Vlaggen voor twee jaar
„Beverwijk een ideale plaats voor coasterbouw"
Nieuwe kansen in een gezamenlijk woongebied
GESPREKKEN
OVER EEN
VOLTOOID
PROJECT
Waarom
EEN PLAATS...
...TWIJFELT NOG...
...TUSSEN HOOP EN VREES
Alles voor het kantoor
MENS EN TUNNEL
Chr. Visman
Honderddertig per uur
MET DE IJMUIDER COURANT DOOR DE TUNNELS
O O O
„HET IS WEL EEN TUNNEL IN VELSEN
MAAR GEEN TUNNEL VOOR VELSEN"
AAA
„Dat de Velser tunnel een verbinding van nationale orde is, hoeft
geen enkel betoog", zegt burgemeester mr. M. M. Kwint van Velsen,
als wij hem naar zijn mening vragen over het belang van deze nieuwe
oeververbinding, die zich op anderhalve meter spoorwegtunnel na,
op zijn territorium bevindt. „Maar, om het belang geheel duidelijk te
stellen, zou men kunnen zeggen, dat deze tunnel weliswaar in Velsen
ligt, maar bepaald niet voor Velsen is gebouwd".
„Van niationale orde alleen al is deze tunnel wegens de opheffing
van de obstakels, die de scheepvaart door het Noordzeekanaal sinds
jaar en dag in de weg stonden en waarover Amsterdam nu dan einde
lijk gerust kan zijn de pont zal terugvallen tot een sekondaire ver
binding, de spoorbrug verdwijnt". Velsens magistraat ziet veel meer en
groter gevolgen voor de provincie Noordholland uit het kunstwerk
voortspruiten dan voor zijn gemeente en hij kan zich wel even ver
plaatsen in de bezwaren, die er tegenin zijn gebracht hoewel hij ze
zeker niet onderschrijft. Verkeerstechnisch zal de nieuwe tunnel onge
twijfeld van groot nut worden voor het doorgaande verkeer, waarbij
de tunnels tevens veel verkeer zullen aanzuigen, dat voorheen eiders
het kanaal passeerde. Dit niet alleen vanwege de economische waarde
van een zo snel mogelijke verbinding, maar ook om dat minder grijp
bare element in het verkeer, dat zich in het verleden zo vaak op de
pontpleinen manifesteerde: het is nu eenmaal een ergerniswekkend
oponthoud, wanneer de automobilist de motor moet afzetten, de rem
men aan dient te halen en de lichten moet dovenDit is nu ver
leden tijd geworden.
Noordhollands Noorderkwartier zal er de vruchten van plukken,
dat staat als een paal boven water. De industrialisatie zal daar !n de
verschillende ontwikkelingsgebieden sneller voortgang vinden dan
voorheen mogelijk was en het voordeel, dat de grote bedrijven in de
IJmond direct uit de tunnel zullen halen, is daarnaast van een haast
onschatbare omvang geen wachttijden meer met groter motor-
slijtage en hoger benzinegebruik, geen pendeldienstjes meer voor
zakenlieden, die aan de ene kant van de pont hun wagen lieten staan
en aan de overzijde een bedrijfsauto van hun relatie vonden, geen
anderhalf uur oponthoud op een moment, dat de mens het gebruiken
kon, geen gemiste afsprakenDit is een voordeel van tonnen....
Maar daarnaast zal de tunnel ook in kleiner plaatselijk verband zijn consequen
ties niet missen. Een gedeelte ligt al in het regionale vlak, wanneer men de betere
verbindingen voor de industrie beziet en daarnaast zal dus de verbinding in de
IJmond er met sprongen op vooruit gaan wat bijvoorbeeld voor de gemeentelijke
diensten, die aan weerskanten van het kanaal hun functie hebben, een enorm gemak
zal betekenen. „Velsen-Zuid en Velsen-Noord worden nauwer aaneengesnoerd." dit
staat voor mr. Kwint vast, ondanks andere opvattingen volgens welke Velsen-Noord
zich sterker op Beverwijk zal gaan oriënteren.
De plaatselijke openbare verbindingen? Mr. Kwint denkt even na en zegt dan:
„Wat de trein betreft kan ik het met u eens zijn, dat de omweg over Santpoort en
het halve uur vertraging in de overstapmogelijkheid op de trein naar Beverwijk
daar, een inconvenient is, maar daar staat tegenover, dat van zaterdag af een
nieuwe buslijn gaat lopen, die van halte Hoogovens af naar het Zuiden voert, een
lus door Velsen-Driehuis en IJmuiden maakt om daarna terug te gaan en dat de
hoge frequentie van deze nieuwe buslijn voldoende opweegt tegen de moeilijke
treinverbinding. „Hoewel" glimlacht hij „Velsen nog niet zo erg op stadsbussen
ingesteld is, getuige de stille dood, die het probeersel-van-een-dienst stierf tussen
strand en raadhuis". Of Velsens eerste burger de gevolgen van de tunnel voor de
middenstand kan overzien? „De tijd zal hierin veel leren", antwoordt hij, „maar ik
geloof niet, dat er ernstige gevolgen merkbaar zullen zijn. Tenslotte had men
vroeger ook weinig aan het doorgaande verkeer en als de sluisweg blijft die móét
er eenvoudig blijven zal hier met de naar de plaats van de spoorbrug verlegde
pont de verbinding over het kanaal voor hen, die winkelen er alleen maar beter
op geworden zijn.
OVER DE VERDERE TOEKOMST wil hij liever niet praten: eenwording van de
IJmond is naar het oordeel van burgemeester Kwint nog niet aan de orde. Maar
als wij de toekomst van het IJmuidense strandleven aansnijden, haakt hij onmiddel
lijk in: zowel uit de provincie als uit de omtrek kan het strand via tunnel of sluis
weg in de toekomst een ruime hoeveelheid gasten aantrekken. Belangrijker echter
nog lijkt hem de „winst", die Zandvoort bij de tunnel heeft: de Duitse badgasten
bijvoorbeeld krijgen de deur thans opengeschoven. Zoals de Duitse badgasten
dus een nog ongeweten belang bij de tunnel hebben en met hen de plaatsen, die
het van het toerisme uit oost en noord moeten hebben, zo zal Friesland bijvoorbeeld
ook veel plezier van de verbinding beleven de ponten waren tenslotte voor velen
een ergerlijk beletsel en nu zal blijken, dat de stroom uit het noorden naar Haarlem
en Amsterdam veel „gemakkelijker" vloeit.
„Maar de sluisweg is voor Velsen in wezen belangrijker dan de tunnel."
In dit verband vindt mr. Kwint het nog altijd opvallend, hoe Amsterdam tegen
deze verbinding over het sluizencomplex ageert, zonder blijkbaar te beseffen, dat de
andere gemeenten ook recht van leven hebben zonder te beseffen, dat de Rotter
damse wind, die door IJmuiden waait om oplossingen vraagt en niet om pourparlers.
Bovendien: als er ooit een hefbrug over de kleine sluis zou komen en een betere
brug over noorder- of middensluis, dan is deze weg van groot nut lokaal
zowel als interlokaal.
ALS EXPONENT van de Velsense middenstand hebben wij de heer J. J. M. van
der Kroft, voorzitter van de Handelsvereniging Groot-IJmuiden naar zijn mening
gevraagd, een mening, die hij had opgebouwd uit diverse gesprekken met midden
standers en die dus representatief geacht mag worden voor de mening dergenen,
die in zakelijk opzicht de tunnel roemenof vrezen. „Velsen-Noord krijgt een
klap, dat is zeker", zei hij, maar voor de rest kon hij nauwelijks ernstige nadelen
onderkennen. Hij argumenteerde aldus: De Velsense middenstand heeft al jarenlang
een strijd moeten voeren tegen de afzuigende winkelcentra in Haarlem, Amsterdam
en Beverwijk. De strijd tegen Haarlem blijft voortduren, maar die tegen Beverwijk
wordt gemakkelijker als gevolg van de verbindingen, die er niet op vooruitgaan.
Voor de eigen middenstand heeft dit voordelen, meende de heer Van der Kroft,
die dan ook het pessimisme, dat de laatste tijd nogal eens vernomen is, een pessi
misme, dat in halfstok-gehesen vlaggen inplaats van in vuurwerken dacht, niet deelde.
„Als ik het goed heb, zou een groot deel van de Haarlemse middenstand een
mooi ding over hebben voor een directe omlegging van het verkeer buiten de stad
om, omdat het immers steeds minder doenlijk wordt, rustig te winkelen in straten,
die verstopt zijn door het snelverkeer. IJmuiden heeft daar geen last van en
IJmuiden houdt daardoor een eigen aantrekkelijkheid, zoals ook de Breestraat een
eigen attractie zal krijgen zodra het snelverkeer eruit verdwenen is. „En", waagt
de heer Van der Kroft een schot naar de toekomst, „het is niet eens ondenkbaar, dat
er nog eens Haarlemmers naar het rustige IJmuiden zullen komen om te winkelen
inplaats van andersom".
„MAAR DAN ZAL de middenstand zijn steedse service met de dag verder moeten
uitbreiden anders kan het wel eens gebeuren, dat zich de situatie herhaalt,
waarin van buiten belangstelling wordt getoond voor de vestigingsmogelijkheden in
Velsen of IJmuiden, zoals men al eens heeft moeten waarschuwen tegen een
„vreemde eend in de bijt", die een oogje had op een groot nieuw pand op de hoek
van Lange Nieuwstraat en Plein 1945.
„Maar ach, gelooft u mij, over twee maanden spreekt niemand meer over de
nadelen en is ieder verheugd over de grote voordelen, die de tunnel met zich
brengt. De inspecteur van de belastingen in Beverwijk komt nu heerlijk dichtbij
en tenslotte moesten de landsbelangen prevaleren boven onze kleinere belangetjes."
In IJmond-verband durft hij geen prognose aan, hoewel hem bekend is, dat de
middenstand altijd het Noordzeekanaal als een duidelijke barrière heeft gevoeld
de nieuwe verbinding kan een „brug" worden ónder het kanaal door weliswaar,
maar dan toch een brug in geestelijk opzicht, die de geschillen opruimt en de over
eenkomsten naar voren haalt. „Deze tunnel is van enorme psychologische waarde
in de IJmond."
EEN MINDER-BLIJMOEDIGE optimist troffen wij in de persoon van de heer
M. Roos, voorzitter van IJmuidens Bloei, die de tunnel uiteraard meer in de sfeer
van het toerisme trok en daarnaast ook de gevolgen voor de middenstand in zijn
betoog vervlocht. „Het is een pracht van een verbindingsweg", zei hjj, met net iéts
teveel nadruk om te geloven aan de ondubbelzinnigheid dezer uitlating. „Maar de
middenstand zal er weinig zij by spinnen." De middenstand heeft tenslotte belang
bij een zo druk mogelyk toerisme en aangezien een van de belangrijkste aantrekke
lijkheden van IJmuiden in de loop van enkele jaren de Sluisweg is geworden, is het
de vraag of de tunnel deze attractie niet lelyk in de wielen zal ryden.
Hoewel men in stilte hoopt, dat de automobilist in de toekomst bijvoorbeeld een
keer de tunnel en een keer de sluisweg zal kiezen, is deze kwestie toch proble
matisch genoeg om de sluisweg nog eens heel nadrukkelijk in de folders van de
Gewestelijke Bond voor Vreemdelingenverkeer in Zuid-Kennemerland te laten para
deren. Men neemt in elk geval wèl aan, dat de sluisweg blijft. Met grote stelligheid.
Want buiten zijn toeristische waarde heeft hij ook nog de lokale verbindingswaarde.
Nee, IJmuidens Bloei is helemaal niet zo enthousiast over de tunnel, al heeft het
natuurlijk con amore meegewerkt aan de tunnelfeesten. Velsen-Noord gaat „een
raar gat in", om het nu maar eens populair te zeggen en het enige gemeentedeel,
dat wel kan varen bij de nieuwe oeververbinding zou het strand kunnen zijn. Maar
er is ook nog zoiets als bestedingsbeperking.... En wil IJmuiden zijn outillage
voor de vreemdeling en voor de badgast aanpassen aan de eisen, die daaraan rede
lijkerwijs gesteld mogen worden en daarbij dus niet verder meehelpen aan de
devaluatie van Nederlands naam als toeristenland, dan zal er het een en ander
moeten gebeuren. Men bestudeert het allemaal, maar weet ook niet zo gauw, waar
de centjes zitten moeten....
Burgemeester Kwint
Proefondervindelijk is bewezen, dat de
betonnen lichtschermen boven de „open
tunnelbakken" de overgang tussen licht en
dnoker dusdanig geleidelijk opvangen, dat
een snelheid van 130 kilometer per uur
nog geen schrikverschijnselen veroorzaakt.
Hetgeen niet zeggen wil dat de aangewezen
snelheid voor het verkeer 130 kilometer
bedraagt.
MEERMALEN is in de loop der tunnel
bouw by de leek de vraag gerezen, waarom
Rijkswaterstaat het Velsense project „in
de open lucht" liet vervaardigen" en niet
zoals bijvoorbeeld in Antwerpen, vol
gens de „schildmethode", waarbij een sta
len cilinder met een iets grotere diameter
dan de tunnelomvang het medium is, om
de tunnelbuis als het ware door de grond
te „persen". Of niet, zoals in Rotterdam
werd toegepast, volgens de „zirikmethode",
die historie maakte in Detroit en Oakland
en die in wezen volgens hetzelfde principe
wordt uitgevoerd als voor het leggen van
„zinkers": men laat de tunnelmoten dus
in het water zakken.
In Velsen gingen beide methoden echter
niet op, omdat daarmee de kleilaag, die als
een dunne doch hechte bescherming tussen
het brakke bovenwater en het kostbare
zoete „spanningswater" op grotere diepte
ligt, zodanig vernield zou worden, dat er
onherstelbare schade aan de toch al zo
moeilyke waterwinning zou worden toe
gebracht.
Omdat er in Velsen bovendien voldoende
ruimte was, verkoos men de „open bouw
put-methode", waarbij de put omgeven
werd door een damwand en de bronbema
ling samen met die wand het water uit de
werkplaats hielden.
Eigenlijk had het feest van zaterdag
al een paar maanden eerder gevierd
moeten worden, een moment, dat voor
feestvieren heel wat gunstiger had ge
legen. Op de aandeelhoudersvergade
ring van de n.v. Amsterdamse Ballast-
maatschappij deelde de directeur de
heer C. F. de Vilder in mei 1955 immers
mee, dat de verkeerstunnel in Velsen in
juli 1957 klaar moest zijn. „Omtrent de
tunnel onder het IJ kan de directie tot
haar spijt niets meedelen", heette het.
ADVERTENTIE
llllllllllll
o.a. Schrijf-, Tel- en
Rekenmachines
BUREAUS, zowel in staal als in hout.
STOELEN - KASTEN - PAPIER
BAKKEN enz.
Marktplein 22 - Tel. 4619 - IJmuiden
Onderhoud - Revisie - Reparatie
Eigen technische dienst.
IIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIW
Er hebben enige malen vlaggen
boven de tunnelbouw gewapperd.
Zaterdag zullen zij in grotere ge
tale terugkomen voor het slot-
festijn. Een belangrijke vlag Is de
driekleur van de 29e september
1955 geweest, precies twee jaar
geleden, die toen aangaf, dat het
laatste vloersegment van de auto
tunnel werd gestort. Dat was op
600 meter uit het hart van de tunnel.
llllljlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIM
Burgemeester Bruinsma
Het menselijk element in de Velser tunnelbouw woog
zwaar de juiste man op de juiste plaats was even be
langrijk als het goede materiaal en de perfecte samen
werking, die het mag wel eens gezegd worden niet
weinig tot de voltooiing-op-tijd heeft bijgedragen. De hei
baas was vooral in het begin een belangrijke man.
Burgemeester Bruinsma ziet in de opening der tunnels
niets dan voordelen voor zijn stad anders dan voor
Velsen-Noord, dat omsloten dreigt te worden door in
dustrieën, doorgaande wegen en rails.
En zelfs de Breestraat, die door vele pessimisten reeds in ge
dachten ten grave werd gedragen, nu immers het doorgaande
verkeer, dat tot heden van Wijkerstraatweg of Sluisweg gebruik
maakte de boog buiten Beverwijk om zal nemen, geeft de heer
Bruinsma, een nieuwe, ongedachte kans. „Het wordt daar ten
minste nu voor de voetgangers en de winkelende huisvrouwen
weer een vriendelijke wandeling zonder gejaag van het snelver
keer dé betekenis van de Breestraat als pantoffelparade en
uitstalling der plaatselijke middenstand wordt alleen maar
versterkt".
IN DIT VERBAND is voor hem de nieuwe „aanvoer" naar
Beverwijk belangrijker dan de afvoer wegens de betere ver
bindingen met Haarlem en Amsterdam, die er natuurlijk ook
van komen zal, maar die toch veel minder sterk zal blijken te
zijn, dan de import. Het „kopje koffie in Beverwijk" zal haar
charme ondubbelzinnig blijven bewijzen. Ook voor de passan
ten, die tenslotte maar een kleine wending aan hun vervoer
middelen hoeven te geven om van de oostelijke Rijksweg 6 in
de Breestraat te komen en die in de latere city evenzeer gemak
kelijk kunnen worden binnengelokt.
INDUSTRIEëN aantrekken? Natuurlijk. Hij durft
ronduit voor een cijfer van 60 percent uit te komen als
het gaat om het nieuwe industrieterrein der gemeente,
dat met de tunnel achter de hand over een prachtige ver
binding zal gaan beschikken en dat bovendien de
bestaande zware industrie tegen het Noordzeekanaal
als stuwende kracht ondervindt.
Zestig percent van het terrein is voltekend, als we even wil
len. Het streekplan staat er weliswaaralleen verzorgende en
geen stuwende bedrijven toe, maar het is bijvoorbeeld sterk,
hoeveel overslagbedrijven het oog hebben laten vallen PP
Beverwijk als toekomstige plaats van vestiging.
Zo zou - mijmert de heer Bruinsma hardop - de coaster-
bouw een ideale vestiging in dit gebied kunnen veroveren.
Maar hij wil niet ingaan op een vraag, of er misschien al een
werf zijn voelhorens naar de aardbeienstad heeft laten uitgaan.
Wel hebben Amsterdamse bedrijven, die vastgegroeid zijn, de
mogelijkheden afgetast....
Over een jaar of vijf zal het is de profetie van Bever-
wijks burgemeester, gefundeerd op een zonnige kijk op de toe
komst Beverwijk een natuurlijke ontwikkeling doormaken
in de richting van een levendig industrieel en handelscen
trum.... „de tunnel is praktisch voor ons gemaakt".
EN DAN is het even vreemd, dat de tunnel geheel op
het gebied van Velsen ligt. Waarmee de bestuurlijke
perikelen van de IJmond midden in het gesprek terecht
zijn gekomen en de burgemeester als zijn vaste over
tuiging te kennen geeft, dat de IJmond naar een verdere
eenwording heengroeit.
Temeer, omdat alle belangen samenvloeien in dit gebied en
er veel meer is dat samenbindt dan wat verdeelt. De taak, die
Beverwijk immers de komende jaren als verzorgende gemeente
op haar schouders zal geschoven krijgen een taak, waar de
landelijke overheid nog veel te weinig directe en financieel
steunende belangstelling voor opbrengt naar veler smaak
wijst in de richting van tal van vernieuwingen. Bijvoorbeeld op
het gebied van het onderwijs. De verbindingen met Velsen zijn
voor de stad zelf niet gebaat bij de tunnel dat staat wel vast.
De spoorwegen hebben van het ondergeschikte belang dezer
verbindingen kennis gegeven, toen zij hun dienstregeling voor
de „tunneltreinen" vaststelden en de Beverwijkse treinleerlin-
gen van de Velsense scholen zullen zich een vaak lange omweg
moeten getroosten tenzij zij de bus gebruiken. De heer Bruins
ma zegt dit geheel zonder leedvermaak hij stelt het feit, dat
er inderdaad ligt, vast en knoopt daar onder meer de wense
lijkheid aan vast van eigen voorzieningen op het terrein van
het middelbaar en wellicht hoger onderwijs ook van het
Lager Technisch onderwijs. En echt niet alleen vanwege die
verbindingen, want de toekomstige stad Beverwijk zal het
logischerwijs niet meer kunnen stellen zonder HBS, zonder ly
ceum, zonder lagere Technische School, zoals het niet langer
buiten een goed-geoutilleerd gemeentelijk apparaat zal kunnen
en buiten zoveel zaken, die Beverwijk nog niet bezit.
ZOU HET ook geen kwestie van een zich langzaam
veranderende mentaliteit worden? De burgemeester be
aamt het direct, zowel in de richting van de IJmond
problematiek als aangaande de steedse ontwikkeling van
wat eens volgens buitenstaanders slechts een provincie
nest was.
En dan is hij zo gelukkig te hebben kunnen merken, dat deze
mentaliteit zich wijzigt in de goede zindat er meer bewust
zijn groeit voor de gezamenlijke vraagstukken van het gezamen
lijke woongebied en dat Beverwijk heel best heeft leren in
zien, dat men liever in Velserbeek woont dan aan de Populie
renlaan. De stad is echter doende haar ijzers aan het vuur toe
te vertrouwen, opdat er een toekomst gaat gloren, die de tun
nel inderdaad tot de zegen maakt, welke er op dit moment van
verwacht kan worden. Er is een stuk Beverwijk, dat haast nog
onmiddellijker bij de tunnel betrokken zal raken dan de stads
kern zelf: Wijk aan Zee. Wijk aan Zee, dat eveneens nieuwe
wegen zal inslaan, maar een wellicht veel zwaardere en vlug
gere omwenteling zal zien gebeuren dan Beverwijk, waar de
zaken al in gang zijn.
Van gezapig familiebadplaatsje, waar men zich over vertier
en mondain genoegen niet al te veel zorgen hoefde te maken,
naar een moderne badplaats met een boulevard en een serie
moderne hotels, een paar flatcomplexen en een aantal gelegen
heden, waar het uitgaande leven zich thuis kan voelen is nogal
wat. Burgemeester Bruinsma ziet het er van komen, als ook
Wijk aan Zee zoveel dichter bij het Nederlandse hart is komen
te liggen.
Beverwijk, liggend aan een kruispunt van wegen, maar staan
de ook op een kruispunt van onzichtbare wegende stad aan
de noordelijke tunnelmonden zal een belangrijke functie in
het omliggende gebied te vervullen krijgen. Zij zal zich moeten
inkapselen in een groter woongebied en wellicht leiding moe
ten geven aan de streek. Er liggen jaren voor de boeg, die zater
dagmorgen beginnen met een Koninklijke daad en die kun
nen resulteren in een koninklijke toekomst....
