Wandelen
nes
Heksloot
DE MISDADIGE
RANONKEL
EIGENAARDIGE
EGELSKOP
INTERNATIONAAL
FILMFESTIVAL
BRACHT DEELNEMERS
NADER TOT ELKAAR
te Karlovy Vary
maar verschillen werden
niet verdoezeld
Rechtspositie van genaturaliseerde
immigranten in Australië
Weer overblijfselen van
de Etrusken gevonden
V
De charmante actrice Nicole Courcel,
een der Franse gasten op het festival
van Karlovy Vary.
De Joegoslavische delegatie op het film
festival: van links naar rechts de regis
seur Velja Stojanovic, de actrice Tatjana
Beljakova, de scenarioschrijver Slobo
dan Glumac, de actrice Dubravk Gal
en de scenarioschrijver Ratko Durovic.
spoedig bij de protesterende grutten aan
sluiten, maar zijn zachte „tju-ju-ju" gaat
gemakkelijk verloren in het kabaal dat
zijn nerveuze 'neven maken. Hij bedaart
ook veel eerder. Ga maar eens rustig in
het gras aan de slootkant zitten en u zult
zien hoe gauw die kleine tureluur zich in
zijn gewone doen laat bekijken. Telkens
boort hij zijn aan de top zeer gevoelige
snavel in de weke weidegrond op zoek
naar wormen, insectenlarven en aanver
wante lekkernijen.
Terwijl u daar zo zit, zal uw oog onwil
lekeurig de planten aan de slootkant op
nemen. In het begin lijken zij een wirwar
van smalle, lint- of zwaardvormige blade
ren, maar ineens zult u er bloemen aan
ontdekken. Daar is bijvoorbeeld het prach
tige oudrose van de in schermen op zeer
slanke stelen bloeiende zwanebloemen.
Vooral in knop zijn ze opvallend door hun
afwisseling van donkere en lichte banden.
Wilt u een paar van die schermen plukken
voor thuis in een vaasje? Doe het liever
niet! Want in de eerste plaats is de zwane
bloem een bijzonder slechte snijbloem die
eenmaal het contact met de wortels ver
loren hebbend snel verbleekt tot een
akelig lijkachtige grauwheid. In de tweede
plaats is het voor hen, die na u komen erg
prettig óók nog van deze slootkantschoon
heden te kunnen genieten.
BEHALVE de zeer opvallende zwane
bloemen zult u allicht ook de wonderlijke
grote egelskop ontdekken. Zijn bloemen
zitten aan stevige vertakte stengels. Ze
vallen weinig op, hebben niet eens bloem-
KARLOVY VARY In 1898 kwam de
eerste, natuurlijk korte, Tsjechische film
in vertoning. Pas na de eerste wereldoor
log echter, toen Tsjechoslowakije een zelf
standige staat werd, heeft de Tsjechische
cinematografie zich tot een bestendige in
dustrie kunnen ontwikkelen, een industrie
die tot opmerkelijke prestaties kwam. In
1945 werd deze industrie genationaliseerd,
zij nam in omvang toe en zij maakt nu, bij
een bevolking van nog geen dertien miljoen
inwoners, vele speelfilms per jaar, zodat
een regisseur als Martin Fric bijvoorbeeld
al een produktie van vijfenzeventig speel
films op zijn naam heeft staan! Vooral
echter op het gebied van tekenfilm en
poppenfilm veroverde Tsjechoslowakije
zich een wereldnaam verscheidene van
de films in dit genre werden internationaal
met de hoogste prijzen onderscheiden. Jiri
Trnka, Karei Zeman, Hermina Tyrlova
werden namen, die ook ver buiten de
Tsjechoslo waakse grenzen tot de verbeel
ding van de filmliefhebbers spreken.
Hoe voortreffelijk deze poppenfilms en
tekenfilms zijn en hoezeer de Tsjechen
zich hierbij een eigen stijl hebben gescha
pen, bleek nog eens bij een speciale voor
stelling ter gelegenheid van het interna
tionale filmfestival te Karlovy Vary, het
voormalige Karlsbad, dat zojuist werd
beëindigd. Enige van de scheppers van
deze films waren persoonlijk aanwezig,
onder anderen die letterlijk en figuurlijk
grote Trnka, aan wiens werk en werk
methoden een speciale film was gewijd.
DAT KARLOVY VARY grote betekenis
aan dit festival hecht brengt zij tot uit
drukking in haar voornemen een speciaal
festivalpaleis te bouwen, ter gelegenheid
van het zeshonderdjarig bestaan van de
stad in 1958 en het zestigjarig bestaan van
de Tsjechische cinematografie in datzelfde
jaar. De zeer fraaie bioscoop in het hotel
Moskva, die slechts een kleine zevenhon
derd zitplaatsen heeft, zal dan kunnen
worden vervangen door dit nieuwe, grote
paleis. Dan zal men nog meer festival
gangers kunnen plaatsen! Nu reeds wer
den er aan de lopende band voorstellingen
gegeven in de festivalbioscoop en boven
dien 's avonds en 's nachts(!) in het grote
openluchttheater. Maar dan zal men dage
lijks tienduizenden festivalgangers kunnen
ontvangen. Dat is natuurlijk rijkelijk veel
voor een stad, die slechts ongeveer twin
tigduizend inwoners heeft, maar tijdens
het festival komen de Tsjechen met auto's,
autobussen en andere vervoermiddelen
van heinde en ver velen willen iets op
vangen van de glans van zulk een festival
en één of meer voorstellingen ervan mee
maken. De bevolking leeft hier dus sterk
mee. Wat dit betreft lijkt het festival te
Karlovy Vary veel op dat te (West-)Ber-
lijn, dat eveneens zijn toeschouwers vooral
uit de gewone bevolking trekt.
Het aantal landen, waarvan films in het
festival vertoond zijn, is nog groter dan ik
in mijn vorige artikel vermeldde: doordat
op het laatste ogenblik nog films werden
aangemeld, welker vertoning vrij lang on
zeker was geweest dat was bijvoorbeeld
ook het geval met De Vliegende Hollander
steeg het van veertig tot vijfenveertig,
waarmee het festival te Karlovy Vary on
betwist het grootste ter wereld is.
TOT DE BESTE FILMS van de laatste
dagen behoorden drie Franse werken: Les
Sorcières de Salem (De heksen van Salem,
naar het toneelstuk „De Vuurproef" van
Arthur Miller), Celui qui doit mourir (Hij
die moet sterven) reeds bekend van
Cannes en van de Haagse filmweek en
Typhon sur Nagasaki (Tyfoon boven Naga
saki). Regisseur Yves Siampi van deze
film en zijn echtgenote, de hoofdrolspeel
ster ervan, de Japanse actrice Kishi Keiko,
waren evenals de actrices Danièlle Godet
en Nicole Courcel aanwezig. De Franse
delegatie organiseerde een nachtfeest, dat
klonk als een klok. Er waren trouwens
vrijwel elke nacht recepties en alle ver
liepen zeer geanimeerd.
HET FESTIVAL te Karlovy Vary heeft
vooral betekenis gekregen door zijn om
vang en zijn opzet. Het gaf het breedst-
denkbare overzicht van de wereldproduk-
Ranünculus scelerótus, hetgeen letterlijk
vertaald betekent: misdadige ranonkel. In
officieel Nederlands heet de sterk vertakte
plant met haar kleine gele bloemen en
hoog opbollende vruchtjes blaartrekkende
boterbloem. Nu begrijpt u dus waar u aan
toe bent. Op de huid van uw plukkende
vingers zal deze boterbloem geen blaartjes
veroorzaken, maar krabt u na'het plukken
eens even achter uw oor, in uw nek, op
uw arm of zelfs bovenop uw andere hand,
dan zult u terdege kennismaken met de
eigenschappen van de plant! Vroegere ge
neeskundige trokken van de blaartrekkende
eigenschap wel profijt, zogenaamd om pij
nen af te leiden. Iemand met een reuma
tische schouder bijvoorbeeld legden ze een
papje van de blaartrekkende boterbloem
op. De blaren en de bijbehorende pijn ble
ven niet uit en de patiënt voelde eens even
iets anders dan reuma. Maar of dat nu zo
leuk was.
VEEL EERDER dan de blaartrekkende
boterbloem zal intussen de grote water
eppe u opvallen. Die heeft duizenden kleine
hagelwitte bloempjes, verenigd in grote,
samengestelde schermen. En dank zij de
honingproduktie van al die miniatuurbloe-
men wemelt het op de schermen vooral
bij zonnig weer van de vliegen, zweefvlie
gen en kevertjes. De moeite waard om een
kwartiertje naar hun gedoet te kijken.
Trek het u daarbij maar niet aan dat de
grote watereppe volgens de flora eigenlijk
niet aan de Heksloot mag groeien, omdat
ze niet de geringste brakheid van het wa
ter heet te verdragen. Misschien hebben
we hier wel een uitzondering die de regel
bevestigt. Trek het u evenmin aan dat het
hier zo sierlijk en overdadig bloeiende
gras de witbol is, die door zijn aanwezig
heid een slechte kwaliteit van de grond
verraadt. Laat het u ook niet deren dat nog
wat verderop de lila pluimen van de moe
rasandoorn worden geflankeerd door een
ordinair gras als het kruipertje, een plant
die onveranderlijk de nadering van de stad
aanduidt. Wijs uw jongens maar liever hoe
ze de aren in hun mouw naar boven kun
nen laten kruipen. En bedenk daarbij dan
hoe onze vaders het ons in onze jeugd leer
den. Mijn vader deed het middenin het
Kleverpark, waar de huizen schaars en de
kruipertjes talrijk waren. In de dagen dat
Haarlem om en nabij veertigduizend in
woners telde
Kees Hana
PROEFOPGRAVINGEN in de buurt van
de Romeinse badplaats Santa Severa heb
ben het bestaan aangetoond van goed ge
conserveerde Etruskische ruïnes, aldus
heeft het Etruscologische Instituut van de
universiteit van Rome meegedeeld. De
mooie gebouwen, eens waarschijnlijk met
veelkleurige terracotta panelen versierd,
hebben naar men gelooft deel uitgemaakt
van de verdwenen stad Pyrgi, de zeehaven
van de machtige Etruskische stad Caere
Cerveteri). Archeologen zijn van mening,
dat de ruïnes de Etruskische schrijn van
de zeegodin Leucothea bevatten, die in de
vierde eeuw voor Christus door Dionysius,
tyran van Syracuse (Sicilië) werd buitge
maakt en geplunderd. Geleerden hebben
levens verklaard, dat de opgravingen in
dit gebied waarschijnlijk belangrijke feiten
ana het licht zullen brengen over de ge
schiedenis, de handel en de religie van het
antieke Etruskië. (UP).
lllll!llllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIllllllllllllllllIIIIIIIIIIII!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!IIIIIIl!llinilll!IIIIHIIIIIII!lllllllllllllllllll'llllllll!llllll!llllllllllllllll9lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllll
tie. Het toonde films van China (dat de
kleuren net zo goed blijkt te beheersen
als de Japanners, die erom vermaard zijn!)
en van Paraguay, dat zijn eersteling op
cinematografisch gebied uitbracht, van
Finland en van Australië, van Italië en
van Peru, van Engeland en van Roemenië,
ja van vrijwel alle landen ter wereld, waar
men zich op kleine of op grote schaal met
filmproduktie bezig houdt.
Men heeft op die festival een sfeer we
ten te scheppen, die ertoe bijdroeg dat
tussen de honderden „officials" en jour-'
nalisten uit al die landen contacten ont
stonden, met vruchtbare gedachtenwisse-
lingen, en dat er tussen de film-zakenlie
den contracten werden geloten. In de rede
voeringen van alle delegaties klonk warme
waardering door voor de wijze, waarop
het festival te Karlovy Vary de cineasten
van de gehele wereld nader tot elkaar
brengt. Er bestaan tussen die filmmensen
ideologische verschillen met de diepte van
afgronden, maar discussies over ander
mans werk leidden dikwijls tot begrip voor
elkanders opvattingen, ook al kon dat be
grip dan niet tot sympathie voor die op
vattingen voeren. De organisatoren van dit
festival hebben door hun gehele opzet ge
toond. dat het ernst was met de leuze,
waaronder ze het tiende internationale
filmfestival te Karlovy Vary plaatsten:
Voor goede betrekkingen tussen de men
sen, voor een duurzame vriendschap tus
sen de volkeren.
Jan Koomen
WEET U waar de Heksloot is? Onder de
rook van Haarlem, nog meer onder die van
Spaarndajn, om precies te. zijn: van^jje
Slaperdijk naar het Spaarne. En nu mag
ik aannemen dat u het wel zult vindën
wanneer u er eens wilt gaan kijken. Een
doodgewone boeresloot is het, royaal van
afmetingen, liggend in een lage polder met
sappige weiden en hooiland, naar ik meen
voorzien van een tikje brak water, ge
tuige de weelderige groei van darmwier
aan de oppervlakte en van een zeer smal
bladige fonteinkruidsoort eronder. Deze
planten zijn namelijk geen liefhebsters van
zuiver zoet water.
Al liggen de huizen van de Vondelweg
hier als het ware voor het grijpen, al zijn
de hoge kranen van de werven langs het
Spaarne ook heel dichtbij, toch valt hier
nog een massa te genieten: van een kos
telijk polderlandschap onder hoge wolken
luchten en met het zware silhouet van
onze vertrouwde Grote Kerk op de achter
grond, maar ook van de vogels die in het
drassige land van. nature thuishoren en
van de bloemen in het water of langs de
slootkanten. Reeds op de eerste tientallen
meters van uw wandeling zal er het
scherpe en ietwat zenuwachtige „ge-rütto,
ge-rütto" zijn van de langbenige en dito
snavelige grutto's, die nu al grote jongen
hebben in het land aan de overkant van de
sloot. Zij zijn gewoon luidkeels alarm te
slaan wanneer een vreemdeling hun terri
torium binnendringt. En zijn de jongen toe
vallig gevaarlijk dicht in uw buurt, dan
zullen vader en moeder grutto zich zeker
niet ontzien vlak boven uw hoofd hun pro
testen te komen uiten, waarbij u ze dan
heerlijk van dichtbij kunt bekijken. De wat
kleinere en veel bescheidener tureluur met
zijn felrode poten en snavel zal zich wel
Op de foto's hieronder ziet men en probeert u nu eens zelf de volgorde te
ontdekken! de blaartrekkende boterbloem aan de waterkant, een scherm
van de grote watereppe en de vaak geminachte schoonheid van de witbol.
blaadjes, maar zijn wel merkwaardig. On
deraan iedere vertakking zitten dikke en
ietwat stekelige kogels van stamperbloe-
men (mé1'Tflant aan haar naam hebben
geholpen) en.hagfifop.zijn er sierlijke toef
jes van niets dan bijna witte meeldraden.
Wanneer zij hun stuifmeel hebben voort
gebracht, vallen ze uit. Maar de inmiddels
bestoven stamperbloemen groeien verder.
Ze gaan flink stekelige bollen van vrucht
jes vormen en dan is de egelkop pas echt
egelachtig.
Misschien mag ik ook uw aandacht eens
vestigen op de wat grof gebouwde maar
toch heel mooie smeerwortels met hun als
slanke urntjes neerhangende witte of don
kerpaarse bloemen. Van hun slijmige wor
tels ging in vroeger eeuwen een heel bij
zondere roep uit. Zo schreef de zuidneder
landse kruidkundige Dodonaeus er in zijn
Cruydeboeck (tweede druk, 1563) het vol
gende over: „Die wortele ghestooten heylt
ende gheneest alle versche wonden ghe-
lijck een plaester daer opgheleyt ende es
zoo zeer heylsaem dat zij met eenen hus-
pot oft andere stucken van vleesch ghe-
soden, die stucken al'tsamen aen een doet
wassen." Hetwelk we dan tegenwoordig
maar niet meer zullen geloven. Een feit
IN „ERBIJ" van 6 juli publiceerden wij
een artikel van onze correspondent in
Australië, getiteld „Genaturaliseerde Ne
derlanders niet gelijkberechtigd". Van het
Australische Migratiebureau hebben wij
nara aanleiding daarvan een reactie ont
vangen, die wij gaarne in extenso opne
men. De heer F. Robson, hoofd van ge
noemde dienst in 's-Gravenhage schrijft
ons:
„MIJN AANDACHT is gevestigd op een
artikel in uw blad dat, zonder enige toe
lichting of kwalificatie, wellicht bij uw le
zers een verkeerde indruk zou kunnen
vestigen en misverstanden te weeg bren
gen, die de goede verstandhouding tussen
onze landen en de stroom van Nederland
se emigranten naar Australië nadelig zou
den kunnen beïnvloeden.
Alle landen van het Britse Gemenebest,
alsook de meeste andere immigratielan
den waaronder de Verenigde Staten van
Amerika kennen in hun wetten betref
fende nationaliteit de bevoegdheid perso
nen hun burgerschap te ontnemen onder
bepaalde omstandigheden. Krachtens de
Australische wetgeving heeft de minister
voor immigratie de bevoegdheid elke per
soon, die binnen vijf jaar na zijn natura
lisatie tot een gevangenisstraf van twaalf
maanden of langer wordt veroordeeld, zijn
burgerschap te ontnemen. Een dergelijke
straf wordt slechts opgelegd voor zeer
ernstige delicten. Sedert deze Australische
wetgeving van kracht werd, zijn zeventig
duizend personen genaturaliseerd, aan
slechts zeven waarvan naderhand hun
Australisch burgerschap is ontnomen. Men
ziet dus dat de minister van zijn bevoegd
heid slechts zeer zelden gebruik heeft ge
maakt. Burger, die zich aan de wet hou
den, hebben geen enkele reden tot be
zorgdheid.
Het is ook mogelijk, krachtens onze bur-
gerschapswetten, een misdadiger, wiens
nationaliteit ontnomen is, te deporteren,
doch van deze bevoegdheid is in feite nooit
gebruik gemaakt. In ieder geval is depor
tatie slechts mogelijk, indien een onafhan
kelijke commissaris aan de minister zou
rapporteren, dat de betrokken vreemde
ling geen geschikte persoon is om in
Australië te blijven.
Er is géén bezorgdheid geuit over de
mogelijkheid van deportatie na verlies van
burgerschap door de Nederlandse bladen,
die in Australië verschijnen. Evenmin is
er enig bewijs, dat Nederlandse immigran
ten, die tot onze meest ordelievende bur
gers behoren, zich zorgen maken over het
eventuele verlies van burgerschap van
misdadigers.
NA DE OORLOG heeft Australië een
miljoen tweehonderdvijftig duizend nieu
we inwoners verwelkomd, waarvan bijna
honderdduizend Nederlanders. Deze immi
granten worden aangemoedigd zich in de
Australische gemeenschap te voegen, doch
tevens sommige van de nationale zeden en
gewoonten uit hun voormalig vaderland
te bewaren. Bovendien wordt hen iedere
gelegenheid gegeven deel te nemen aan
het omvangrijke assimilatieprogramma,
dat welhaast uniek te noemen is voor mi
gratie op grote schaal naar welk land dan
ook. De Australische regering doet dus,
verre van discriminatie tegenover nieuwe
inwoners te tonen, zelfs méér dan eigenlijk
op haar weg ligt om hen volledig in de
Australische gemeenschap te doen opne
men."
Ergens in Rouaan: als men lang genoeg kijkt wordt het doodgewone
vanzelf eigenaardig
blijft echter, dat de smeerwortel eeuwen
lang een reputatie als wondhelend middel
schijnt te hebben kunnen hooghouden.
Over reputaties gesproken, er staat ginds
pal aan de waterkant ook nog een plantje
dat u met gemengde gevoelens dient te be
kijken en dat u maar liever niet moest aan
vatten. Zijn wetenschappelijke naam is
