.Bij een tunnel kunnen wel eens nterkwaardiöe dinöen Gebeuren TUNNELTOL VOOR VELSEN OP HET NIPPERTJE NIET DOORGEGAAN Een Velser pont werd al uit den boze geacht toen er nog een kanaalbrug was Het allernieuwste bed Er onder door - er over heen Nu al te klein PALINCFEEST MET DE IJMUIDER COURANT DOOR DE TUNNELS „MOCEN WIJ EVEN AFREKENEN N.V. Wijnhandel W. JAGER GERLINGS A msterdam TEXTIELHANDEL FR AAN JE Niet alleen de eerste man, die onder het kanaal door liep, maar ook de eer ste boot, die over de tunnel heen liep, maakte een beetje geschiedenis. De man was minister mr. J. Algera, de boot was de „Wortman" van de Rijkswaterstaat, die met hoofdingenieur Volkers aan boord als eerste over het klaargekomen stuk van de tunnel voer. De zuidelijke doorvaart was daarmee in gebruik ge komenwij schreven 17 oktober 1955. oeoeeei ADVERTENTIE Spaarne 86 - Haarlem - Tel. 10112 RODE en WITTE PORT Spécial Réserve 1.85 p. 11. PALE SHERRY fine old Amontillado 4.85 p. fl. Er heeft een moment het gevaar gedreigd, dat de automobi listen straks bij het binnenrijden van de Velser tunnel gelijk in Antwerpen en diverse Amerikaanse tunnels een kleine bij drage tot het instandhouden van de tunnel zouden moeten be talen, een „tunneltol" dus. Het gevaar is echter afgewend nog voor het goed en wel de kop had opgestoken. De toenmalige minister van Financiën, de heer Van de Kieft antwoordde in februari 1955 de Eerste Kamer namelijk in zijn memorie van antwoord, dat een bijzondere financiering voor de versnelde tunnelbouw in studie was. Ten aanzien van tolheffing merkte de minister op, dat, hoe wel het in het algemeen juist kan worden geacht, dat de weg gebruiker een evenredig deel in de kosten van het wegennet als geheel gezien draagt, de mogelijkheid, dat voor zeer kostbare werken alleen van die weggebruikers, die daarvan daadwerke lijk nut hebben, een betaling voor het gebruik daarvan wordt gevraagd, zijns inziens de overweging waard is. De Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Haarlem en omstreken heeft in die dagen echter een brief gericht tot de minister van Verkeer en Waterstaat, mr. J. Algera, waarin zij stelling nam tegen het advies om tol te heffen van het verkeer dat gebruik zal maken van de Velser tunnel. De commissie-De Vos van Steenwijk had onder andere het voorstel gedaan, om tol te heffen voor de te bouwen autotun nels bij Hembrug en onder het IJ als onderdeel van een com plex van maatregelen, dat beoogt, de bouw dier tunnels te be spoedigen. Zij heeft gemeend in dit advies tot tolheffing ook te moeten betrekken de tunnel te Velsen. Hierover zei de Kamer van Koophandel: Afgezien van de juridische bezwaren, die naar voren kunnen worden gebracht tegen het heffen van tol bij de tunnel te Vel sen, omdat die evenzeer zouden gelden voor de te bouwen tun nel bij Hembrug, ligt tolheffing te Velsen op een gans ander vlak dan die voor de te bouwen tunnel. Immers de gelden voor de tunnel te Velsen zijn gevoteerd en de tunnel nadert zijn voltooiing. Men zou kunnen spreken van een toevallige omstandigheid, dat deze tunnel nog onvoltooid was, toen de commissie-De Vos van Steenwijk deze tunnel in haar voorstelling betrok. Tolheffing te Velsen kan dan ook bezwaarlijk dienen als mo tief voor het feit dat versnelling van de bouw van de tunnels bij Hembrug en over het IJ wenselijk of zelfs noodzakelijk is. Met hetzelfde recht zou men dan immers tol kunnen gaan heffen voor de bestaande tunnel in Rotterdam, om van de even eens zeer kostbare rivierovergangen als de grote bruggen maar te zwijgen. Wij hebben daar nooit zo over nagedacht, want voor om was de tunnel van Rotterdam alleen maar een enge, donkere gang onder de Maas door, die tot nog toe gelukkig altijd weer aan de andere kant een gat luid. Dat er in tunnels vreemde dingen gebeuren, zoals het afslaan van motoren en het vet worden van pitten wij hadden er eerlijk gezegd nooit bij stilgestaan voordat politie-inspecteur A. Wijnstroom, die alles van verkeer in Velsen en ook al een heleboel van het toekomstige tunnelverkeer afweet, het om vertelde. Hij zal temlotte mee moeten helpen waken over de drie kilometer nieuwe weg, die er plotseling in Velsen bijgekomen is, nog daarge laten de drie kilometer toevoerweg van Santpoort af gerekend en de nieuwe drie kilometers beton naar het Noorden, tot waar de grem van Bever wijk begint en de eigenlijke tunnel wat plagerig ophoudt volledig de eigemehappen van de tunnel te hebben. Daar is het weer rijksweg 6. Meneer Wijnstroom zal er zestien mannetjes voor nodig hebben, om alles onder het Noordzeekanaal en bij de ingangen van de autotunnels glad te laten verlopen, maar tegen de vreemde dingen van een tunnel staat hij ook een beetje machteloos. Als het eens erg druk is en er komen elke dag een 12.000 auto's door, wat volgens Rijkswaterstaat nog verre van druk genoemd mag worden, maar wie weet hoeveel Amsterdammers naar deze con treien afzakken? wij zeggen, als het nog eens érg druk wordt, maken al die auto's en motoren en vrachtwagens koolmonoxyde, het giftige gas, dat niet alleen mensenlongen maar ook motorlon gen lelijk dwars kan zitten. Er staan natuurlijk grote ventilatoren te draaien, die al dat CO in een ommezien naar buiten te werken, maar stel nu toch eens, dat het ontzaglijk druk wordt, omdat Storm vogels om het kampioenschap van Nederland moet spelen op Schoonenberg. Dan zou het mogelijk zijn, dat er een tikkeltje koolmonoxyde te veel in die tunnel hangt. Daarvan zou niemand ooit bezwijmen, want Rijkswaterstaat heeft dat allemaal al lang en breed nagerekend, maar de motoren zouden er toch van gaan hoesten. Nog niet eens zozeer van de koolmonoxyde, maar van het gebrek aan zuurstof en dan loopt de ont steking terug, zou onze monteur met een gewich tig gezicht zeggen en dan worden die motoren gloeiend en dan kan het mis gaan. In zo'n tunnel als van Rotterdam is het ook wel een doodenkele keer mis gegaan en daarom zeggen zij, die het weten kunnen, dat elke automobilist er het beste aan doet, met trekkende motor naar be neden te gaan. Dan gebeurt er niets. En voor mo torfietsen is dat nog belangrijker: zo'n tweetakt kan, als de ridder op het zadel het ding maar laat aankachelen (vakterm, red.) bij het stijgen net een mooie, vette pit (weer een vakterm, red.) hebben en het dan nadrukkelijk vertikken. Hetgeen u gebeu ren zal met 12.000 auto's per dag om u heen. Nu kan dat in de Velser tunnel niet zo heel erg veel kwaad, omdat er een trottoir naast de zeven meter rijbaan loopt, waarop een gestrande motorist altijd nog kan vluchten. Met een stuurraddraaier wordt het al wat ingewikkelder want als die midden in de tunnel motorpect krijgt, zal hij een kastje moeten opzoeken, waarvan er tientallen langs de wand zijn gebouwd om een seintje te geven naar de centraal- post, waar dan een zoemer gaat zoemen en een licht gaat branden. Eén van de zestien mannen van me neer Wijnstroom gaat dan heel rap te hulp schie ten door allereerst na te gaan, waar de pechvogel gestrand is, daarna de verkeerslichten op oranje te „gooien" (vakterm, red.) zodat iedereen ziet, dat er iets aan de hand is en dat er niet mag worden in gehaald om tenslotte op een knalgeel scootertje te klimmen en derwaarts uit te rukken. Zit de auto echter muurvast, dan gaat het geld kosten, want in dat geval komt er een levensgrote kraanwagen bij, die de auto, de tunnel uitsleept tegen een niet onaanzienlijk bedrag en is er werke lijk iets ernstigs aan de hand, dan maakt de politie gauw een foto met een van de twee blitzcamera's. Er is dus echt aan alles gedacht. Die foto is het proces-verbaal eigenlijk alvast, want het gaat niet aan midden in de tunnel met grote krijtstrepen en lange getuigenverhoren te beginnen terwijl die dag 11.999 andere auto's er ook nog door willen. Achter de ramen in de tunnelwand zullen dus altijd politiemensen zitten. Het is een baan voor fervente nee-knikkers, want zij zullen dag en nacht het hoofd van links naar rechts bewegen met de langssuizende verkeersstroom lijkt ons zo en zij zullen dus wel eens heel even wat ondeugend op een heel klein ongelukje hopen om op hun gele scooter te kunnen klimmen en iets te kunnen doen. Gróte ongelukken met harde knallen zullen er ove rigens niet in de Velser tunnel kunnen gebeuren, want ontplofbare stoffen moeten over de pont... Voor het overige zal het zaterdag best gaart onder het kanaal laat dat maar aan meneer Wijnstroom over. Vu al het symbool van de Velser tunnel: zijn schoorstenen, die gezessen aan weerskanten van het kanaal verrezen. De kanaal-oeververbinding is bepaald geen probleem van deze eeuw geweest. Want reeds in 1899 hebben de burgemeesters van Haarlem, Velsen, Alkmaar, Spaarndam, Schoten, Haarlemmerliede, Heemstede, Beverwijk, Wijk aan Zee en Duin, Uitgeest, Akersloot, Castricum, Limmen, Heiloo, Egmond en Bergen aan de Tweede Kame der Staten Generaal een adres gezonden over de Velsense oever verbinding. Dat was in de dagen, dat er in Velsen een draaibrug be stond met een doorvaartwijdte van 19.25 meter, die te nauw was ge worden, omdat de wijdte van de sluizen op 25 meter was gebracht.. De actie tot het behoud van de brug heeft in 1899 gefaald. De ponten zijn er gekomen. Al hebben die in de loop der jaren minder gevaar opgeleverd dan in 1899 gevreesd werd en al zijn de bezwaren voor de scheepvaart minder ernstig ge bleken dan men toen verwachtte, toch werd algemeen ingezien dat de ponten vervangen moesten worden door een vaste verbinding. In deze laatste dagen van de tunnelbouw gaan de gedachten onwillekeu rig terug naar een ander, een nimmer uitgevoerd plan, om het Noordzeeka naal op te heffen als bar rière tussen zuid en noord. Wij moeten daar voor terug naar de zomer van 1951, toen de rijen auto's zowel bij Velsen als bij Buitenhuizen steeds langer werden en de wachttijden voor de pon ten aanleiding werden tot gefundeerde klachten en wilde mopperpartijen. Op dat moment is er in Krom menie een plan gegroeid, om voorlopig een tunnel bij Buitenhuizen te leg gen met een doorsnede van 3,50 meter plus twee rijwielpaden aan weers kanten van 1.80 meter in een voorgespannen beton nen buis, die de geestelij ke vader van dit plan, de directeur van een linole- umfabriek, in het kanaal had willen laten zakken nabij de ponten, zodat deze tunnel zou aanslui ten op de bestaande we gen Spaarndam-Buiten- huizen en noordwaarts. Het was een op Freys- sinet-kabels voorgespan nen en als het ware „op gehangen" tunnelbuis, die tot het gereedkomen van de Velsertunnel de ergste ellende moest opvangen en met zijn ruim twee kilometer was deze tunnel nog zo'n gek of duur plan niet. Hij is er nooit ge komen en alleen een sta pel vergelende tekeningen herinnert er aan. In zijn nieuwjaarsrede 1954 uitgesproken voor de Kamer van Koophandel en Fabrie ken voor Hollands Noorderkwartier heeft de voorzitter dier Kamer, de heer J. F. Ie Blansch, ten aanzien van de verkeerspro blemen bij het Noordzeekanaal opgemerkt, dat de tunnel te Rotterdam pas volop zijn functie ging verrichten, toen het verkeer na de oorlog (omstreeks 1948) weer nor maal geworden was en men nu reeds over weegt, zowel een stel bruggen over, als een tunnel onder de Maas erbij te bouwen, zodat men met de sterke verkeerstoename vrijwel zeker kan verwachten, dat de tun nel bij Velsen in 1958 geen voldoende ver lichting meer zal kunnen geven, althans niet voor langere tijd. Toen in juni 1953 de bekisting om de eerste tunnelmoten vandaan genaaid de bouwers door de aarde groeven, lagen de poorten van het verkeer de. werd, kwam het profiel van het werk aan het daglichtt diep in de slurf, die kokers voor lucht, voor de kabels en voor de Lekwaterleiding. De regering had het plan om de brug te laten vervallen en daarvoor, zie-aan, een pont te laten verschijnen. Maar de vooruitziende burgemeesters van het om liggend gewest, sterk gesteund door de Kamer van Koophandel en „Bloembollen cultuur" in Haarlem hadden daartegen ernstige bezwaren, want zulk een pont vreesden zij, zou veel ellende ten gevolge hebben. Nee, liever een nieuwe brug en dan één met een doorvaartwijdte van 55 meter, dan zouden de problemen geheel en al zijn opgelost Men zou dan gebruik kunnen maken van de pijler van de oude brug, temeer omdat die bij een recente aanvaring toch zozeer verstevigd was, dat hij een stootje en een nieuwe, grote brug gemakkelijk kon dragen. En hoe dachten zij over het alternatief, een pont? Luister, wat de burgemeesters toen betoogden: „Het schijnt ons aan gegronden twij fel onderhevig te zijn, dat ook het ge bruik van één stoompont, terwijl de tweede als reserve dienst doet, geen be lemmering voor de scheepvaart zou zijn. Een stoompont van de afmetingen, welke, naar wij menen, de regering zich voorstelt, is een onhandig en moeilijk te besturen vaartuig en bij storm zal groot gevaar voor aanvaringen ontstaan, tenzij men wacht op elk schip, dat zich op verre afstand toont. Heeft een aanvaring plaats, dan zal, behalve de materiële schade, allicht het verlies van mensenlevens te betreuren zijn. Er is een hardnekkig fabeltje, dat een weemoedige Duitse soldaat zich 8 van het leven zou hebben beroofd 5 door in de oude ondergelopen tunnel- f; kuip te springen en dat men bij het 8 leegmalen van dit ijzeren reuzenvat op de grauwe uniform stuitte. Het is een fabeltje. Maar de praktikanten, 8 die op 5 december 1952 assisteerden bij de eerste werkzaamheden aan de Velser tunnel, hebben wel wat anders 8 opgevist uit die kuip: paling. Ze smaakte wat gronderig, maar de jon- 8 gelui, die op deze Sinterklaasdag 8 merkten, dat er paling te vangen was, jj hebben in hun enthousiasme al hunij vrije uren opgeofferd, om zoveel mo- gelijk paling buit te maken. Met het gevolg, dat zij om 5 uur allemaal 8 bemodderd en druipend om een ver- schoning kwamen vragen in de directiekeet Wij zijn dan ook overtuigd, dat het scheepvaartverkeer door de voorgestelde wijziging niet belangrijk gebaat zal zijn. Integendeel het stoompontverkeer zal nieuwe bezwaren meebrengen en de spoorwegbrug, welke de grootste belem mering oplevert, blijft bestaan. Voor een zo twijfelachtige en in elk ge val zo geringe bevoordeling van het scheepvaartverkeer en de Amsterdamse handel mag een zo groot belang van het landverkeer niet worden opgeofferd. De opheffing van de brug zou zowel voor de nabij gelegen gemeenten, waaronder in de eerste plaats de gemeente Velsen, als voor verreweg het grootste gedeelte der provin cie Noordholland een onberekenbaar na deel opleveren. Deze provincie wordt door het kanaal in twee delen verdeeld, zodat het als een eerste vereiste mag worden beschouwd, dat het verkeer langs de grootste en voor naamste verkeersweg onbelemmerd kan plaats hebben. Dit toch kan met een stoompont niet het geval zijn, wanneer men in aanmerking neemt, dat dagelijks ongeveer 3000 personen en 550 voertuigen de brug passeren. Daar het verkeer steeds toeneemt, zullen voortdurend meer personen in hun dagelijks bedrijf belem merd worden". Verder wordt er op gewezen dat toen de Staat aan de Amsterdamse Kanaal maatschappij concessie verleende voor de aanleg van het Noordzeekanaal, daarbij uitdrukkelijk werd voorgeschreven het maken, bedienen en onderhouden van een brug te Velsen. Illlllllllllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll ADVERTENTIE met de laatste dessins in tijken 2-pers., 2-dlg, zomer- en winterkant 109.75 Kelze» Wilhelmetraal IS IJmolden

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1957 | | pagina 38