zei dat, indien Saoedi-Arabië wa
pens aan de opstandelingen verstrekt, dit
een schending van het UNO-handvest zou
zijn. „Indien dit het geval is, zou het
dan niet wenselijk zijn UNO-waarnemers
een onderzoek te laten instellen en hen
rapport te laten uitbrengen," aldus Hender
son.
Lloyd antwoordde dat deze kwestie eerst
met de bondgenoten dient te worden be
sproken. Hij wenste echter niet verder op
dit aspect van de zaak in te gaan. „Ik
geloof niet dat het zenden van UNO-waar-
nemers veel zin zal hebben," aldus Selwyn
Lloyd.
WASHINGTON (UP) Van officiële
Amerikaanse zijde zijn berichten uit Lon
den, als zouden de Verenigde Staten bereid
zijn te bemiddelen in de strijd te Oman,
met nadruk ontkend.
Er wordt op gewezen dat koning Saoed
tot op heden geen blijk van belangstelling
heeft gegeven voor de strijd in het sulta
naat. Saoedi-Arabië heeft nimmer aan
spraken laten gelden op het gebied van
Oman waar thans de strijd woedt. Door de
persoon van de imam heeft Saoedi-Arabië
echter wel bepaalde religieuze interessen,
zo werd gezegd.
Inayat Khan:
Men wordt gemakkelijker een leraar
dan een leerling.
Java wordt op het ogenblik wel door
rampen geteisterd. In Oost- en West-Java
is enorme schade aangericht door over
stromingen, waarbij tienduizenden mensen
have en goed verloren en in uitgestrekte
gebieden de te velde staande gewassen
werden weggespeeld. Maar op de lange
duur zal de schade van deze overstromings
ramp voor het Javaanse volk waarschijn
lijk toch nog minder ernstig zijn dan de
schade, die de verkiezingsramp in Midden-
Java heeft aangericht.
Het is stellig niet overdreven, ook in dit
laatste opzicht van een ramp te spreken.
Volgens de thans bekende uitslagen zijn er
op de communistische partij bij de ver
kiezingen van verleden week in totaal on
geveer evenveel stemmen uitgebracht als
op haar drie voornaamste tegenstanders -
de Nationalistische Partij, de Nahdatul
Ulama en de Masjumi - bij elkaar. De
communisten hebben daardoor met één
slag de positie van grootste partij in Mid
den-Java veroverd. Zij zullen het voor 't
zeggen hebben in de meeste, zo niet alle
provinciale, regionale en gemeentelijke
bestuursorganen van dat gebied. Zij zullen
daardoor hun invloed op het centrale be
stuur in Djakarta kunnen versterken. En
het psychologische effect van hun triomf
in Midden-Java zal er ongetwijfeld toe bij
dragen, dat zij eveneens een grote over
winning zullen behalen bij de verkiezingen
van de volgende week in Oost-Java.
Als zij ook daar de leiding, en misschien
zelfs de absolute meerderheid, weten te
veroveren, zal dat - ook als West-Java
voorlopig nog een bolwerk van de Masjumi
blijft - tot gevolg hebben, dat twee-derde
van Java praktisch in communistische han
den zal zijn. En Java zelf omvat twee-derde
van de bevolking van Indonesië.
Als men zich verdiept in de oorzaken,
waaraan deze rampzalige ontwikkeling
vermoedelijk moet worden toegeschreven,
gaan de gedachten in de eerste plaats naar
het voortdurende flirten van President
Sukarno met de communistische partij en
met communistische ideeën. Men moet wel
aannemen, dat Sukarno nooit de voorop
gezette bedoeling heeft gehad, het commu
nisme aan de macht te helpen, maar hij
heeft nooit een geheim gemaakt van zijn
bewondering voor sommige aspecten van
het communisme en in zijn eigen opvattin
gen van wat voor Indonesië wel de meest
gewenste regeringsvorm zou zijn, was van
die bewondering wel het een en ander
terug te vinden. Dit, en ook het aandringen
van Sukarno op communistische deelne
ming aan de regering, heeft het aanzien en
de populariteit van de communistische par.
tij ongetwijfeld verhoogd. Al heeft Sukarno
de huidige ontwikkeling dan waarschijnlijk
niet gewild, hij zal een groot deel van de
verantwoordelijkheid ervoor dus niet van
zich af kunnen schuiven.
Een andere oorzaak van de communis
tische overwinning is, zonder enige twijfel,
het feit dat de communisten de beschikking
hadden over wat betrouwbare waarnemers
„onuitputtelijke bronnen van inkomsten"
hebben genoemd. In Indonesië zelf waren
er voor de K.P.I. stellig niet zulke bronnen
te vinden, zodat de veronderstelling onver
mijdelijk is, dat de communistische ver
kiezingscampagne van buiten af is gefinan
cierd. Bedenkt men daarbij, dat de andere
grote partijen te kampen hadden met een
nijpend gebrek aan de voor verkiezings
propaganda nodige fondsen, en bedenkt
men verder dat de communistische beloften
van voorspoed en welvaart wel indruk
moesten maken op een bevolking, die
in zo grote armoede leeft als die van Mid
den-Java, dan worden de oorzaken van het
succes der K.P.I. al duidelijker.
Maar toch zou het effect van dit alles
misschien minder groot zijn geweest, als
de andere politieke partijen - en de rege
ring zelf - zich in het jongste verleden niet
aan zulke grove fouten hadden schuldig
gemaakt. Als er niet zoveel corruptie
schandalen waren voorgekomen (waarbij
communisten, hetzij omdat zij niet de kans
kregen, hetzij omdat het echte idealisten
waren, nooit betrokken zijn geweest). Als
er minder aandacht, tijd en geld was be
steed aan politieke acties en demonstraties
zoals die betreffende Westelijk Nieuw-
Guinea en zoals de Bandung-conferentie,
maar méér aan projecten die snel concrete
resultaten tot heil van de bevolking zouden
hebben opgeleverd, zoals het herstel en de
weder-in-bedrijf-stelling van verwoeste
fabrieken en plantages. Als men minder
over de revolutie tegen het kolonialisme
had nagepraat en zich meer had ingespan
nen voor de verwezenlijking van de doel
einden ervan. Als dit alles zou zijn gebeurd,
zou het communisme - daarvan kan men
zeker zijn - minder vat hebben gekregen
op de bevolking van Midden-Java. En dan
zou kunnen zijn voorkomen, wat nu, naar
moet worden gevreesd, maar al te gemak
kelijk tot een catastrofe kan leiden.
Simon Koster