MAGGI
PANDA EN HET DING
3
HOE WERKT DE
Buiig weer met opklaringen
Zeelt ló het zo
J
Rijst-Julienn
Minister Gaillard kwam voor
de radio met.... kookpraatje
r
Het berekenen van een claim
Radio geeft woensdag
Wereldnieuws
Albatros
DINSDAG 27 AUGUSTUS 1957
2
„Pasir Malang" verwacht
goede resultaten in 1957
Amerikaanse auto
fabrikanten hekelen
Reuthers voorstel
Bevredigende resultaten
bij Braat n.v.
EEN LEKKERE SOEP
VOOR WEINIG GELD
Russische vlasdumping zal
aan OEES voorgelegd
worden
H. BIJSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
In een vorig artikel gaven wij aan de
hand van een zeer eenvoudig voorbeeld
uitleg over de betekenis van een claim.
Niet altijd echter is de claimberekening
zo eenvoudig. Meestentijds moet men met
enige bij-omstandigheden rekening hou
den, die wat meer omslag in de bereke
ning veroorzaken. Wordt een emissie aan
gekondigd kort nadat de dividendbetaling
heeft plaats gevonden, dan zijn de nieuwe
aandelen wat het recht op het komende
dividend betreft, gelijkwaardig aan de
oude. Wordt evenwel het kapitaal uitge
breid, bijvoorbeeld een half jaar na de
jongste dividendbetaling of tegen het ein
de van een boekjaar, dan wordt er dik
wijls bepaald dat de nieuwe aandelen
slechts recht hebben op de helft of een
ander deel van het dividend over het lo
pende boekjaar, of zelfs op helemaal geen
dividend over dat jaar. Het is immers bij
aandelen zó, dat het dividend steeds in de
koers begrepen is, in tegenstelling met
obligaties, waarop elk halfjaar de ver
schuldigde rente wordt betaald en de lo
pende rente steeds apart buiten de koers
om, wordt berekend.
In de koers der aandelen zit dus een
zeker percentage dat als dividend is aan
te merken. Wordt nu in het prospectus,
dat de emissie vergezelt, bepaald dat de
nieuwe aandelen geen recht hebben op
het dividend over het lopende boekjaar
of slechts op een gedeelte daarvan, dan
dient men om een zuivere claimbereke
ning te krijgen eerst het, veelal geschatte,
dividend of deel daarvan, van de koers
der oude aandelen af te trekken.
Wordt het kapitaal niet verdubbeld,
maar in een andere verhouding verhoogd,
dan verandert ook het aantal benodigde
claims. Bijvoorbeeld, een vennootschap
heeft een kapitaal van f 3 miljoen en
wenst uitbreiding daarvan met f 1 mil
joen. De nieuwe aandelen worden aange
boden a 125 percent en hebben recht op
het halve dividend van het lopende boek
jaar. De bestaande aandelen noteren 200
percent. Uit de verhouding tussen oud en
nieuw kapitaal blijkt, dat men met elke
drie oude aandelen kan inschrijven op
één nieuw aandeel, een emissie van één
op drie zoals dat heet. Men heeft dus, om
te kunnen inschrijven op een nieuw aan
deel, drie claims nodig. Bezit men slechts
één aandeel, dus ook één claim, dan kan
men de ontbrekende claims bijkopen, of
desgewenst de ene claim verkopen. Met
bovenstaande gegevens gewapend, kan nu
de volgende berekening worden opgezet:
3 oude aandelen van 1000, koers
200 percent, hebben, onder aftrek
van het halve (te schatten) divi
dend, zeg 5 percent, een waarde
van 3 maal 1950, is 5850
met de drie zich aan deze stukken
bevindende claims wordt inge
schreven op een nieuw aandeel,
dat kost 125 percent, is 1250
deze vier aandelen, nu zonder
claim, kosten tezamen
1 aandeel zonder claim kost dus
7100 4, is
1 aandeel met claim kostte 195
percent, is
zodat de claim theoretisch waard
is het verschil daartussen:
7100
1775
1950
175
Langs een andere weg komt men er ook:
Een oud aandeel, mét claim, a 200%,
minus het halve dividend, hier te schatten
op 5%, heeft een waarde van 1950.
Een oud aandeel zónder claim, staat ge
lijk aan de inschrijvingsprijs van een
nieuw aandeel, dus 1250.plus 3 claims
(men heeft immers in dit voorbeeld drie
claims nodig). Dus:
1950.minus 1 claim is 1250.— plus
3 claims, of 1950.— is 1250.— plus 4
claims.
De vier claims kosten dus 1950.minus
1250.is 700.en één claim is dan
175.waard.
In het algemeen kan men zonder verdere
„pourparlers" op grond van de tweede
berekening de formule aanhouden, dat een
ADVERTENTIE
HILVERSUM I, 402 m
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.23 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 V. d. vrouw.
9.15 Platen 10.00 Boekbespr. 10.05 Morgen
wijding. 10.20 Platen. 10.45 Muzikale op
klaringen. 11.30 V. d. kind. 12.00 Lichte
muz. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33
V. h. platteland. 12.38 Hammondorgelspel.
13.00 Nieuws. 13.15 Dansmuz. 13.50 Medi
sche kron. 14.00 Platen. 14.45 V. d. jeugd.
16.00 V. d. zieken. 16.30 Platen. 16.50
Lichte muz. 17.15 Vakantietips. 17.50 Re-
geringsuitzend. 18.00 Nieuws en comment.
18.20 Act. 18.30 RVU. 19.00 Platen. 19.10
Voordr. 19.30 V. d. jeugd. 20.00 Nieuws.
20.05 Tussen" de regels door, comm. 20.15
Symf.ork. en solist. 21.05 Het is waar, maar
geloof het niet, hoorsp. 22.00 Pianoduo.
22.20 Het geofysisch jaar, caus. 22.35
Amus.muz. 23.00 Nieuws. 23.15 Platen.
23.5024.00 Socialistisch nieuws in Espe
ranto.
HILVERSUM II, 298 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muziek. 7.45
Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws en
weerber. 8.15 Platen. 9.00 V. d. zieken. 9.30
Vernuft en techniek, caus. 9.35 Lichte muz.
10.05 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00
Platen. 12.00 Viool en piano. 12.20 Platen.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Platen.
12.37 Middagpauzedienst. 13.00 Nieuws.
13.15 Met Pit op pad. 13.20 Lichte muziek.
13.50 Platen. 15.00 Omr.ork. en sol. 16.00
V. d. jeugd. 17.15 Lichte muz. 17.40 Beurs-
ber. 17.45 Platen. 17.55 Kerkkoor. 18.15
Viool en piano. 18.45 Spectrum van het
Chr. Organisatie- en Verenigingsleven.
19.00 Nieuws en weerber. 19.10 Kerkorgel
recital. 19.30 Buitenl.overz. 19.50 Platen.
20.00 Radiokrant. 20.20 Pianorecital. 20.50
Muizkale luisterwedstrijd. 21.15 Ork.conc.
22.00 Technische hulp aan de plattelands
huiden- en lederindustrie in Uttar Pra
desh, India, caus. 22.15 Vocaal ens. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws en SOS-
ber. 23.15—24.00 Platen.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
17 00—17.30 V. d. kind. 20.00 Ladies and
Gentlemen", TV-spel. 21.50—22.00 Dag
sluiting.
BRUSSEL, 324 m
12 00 Platen. 12.30 Weerber. 12.34 Platen.
13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.30 Orgel-
conc. 16.00 Koersen. 16.02 Omr.ork. en
soliste. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.50
Boekbespr. 18.00 Kamermuz. 18.30 V. d.
sold. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.00
Hoorsp. 21.15 Platen. 22.00 Nieuws. 22.11
Platen. 22.55—23.00 Nieuws.
claim de theoretische waarde heeft van:
oude koers min nieuwe koers, gedeeld door
't aantal claims plus 1 (hier: 195125 is
70:4 is 17.5%).
Bij de uitgifte van converteerbare obliga
ties, die zoals wij eerder zagen, dikwijls
uitloopt op een geruisloze emissie van aan
delen, wordt ook een voorkeursrecht aan
de oude aandeelhouders verstrekt. Men
zal thans begrijpen waarom. De waarde
van de claim is dan weliswaar theoretisch
te berekenen, maar de praktische waarde
valt slechts te benaderen, omdat het con-
versierecht hier ook een rol speelt.
Bij obligaties wordt praktisch alleen
voorkeursrecht verstrekt bij conversie. Bij
dalende rentestand stelt men, als dat met
de leningvoorwaarden in overeenstemming
is te brengen, de oude stukken soms ver
vroegd aflosbaar. Tegelijkertijd zijn dan
nieuwe lager rentende stukken verkrijg
baar, waarbij de houders der eerstge
noemde papieren een troostprijsje krijgen
in de vorm van voorkeursrecht, dat ove
rigens meestal weinig om het lijf heeft.
In de algemene jaarvergadering van de
cultuurmaatschappij „Pasir Malang" n.v.
heeft de directie medegedeeld dat de op
koop natblad van de nabuuronderne
mingen „Lodaja" en „Wanasari" in 1956
voor de „Pasir Malang" een zeer behoor
lijke opbrengst heeft opgeleverd. De ca
paciteit van de fabriek van de „Pasir Ma
lang" zal worden uitgebreid en wanneer
deze uitbreiding is voltooid hoopt de di
rectie een produktie van anderhalf mil
joen pond thee per jaar te kunnen be
reiken. Thans bedraagt deze een miljoen
pond. Met deze uitbreiding zijn vele
tonnen rupiahs gemoeid. Transfer over
1956 was nog niet aangevraagd, maar dit
zal nu geschieden.
Ten aanzien van de verwachtingen in
1957 deelde de directie desgevraagd mede
dat de theeprijzen in Nederland de laatste
maanden iets zijn gedaald. De opbrengst
over 7 maanden van het lopende boekjaar
bedroeg 684.650 halve kg droge thee tegen
over dezelfde periode in 1956 639.575 halve
kg.
De exploitatiekosten blijven stijgen en in
verband met de financiële ontwikkelingen
in Indonesië verwacht de directie dat de
onkosten nog verder omhoog zullen gaan.
De raming voor 1957 van 1.100.000 halve
kg droge thee zal, volgens de directie, wel
worden gehaald.
De derde groot-industrieel heeft zich on
gunstig uitgelaten omtrent het voorstel van
Walter P. Reuther, de Amerikaanse vak
bondsleider, tot bestrijding van inflatie.
Henry Ford II beschuldigde Reuther er
van dat hij „benzine had gegooid op de
vlammen van inflatie" door eerst loon
eisen te stellen en vervolgens de automo
biel-industrie verzoeken de brand te be
strijden door de prijzen te verlagen. „De
snelle verhogingen der lonen van auto-
mobiel-arbeiders in de afgelonen tien ja
ren waarover onderhandeld werd onder
dwang van uw looneisen, hebben onge
twijfeld bijgedragen tot inflatie", zo ver
klaarde Ford tegenover Reuther.
Ford was de derde president-directeur
van een automobiel-maatschappij die on
gunstig reageerde op Reuthers voorstel om
de nieuwe auto-prijzen te verlagen in ruil
voor concessies van de zijde der arbeiders
in 1958. Reuthers voorstel werd eerder deze
week verworpen door Harlow H. Curtice,
directeur van General Motors en L. L.
Colbert van de Chrvsler Corporation.
Ford, wees erop dat de lonen van de ar
beiders aangesloten bii de United Auto
Workers Union sinds 1Q48 met 70 percent
zijn gestegen terwijl de prijzen van auto's
slechts met 30 percent omhoog zijn gegaan
De constructiewerkplaatsen en machineT
fabriek Braat n.v. te Rotterdam heeft over
1956 aan uitgevoerde werken een bedrag
van f 4.109.782 ontvangen (v. j. f 3.384.126)
Aan dividenden werd geïncasseerd f 1800
(f 2700). De exploitatie-rekening vergde
f 3.293.514 (f 2.590.002). De afschrijvingen
op gebouwen, machines, installaties, inven
taris en voertuigen enzovoort bedroegen
f 452.269 465.707). Over het saldo winst
van f 365.799 (f 331.117) wordt voorge
steld een dividend van 25 percent (22%).
De orderportefeuille voor 1957 is ruim.
De resultaten zullen afhankelijk zijn van
de nog steeds doorgaande kostenstijging
ten gevolge van de sociale voorzieningen
en hogere secundaire arbeidsvoorwaarden.
Bevat rijst met fijngesneden groenten.
Voedzaam en geurig.
Het bestuur van de Nederlandse Fede
ratie van Vlasindustrieën is zich van de
zeer ernstige consequenties bewust, die
een besluit tot stilleggen van de bedrijfs
tak zal teweeg brengen. Met name zijn
de gevolgen ernstig voor de werkgelegen
heid van enkele duizenden werkkrachten:
men acht het thans nog niet verantwoord
deze deviezenbron droog te leggen. Van
daar dat besloten is te wachten op de re
sultaten van de op handen zijnde bespre
kingen met de Engelse spinners en op de
besluiten van het Europese vlas- en lin
nencongres, dat van 30 september tot
3 oktober te Cannes wordt gehouden.
Men acht vooralsnog de mogelijkheid
niet uitgesloten om in Europees verband
tot overeenstemming te komen over ge
zamenlijke afweermiddelen tegen de dum
pingspraktijken van Rusland, omdat deze
in wezen voor allen, ook dus spinners en
wevers, een dodelijke bedreiging vormen.
In afwachting van de resultaten van
die besprekingen zal er met de Neder
landse overheid en de organisaties van
handel, teelt en industrie en met de Fran
se en Belgische vlasindustrie verder on
derhandeld worden. Bovendien zal men
deze dumping voorleggen aan de O.E.E.S.
te Parijs met het verzoek, op de betrokken
regeringen druk uit te oefenen. Mocht
geen redelijk resultaat van dit overleg
mogelijk zijn, dan zal men noodgedwon
gen tot het stoppen van de produktie be
sluiten, een besluit waarvan het bestuur
der federatie dan de volledige verant
woordelijkheid op zich zal nemen.
Andere voordelige Maggi soepen a 15 ct zijn:
KONINGINNESOEP OSSESTAARTSOEP TOMATENSOEP ASPERGESOEP
POULETSOEP
GROENTESOEP
KERRYSOEP
WINDSORSOEP
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
Amerikaanse inkomens
Het totaalbedrag van de Amerikaanse
inkomens is van 1955 tot 1956 gestegen
met zeven percent, tot 324 miljard. Dat be
tekent een persoonlijk inkomen per jaar
per hoofd van 1.940 dollar, tegen 1.847
dollar in 1955. (UP)
Mij. Onroerend Goed
De n.v. Maatschappij tot Exploitatie van
Onroerende Goederen, vroeger genaamd
„Noord-Hollandsche Hypotheekbank" te
Amsterdam heeft over 1956 een winst be
haald van f 17.737. Dit wordt in mindering
gebracht op het verlies per ultimo 1955,
dat daarna nog f 246.814 bedraagt. De
maatschappij kon op gunstige condities
een tweetal huizen verkopen. De opbrengst
werd aangewend tot inkoop van schuld
brieven.
Katoenoverschotten
De Amerikaanse senaat heeft een wets
ontwerp aangenomen en naar het Huis
van Afgevaardigden gezonden, dat de mi
nister van Landbouw de machtiging ver
leent, om op zijn minst 750.000 balen
overschotrkatoen, dat eigendom is van de
regering, elk jaar en wel gedurende vijf
jaren te verkopen. Katoenfabrieken, die
deze katoen zouden kopen, zouden haar
alleen mogen gebruiken voor het maken
van uitvoer-produkten.
Van de oceaan afkomstige storjngsge-
bieden veroorzaakten in West-Europa op
nieuw luchtdrukdalingen. Eén van deze
storingen trok dinsdagmorgen vergezeld
van veel regen over Noord-Frankrijk naar
het oosten. Boven Scandinavië en het zee
gebied ten westen van Noorwegen bevindt
zich ook nog een lagedrukgebied, dat maar
weinig in omvang en diepte verandert.
Hieromheen bewegen over de Noordzee
randstoringen van Schotland naar het
oosten. Deze handhaven in onze omgeving
een veranderlijk weertype, waarbij perio
den met buien afgewisseld worden door
opklaringen.
Woensdag 28 augustus
Zon op 5.46 uur, onder 19.39 uur.
Maan op 9.56 uur, onder 20.40 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 28 augustus
Hoog water: 5.19 en 17.47 uur.
Laag water: 1.11 en 13.29 uur.
(Van onze correspondent in Parijs)
MINISTER GAILLARD heeft zich via de radio tot de Franse huisvrouwen gericht
met een.kookpraatje. Niet omdat het gastronomisch heil der Fransen hem zo na
aan het hart ligt, maar wel de toekomst van de veestapel, die wordt bedreigd door de
enorme populariteit waarin de malse biefstuk (met patates frites) zich bij de Fran
sen verheugt; en die populariteit is er de oorzaak van dat de kalveren de jeugdige
leeftijd van twintig maanden doorgaans niet meer mogen overschrijden, in tegen
stelling met vroeger, toen de brave koeien en ossen zelden voor hun vierde jaar wer
den geslacht. Het gevolg is dat Frankrijk in plaats van te exporteren, verplicht wordt
steeds meer vlees in te voeren, ofschoon de veeteelt met een jaarlijkse opbrengst van
ruim acht miljard gulden toch verreweg de voornaamste tak van nationale inkom
sten vormt. De Duitser verorbert per jaar en per hoofd slechts twee kilo kalfsvlees,
maar de Fransman neemt er negen voor zijn rekening, waarbij dan nog drieëntwintig
kilo ossenvlees mag worden gevoegd. Die vleesmassa's, en vooral dus hun jeugdige
herkomst, vervullen de jonge minister met zorg. Hij heeft daarenboven nog ontdekt,
dat momenteel alleen de minder smakelijke stukken van die geslachte Franse bees
ten naar het buitenland worden uitgevoerd.
die gemakkelijk kunnen worden bijgefokt.
De regering heeft daarom in het teken der
versobering de biefstukken een krachtige
prijsverhoging laten ondergaan, en minis
ter Gaillard heeft bovendien een aantal
menu's laten ontwerpen, waarvan de vlees
gerechten in plaats van door koe en os,
door zwijn en hen geleverd moeten wor
den. Langs die weg hoopt de minister het
hoornvee een paar jaar rust te verzekeren,
waardoor het evenwicht zal kunnen wor
den hersteld en Frankrijk, ten bate van
de deviezenpot, ziin vleesexport in de toe
komst kan hervatten.
Er zijn een honderd landbouwconsulen-
ten, aangesteld, die op het platteland nu
overal propaganda voor de denkbeelden
van minister Gaillard gaan maken. De be
doeling is namelijk ook dat akkers in wei
landen zullen worden herschapen en dat
speciaal de belangstelling voor de (zwaar-
gesubsidieerde) bouw van suikerbieten -
een der voornaamste bronnen van het al
coholisme - ten gunste van de veeteelt wat
zal tanen.
De kansen op succes van de jeugdige
minister Felix Gaillard worden voorals
nog zeer verschillend beoordeeld, maar ze
ker is wel dat „mijnheer Rots", zoals de
excellentie van wege zijn koppige onver
zettelijkheid wel genoemd wordt, geen ge
makkelijke partij krijgt te spelen. Sedert
tientallen jaren hebben de Franse rege
ringen een demagogische en kortzichtige
landbouwpolitiek bedreven. Om de boeren
zoet te houden, heeft de staat met royale
hand subsidies uitgedeeld aan cultures -
de suikerbieten bijvoorbeeld - die al veel
te veel produceerden, terwijl andere nood
zakelijke takken verwaarloosd werden. Het
roer moet dus radicaal worden omgewor
pen.
Minister Gaillard zou de rollen willen
omkeren: de dure, zogenaamde „nobele"
stukken voor de export, terwijl de Fransen
zelf dan maar eens met de goedkopere
vleesparten en -soorten genoegen moeten
nemen, bijvoorbeeld met varkens, waarvan
alleen de hammen bij de Fransen genade
vinden, of desnoods met kippen en hanen,
WEERRAPPORTEN
Temperaturen
buiten
txo
land maxima van giste
i B
ÏS c
ren. Binnenlandheden
'O
d
H
7 uur. Neerslag: laatste
Bo
(U
24 uur.
4)
-4-»
2.5
Stockholm
regenbui
ono
18
2
Oslo
zwaar bew.
windst.
17
Kopenhagen
zwaar bew.
zw
16
13
Aberdeen
zwaar bew.
w
16
2
Londen
mist
windst.
18
0
Amsterdam
half bew.
zw
17
6
Luxemburg
geheel bew. zzw
15
3
Parijs
regen
z
19
0,3
Bordeaux
onbewolkt
zzw
22
0
Grenoble
onbewolkt
windst.
Nice
licht bew.
n
25
0
Berlijn
licht bew.
zw
17
8
Frankfort
zwaar bew.
zzw
19
2
München
zwaar bew.
z
16
0
Zürich
zwaar bew. windst.
18
0
Genève
nevel
wnw
20
0
Locarno
zwaar bew.
no
26
0
Wenen
half bew.
w
17
0,2
Innsbruck
zwaar bew.
windst.
23
1
Rome
nevel
windst.
29
0
Ajaccio
onbewolkt
ono
26
0
Mallorca
licht bew.
nnw
26
0
Den Helder
zwaar bew.
w
14
6
Ypenburg
half bew.
w
13
11
Vlissingen
half bew.
zzw
12
14
Eelde
zwaar bew.
zzw
11
7
De Bilt
zwaar bew.
zw
12
3
Twente
geheel bew. zzw
11
5
Eindhoven
zwaar bew.
zw
11
8
Vlv. Z.-Limb. zwaar bew.
z
12
2
57. We moeten ons nu eens even afvra
gen, wat de gevolgen waren van die merk
waardige televisie-uitzending, waardoor
het Ding plotseling in alle huiskamers
zichtbaar werd. Nu - die gevolgen waren
in één woord erg. Vrijwel iedereen had al
wel eens stukjes gelezen over de planeet
Mars, over Vliegende Schotels, over de
mogelijkheid dat er elders levende wezens
zouden voorkomen en dergelijke. Weten
schappelijke vorsers hadden er al vaak op
gewezen, dat wezens op andere planeten
er vermoedelijk heel anders uit zouden
zien dan wat wij hier gewend zijn. Toen
dus bekend werd, dat er een Gezant van
de Planeet Mars per Vliegende Schotel op
de aarde geland was, verwachtte men wel
iets zonderlings te zienmaar het uiter
lijk van het Ding overtrof de stoutste ver
wachtingen. Toen de steeltjesogen via het
televisie-scherm de huiskamers inkeken,
klonk er menige verschrikte gil; velen be
gon het zweet op het voorhoofd te parelen
en in alle lagen van de maatschappij was
men ernstig geschokt. Opgemerkt moet
worden dat de jeugd van dit alles het min
ste last had. Waar verhalen over de ruimte
vaart gemeengoed waren onder jonge per
sonen en desbetreffend speelgoed een aan
genaam tijdverdrijf vormde, keek men in
deze kringen in het geheel niet verbaasd
op over het Ding. Laat ons het gezin van
de heer Tobma als voorbeeld nemenTer
wijl de huisvader van schrik nauwelijks
meer zijn pijp tussen de kaken kon hou
den en voortdurend opmerkingen pruttelde
als: „Vreselijk verschrikkelijk ont
zettend was zijn zoontje, de jeugdige
Joop je Tobma, in het geheel niet verstoord.
Gehuld in het ruimtepakje, dat hij laatst
nog van Sint Nicolaas ten geschenke had
gekregen, keek hij eventjes op van zijn
spel, en sprak: „Nou, pa dat is toch niets
bijzonders? Ik heb u altijd wel verteld, dat
ze er zo uitzien en dat ze vandaag of mor
gen zouden komen!" Maar met dit al we
ten we nog steeds niet, wat de belangrijke
mededeling was, die de gezant te doen had.
c
Water. Russische geleerden bestuderen
plannen om de rivier de Ob in Si
berië af te dammen en het water van
deze rivier via een kanaal van 640 km
lengte naar het zuiden te brengen ter
bevloeiing van een landbouwgebied
van ongeveer 28 miljoen hectare. Door
gebruik te maken van oude rivierbed
dingen zou men een waterweg willen
scheppen van de Kaspische Zee naar
het Aralmeer en later naar het Baikal-
meer, de Lena en de Stille Oceaan.
Schijn. In de komende herfst zullen de
grootste NAVO-manoeuvres tot op he
den gehouden worden, met schijnaan-
vallen met kernwapens op Engeland en
verscheidene punten in West- en Zuid-
Europa. Los van deze manoeuvres,
waaraan 188 Amerikaanse oorlogs
schepen, waaronder de atoomduikboot
Nautilus, en 500 Amerikaanse vlieg
tuigen zullen deelnemen, wordt in
Europa een aantal oefeningen gehou
den, waaronder een „invasie" van
Noord-Italië.
Bewaker. Otto Locke, een voormalige be
waker van het concentratiekamp
Auschwitz is maandag voor een West-
berlijnse rechtbank geleid, beschuldigd
van het vermoorden van dertien ge
vangenen van het kamp. Hij betuigde
zijn onschuld aan het ten laste ge
legde. Voor hij twee jaar geleden werd
gearresteerd had hij onder een andere
naam geleefd.
Aardgas. Bij Osterwald in Bentheim
(West-Duitsland) heeft zich zondag met
grote kracht aardgas een weg naar de
aardoppervlakte gebaand. Huizenhoge
fonteinen van water, zand en modder,
gemengd met aardolie, werden in de
lucht gespoten. Reeds zaterdag waren
er aanwijzingen, dat er aardgas zou
gaan ontsnappen, zodat alle voorzorgs
maatregelen konden worden genomen.
Er uit. Vier leden van de Zwitserse groep
jongelieden, die het communistisch
jeugdfestival in Moskou hebben bijge
woond, zijn door hun werkgevers bij
hun terugkomst in Luzern ontslagen.
Eén van de vier, Anton Küttel, werd
zelfs van de ledenlijst van de Luzernse
Handbalclub geschrapt, ofschoon hij de
beste speler was.
Mist. De Russische kruiser „Koetoesov" en
een begeleidende torpedojager zijn in
de nachtelijke duisternis zonder navi-
gatielichten de straat van Gibraltar
doorgevaren naar het westelijk deel
der Middellandse Zee. Daar worden
juist manoeuvres van de Amerikaanse
Zesde Vloot gehouden.
Kogel. Een Amerikaanse soldaat, die op
wacht stond bij een oliebuisleiding bij
Intsjon in Zuid-Korea, heeft drie
waarschuwingsschoten gelost, waarbij
door het terugkaatsen van een kogel
een Koreaanse burger is gedood, aldus
heeft het Amerikaanse leger in Korea
maandag gemeld. De Koreaan behoor
de tot een groep burgers, die ondanks
waarschuwingen op de oliebuisleiding
waren geklommen.
Verplicht. Volgens radio-Boedapest zal
Russisch in het komende jaar weer een
verplicht leervak worden op de Hon
gaarse universiteiten en middelbare
scholen. Het Russisch was een ver
plicht leervak in Hongarije vóór het
uitbreken van de oktoberrevolutie. Op
verzoek van de studenten, die aan de
opstand deelnamen, was hierin later
verandering gebracht.
Superieur. De „Pravda van de Oekraïne"
deelt mee, dat een luitenant van dé
Russische luchtmacht zich vrijwillig
bij de voorzitter van de Russische aca
demie van wetenschappen heeft aange
boden om met een raket, die een hoogte
van 100 tot 120 km kan bereiken, de
lucht te worden ingeschoten en daarna
met een parachute te worden neerge
laten. Hij bood zich voor dit experi
ment aan „om een bijdrage te leveren
tot de triomf van de superioriteit der
Russische wetenschap".
Zes uur. Een Valiant-straalvliegtuig van
de R.A.F. heeft zondag onofficieel het
snelheidsrecord voor een vlucht over
de Atlantische Oceaan gebroken. Het
vloog van Ottawa naar Marham (Nor
folk, Engeland) over 5300 km zes uur
en vier minuten, zijnde een gemiddel
de snelheid van 865 km per uur.
IJs. Ongeveer 350 mensen in twee dorpen
in West-Hongarije zijn na het eten van
ijs ziek geworden. Door snel medisch
ingrijpen kon de dood van verschei
dene zieken worden voorkomen, aldus
meldt het te Boedapest verschijnende
blad „Esti Hirlap".
VAN ALBATROSSEN worden de sterk
ste verhalen verteld. Zo moest een schip
dat van Kaapstad naar Australië voer,
eens ten zuiden van de Kaap een tijdlang
stoppen om de kompassen bij te stellen, en
om zich de tijd te korten werden wat al
batrossen gevangen. Nadat de dieren rode
flanellen bandjes om de poten hadden ge
kregen, werden zij weer vrij
gelaten, en de volgende veer
tien dagen werd het schip
vergezeld van de aldus van
een merkteken voorziene vo
gels, die volgers de rap
porten van een speciaal daar
voor ingestelde wacht noch
overdag, noch 's nachts op het
water neerstreken om uit te rusten.
De vraag, hoe het nu eigenlijk met de
slaap van deze vogels staat, zullen we bui
ten beschouwing laten. Iemand heeft wel
iswaar de veronderstelling geopperd, dat
albatrossen tijdens het vliegen kunnen
slapen, maar dat is niets anders dan een
veronderstelling, die ook wij lukraak had
den kunnen opwerpen. In feite is van een
gezonde nachtrust van deze vogels niets
bekend.
Dat albatrossen geweldig lange afstanden
afleggen zonder te rusten, althans zonder op
het water neer te strijken, wordt alge
meen onderschreven. Sterker nog, de vogel
strijkt liever niet op het water neer, om
dat hijeen vrij slechte vlieger is! Na
al het voorgaande is dit een wel zeer duis
tere uitspraak, die zeker enige toelichting
behoeft.
Wanneer de albatros zwemt, steekt het
lichaam van het dier vrij ver boven water
uit. Desondanks kunnen albatrossen moei
lijk van het wateroppervlak opvliegen en
hun gelukt dit dan ook pas na een vrij
groot aantal vleugelslagen. Ook het opvlie
gen van het land is niet hun sterkste zijde;
zij zijn daartoe pas in staat, wanneer zij van
een helling of klip kunnen vliegen. De oor
zaak van deze moeilijkheden moeten we
zoeken in het feit, dat albatrossen het wer
kelijke vliegen niet zo goed meester zijn als
wij aanvankelijk dachten.
Hoe het desondanks mogelijk is, dat de
vogels het grootste deel van hun leven in
de lucht doorbrengen, wordt
ons duidelijk wanneer we in
staat zijn de albatros in de
lucht te zien. Dan zal blijken,
dat het dier met gestrekte, bij
na bewegingloze vleugels bo
ven het water voortzweeft,
niet vliegt. Om de vogels
alle eer te gunnen die hun
ongetwijfeld toekomt, zouden we dus kun
nen zeggen, dat deze dieren de meest per
fecte zweefvliegers zijn die we kennen. Dit
zwevende vliegen kunnen de albatrossen
alleen doen, wanener er veel wind staat.
Wordt de wind minder, dan moeten zij
hun vleugels natuurlijk gebruiken, maar
dit gaat lang niet met zo'n gemak en sou
plesse als we van vele andere vogels ge
wend zijn. Evenals meeuwen, maken alba
trossen voor hun voortbeweging ook graag
gebruik van de luchtstromingen, die door
varende schepen worden veroorzaakt. Van
daar, dat we deze dieren zo vaak de sche
pen zien vergezellen. Voor hun voedsel be
hoeven zij dit gezelschap niet te zoeken,
want albatrossen leven voornamelijk van
inktvissen, die zelden in de over boord ge
worpen afval worden aangetroffen.
Wat het vliegen aangaat, kunnen we ook
wel enige afbreuk doen aan de verhalen
die daarover van ooievaars verteld worden.
Daarover morgen.
H. Pétillon
(Nadruk verboden).