Er komt een lening voor
de woningbouw
Nieuwe subsidieregeling
particuliere woningbouw
PANDA EN HET DING
Nieuwbouw voor rijksdiensten
blijft nog beperkt
Bewolkt en regenachtig
Voor dit en volgend jaar hoopt minister
Witte op 80.000 nieuwe woningen
t
wZlAkeiïb
Radio geeft woensdag
Maar dit kan zo niet lang meer
doorgaan", zegt minister Witte
Premiehoogte wordt afhankelijk
van de huurprijzen
Wereldnieuws
Toch ió liet
zo
V.J
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1957
2
Taak van staatssecretaris
Höppener uitgebreid
H. BUSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf
Kort economisch nieuws
uit binnen- én buitenland
Tweegevecht
Binnen korte tijd zal de Bank van Nederlandse Gemeenten een lening uit
schrijven ter financiering van de voltooiing van de thans nog niet gereed geko
men woningen en de in de nog resterende maanden van dit jaar in aanbouw te
nemen nieuwe woningen. Het ligt in de bedoeling dat deze lening tegen markt-
voorwaarden zal worden uitgegeven, hetgeen dus inhoudt dat afgeweken zal
worden van het huidige stringente rentegamma. Tot welk een bedrag deze
lening zal gaan, is momenteel nog moeilijk te ramen. De ministeries van Bin
nenlandse Zaken en Financiën tasten thans met de Bank van Nederlandse
Gemeenten en in overleg met financiële kringen de markt af om te kunnen
bepalen welk inschrijvingsbedrag bereikt zou kunnen worden.
Minister Witte verwacht dat dit jaar
meer dan 80.000 woningen gereedkomen,
een topproduktie, daar de hoogste na-oor-
iogse jaarproduktie, die in 1954 bereikt
werd, 68.487 woningen bedroeg.
Voor 1958 hoopt de minister, dat even
eens 80.000 nieuwe woningen opgeleverd
zullen worden. Daar de woningbehoefte
van de groeiende bevolking (inclusief ver
vanging) 55.000 woningen per jaar be
draagt, is het aantal van 80.000 van emi
nent belang voor het inhalen van het be
staande tekort.
40.000 woningwetwoningen
Het rijk zal in 1958 voorschotten toe
zeggen voor de bouw van 40.000 woning
wetwoningen. De voorschotverlening in
gevolge art. 56 van de Woningwet zal
worden hervat om de voortgang van de
woningbouw ook in 1958 te verzekeren en
de gemeenten, die thans in een vrijwel
onmogelijke positie gekomen zijn met be
trekking tot de financiering van de wo-
ringbouw, in staat te stellen haar finan-
ïële positie te saneren. (Totale vlottende
schuld plus minus 1400 miljoen gulden).
Dit aantal van 40.000 woningen ligt ove
rigens lager dan in 1956 en 1957 (43.000),
doch de toestand van de schatkist en de
algemene economische situatie maken het
thans onmogelijk verder te gaan.
Voor de te verlenen voorschotten is een
bedrag van f 540 miljoen op de begroting
opgenomen. De voorschotten zullen bij
voorrang voor de bouw van eenvoudige
arbeiderswoningen beschikbaar worden
gesteld. Naast de subsidiëring door middel
van de jaarlijkse bijdragen zal het rijk
thans dus ook de kapitaalverschaffing
voor de woningwetwoningen ter hand
nemen.
Met het oog op de beperking van het
aantal door het rijk te financieren wo
ningwetwoningen tot 40.000, zal het tot nu
toe gevoerde beleid in bepaalde opzichten
worden herzien. Het ligt niet in de bedoe
ling, tot een star contingentenbeleid terug
te keren.
Particuliere bouw
Het ligt in de bedoeling van de re
gering in 1958 met de bouw van 80.000
woningen te beginnen, hetgeen nog niet
wil zeggen, dat zij dan ook in datzelfde
jaar zullen worden opgeleverd. Van par
ticuliere zijde zullen tenminste eveneens
40.000 woningen in aanbouw moeten wor
den genomen.
Daar de bouw van de particuliere wo
ningen dient te worden bevorderd, wordt
voor 1958 de premie- en bijdrageregeling
voor deze sector gewijzigd. De voor de
bouw van particuliere huurwoningen uit
te keren premie-bedragen zullen afhanke
lijk gesteld worden van de huurprijzen.
In het bouwprogramma 1958, dat sluit
op een bedrag van f 2.827 miljoen, is
voorzover het de gebouwensector betreft
afgezien van een beperking, die haar
oorzaak zou kunnen vinden in mogelijke
of te verwachten financiële omstandig
heden. De bedragen zijn bepaald door
verwachtingen omtrent de beschikbare
bouwcapaciteit. Van een limitering op ba-
ADVERTENTIE
EXCLUSIEVE
ROODKAPDE
voor BABY en KLEUTER
Grote Houtstraat 116 - Tel. 13339
HILVERSUM I 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.23 Gram. 8.00 Nieuws.
8.18 De ontbijtclub. 9.00 Voor de vrouw. (9.35
9.40 Waterst.). 10.00 Schoolradio. 10.20 Gram. 11.00
Idem. 12.00 Orgel en zang. 12.33 Land- en tuin-
bouwmeded. 12.33 Voor het platteland. 12.38
Lichte muz. 13.00 Nieuws. 13.15 Tentoonstellings
agenda. 13.20 Lichte muz. 13.50 Medische kron.
14.00 Gram. 14.30 Voor de jeugd. 16.00 Voor de
zieken. 16.30 Pianoduo. 16:50 Gram. 17.25 Orgel
spel. 17.50 Regeringsuitz.: Rijksdelen Overzee:
Kinderen in Leliendaal aan de Commewijne,
door zr. Boukje Bulthuis. 18.00 Nieuws en comm.
18.20 Act. 18.30 R.V.U.: De godsdiensten van het
Midden-Oosten in verleden en heden, door prof.
dr. C. J. Bleeker. 19.00 Lichte muz. 19.15 Pari.
overz. 19.30 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05
Tussen de regels door, caus. 20.15 Dansmuz. 20.50
Meeuwen boven Sorrento, hoorsp. 22.30 Gram.
22.45 Tussen mens en nevelvlek, caus. 23.00
Nieuws. 23.15 Gram. 23.50—24.00 Socialistisch
nieuws in Esperanto.
HILVERSUM II 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muz. 7.45 Een woord
voor de dag. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Gram.
9.00 Voor de zieken. 9.25 Voor de vrouw. 9.30
Amus.muz. 10.00 Gram. 10.30 Morgendienst. 11.00
Gram. 11.15 Omr.ork. 12.00 Pianoduo. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 Meisjeskoor. 12.53 Gram.
of act. 13.00 Nieuws. 13.15 met PIT op pad. 13.20
Salonork. 13.50 Gram. 15.35 Studentenkoor en
ork. met sol. 16.00 Voor de jeugd. 17.20 Gram.
17.40 Beursber. 17.45 Vocaal ens. 18.15 Metropole-
ork. 18.45 Spectrum v. h. Chr. Org. en Vereni
gingsleven. 19.00 Nieuws en weerber. 19.10 Or-
gelconc. 19.30 Buitenl. overz. 19.50 Gram. 20.00
Radiokrant. 20.20 Radio-Jeugdappèl. 21.30 A
Child of Our Time, oratorium. 22.45 Avondover
denking. 23.00 Nieuws en SOS-ber. 23.1524.00
Gram.
TELEVISIEPROGRAMMA
17.0017.40 Voor de kinderen. 20.30 Mensen,
dingen, nu21.00 Die andere, komedie.
BRUSSEL 324 M.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. 13.00
Nieuws. 13.11 Gram. 14.00 Schoolradio. 16.00
Koersen. 16.02 Omr.ork. 16.45 Gram. 17.00 Nieuws.
17.10 Orgelconc. 17.50 Boekbespr. 18.00 Gram.
18.30 Voor de sold. 19.00 Nieuws. 19.40 Tenor en
piano. 20.00 Omr.ork. 22.00 Nieuws. 22.11 Piano
recital. 22.55—23.00 Nieuws.
DE PLANNEN VD.WOVINGBOUW
HET TONING BOUWPROGRAMMA 1954-1958
sis van financiële omstandigheden of mo
gelijkheden is afgezien daar er momenteel
nog slechts een onvoldoende inzicht in
zake de omvang en de duur van de moei
lijkheden met de kapitaalvoorziening be
staat en daar thans evenmin kan worden
overzien, welk effect de ter bestrijding
daarvan getroffen of nog te nemen maat
regelen zullen hebben.
Aangenomen wordt, dat het aantal ar
beiders, dat in de bouwnijverheid werk
zaam is, ten opzichte van 1957 enige stij
ging zal ondergaan. Voorts is rekening ge
houden met uitbreiding van het doorwer
ken in de winter en met een verhoging
van de arbeidsproduktiviteit, reden waar
om een produktievermeerdering van 7,5
percent is geschat.
Het programma voor de bouw van
overheidsgebouwen wordt tot het uiterste
besnoeid.
Van de aanvragen van lagere publiek
rechtelijke lichamen is slechts 15 percent
van de totale waarde goedgekeurd ovër
1957. Van de f 240 miljoen van het be
hoeften-programma voor rijksprojecten is
niet meer dan voor f 37 miljoen in uit
voering gegeven aan de rijksgebouwen
dienst.
Bij beschikking van de minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen is
de staatssecretaris van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, mr. R. G. A. Höp
pener, met ingang van 17 september mede
belast met de behartiging van de zaken
ressorterende onder de afdeling kunsten
van het ministerie. Deze hebben betrek
king op de hedendaagse kunst (muziek en
dans, toneel en letteren, beeldende kunst
alsmede film). De taak van de staatssecre
taris heeft hiermede de afronding gekre
gen, die de minister als uiteindelijk in uit
zicht heeft gesteld toen mr. Höppener bij
K.B. van 29 oktober 1956 werd benoemd
tot staatssecretaris. De taak omvat thans,
behalve het hierboven aangegeven terrein
der hedendaagse kunst, de zaken welke
liggen op het terrein van de jeugdvor-
ming en volksontwikkeling, van de licha
melijke oefening en de sport, van de ra
dio. televisie en pers en van de afdeling
oudheidkunde en natuurbescherming.
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
DE WONINGEN DIE WJTEKORT KOMEN
HET WONINGTEKORT UITGEDRUKT IN
100.000 WONING EN
rï I 1
1945 '46 V '48'49 '50 '51 52 '53 '54 '55'56'57
xlOO.OOOwoninqen BpG)
Reeds sedert jaren bestaat er een be
langrijke achterstand in een doeltreffende
huisvesting van rijksdiensten, voor zover
deze althans aan de zorg van de Rijksge
bouwendienst is toevertrouwd. Ook in de
begroting 1958 komt deze achterstand weer
tot uitdrukking, waarin een bouw- en aan
koopprogramma is opgenomen tot ruim
f 245 miljoen, maar waarvan naar ver
wachting slechts tot een bedrag van f 42
miljoen zal kunnen worden gerealiseerd.
De enige juiste oplossing van deze ach-
MET INGANG VAN 16 SEPTEMBER 1957 zjjn volgens beschikking van de
minister van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid de subsidie-bedragen, welke het
rijk voor de bouw van particuliere huurwoningen zal toekennen, afhankelijk gesteld
van de huurprijzen van die woningen. Voor huurwoningen, waarvan de huurprijs
beneden een bepaald bedrag blijft (variërend naar de gemeenteklasse), zal de toe
te kennen subsidie 125 pet van de normale premie kunnen bedragen. Voor huur
woningen, waarvan de huurprijs een bepaald bedrag te boven gaat, zal de subsidie
slechts 50 pet van de premie bedragen. De woningen met de hoogste huren tenslotte
zullen in het geheel niet meer worden gesubsidieerd, terwijl ook voor niet-huur-
woningen, waarvan de stichtingskosten meer dan f 30.000,bedragen, in het
algemeen geen subsidie meer zal worden verleend.
Voor de bouw van z.g. „eigen" woningen,
die in aanmerking komen voor de finan
ciële faciliteiten ter bevordering van het
eigen woningbezit, zal de normale volle
premie blijven gelden.
Voor een eigen woning, die niet voor deze
faciliteiten in aanmerking komt, zal de
subsidie nog slechts 50 pet van de normale
premie bedragen (stichtingskosten beneden
de f 30.000,—).
Het doel van deze gewijzigde subsidie
regeling is te bevorderen, dat ook in de
particuliere sector in de eerste plaats wo
ningen worden gebouwd in die huurklasse,
waarin de vraag het grootst is.
De subsidie zal 125 pet van de premie
bedragen voor woningen, die bij het begin
van de bewoning mogen worden verhuurd
voor ten hoogste: f 120,per maand in
Amsterdam, 's-Gravenhage en Rotterdam;
f 110,per maand in de overige gemeen
ten der eerste klasse; f 105,per maand
in klasse 2; f 100,per maand in klasse 3;
f 95,per maand in klasse 4 en f 90,per
maand in klasse 5.
Voor woningen, die mogen worden ver
huurd tegen hogere huurprijzen dan de
hier genoemde, zal de subsidie 50 pet van
de premie bedragen, indien zij mogen wor
den verhuurd voor maximaal: f 170,— per
maand in Amsterdam, 's-Gravenhage en
Rotterdam, f 160,per maand in de ove
rige gemeenten der eerste klasse; f 155,
per maand in klasse 2; f 150,— per maand
in klasse 3; f 145,per maand in klasse 4
en f 140,per maand in klasse 5.
De bouw van particuliere woningen, die
mogen worden verhuurd tegen hogere
huurprijzen, wordt dus niet meer gesubsi
dieerd.
De premies worden toegekend onder
voorwaarde, dat de woningen de eerste
tien jaren worden verhuurd en nadat ze
kerheid is gekregen, dat de woning ook
daadwerkelijk is verhuurd, dus niet aan
een stroman of tussenpersoon. Blijft de
woning niet gedurende deze termijn ver
huurd of voor verhuring beschikbaar, dan
wordt de premie teruggevorderd. Premies
voor verhuurde woningen worden slechts
toegekend voor de bouw van tenminste
vijf woningen. Zijn dit eengezinswonin
gen, dan moeten zij tenminste gemiddeld
vier woon- of slaapvertrekken bevatten.
Zijn het étagewoningen dan is dit gemid
delde 3,5.
Aanvragen om premie, welke vóór 16
september 1957 bij de directies van de
Volkshuisvesting en de Bouwnijverheid zijn
ingediend, zullen nog op de oude voet
worden'behandeld.
Sïticrr r o
rt p.v 7? rrrri r vi'
Boven het zuiden van Europa bevindt
zich nu een gebied van hoge druk, dat zijn
centrum met een barometerstand van 1025
millibar in de Alpen heeft. De oude depres
sie boven Zuid-Noorwegen is verder opge
vuld en nu vrijwel geheel verdwenen. Een
ander lagedrukgebied, dat op het noorde
lijk deel van de oceaan wordt aangetrof
fen, breidde zich uit in de richting
van Schotland. Tussen dit lagedrukgebied
en het maximum boven Zuid-Europa door
voerden zuidwestelijke winden zachte
oceaanlucht naar Ierland en Engeland. De
afgelopen nacht bereikte dit warmtefront
land en Groningen regen veroorzaakte. In
het westen van het land viel plaatselijk
ongeveer 10 mm.
De eerstkomende 24 uur zal het warmte
front zich slechts weinig verplaatsen. Er
Woensdag 18 september
Zon op 6.21 uur, onder 18.51 uur.
Maan op uur, onder 15.29 uur.
Maanstanden
23 sept. 20.18 uur nieuwe maan.
30 sept. 18.49 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 18 september
Hoog water: 9.40 en 22.18 uur.
Laag water: 4.53 en 17.22 uur.
blijft daarom veel bewolking en ook kan
er morgen hier en daar wat regen vallen.
WEERRAPPORTEN
Temperaturen: buiten
land maxima van giste
ren. Binnenland: heden
7 uur. Neerslag: laatste
24 uur
tl
'5
c
o
5
o.
S
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Londen
Amsterdam
Luxemburg
mist
zwaar bew.
zwaar bew.
mist
zwaar bew.
regen
motregen
windst. 14
o 14
z 14
windst. 14
w 14
zzo 14
w 13
5
5
3
0
0
10
2
Parijs
zwaar bew.
windst.
17
0
Bordeaux
mist
ono
20
0
Grenoble
licht bew.
windst.
18
0
Nice
zwaar bew.
n
20
0
Berlijn
geheel bew.
w
13
7
Frankfort
regen
zw
16
0,9
München
regen
z
12
Zürich
zwaar bew.
w
14
0
Genève
mist
windst.
16
0
Locarno
licht bew.
windst.
20
0
Wenen
licht bew.
w
16
0
Innsbruck
half bew.
w
15
0
Rome
onbewolkt
0
22
0
Ajaccio
onbewolkt
ono
22
0
Mallorca
zwaar bew.
nno
27
0
Den Helder
lichte regen
zzo
11
4
Ypenburg
regen
w
13
11
Vlissingen
motregen
w
14
5
Eelde
geheel bew.
zw
10
1
De Bilt
lichte regen
z
10
1
Twente
lichte regen
zzo
10
9
Eindhoven
motregen
zw
13
6
Vlv. Z.-Limb
geheel bew.
zw
13
7
75. Nadat het Ding zich, ondanks de
smeekbeden en aanbiedingen van Joris,
meester had gemaakt van de eerste baal
met geld, ontwikkelden de gebeurtenissen
zich zeer snel. Het bleek om te beginnen
al, dat Professor Kalker met zijn uitvin
ding geen half werk had gedaan, want het
Ding verwerkte de ontelbare bankbiljet
ten, die het naar binnen had gekregen,
met groot gemak. Reutelend en knarsend
spuwde het een schier eindeloze rij van
zijn bekende pakjes uitmaar intussen
greep het nu ook naar de overgebleven
tweede baal, Joris, die zich weer uit zijn
hoed had bevrijd, vloog er met een ge
tergde kreet op af. „Laat dat! Ik gelast het
u! Dit gaat te ver! Zo is het geen scherts
meer!", riep hij. „Dertig percent bood ik
en vijftig hebt gij reeds genomenlaat
het nu genoeg zijn! Toon enig besef voor
fatsoen!" Maar neen - ook deze toespraak
was vergeefs en de pogingen van Joris om
bruut geweld toe te passen, faalden al
evenzeer. In de thans volgende vechtpartij
werd hij met onvoorstelbaar geweld in de
ronde geslingerd door het Ding, dat er in
slaagde om intussen ook nog de tweede
baal te openen, in te nemen en geheel te 's werelds loon!"
verwerken. Toen Joris Goedbloed tenslotte
weer overeind kon krabbelen om de toe
stand te overzien, waren de beide balen
met het geweldige kapitaal verdwenen.
Inplaats daarvan lagen er ontelbare van
de befaamde pakjes om hem heen - en
het Ding verdween, tevreden pruttelend,
met snelle pasjes in J? verte. „Pakjes
prevelde Joris gebroken. „Mijn mooie, eer
lijke, lieve eigen geldje, waar ik zo voor
gezwoegd heb het is allemaal veranderd
in pakjes Ingratia semper vincit, meen
den reeds de ouden - ofwel; ondank is
terstand, namelijk de nieuwbouw, is reeds
gedurende een aantal jaren vertraagd,
eensdeels om financiële redenen, ander
deels vanwege de voorrang van de wo
ningbouw. Zolang van deze vertraging nog
een invloed ten gunste van de woningbouw
kan worden verwacht, zal de minister van
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid
trachten de nieuwbouw voor de rijksover
heid te beperken tot die gevallen, waarin
huisvesting voor bijzondere doeleinden
wordt verlangd en waarvoor geen bestaan
de panden kunnen worden gehuurd of ge
kocht.
De minister verklaart, dat niet onge
straft nog lange tijd op deze wijze kan
worden voortgegaan. Binnen weinige ja
ren zal tot een belangrijke verhoging vao
gelden en bouwvolumen voor nieuwbouw
moeten worden overgegaan.
De gespreide huisvesting van vele om
vangrijke administratieve eenheden over
een groot aantal panden vormt voor een
goede interne organisatie een zodanige be
lemmering, dat deze verhoging op den
..EN WU BOUWDEN WONINGEN
duur noodzakelijk zal zijn. Ook dwingt de
onvoldoende beschikbare ruimte voor huis
vesting van universiteiten en hogescholen
tot maatregelen, te meer daar deze huis
vesting ook niet voldoet aan de moderne
inzichten omtrent het hoger onderwijs.
Tenslotte zal voorzien moeten worden in
de behoefte van huisvesting van de rijks
middelbare scholen, de rijkspolitie, de
rechterlijke macht en het gevangenis
wezen.
In de jaarvergadering van de n.v. Lam-
pong-Sumatra Rubber Mij. heeft een der
directeuren, de heer J. W. L. van de Linde,
als zijn persoonlijke mening gezegd, dat de
natuurrubber sterk onder invloed staat van
de concurrentie van het synthetische pro-
dukt. Er is thans wel een winstmarge tus
sen de kost- en verkoopprijs, maar de toe
komst van de natuurrubber kon hij toch
niet optimistisch beoordelen. De cijfers
over 1956 werden goedgekeurd. Het ver
lies over 1956 ad 65.267 werd bij het ver
lies a.p. gevoegd, dat daarna 298.450 be
draagt.
„Randstad Holland"
Opgericht is de n.v. aannemers- en we
genbouwbedrijf „Randstad Holland" te
Heemstede. Doel is het uitoefenen van het
aannemersbedrijf in algemene zin, doch in
het bijzonder het uitvoeren van weg- en
waterbouwkundige werken, het vervaardi
gen van en het handeldrijven in bouwma
terialen, machines en installaties. Het maat
schappelijk kapitaal bedraagt f 500.000,
verdeeld in 500 aandelen van f 1000. Direc
teuren zijn de heren P. Versluys en A.
Masselink, die beiden participeren voor 50
aandelen ieder. Commssaris is de heer C.
Schalkwijk.
Kaste. Opnieuw hebben in dorpjes bij de
Indische plaats Madurai gevechten
plaatsgehad tussen de kaste van de
Hindoes en die der Harijan. Naar ver
luidt kwamen daarbij zes mensen om
het leven en werden verschillende hui
zen in brand gestoken. Bij vorige bot
singen tussen verschillende kasten
kwamen vijftien mensen om het leven.
Vlucht. Het aantal personen dat de afge
lopen week van Oost- naar West-
Duitsland is gevlucht blijkt te zijn ge
stegen tot 7.471 tegen 6.352 de vooraf
gaande week. Toen in 1953 verkiezin
gen werden gehouden steeg het aantal
vluchtelingen eveneens, namelijk van
14.000 gedurende de maand augustus
tot 19.200 in september.
Zeldzaam. Als men de correspondenten
van verscheidene bladen in Nieuw
Delhi mag geloven, heeft het zondag in
het dorp Razapoer, twintig kilometer
van de hoofdstad, kleine visjes ge
regend. In de omgeving van Delhi valt
de laatste tijd veel regen, wat in dit
seizoen een zeldzaamheid is.
Registratie. Kinderen van zestien jaar
en jonger moeten zich bij de Hongaarse
politie laten inschrijven, zo meldt het
Hongaarse blad Esti Hirlap. Volgens
het blad blijven 22.000 kinderen weg
van de lagere school en het ministerie
van Onderwijs heeft aan de politie om
deze reden verzocht deze maatregel te
nemen.
Uitgestoten. De Tsjechoslowaak Antonin
Nezhyba is uit de communistische par
tij van zijn land gestoten, omdat hij
zich „openlijk" heeft uitgesproken voor
de Hongaarse opstandelingen, aldus
bericht het partijblad „Zivot Strany".
Volgens het blad had Nezhyba op een
vergadering een „vraag van uitdagend
karakter" gesteld.
Afgetreden. De gouverneur van de Bra
ziliaanse staat Alagoas, Muniz Falcao,
is afgetreden, nadat de centrale Brazi
liaanse regering had besloten in te grij
pen wegens een schietpartij in de Ka
mer van Afgevaardigden van Mexico,
die een lid het leven kostte, terwijl er
zeven werden gewond. Het parlement
van Alagoas heeft vervolging van Fal
cao, wegens moord op zijn schoonvader
goedgekeurd. Het parlementsgebouw
was door militairen bewaakt.
Proces. Voor het tribunaal in Warschau
is een proces achter gesloten deuren
begonnen tegen vroegere hoge functio
narissen van de geheime politie. Terecht
staan de vroegere vice-minister van de
staatsveiligheidsdienst Romkowski, de
directeur van de geheime politie Fejgin
en zijn plaatsvervanger Rozanski. Zij
worden ervan beschuldigd dat zij in de
„stalinistische" tijd geweld hebben laten
gebruiken om gevangenen tot bekente
nissen te brengen.
Neergestort. Een vliegtuig van de North
east Airlines met 24 personen aan
boord is tijdens mist in een moeras in
de buurt van het vliegveld van New
Bedford in de Amerikaanse staat Mas-
sachettes neergestort. Elf personen
verloren het leven en drie verkeren in
levensgevaar.
Indiscretie. De deelnemers aan de 42ste
Duitse jüristendag in Dusseldorp heb-
,l?,ep zich, uitgesproken voor een betere
wettelijke bescherming van 't individu
tegen indiscretie door middel van pers
berichten en heimelijke bandopnamen.
Vechtpartij. Het aantal doden als gevolg
van de vechtpartij van zondag tussen
Basoeto's en Zoeloes nabij Johannes
burg is door het overlijden van vier
zwaar gewonden in een ziekenhuis tot
tweeënveertig gestegen. Bij de vecht
partij waren vijfhonderd Basoeto's en
duizend Zoeloes betrokken. De politie
beslechtte het geschil met stenguns.
De spanning in de woonwijken van de
inheemsen bij Johannesburg stijgt.
Hondenden inheemse vrouwen hebben
op politiebureaus bescherming gezocht.
Geschenken. De Turkse prinses Fazilet
heeft van koning Feisal een verlovings
ring en een broche gekregen. Beide
geschenken werden haar overhandigd
door de premier van Irak, Ali Jawdat,
die haar als speciale afgezant van
koning Feisal een bezoek bracht. De
prinses zal in Engeland haar studie af
maken en midden december voor het
eerst een bezoek brengen aan Irak.
Overleden. In de Zuidafrikaanse stad
East-London is een baby van dertien
maanden overleden, doordat ze op een
winderige dag een maiskorrel had in
geademd, welke in haar long tot ont
kieming was gekomen.
IN DE MEEST primitieve samenlevingen
vindt het recht op vrij eenvoudige wijze
zijn loop. Wanneer twee mensen een con
flict hebben, gaan zij elkaar eenvoudig
te lijf en de overwinnaar zorgt er voor
het recht - zijn recht - te doen zegevieren.
Dit schijnt een wel héél bijzondere opvat
ting van recht te zijn - in onze ogen
althans - maar bij alle kritiek die we
hierover willen vellen, is het wel goed te
denken dat de staten onderling
zich nog steeds van deze me
thode bedienen
Geen welgeordende maat
schappij kan aan het individu
het recht toekennen zélf te be
palen wat recht is, noch kan 't
individu worden toegestaan
anderen tot naleving van die
rechtsregels te dwingen. Daarom nam de
gemeenschap al vrij spoedig hjet recht in
handen en stelde allerlei regels op, waar
aan een ieder zich te houden had. Week
iemand daarvan af, dan zorgde diezelfde
gemeenschap voor de nodige rectificatie.
f -e eigen samenleving is hiervan een
voorbeeld.
Tussen de primitieve opvatting aan
gaande het afdwingen van eigen recht en
de aan rechtsregels geboden samenleving
gaapt een wel zeer diepe kloof, die uiter
aard niet inééns kon worden overbrugd.
Naast het recht van de overheid bleef dus
een tijdlang het eigen-rechtertje-spelen in
bepaalde vormen voortbestaan en als één
van de uitvloeisels daarvan moeten we het
gerechtelijke tweegevecht zien.
Het gerechtelijke tweegevecht, waarin
de aanklager en de aangeklaagde een
gevecht op leven en dood leverden, speelde
zich af voor tal van hoogwaardigheidsbe
kleders in de rechterlijke sfeer volgens
vastgestelde regelen en de verliezer, die
dus in het ongelijk was gesteld uitsluitend
en alléén omdat hij verloren had, kon zon
der dralen aan de rechters worden uitge-
f
leverd om zijn verdiende straf te onder
gaan.
De onbillijkheid van deze procedure
springt ons direct in het oog, doch we die
nen niet te vergeten, dat in de uitslag van
het gevecht bovendien een soort godsge
richt werd gezien. De overwinnaar was dus
als het ware door God aangewezen als
degeen die in zijn recht stond. En daar
viel in die dagen niet veel tegen in te
brengen. Op het eind van de
middeleeuwen behoorden de
gerechtelijke tweegevechten zo
goed als tot het verleden. Een
van de laatste vond in 1455
plaats tussen twee burgers van
Valenciennes en werd door de
kroniekschrijvers van die da
gen uitvoerig beschreven.
Moeten we ons oordeel eerlijk geven,
dan moet ons van het hart dat de vechters
bazen zich in het strijdperk wel vroom,
maar allerminst eerlijk gedroegen. Uitge
rust met schild en knots, begon de kleinste
het gevecht door met de punt van het
schild zand te scheppen en dat de tegen
stander in de ogen te gooien. Na een woe
dend knotsgevecht valt deze zandschepper
op de grond en wordt op zijn beurt met
zand bewerkt dat hem in mond en ogen
wordt gestopt, Over het afbijten van vin
gers, het uitdraaien van ledematen en nog
erger dingen zullen we maar zwijgen. Het
eind van dit weinig verheffende gerechte
lijke tweegevecht was in ieder geval dat
de stervende verliezer nog door de beul
werd opgehangen. Ondanks alle vrome
praatjes, tegenstander en omstanders!
Wilt u na deze onverkwikkelijke geschie
denis nog weten, dat in de middeleeuwen
ook al tanks bekend waren?
Daarover morgen
H. Pétillon
(Nadruk verboden)
