Alphenaar
WEGENVRAAGSTUK MOET EN ZAL
TROOSTPRIJS VOOR DE ZAANSTREEK
OPGELOST
GROTE OORZAKEN
GRAMMOFOONPLATEN
MUZIEK EN
MUZIEKINSTRUMENTEN
OSMtaidSnla
Boekhandel
De Erven Loosjes N.V.
Kof f erschrijf machines
Elke week
een nieuw boek!
KLEINE GEVOLGEN
LOOS JES'
Romancirculatie
BURGEMEESTER MR. CREMERS:
MET DE IJMUIDER COURANT DOOR DE TUNNELS
De sluizen van Zaandam zullen weinig meer verkeer te water doorlaten en er over zullen bepaald niet veel meer
autos rollen, als de Veisertunnels eenmaal in gebruik zijn. Toch heeft het voltooide werk zijn terugslag. Voor de
hele Zaanstreek.
„NATUURLIJK heeft de Zaanstreek een direct en een groot belang bij de Velser
tunnel." Burgemeester J. Thomassen van Zaandam is de eerste die het erkent, maar
hij is tegelijkertijd realist genoeg om dit belang terug te brengen tot de orde van
een „troostprijs". Want voor Zaandam en voor het grootste gedeelte van de Zaan
streek strekken de levensaders zich in de richting van 's lands hoofdstad en Zuid
west-Nederland uit, zodat Zaandam zeer beslist de vlaggen zou uitsteken als de
Hemtunnel er zou komen of de IJtunnels waren voltooid, maar zich hooguit zeer
beleefd zal laten vertegenwoordigen bij de feestelijke opening van de tunnels in
Velsen. Een troostprijsEr zweemt een bitterheid door dit woord, dat de teleur
stelling, die door de Zaanstreek is gevaren bij het afkappen van de Amsterdamse
tunnelplannen, welllicht treffender nog weergeeft dan dure nota's en dikke rap
porten. Niettemin is het een prijs, beter dan een niet.
Want het verkeer van de Zaanstreek
met Haarlem is van een niet te onder
schatten betekenis, getuige de elkaar ver
dringende en tot lange files uitdijende be
drijfsauto's, die elke dag weer aan de pont
bij Buitenhuizen te vinden zijn. Voortaan
zal deze overzet voor de meesten op de
tweede rang komen, want men riskeert
allicht liever een paar kilometer met de
zekerheid van een snelle verbinding dan
een half uur wachten, hoewel juist nu ook
Burgemeester Thomassen van Zaan-
„een troostprijs"
het argument gaat gelden, dat de pont bij
Buitenhuizen een mooi privé-verbindinkje
gaat worden, dat dank zij een verbetering
van het wegennet eerder in trek zal komen
dan verwaarloosd wordt.... Het is maar
hoe de vlag daar straks voorstaat. De mo
gelijkheid van vrije keuze is in elk geval
een hele, een machtige verbetering.
Zaandams dynamische burgervader duikt
onmiddellijk midden in het probleem van
de verbindingen der Zaanstreek, die met
de Velser tunnel zulk een aanzienlijke
uitbreiding krijgen.
HET FEIT, dat de Zaanstreek door de
nieuwe tunnels hoe-dan-ook dichter bij
het hart van Nederland komt te liggen zal
uiteraard een, wellicht niet fel-voelbare,
maar dan toch aanwezige, stimulans gaan
uitoefenen op haar economische ont
plooiing, die zich blijkens het laatste
streekplan voor dit gewest al in volle gang
bevindt. En dan is burgemeester Thomas
sen op bekend terrein en hij vertelt het
verhaal van zijn land en stad. Het verhaal
van een oeroud gebied, waar de nijver
heden ontstonden op de wortels van het
handwerk, waar de molens de gedachtenis
aan de pellerijen en de houtbedrijven
levend houden en waar nu de schoorstenen
in een langgerekte reeks een nieuwe tijd
aangeven. Waar echter de uitbreiding niet
die olievlek kan worden als in de IJmond
om de eenvoudige reden, dat het waterland
er rónd de expansie een natuurlijk halt
zal toeroepen. Natuurlijk kan er nog heel
wat bij en dat gebeurt ook de getuigen
daarvan staan als maquettes klaar en de
ADVERTENTIE
VOOR DE GROOTSTE SORTERING
KRUISWEG 49
HAARLEM
TELEFOON 11532
uitbreidingsplannen liggen rond de lint
bebouwing van de Zaandorpen als nieuwe
randsteden rond een gerekte kern van
meestal ongelukkig gekozen bebouwing,
waar het schoon der oude huizen bijna
niet kan opwegen tegen het foei-lelijk der
ordeloos daarna neergesmeten stadskernen.
Natuurlijk zal de Velser tunnel deze ont
wikkeling weer een stoot vooruit gaan
geven: tenslotte zijn de Hoogovens een
stimulerende macht voor de verre omtrek
en nu, dank zij de betere verbindingen tus
sen Velsen-Noord eri de Zaanstreek als
bij-voordeel van de tunnel de verwer
kende industrie de Zaan ook als mogelijke
vestigingsplaats gaat bezien, kan daaruit
van alles groeien.
DAT DAARUIT echter een gevaar voor
massaficatie, waarvoor men zich in het
verder Westen wel eens het hoofd af
veegt, zou dreigen, gelooft de burgemeester
niet. Ten eerste leven er in de Zaanstreek
vrij sterke tegenstromingen van een ge
vestigde bevolking en bovendien: die wa
termassa's rondom leggen te grote samen
klonteringen van mensen bij voorbaat aan
banden.
Niettemin zullen er in dit gebied zo rond
1970 toch een 135.000 mensen wonen en
werken een stad dus tussen de steden
Amsterdam en IJmond.
De natuurlijke begrenzing van de bouw
plannen wordt eigenlijk alleen maar onder
streept door de plannen tot de aanleg van
een tweede Noordzeekanaal, dat de bin
nenscheepvaart gaat herbergen en het be
staande kanaal moet ontlasten: het is im
mers in een wijde boog om Amsterdam
heengetekend en legt een duidelijke be
grenzing tussen Amsterdam met zijn Noor
delijk industriegebied en de Zaankanters.
De spoorbaan van Amsterdam naar Uit
geest zorgt in het westen voor een dam en
alleen naar het oosten kunnen de Zaan-
gemeenten uit de voeten zoals Zaandam
zelf, dat drie grote, één middelgrote en één
kleine woonwijk projecteerde om haar
aanwas op te vangen.
Nee,1 de Zaanstreek zal met een troost
prijs uit de Waterstaatsloterij tevreden
moeten zijn, tót de honderdduizend van
Hem of Coentunnel uit de bus komt.
Maar heel anders ligt dat voor Alkmaar
voor Petten voor Noordhollands
Noorderkwartier in het algemeen. Burge
meester Thomassen voorziet de ketting
reactie, die binnen de reactor van Petten
straks evenzeer zal plaats hebben als ver
rondom in het Noordhollandse land de
chemie van een om zich heen grijpende
ontplooiing van grote kracht, waarvan dat
reactorcentrum al een eerste voorteken is.
Dat hij met deze mening in goed gezel
schap verkeert.niemand zal er aan
twijfelen, die in dat Noorderkwartier zijn
licht opsteekt.
OCOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCOOOOOOOOCOOOCCCCCCOOOCOCCO'
Theo de Jong, die twee ja ar mat tljn
serveerblad langs de wachtende auto's
bij de Velser ponten loopt. Dat is bin
nenkort afgelopen en daarom, kon Theo
ook helemaal niet lachen toen hij voor
de fotograaf poseerde met de „narig
heid" op zijn presenteerblad.
„Er is eens iemand geweest", aldus mr.
Cremers, „die de opening van de tunnel
een zwarte dag heeft genoemd. En dit
alleen maar, omdat de aansluitende wegen
nog niet gereed zouden zijn en de bestaan
de verbindingsaders de toevloed van ver
keer niet zouden kunnen verwerken".
De burgemeester was het rqet deze pes
simistische opvatting in het geheel niet
eens.
„Wij moeten verder kijken, dan de vijf
jaar, die het aanleggen van de nieuwe
tracé's misschien vraagt. Wellicht kan men
van zwart spreken als men slechts denkt
aan deze ontbrekende wegen, maar voor
de rest zal de opening van de tunnel alleen
maar vreugde kunnen verschaffen".
Door deze o jmerking was het gesprek
ongemerkt van de gebeurtenis van de tun
nelopening zelf op het wegenvraagstuk
gekomen, waarmee vooral Haarlem in de
eerstvolgende jaren te kampen zal krijgen.
Ten aanzien van de westelijke randweg
toonde de burgemeester zich in het geheel
niet pessimistisch, al vond ook hij het
jammer, dat door allerlei oorzaken de aan
leg van deze weg zolang op zich had laten
wachten, dat de kans verkeken was, dat
hij op hetzelfde tijdstip gereed zou zijn,
waarop ook het eerste verkeer zich door
de tunnelbuizen zou gaan bewegen.
Mr. Cremers was echter wel van mening,
dat de uiteindelijke oplossing door de oos-
In de reeks der ongemakken, die de bouw
van de Velser tunnel en de daarmee ge
paard gaande wateronttrekking op grote
schaal met zich brachten, zijn er een paar
geweest, die menigeen de schrik om het
hart deden slaan.
Daar was de verzakking van de huizen
in de „Meerweiden" te Velsen-Noord, die
lelijke scheuren gingen vertonen.
Daar was het probleem met het open
luchtzwembad „De Heerenduinen", dat in
het voorjaar van 1954 geen water kon krij
gen en dus niet geopend kon worden.
Daar was het droogvallen van enige vij
vers in Velsen als gevolg van de sterk ge
daalde grondwaterstand.
Daar was de klacht van vele landbouwers
en tuinders, dat hun landerijen en percelen
zonder water kwamen: 1000 hectaren land
droogde uit.
Daar was een ongelukje bij de fundering
van het winkelcentrum in IJmuiden-Oost,
waar plotseling meer water op kwam zet
ten dan men kon voorzien, zodat stevigere
grondvesten nodig waren toen de bemaling
van de tunnelput in het Zuiden afnam.
Daar was het omleggen van een riool-
waie.persleiding a*s gevolg van de krui
sende tunnelbouw, waardoor 47.000 extra
moest worden uitgegeven.
Daar was het verrollen van een heel ben
zinestation aan de Rijksweg omdat de we
gen dit station achteruit dwongen
15 merken
vanaf
225.—
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
ADVERTENTIE
bezorgt u wekelijks een nieuwe boek
voor de lage prijs van 22.50 per jaar.
Inlichtingen worden gaarne verstrekt
door
Grote Houtstraat 100
Telefoon 17472
Haarlem
32.87
Doorsnede van de Velsertunnel met zijn afmetingen.
„DE OPENING van de Velsertunnel is uit verschillende oogpunten van zo
veel belang, dat het nauwelijks mogelijk is aan te geven wat van dit gebeuren
nu precies het belangrijkste aspect vormt", zei de burgemeester van Haarlem,
mr. O. P. F. M. Cremers ons, toen wij hem vroegen wat naar zijn mening voor
Haarlem in het bijzonder het voornaamste aspect zou zijn van de ingebruik
neming van de tunnel.
Ontzaglijk belangrijk noemde de burgemeester de geheel nieuwe oriëntatie,
die Haarlem op het noorden van de provincie gaat krijgen en vooral voor de
Dreef achtte hij het van uitermate grote betekenis, dat de provincie als het ware
dichter bij haar hoofdstad komt te liggen.
Maar er is meer. Een aspect waar soms niet voldoende aan gedacht wordt is,
volgens de burgemeester dat van de recreatie. Voor de Haarlemmers zullen na de
ingebruikneming van de tunnel Wijk aan Zee en Castricum gemakkelijker be
reikbaar zijn. Ook de winkeliers zullen bepaalde belangen hebben bij de toename
van het verkeer, dat door de tunnel wordt verwacht en de gehele economie van
de provincie Noordholland zal door de opening van de tunnel een verandering
ondergaan.
telijke randweg zou moeten worden ge
boden. En het is juist deze weg, die de
meeste vertraging heeft ondervonden.
Zelfs nu is het tracé nog niet vastgesteld.
Zonder vooruit te lopen op enigerlei be
slissing ten aanzien van deze tracévast
stelling wilde de burgemeester wel opmer
ken, dat deze weg zo ver in het oosten zou
moeten komen te liggen, dat Haarlem er
met het oog op eventuele stadsuitbreidin
gen geen last van zou ondervinden. Een
oostelijke randweg dicht bij de stadsgrens
zou alleen voor lokaal verkeer kunnen
dienen en de weg voor het doorgaande
verkeer zou verder naar de kant van de
toekomstige gemeentegrens met Haarlem-
merliede moeten komen te liggen.
„Want", aldus mr. Cremers, „een grote
verkeersweg vormt een nóg absoluter af
sluiting van een stadswijk dan bijvoor
beeld een spoorlijn".
In hoeverre Haarlem meer luister aan de
feestelijkheden ter gelegenheid van de
tunnelopening zou hebben kunnen bijzet
ten, merkte de burgemeester op: „Wij
hebben de kans niet gehad om iets bij
zonders te doen. De opening van de tunnel
is allereerst een nationale aangelegenheid.
Daarnaast is het ook een provinciale zaak
en voor zover de opening lokale betekenis
heeft, geldt dit toch in de eerste plaats de
gemeenten van de IJ-mond. Natuurlijk
verheugt Haarlem zich in de opening van
de tunnel. Maar wat hebben wij als ge
meentebestuur kunnen doen? Als Haarlem
een ontvangst gegeven had, zou deze ook
zin moeten hebben gehad. Eventueel zou
den Gedeputeerde Staten een receptie
hebben kunnen geven, maar de officiële
feestelijkheden, waarbij de Koningin aan
wezig zal zijn, hebben in Velsen plaats".
Na deze uiteenzetting kwam de burge
meester weer terug op het begin van het
gesprek. „Een voornaamste facet van de
betekenis van de tunnel is niet te noemen.
Haarlem is mét de provincie verheugd
over de gemakkelijke verbindingen, die
door de tunnel mogelijk zullen zijn ge
worden en wat het verkeer betreft: het
vraagstuk dat hiermee verband houdt
moet opgelost worden en zal opgelost
worden".
En met deze hoopgevende woorden be
sloot Haarlems burgervader het gesprek,
dat door zijn optimistische kijk op de toe
komst werd gekarakteriseerd.
WEINIG veranderingen in het bestel van Noordholland zullen wellicht buiten de vestiging van de Hoogovens in IJmuiden zulk een invloed
doen gelden op de richting, waarin de provincie zich ontwikkelt als juist de Velser tunnel. Wie zich daarin verdiept en de mensen benadert van
wie verwacht kan worden, dat zij verder zien dan deze dag en deze week, zelfs dit jaar lang zijn komt steeds meer tot de overtuiging, dat de tunnel
in Velsen die deze week de poort tot NoordhollandsNoorderkwartier wijd openzet, een historisch bouwwerk is, meer nog uit economische dan uit
zuiver technische oogpunten. Wij hebben dan ook gemeend op deze en andere pagina's een aantal reacties bijeen te brengen. Zorgvuldig gekozen
weliswaar, maar niettemin met een bepaalde willekeur. Want wie zal zeggen, of hetzij Alkmaar of Wonseradeel, Assendelft dan wel Hem en Ven
huizen de gevolgen van de nieuwe kanaalpassage in de sterkste vorm zullen ondervinden?
Mr. O. P. F. M. Cremers
ADVERTENTIE