Vrijheidsstrijd der Hongaren
brak een jaar geleden uit
Geen enkele minister in
Straatsburg aanwezig
I
Sovjet-agressie en verraad
smoorden opstand in bloed
„De strijd der Hongaren klopt
aan ons geweten"
Ingrid Grimm verstekelinge van 20 jaar
Minister Klompé sprak op
herdenkingsavond in Den Haag
Raadgevende vergadering geeft lucht
aan haar ontstemming in een motie
^fërieven aan
de redactie
WOENSDAG 23 OKTOBER 1957
7
Journaalfilms per kabel
over de Oceaan
Minister Mansholt met
auto in hagelbui geslipt
Hendersons diplomatentas
in Russische handen?
Washington ontkent het
bestaan van documenten
Onderzeeër-atoomtanker
van 80.000 ton?
lilli# wMSiSfiPIS
Vandaag is het een jaar geleden dat de
Hongaren in opstand kwamen tegen de
communistische handlangers van de Rus
sische overheersing van hun land. Wij
geven hieronder een sobere samenvatting
van het verloop der gebeurtenissen in
Hongarije, die ontleend is aan het veer
tiendaagse tijdschrift „Magyar Szó"
Het Hongaarse Woord waarvan ter ge
legenheid van de eerste herdenking van
de kortstondige vrijheidsstrijd, een extra
uitgave in het Nederlands is verschenen.
In de herfst van 1955 kwam het eerste
openlijke verzet tegen de communistische
partij in Hongarije tot uiting. Enkele
schrijvers publiceerden een protest tegen
de inmenging van bureaucraten en partij
leden in het werk van geleerden en arties
ten. Verscheidene schrijvers werden ge
arresteerd, maar de kiem was gelegd.
In de zomer van 1956 werd de „Petöfi-
club" opgericht. In de discussies, die hier
in werden gevoerd, werd dikwijls critiek
geoefend op het regime. Intussen eisten de
studenten, dat het Russisch als verplicht
leervak van het academische lesrooster
zou verdwijnen. Op 19 oktober 1956 hoor
den de Hongaarse studenten, dat Poolse
studenten naar onafhankelijkheid streef
den. Hierdoor nam de onrust onder het
volk toe en de gebeurtenissen volgden
elkaar sindsdien snel op.
Reeds op 20 oktober, toen er nog geen
sprake was van een opstand, namen de
Russen de eerste maatregelen om het vrij
heidsverlangen van het Hongaarse volk te
onderdrukken. Russische officieren en
reserve-officieren, die Hongaars spraken,
werden met verlof teruggeroepen en op
22 oktober zetten Sovjet-troepen in West-
Hongarije zich in beweging naar Boeda
pest.
Eisen af gewezen
Op 23 oktober werden in Boedapest ver
scheidene massabijeenkomsten gehouden.
Op een van de belangrijkste daarvan eis
ten de studenten terugtrekking van deze
Sovjet-troepen en vrije verkiezingen.
Tegen zes uur 's avonds waren ongeveer
driehonderdduizend Hongaren samenge
stroomd voor het parlementsgebouw in
de hoofdstad. Op verzoek van de massa
werd daar het woord gevoerd door de
communistische professor Imre Nagy, die
indertijd als premier was afgezet, maar
kort te voren in eer was hersteld. Om acht
uur 's avonds hield de eerste partijsecre
taris Ernö Gerö voor de radio een rede,
waarin hij het duidelijk maakte, dat de
partij geen vrijheid zou toestaan, en dat
zij degenen, die dit bleven vragen, streng
zou straffen. Daarop trok om half tien
's avonds een grote menigte het stand
beeld van Stalin in Boedapest van zijn
voetstuk.
Dezelfde avond nog probeerden studen
ten hun eisen te laten omroepen door
radio-Boedapest. De censuur weigerde
evenwel de eis tot het terugtrekken der
Sovjet-troepen en voor vrije verkiezingen
te vermelden, waarop de studenten wei
gerden hun onvolledige protest ter be
schikking te stellen. Zij zonden een dele
gatie naar de studio om met de directie
te onderhandelen. Voor het gebouw, dat
werd bewaakt door leden van de staats-
veiligheidspolitie (AVH), had zich een
grote menigte verzameld. Het gerucht
ging, dat de studenten waren doodgescho
ten, toen de delegatie niet naar buiten
kwam. Tijdens het groeiende tumult wer
den er onverhoeds traangasbommen uit
de bovenste verdieping van het gebouw
tussen de menigte geworpen en de AVH
opende het vuur. Een aantal demonstran
ten werd gedood en gewond.
Eerste uitbarsting
De woede van de betogers kwam tot
uitbarsting toen witte ziekenauto's, met
nummerplaten van het Rode Kruis kwa
men aanrijden, waaruit gewapende AVH-
agenten sprongen. Een deel van de menig
te overmeesterde hen en kreeg op deze
wijze de eerste wapens in handen. Af
delingen van het Hongaarse leger die ter
versterking werden gezonden, kozen na
enige aarzeling, de zijde van het volk.
Arbeiders van Csepel, Ujpest en andere
arbeiderswijken, die het gebeurde ver
namen, bemachtigden vrachtauto's en re
den naar de stad, onderweg wapens in
zamelend van bevriende soldaten en po
litieagenten. Personeel van verscheidene
wapenopslagplaatsen deelde wapens uit.
Op 24 oktober woedden felle gevechten
voor en in de radio-studio. Om twee uur
's nachts rolden Russische tanks de stad
binnen en gingen meteen tot actie over.
Radio-Boedapest liet inmiddels weten
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
Miljoenen Engelse televisiekijkers heb
ben maandagavond een film kunnen zien
van het bezoek dat koningin Elizabeth
slechts enkele uren tevoren aan Staten
Island in New York gebracht had.
Voor de eerste maal was men er in ge
slaagd een journaalfilm, opgenomen door
United Press-Movietone, per kabel 5.400
km over de Atlantische Oceaan te zenden.
Maanden van voorbereiding en onder
zoek door technici in Engeland, de V.S. en
Canada gingen aan dit geslaagde experi
ment vooraf.
De film werd vertoond door de B.B.C.-
televisie om 24 uur Nederlandse tijd. Dit
televisienet bestrijkt 97 percent van het
oppervlak van Engeland, Ierland, Schot
land en Wales. Ook in Zuid-Ierland werd
de uitzending goed ontvangen.
Een volkomen nieuwe apparatuur moest
voor deze proef worden ontworpen. Door
foto-facsimile-apparaten werden telken
male speciaal bewerkte filmstrips door de
onderzeese kabels naar Engeland gezon
den. In Londen werden deze strips gemon
teerd en kort daarna uitgezonden.
dat Imre Nagy was benoemd tot premier.
In een radiorede drong hij aan op herstel
van orde en rust, en hij riep de hulp in
van Sovjet-troepen. Later bleek dat Nagy
onder bewaking werd vastgehouden op
hét hoofdkwartier van de partij.
Op 25 oktober had zich een menigte
verzameld voor het parlementsgebouw,
dat door Russische tanks werd bewaakt.
Men dacht, dat Imre Nagy zich hier be
vond. Onverwacht openden de AVH en
de Sovjet-tanks het vuur, waardoor een
bloedbad onder de mensen werden aange
richt. De toestand verergerde nu snel.
Nagy vrijgelaten
Op 26 oktober werd Imre Nagy vrijge
laten. Hij begaf zich naar het parlements
gebouw. Op 28 en 29 oktober vormde hij
een regering, ontbond de AVH en zei in
een verklaring nimmer te hebben ge
vraagd om Russische tussenkomst. Op
28 oktober verzocht hij de verzetslieden
de wapens neer te leggen.
Op 30 oktober waren de Sovjettroepen
begonnen zich uit Boedapest terug te trek
ken. De strijd, die zich over het gehele
land had uitgebreid, begon te luwen. De
revolutionaire raden, nieuwe politieke
groeperingen en kranten zegden de nieuw
gevormde regering hun steun toe. De be
volking gedroeg zich zeer gedisciplineerd.
Hoewel vele gebouwen en winkels ernstig
beschadigd waren, werd er niet geplun
derd. De toestand leek zo rustig, dat men
zich erop voorbereidde het werk op 5 no
vember te hervatten.
Russisch verraad
Op 3 november was het overleg inzake
het terugtrekken van de Russische troe
pen op enkele onderdelen na, voltooid.
Voor de slotbesprekingen werden generaal
Pal Maleter, minister van Defensie, Fe-
renc Lrdei, minister van staat, generaal
Kovacs, chef van de generale staf en kolo
nel Szücs uitgenodigd des avonds om
tien uur op het Russische hoofdkwartier
te Tököl te komen. De militaire Sovjet
vertegenwoordigers richtten te hunner ere
een maaltijd aan. Even na middernacht
kwam Serov, de chef van de Russische
veiligheidspolitie aan, die de Hongaarse
delegatie arresteerde. In de loop van de
nacht bezetten 2500 Sovjettanks alle vitale
punten. De revolutionaire raden vroegen
de regering-Nagy zich te mogen verzet
ten, maar Nagy ried hen aan dit niet te
doen, omdat de Russen hadden toegezegd
zich terug te trekken.
Even na vijf uur op zondag 4 november
verklaarde Janos Kadar, die op 25 ok
tober de gehate Ernö Gerö als partij
secretaris was opgevolgd, via een radio
station, dat hij een nieuwe regering had
gevormd. Een kwartier later verklaarde
De laatste woorden die de Hongaren in
vrijheid over de telex naar Wenen sein
den: goedendag, de russen zijn te dicht
bij. wij zullen onze post verlaten, goe
dendag vrienden, redt onze zielen (s.o.s.)
„Wij herdenken thans hun opstand en
verbeten gevecht om de vrijheid, die nau
welijks een jaar achter ons ligt. Wij heb
ben diepe bewondering voor de moed en
het doorzettingsvermogen van een volk,
dat reeds zovele jaren onder een totali
tair regime leefde en toch nog de kracht
opbracht tot deze verbeten strijd. Ons volk
was in zijn reactie eensgezind, uitgezon
derd een kleine groep, die in verblindheid
niet begreep, of niet wilde begrijpen, dat
hier gestreden werd om de waardigheid
en de vrijheid van de mens. Ons volk heeft
het niet bij gevoelens gelaten, maar daden
gesteld die wèl mogelijk waren. Met grote
eensgezindheid en offerbereidheid werden
enige duizenden Hongaarse vluchtelingen
in onze gemeenschap opgenomen en werd
humanitaire hulp aan de Hongaarse be
volking geboden. Thans is de eerste periode
van het sentiment voorbij en is het de tijd
van bezinning. De strijd die in Hongarije
werd gevoerd klopt nog steeden moet
steeds blijven kloppen aan het geweten
van het westen. Al kunnen wij niet recht
streeks helpen, machteloos staan wij niet.
Wat er gebeurt in Oost-Europa, in China
en elders, is een uitdaging aan ons mensen
in de vrije westelijke wereld. Wij moeten
laten zien hoe men een gemeenschap kan
bouwen, waarin de mens zich geborgen
kan voelen, maar daarnaast een vrije mens
kan zijn met een eigen verantwoordelijk
heid en een eigen geestelijke vrijheid.
Dit is geen zaak voor politici alleen. Het
gaat hier om het inzicht en de wil van
iedere mens op de plaats waarop hij staat.
Nagy voor radio-Boedapest: „Sovjet-troe
pen hebben de hoofdstad aangevallen met
de duidelijke bedoeling de wettige demo
cratische Hongaarse regering omver te
werpen". Overal ontbrandde de strijd. Om
acht uur riep radio-Boedapest de schrij
vers en geleerden van de gehele wereld
op het Hongaarse volk te helpen. Op dat
ogenblik hadden Russische troepen de
bruggen over de Donau, het parlements
gebouw en de telefooncentrale bezet.
De gevechten werden steeds verbetener
en de Russen begonnen te bombarderen
met hun artillerie en luchtmacht. Troepen,
tanks en vliegtuigen bestookten de Kilian-
kazerne, waarvan de bezetting zich pas
drie dagen later overgaf. De arbeiders
wijken van Csepel, Ujpest, Köbanya,
Pestszën, Terzsébet en Soroksar hielden
het met hun hoeveelheden wapens en mu
nitie een week lang tegen de Russen uit.
Op 4 november 's morgens om zes uur
verzocht Imre Nagy, als eerste van een
aantal regeringsleiders en de weduwe van
de terechtgestelde en postuum gerehabili
teerde boerenleider Laszlo Rajk, asiel bij
het Joegoslavische gezantschap. De re
gering te Belgrado verzocht Kadar Nagy
en de anderen toe te staan in vrijheid
naar hun woningen te gaan, zoniet dan
hun vertrek naar Joegoslavië mogelijk te
maken. Kadar inmiddels president ge
worden beloofde dat er tegen het gezel
schap geen maatregelen genomen zouden
worden. De volgende dag om half zeven
's avonds werd het gezelschap met een
Sovjet-bus afgehaald. Onder escorte van
Sovjet-pantserwagens werden zij over de
grens naar Sinaja in Roemenië gebracht.
De extra uitgave van Magyar Szó kan
men in zijn bezit krijgen door f 0,55 te
storten op giro rekening 1860 ten name
van Magyar Szo, Klein Vrijenban 3 te
Delft.
Deze opname is ontleend aan het
boek van de Amsterdamse fotografen
Violette Cornelius en Ata Kando, dat
verleden jaar gemaakt werd onder de
leus „Van en over de Hongaarse
vluchtelingen". Meer clan de foto's
van het strijdgewoel geeft zij een
beeld van de volslagen ontreddering,
waarvan het meest trieste is dat
kinderen die meebeleven moeten.
mr ►v»
Met andere auto reis voortgezet
Dinsdagmiddag omstreeks half drie is
minister Mansholt op de Rijksweg Den
Haag-Utrecht onder Waddinxveen met zijn
auto geslipt, door de haag op het midden
gedeelte heengereden en aan de andere
kant van de weg in de berm gekomen. De
auto bleef daar in de modder steken. De
minister bleef ongedeerd.
Hij was op dat weggedeelte in een hagel
bui gekomen, die de weg spiegelglad maak
te. Hierdoor slipte de auto en gleed aan de
andere kant van de weg af. In het benzine
station aan de Gouwebrug heeft minister
Mansholt daarna de hulp van een takelwa
gen gevraagd en bovendien om een an
dere auto getelefoneerd, die hem naar Den
Haag kon rijden. Kort nadat de minister
met zijn auto geslipt was, kwam op de
zelfde plek nog een andere auto in de
berm terecht. De bestuurder werd licht
aan het hoofd gewond.
afloop van de film ten gehore gebrachte
Hongaarse volkslied aan.
De avond werd gegeven onder auspiciën
van de stichting Hongaarse Federatie in
Nederland, de Nederlandse Vereniging van
Ex-politieke Gevangenen uit de Bezettings
tijd en de Nationale Federatieve Raad van
het Voormalige Verzet Nederland.
(Verkort weergegeven)
Televisieprogramma's. Graag wil ik
mijn hart eens luchten over de slechte
kwaliteit van de televisieuitzendingen.
Men koopt een televisietoestel, men be
taalt belasting in de hoop met de huisge
noten ontspanning te hebben. Zeker, er
zijn uitzendingen waaraan een volwassen
mens wat heeft, maar in de meeste ge
vallen is het klinkklare onzin wat ons
wordt voorgezet. De uitzendingen van af
gelopen zaterdag en maandag waren het
kijken niet waard, een kind verveelde zich
er bij. Men heeft toch niet zo'n duur toe
stel aangeschaft om zich er bij te vervelen.
Zijn er mensen, die het met mij eens zijn?
Laat uw stem dan horen.
J. G. DE LOOZEN
Een woordvoerder van het Engelse mi
nisterie van Defensie heeft ontkend, iets
van deze plannen af te weten.
Een verslaggever van de BBC heeft de
werven van Saunders en Roe bij Cows op
het weiland Wight bezocht. Hij beschreef
acht vormen die de romp van de super-
onderwatertanker zou kunnen krijgen. Zij
variëren van sigarenmodellen tot peren
en bananenvormen.
Op een lunch van de „Navy League", die
dinsdag in Londen gehouden is, verklaarde
veldmaarschalk Montgomery dat in Japan
reeds een dergelijke onderzeeër van 65.000
ton wordt gebouwd. Dit schip zou worden
gebruikt voor het vervoer van vracht. Hij
voorspelde dat alle vrachtschepen van de
toekomst onderzeeërs zullen zijn met
atoomaandrij ving.
n# L s. i
„Deze bijeenkomst wil een vermaning
zijn, dat de strijd, die het vorige jaar in
bloed is gesmoord, ons waakzaam moet
houden. De strijd, die stoffelijk is onder
drukt, is in de geest nog een vuur, dat niet
wil doven." Met deze woorden heeft de
voorzitter van de Hongaarse federatie, dr.
O. Banki, in de Ridderzaal in Den Haag
gisteravond een bijeenkomst geopend ter
herdenking van de Hongaarse vrijheids
strijd. Bij de bijna 450 belangstellenden
waren de voorzitters van de Eerste en
Tweede Kamer, vele Kamerleden en mi
nister-president dr. Drees.
Nadat Helene Oosthoek uit het werk
„Aansporing" van M. Vörösmarthy had
voorgedragen sprak minister mej. dr. M.
A. M. Klompé een rede uit ter inleiding
van de documentaire film „Hongarije in
vlammen", die op deze avond voor het
eerst in ons land werd vertoond.
„De Hongaarse natie heeft in de ge
schiedenis van Europa een dramatische rol
gespeeld. Als oude Europese en christelijke
staat, liggend aan de rand van West-
Europa, heeft dit volk door de eeuwen
heen steeds de aanvallen uit het oosten
voor ons westen opgevangen", aldus mi
nister Klompé.
In ons midden leven enige duizenden Hon
garen. Materieel hebben wij getracht hen
zo goed mogelijk te helpen. Wat zij daar
bovenuit behoeven is ons begrip en onze
bereidheid hen op te nemen in onze sa
menleving. Op te nemen, zodat zij het ge
voel hebben hier een tehuis te hebben.
Nooit zullen wij bij hen kunnen wegnemen
het verlangen naar het vaderland, maar
wij kunnen wèl trachten hun andere ge
aardheid en hun moeilijkheden te begrij
pen en hun het gevoel te geven dat zij in
onze gemeenschap zijn opgenomen. Een
appèl terzake aan landgenoten houdt te
vens een appèl in aan de Hongaren zelf",
aldus minister Klompé.
Aangrijpende film
Hierna werd de film „Hongarije in vlam
men" vertoond, die na een overzicht van
de Hongaarse geschiedenis een aangrijpend
beeld geeft van de gebeurtenissen van het
vorig jaar. Zij is door een in München ge
vestigde organisatie van gevluchte Hon
garen samengesteld uit authentieke op
namen, die voor een deel uit Hongarije
werden gesmokkeld.
Staande hoorden de aanwezigen het na
Een tenger blond meisje
van twintig lentes stapte
gisteravond tussen de
IJmuidense pieren over
van de loodsboot „Deneb"
op de afhaler „Geep", om
even later aan de arm van
een galante marechaussee
het steigertje naar de vaste
wal te beklimmen. Daar
mee was een avontuurtje
afgelopen, dat voor Ingrid
als volwassen avontuur ein
digde, want de twintigja
rige dienster uit Bremer
haven, die zaterdagavond
met haar vriend, de derde
machinist van het Duitse
vrachtschip „Vale" een
feestje zou bijwonen op
diens schip, heeft toen
naar haar zeggen écht
niet de opzet gehad om de
eerste verstekelinge te
worden, die sinds jaren in
IJmuiden aan land werd
gezet.
Maar het is de schuld
van het feestje en de bij
behorende spiritualiën ge
worden, want toen Ingrid
wakker werd was het dins
dag en stond er een nogal
Ingrid van de
over op de
Deneb"
,Geep".
booskijkende eerste stuur
man over haar heen gebo
gen, die begon met de
veelbelovende woorden
„Und sagen Sie mal, Frau-
lein"Toen heeft Ingrid
het verhaal de eerste keer
opgebiecht gisteravond
bij de IJmuidense mare
chaussee vertelde ze het
ten tweeden male „het
was echt geen opzet om
aan boord te blijven, maar
dat feestje duurde wat
lang, elke avond opnieuw
weet u en toen heb ik me
verslapen."
Haar ouders hebben haar
waarschijnlijk nog niet eens
gemist, want die wonen in
Lübeck en enig contact
met de vaste wal is er ook
niet geweest van de „Vale"
af, die met stukgoed de
Zuid inkoerste.
Wat er verder gebeuren
moet?
Ingrid wist het helemaal
niet ze wist in het vla-
gerige weer van gisteren
niet eens, dat ze in IJmui
den van boord werd ge
haald. De vreemdelingen
politie zal het echter wel'
nauwkeurig weten. Een
fuifje aan boord zal er ech
ter niet zo gauw meer van
komen, denkt Ingrid
„Wij kunnen de zaak beter sluiten en
een eind maken aan de hypocrisie, want
zonder dat hier een lid van het comité van
ministers is heeft het geen zin de discus
sies voort te zetten. Het kan zo werkelijk
niet langer. Wij zijn op een kritiek punt
gekomen. Ik heb thans anderhalf jaar er
varing in de Raadgevende Vergadering en
ik voel er niets voor op deze wijze nog
langer in het luchtledige te werken", aldus
verklaarde gisteren de voorzitter van de
raadgevende vergadering van de Raad van
Europa, Dehousse, zeer ontstemd bij de
behandeling van het aanvullend rapport.
Dehousse zei verder, dat hij van mr.
Luns bericht had ontvangen, dat deze niet
aanwezig kon zijn door werkzaamheden
elders. Dehousse heeft mr. Luns telegra
fisch medegedeeld dat diens afwezigheid
een zeer slechte indruk zal maken. De
Noorse minister van Buitenlandse Zaken
had laten weten, dat hij wegens ziekte niet
aanwezig kon zijn.
Verscheidene andere gedelegeerden
brachten hun misnoegen over de afwezig
heid van de ministers tot uitdrukking. De
Oostenrijker Czernetz en de Nederlander
M. van der Goes van Naters zeiden te wen
sen, dat de afgevaardigde parlementsleden,
onafhankelijk van deze actie, ook stappen
zouden ondernemen bij hun respectieve
regering. De Nederlandse delegatie bij de
Raadgevende Vergadering van de Raad van
Europa is voornemens de minister van
Buitenlandse Zaken ,ir. J. M. A. H. Luns,
schriftelijk de vraag te stellen waarom hij
gistermorgen niet in Straatsburg aanwezig
kon zijn bij de bespreking van het aan
vullende rapport van het comité van mi
nisters aan de Raadgevende Vergadering.
De Raadgevende Vergadering nam ver
volgens met 58 tegen twee stemmen, bij
twee onthoudingen een motie aan, waarin
wordt verklaard, dat wegens het feit, dat
geen lid van het comité van ministers aan
wezig was om de vragen en critiek te be
antwoorden, die gerezen zijn over het sup
plementaire rapport, besloten is dit rapport
terug te verwijzen naar het comité van
ministers. Voorts wordt geweigerd dit
rapport te bespreken zolang niet één mi-
nis aanwezig is.
Frustratie
Het Britse conservatieve parlementslid
Hay, die het initiatief tot deze motie had
genomen, verklaarde in zijn toelichting, dat
de geschiedenis van de Raadgevende Ver
gadering er tot nu toe een is geweest van
frustratie. De gebeurtenis van dinsdagmor
gen is slechts een uit velen, zo betoogde hij
en onze critiek wordt nimmer aangehoord.
Wij nemen gaarne aan, dat de ministers
het erg druk hebben met andere organi
saties en dat er ook wel slachtoffers van
de A-griep onder hen zijn. Wij hadden hun
evenwel twee data opgegeven, eerst 16 ok
tober en daarna 22 oktober, doch geen van
de vijftien ministers kon op genoemde data
verschijnen. Er is hiervan geen enkele uit
leg gegeven en men heeft ons geen enkele
uiting van spijt doen geworden of ver
klaard op een ander tijdstip wel aanwezig
te kunnen zijn. Daar wij geen motie van
wantrouwen kunnen indienen, blijft ons
als alternatief niets anders over dan het
terug te verwijzen, aldus John Hay.
Er werd nog een tweede motie aangeno
men, waarin wordt verklaard, dat de Raad
gevende Vergadering ervan overtuigd is,
dat het verdrag van de Raad van Europa
in zijn huidige vorm een doelmatige wer
king onmogelijk maakt. Op de bijeenkomst
van 24 oktober zal men de institutionele
hervorming van de raad bestuderen.
In het debat zei de Franse socialist Mou-
tet, dat het comité van ministers naar zijn
mening een minister voor Europese zaken
zou moeten benoemen, die steeds op de
bijeenkomsten van de Raadgevende Ver-
gadering aanwezig zou dienen te zijn. Op
deze wijze zou met de uitvoerende macht
de onmisbare relatie worden geschapen,
die thans ontbreekt. Deze Europese minis
ter zou de ministers van het comité, die
geen tijd hebben bijeen te komen, indivi
dueel kunnen consulteren.
De Zweed Wistrand verklaarde, dat het
geen goed voorteken is in conflict te komen
met het comité van ministers en hij zei
zich af te vragen, of het niet mogelijk was
op andere wijze tot overeenstemming te
komen. Het Britse conservatieve parle
mentslid Cunningham verklaarde dat boos
heid en ontstemming slechte raadslieden
zijn. Hij zou er de voorkeur aan hebben
gegeven, als de voorzitter zich persoonlijk
tot het comité van ministers zou hebben
gewend, teneinde deze pijnlijke kwestie in
der minne te schikken.
WASHINGTON (AFP) Een woord
voerder van het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft de berichten
volgens welke Henderson, toen hij in Tur
kije vertoefde, een tas met geheime docu
menten zou hebben verloren, met nadruk
tegengesproken. In officiële Amerikaanse
kringen vestigt men er de aandacht op dat
deze berichten er daarom alleen al vol
komen naast zijn, omdat Henderson zonder
documenten uit Washington vertrokken is
en vóór zijn vertrek slechts mondelinge
instructies heeft gekregen.
PARIJS (Reuter) De deskundige voor
het Nabije Oosten van het Parijse blad „Le
Monde", Edouard Sablier, heeft de ver
onderstelling uitgesproken dat documenten
van Henderson, de speciale afgezant van
Eisenhower naar het Nabije Oosten, in
Russische handen gevallen zijn. Sablier
schrijft dat de Turken op 10 september de
Russische marine-attaché, kapitein Maral-
gine, en diens assistent wegens spionage
uitgewezen hebben. In Istanboel vernam
Sablier van leden van de commissie van
het pact van Bagdad, die zich bezig houdt
met de onderdrukking van „ondermijnende
activiteit", dat in de eerste week van sep
tember een bootje, waarmee een koerier
met een Amerikaanse diplomatentas over
de Bosporus werd gebracht, spoorloos was
verdwenen. Vier jaar geleden - in 1953 -
zou er een boot, aan boord waarvan zich
Amerikaanse documenten bevonden, op
dezelfde plaats en onder gelijke omstandig
heden verdwenen zijn. Volgens Sablier
hebben de hoogste Turkse autoriteiten de
verdwijning van de tas niet categorisch
ontkend. Dit bewijst volstrekt niet het be
staan van een Turks-Amerikaans plan, ge
richt tegen Syrië, maar men kan zich af
vragen of het overleggen van dergelijke
documenten, naar de mening van de Rus
sische leiders, niet het beroemde „onweer
legbare bewijs" is, waarmee het Kremlin
Amerika al meer dan een maand lang
bedreigt", aldus Sablier. Hij zegt dat dit de
reden zou kunnen zijn, waarom Henderson
toen hij op doorreis naar de V. S. in Parijs
aankwam, „de grootste verwarring" toonde.
LONDEN (UP) Op de Engelse Saun
ders en Roe-werven zal een atoom-onder
watertanker van 80.000 ton worden ge
bouwd. Het schip zal met een snelheid van
50 knopen kunnen varen. Een tonnenmaat
van 80.000 komt overeen met de grootte
van de „Queen Mary". Reeds zijn ver
scheidene proeven genomen met diverse
vormen van de romp die deze atoomtanker
zou moeten krijgen. Het schip zal zodanig
worden geconstrueerd dat het duizenden
kilometers onder water kan varen zonder
dat het aan de oppervlakte hoeft te komen.
Pf* 8$ ïti
■'-> f j
r f, TW&& f
V - -
