c
DA EN HET DING
Grotere winst Amsterdamsche Bank
in eerste half jaar 1957
Nederlandse werkgevers waarschuwen
tegen stijging van kosten in Nederland
Onzichtbaar beter horen!
E939EE1
Minder dan 'n kwart der Indonesische
winsttransfers naar Nederland
Koel en regenachtig weer
De radio geeft zaterdag
Ondanks sterk gestegen kosten
Wereldnieuws
Toch ió liet zo
2
Uitbreidingsplan voor de
Engelse staalindustrie
De plannen voor een olie-
leiding langs Suezkanaal
Verenigde Deli handhaaft
optimisme over belangen
in Indonesië
Schatkistpromessen
Eencellige
zeediertjes
VRIJDAG 26 JULI 1957
CVan onze financiële medewerker)
Het is wel een bewijs van de perfecte
administratie, dat de Amsterdamsche Bank
thans, ruim drie weken na het einde van
het eerste half jaar, reeds de financiële
resultaten over die periode en de voor
naamste halanscijfers per 30 juni 1957 pu
bliceert. Aandeelhouders zullen er blij mee
zijn, want de netto-winst is een miljoen
groter dan in het eerste half jaar van 1956
en dat niettegenstaande een stijging van
de algemene onkosten, grotere afschrijvin
gen en een verhoogde belastingdruk, gelijk
uit de volgende cijfers kan blijken (in mil
joenen guldens):
le half
jaar 1957
Interest
en wissels 22.0
Provisie 16.1
Effecten en
syndicaten 1.6
le half
jaar 1956
19.4
16.2
1.0
2e half
jaar 1956
21.7
16.2
0.9
1 Jan-
31 dec. '56
41.1
32.4
1.9
39.7
36.6
38.8
75.4
Algemene
onkosten en
storting in
de pensioen
fondsen 21.6
21.2
20.6
41.8
18.1
15.4
18.2
33.6
Reserve
afschr. ge
bouwen enz. 1.5
1.2
1.0
2.2
16.6
14.2
17.2
31.4
Reserve
belastingen 6.8*
5.4
6.6
12.0
Netto winst
voor
reservering 9.8
8.8
10.6
19.4
Bij de reservering voor de belastingen is uit
gegaan van het voorgestelde percentage der ven
nootschapsbelasting ad 47 percent.
De Britse ijzer- en staalraad heeft don
derdag in een officieel rapport aan de re
gering bekend gemaakt, dat de Engelse
staalproduktie in de periode 1958 tot en
met 1962 met ongeveer 1/3 zal worden ver
hoogd tot 29 miljoen ton. Verleden jaar be
droeg de produktie 20.660.000 ton. In 1958
zal de produktie volgens het plan onge
veer 23,5 miljoen bedragen, waarna zij in
de jaren tot 1962 met 5Vz miljoen ton zal
worden verhoogd. Voor het verwezenlijken
van dit uitbreidingsplan zullen in de ko
mende vijf jaar investeringen van niet
minder dan 600 miljoen pond sterling be
nodigd zijn. (Reuter).
Met betrekking tot de plannen over het
aanleggen van een oliebuisleiding langs het
Suezkanaal, waarover Egypte reeds gerui
me tijd met Aristotle Onassis onderhan
delt, is van Egyptische zijde medegedeeld,
dat Egypte voor de uitvoering van het
plan een naamloze vennootschap wenst te
stichten, waarin buitenlands kapitaal tot
een maximum van 49 kan deelnemen.
De bouw van de buisleiding en van de be
nodigde olietanks zal door middel van een
internationale inschrijving geschieden-
Dit betere resultaat is voornamelijk te
danken aan een grotere rentabiliteit van
de bank van de bij de bank aanwezige
middelen. Deze zijn blijkens de balans-
cijfers weliswaar met ongeveer 100 miljoen
verminderd, maar dit is gepaard gegaan
met een teruggang van de liquide midde
len welke uiteraard weinig rendabel zijn.
De kasmiddelden zijn namelijk van 138
miljoen tot 65 miljoen gedaald, en de op-
bouwobligaties en de belastingcertificaten,
waarin op 30 juni 1956 nog 38 miljoen was
belegd, zijn gerealiseerd.
Was dus het eerste halfjaar 1957 beter
dan dat van 1956, uit de door ons tussen
gevoegde cijfers van het tweede halfjaar
1956 blijkt echter, dat in vergelijking daar
mee het netto-resultaat van het eerste
halfjaar 1957 800.000 gulden kleiner is, als
gevolg van het feit, dat de belangrijke
verschuivingen op de balans zich reeds
grotendeels in het tweede deel van het
vorige jaar hebben voltrokken.
Op basis van de cijfers over het eerste
halfjaar van 1957 zullen de uitkomsten van
het gehele lopende jaar nagenoeg gelijk
zijn aan die van 1956, maar nu de rente
tarieven opnieuw zijn verhoogd,lijkt het
niet uitgesloten, dat het eindresultaat van
het lopende jaar tenslotte nog iets beter
zou zijn, dan dat van 1956.
Wat de toekomst van de Deli tabak be
treft zijn wij optimistisch, zo verklaarde
het bestuur van de n.v. Verenigde Deli-
Maatschappijen te Amsterdam in de ver
gadering van certificaathouders. De maat
schappij houdt weliswaar rekening met een
kleinere produktie, maar houdt in ieder
geval vast aan de kwaliteit van de tabak,
waarvoor nog steeds een goede afzet wordt
gevonden in Europa. Het belang van Deli
bij de rubbercultuur is iets om trots op te
zijn, hetgeen mede in verband staat met de
winstverwachtingen, die men hier voor de
toekomst heeft. Aan president Soekarno is
om een advies voor de toekomst gevraagd,
waarbij mede een rol heeft gespeeld het
feit dat de Verenigde Deli van plan is in
Indonesië te blijven. De cijfers over 1956
zijn goedgekeurd en het dividend werd
bepaald op 6 percent.
Het bezit van de Imperial Commodities
Corporation wordt gunstig beoordeeld en
neemt in waarde toe. De olie en gasprodu-
cerende objecten van de Imperial Agricul
tural zijn moeilijk te beoordelen. Zij brei
den zich uit. De Imperial wordt een gezond
bedrijf geacht, dat zich goed ontwikkelt.
Over het suikerbedrijf in Frans Midden-
Afrika deelde het bestuur mede dat de
Verenigde Deli hierbij een minderheids
belang heeft. De leiding berust bij de
Nederlandsche Handel-Maatschappij. Het
object in Libye is een klein bedrijf. De
toekomst zal leren hoe de ontwikkeling zal
zijn, doch het bestuur meent wel dat hier
mogelijkheden zijn.
DE IN HET VERDRAG tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap
liggende tendens tot egalisatie van sociale voorwaarden op het hoogste niveau, waar
bij onvoldoende rekening wordt gehouden met dë economische mogelijkheden van de
lidstaten, houdt onder meer het gevaar in van een optrekken van het Nederlandse
kostenpeil tot een niveau, hetwelk structureel als ongewenst moet worden beschouwd,
in het bijzonder in verband met de omvang van de Nederlandse handel met landen,
die niet tot de gemeenschap behoren. Aldus luidt de belangrijkste conclusie van een
uitvoerig schrijven, dat door de vier werkgeversorganisaties het Verbond van Ne
derlandsche Werkgevers, het Centraal Sociaal Werkgevers Verbond, het Katholiek
Verbond van Werkgeversvakverenigingen en het Verbond van Protestants-Christe
lijke Werkgevers in Nederland verstuurd is aan de leden van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal inzake de verdragen van Euromarkt en Euratoom.
ADVERTENTIE
De Aditone-hoorbril geeft U onzichtbaar Uw gehoor terug.
Het geluid wordt opgevangen daar, waar het hoort: namelijk aan 't hoofd.
Geen zichtbare uiterlijke kentekenen, zoals batterijen en snoeren; geen
kledinggeruis, maar vrij en onbelemmerd horen.
Zó merkt niemand meer, dat U slechthorend bent.
De bekende hoorbrillenspecialist GEERVLIET biedt U een keuze uit de beste hoorbrillen.
Er zijn nu drie modellen, n.l.
Standaard model
met ingebouwde luisterspoel (voor
telefoneren, radio en televisie).
Voordelig in gebruik.
prachtig modern montuur, niet
te onderscheiden van een
gewone bril.
het gehele, boortoestel in één oorhaak, gemakkelijke
(met twee oren) horen.
N.V. Instrumenthandel v/h fa. fiCCDl/l ICT
Keizersgracht 411 - Amsterdam-C. I ULLlWLILI
Filiaal: Koningstraat 11, Tel. 16171
Haarlem
Een gelijksoortige kostenverhogende ten
dens ligt volgens de ondertekenaren van
dit schrijven besloten in de regeling, wel
ke in het Euromarkt-verdrag is neergelegd
ten aanzien van de landbouw. De protec
tionistische opvattingen van de meerder
heid van de lidstaten vooral op agrarisch
gebied, maken het waarschijnlijk dat er
een niet te weerstane aandrang zal komen
tot een relatief te hoog prijsniveau voor
agrarische produkten. Hierdoor dreigt het
gevaar zo zeggen waarschuwend de vier
verbonden dat het voedselpakket voor
tot richtlijn van haar beleid zal doen
strekken.
Het is bovendien gewenst, zo zeggen de
vier verbonden, dat tussen de landen der
Benelux een zo groot mogelijke eenheid
van optreden in de gemeenschappelijke
markt bestaat. Om hiertoe te geraken ach
ten de besturen het gewenst, dat het ver
drag inzake de Economische Unie van Be
nelux zo spoedig mogelijk tot stand komt.
Resumerende wordt tenslotte gezegd, dat
men van oordeel is, dat met het oog op de
thans aanhangige verdragen het beleid er
de Nederlandse bevolking te duur gaat op moet zijn gericht, dat 1) de modaliteiten
HILVERSUM I, 402 m.
7.00 Nws. 7.10 .Gym. 7.20 Platen. 8.00
Nws. 8.18 Platen. 8.50 V. d. vrouw. 9.05
Platen (9.35-9.40 Waterst.). 10.00 Tijde
lijk uitgeschakeld, caus. 10.05 Morgen
wijding. 10.20 Promenadeork. 10.50 Bui
ten!, weekoverz. 11.05 Leert uw landge
noten kennen. 11.35 Viool en piano. 12.00
Orgelspel. 12.30 Land- en tuinb.meded.
12.33 Platen. 13.00 Nws. 13.15 VARA-
varia. 13.20 Dansmuz. 13.45 Sportpraatje.
14.00 Nieuwe platen. 14.25 V. d. Jeugd.
15.00 Meisjeskoor en mandoline-ork. 15.15
Een internationaal congres zonder tolken,
caus. 15.25 Koorzang. 16.35 Instr.trio. 16.55
VARA's versierde vakantietips. 17.30 Act.
18.00 Nws en comm. 18.20 Roemeens ork.
Een en ander over de 15 landen, aange
sloten bij het Atlantisch Pact. 19.00 Artis
tieke staalkaart. 19.30 Passepartout, caus.
19.40 Godsdienst voorheen en thans, caus.
19.55 Deze week, caus. 20.00 Nws, 20.05
Vlieg er eens uit, vakantieprogr. 21.00
Cabaret. 21.45 Soc. comm. 22.00 Dansmuz.
22.30 Platen. 22-.40 Volksliederen. 23.00
Nws. 23.15-24.00 Platen.
HILVERSUM II 298 m.
7.00 Nws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde muz.
7.45 Morgengebed en liturg.kal. 8.00 Nws.
en weerber. 8.15 Platen. 8.50 V. d. vrouw.
10.00 V. d. kleuters. 1015 Platen. 10.30 Ben
je zestig? 11.00 V. d. zieken. 11.45 Platen.
12.00 Middagkloknoodklok. 12.03 Platen
(12.03-12.33 Land- en tuinb.meded.). 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nws. en kath. nws.
13.20 Platen. 13.45 Platen. 14.00 „Dit is
leven", caus. 14.15 Platen. 14.40 Boekbesp.
14.50 Harmonie ork. 15.10 Kroniek van
letteren en kunsten. 15.35 Koorzang. 16.00
V. d. jeugd. 16.50 De schoonheid v. h. Gre
goriaans. 17.20 Lichte muz. 17.40 Ball-
roomork. 18.00 Ritm. muz. 18.15 Journalis
tiek weekoverz. 18.25 Platen. 18.30 Ka
tholieke culturele federatie, caus. 18.40
Jazzmuz. 19.00 Nws. 19.10 Commentaar
op het nws. 19.15 Kamerork. en solist.
20.00 Platen. 20.10 „Lichtbaken", caus.
20.30 Act. 20.45 Platen. 20.50 Lichte muz.
21.10 „Als in ons hart een lied weerklinkt",
zangspel. 21.50 Platen. 22.35 Wij luiden de
liturg, kalender. 23.00 Nws. in Espéranto.
23.25-24.00 Platen.
TELEVISIEPROGRAMMA
17.00-17.30 V. d. kind. NTS: 20.00 Journ.
en weeroverz. KRO: 20.15 „Krocodil" ge-
var. progr.
BRUSSEL 324 m
12.00 Platen. 12.30 Weerber. 12.34 Ge
sproken aperitief. 12.45 Platen. 13.00 Nws.
13.11 Radio-Almanak. 14.30 Journ. 15.00
Platen. 15.30 Lichte muz. 16.00 Platen.
16.15 Ork. conc. 16.45 Engelse les. 17.00
Nws. 17.10 Dagklapper en lit.kal. 17.20
Filmmuz. 17.30 Gevar. muz. 18.00 Platen,
18.30 V. d. sold. 19.00 Nws. 19.40 Platen.
20.00 Amus.muz. 2100 Platen 2115 Amus.
muz. 2.00 Nws. 22.11 Platen. 23.00 Nws
23.05-24.00 Platen.
worden en er ook in het bijzonder moei
lijkheden kunnen ontstaan voor die be
drijfstakken in de agrarische sector, die
voor hun grondstoffenvoorziening op de
binnenlandse markt zijn aangewezen en
hun eindprodukten naar de landen buiten
de gemeenschap exporteren.
De bepalingen in het E.E.G.-verdrag, zo
schrijven verder de heren J. J. Twijnstra,
mr. F. H. A. de Graaff, L. A. J. M. van
Heyst en A. Borst Pzn., welke betrekking
hebben op de regeling van de concurrentie,
wijken in sterke mate af van de in ons
land gevestigde opvattingen. Het algemene
E.E.G.-verbod van overeenkomsten, beslui
ten en gedragingen van ondernemers,
waardoor de mededinging wordt geregeld
en de handel tussen de lid-staten kan wor
den beïnvloed zal talloze vormen van sa
menwerking treffen, welke een bijdrage
zouden kunnen leveren tot de verwezen
lijking van de doeleinden van de gemeen
schap.
Ernstig bezwaar bestaat verder tegen het
ontbreken van beginselen, welke aan een
gemeenschappelijke vervoerpolitiek ten
grondslag moeten liggen, een bezwaar dat
des te groter wordt geacht, daar volgens
het vervoerbeleid in de andere verdragsta
ten het vervoer beschouwd en behandeld
wordt als een instrument van economische
en sociale politiek, waardoor de rentabili
teit van vervoersondernemingen geweld
wordt aangedaan. Zulks in tegenstelling
tot de Nederlandse vervoerpolitiek om zo
weinig mogelijk van overheidswege in te
grijpen en aldus renderende en commer
cieel verantwoord geleide vervoersbedrij
ven te bevorderen.
Industrialisatie
Verder wordt er op gewezen, dat de ster
ke bevolkingsaanwas van ons land ons
stelt voor de noodzaak van een snelle ver
dere industrialisatie en in de achter ons
liggende jaren was daarom het beleid er
op gericht hiervoor de voorwaarden te
scheppen. Het is dan ook gewenst, dat de
Nederlandse regering bij alle besprekin
gen, die in de toekomst over de uitvoering
van het Euromarkt-verdrag plaatsvin
den, dit Nederlandse belang voortdurend
van de te nemen maatregelen zodanig wor
den gekozen dat vitale Nederlandse so
ciale en economische belangen geen gevaar
lopen; 2) dat in het belang van-een-voort
gezette industrialisatie gestreefd wordt
naar het behoud van een economisch ver
antwoord peil Van lonen erf prijzên eftn met
instandhouding van een zo hoog mogelijk
reëel loonpeil de werkgelegenheid in ons
land ook in de toekomst te verzekeren.
Uit een financiële nota, welke de Indonesische regering bij het parlement heeft
ingediend, blijkt dat van het totale bedrag aan winsttransfers door in Indonesië wer
kende ondernemingen en dergelijke, in 1956 minder dan een vierde deel naar Neder
land is gegaan. Het totale bedrag, dat in 1956 uit hoofde van kapitaalsopbrengsten
uit Indonesië naar het buitenland werd overgemaakt, bedroeg 714 miljoen rupiah;
62,5 percent hiervan, of 447.2 miljoen rupiah werd omgezet in Amerikaanse dollars,
23 percent of 165.4 miljoen in Nederlandse guldens en 13 percent of 95 miljoen rupiah
in ponden sterling.
De olie- en rr.ijnbouwondernemingen na
men van het totaal meer dan driekwart, of
560 miljoen rupiah voor hun rekening. Zij
waren de enige tak van bedrijven, die hun
aandeel in de totale transfers in vergelij
king met 1955 zagen toenemen. Hun aan
deel steeg, in percenten uitgedrukt, van 62
tot 79.
Voor alle andere soorten bedrijven liep
het percentage terug, en wel voor cul
tuurondernemingen van 15 tot 11 (80.7 mil
joen rupiah in 1956); industrieën van 12 tot
6 (42,8 miljoen), banken van 3 tot 0,7 (5
miljoen), elektriciteitsbedrijven van 2 tot 1
(5,7 miljoen), im- en exportbedrijven van
6 tot 2 percent (15,7 miljoen).
De sociale transfers voor buitenlandse
werkkrachten, met inbegrip van spaargel
den, pensioenen en pensioenpremies, be
droegen 507 miljoen rupiahs, of 60 mil-
Ons land bevindt zich de afgelopen 24
uur dichtbij het scheidingsfront tussen vrij
warme en vochtige lucht van subtropische
oorsprong en koelere drogere lucht, af
komstig van noorderlij ker breedten. In de
hogere luchtlagen komt in dit overgangs
gebied een zeer krachtige westelijke lucht
stroming voor, waarmee storingen naar
het oosten bewegen. Eén van deze sto
ringen heeft zich ontwikkeld tot een ac
tieve depressie, waarvan de kern vanmor
gen bij de westkust van Schotland lag.
Het ermee samenhangende koudefront na
derde vanmorgen, voorafgegaan door een
brede regenzone, van het westen uit ons
land.
Na de passage van het front zal een
koelere westelijke luchtstroming zich over
ons land uitbreiden. Naast opklaringen
zullen daarin ook enkele buien vcrokomen,
in het noorden van het land meer dan in
het zuiden.
WEERRAPPORTEN
Zaterdag 27 juli
Zon op 4.55 uur, onder 20.41 uur.
Maan op 5.28 uur, onder 20.21 uur.
Maanstanden
27 juli 05.28 uur nieuwe maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag 27 juli
Hoog water: 3.21 en 15.51 uur.
Laag water: 11.27 en 23.54 uur.
Temperaturen
buiten-
10
00
land maxima van giste
S
13 P
ren. Binnenland: heden
■°e
ei
L- r
7 uur. Neerslag: laatste
S
0)
24 uur.
'u
O
4-»
Sa
Stockholm
half bew.
ZO
22
4
Oslo
zwaar bew.
windst.
23
0
Kopenhagen
zwaar bew.
w
16
1
Aberdeen
onbewolkt
w
19
12
Londen
motregen
zw
23
4
Amsterdam
regen
zzw
20
0,4
Luxemburg
regen
z
21
0,2
Parijs
zwaar bew.
zzw
24
0
Bordeaux
mist
windst.
25
0
Grenoble
onbewolkt
windst.
26
0
Nice
zwaar bew.
nnw
23
0
Berlijn
regen
zw
18
0,1
Frankfort
geheel bew.
zw
23
11
München
zwaar bew.
wzw
20
26
Zürich
zwaar bew.
z
23
0
Genève
zwaar bew.
windst.
25
0
Locarno
zwaar bew.
ono
28
0
Wenen
lichte regen w
22
1
Innsbruck
zwaar bew.
windst.
21
0,6
Rome
onbewolkt
windst.
29
0
Ajaccio
onbewolkt
ono
25
0
Mallorca
onbewolkt
windst.
0
Den Helder
lichte regen
zw
16
1
Ypenburg
lichte regen
zw
16
1
Vlissingen
regen
zzw
15
2
Eelde
lichte regen
z
16
12
De Bilt
lichte regen
zzw
15
0,6
Twente
lichte regen
zzw
16
13
Eindhoven
lichte regen
zw
15
2
Vlv. Z.-Limb.
zwaar bew.
z
15
2
30. „Deze Minister van Buitenlandse Za
ken trof mij als een beschaafd en kundig
diplomaat", sprak Joris voldaan. „Gaarne
had ik mij nog enige tijd met hem onder
houden over de lopende staatszaken - maar
helaas! - de belangen van onze Martiaanse
Gezant hebben uiteraard voorrang
„Luister Joris!", viel Panda hem nu boos
in de rede. „Je hoeft tegen mij geen come-
die te spelen en ik ben erg kwaad! Je weet
best dat het Ding helemaal geen gezant
van Mars is! Je hebt weer een gemeen
plan! Ik had jou hier nooit bij moeten ha
len.' Ik had beter moeten weten„Goed,
makkertje!", riep Joris op verontwaardigde
toon. „Als je zó tegenover me staat, kun
je maar beter uitstappen!" Dat liet Panda
zich geen tweemaal zeggen. Hij verzocht
de chauffeur om te stoppen en stapte boos
uit de deftige wagen, terwijl hij van plan
was om zich nu nergens meer mee te be
moeien. maar zo gemakkelijk ging dat
niet! Het Ding pruttelde namelijk: „Tchk
buzzz-dong!" en stapte al even rap
uit om Panda op de voet te volgen. Toen
Joris dit zag, tekende zich één ogenblik
een diepe verslagenheid af op zijn gelaat,
maar reeds enkefe tellen later was hij weer
meester van zichzelf en van de situatie
met enkele lenige sprongen kwam hij voor
de wegschrijdende Panda te staan, die hij
vervolgens toesprak als volgt: Neen -
neendit kan niet zijn ventje! In mis
verstand en boosheid moogt ge toch geen
afscheid nemen van mij, uw oude vriend
en leermeester! Als klassikus roep ik u
toe: non actus in vitessam, of wel handel
niet overijld!" Zo sprekend had hij Panda
en het Ding geheel de pas afgesneden.
joen minder dan in 1955. Van dit bedrag
werd 70 percent in Nederlandse guldens,
13 percent in Amerikaanse dollars en 12
percent in ponden sterling.
Voorts wordt in deze financiële nota
medegedeeld, dat het tekort op de begro
ting voor 1956, dat aanvankelijk was ge
raamd op 1,8 miljard rupiah, in werke
lijkheid 2,7 miljard heeft bedragen.
Tot de factoren, welke tot dit verhoogde
tekort hebben bijgedragen, behoorden de
reizen van president Sukarno naar Saoe-
di-Arabië, de Verenigde Staten, Europa, de
Sovjet-Unie en de Chinese Volksrepu
bliek, en voorts de instelling van de con
stituante, veiligheidsmaatregelen, investe
ringen en de plannen tot ontwikkeling van
de dessa-gemeenschap. (A.N.P.).
Het ministerie van Financiën deelt mede,
dat op dinsdag 30 juli 1957 ten kantore van
de agent van het ministerie van Financiën
te Amsterdam de inschrijving zal worden
opengesteld op schatkistpromessen met een
looptijd van drie maanden tot een bij de
toewijzing vast te stellen bedrag. De schat
kistpromessen zijn, zoals gebruikelijk,
groot 100.000 en worden uitgegeven on
der dagtekening van 1 augustus 1957.
De storting van het verschuldigde bedrag
wegens toegewezen promessen dient te ge
schieden uiterlijk op 1 augustus a.s. vóór
12.30 uur.
ADVERTENTIE
Opluchting. Een vliegtuig van de Finse
luchtvaartmaatschappij keerde donder
dag, op weg van Helsinki naar Stock
holm, naar Finland terug wegens een
mankement aan het neuswiel. De tien
passagiers kregen opdracht achter in
het vliegtuig plaats te nemen om de
machine bij de landing van achteren
sterker te belasten. Boven Helsinki
bleek het neuswiel weer te functione
ren, zodat een normale landing gemaakt
kon worden.
Projectiel. De Amerikaanse luchtmacht
beschikt over een projectiel dat door
middel van infra-rode stralen wordt
bestuurd en een trefzekerheid van
tachtig tot negentig percent biedt. Het
projectiel kan door vliegtuigen worden
afgeschoten.
Tijdeiyk. Het presidium van de Opperste
Sovjet heeft de Hongaars-Russische
overeenkomst inzake de „tijdelijke sta
tionering" der Russische troepen in
Hongarije en de „wettelijke status" der
troepen geratificeerd, aldus meldt ra
dio-Moskou.
De rekening. De Syrische ministerpresi
dent Assali heeft verklaard dat Syrische
militaire leiders in Moskou bespreken,
hoe Syrië de Russische wapenleverin
gen zal betalen.
Vertraging. Zeshonderd jonge Noren zijn
uit Oslo vertrokken naar het wereld-
jeugdfestival te Moskou. De trein had
enige vertraging, want telefonisch (en
anoniem) werd gewaarschuwd dat er
een tijdbom in de trein lag. De spoor
wegautoriteiten dachten aan een flauwe
grap, zochten desondanks de hele trein
na en vonden warempel een bom, die
ijlings in een teil met water gedepo
neerd werd. De trein met festival
gangers kwam nog op tijd in Sassenitz
om het veer naar de overkant van de
Sont te halen.
Jarig. De heldere vrouwenstem, die de
Londense telefoonabonnees de juiste
tijd mededeelt, vierde donderdag haar
eenentwintigste verjaardag. In 1936
werd de stem opgenomen. Zij behoorde
toe aan mejuffrouw Ethel Cain (nu de
echtgenote van de theaterdirecteur
Bailey), die telefoniste was en hiervoor
een extra-beloning van 105 pond kreeg.
Sinds dien heeft „TIM", de letters, die
men moet draaien om het tijdsein te
krijgen, aan ruim 587 miljoen Londe-
naars de juiste tijd medegedeeld.
Openhartig. Vierduizend personen, beho
rend tot de „Panamese nationale be
vrijdingsbeweging", hebben in het cen
trum van Balboa een betoging gehou
den waarbij een resolutie werd aange
nomen waarin het heengaan van pre
sident Ernesto de la Guardia wordt ge-
eist. Zeven demonstranten zijn gearres
teerd.
Straatschenders. Benden opgeschoten
jongens, „straatschenders" volgens de
Poolse pers, hebben woensdagavond in
het centrum van Poznan ongeregeld
heden veroorzaakt. De militia maakte
tenslotte met traangas een einde aan
de strijd. Het is de tweede maal binnen
een maand dat zich in het centrum van
Poznan dergelijke ongeregeldheden
voordoen.
Droogte. In verscheidene belangrijke land
bouwgebieden in het oosten van de
Verenigde Staten wordt door de droogte
een schade van vele miljoenen dollars
aangericht. Er wordt voorlopig geen
regenval van enige betekenis verwacht.
Het getroffen gebied strekt zich uit van
Zuid-Carolina tot Maine. De prijzen
van tuinbouwprodukten zijn sterk ge
stegen. De staat Massachusetts heeft
een meteoroloog in dienst genomen om
regen te maken, maar er zijn geen
wolken, die hiervoor geschikt zijn.
Leerplicht. De Franse regering heeft bij
het parlement een wetsontwerp inge
diend tot verlenging van de leerplich
tige leeftijd van veertien tot zestien
jaar. Ook heeft het ontwerp ten doel
meer nadruk te leggen op technisch
onderwijs.
Kras. De Indiase minister-president
Nehroe heeft tijdens het debat over de
buitenlandse politiek in het parlement
te Nieuw Dehli gezegd, dat degenen,
die naar de recepties van de Indiase
ambassades komen om daar gratis te
drinken, wel weg kunnen blijven. Neh
roe zei dit naar aanleiding van een
mededeling van enkele Indiase am
bassadeurs volgens welke er geen men
sen op de recepties komen, indien er
geen alcoholische dranken worden ge
serveerd.
DE OVERSTELPENDE hoeveelheid
plantaardig leven in zee bestaat uit myria
den zwevende, microscopisch kleine, ge
woonlijk eencellige levensvormen, die we
als geheel met de naam plantaardig plank
ton hebben aangeduid. Maar met een zo
grove omschrijving zijn de biologen na
tuurlijk niet tevreden, zodat zij dit plant
aardige plankton in twee grote hoofdafde
lingen hebben gesplitst, t.w. de diatomeeën
en flaggelaten.
Een diatomee ziet er uit als een kleine
pillendoos van kiezel, gevuld
met protoplasma waarin kleine r~
lichaampjes liggen met een
geel pigment dat verwant is
aan chlorophyl, de groene
kleurstof in het plantenblad.
Alle diatomeeën zijn uiterst
klein, maar vertonen onder de V
microscoop een verbazingwek-
kende vormenrijkdom. De grootste diato
mee is Coscinodiscus, in de vorm van een
simpele ronde pillendoos en is nog juist
voor het blote oog zichtbaar, zodat u zich
van de grootte van andere diatomeeënsoor-
ten werkelijk geen overdreven voorstellin
gen behoeft te maken.
De flagellaten vormen dus de andere
grote afdeling van het plantaardige plank
ton. Evenals de planten, vervaardigen zij
door fotosynthese grote hoeveelheden voe
dingsstoffen en zijn daardoor de belang
rijkste voedselleveranciers van de dieren
wereld. Maar met de dieren hebben deze
organismen hun grote beweeglijkheid ge
meen. Zij kunnen zich namelijk door mid
del van protoplasma-zweepdraden, of fla-
geilen, voortbewegen, zodat zij in dit op
zicht op dieren gelijken. In vele gevallen
hebben zich bij de flagellaten speciale zin
tuigen, als oogvlekken e.d. ontwikkeld, een
verschijnsel dat we ook wel bij planten
op het land zijn tegengekomen, maar dat
ons toch wel erg dierlijk aandoet.
Dergelijke levensvormen zijn aan de ene
zijde ongetwijfeld verwant aan het plan-
tenrijk, aan de andere kant aan het die
renrijk, vooral wanneer zij het vermogen
tot fotosynthese verloren hebben en het
voedsel opnemen als echte dieren. Zij vor
men het grensgebied tussen het planten
en dierenrijk en het is volslagen onvrucht
baar te gaan twisten over de vraag of het
nu eigenlijk dieren, dan wel planten zijn.
We zijn hierop wat breedvoerig in ge
gaan, omdat de flagellaten worden onder
scheiden in groepen die het vermogen tot
fotosynthese bezitten en groepen die dit
vermogen verloren hebben.
En tot een zeer belangrijke
groep die door fotosynthese
aan de kost komt, zoals de
Dinoflagellaten. behoort de
zeevonk of noctiluca, die in
grote getale verantwoordelijk
y is voor het lichten van de
zee, zoals op kalme zomer
avonden aan onze kust kan worden waar
genomen. (Maar alle theorie ten spijt, is
de noctiluca nu juist een uitzonderlijke
Dinoflagellaat, die zich als een dier voedt,
en niet door fotosynthese!).
De zeevonk is een klein bolletje ter
grootte van ca. 1 mm, voorzien van één
zweephaar. Het licht van dit plantje (dier
tje) is afkomstig van kleine korreltjes, die
alleen bij prikkeling de een na de ander
aangloeien en weer uitdoven. Hoe het lich-
ten en doven bij prikkelling in z'n werk
gaat, is onbekend. Worden de dieren aan
geprikt, waardoor zij samenvallen, dan
blijft het lichten bij prikkeling bestaan en
worden de diertjes door de mazen van tex
tiel geperst, dan blijft het filtraat lichten.
Onder narcose vertonen de diertjes een
voortdurend zwak gloeien.
Er zijn echter ook vormen, die een aan
zienlijke hoeveelheid licht verspreiden.
Daarover morgen.
H. PétiUon
(Nadruk verboden)
