Tweede Sovjet-kunstmaanzes maal zo
zwaar als Spoetnik en 800 km hoger
Meegezonden hondje - in drukpak -
blijkens signalen nog in leven
^'MORRIS
VERBIJSTERING IN HET WESTEN
HET W
Negen doden in het verkeer
Haarlems Dagblad
„Enorme vordering",
zegt professor Oort
72e JAARGANG No 100 MAANDAG 4 NOVEMBER 1957 302e JAARGANG No 253
EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING, VAN name y Haafl Dagbkd
Israëliër in Egypte van
Nederlands schip gehaald
Het woord is aan
Bedekte dreigementen tegen
koning Hoessein uit Cairo
„Geen macht ter wereld
kan u helpen"
Overbelast pontje met
kerkgangers omgeslagen
Vrouw van 58 jaar
verdronken
Melkvaarder tijdens storm
verdronken
Onvoldoende huisvesting in
Australië voor immigranten
Koudere nacht
V erkeersongelukken
DIT JAAR: 1006 DODEN I
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Telefoon q Tj Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.,
Adm. 5437, chef bezorging na 5 uur 7519. I I f *V* "B g 1 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt
Tel. Redactie 5389. Haarlem: Grote Hout- I I I T I II I g g final j I 1 I I g J 1 I dagelijks, behalve op zon- en feestdagen,
straat 93 alle afd. Tel. 15295*. Advertentie- iL JL Ja JL Jo inurf* Ja Ja Ja Ja t Abonnement p. week 59 ct p. kwartaal 7.65,
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Simon Koster
franco p. post 8.15. Losse nrs. 12 ct. Giro-
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks OPRECHTE HAARLEMSCHECOURANT
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Volgens een telegram van het 8204 ton
metende ss „Raki" van de Stoomvaart
maatschappij, Nederland, dat op weg is van
het Verre Oosten naar de Verenigde Sta
ten, is de 22-jarige Israëlische stoker
Michael Zerner zaterdag in Alexandrië
door Egyptische autoriteiten van boord
gehaald.
Zerner is in Nederland woonachtig en
heeft een Nederlandse werkvergunning. De
arrestatie geschiedde kort voor het vertrek
van de „Raki". Als reden werd opgegeven
dat men Zerner wilde ondervragen.
Tijdens de doorvaart door het Suezka-
naal was de stoker reeds door de Egypti
sche autoriteiten onder bewaking gesteld.
ADVERTENTIE
BARTELJOR1SSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TÉL. 717162
STURKA DAMESPANTALONS
T. W. Higginson:
Alle vormen van menselijk leven zijn
romantisch.
CAIRO (TJP.) Radio Cairo heeft ko
ning Hoessein van Jordanië„verrader" ge
noemd en hem een bedekt dreigement toe
gezonden. In 1950 waren er helden in Jor
danië, die voorkwamen dat koning Ab-
doellah een vredesverdrag met Israel sloot.
„Er zijn nog helden in Jordanië, die zijn
kleinzoon kunnen verhinderen een derge
lijk verdrag te tekenen", aldus de commen
tator (Koning Abdoellah werd in 1950
vermoord).
De commentator beweerde dat Hoessein
en zijn premier Samir El Rifai medio sep
tember een geheime ontmoeting hadden
gehad met de Israëlische premier David
Ben Goerion en mevrouw Golda Meir in de
Jordaanse stad Nabloes en daar een over
eenkomst bereikten van drie punten: liqui
datie van het probleem der Arabische
vluchtelingen, het aanknopen van betrek
kingen tussen Israel en Jordanië, en het
openstellen der onderlinge grenzen. Hoes
sein zou voor „dit verraad tegen het Ara
bische volk van Jordanië" dertig miljoen
dollar van de Verenigde Staten ontvangen.
„Jordanië", aldus de commentator,
„wordt geregeerd door een bende verra
ders, bestaande uit koning Hoessein, zijn
moeder Zein, die hem regeert, zijn oom
Sjerif Nasser, een handelaar in verdovende
middelen, en die aartshandlanger van het
imperialisme, Samir El Rifai".
Hoesseins grootvader Abdoellah werd
eveneens een „verrader" genoemd omdat
hij een ontmoeting had gehad met me
vrouw Meir die toen secretaris-generaal
van het joodse agentschap was en zijn troe
pen op het hoogtepunt van de Palestijnse
oorlog uit Lydda en Ramallah terug trok,
waardoor de flank van het Egyptische
leger bloot kwam.
„Geen macht ter wereld kan u helpen",
aldus zei de commentator over Hoessein.
Tot de Jordaniërs zei hij, dat Egypte aan
hun zijde staat.
Volgens een Cairo's blad, onderhande
len de Israëlische en Jordaanse ambassades
in Washington over een vredesverdrag.
Volgens zegslieden van het Israëlische mi
nisterie van Buitenlandse Zaken in Jeruza
lem is dit „volslagen onzin", en zou het
„beneden de waardigheid" van het minis
terie zijn officiëel te reageren op het be
richt.
Vier en twintig mensen raakten gister
morgen in het water van de ter plaatse
vrij diepe Vliet, op de grens van Rijswijk
en Delft, toen het pontje, waarop zij zich
bevonden, zonk en kapseise. De 58-jarige
mevrouw C. Th. van Zon uit Delft, is
daarbij verdronken.
De 17-jarige zoon van de veerman van
het pontje wachtte omstreeks elf uur aan
de Delftse zijde van de Vliet op de komst
van kerkgangers. Het waren bezoekers
van de gereformeerde kerkdienst, welke
was gehouden in de aula van het Christe
lijk Lyceum aan de Delftweg en bezoe
kers van de dienst in de Rooms-Katholie-
ke Kerk aan de Ternatestraat. Omdat het
regende en stormde wilden zoveel moge
lijk mensen tegelijk op het pontje, dat be
rekend is op ten hoogste twaalf mensen.
De jeugdige pontvoerder waarschuwde
nog dat er teveel mensen op het pontje
stonden, maar deze waarschuwing hielp
niet. Het pontje was nog maar enkele me
ters uit de kant, toen het begon te zinken.
Er ontstond een paniek en iedereen drong
naar één kant, waardoor het vaartuigje
kapseisde.
Op het hulpgeroep kwamen van alle kan
ten mensen toelopen. Gelukkig konden ve
len van de te water geraakten zwemmen.
Zij hielpen, met de ter hulp gesnelden,
waarvan enkelen zich eveneens te water
hadden begeven, de andere drenkelingen
naar de kant te brengen. Een 78-jarige
man wist een kleine jongen te redden.
Een mobilofoonauto van de Delftse poli
tie was spoedig ter plaatse. Een der agen
ten ging gekleed te water en hielp twee
mannen, die bezig waren 't pontje te kan
telen. Toen dit was gebeurd, vond men
mevrouw Van Zon. Onmiddellijk toegepas
te kunstmatige ademhaling bleef zonder
resultaat. Deze pogingen werden nog her
haald in het St. Hippolytusziekenhuis in
Delft, doch ook hier slaagde men er niet
in de levensgeesten te doen weerkeren.
Met een kraanwagen werd het pontje op
het droge gebracht en voor onderzoek
naar het politiebureau te Rijswijk ver
voerd.
Vanmorgen vroeg is de ongeveer 50-
jarige melkvaarder Bijsterveld uit Sneek
in het brede water „De Geeuw'' te IJlst
verdronken, toen zijn boot tengevolge van
de storm vol water liep en zonk. B. was
gehuwd en had geen kinderen. Het stoffe
lijk overschot is nog niet gevonden.
SYDNEY (UP) De minister van Huis
vesting van de Australische staat Nieuw
Zuid-Wales, A. Landa, heeft zich erover
beklaagd, dat de federale regering duizen
den immigranten toelaat, terwijl de kans
op huisvesting „nihil" is. Op een conferen
tie over huisvesting zei hij, dat het ver
keerd is immigranten naar Sydney te
brengen, waar zij geen kans hebben op
een huis, terwijl vele Australiërs al tien
jaar op een huis wachten.
De directeur van de sterrewacht te Lei
den, prof. dr. J. H. Oort, heeft het lanceren
van de tweede Russische kunstmaan een
„enorme vordering" genoemd. Als de
nieuwe satelliet inderdaad meer dan 500
kilo weegt en zich op meer dan 1500 km
van de aarde beweegt, dan betekent dit
een grote stap voorwaarts, aldus prof.
Oort, die voorts meent, dat de Russen de
Amerikanen nog steeds voor zijn op dit
gebied.
LONDEN (Reuter/AFP/UP) Zondagochtend in alle
vroegte meldde radio-Moskou, dat de Sovjet-Unie opnieuw
een kunstmaan had opgezonden. „Aan boord bevindt zich
een hond", zo werd er aan toegevoegd. Terwijl Westelijke
geleerden en politici deze laconieke mededeling nog aan
het verwerken waren, kwamen reeds uit alle delen van de
wereld Parijs, Londen, Den Haag, Sydney, Japan, Toronto
en Berlijn berichten binnen over een goede ontvangst
van de radio-seinen der tweede kunstmaan. Zij heeft dezelfde
snelheid als de eerste, namelijk 28.000 km per uur en zij zendt
radiosignalen op dezelfde golflengten uit, en wel op 7 '/2
en op 15 meter. Maar in tegenstelling tot de Spoetnik, die
naar een hoogte van 900 km was geschoten, werd deze
tweede satelliet tot op 1500 km hoogte gelanceerd. Volgens
latere berichten zou de baan, welke zij beschrijft, zelfs 1700
km van de aarde verwijderd zijn.
Het gewicht van de eerste kunstmaan was 83,6 kg, maar
dat van deze satelliet bedraagt niet minder dan 508,3 kg.
Het is vooral ook dit feit, waarvan Westelijke geleerden
diep onder de indruk zijn. Volgens hun berekeningen zou
dit het gewicht van de gehele raket op minstens vijfhonderd
ton brengen. Men acht het zelfs met de tot nu toe
bekende brandstoffen onmogelijk, zodat de Russen ook op
dit gebied iets nieuws moeten hebben toegepast of kern
energie hebben moeten aangewend.
ADVERTENTIE
LONDEN, (UP) De tekst van het communiqué, dat radio Moskou over de tweede
kunstmaan heeft uitgegeven, is de volgende: „De tweede kunstmatige aardsatelliet is
op 3 november in de Sovjet-Unie gelanceerd. Volgens de beschikbare gegevens ver
tegenwoordigt zij de laatste trap van de vervoerende raket en bevat containers met
wetenschappelijke instrumenten en radiozenders. De containers met apparatuur
wegen 508.3 kilo. De satelliet draagt een container met een experimenteel dier (een
hond). Aan de satelliet is een baansnelheid van ongeveer 8000 meter per seconde
gegeven. Zijn maximale afstand van de aarde (apogeum) overtreft 1500 kilometer."
In overeenstemming met het program van het internationaal geofysisch jaar voor
bestudering van de bovenlaag der dampkring alsmede de fysieke processen en om
standigheden van het leven in kosmische ruimte, werd de tweede kunstmatige aard-
satelliet op 3 november in de Sovjet-Unie gelanceerd.
De tweede kunstmatige satelliet die in
de U.S.S.R. ontwikkeld is, vertegenwoor
digt de laatste trap van de moederraket,
waarin containers met wetenschappelijke
instrumenten zijn ondergebracht.
De tweede kunstmatige satelliet ver
voert: instrumenten voor bestudering van
zonnestraling in de korte golf, ultra-violet
en röntgen regionen van het spectrum,
instrumenten voor de studie van kosmische
stralen, instrumenten voor bestudering van
temperatuur en druk, een luchtdichte con
tainer met een hond, een luchtverversings
systeem, voedsel en instrumenten voor be
studering van levensprocessen in de om
standigheden der kosmische ruimte, meet
instrumenten voor het overseinen van de
resultaten van wetenschappelijke metingen
naar de aarde, twee radiozenders, die op
de frequenties 40.002 en 20.005 kilocycles
werken (golflengten respectievelijk onge
veer 7,5 en 15 meter) en de vereiste kracht
bronnen.
Het totale gewicht van de bovengenoem
de apparatuur, het experimentele dier en
de krachtbronnen, bedraagt 508.3 kilo
gram.
Volgens observatoria is aan de satelliet
een baansnelheid gegeven van ongeveer
8000 meter per seconde.
Volgens berekingen, die op het ogenblik
door directe observaties gecontroleerd
worden, overtreft de maximum-afstand
van de satelliet ten opzichte van de opper
vlakte der aarde 1500 kilometer. De tijd
van een volledige rondgang is ongeveer
1 uur 42 minuten, De hoek van inclinatie
van de baan ten opzichte van het vlak van
de evenaar is naar schatting -65 graden.
Volgens van de satelliet ontvangen ge
gevens, werken de wetenschappelijke in
strumenten en de controle op de levens
processen in het dier normaal.
Op de derde november passeerde de
tweede kunstmatige satelliet boven Mos
kou te 7.20 uur en zal zij weer verschijnen
te 9.05 uur Moskou-tijd.
De seinen van de radiozenders van de
satelliet op 20.005 kilocycles worden ge
geven in de vorm van telegraafseinen, die
ongeveer 0,3 seconde duren, met een pauze
van gelijke duur. De 40.000 kilocycles zen
der geeft een voortdurende toon.
Met de succesvolle lancering van de
tweede kunstmatige aardsatelliet met di
verse wetenschappelijke instrumenten en
een experimenteel dier, zijn Sovjet-geleer-
den bezig het program van bestudering
van de kosmische ruimte en bovenlagen
van de dampkring te verruimen. De onge-
peilde natuurlijke processen, die in de
kosmos aan de gang zijn, zullen thans be
grijpelijker worden voor de mens.
De werkers van de research-instellingen,
ontwerp-bureaus, de beproevers en indu
strie-arbeiders, die de tweede kunstmatige
satelliet van de Sovjet-Unie van de aarde
gecreëerd hebben, hebben de lancering er
van gewijd aan de 40ste verjaardag van de
grote socialistische oktober-revolutie".
seling heeft men het hondje, dat volgens
de laatste berichten „Damca" heet, erop
getraind periodiek voedsel tot zich te
nemen bij het luiden van een bel.
MOSKOU (UP) De Pravda, het orgaan
van de communistische partij der Sovjet-
Unie, meldt vandaag dat apen misschien de
volgende passagiers in ruimteschepen zul
len zijn. Ook vertelt de Pravda, dat de
studie van speciale problemen en organis
men in de ruimte misschien ook zal leiden
tot het meesturen van knaagdieren, week
dieren en insecten.
Wat de hond in Spoetnik II betreft, zegt
de Pravda, dat de observaties van het
gedrag van dit dier ons in staat zullen
stellen de invloed op organismen te be
palen van factoren, welke niet bestudeerd
konden worden onder laboratorium-om
standigheden gedurende vluchten op grote
hoogten in vliegtuigen. Het blad zegt dat
factoren als de invloed van de afwezigheid
van gewicht, en primaire kosmische stra
ling en ultra-violette zonnestraling tot
dusverre nauwelijks bestudeerd zijn van
uit de medisch-biologische hoek. Dit kan
alleen geschieden door een lange vlucht in
de bovenlagen van de dampkring.
„Het is heel natuurlijk dat de eerste
satelliet-passagier een warmbloedig dier
een hond diende te zijn, waarvan de
normale fysiologie voldoende bestudeerd
is". De Pravda zegt dat het meesturen van
apen en andere dieren een „goede moge
lijkheid voor genetische studie" zal ver
schaffen.
Tabellen
Radio-Moskou publiceerde zondagavond
tabellen van de tijden, waarop de twee
kunstmanen boven de verschillende landen
zullen verschijnen. Hieruit blijkt, dat de
eerste satelliet boven Europa in noord
oostelijke richting draait en de tweede in
zuidoostelijke.
Een Russische geleerde, prof. Koekakin,
verklaarde via radio-Moskou dat de twee
de kunstmaan „aanzienlijk langer" om de
aarde zal draaien dan de eerste.
Hij zei voorts, dat de nieuwe satelliet
twaalf minuten kan worden waargenomen.
Voor de eerste was dit slechts zes minuten.
Dit is een gevolg van de grotere omvang
en de grotere hoogte van de nieuwe kunst
maan.
Volgens de tot nu toe van de kunstmaan
opgevangen berichten leidde de hond nog
steeds een „normaal bestaan".
BERLIJN (UP) Volgens het Oostber-
Ujnse dagblad „Jonge Wereld" zullen de
Russen proberen de hond in de tweede
satelliet weer levend op aarde te laten
terugkeren. Het blad zegt, dat na zekere
t(jd de capsule, waarin de hond zit, weg
geschoten zal worden. Daar dit per radio
geregistreerd zal worden, bestaat de moge
lijkheid maatregelen te nemen om het dier
veilig terug naar de aarde te brengen.
„Jonge Wereld" zegt, dat de capsule
twee a drie uur nodig zal hebben om de
aarde te bereiken. In die tijd kan de plaats
van landing berekend worden en vliegtui
gen worden uitgestuurd om de hond op te
halen. Een remmechanisme zal beletten dat
de capsule zelf een satelliet wordt. Het
blad zegt, dat de hond op enkele honder
den kilometers boven de aarde uit de cap
sule geschoten zal worden en per parachute
naar de aarde zal terugkeren.
Met het oog op een regelmatige stofwis-
De hond, die in de tweede Russische satelliet wordt meegevoerd is van een Eskimoras
(in het Russisch Laika). De Laika, een wijfje, gedraagt zich rustig en haar algemene
toestand is bevredigend. Tot dusver waren Russische experimenten met honden in
raketten tot hoogten van meer dan 100 km bekendgemaakt. Prof. Prokrovsky deelde
in juni mee, dat de honden zich na de landing normaal gedroegen. Professor Kasatkin
heeft in een voor de Russische luisteraars bestemde uitzending van radio-Moskou
medegedeeld dat de Eskimo-hond, die zich in de tweede kunstmaan bevindt, „onge
twijfeld aan straling door de zon en andere kosmische straling wordt blootgesteld."
„De kunstmatige aardsatelliet staat bloot aan een krachtig bombardement door
kosmische stralen, die door het omhulsel van de kunstmaan dringen en ook invloed
hebben op de hond. Wij zullen hierdoor te weten komen, hoe levende wezens op een
dergelijke straling reageren", aldus proiessor Kasatkin.
Te Amsterdam is zaterdag de Hon
gaarse vrijheidsstrijd herdacht. Daarbij
was ook mevrouw Anna Kethly aan
wezig, oud-minister van staat van
Hongarije. Men ziet haar hier bp een
korte plechtigheid voor het Nationaal
Monument op de Dam.
ttXXjooctnoooocooooocoooooooooooooooooooooooooooooocoooa.
VERWACHTING, medegedeeld door 8
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van fi
maandagavond tot dinsdagavond, op
gemaakt om 11.15 uur:
Aanvankelijk opklaringen en een j
matige tot krachtige zuidweste- g
lijke wind, later weer meer be- 8
wolking. Tijdelijk regen en mo-
gelijk weer tot stormachtig toe- 8
nemende wind tussen zuidwest
en zuid. Iets koudere nacht. Mor-
gen overdag ongeveer dezelfde
temperaturen als tvandaag.
'p, Volledige weerrapporten op pagina twee.
>OCKXXXJULXJUU
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
Kort na de start is zondag een West
duits verkeersvliegtuig, dat van Dus-
seldorp naar New York was vertrokken,
brandend neergestort in een volkstuin
complexDe DC-4 raakte het dak van
een bankgebouw, na het opstijgen van
het vliegveld Lohausen, Zeven perso
nen kwamen bij het ongeluk om het
leven: zes inzittenden van het vliegtuig
en een oude vrouw, die in een tuin
huisje zat. Haar dochter behoort tot de
vier zwaar gewonden. In de machine
zaten negen personen. Op de achter
grond ziet men het brandende dak van
het gebouw, dat geraakt werd.
Zondagmiddag om tien voor twee zjjn op
de Binnenweg nabjj de hervormde pastorie
te Bennebroek twee motorrijders door nog
onbekende oorzaak tegen elkaar gebotst.
De 44-jarige W. Mudde uit Bennebroek liep
ernstige verwondingen op en overleed ter
plaatse. De andere motorrijder, de 31-jarige
P. Goossens, eveneens uit Bennebroek,
werd met een gecompliceerde beenbreuk
en een kaakfractuur naar een gasthuis te
Haarlem vervoerd.
De Rijkspolitie verzoekt een bromfiets
rijder, die blijkens mededelingen van kin
deren het ongeval heeft gezien en zich
I daarna in de richting Heemstede heeft be
geven, zich voor het verstrekken van in
lichtingen te melden aan het bureau van
de Rijkspolitie, Bennebroekerlaan 3 A,
telefoon 02502-203.
De 77-jarige H. Jansen uit N ij m e g e n
is, toen hij plotseling de Voorstadslaan
overstak, door een auto aangereden. Hij
kreeg een zware schedelbasisfractuur en is
enige uren later in het Canisiusziekenhuis
overleden.
De auto van de heer Smit uit Meppel is
nabij Rollekate de Dedemsvaart in
gereden, vermoedelijk doordat de bestuur-
Bij verkeersongelukken in 1957 j
in ons land zijn terstond of kort
j daarna om het leven gekomen 1006 i
personen, van wie 195 kinderen.
der schrok van een paar wielrijders. De
heer Smit kon zich redden, maar toen diens
echtgenote mevr. Smit-Berghuis uit het
water was gehaald bleken haar levens
geesten reeds geweken.
Toen de 38-jarige mej. T. van Ensbergen
uit Spijkenisse op de Woudenbergseweg bij
A u s t e r 1 i t z uit de autobus stapte en
achterom deze bus liep, werd zij door een
passerende auto aangereden en op slag
gedood. De auto ging enkele keren over de
kop. De bestuurder bleef echter ongedeerd.
Drie personen zijn om het leven gekomen
bij een auto-ongeval in de buurtschap Ach
terland onder de gemeente Groot A m-
m e r s. Door een oneffenheid in de weg
kantelde een personenauto, bestuurd door
de 60-jarige heer J. van der Mark uit
Langerak en kwam in een diepe sloot. De
bestuurder, zijn 12-jarig dochtertje Greet je
en een 7-jarig buurmeisje, Aantje Witzier
kwamen daarbij om het leven.
Zaterdagavond om half acht is de 52-
jarige J. Groenintwoud uit L i s s e ter
hoogte van de Beekbrug in het buurtschap
De Engel te Lisse tegen een juist passeren
de auto, bestuurd door G. S. uit Hillegom
opgelopen. De heer Groenintwoud was on
middellijk dood.
Op de Rotterdamseweg te R ij s w ij k,
tussen de hoofdingang van het vliegveld
Ypenburg en het benzinestation is een per
sonenauto die uit de richting Den Haag
kwam, tegen een stilstaande vrachtauto
met aanhangwagen gebotst. De personen
auto schoof gedeeltelijk onder de aanhang
wagen. In de personenauto zaten zes stu
denten uit Delft. Bij aankomst van de poli
tie stond een van hen naast de auto, ter
wijl de andere vijf bewusteloos en over
dekt met hoofdwonden in de auto lagen.
Alle slachtoffers werden onmiddellijk naar
het ziekenhuis in het Westeinde te Den
Haag overgebracht, alwaar bij aankomst
een van hen, de 20-jarige A. van D. uit
Amsterdam bleek te zijn overleden.
