Zjoekov ook verwijderd uit de partijleiding Westelijke geleerden verbaasd over gewicht van Spoetnik II r M Socialisten bereid zitting te nemen in kabinet-Gaillard Prof. Chobotarev: „De maan ligt binnen ons bereik" NAAIMACHINES Goed geschoten Van dag tot IJzeren kruizen altijd even lekker Britse stem: „Amerihu tot een derderangs mogendheid afgezakt ^Praatótoel Startsnelheid moet alleen nog 3 km per seconde hoger worden MAANDAG 4 NOVEMBER 1957 3 dag Hij erkent zijn feilen en wordt beschuldigd van ketterij, ijdelheid en zelfverheerlijking Kabinet verschijnt morgen op zo breed mogelijke basis voor de Nationale Vergadering Mao Tse Toeng in Moskou Partij boven alles MARTSM UITHNBOGAARD Dr. Victor van Vriesland gehuldigd Op d& Voor Duitsers die de Hitlerperiode „die gute alte Zeit" noemen, begint de tegen woordige toestand van de Westduitse Bondsrepubliek hoe langer hoe behaag lijker te worden. De voormalige „pluto- kratische" tegenstanders Groot-Brit- tannië en Frankrijk verkeren in grote moeilijkheden, zowel binnenslands als in hun, eertijds zo felbenijde, afhankelijke gebieden en invloedssferen en bondskan selier Adenauer brandmerkt de Sovjet- Unie als de grootste vijand van Europa. Als hij niet gezegd had dat de vrije wereld zich tegen de „bolsjewistische dreiging" moet verenigen onder leiding van Ame rika en als hij de „Drang nach Osten" niet maar als pro memorie-post in zijn regeringsverklaring had vermeld, dan zou het helemaal mooi zijn geweest. Daar staat tegenover dat zij triomfan telijk hun oorlogskruizen voor de dag kun nen halen en, mochten ze de versierselen opgeruimd hebben in de waan, dat de goede oude tijd „nie wieder" zou komen, dan kunnen ze nieuwe in de winkel ko pen. Voor Hitlermaniakken is de „gute alte Zeit" nog niet aangebroken en zal, naar wij hopen nimmer aanbreken, maar zij kunnen hun geliefde symbolen in mi niatuur krijgen en hun hoop achter hun jasrevers verbergen. Wij zouden het pronken met die mal- loterige militaire kruizen aan gene zijde van de grens met schouderophalen kun nen voorbijgaan, ware het niet dat die onderscheidingstekenen voor ons het sym bool zijn van een kwade oude tijd, die wij nimmer terug wensen. Wij vinden het jammer dat de regering in Bonn, die voor alle officiële instellingen het woord „Bun des" gebruikt om de breuk met het ver leden zo duidelijk mogelijk te markeren, ook die oorlogskruizen niet heeft vervan gen door „Bundeskreuze" en niet radi caal heeft gebroken met onderscheidings tekenen, die zijn uitgereikt voor oorlogs daden in een verleden, dat eer Duits dan Europees genoemd kan worden. De Duitsers blaken financieel-econo- misch al zozeer van gezondheid, dat wij gaarne aannemen, dat zij ook militair met de dag steviger op hun benen komen te staan, zonder er door ijzeren kruizen aan herinnerd te worden op welke wapenfei ten in het Duitse verleden zij kunnen bogen. Dat kan het vertrouwen in een bondgenoot, wie een vredelievende poli tiek is opgelegd om de status quo te hand haven, ondermijnen en wantrouwen kwe ken, waar eenheid is geboden om althans niet me^er te verliezen. ADVERTENTIE Alle merken, dus ruime keuze ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444 ADVERTENTIE MOSKOU (Reuter) Het presidium van de Russische communistische partij, het hoogste uitvoerend orgaan in de Sovjet-Unie, dat de politiek van de partij ontwerpt, heeft in een communiqué medegedeeld, dat maarschalk Zjoekov uit de uitvoerende organen is verwijderd omdat hij zich verzet had tegen partij- besluiten. Zjoekov zal een nieuwe taak krijgen „in overeenstemming met zijn ervaring en bekwaamheden", zoals par tijsecretaris Kroesjtsjev reeds had ver klaard. De eenenzestigjarige Zjoekov werd als eerste beroepsmilitair lid van het presi dium in juli na zestien maanden kandi daat-lid (zonder stemrecht) geweest te zijn. Hij is ook als lid van het centrale partijcomité geschrapt. (Reuter/AFP) Het partijorgaan de Pravda meldde dat Zjoekov op de jongste partijvergadering zijn fouten als leider van de strijdkrachten heeft toegegeven. Volgens de Pravda hebben acht maar schalken, een admiraal en drie generaals, die Zjoekov al vele jaren kennen, een stemmig zijn tegen de partij gericht gedrag veroordeeld. Zjoekov heeft be loofd zijn gedrag te herzien. Hij ver klaarde op de voltallige partijvergade ring dat het hem speet, dat hij zijn fouten niet eerder had ingezien. Zjoekov gaf toe, aldus de Pravda, dat hij in 1946 terecht uit het centrale partij comité gestoten is; toen had hij niet willen toegeven dat deze maatregel juist was. Maarschalk Konjev schrijft in de Prav da, dat het voor een groot deel de schuld van Zjoekov was, dat de Sovjet-Unie in 1941 zo slecht voorbereid was. Zjoekov had zich overschat. Na de overwinning van Stalingrad was Zjoekov er niet in ge slaagd de vijandelijke troepen geheel on schadelijk te maken. Tijdens de slag om Berlijn had hij de berichten over de te rugtrekking van de Duitsers onderschat. Hij had in de tweede ooi-log geen grotere rol gespeeld dan de andere comman danten. Zjoekov was bijzonder ijdel en van zijn positie als minister van Defensie had hij gebruik gemaakt om zich op een voetstuk te plaatsen, aldus maarschalk Konjev. Na de oorlog had Zjoekov een schilderij van zich laten maken, waarop hij is af gebeeld op een wit paard, met de bran dende Rijksdag op de achtergrond en de Duitse vlag onder de hoeven van het paard. Ideologisch bezien was dit schil derij schadelijk, maar Zjoekov had niette min opdracht gegeven het in de leger museums ten toon te stellen. 'i f&Sf.iu J~ i i- Tegen de party In de resolutie van het centrale comité, krachtens welke Zjoekov uit de partijlei ding is gezet, heet het, dat Zjoekov de leninistische partijbeginselen voor de strijdkrachten heeft geschonden en een gedragslijn heeft gevolgd die het werk van de partij organisaties, politieke or ganen en militaire raden bemoeilijkte en (Van onze correspondent in Parijs) De Franse socialisten hebben gisteren in een speciaal congres besloten zitting te nemen in het kabinet, dat Félix Gaillard probeert te vormen. Met deze bereidver klaring, die de socialistische secretaris generaal Guy Mollet, die zelf als forma- t ur heeft gefaald, niet zonder grote moeite en met een meerderheid van slechts 2087 tegen 1732 stemmen van zijn partijgenoten had losgekregen, lijkt het voornaamste obstakel te zijn opgeheven, dat Gaillard nog op zijn weg ontmoette. De conservatieven hebben de jonge radicaal, die morgen zijn 38ste verjaardag viert, al eerder hun zegen gegeven, en de rooms- katholieke volksrepublikeinen hadden hun medewerking afhankelijk gesteld van de houding der socialisten. Onvoorziene omstandigheden voorbe houden, zal Gaillard na vijf weken van crisis morgen de Kamer een regering kunnen voorstellen, die op de brede basis rust, welke reikt van socialisten via rooms-katholieken en radicalen tot en met de conservatieven. Dollarleningen Gaillard, die de zesde formateur in deze langdurigste crisis der vierde republiek was, moet zijn regeringsverklaring al heb ben opgesteld. Zijn plannen komen, wat Algerije betreft, overeen met de voorne mens, die Mollet vorige week ontvouwde, doch op sociaal gebied zou Gaillard een wat minder ambitieuze lijn willen volgen. Om de staatsfinan iëi enigszins op peil te brengen, zou Gaillard bij Amerikanen en Duitsers ieder een lening van tweehon derd miljoen dollar willen afsluiten. Bij dit beroep op financiële steun zou de nieuwe MOSKOU (Reuter) President Mao Tse Toeng van Communistisch China is zaterdag te Moskou aangekomen voor het bijwonen van de plechtigheden ter gelegen heid van de veertigste verjaardag van de oktoberrevolutie. Hij werd op het vlieg veld welkom geheten door president Voros- jilov, Premier Boelganin, partijsecretaris kroesjtsjev en vice-premier Mikojan. BELGRADO (Reuter)) President Tito van Joegoslavië zou, aldus verluidt te Belgrado, mogelijk de komende twee of drie maanden het bed moeten houden. Di plomaten in Belgrado, die Tito goed ken nen, zeggen er niet aan te twijfelen dat de spitaanval ernstig is. Franse regering zeker niet nalaten ener giek op de trommel der Atlantische en Europese solidariteit te roffelen. Niette min vraagt men zich te Parijs al niet zon der gerechtvaardigde vrees af of de Fran sen daarbij zelf aan een nieuwe en ern stige financiële aderlating kunnen ontko men. Kleiner kabinet Gaillard zou de meerderheid der figu ren overnemen, die Mollet vorige week al had opgenomen n zijn regering, die door het parlement toen echter werd afgewe zen. De nieuwe ploeg zal echter aanmer kelijk kleiner van omvang worden en met name geen staats-ministers meer om vatten, welke ere-titel Mollet onder meer aan een viertal oud-premiers had toege kend. Of een regering, waarin socialisten en conservatieven, die het over weinig punten eens zijn, moeten samenwerken, veel positieve resultaten kan opleveren, mag men betwijfelen. Doch zo lang als het duurt waait de wind nu uit de hoek der verzoening, zodat Gaillard als jongste mi nister-president, die Frankrijk ooit heeft gekend, deze week tenminste onder be trekkelijk gunstige politieke omstandighe den zal kunnen starten. de leiding en het gezag van de partij, haar centrale comité en de regering over het leger en de vloot uitsloot. Volgens de resolutie heeft de vergade ring van het centrale comité voorts vast gesteld, dat de verheerlijking van de per soon van kameraad Zjoekov in het leger, met diens persoonlijke medewerking en door lage vleiers werd bevorderd. Zjoekov, aldus de resolutie, werd hemelhoog ge prezen in lezingen, berichten, artikelen, films en vlugschriften, zijn persoon err, zijn rol in de grote patriottische oorlog werden te zeer geroemd. Bovendien werd de werkelijke geschiedenis van de oorlog ten behagen van kameraad Zjoekov ver valst. De geweldige inspanningen van het Russische volk werden gebagatelliseerd, alsook de moed van alle manschappen en de rol van hun bevelhebbers en politieke werkers, de militaire bekwaamheid van de bevelhebbers aan het front, van de legers, de vloten en de leidende en inspi rerende rol van de partij. De resolutie die met algemene stemmen door het centrale comité is goedgekeurd, werd een week na het ontslag van Zjoe kov als minister van Defensie, bekendge maakt. De ingewikkelde internationale toestand en „de bewapeningswedloop in de voor naamste kapitalistische landen" maken het noodzakelijk, dat de bevelhebbers, po litieke organen en partij-organisaties on vermoeid de militaire paraatheid van de troepen versterken, aldus de resolutie. De vergadering acht het van belang het werk van de partij in het Russische leger en de vloot nog te verbeteren, daar de voor naamste bron van de macht van het Rus sische leger en de vloot besloten is in het feit, dat de communistische partfj hun or ganisator, leider en leermeester is. Kame raad Zjoekov bleek een politiek oneven wichtig leider te zijn, geneigd tot avontu- risme zowel in het begrip van de hoofd taken van de Russische buitenlandse poli tiek als in de leiding van het ministerie van Defensie. Het Russische persbureau Tass meldt, dat partijorganisaties in grote steden zoals Moskou, Leningrad, Kiev, Tasjkent, het besluit tegen Zjoekov zaterdag hebben goedgekeurd. BELGRADO (Reuter) Mikhail Soes- Jov, lid van het presidium en plaatsver vangend secretaris van het centrale co mité, zou het rapport over Zjoekov aan het comité hebben overhandigd. Buiten landse waarnemers in Belgrado zeggen, dat als dit juist is, Soeslovs rol als de hoofdaanklager meer waarde zou kunnen verlenen aan de Joegoslavische overtui ging, dat „stalinisten" de val van Zjoekov hebben bewerkt. Naar de Joegoslavische opvatting is Soeslov een van de vooraan staande „stalinisten", die hun positie heb ben kunnen behouden. Zuivering in het leger Men verwacht thans ingrijpende ver anderingen in de Russische legerleiding, nu de invloed van Zjoekov teniet gedaan is. De partij zal, aldus Reuter, thans haar gezag in de militaire politiek ten volle laten gelden. Bij de wijzigingen in de hoogste legerleiding zal waarschijnlijk in de eerste plaats de 57-jarige maarschalk Vassily Sokolovsky betrokken zijn. Hij was in de oorlog stafchef en is een van Zjoekovs voornaamste medewerkers ge weest. Maarschalk Konstantin Rokos- sovsky, ook een van Ruslands eerste be velhebbers in de laatste oorlog, is reeds uit Moskou verdwenen. Hij was plaats vervangend minister van Defensie voordat hij, de vorige maand, het bevel kreeg over het aan Turkije en Perzië grenzende transkaukasische front. Maarschalk Zjoekov had van 1946 tot Stalins dood in 1953 Odessa als stand plaats. Stalin drong hem naar de achter grond omdat hij het opkomen van een krachtige en populaire persoonlijkheid in de legerleiding vreesde. Volgens Reuter lijkt alles er op te wijzen, dat soortgelijke beweegredenen achter zijn vermoedelijke tweede verbanning uit Moskou liggen. Kroesjtsjev bracht de maarschalk, kort na Stalins dood, terug naar Moskou. Hij werd eerst waarnemend minister van De fensie, in februari 1955 minister van Defensie, als opvolger van de huidige pre mier, maarschalk Boelganin. Men ver wacht, dat Zjoekov een militaire functie van betrekkelijk ondergeschikt belang op een post ver van Moskou verwijderd zal krijgen. Hij is, sinds hij uit Albanië terug keerde, niet in Moskou gezien. Men denkt evenwel, dat hij zich nog in Moskou en waarschijnlijk thuis bevindt. ADVERTENTIE VOOR BLIJVEND GELUK NAAR DE VERLOF'"" «P'P^FNSPECIAIIST Schoterweg 37 - Haarlem - Tel. 16261 Bel ons voor een afspraak Men ziet v.l.n.r. dr. Victor E. van Vries land, mevr. Van Vriesland-Canivez en prof dr N. .4 Donkersloot LONDEN (Reuter-AFP) De directeur van het Amerikaanse Vanguardplan (dat de lancering van een Amerikaanse kunst maan omvat) verklaarde zondagmorgen tegenover verslaggevers, dat het afschie ten van de tweede Russische aardsatelliet in genen dele het Amerikaanse program ma voor het afschieten van een kunstmaan in begin 1958 verhaast. Algemeen was in wetenschappelijke kringen de verbazing over het grote ge wicht van de nieuwe kunstmaan. Geleer den van het Amerikaanse leger en de vice- voorzitter van het Britse genootschap voor de ruimtevaart zyn van mening dat de draagraket en de satelliet tezamen onge veer 500 ton moeten hebben gewogen vol gens de algemeen aanvaarde verhouding tussen raketgewicht en nuttige last van 1000 1. Verscheidene geleerden vermoeden, dat de Russen een nieuwe chemische brandstof hebben gebruikt of zelfs kern energie voor de voortstuwing hebben we ten aan te wenden. Te groter is de ver bazing omdat de hoogte byna 50 percent groter is dan van de Spoetnik. De Japanse dierenbescherming heeft haar afschuw uitgesproken over het feit dat er een hond aan boord is. Zij zal een krach tig protest bij de Russen indienen en het onderwerp ter sprake brengen op het in ternationale dierenbeschermingscongres, dat in mei 1958 in Den Haag zal worden gehouden. In de loop van de afgelopen twee dagen bereikten protesten van dieren beschermingsverenigingen uit tal van lan den Moskou Vele geleerden in de westelijke landen noemden zondag het lanceren van de twee de Russische kunstmaan, die bngeveer 500 kg weegt en een hond met zich voert, „ver bazingwekkend" of „ongelofelijk". Prof. dr. D. F. Lawden, hoogleraar in de wiskunde aan. de universiteit van Canter bury, heeft in Wellington verklaard dat de Russen op raketgebied een voorsprong van jaren hebben op de Amerikaanse geleerden en technici. Hij zei voorts dat ruimtevaart voor mensen mogelijk nog slechts een kwestie van „een paar maanden" is. WASHINGTON In officiële Ameri kaanse kringen is men van mening dat de Russen, ondanks de spanningen in de Rus sische communistische partij, in staat zijn een belangrijke voorsprong op wetenschap pelijk gebied op de V. S. te behalen en aldus hun prestige in het buitenland te vergroten en hun strategische positie te versterken. De grootste verrassing voor de Amerikaanse geleerden en technici was zondagmorgen de grootte en het gewicht van de nieuwe kunstmaan. In politieke kringen in de V. S. is men De voorzitter van het Nederlandse Pen- centrum, dr. Victor E. van Vriesland, is ter gelegenheid van zijn 65ste verjaardag za terdagavond in Amsterdam aan een offi ciéél Pen-diner, waaraan bijna negentig leden en gasten aanzaten, op bijzonder hartelijke wijze gehuldigd. Prof. dr. N. A. Donkersloot hield namens het Pen-centrum de officiële feestrede, waarin hij een schets gaf van van Vriesland als mens en letter kundige. Hij bood tot slot een liber ami- corum aan, waarin door Ben Stroman, Alfred Kossman, Willem Brandt en hemzelf een karakteristiek van het oeuvre van Van Vriesland wordt gegeven. De dichter Willem Brandt, die als tafelpresident fungeerde, huldigde Van Vriesland in het bijzonder als voorzitter van het Pen-centrum en bood hem namens het bestuur een rust stoel als geschenk aan Spreker betrok ook mevrouw Van Vriesland in deze hulde en overhandigde haar een orchidee. Dezelfde attentie ontving mevrouw K de Josselin de Jong, die mede als gast aanzat, wegens haar aftreden als bestuurslid, na deze func tie gedurende twaalf jaar te hebben ver vuld. De uitgever Von Eugen overhandigde Van Vriesland met een toespraak een proefnummer van diens verzamelde kritie ken en essays, waarvan het eerste deel nog dit jaar het licht zal zien. Voorts werden huldigingstoespraken gehouden door onder anderen de heer Frans Smits als vice-voor- zitter van het Vlaamse Pen-centrum, de heer Lode Baekelmans als voorzitter van de Vlaamse Vereniging van Letterkundi gen, de heer Gabriel Smit en mevrouw Èmmy van Lokhorst namens de Nederland se Verenigng van Letterkundigen en door de nestor der Nederlandse dichters mr. H. W. J. M. Keuls. Dr van Vriesland dank te in een toespraak voor het hem aange boden festijn. yy van mening dat de Russen, door juist op dit tijdstip een nieuwe kunstmaan te lan ceren, het effect op de publieke opinie van de zaak-Zjoekov wilden verzwakken. Verschil niet zo groot Dr. John Hagen, directeur van het Ame rikaanse kunstmaanproject „Vanguard", heeft in een vraaggesprek verklaard, dat het verschil tussen het gewicht van de eerste en tweede kunstmaan wellicht niet zo groot is als de cijfers suggereren. De huidige kunstmaan is ingebouwd in het laatste raketdeel, zei hij. De conclusie die uit de door Moskou verstrekte gegevens kan worden getrok ken, is, dat er op het gebied van de raket aandrijving bij de tweede kunstmaan geen grote stap voorwaarts is gedaan, aldus dr. Hagen. De New York Times schrijft: „Het samenvallen van de barbaarse vernede ring van Georgi Zjoekov en het lanceren van de tweede Spoetnik maakt het wel duidelijk dat de regeerders van de Sovjet- Unie barbaren blijven, ook al perfectio neren zij hun raketten. Het is maar goed, dat de tweede Spoetnik zo spoedig rees nadat Zjoekov viel. We hebben ons de af gelopen week geconcentreerd op de machtsstrijd in Mo?kou, waarvan de Zjoekov-affaire getuigde. Maar Spoetnik nr. twee zal ons béter van pas komen, wanneer zij ons eraan herinnert hoe ge vaarlijk het zou zijn om onze hoop voor de toekomst te baseren op een conflict in Moskou, inplaats van op ons eigen succes in het voorbijstreven van de schrikwek kende Russische verrichtingen op het ge bied van raketten, prestaties, welker ge volgen voor hun militaire machtsont plooiing wij slechts tot ons eigen zeer ernstige gevaar zouden verwaarlozen". Britse visie LONDEN (UP) Prof. H. S. W. Massey, voorzitter van de commissie der Royal Society welke de leiding heeft van het Britse raketprogram in het internationaal geofisisch jaar, heeft gezegd dat de Spoet nik-2 een fantastische ontwikkeling is en opnieuw toont hoe ernstig men moet nemen wat de Russen zeggen. Hij zeide dat het groter gewicht van de nieuwe satelliet werkelijk buitengewoon is. Patrick Moore, hoofdredacteur van „Space Flight", het orgaan van de Britse interplanetaire vereniging, zeide te ge loven, dat de tocht van een onbemande Russische raket naar de maan on handen is. Het zou hem niet verbazen als zulk een Af schaf en! Veel wat met het onderwijs samenhangt heeft mijn vurige belangstelling. Vermoe delijk omdat ik zo'n slechte leerling altijd geweest ben en omdat ik altijd nog blij ben dat ik er (persoonlijk) niet meer mee te maken heb. Behalve in mijn dromen. Tenminste twee keer per jaar lig ik, in het holst van de nacht, nog voor mijn eind examen. Daarom hebben de nieuwe slimme plan netjes van de heer Cals mijn volledige aan dacht. Hij wil nu ook een van de moderne talen laten vallen. Als het hem genoegen doet en sterkte geeft tegen de oppositie wil ik hier wel openlijk ter adhesie imme handjes klappen. Die oppositie vindt dat wij moeten voort gaan die „moderne" talen op school te le ren, omdat wij anders in de waereld een belachelijk figuur zullen slaan of, op z'n gunstigst gezegd, aardig achterop zullen geraken. Ik meen van niet. Ik meen dat wij het, met één taal minder, nog altijd wel zullen bolwerken. Waar hebben wij anders tolken voor? Die moeten toch zeker óók leven? Waar of niet? Het is met ons talen-leren op school anders wel mooi. Laten wij zeggen dat het in ieder geval een drievoudig grondslagje vormt waarop verder gebouwd kan wor den, Maar wie bouwen er verder? Hoe veel? Ik geloof dat op z'n minst negentig per cent van alle ex-leerlingen in 't Frans, Duits en Engels op d'r veertigste geen woord in die talen kan neerschrijven en hoevelen van die miljoenen kunnen een Frans toneelstuk volgen? Ik geeft toe dat wij in dit opzicht, dank zij ons onderwijs, met ons allen een flink eind boven de rest van de wereld uitsteken, maar heel veel bizonders is het niet. Ik zou wel eens een proef willen nemen met alle Kamerleden, leden van de rechterlijke macht en hoog leraren (behalve die in het Frans) en hun willen vragen wat „scheerkwast" in het Frans is, wat „beddelaken" en wat „fluit ketel". Drie doodgewone dagelijkse woor den. Ik zie dan nog maar af van „ekster oog", „stuurknuppel" en „bruinbrood". Ik bedoel alleen te zeggen dat het meestal maar een pijnlijklacherig gevoel wekt wan neer ik, overigens kwieke, Nederlandse intellectuelen - ik herzeg: intellectuelen - op hun vakantie in het buitenland bezig hoor. Ik sluit mij zelf niet uit. Engels gaat wel maar toen ik onlangs in Parijs een schoenveter moest kopen, kwam ik bijna het Grand Magasin du Louvre uit met een vogelkooi. Weet het? Als het op afschaffen aankomt, sta ik pal naast Cals, Ik wilde ook de stelling van Pythagoras, de logarithmen en de Maagdenburger bollen eraan geven, mits gaders - met alle eerbied overigens - alle graven in het Hollandse Huis. En die dan vervangen door lessen in levenskunst, gebaseerd op de beginselen van populaire wijsbegeerte. Ik geloof niet dat de minister mijn sug gestie zal overnemen. Maar het zal bij leven en welzijn zeker nog wel eens zo ver komen. Geniale denkbeelden hebben altijd veel tijd nodig voor zij zozeer gemeengoed zijn geworden dat de regeerders ze óók ont waren. Elias raket nog dit jaar gelanceerd wordt. Het gewicht van Spoetnik-2 noemde hij kolos saal, maar hij wilde er niet aan twijfelen. Moore wees er op, dat de raket, die de eerste satelliet gelanceerd heeft, al vele tonnen gewogen moet hebben. Als de tweede satelliet nu zelf al een halve ton weegt, moet de bijbehorende raket wel bijzonder zwaar geweest zijn. Dit is een aanwijzing dat de Russen werkelijk al heel ver gevorderd zijn. Kenneth W. Gatland, vice-voorzitter van de Britse Interplanetaire Vereniging, zei de dat het opgegeven gewicht van de tweede Spoetnik hem deed duizelen. „Het betekent, dat het lancerend vehikel een gewicht moet hebben van de orde van 500 ton, hetgeen een gewicht is dat men ver eenzelvigt met kleine ruimteschepen, in plaats van met wetenschappelijke raket ten. Op technisch niveau stelt deze pres tatie Amerika zo ongeveer in de positie van een derderangs mogendheid, daar men er daar nog niet in geslaagd is met succes een intercontinentaal ballistisch projectiel van 100 ton te lanceren. Waarschijnlijk zet dit de Amerikanen een heel decennium achter op wat de raketontwikkeling betreft". MOSKOU (UP) De volgende waar schijnlijke stap in de snelle wetenschap pelijke ontwikkeling in de Sovjet-Unie lijkt een ruimte-platform te zijn, dat zou kunnen dienen om raketten af te vuren naar de maan. Over radio-Moskou be geven geleerden zich in bespiegelingen over maanreizen en hoewel een functio naris van radio en televisie pas ontslagen is omdat zijn concept voor een maan- exploratie als te fantastisch beschouwd werd, lijkt de mogelijkheid dat Rusland gaat proberen de maan te bereiken, niet zo ver in de toekomst meer te liggen. Inmiddels zendt de Spoetnik II voor wie ze maar horen wil, seinen uit die gelijken op de seinen die van de eerste Spoetnik gehoord werden. Bovendien woidt een fluitend geluid opgevangen, dat wellicht mededelingen doet over het hart en de hersenen van de Eskimo-hond, die zich in een container bevindt in de tweede satelliet. Aan de hond vastgemaakte in strumenten zenden code-signalen uit die op aarde elektronisch gedecodeerd kun nen worden en verwerkt tot medische grafieken. Volgens de Pravda is de snelle techno logische vooruitgang van de Sovjet-Unie in aanzienlijke mate te danken aan het toenemend aantal afgestudeerden op de universiteiten en technische hoge scholen. Volgens 't blad studeerden in de Sovjet- Unie in 1950 36.000 technici af en in 1956 71.000, terwijl in de Verenigde Staten in dezelfde periode het cijfer daalde van 53.000 naar 26.000. In tien dagen vice versa (Reuter) Radio-Moskou meldt, dat de Russische professor in de wis- en natuur kunde Gleb Alexandrowitsj Chobotarev heeft verklaard, dat een kunstmatige aard- satelliet in ongeveer tien dagen een reis heen en terug naar de maan kan maken, indien de huidige snelheid van 28 000 kilo meter per uur tot 40.000 kilometer zou kunnen worden verhoogd. (Reuter) Professor Chobotarev ver klaarde nog: „De reeds in de Sovjet-Unie bereikte resultaten tonen aan, dat het mogelijk moet zijn ook de maan te be reiken". Een voor de maan bestemde raket zou slechts brandstof nodig hebben, om zich van de aarde te kunnen verheffen. De rest van haar vlucht zou worden afgelegd onder invloed van de zwaartekracht van aarde, zon en maan. Daar de aarde 384.000 kilometer van de maan verwijderd is, zou een maanraket ten hoogste 400.000 kilometer moeten af leggen. De raket zou moeten opstijgen met een snelheid van 11.000 meter per seconde. Dit is zeer goed te verwezenlijken, daar de kunstmanen werden afgeschoten met een snelheid van 8.000 meter per seconde. Wanneer de raket de maan zou naderen, zou haar snelheid steeds meer afnemen. Na met geringe snelheid op de maan te zijn geland, zou de raket haar terugvlucht naar de aarde beginnen, waarbij haar snelheid zou toenemen, naarmate zij zich verder van de maan zou verwijderen", al dus professor Chobotarev.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1957 | | pagina 5