Vier weken vol werk en goede
zorgen voor vissers op Noordzee
Door Oosterschelde dwarrelen
miljarden minuscule oesters
Aan boord 115 patiënten verzorgd
IJmond-agenda
Uitstekende opdrachtfilm
van Albert Brosens
Visserij-
varia
„DE HOOP" TERUG VAN DE JULI-REIS
SCH. 110 liep vast....
Opening van nieuwe seizoen wordt op
5 september feestelijk gevierd
DE BEURS
van gisteren
Amsterdamse Beurs
Bonencampagne bij Ons
Belang met dalende
marktprijzen
„BROEDVAL" IN VOLLE GANG
Kinheim ingedeeld in
vierde klas
.BRANDGEVAAR OP DE BOERDERIJ'
i AUGUSTUS 1957
BIJ HET OUDE WERK WILTON aan de Rotterdamse Westkousdijk is het
Nederlandse hospitaalkerkschip „De Hoop" woensdag teruggekeerd van de
vier weken lange tweede reis in de nieuwe teelt. Zeven patiënten van deze
juli-reis werden hier aan wal gezet, daar hun verblijf aan boord van de vissers
schepen door de arts nog niet verantwoord werd geacht.
Er is van de „broeders" op zee ook deze reis weer heel
wat persoonlijke durf en opoffering gevraagd. Zeker meer
dan van verplegers, die op de wal met hun ambulance
rondgaan om gewonden van straten en pleinen te halen.
Met deze mensen zijn de stuurlui en matrozen van „De
u 1 Hoop" in feite te vergelijken, want zij zijn het, die telkens
F weer de sloepen bemannen om patiënten en gewonden
van vissersschepen af te halen. Die varende ambulance
vergt onvergelijkbaar veel meer van zijn bemanning.
Het is geen aangename bezigheid om in een ijzige nqcht vol onheil van wind
en water in een sloep te moeten afdalen om een gewonde naar het hositaal
te brengen. Zoals op die koude dag in juli.
De wind neigde naar storm en in de
buien geselde de regen de oplopende zee.
Het was één van de koudste avonden van
de maand juli en in de Noordzee op 57.50
graden Noorderbreedte huiverden de vis
sers in hun wintertruien. De trawllogger
SCH 101 lag aan de trawl en verwerkte zee
en wind, zoals van een goed zeeschip mag
worden verwacht.
Plotseling voelden de opvarenden van
het schip een schok, alsof een onzichtbare
hand het vissersvaartuig in zijn vaart
stuitte. Bijna op hetzelfde ogenblik suisde
één der brekende staaldraadtrawllijnen uit
het water omhoog en over het visdek. Eén
van de mannen werd door deze venijnige
zwiepslag getroffen en viel op het dek
neer. Een paar seconden later klonk door
de ether de oproep van de schipper van de
SCH 101, bestemd voor het Hospitaalkerk
schip „De Hoop". Prompt als altijd kwam
het antwoord van de marconist van „De
Hoop": „Goedenavond schipper, ik ont
vang u duidelijk, wat is er van uw dienst?"
Been gebroken
Toen vertelde de schipper, dat hij met
zijn trawl op een wrak was vastgelopen en
dat een der afgebroken lijnen een man ge
troffen had. Het slachtoffer had een been
gebroken en aan het andere diepe wonden
opgelopen. Het was er slecht aan toe. Kon
„De Hoop" hulp bieden, vroeg de hevig
verontruste schipper.
Natuurlijk zou „De Hoop" onmiddellijk
naar de trawlloggers koers zetten om te
helpen. Weliswaar was het weer slecht en
was de nacht donker en vol zware regen
buien, maar de mannen van het hospitaal
kerkschip durven risico's te nemen als het
gaat om Jiet leven van een zeeman, aldus
de geruststelling van de marconist aan die
schipper. •xrmj.at «ttit»
Na anderhalf uur
Ruim anderhalf uur stoomde „De Hoop"
op volle kracht. Toen doemde de trawler
op uit de nacht. Van „De Hoop" af werd
snel en zonder aarzelen de grote sloep, be
mand met zes koppen en de arts van het
hospitaalkerkschip neergelaten in de roe
rige zee. De schijnwerpers wierpen een
spookachtig licht over dit tafereel. Ook de
onzinkbare brancard en de eerste-hulpkist
gingen mee. Even later zag kapitein Wil
lem Rog de sloep over de golftoppen naar
de trawllogger glijden. De zee was moeilijk.
Er stond een stijve bries, die van de ma
trozen reeds vijftien uur die dag in touw
heel wat vergde aan moed en energie.
Maar zij bereikten de SCH 101, waar de
VELSEN
DONDERDAG 1 AUGUSTUS
Thalia, 20 uur „High Society"
Alcoholics Anonymous, van 20 uur af,
zaal Abelenstraat, spreekuur.
Pieter Vermeulenmuseum, Cultureel Ge
bouw, open van 9.30-12 en 14-16.30 uur.
Gem. Openbare Leeszaal en Bibliotheek,
Heidestraat, open van 1012.30 uur.
Filiaal Wijkerstraatweg 77, open van
1012.30 uur.
Feestweek Santpoort, 13.30 uur: korte-
baandraverij: 1424 uur: kermis.
VRIJDAG 2 AUGUSTUS
Feestweek Santpoort, Westlaan 18.30 uur
Boerenpaardenrace, feestterrein 14-24 u.
Kermis.
Raadhuis, 11-12 uur, spreekuur wethou
der van financiën.
Thalia, 20 uur, „Als de wolven huilen".
Gem. Openbare leeszaal en bibliotheek,
Heidestraat, open 10 tot 12.30 uur; van
14.30 tot 17.30 uur en van 19 tot 21 uur.
Filiaal Wijkerstraatweg 77 van 14 tot 17
uur en van 19 tot 21 uur.
Toeristensteiger IJmuiden. 6 uur 's mor
gens, aankomst „Bergensfjord" - 21 uur,
vertrek.
R.K. Openbare Leeszaal en Bibliotheek,
Banjaertstraat 13, Velsen Noord, open
van 14-17 en 19-21 uur.
BEVERWIJK
't Centrum, 14 uur: Huizenveiling door
notaris Bölger.
R.K. Leeszaal, uitleenbibliotheek ge
opend van 10-13 uur: lees- en studiezaal
geopend van 10-13 en 15-18 uur; jeugd
leeszaal geopend van 14-17 uur.
Wijk aan Zee, filiaal R.K. Leeszaal, St.
Odulfstraat 12, geopend van 10-11 en
17-18 uur.
VRIJDAG 2 AUGUSTUS
Kennemer Theater, 19 en 21.15 uur:
„Boemelstudenten".
Luxor Theater, 19 en 21.15 uur: „Viva
las Vegas".
W.B. Theater, 20 uur: „Operatie Kajak".
Deken Waarestraat 50a, 20 uur: „Alcoho
lics Anonymous".
Openbare leeszaal, wegens vacantie ge
sloten tot zaterdag.
R.K. Leeszaal, uitleenbibliotheek ge
opend van 10-13, 15-18 en 19-21.30 uur.
Jeugdleeszaal geopend van 16-17.30 uur.
Wijk aan Zee, filiaal R.K. Leeszaal, St.
Odulfstraat 12, geopend van 10-11 en
17-18 uur.
gewonde man eerste hulp werd verleend.
En zij kwamen ook weer behouden aan
boord van „De Hoop" terug, dank zij een
knap staaltje zeemanschap in het holst van
een stormachtige nacht vol regenvlagen en
koude.
Veel werk
Dit voorval was wel het spannendste uit
het rapport van kapitein Rog van de juli-
reis naar de visserijgronden. Aan „De
Hoop" hebben de vissers, ook Duitsers,
weer veel te danken gehad. Want er was
voor dokter, predikant, marconist en ma
chinisten weer heel wat werk. Talloze re
paraties aan boord van loggers werden diensten op de wal.
uitgevoerd, 115 patiënten, waaronder 13
Duitsers, werden geholpen, drinkwater
werd overgepompt en geestelijke zorg werd
gegeven.
Van de 115 patiënten, die aan boord van
het Hospitaalkerkschip „De Hoop" werden
behandeld werden er 21 opgenomen in het
scheepshospitaal met een totaal aantal ver-
pleegdagen van 130. Via de radioverbin
ding werden 36 medische adviezen door
arts C. W. Ouderkerk verstrekt.
Ds. C. Aalbersberg bezocht 34 loggers,
waarvan 4 Duitse schepen, zeven kerk
diensten werden 's zondags en vier dag
sluitingen op woensdagavond per radio
uitgezonden.
De marconist A. Poortvliet en zijn as
sistent G. R. v. d. Kolk repareerden vijf
tien zender, ontvangers en echoloden.
Voorts werden veertien radiotechnische
adviezen verstrekt. Aan het K.N.M.I. te
De Bilt' werden gedurende de juli-reis 180
weerrapporten doorgeseind.
Kerkdiensten
De kerkdiensten, die via de zender van
„De Hoop" worden uitgezonden, blijken
door vele vissers in volle zee beluisterd te
worden. Uit radiomeldingen van kapiteins
van kustvaarders blijkt, dat ook op die
schepen vaak naar de dominee van „De
Hoop" wordt geluisterd. Nu de vissers
vloot zuidelijker in de Noordzee gaat vis
sen zullen deze diensten ook op de wal be
luisterd kunnen worden: op de 129 meter
band, des zondags van 10.000 tot 11.000 uur
en van 18.45 uur tot 19.30 uur en des
woensdag van 19.30 uur en 20.00 uur. Het
secretariaat van de Vereniging Hospitaal
kerkschip „De Hoop", Damrak 95 te Am
sterdam-Centrum, ontvangt gaarne rap
porten over de ontvangst van deze kerk-
De bonencampagne is begonnen bij „Ons
Belang" te Castricum. Hoewel verwacht
wordt dat dit jaar veel minder bonen dan
vorig jaar aan de veiling zullen komen,
vanwege „het ziek" in dit produkt, vallen
de prijzen toch niet mee voor de tuinders.
Des maandags en vrijdags worden welis
waar goede prijzen betaald, maar in het
midden der week zijn deze stukken lager.
Zoals ook vorige week noteerden nu de
beste kistjes slechts 59 ct. per kilo, hetgeen
een scherp contrast vormde met maandag,
toen nog 92 ct. betaald werd.
Sla daarentegen draaide nu geheel niet
door en bracht voor een goed kropje zelfs
11 ct. op. Rabarber en bloemkool raken uit
de tijd hetgeen aan de prijzen van 1013
per bos en 1025 per stuk is te merken.
Ook snijbonen brachten belangrijk minder
op, evenals de capucijners welke gisteren
voor f 0.62 van de wagen gingen.
De noteringen waren: bloemkool 1025,
tuinbonen 1632, sperziebonen 46—59, pe
terselie 3 per bosje, boskroten 311, sla
411, andijvie 29, bospeen 1520, kom
kommers 1117, pijpsjalotten 9, bliserw-
ten 6163, snijbonen 47.
VEILINGBERICHT BEVERWIJK
Andijvie 8-18, sla 4-12, bloemkool 14-48,
sperziebonen 55-73, snijbonen 85-120, toma
ten 36-81, bospeen 12-24, waspeen 10-22,
spinazie 14-45, postelein 12-24, doperwten
56-109, rabarber 13-27.
Jeugddienst in Grote kerk
Zondagavond 7 uur vindt in de Grote
Kerk te Beverwijk een jeugddienst plaats,
waarin zal voorgaan ds. J. J. H. van Ree,
Ned. Herv. predikant te Amsterdam. Or
ganist is de heer G. J. Moed. Een kwartet
uit Haarlem zal enige Negro-Spirituals ten
gehore brengen.
Aanvoer van woensdag
116 kisten tong en tarbot, 3 heilbot, 3
tongschar en schartong, 250 schol, 24
schar, 38 bot, 3995 haring, 2265 makreel,
404 schelvis, 64 wijting, 18 haai, 4 poon, 54
diversen. Totaal 7235.
(Van een onzer redacteuren
ZEELANDS OOSTERSCHELDE, de wat onbekende tegenhanger van Ant-
werpens brede slokdarm de „Hont of Westerschelde"is in deze zomerse
dagen een zilvergrifs binnenmeer gelijk, gevangen tussen de lage oevers der
Zeeuwse eilanden. De kusten van Zuid- en Noord-Beveland ten eenre en de
dijk van Schouwen-Duiveland en Tholen ter andere zijde vormen de wazige
begrenzing van een eeuwig op de getijstroom heen en weer gorgelende plas
water, waarover de binnenvaart dof-dokkerend witte zogsporen trekt, op weg
naar het kanaal door Zuid-Beveland. Achter de zeedijken van Zuid-Beveland
liggen de dorpen te slapen in de zomerzon: Kattendijke, Wilhelminadorp
Yerseke wat verderop naar het Oosten en drie keer per dag hobbelt er een
busje door dat polderland langs de Bevelandse Noordoever. In het nevelige
oosten vermoedt men Bergen op Zoom.
In de haast roerloze kreken, aie de zee het land betwistte, is het echter verre
van rustig, want daar ligt in deze zomertijd het begin van misschien wel
25 of 30 miljoen oesterlevens. Langs de dijk staan in het ondiepe grijsgroene
water namelijk de twee tot drie miljoen bekalkte dakpennen op de „oester
percelen", die de nestelplaats worden van een nieuw geslacht dezer schelpdieren.
Tot het moment, dat zij over een jaar
of vier als volwassen delicatessen uit hun
zwijgende rust worden gerukt, om de we
reld over te zwerven en te worden gegeten
bij champagne of een exquise witte wijn,
op staatsiebanketten en op trouwdiners.
Pannen, hout of bamboe
Elke vierkante meter Scheldebodem is
bezet met honderden netjes aaneengevlijde
dakpannen de collecteurs, zoals de oes-
terboer zijn „opvangcentra" noemt. Het
zouden ook bamboestokjes kunnen zijn, als
in Japan of mangrovetakken, als aan de
Australische kust, maar Zeeland zweert nu
eenmaal bij bekalkte, schone dakpannen
sinds een Franse oesterkweker in de vori
ge eeuw op het idee kwam, dat deze
rode dakbedekking met kalk bestreken
wel eens ideale wiegen voor jonge oesters
zouden kunnen zijn. Dat hij gelijk had,
bewijzen de onafzienbare rijen dakpannen
vlak onder het oppervlak van de Ooster
schelde in de inhammen bij Yerseke en
Kattendijke: de takken erbij in de bodem
gestoken duiden de pachters aan.
Kraamkamer
Het is hier de kraamkamer van de Ne
derlandse oester. Deze vreemde dieren met
hun bikkelharde schelp en hun ziltsma-
kend vlees maken er tenminste graag ge
bruik van, al wéten de oestermoeders be
paald niet, dat hun miljarden nakomelin
gen op zulk een wetenschappelijke wijze
in het leven worden gehouden.
In deze tijd van het jaar tussen half
juni en half augustus pleegt de „drach
tige" oester in de zeshonderd miljoen ku
bieke meter water van de inhammen rond
Yerseke haar kroost de wijde wereld in
te zenden: een béétje moeder produceert
per seizoen tussen de 200.000 en de 1 mil
joen kinderen, larven genaamd, die zij
aanvankelijk in de vorm van eieren op
de eigen „kieuw" deponeerde - het kieuw-
vormige orgaan, waardoor het beest zijn
voedsel zeeft om ze na acht dagen met
een wijde gaap van de schelp op de minus
cule eigen beentjes te zetten.
Dan zijn het larven geworden micro
scopisch kleine schelpdiertjes van 1/5 mil
limeter omvang, die vrij door de heen en
weer stromende riviermond zwerven en in
enorme aantallen door het vissenheir wor
den verorberd. Maar waarvan er toch nog
altijd vele miljoenen in de kreken langs de
kust van Noord-Beveland terecht komen,
waar het water een draaiende beweging
maakt, waar de watertemperatuur plezie
rig is voor zulke piepjonge oestertjes en
waar de mens dus listiglijk hun stenen
bedje heeft gespreid om na een dag 10-12
het broed te kunnen opvangen, dat tevens
hun doodsbed wel eens kon worden. Toen
hij dat voor 1870 nog niet deed.
kwamen er ongeveer 1 miljoen oesters tot
volle wasdom, de meeste op de schelp van
het moederdier of een vriendelijke oom of
tante, maan de „collecteurs" kunnen er,
als alles mee zit, tegenwoordig een 25 mil
joen of meer grootbrengen.
Grote „broedval"
Dat hermetische vastzetten van de jon
ge, gelig gekleurde larfjes op de dakpan
nen, noemt de oesterkweker de „broed
val" en dit ter geruststelling van de
liefhebbers zij was tot nu toe groot
veel groter dan in de koude zomer van
1956, toen de larven wel op tijd verschenen
(want een oester is zeer punctueel in die
dingen) maar zich niet konden ontwikke
len wegens de lage watertemperatuur. Dat
gaat dit jaar veel beter: de pannen die wij
gistermiddag voor de belaarsde voet uit
het water tilden, droegen een 200 gele
stippen onder een vergrootglas bleken
het al nauwkeurige verkleiningen van een
volwassen oester te zijn.
Kieskauwertjes
Maar die jonge oesters zullen zeker
niet allemaal het vierde jaar halen, want
ook op de collecteurs loert de dood: er
zwerven menigten vijanden van de jeug
dige oesters door net zeewater en boven
dien is de boreling een zeer kieskeurig
etertje, dat lang niet alles tot zich neemt,
wat de zee hem toeschuift. En dan nog
stelt hij hoge eisen aan zijn verblijfplaats,
die schoon en hard moet zijn, wil hij zich
metterwoon vestigen en als teken van
instemming een minimale hoeveelheid
lijmstof produceren, waarmee hij zijn ver
dere leven vast blijft zitten op de dakpan.
Lukt dat vastplakken de eerste keer niet,
dan is het oestertje verloren, want de lijm
is maar voor één keer voorrradig en daar
mee basta heeft moeder natuur in haast
onbegrijpelijke zuinigheid gezegd.
HET IS EEN VREEMD, een boeiend be
drijf, dit oesterkweken. Het wordt des zo
mers wijdbeens gebukt, staande in de on
diepten van de Oosterschelde uitgeoefend;
tijdens de winter in de buitenputten, waar
men dan de oesters naar toe verhuist, om
ze te beschermen tegen mogelijke ijsgang
en waar de collecteurs met grote nauw
keurigheid op „onkruid" worden gewied.
Zodat elke pan per seizoen minstens 17
keer door de handen gaat zodat daar
mee meteen de kwestie van de prijs van
het produkt een bevredigend antwoord
heeft gekregen.
Naast de dakpannen als collecteurs wor
den ook mosselschelpen, afval van de con-
servenfabrieken, als nestelplaats voor oes-
terbroed gebruikt: jaarlijks gaat er acht
duizend kubieke meter mosselschelp naar
XDCX>DOOOOOOOO<XXXXXXXXXXXXXXXXXX>OOOOOCOOÓCOOCOOOOOOOOOOO<
Zelfs nijvere historievorsers zullen i
i nimmer geheel kunnen nagaan, wie
j wanneer ontdekt heeft, dat een oester j
eetbaar is - zeker is, dat deze schelp-
dieren al in de 15e en 16e eeuw werden
i gevist en verkocht, waarbij de vraag het j
aanbod meestal ver overtrof.
Een onbevestigd verhaal vertelt in-
i middels, dat er „eens" een man een
oester vond en de schelp met veel
j moeite had opengewurmd, waarna hij er j
s zijn vinger tussenstak om na te gaan,
1 wat er in dat wonderlijke dier bewoog.
De gestoorde oester klapte echter haar f
1 woonstee met zoveel geweld dicht, dat
i de man na een luchtsprong de lichtelijk i
j beschadigde vinger in de mond stak en i
toen geheel opklaarde: het smaakte ex-
quise. Sinds die dag is voor de oesters
de ellende begonnen En waarschijn-
lijk voor hun familieleden de mossels
i eveneens.
10000000000000c00000000000000000000000000000000cx300cxxx30<
de bodem van de Oosterschelde, die er la
ter met de kor weer worden uitgevist.
En dat eerste vissen van oesters, of het
nu van de pannen of van de mosselschel
pen is, begint op 5 september. De voort-
plantingstijd is dan voorbij, de smaak van
de oesters, die vier jaar geleden als larf
jes een goed „huis" zochten en vonden, is
op zijn delicaatst en de „oesterboeren"
kunnen gaan oogsten.
Yerseke, Bergen op Zoom, Tholen, Brui-
nisse en Zierikzee gaan die dag gezamen
lijk onder auspiciën van het comité „Zee
land presenteert" het oester- en mossel
seizoen feestelijk openen in aanwezigheid
van minister S. L. Mansholt, een filmpre
mière en de aanwezigheid van Kaat
Mossel en Pieter Corneliszoon, een ver
maard oester visser uit vervlogen tijden.
Dan zullen Kattendijke en Wilhelmina
dorp één dag lang de vlag hijsen over een
nieuw begin aan een oude visserij, die
achter hun zeedijken zoveel moeite gaf en
zorgen baarde, maar die in deze en al die
andere dorpen een 70 percent der inkom
sten doet binnenkomen. Zodat het Delta
plan allicht juist hier met bijzonder groot
wantrouwen is begroet.
Met de nieuwe voetbalcompetitie, waar
in het eerste elftal van de v.v. „Kinheim"
wegens zijn degredatie nu is ingedeeld in
de vierde klas KNVB, zal de geel-zwarte
ploeg de strijd gaan aanbinden met de
eerste elftallen van Bloemendaal, DIO
(Haarlem), ETO (Hoofddorp), Geel Wit
(Haarlem), NAS (Halfweg), OFC (Oost-
zaan), Onze Gezellen (Haarlem), Uithoorn,
WH (Haarlem), Waterloo (IJmuiden) en
Zaanlandia (Zaandam).
Het nieuw gevormde Kinheim-elltal zal
voor de aanvang van het nieuwe seizoen
enige oefenwedstrijden spelen waarvan de
eerste zaterdagavond 3 augustus in Eg-
mond tegen de derde klasser Egmondia
wordt gehouden.
Op 10 augustus volgt te Wijk aan Zee
te drie uur 's middags een wedstrijd tegen
het tweede elftal van de gelijknamige
club.
Voor de Kinheim-aspiranten en welpen
zijn uitnodigingen ingekomen om deel te
nemen aan de door VVB voor deze groe
pen te houden toernooien, waarvan het
aspirantentoernooi op 31 augustus wordt
gehouden.
Ten einde onder de zogenaamde „zater-
middag"-voetballers van Kinheim de on
derlinge band wat meer te verstevigen is
aan „De Kinheimer", de clubkrant, een
nieuwe bijlage bijgevoegd in de vorm van
„De IJel", een speciale post voor de zater
dagspelers.
In deze bijlage zijn verscheidene plan
nen gesuggereerd om het zaterdag-voet-
bal te stimuleren en hiervoor vele jonge
krachten aan te trekken ten einde ook en
nog voor de nieuwe competitfe een
juniorenelftal te kunnen samenstellen.
Zolang er in Nederland nog films wor
den gemaakt als de instructiefilm van Al-
bert Brosens over het „Brandgevaar op de
boerderij" behoeven wjj aan de Neder
landse cinematografie niet te wanhopen.
De vertoning van deze zeventien minuten
durende film, welke kortgeleden in het
Stedeljjk Museum te Amsterdam werd ge
geven, sorteerde tenminste dit moedgeven
de effect. En dat was wel nodig na de te
leurstellende vertoningen op de laatste dag
der Haagse Filmweek, waar ook op het
stuk der documentaires niets bijzonders te
beleven viel. Ben ik goed ingelicht dan zou
„Brandgevaar op de boerderij" in voor
selectie zijn geweest voor die slotdag en
uit welke hoofde en met welke argumenten
is mij niet bekend zijn afgewezen. Ik
kan het mij haast niet voorstellen. Het is
een gave film, een uitstekend filmwerk
zelfs, dat niet alleen volkomen beantwoordt
aan zijn instructieve opzet maar dat ons
daarenboven nog een zijde onthult van het
talent van zijn maker: zijn gevoel voor de
dramatische formule, zijn inzicht in het
dramatisch principe, zoals het zich uit in
de beheerste wijze, waarop hjj met het
beeld weet te spelen en het filmritme zijn
kans geeft in een bewogen aaneenschake
ling van goed getroffen en fraai op tijd ge
plaatste ook innerlijk bewogen ster
ke situaties.
Onder een wagen slaat het kind de
gevolgen gade van zijn spelen met
vuur. Een der knappe scènes uit
„Brandgevaar op de boerderij".
Bij een aantal voorvertoningen voor de
landbouw en dan in het bijzonder voor de
boeren in wier belang deze film is ge
maakt, zaten die boeren met tranen in de
ogen toen aan het eind het licht aanging en
Brosens indrukwekkende weergave van
een brand op een boerderij was voltooid.
Hij had zijn publiek niet treffender kun
nen pakken dan met deze laatste navrante
en schrijnende scène, waarin de kadavers
van verbrand vee de trieste balans vormen
van wat, door jaren arbeid en spaarzaam
heid verkregen, in een paar uur verloren
kan gaan. Zoiets zegt een boer wat. Het
zegt hem meer dan eindeloos commentaar
over wat hij wel en niet moet doen en wat
hij wel en niet moet nalaten om de ver-
wpestiqg..t.yan,.^yia bedrijf te voorkomen.
Maar niet alleen de boer, ook wij stede
lingen en niet bij .'dêa'ê zaken zo direct be
trokkenen, worden erdoor aangegrepen.
Dat duidt op een eigenschap in deze film,
die haar verheft boven het niveau, dat de
opdrachtgever misschien had verwacht, de
opzet, welke hij eraan had gesteld. Het
brandgevaar op de boerderij is door Bro
sens als een wezenlijk algemeen menselijk
gegeven opgevat en door hem zo aan ons
gepresenteerd, dat wij er ons helemaal
bij betrokken voelen. De filmer bereikt dat
door na een snelle en zeer compacte inlei
ding over te stappen op de zichtbaar-
making van een dier gevaren voor de
boerderij: het spelen van kinderen met
vuur. Dat gebeurt niet alleen op het plat
teland, al is de ruïneuze uitwerking veel
ingrijpender. Die ruïneuze uitwerking zal
de boer wel het meest aanspreken. De
oorzaak is er een met een algemene strek
king en gaat op voor iedereen. Zeer be
kwaam bereidt de filmer die brandstich
ting door kinderhand voor. Hij doet dat
met het uitbuiten van de spanning, welke
het komend onheil oproept: men ziet de
moeder op de rug als zij weggaat naar de
deel om haar was op te hangen en het kind
achterblijft, vlak bij haar wapperend
schort over het hek. Men weet: het zal uit
dat schort de lucifers halen, waarmee het
straks zijn noodlottig spel gaat bedrijven.
En men kan het niet tegenhouden. Alles
voltrekt zich zoals men het vreest. Liggend
onder een kar slaat het kind de gevolgen
gade van de brand, die het heeft gesticht
in de hooimijt. Dikke rookwolken kronke
len omhoog. En dan is er geen houden
meer aan, al komt alles in actie. Vergeefs
probeert de boer de deur van zijn stal open
te trappen. Vergeefs jagen de dorpelingen
op de brandweerwagen om het vuur de pas
af te snijden en het snel te kunnen be
strijden. Wat overblijft is een rokende
puinhoop, de moeder met het kind aan
de borst geklemd, behouden, de boer, die
de ontreddering overal tegelijk moet
zien en de kadavers, de vreselijke kada
vers van het omgekomen vee.
Toont Brosens zich in zijn inleiding
een meester in de beperking zonder
dat de film als instructiegeefster ook maar
even aan waarde inboet aan het slot
blijkt hij een voortreffelijk verteller met
fijne- zin voor het dramatische detail en
de juiste verhouding. Hij doet daarin prak
tisch alles met het beeld en een zeer
functioneel toegepaste muziek. Er komt
bijna geen dialoog aan te pas. Juist daar-
Prijzen van woensdag
Heilbot 3,20-2,60, gr. tong 5,70-4,80,, grm.
tong 5-4,40, kim. tong 4,80-3,60, kl. tong I
3,30-3,05, kl. tong II 3,10-2,90, tarbot I
3,20-2,40 per 1 kg.
Tarbot II 140-134, schartong 39, gr. schol
57, grm. schol 51, kim. schol 58-54, kl.
schol I 68-60, kl. schol II 48-22,50, schar
32-16, bot 21-16, v. haring 20-11, makreel
16,40-10,80, gr. schelvis 46-33, grm. schel
vis 32-26, kim. schelvis 27-16, kl. schelvis
I 20,50-14,50, kl. schelvis II 20-10, wijting
20-14, gr. gul 60-40, mid. gul 38-21, kl. gul
18,50-12,50, kl. haai 17-15, ham 80, poon
tjes 11, kl. koolvis zw. 35-19, kl. koolvis
wit 45 per 50 kg.
Gr. kabeljauw 260-140, gr. koolvis zw.
83-76, gr. koolvis wit 120, gr. leng 80 per
125 kg.
door krijgt dat deel zo'n zuiver filmrijke
inslag, is dat deel film zo gaaf, zo goed
gecomponeerd. Dat maakt mij werkelijk
enthousiast en het stemt mij tot nadenken.
Want al weet ik wel, dat het hier tenslotte
gaat om een periode, die hoogstens tien
minuten omvat en al besef ik dat men
daaruit nog niet kan concluderen dat Bro
sens' begaafdheden ook liggen op het vlak
van de speelfilm, ik maak mij toch sterk
dat hem een korte vrije film best toever
trouwd kan zijn, wanneer hij ook daarin
niet de dialoog maar de beelden het woord
laat doen. Voor iemand, die na zo gewe
tensvolle en nauwgezette arbeid met zo'n
opdrachtfilm uit de bus komt moet toch
ook een andere kans zijn weggelegd. Voor
al wanneer men zich zijn eerste poëtische
„In de kersenbongerd" en zijn heldere „Zo
rond als een ei, zo glad als een spiegel"
(over het vak van de metselaar) in herin
nering brengt. Dat het hier een Haarlems
cineast betreft moge daarbij niet tot de
verdachtmaking van chauvinisme aan het
adres van ondergetekende leiden.
P. W. Franse
AMSTERDAM
De flauwe stemming van dinsdag werd
niet voortgezet. Integendeel, dankzij de
steun van het buitenland, speciaal Zwit
serland en Parijs, in de vorm van aan
kopen van aandelen Koinklijke Olie en
Philips, waren deze fondsen de gangmakers
van een redelijk marktherstel, behalve
dan voor de staatsfondsen. Koninklijke
Olies werden rond de 221 gulden verhan
deld. Gedurende de niet-officiële och-
tendbeurs werd geopend op 219.60 gulden,
dit was voor Zwitserland en Parijs te laag
en door aankopen van deze zijden, liep de
koers snel op tot f 220,80. 's Middags werd
op ditzelfde niveau geopend en steeg de
koers daarna tot f 221,20, tegen dinsdag
f 218,30 als slotprijs. De aandelen lagen
woensdag ongeveer 80 cent boven pari
teit New York. De handel was iets leven
diger dan de voorafgaande dagen. Philips
werd voor de zelfde rekening uit de markt
genomen en opende 5 punten boven dins
dag op 287; hierin kwam niet veel ver
andering. Unilever herstelde zich bij de
opening een zestal punten op 437, daarna
schommelde de koers rond de 435 AKU
was een percent je hoger na een prijshou
dende opening. De loononderhandelingen
tussen de directie en piloten van de KLM
deden de rust in de aandelen terugkeren.
De koers kon zich goed handhaven op
f 132,20 (onv.) en was gelijk aan de pari
teit New York.
De scheepvaarten lagen verdeeld, met
koersverschillen van 1 tot 2 punter, aan
beide zijden. De handel was hier weder
om kalm.
In Indonesië is „een nieuw leven be
weging" aan de gang. Hiervan was in de
cultuursector niets te bespeuren; slechts
bet tegendeel viel te constateren en aan
delen Deli Mij. gaven 2 percent op dins
dag prijs. Overige fondsen bleven nauwe
lijks prijshoudend. De affaire was mini
maal.
Ondanks de verplichte f 200.000 steun
voor de staffellening, was het bij opening
niet mogelijk boven het laagste punt van
dinsdag (84%) uit te komen De openings
koers stelde zich op 84)4, derhalve
lager. De markt sloot hier op het laagste
peil van de dag. De Nederlandsche Bank-
staat maakte geen beste indruk en zeker
niet, nu de Marshallhulprekening bijna
geheel is oogesoupeerd. Prolongatie 4%
percent. (ANP).
NEW YORK
Winstnemingen troffen de markt kort
voor sluiting toen de vraag onvoldoende
bleek om de onder leiding van staal- en
spoorwegfondsen vroeg ingezette avans te
handhaven. De slotkoersen waren over het
algemeen onregelmatig. De winstnemingen
troffen vooral de leidende fondsen en het
industriegemiddelde sloot dan ook vier
punten beneden zijn hoogste dagwaarde.
Van de aandelen, waarover het gemiddelde
wordt berekend, behield alleen U.S. Steel
een noemenswaardige winst; het fonds
sloot 1 1 /4 hoger oo 69 3/4 in aansluiting
op uitstekende halfjaarresultaten en goede
vooruitzichten. Het fonds werd druk ver
handeld.
De oliewaarden waren willig, met win
sten tot twee dollar. De spoorwegwaarden
werden evenals de industriële fondsen
door verkopen getroffen maar behielden
een kleint stijging op het gemiddelde.
Scheepsbouwfondsen trokken sterk de
aandacht door geruchten over de bouw van
door kernenergie voortgedreven schepen.
Newport News behaalde een winst van
twee dollar en Bath Iron Works bijna
evenveel.
Het industriegemiddelde sloot 0,41 lager
op 508.52; dat vood spoorwegen 0,56 hoger
op 149.79 en dat voor openbare nutsbedrij
ven 0.15 hoger op 69.88. Het gemiddelde
voor de fondsen sloot 0.13 hoger op 175,82.
Van de 1,132 verhandelde fondsen sloten
er 442 hoger, 422 lager en 268 onveran
derd. (UPV
Slotkoers
Voorbeurs
gisteren
koersen
314 Nederl. '47
84%
3 Nedl. 1962'64
88|5/io
A K. U
179%
181
Calvé Delft
443%
Van Gelder Zonen
185%
K. N Hoogovens
296
Nederl. Ford
250
N. Kabelfabriek.
270
gevv. Philips Gloeil.
287%
291
pref. Philips Gloeil.
151
Unilever
436%
440
Wilton Fijenoord
226
Dordtsche Petrol.
1050
Konkl. Petroleum
220,80
221,50
A'dam Rubber
70%
K. L. M
132,30
Holl. Amer. Lijn
169%
N. Scheepv. Unie
158
Phs. v. Ommeren
247
H. V. A
115
Verg. Deli Mijen
84
Amsterd. Bank
198%
Ned. Handel Mij.
154%
Rotterd. Bank
165%
Twentsche Bank
164%
Anaconda Copper
Bethlehem Steel
505/<6
U. S. Steel
69%
General Motors..
45%
Shell Union
88%
37%
