Weer stijging van deviezen;
banksaldi verder gedaald
WYBERT
r
S P E N
PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER
Harde wind aan de kust
Weekstaat Nederlandsche Bank
GRIEP!
Xï
Wereldnieuws
ió Itet
zo
r
J
WOENSDAG 23 OKTOBER 1957
Halfjaarsresultaten van
Berghuizer Papierfabriek
Gebruik regelmatig
Bestedingsbeperking gaat
ook Beiines benauwen
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Verkorte balans van de
Nederlandsche Bank
schatkistpapier
het
Scheepswerf
Financiële en economische
deskundigen bij Eisenhower
Europees Huidenkoelhuis
Griep belaagt positie van
verzekeringsmaatschappijen
GISO-
f 44.50
lampen
Hanglamp met glasschaal
Kerkradenaren kunnen
gratis vreemde talen leren
Kerkelijk Nieuws
Tien jaar geëist tegen man
die vrouw en kinderen
wilde vermoorden
Duits toneelgezelschap
naar ons land
BEELD
ROMANS
De weekstaat van de Nederlandsche
Bank per 21 oktober 1957 laat een verdere
daling zien van de saldi der banken. De
huidige stand van f 226 miljoen is f 20
miljoen lager dan de vorige week. Deze
weekstaat is opgemaakt op de laatste dag
der kasgeldperiode van 22 september tot
21 oktober 1957, voor welke periode een
percentage van 6 percent gold. Op deze
basis kan het bedrag van de renteloos aan
te houden kasreserve op ongeveer f 300
miljoen berekend worden. De saldi der
banken waren dus ongeveer f 70 miljoen
te laag, maar in het begin der periode
hebben zij enige tijd flink boven het ge
middelde gestaan. Voor de nieuwe periode,
van 22 oktober tot 21 november, is het
percentage, zoals is gemeld, verlaagd tot
4 percent, waardoor het aan te houden
bedrag op ongeveer f 200 miljoen uitkomt.
Hierdoor is vermeden, dat de gewoonlijk
zeer zware oktoberultimo de banken in
liquiditeitsmoeilykheden zou brengen.
Dat het saldo der banken opnieuw ach
teruitgelopen is, wijst er wel op dat de be
lastingbetalingen nog altijd grote eisen
aan hun middelen stellen, want in de af
gelopen week ontvingen zij onder andere
De directie van de n.v. Berghuizer Pa
pierfabriek v/h B. Cramer te Wapenveld
deelt over de gang van zaken in 1957 mee,
dat het resultaat over het eerste halfjaar
1957 ongeveer gelijk is aan dat van het
eerste halfjaar 1956. De produktie bedroeg
in de eerste helft van dit jaar 17.700 ton
tegen 15.500 ton in de overeenkomstige
periode van 1956 en 28.500 ton in het ge
hele vorige jaar. De toeneming van de
bruto winst als gevolg van de gestegen om
zet en van de tot stand gekomen prijscor-
recties wordt grotendeels te niet gedaan
door de stijging van de exploitatiekosten
en de verhoging van de vennootschapsbe
lasting. De nieuwe papiermachine is in mei
in werking gesteld en voldoet aan de ver
wachtingen Door terughoudendheid van
kopers in de orderpositie thans minder
gunstig dan op het overeenkomstige tijd
stip in 1956. De directie meent dat dit ver
schijnsel in zijn huidige omvang als tijde
lijk kan worden aangemerkt, daar het in
krimpen der voorraden bij de afnemers en
de gespannen situatie op de geldmarkt hier
bij vermoedelijk wel een belangrijke rol
zullen spelen. In hoeverre het resultaat
over het tweede halfjaar door dit verschijn
sel ongunstig zal worden beïnvloed, kan
thans nog niet worden beoordeeld, aldus
de directie.
ADVERTENTIE
Alleen in dozen met Wybert-beeldmerk
In de ondernemingsraad van de n.v. Ko
ninklijke Wagonfabriek „Beijnes" te Be
verwijk is door de directie mededeling ge
daan van het feit, dat na de thans lopen
de orders (25 trams voor Amsterdam, 30
getrokken rijtuigen voor de Nederlandse
Spoorwegen en 7 rijtuigen voor Indone
sië) nog geen nieuwe orders definitief ge
boekt zijn.
Al houdt de directie zich blijkens haar
mededeling overtuigd van de interessante
mogelijkheden, die de naaste toekomst
kan opleveren, onder meer doordat het
Gemeentelijk Vervoerbedrijf te Amster
dam belangstelling heeft voor verdere ver
nieuwing van het trammaterieel, omdat de
nieuwe tramstellen bijzonder goed blijken
te voldoen en doordat er een contract met
Sao Paolo gereed ligt, dat dertig elektri
sche driewagenstellen omvat, ziet zij niet
temin bij het niet verwezenlijken dezer
mogelijkheden na januari het werk in de
metaalhal aanzienlijk teruglopen.
De directie stelt zich voor hierover na
der contact op te nemen met de onderne
mingsraad. Buiten de genoemde vooruit
zichten op orders wordt er gepoogd, om
samen met Werkspoor een aantal projec
ten aan te trekken.
Oost-Java Stoomtram
In de tweede vergadering van 3% percent obii-
gatiehouders der Oost-Java Stoomtram Maat
schappij n.v. werd met algemene stemmen het
enige punt van behandeling aangenomen. Dit
luidde: met terzijdestelling van de op de toe
komst vermelde vervaldag, telkens wanneer de
kasmiddelen zulks toelaten, een der na 1 april
1957 vervallen of vervallende coupons, te begin
nen met de oudste, te voldoen. De vertraging
van de transfers uit Indonesië en de verslechte
ring van de ruilvoet hebben de debitrice genoopt
de trustee te verzoeken obligatiehouders dit
voorstel te doen.
Grote cokesvoorraad
De afgelopen twee maanden zijn de voorraden
cokes in de landen van de Europese Kolen en
Staal Gemeenschap sterk gestegen, aldus heeft
de Hoge Autoriteit bekendgemaakt. Deze voor
raden bedroegen einde juli 919.000 ton, einde
augustus 1.040.000 ton en einde september 1.114.000
ton. Als gevolg van groter huishoudelijk ver
bruik zou de voorraad tegen deze tijd van het
jaar moeten verminderen. De ijzerindustrie
neemt echter aanzienlijk minder cokes af.
M. Kohnstamm
De Nederlander M. Kohnstamm, tot dusverre
secretaris van de commissie der „drie wijzen''
van Euratom is benoemd tot bijzonder adviseur
van de Hoge Autoriteit der Europese Gemeen
schap voor Kolen en Staal, belast met het on
derhouden van verbindingen met de diverse na
tionale en internationale organisaties, welke op
het gebied van de kernenergie bestaan. De heer
Kohnstamm heeft reeds enige tijd contacten op
dit gebied met de bestaande organisatie.
Bestedingsbeperking
De n.v. Nederlandse Stalen Ramen en Con
structie-industrie „Nestradi" te Apeldoorn on
dervindt ernstig de gevolgen van de bestedings
beperking. Vandaar, dat men thans bezig is met
de bouw van een grote hal van 2000 vierkante
meter oppervlakte, waarin straks een geheel
nieuw produkt zal worden vervaardigd, waar
voor het grootste deel van het huidige machine
park kan worden gebruikt.
f 14,7 miljoen uit deviezen, f 38,3 miljoen
uit ingeleverde bankbiljetten en bankas-
signaties, terwijl zeker nog f 20 miljoen
binnenvloeide wegens rente en aflossing
van vlottende en gevestigde staatsschuld.
Een deel van het vervallen schatkistpapier
heeft de daling met f 12,9 miljoen van de
post wissels enzovoorts veroorzaakt. Op de
rekening voorschotten werd f 3,4 miljoen
afgelost, waarna deze rekening de nog
altijd zeer hoge stand van f 228 miljoen
aanwijst. De terugkeer van deviezen is
met f 14,7 miljoen niet zo spectaculair als
in de beide voorafgaande weken, maar de
voorraad goud en deviezen bedraagt nu
toch weer bijna f 3,5 miljard.
De geldmarkt is de gehele vorige week
vrij krap geweest; de daggeldrende bleef
op 3/4 percent gehandhaafd. De schatkist
vertoont ditmaal een aanwas van f 52,7
miljoen en is nu even boven de f 300 mil
joen gekomen. Van de post „schatkist
papier waarin guldenssaldo's uit betalings
akkoorden zijn belegd" ad f 90,8 miljoen
is geen papier voor aflossing aangeboden.
Op 22 oktober verviel echter f 66,8 mil
joen 3 maands promessen.
(In duizenden
guldens)
Voornaamste cijfers
ACTIVA:
Wissels enz. in disconto 1)
Schatkistpapier enz. door
de bank gekocht
Id. overgen. van de staat
Voorsch. in rek.-courant 2)
ld. aan de Staat
Boekvordering op de Staat
Gouden munt en materiaal
Zilveren munt en materiaal
Goud en zilver totaal
Vord. en papier in buiten
lands geld
Buitenl. betaalmiddelen
Vorderingen in guldens uit
betalingsakkoorden
Diverse rekeningen
1) Waarvan schatkistpapier
rechtstreeks bij de bank
2) Waarvan aan Indonesië
Convert, deviezen
PASSIVA:
Bankbiljetten
's Rijks schatkist
Id. bijzondere rekening
Saldo's van banken
Id. uit betalingsakkoorden
Andere saldo's van niet-in-
gezetenen
Andere saldo's
Saldo's in buitenl. geld
Diverse rekeningen
Muntbiljetten
Schatkistpapier, waarin gul
denssaldo's uit betalings
akkoorden zijn belegd
Percent, goud en deviezen
Het ministerie van Financiën publiceert de
volgende gegevens omtrent de stand van het
schatkistpapier
Schatkistpromessen en -bil
jetten ter belegg. v. saldi
op akkoordrekeningen
Schatkistpromessen bij de
Nederlandsche Bank
Overige schatkistpromessen
in het binnenland
Schatkistbiljetten in het
binnenland
Afgegeven aan het Int. Mo
netaire Fonds wegens op
genomen vreemde valuta
21/10
14 10
135.023
147.868
nihil
nihil
460.000
460.000
228.080
231.549
nihil
nihil
200.000
200.000
2.648.757
2.648.757
11.391
11.736
2.660.148
2.660.493
841.338
870.661
640
5.580
161.871
154.924
43.322
42.729
nihil
nihil
13.177
13,177
399.230
439.107
3.948.105
3.981.519
305.336
252.595
16.760
16.760
226.159
246.216
72.742
112.756
14.765
14.873
75.270
69.987
8.340
10.183
63.327
64,524
128.074
128.587
90.800
90 800
65,23
65.49
21/10
14,10
(In duizenden
guldens
90.800
90.800
460.000
460.000
485.200
506.400
1.955.010
1.955.010
261.000
261.000
LI-11J"
De exploitatierekening over het boek
jaar 1956-1957 van de n.v. „Holland"
scheepswerf en machinehandel te Hen-
drik-Ido-Ambacht wijst een bedrag aan
van f 584.304 (v.j. f 664.053). De algemene
onkosten bedroegen f 209.307 (f 192.807).
Na aftrek van werfkosten ad f 49.052
(f 154.178) wordt voorgesteld een bedrag
van f 200.000 over te boeken naar de re
serve voor diverse belangen. Het saldo
winst bedroeg f 114.060 (f 126.060). Hieruit
wordt een dividend voorgesteld van 12
percent plus 3 percent uit de dividend
reserve (v.j. 13 percent plus 3 percent uit
de dividendreserve).
De resultaten zijn, aldus het verslag,
over het afgelopen boekjaar niet onbe
vredigend geweest. De omzet was belang
rijk groter dan het vorige jaar, maar dit
was niet voldoende om de hogere loon
kosten te kunnen compenseren. De direc
tie merkt op dat de schrootprijs een da
lende tendentie vertoont, zodat het geens
zins zeker is dat met een redelijke winst
gewerkt zal kunnen worden. Daar te ver
wachten valt, dat de omzet in bruikbare
schepen en machines gedurende het lo
pende boekjaar belangrijk lager zal zijn
dan in voorgaande jaren, zal het huidige
winstcijfer slechts gehandhaafd kunnen
worden, indien de capaciteit van de
scheepssloperij aanmerkelijk wordt ver
groot. De toestand op de arbeidsmarkt is
op het ogenblik nog niet zodanig, dat een
dergelijke uitbreiding mogelijk is. Ge
durende het gehele boekjaar was het on
mogelijk bij de aankoop van Engelse sche
pen te concurreren tegen de Engelse
scheepssloperij en.
Advies over Wallstreet-verloop?
De bekende financier Bernard Baruch
heeft dinsdag een bezoek gebracht aan
president Eisenhower in hotel Waldorf-
Astoria. Hij weigerde mee te delen, of zijn
onderhoud betrekking had op de koers
daling van de laatste dagen in Wallstreet.
President Eisenhower heeft dinsdag ook
de vroegere president van de groep eco
nomische adviseurs van het Witte Huis,
Arthur Burns, ontvangen. Officiële woord
voerders hebben verklaard, dat het bezoek
van Burns slechts een beleefdheidsbezoek
was. Financiële kringen in New York von
den echter in deze bezoeken aanleiding te
veronderstellen, dat de president zich op
de hoogte wenste te stellen van de beteke
nis van de huidige flauwe stemming op de
effectenbeurs. (AFP).
Oprichting door Blaauwhoed
Ter voorziening in de behoefte aan ge
koelde opslag van huiden is opgericht de
n.v. Europees Huiden Koelhuis te Rotter
dam, 'n dochtermaatschappij van Blaauw
hoed n.v. De nieuwe vennootschap werkt
met een kapitaal van f 100.000. Het ligt
niet in de bedoeling een beroep op de
kapitaalmarkt te doen. Blaauwhoed is in
staat de investering voor het nieuwe koel
huis geheel uit eigen middelen te finan
cieren. Dit wordt het eerste huidenkoel
huis in Europa.
WENEN (UP). - De Oostenrijkse ziekte
verzekeringsmaatschappijen die in ziekte
verzekeringen doen, hebben zich tot het
ministerie van Sociale Zaken gericht met
een verzoek om financiële bijstand, omdat
de epidemie van Aziatische griep hen een
uitgavenstijging van ongeveer 50 miljoen
schilling heeft berokkend, waardoor de
financiële positie van diverse maatschap
pijen in het gedrang is geraakt. De aan
dacht wordt erop gevestigd dat verschil
lende assuradeuren slechts met grote moei
te aan hun verplichtingen kunnen voldoen.
In Wenen alleen waren op 15 oktober
50.000 ziektegevallen gemeld, tegen 1489 in
dezelfde maand van vorig jaar.
ADVERTENTIE
CUtEMSORG
f60.-
stoffen kap
De bevolking van Kerkrade, die tijdens
het derde wereldmuziekconcours in augus
tus 1958 zal moeten optreden als gast
vrouw voor 5000 buitenlandse bezoekers,
zal binnenkort de schoolbanken opzoeken
om moderne talen te leren. Dit geschiedt
in een reeks van openbare avondlessen,
die door het stichtingsbestuur gratis aan
de Kerkradenaren wordt aangeboden.
Op maandag 4 november zullen de les
sen beginnen. Talrijke leraren hebben zich
bereid verklaard dit onderricht te geven.
De lessen worden uiteraard afgestemd op
eenvoudige conversatie. Behalve Frans «n
Engels staat er ook Italiaans op het les
rooster. Duits hoeven de Kerkradenaren
niet te leren, daar zij dit als grensbe
woners spelenderwijs hebben geleerd.
Baptisten Gemeenten
Beroepen te Rotterdam-Centrum G. Veg-
ter te Groningen-Noord.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Westervoort W. J. Gunning,
laatstelijk predikant te Semarang.
Aangenomen naar Aalsum (toez.) J. G. F.
Ankersmit te Kollumerzwaag.
Bedankt voor Lopik H. C. Bultman te
Dussen.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Bedankt voor Schildwolde W. de Graaff
te Giessendam-Neder-HardinxVeld.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Midwolda (Old.) J. H. Car-
lier te Zutphen.
Aangenomen naar Chatham (Ontario,
Canada) (Free Chr. Ref. Church) C. Noor-
degraaf te 's-Gravendeel; naar Middelhar-
nis M. C. Tanis te Urk.
Tweetal te Driebergen J. van Doorn te
Ermelo en H. van Leeuwen te Arnhem.
Bedankt voor Delft G. J. Buys te Papen-
drecht.
Geref. Kerken
Beroepen te Avereest W. de Graaf te
Almkerk.
Doopsgez. Broederschap
Mej. Da. E. Franken-Liefrinck te Nieuwe
Niedorp is benoemd tot directrice van
„Heerewegen" te Zeist.
Evang. Luth. Kerk
De kerkeraad van de Evang. Lutherse
Gemeente te Dordrecht heeft bij de gehou
den stemming geen predikant kunnen be
roepen, aangezien geen der predikanten
van het gestelde drietal het door het regle
ment voorgeschreven aantal stemmen be
haalde. Na enkele weken zal opnieuw wor
den gekozen, hetzij uit een drietal, hetzij
uit het tweetal ds. J. A. Roskam te Bever
wijk en ds. H. Johannes te Vlissingen.
GRAFMONUMENT VAN TERMOTE.
Hetdoor de beeldhouwer Albert Ter-
mote ontworpen grafmonument voor Co
Brandes zal op woensdag 30 oktober in de
aula van de begraafplaats Oud Eik en
Duinen in Den Haag aan de familie wor
den overgedragen. Bij de overdracht zal de
architect H. H. van Zeggeren een korte
herdenkingsrede houden.
In de nacht van dinsdag op woensdag
daalden de temperaturen tijdens opklarin
gen tot lage waarden, plaatselijk tot drie
graden. Bovendien begon de buiigheid
minder te worden doordat een zwakke rug
van hoge luchtdruk passeerde. Intussen
ontwikkelde zich bij IJsland een diepe
depressie die zich met een luchtdruk in de
kern vaji ongeveer 945mb in oostelijke
richting naar de Noorse kust verplaatste.
Ten zuiden van de depressie komt een
sterk windveld voor, dat zich woensdag
morgen over de Noordzee begon uit te
breiden. De krachtige zuidwestelijke tot
westelijke wind voert tamelijk zachte lucht
met veel bewolking aan waaruit plaatselijk
enige regen of motregen valt. De wind
neemt langs de kust tot hard toe. Wegens
de aanhoudende depressie-activiteit blijft
het weer de komende paar dagen onbe
stendig met veel wind om af en toe regen.
WEERRAPPORTEN
Donderdag 24 oktober
Zon op 7.22 uur, onder 17.30 uur.
Maan op 8.56 uur, onder 18.14 uur.
Maanstanden
23 okt.
30 okt.
05.43 uur
11.48 uur
nieuwe maan.
eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Donderdag 24 oktober
Hoog water: 3.56 en 16.17 uur.
Laag water: 12.04 en uur.
Temperaturen
buiten
ho
M
land maxima
van giste-
C
s
ren. Binnenland: heden
Ts'-t:
d
7 uur. Neerslag: laatste
c
O
24 uur
<D
c.S
Stockholm
zwaar bew.
zw
Oslo
geheel bew. windst.
9
2
Kopenhagen
mist
zzw
11
Aberdeen
zwaar bew.
zzw
2
Londen
regen
zw
12
0,1
Amsterdam
half bew.
zw
11
8
Luxemburg
zwaar bew.
wnw
9
2
Parijs
mist
windst.
13
1
Bordeaux
mist
windst.
15
0,5
Grenoble
half bew.
nnw
10
6
Nice
zwaar bew.
wzw
20
12
Berlijn
geheel bew. w
10
3
Frankfort
zwaar bew.
zzw
11
6
München
geheel bew. w
1
12
Zürich
mist
windst.
9
9
Genève
onbewolkt
no
9
8
Locarno
geheel bew. ozo
16
4
Wenen
geheel bew. wnw
12
6
Innsbruck
regen
windst.
13
24
Rome
half bew.
z
19
2
Ajaccio
onbewolkt
w
20
0
Den Helder
licht bew.
wzw
10
4
Ypenburg
licht bew.
w
8
4
Vlissingen
licht bew.
zw
7
10
Eelde
half bew.
wzw
4
2
Twente
zwaar bew.
zw
4
2
De Bilt
licht bew.
zw
5
2
Eindhoven
half bew.
wzw
6
3
Vlv. Z.-Limb. zwaar bew.
zzw
4
1
27. Vlug bouwden Panda en de brand
meester een toren van de vaatjes op, want
nu hun ladder stuk was, moesten ze op
deze wijze de ramen van het brandende
gebouw bereiken. „Ziezo", zei de brand
meester tenslotte, de wankele stellage be
klimmend, „nu is het wel hoog genoeg.
Geef de spuit aan, dan zal ik door het
middenraam de straal op de vuurhaard
richten". Maar toen hij zich, wiebelend op
het bovenste vaatje, oprichtte, lekte juist
een loeiende vlam uit het venster, zodat
de brandmeester haastig moest bukken.
„Méér vaten!", riep hij. „Bouw ze in een
rijtje voor me op, om me tegen de vlammen
te beschutten! Vlug toch! Vlug! „Ja, ja!"
hijgde Panda, met de vaatjes zeulend, „ik
pffdoe het al zo vlug mogelijk,
maar pffhet is zo warm en de vaat
jes zijn zo zwaar! Pff Wat zou er
eigenlijk in zitten?" Hij wierp een vluch
tige blik op een der etiketjes en mompel
de: „Buskruito, juistSchiet toch
op!", klonk de stem van de brandmeester,
„breng naar boven, dat vat!" „Ik kom al",
antwoordde Panda, „maar het is zo zwaar.
Dat buskrHij brak plotseling af en
staarde met grote verschrikte ogen naar
het etiketje. „BUSKRUIT!", hijgde hij.
„M-m-m-maar dat is geweldig g-g-g-ge-
vaarlijk zo vlak bij het v-v-vuur!" Ja, dat
was het zeker. En het werd hoog tijd, dat
dit eindelijk tot hem doordrong!
Wegens poging tot moord op zijn vrouw
en drie kinderen heeft de officier van Jus
titie bij de Alkmaarse rechtbank tegen de
48-jarige timmermansknecht N. uit Mid-
denmeer een gevangenisstraf van tien
jaar en ter beschikkingstelling van de re
gering geëist.
De verdachte had op 8 september van
het vorig jaar op de verjaardag van zijn
oudste zoontje oliebollen gebakken en
daarin een vergif gemengd, dat hij reeds
in maart in huis had gehaald. Veertien da
gen tevoren had hij dit vergif al eens in
het middageten gedaan, waarna hij op reis
was gegaan. Zowel zijn vrouw als zijn kin
deren hadden toen echter het eten laten
staan, omdat het een vreemd smaakje had.
Op de avond van de achtste september
werd het oudste zoontje, dat de meeste
oliebollen had gegeten, het eerst ziek. De
verdachte waarschuwde een dokter, die
alle gezinsleden in een ziekenhuis liet op
nemen.
De verdachte erkende het hem ten laste
gelegde. Hij verklaarde, zelf ook drie a
vier oliebollen te hebben gegeten. Hij ver
wachtte dat zowel zijn vrouw als zijn kin
deren zouden sterven en zei, dat hij ook
zelfmoordplannen had.
Een getuige-deskundige verklaarde dat
als de vrouw niet tijdig in het ziekenhuis
zou zijn opgenomen, zij zeker zou zijn
overleden. Bij de verdachte had de arts
niets bijzonders geconstateerd. Uit het ver
dere getuigenverhoor bleek, dat de ver
dachte verhoudingen had met andere vrou
wen. Tegenover een harer had hij over
trouwplannen gesproken. De verstandhou
ding thuis was minder goed. Er was dik
wijls ruzie.
De officier van Justitie achtte voorbe
dachte rade bewezen. In het voorjaar had
de verdachte zijn vrouw een lijstje ge
vraagd met adressen van familieleden die
zouden moeten worden gewaarschuwd in
geval zij zou komen te overlijden. De offi
cier zei, dat de verdachte geraffineerd en
met koele berekening te werk was gegaan.
Zowel uiterlijk als innerlijk bleef hij steeds
onbewogen. Hij handelde uit jaloezie, haat
en eigenliefde.
De verdediger, mr. N. P. Vestering uit
Alkmaar, bestreed de dagvaarding op
juridische gronden. Hij betoogde, dat er
zijns inziens een der bij de wet vereiste
elementen ontbreekt, omdat verdachte vrij
willig, de dokter had gewaarschuwd. Aan
genomen kan dus worden, aldus de raads
man, dat hij op zijn besluit was terug
gekomen. Pleiter concludeerde tot vrij
spraak, omdat zijns inziens de opzet niet
bewezen was. Subsidiair vroeg hij een
lichtere straf. Op 4 november zal de recht
bank uitspraak doen.
Als onderdeel van een grote Europese
tournee komt het toneelgezelschap der
Ruhrfestspiele enige opvoeringen in ons
land geven van „Iphigeneia op Tauris" van
Goethe. Deze opvoeringen, die onder aus
piciën staan van dr. H. Mühlenfeld, am
bassadeur van de Duitse Bondsrepubliek,
worden gegeven in Utrecht op 6 november
(jeugdvoorstelling), in Rotterdam op 7 no
vember (jeugd- en avondvoorstellingen) en
in Leiden op 8 november (avondvoorstel
ling). Het stuk wordt gespeeld in de regie
van Gustav Rudolf Sellner.
Horloges. De douaneautoriteiten van Lon
don Airport hebben een kist met dui
zend horloges ter waarde van honderd
duizend gulden in beslag genomen. De
kist was afkomstig uit een toestel van
de Air France, komende van Parijs.
De bemanning van het toestel is onder
vraagd. De passagiers werden onge
moeid gelaten.
Executie. Een adjudant, een sergeant en
een soldaat van het Iraanse leger zijn
vandaag buiten Teheran door een exe
cutiepeloton ter dood gebracht, nadat
een krijgsraad hen ter dood had ver
oordeeld wegens gewapende roofover
vallen.
Orkaan. De gemeentelijke gevangenis in
Mazatlan (Mexico) is door een orkaan
met de grond gelijk gemaakt, waarbij
acht gevangenen om het leven kwamen.
Botsing. Pierre Poujade, zijn echtgenote
en drie politieke vrienden zijn te Parijs
met hun auto in botsing gekomen met
een vrachtauto. Het vijftal liep lichte
verwondingen op.
Sterk. Een 63-jarige vrouw in Götzis,
Oostenrijk, ontving dezer dagen een
kaart met de aankondiging van haar
eigen geboorte. De kaart was in 1894
geschreven door haar ouders om „de
geboorte van een sterk meisje" aan te
kondigen, doch bij de posterijen ver
loren geraakt. Enkele dagen geleden
werd de kaart teruggevonden en door
gezonden naar de nabestaanden van de
afzenders. De nabestaande was het 63-
jarige „sterke meisje", dat inmiddels
grootmoeder is geworden.
Mislukte staking. De poging van Argen
tijnse vakverenigingen om over het ge
hele land een algemene staking te hou
den is mislukt. Café's en winkels wa
ren open. De treinen reden, maar
waren wel achter op de dienstregeling.
Ook de busdiensten functioneerden,
hoewel het aantal voertuigen kleiner
was dan normaal. In de straten van
Buenos Aires waren maar weinig troe
pen te zien. Sommige tramwagens re
den met een escorte van gewapende
soldaten of mariniers.
Modder. De autoriteiten in Valencia heb
ben verklaard dat de overstroming al
daar waarschijnlijk aan honderd men
sen het leven heeft gekost. Reeds zijn
81 lichamen gevonden. De schade
wordt geraamd op tien miljard pese
ta's. Op het ogenblik wordt met alle
macht gewerkt om de naar schatting
200 miljoen ton modder, die na de
overstroming in de straten zijn achter
gebleven, op te ruimen.
Bomaanslag. Nationalisten hebben met
een tijdbom de Portugese grenspost te
Patradevi in Goa opgeblazen. De post
werd geheel vernield. Het is niet be
kend hoeveel slachtoffers er gevallen
zijn. Van Indisch gebied af heeft men
waargenomen, dat verscheidene Portu
gese jeeps gewonden wegvoerden.
Dorp uitgebrand. Het dorpje Oravska
Jasenica in Tsjechoslowakije is geheel
door brand verwoest. 57 boerderijen
werden een prooi van de vlammen. De
schade bedraagt miljoenen kronen.
Toen de brand, vermoedelijk door het
ontploffen van een motor, uitbrak, wa
ren alle inwoners op het land aan het
werk.
Komeet. Op 18 oktober is een nieuwe ko
meet ontdekt, die genoemd is naar zijn
ontdekker, de Zwitser Wild. De ko
meet is met het blote oog zichtbaar.
De staart van de komeet, die van de
vijfde grootte is, is langer dan een
graad.
Ontploffing. Kortsluiting is naar men ver
moedt de oorzaak geweest van een ont
ploffing, die schade heeft aangericht
in de afdeling televisiebuizen van de
Philipsfabriek te Monza in Italië. De
schade wordt geschat op dertig miljoen
lire. Er zijn geen slachtoffers, daar de
explosie 's nachts plaats had.
IRA. In Noord-Ierland zijn weer drie
bomaanslagen gepleegd door het ille
gale „Ierse republikeinse leger" (IRA).
Een transformatorhuisje, een telefoon
cel en een brug werden beschadigd.
Er vielen geen slachtoffers.
Oudste. De oudste inwoner ter wereld is
volgens het Zuidafrikaanse blad „Dag-
breek" de 140-jarige Swazi Imkondhlo
Nkosi. De man is blind maar beschikt
over een uitstekend geheugen. Hij zegt,
dat hij lijfwacht van de befaamde Zoe
loekoning Dingaan is geweest. De man
gelooft, dat hij zolang leeft omdat God
hem straffen wil voor de vele moorden
die hij in zijn jonge jaren heeft begaan.
Schade. De Egyptische autoriteiten heb
ben een rapport van het bestuursor
gaan van het Suezkanaal goedgekeurd,
dat de totale schade van de Brits-
Franse aanval van vorig jaar novem
ber op de Suezkanaalzone begroot op
ruim 340 miljoen gulden.
DE BEELDROMANS zouden wellicht
teruggevoerd kunen worden tot de gete
kende kronieken uit de middeleeuwen en
misschien nog veel verder tot in de klas
sieke oudheid, zoals de zuil van Trajanus
ons doet zien. Wie nog wat meer stappen
in het verleden wil zetten komt bij Egyp-
tenaren en Assyriërs terecht en belandt
tenslotte in de Spaanse grotten van Alta-
mira, waar de holenmens in
prehistorische tijden zijn prent-
vérhalen op de rotswanden te
kende. Van de moderne vorm
van de beeldromans raken we
op die manier wel erg ver ver
wijderd, zodat we goed doen
te beginnen bij het jaar 1933,
toen de eerste moderne beeld
roman in de Verenigde Staten verscheen.
Sindsdien is in dat land een „boom" in
getekende en geschreven produkten ont
staan, zoals nog nooit tevoren is vertoond.
(Onderzoekers met een minder grote aver
sie tegen dit soort spreken van „het groot
ste en snelste litteraire succes van alle
tijden", wat niet alleen vriendelijker klinkt,
maar dank zij het woord „litterair" ook
nog blijk geeft van waardering).
Hoe het ook zij, het succes en de grieze
lig snelle ontwikkeling van de beeldromans
hebben we in ons eigen land na de oorlog
ana den lijve kunnen meemaken. Maar in
de Verenigde Staten ging dit in nog veel
sneller tempo. Konden daar op het eind
van de dertiger jaren ongeveer 60 verschil
lende tijdschriften en geschriftjes worden
geteld die onder de verzamelnaam beeld
romans vielen, in 1941 waren het er reeds
168 en vanaf 1948 konden er meer dan 400
worden geteld. De oplage per geschrift
wordt geschat op 250.000 tot 1 miljoen
exemplaren per maand. Op het eind van
1942 was de totale oplaag van alle beeld
romans in de V.S. ongeveer 12 miljoen,
maar dit cijfer steeg in 6 jaren tijds tot 60
miljoen en bedraagt momenteel meer dan
100 miljoen exemplaren. Niet per jaar,
maar per maand, zodat jaarlijks 1,2 mil
jard van deze geschriftjes over het Ame
rikaanse volk worden uitgestort.
De betekenis van dat cijfer
is verontrustend, want iedere
Amerikaan moet gemiddeld
7 van die vodjes per jaar
lezen om dit cijfer moge
lijk te maken. En bepalen
we ons alléén tot de jonge
ren dan komen we tot enige
tientallen, welk cijfer waar
schijnlijk met tenminste 4 vermenigvul
digd moet worden, omdat bekend is dat
de meeste beeldromans door vele handen
gaan eer zij terecht komen bij het afval,
d.w.z. het officiële afval dat op de vuilnis
belt terecht komt.
Schatten we de dikte van deze beeld
romans op gemiddeld cm, dan krijgen de
Amerikanen maandelijks een stapel gro
tendeels minderwaardige lees- en kijkstof
te verwerken ter hoogte van 500 km, een
toren waarvan een paar duizend wolken
krabbers gebouwd kunnen worden. En is
deze stapel verslonden, dan kan de vol
gende maand direct weer aan een nieuwe
worden begonnen. Het is ontstellend!
Vooral wanneer we de inhoud eens onder
de loep nemen.
Daarover morgen.
H. Vétïllon
(Nadruk verboden)
