HPanda en de wijze Meester
J
Groei van havengebied versteviging
internationale concurrentiepositie
Bewolking zal afnemen
A
Studie Randstad en Delta
Wereldnieuws
li ió ket zo
r~
ZATERDAG 14 DECEMBER 1957
2
Verbetering toegang tot
grote zeehavens is in studie
Mr. Beyen voldaan over
besprekingen in Bonn
Akkoord over Dollart-
kwestie in zicht
Drie fabrieken van Van
Gelder twee weken stil
Thomassen en Drijver: over
1957 goede resultaten
Handelsakkoord Benelux-
landenDenemarken
De Duitse beperkende maat
regelen op vrachtauto's
Grote moeilijkheden in
Rotterdamse textielzaken
Het opnemen van kolen en
staal in vrijhandelsgebied
Koersfluctuaties op de Amsterdamse Beurs
van 9 tot en met 13 december
Twee textielbedrijven te
Nieuwe Pekela gesloten
h
Honderden slachtoffers bij
de aardbeving in Perzië
„Waar Spaarne en Liê
tezamen vloeit"
Prijs ƒ2.-
Boekhandel
De Erven Loosjes N.V.
VIJANDIG
BEZIT
J
tf
„EEN DEELTJE UIT EEN LANGE REEKS", maar ook „de basis voor streek- en
uitbreidingsplannen" zo kenschetste vrijdag tijdens een persconferentie in Den
Haag de Commissaris der Koningin in de provincie Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz, de
studie „Randstad en Delta", die Gedeputeerde Staten dezer dagen hebben doen uit
geven. De studie betreft de planologische ontwikkeling Van het Zuidhollandse delta
gebied in de komende decennia en beoogt de voorwaarden aan te geven voor: a. een
onbelemmerde groei van het havengebied en versterking van zijn internationale
concurrentiepositie; b. de toekomstige bewoonbaarheid van zuidwestelijk Zuid-Holland
door een goede spreiding van werk- en woongebied. Als hoofdpunten worden genoemd:
1. de reservering van West-Rozenburg voor supertankers met een tonnage van 100.000
ton of meer, alsmede voor de daarbij behorende industrieterreinen; 2. de verdubbeling
van de Waterweg met een aftakking naar de Oude Maas en een naar het Haringvliet;
3. de ontwikkeling van een havenbekken aan het Haringvliet.
In de studie wordt betoogd dat in de
komende tientallen jaren het Rotterdamse
havengebied met ongeveer 4700 ha diep
vaarwater zal moeten worden uitgebreid.
De bevolking in Zuid-Holland zal om
streeks 1980 met een miljoen inwoners zijn
toegenomen. Het zal dan ook nodig zijn de
welvaartsbronnen in het gebied van de
Nieuwe Waterweg volledig te gebruiken.
Het Botlekgebied (Pernis) is al uitgegeven.
Aangezien West-Rozenburg (waar ook
reeds sprake is van een hoogovenbedrijf)
voor supertankers zeer geschikt is, zal dit
gebied daarvoor moeten worden gereser
veerd. Dit maakt tevens aanleg van een
tweede waterweg noodzakelijk.
ADVERTENTIE
Babyderm-_zeep
De zich in de laatste jaren voordoende
ontwikkeling in de zeescheepvaart, blij
kende uit de bouw van aanzienlijk grotere
schepen, is van grote invloed op de plan
nen voor de aanvoerwegen naar onze
grote zeehavens. Dit geldt zowel voor Rot
terdam als voor Amsterdam. Minister Al-
gera deelt aan de Tweede Kamer mee,
dat bij het ontwerpen van deze plannen
nauw overleg plaats heeft tussen de daar
bij betrokkenen. Voor de problemen rond
Rotterdam heeft thans overleg op tech
nisch niveau plaats in een daartoe ge
vormde werkgroep, waarin verschillende
diensten van het rijk, van de provincie
en de gemeente Rotterdam zijn vertegen
woordigd. Een overeenkomstige opzet
wordt ook overwogen voor de problemen
rond het Noordzeekanaal. Met het oog op
het bijzondere karakter van zulk een on
derzoek is reeds in een vroegtijdig sta
dium in nauw overleg tussen de rijks
waterstaat en de beide betrokken gemeen
ten begonnen met het nemen van uitge
breide modelproeven in het Waterloopkun
dig Laboratorium. Naar het de minister
voorkomt wordt öp deze wijze een goede
grondslag gelegd voor een doeltreffende
oplossing van de problemen waarvoor
deze havens onder de huidige omstandig
heden worden gesteld.
Met betrekking tot de van particuliere
zijde aan te leggen oliepijpleiding van
Rotterdam naar het Duitse achterland is
de minister slechts bekend, dat het leg
gen van een dergelijke leiding inderdaad
ernstig wordt overwogen en dat in over
leg met de rijkswaterstaat naar het meest
geschikte tracé daarvoor een uitgebreid
onderzoek gaande is.
Het wil met de Nederlands-Duitse on
derhandelingen wel vlotten. Zij werden
deze week in Bonn gehouden. We kregen
de overtuiging, dat ex-minister mr. Beyen,
de leider van de Nederlandse delegatie,
lang niet ontevreden is. Men heeft zich
hoofdzakelijk met de kwestie van de Dol
lart en de Eemsmonding beziggehouden.
Feitelijk was men pas op 18 november in
Den Haag begonnen daarover te praten.
Het is vooral een verblijdend verschijnsel,
dat de houding van de regering van het
bondsland Neder-Saksen, die in deze zaak
ook een woordje mee wil spreken, wat
minder star en afwijzend is geworden. Zij
ziet de toekomst, wanneer de Nederland
se plannen worden verwezenlijkt, blijk
baar niet meer zo donker in als in het be
gin. Het heeft er thans, zo vernemen wij,
wel eens veel van weg, alsof men nog
maar een keer op een volgende bijeen
komst over deze DollartEems-aange-
legenheid hoeft te spreken, om tot een
bevredigende oplossing te kunnen ko
men. De eindbeslissing ligt natuurlijk bij
de regeringen der beide landen. Het ligt in
de bedoeling, een Duits-Nederlands beheer
in te voeren, dat gemeenschappelijk alle
aangelegenheden van staatkundige aard
en wat de scheepvaart betreft moet rege
len. Het gaat daarbij voor een groot deel
om het inpolderen van bepaalde stukken
van de Dollart langs de kust. Voor Neder
land is deze kwestie zo buitengewoon
belangrijk, omdat dit een grote industriële
ontwikkeling in het noorden van ons land
mogelijk zou maken en omdat men
wenst, dat Delfzijl een goede uitweg naar
zee behoudt.
De correctiegebieden
De kwestie van een eventueel referen
dum in de gecorrigeerde grensgebieden
(Elten en Tudderen) is niet op de ple-
naire.bijeenkomsten in Bonn ter sprake ge
bracht. Wel hebben mr. Beyen en prof.
Erich Kaufmann, de leiders der delega
ties, het onderwerp onder vier ogen be
sproken. Zij waren beiden van mening,
dat hierover alleen maar door de twee re
geringen kan worden beslist. Daarom
werd over deze aangelegenheid niet ver
der meer onderhandeld.
Mr. Beyen en zijn medewerkers keren
vandaag naar ons land terug. De eerst
volgende bijeenkomst der delegaties zal
vermoedelijk reeds in januari in Neder
land plaatshebben. In Bonn vraagt men
zich af, of mr. Beyen bij de volgende
besprekingen nog wel aan het hoofd van
de Nederlandse delegatie zal kunnen
staan. Hij zal immers vermoedelijk al be
gin januari naar Parijs vertrekken om
daar zijn nieuwe ambt als Nederlands
ambassadeur te aanvaarden.
Rozenburg zal volgens deze conceptie
zeer weinig ruimte voor andere zware
(chemische en metaal) industrie overhou
den. De beste plaats van vestiging is het
Haringvliet, omdat het Vuilegat (benoor
den Tiengemeten) een van de diepste ge
deelten van dit watergebied is en een
goede haven oplevert. De verbinding van
deze haven met het achterland krijgt men
als het ware „cadeau" omdat tot de aanleg
van een Beneluxweg voerend van Ant
werpen via West-Brabant en Pernis naar
Den Haag reeds is besloten. Een spoor
lijn, evenwijdig aan deze weg is waar
schijnlijk.
Een verbinding te water met de zee kan
men verkrijgen door de tweede waterweg
door te trekken naar de Oude Maas met
een aftakking naar het Haringvliet. Dor
drecht is dan geholpen aan een weg naar
zee en het Haringvliet zal volledig zijn
ontsloten. Het meest in het oog springende
voordeel van deze opzet, zo zei tijdens
deze persconferentie de Gedeputeerde,
mevrouw mr. Chr. A. de Ruyter-De Zeeuw,
is de spreiding van woon- en werkgebied
en de onderbreking van de industriestro
ken door gordels van groen. Bovendien
betekent de hier geschetste situatie expan
sie-mogelijkheid voor de industrieën der
zeehavens gedurende lange tijd en vindt
een ontsluiting naar het zuiden plaats.
West-Brabant wordt daardoor nauwer bij
de randstad betrokken.
De woongebieden zullen zijn verspreid
over Rotterdam-Zuid, Hoogvliet-Spijke-
nisse (Pernis), Hellevoetsluis (voor de op
Rozenburg werkzame arbeidskrachten) en
„Deltastad", het woongebied in de buurt
van het Vuilegat. De voornaamste recrea
tiegebieden bij deze vier woongebieden zijn
Oude Maas-Brielse Maas, Voornse Duin,
Oudcjorp en, na de afdamming van het
Brouwershavense gat, het Grevelingenbek-
ken en West-Schouwen. Door de water
staatkundige werken, die daar zullen wor
den uitgevoerd, komen grote delen land
boven water, die op den duur zeer geschikt
zullen zijn voor recreatieve doeleinden.
Te Renkum, Velsen en Wormer
De directie van de Koninklijke Papier
fabrieken Van Gelder Zonen n.v. heeft
mede in verband met de huidige markt
situatie besloten de produktie in haar fa
brieken te Renkum, Velsen en Wormer van
zaterdag 21 december 1957 tot maandag
6 januari 1958 stop te zetten.
In deze periode, met de onderbreking
van de kerstdagen en Nieuwjaarsdag, is de
produktie in bovengenoemde fabrieken,
welke normaal in continudienst werken,
toch reeds economisch niet verantwoord,
aldus de directie.
De directie van Thomassen en Drijver
Blikemballagefabrieken n.v. te Deventer
deelt mede, dat niet alleen het eerste
halfjaar van 1957 een hogere omzet te zien
heeft gegeven dan de overeenkomstige
periode van welk voorafgaand jaar ook,
maar dat deze gunstige gang van zaken
zich in de afgelopen maanden heeft voort
gezet. Het ziet er dan ook naar uit dat
de omzet over het gehele jaar 1957 hoger
zal zijn dan die van het recordjaar 1956.
Tot deze resultaten hebben alle produktie-
groepen van de onderneming min of meer
bijgedragen. Het is vrijwel uitgesloten dat
er voor het einde van het jaar nog fac
toren zullen optreden, die hierin een wijzi
ging zullen brengen, zodat verwacht mag
worden dat de resultaten over het lopende
jaar gunstig zullen zijn.
Het ministerie van Economische Zaken
deelt mede, dat het handelsakkoord tussen
de Benelux-landen en Denemarken, dat op
1 december afliep voor een periode van
één jaar ongewijzigd is verlengd. Ook de
bij het akkoord behorende goederenlijsten
ondergaan geen verandering.
Spoedig einde van onzekerheid
Aan de onzekerheid over de datum
waarop de Westduitse maatregelen inzake
de beperking van afmetingen en gewich
ten van vrachtauto's van kracht zullen
worden zal op 16 december een einde ko
men, meldt de Algemene Verladers- en
Eigenvervoerders organisatie. Op die dag
zullen de Europese regeringen in Parijs
van de Westduitse gedelegeerde vernemen
of West-Duitsland de inwerkingtreding
van de genoemde maatregelen een jaar zal
uitstellen.
Zoals de situatie thans is zullen na 1
januari 1958 nieuw op de weg komende
vrachtauto's in West-Duitsland aan de be
perkende eisen moeten voldoen. Per 1 juli
1960 zouden in het geheel geen auto's, die
niet voldoen aan de nieuwe eisen inzake
afmetingen en gewichten, meer op de
Westduitse wegen mogen komen. Tijdens
de in oktober van dit jaar in Rome ge
houden bijeenkomst van Europese mi
nisters van Verkeer leek West-Duitsland
positief bereid de maatregelen een jaar op
te schorten.
Bij de confectiefabriek Hertzberger te
Rotterdam is men tot een kortere werk
week overgegaan. Radicaler is de maat
regel, die de Hollandsche Confectiefabriek
n.v. „Hocofa" denkt te nemen. Zij wil de
Rotterdamse fabriek geheel opheffen en
slechts haar nevenbedrijven te Leerdam
en Vianen aanhouden. Als gevolg van dit
voornemen is een ontslagaanvrage inge
diend voor bijna 90 werknemers, meest
vrouwelijk personeel. Ook de Rotterdamse
herenkledingfabriek „Roklefa" is voor
nemens een 20-tal mensen te ontslaan. Bij
verschillende andere confectiebedrijven
bestaan gelijksoortige voornemens.
Kennelijk in verband met te grote voor-
raadvorming staat een soort confectie-
oorlog, die in Rotterdam aan de gang is
en waarbij de grote voorraden vaak tegen
halve prijs worden aangeboden.
E.G.K.S. bespreekt dinsdag
De ministerraad van de E.G.K.S. zal 17
december bijeenkomen ter behandeling
van een rapport van het lid D. Spieren
burg der Hoge Autoriteit omtrent de on
derhandelingen welke in het kader van
de organisatie voor Europese Economische
Samenwerking worden gevoerd over het
opnemen van kolen en staal in de voor
gestelde vrijhandelszone.
Voorts zal de Nederlandse minister van
Economische Zaken de bespreking aan de
orde stellen van de ontwikkeling van pro-
duktiekosten en prijzen voor staal in de
E.G.K.S., waarbij de Nederlandse minister
vooral zal wijzen op de prijsstijging voor
ijzer- en staalprodukten sedert ruim twee
jaar. De ministerraad zal zich voorts be
zighouden met de veiligheid in de mijnen.
Vrijdag 13 december 1957
Alg. Kunstzijde Unie
Van Berkel's Patent
Van Gelder Zonen
Kon. Ned. Hoogovensi..
Ned Kabelfabriek
Philips
Unilever
Wilton-Fijenoord
Kon. Petroleum
Holland-Amerika Lijn
Kon. Ned. Stoomboot Mij
Ned. Scheepvaart Unie
Van Ommeren
Amsterdam Rv bber
H. V. A
Ver. Deli Maatschappij°n
3%% Staffellening 1947
3% Invest, cert. Nederland
3% Nederland 1962—64
Omzetten (nominaal):
Vorige week (det.) Aandelen
Deze week (voorl.) Aandelen
ex 4% interim dividend.
ex 6% interim dividend.
Laagste
Hoogste
Laatste
Koersverschil
koers
koers
tijdvak
t.o.v.
6 dec.
137
141
139%
166%
168
168
1%
170
172%
170
4
230
240
240
10
222
229
229
2
220
225%
224%
7%
315%
325%
324%
3%
186%
191
191
149.80
154.60
150.30
7.—
136
139%
136
2%
116
121
118%
2%
99
115
114%
6%
198
202
200%
0
38
52
50%
10%
83
93
92%
5
50
65
63%
11%
82%
84%
8417/s2
lS,/s2
88%
89%
893/s2
5/32
875/i«
87%
87%
5/s2
6.509.068,Obligaties 9.281.105,
8.928.526,— Obligaties 11.264.626,—
Bij de textielfabrieken te Nieuwe Peke
la heerst momenteel een duidelijk waar
neembare slapte. Zijlstra's Confectiebe
drijf en de Vicofa besloten reeds tot slui
ting over te gaan. Eij een derde bedrijf,
dat van A. Wester, is overgeschakeld op
een kortere werkweek. Het zijn voorname
lijk meisjes en vrouwen, die bij deze on
dernemingen werkzaam zijn.
ADVERTENTIE
Uitzending elke zaterdagavond 9.45
uur, over Hilversum II (298 m.).
Schrijf in elk der tien vakjes een 1 of 2
of 3. Optellen. Plak dit formulier op ge
frankeerde briefkaart met 50 cent extra
porto op adreszijde. Inzenden aan? Klaver
Vier, Hilversum. Eén oplossing per kaart.
Wekelijks prijzen tot een m nnn
totale waarde v. minstens lU.UUV*."
Alle cijfers
opgeteld i
Radio-actie in samenwerking met en ten
bate van St.„Prins Bernhardfonds",St.„Het
Nederl. Blindenwezen", Ned. Ver. Sociale
Zorg voor Minder-Validen „AVO" en St.
„Ned. Org. voor Intern. Bijstand". Goed
gekeurd bij besl. v.d. Min. v. Justitie d.d.
27-8-1957 no. 1026/257.
Een krachtige stroming tussen noord
oost en noord voert lucht aan uit Scandi
navië. Deze lucht strijkt met storm
kracht over de Noordzee. Zodra zij de
noordelijke provincies bereikt, nemen de
windsnelheden af. Een neerslaggebied
met regen en sneeuw, dat gisteren bij de
waddenkust tot stilstand kwam, keerde
terug en werd nog versterkt door een an
der neerslaggebied, dat uit Zuid-Duitsland
naar het noorden trok. Vooral dit laatste
veroorzaakt in de zuidoostelijke helft van
het land enige sneeuwval.
De noordoostelijke stroming maakt deel
uit van een omvangrijke depressie, waar
van de hoofdkern in Zuid-Frankrijk ligt.
Een nieuwe randstoring ervan koerste over
over Noord-Italië naar Polen. De komen
de 24 uur handhaaft zich de noordelijke
tot noordoostelijke stroming, maar de
windkracht neemt af. Verder zal van het
noorden uit de bewolking afnemen. In het
zuidoosten vallen echter nog enkele
sneeuwbuien, waarbij de temperaturen om
het vriespunt schommelen.
WEERRAPPORTEN
Temperaturenbulten
en binnenland: heden
morgen 7 uur. Neerslag,
laatste 24 uur.
w
.3
C
a
3
Zondag 15 december
Zon op 8.44 uur, onder 16.31 uur.
Maan op 1.38 uur, onder 13.05 uur.
Maandag 16 december
Zon op 8.45 uur, onder 16.31 uur.
Maan op 2.55 uur, onder 13.33 uur.
Maanstanden
14 dec. 06.45 uur laatste kwartier
21 dec. 07.12 uur nieuwe maan
29 dec. 05.52 uur eerste kwartier
Hoog en laag water in IJmuiden
Zondag 15 december
Hoog water: 9.50 en 22.24 uur.
Laag water: 5.04 en 17.37 uur.
Maandag 16 december
Hoog water: 11.02 en 23.42 uur.
Laag water: 6.18 en 18.54 uur.
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Ajaccio
Mallorca
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
Vlv. Z.-Limb. sneeuw
nno
w
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
zwaar bew,
licht bew.
geheel bew. no
sneeuw no
sneeuw nno
geheel bew, n
geheel bew. n
geheel bew. nw
geheel bew, windst.
onweer nnw
regen nno
regen nnw
geheel bew. w
motregen windst.
geheel bew. nw
zwaar bew. windst.
geheel bew. w
geheel bew. wzw
onweer zzw
onweer no
licht bew. windst.
geheel bew. nno
regen no
lichte regen no
-16
-11
sneeuw
sneeuw
sneeuw
sneeuw
nno
n
windst.-11
-2
-1
4
1
1
1
3
7
1
8
2
2
3
3
4
2
8
4
12
10
4
3
2
2
0
1
-0
0
0
no
n
nno
nno
n
J- c
0)
c
O.S
0
0
0
3
1
0
0
27
0
6
1
4
11
0,4
60
1
2
40
22
7
1
2
0,3
1
2
2
1
0,4
13. Panda begreep niet, hoe Joris zich zo
plotseling thuis kon voelen in de oosterse
wijsheid. „Hoe kun JIJeh magische
eh... handelingen kennen, Joris?",
vroeg hij ongelovig. „Hoe kun JIJ iets van
oosterse wijsheid weten, dat deze eh
wijze meneer nog niet weet?" „Ik weet hoe
de WESTERLING denkt, knaap. En dat
is het voornaamste", antwoordde Joris
plechtig, en hij werkte Panda met zachte
drang de tent uit. „Ga nu deze magische
handelingen verrichten, broeder Panda!",
riep hij hem na. „En ge zult versteld staan
hoe snel zij de arme, onwetende westerling
zullen interesseren voor de oosterse wijs
heid!" „Wat raar", dacht Panda, toen hij
las wat Joris had. neergeschreven, „hier
staat: Magische handeling 1 - ga op één
been staan en hou de ganzeneer boven je
hoofd Met enige aarzeling volgde hij
dat vreemde bevel op. Hij schaamde zich
een beetje omdat hij zo gek stond te doen.
„Misschien word ik dadelijk nog heel hard
uitgelachen!", dacht hij. Hoe kan Joris
denken, dat dit onwetende westerlingen
zal interesseren voor oosterse wijsheid
TEHERAN (Reuter-UP) Volgens te
Teheran ontvangen berichten heeft de
aardbeving in Noordwest-Perzië aan drie
tot zevenhonderd mensen het leven gekost.
Er hebben zich in het geteisterde gebied
nieuwe aardschokken voorgedaan. Er moe
ten reeds 150 stoffelijke overschotten zjjn
geborgen. Duizenden personen zouden dak
loos zijn geworden. Militairen en gendar
mes helpen bij het reddingswerk. Hulp
organisaties in de gebieden rondom de ge
troffen streek hebben opdracht gekregen,
medische en andere hulp te verstrekken.
Er zijn reeds zeshonderd tenten en hon
derden dekens naar het rampgebied ge
zonden.
De meeste slachtoffers zijn gevallen in
de dorpen Farsan en Sahneh in de pro
vincie Kermansjah. De aardbeving was
even sterk als die van de afgelopen zomer
in het kustgebied van de Kaspische Zee,
waarbij duizend mensen om het leven
kwamen. In het nu getroffen gebied heerst
koude en valt sneeuw. Het kan dagen
duren voor men in het rampgebied van
Koerdistan, Hamadan en Kermansjah, de
grenzen met Rusland, Turkije en Irak kan
doordringen.
ATHENE (Reuter) In de Griekse
hoofdstad werd gisteren omstreeks het
middaguur een vrij hevige aardschok ge
voeld In de wijk Glyfada werd de elek
triciteitsvoorziening gestoord.
Ook in Mongolië
LONDEN (Reuter) In West-Mongolië
:worden nog steeds aardbevingen gecon
stateerd, aldus meldt het communistische
persbureau „Nieuw China". De schokken
zijn echter lichter en minder veelvuldig
dan die welke dit gebied op 4 december
teisterden. In alle getroffen gebieden zijn
hulpstations ingericht. Voorraden worden
over land en door de lucht aangevoerd.
MOSKOU (AFP) Het Sovjet-pers
bureau Tass meldt (fat de Russische rege
ring de regering en de bevolking van
Buiten-Mongolië haar medeleven heeft
betuigd en dat het Russische Rode Kruis
250.000 roebel heeft geschonken voor de
slachtoffers.
Buisleidingcn gebroken
(U.P.) Volgens niet bevestigde berich
ten zouden installaties en buisleidingen, die
aan het Amerikaans-Brits-Franse en Ne
derlandse consortium toebehoren, op ver
scheidene plaatsen in de buurt van Ker
mansjah schade hebben opgelopen.
ADVERTENTIE
Het een en ander over geschiedenis en
volksleven van Spaarndam en naaste
omgeving, onder redaktie van
Dr. Tj. W. R. DE HAAN
Grote Houtstraat 100
Rijksstraatweg 125
- Telef. 17472
Telef. 54815
Tien miljoen. De Algemene Vergadering
van de UNO is vrijdag overeengeko
men in het eerste halfjaar van 1958
maximaal 10 miljoen dollar uit te ge-
van voor het internationale politieleger
van de UNO. De begroting voor het
leger werd met 45 stemmen voor, ne
gen tegen en tien onthoudingen goed
gekeurd. De landen van het Sovjetblok
stemden tegen.
Wederzijdse opvoeding. De Amerikaanse
minister van Onderwijs, Marion Fol-
som, heeft vrijdag bekendgemaakt, dat
er tussen de V.S. en de Sovjet-Unie on
derhandelingen gaande zijn om te ko
men tot een uitwisseling van pedago
gen.
Feestelijkheden. Gedurende de feestelijk
heden ter ere van de Virgen de Guada
lupe, de beschermheilige van Mexico,
hebben meer dan 700 personen verwon
dingen gekregen en is één persoon om
het leven gekomen. De feestelijkheden
concentreerden zich op het plein voor
de Basilica van Mexico City. Daar
werden bovendien 122 personen wegens
het veroorzaken van wanordelijkheden
gearresteerd.
Generaal. De Spaanse minister voor open
bare werken, generaal J. Vigen, heeft
in de bijeenkomst van de economische
raad medegedeeld, dat er binnen vijf
jaar 25 miljard peseta's nodig zullen
zijn voor de modernisering van het
nationale spoorwegnet. Hij verklaarde
niet te zullen aarzelen om dé lijnen, die
tekorten opleveren, te laten vervallen.
Lichtend voorwerp. Een ervaren Mexi
caanse piloot, die meer dan tienduizend
vlieguren heeft volgemaakt, bemerkte
op 3900 meter hoogte vliegend opeens
dat zijn instrumentenbord beschenen
werd door een licht, helderder dan dat
in de cockpit. Hij doofde toen d lich
ten van zijn vliegtuig en zag boven zich
in de lucht duidelijk een lichtend voor
werp dat enige manoeuvres maakte en
verdween. Ook een zestal passagiers
van het vliegtuig zeggen het voorwerp
te hebben waargenomen evenals het
door de piloot gewaarschuwde perso
neel van de verkeerstoren van het
vliegveld van Mexico-City.
Brandstof. Op een Chemische fabriek in
Elkton in de Amerikaanse staat Mary
land, waar brandstof wordt gefabri
ceerd voor de aandrijving van projec
tielen en raketten, is vrijdag brand uit
gebroken. Vier arbeiders kwamen daar
bij om het leven, vier werden gewond.
De schade is aanzienlijk.
Uitgekleed. Drie jonge mannen uit Preto
ria 20, 22 en 25 jaar oud, zijn vrijdag in
Johannesburg veroordeeld tot twee
jaar gevangenisstraf en zes zweep
slagen, voor een beroving van de Ne
derlandse baron Lewe van Aduard. De
ze had de jongelui opgemerkt, toen hij
een bus wilde nemen, maar sindsdien
kon hij zich alleen herinneren, dat hij
wakker werd in 'n ziekenhuis. Hij was
gevonden met alleen zijn ondergoed en
sokken aan.
Huisknecht. Een administratieve recht
bank te West-Berlijn heeft de aan
spraak van Heinz Linge, die tien jaar
huisknecht van Hitler is geweest, op
een schadeloosstelling voor zijn ver
blijf in Rusland als krijgsgevangene
erkend. Volgens de rechtbank heeft
Linge, die van 45 tot '55 in de Sovjet-
Unie gevangen heeft gezeten, niet met
militaire en politieke zaken te maken
gehad.
Zedenkwetsend. De Finse vertaling van
een boek van de Noorse schrijver Ag-
nar Mykle, „Lasso om vrouw Luna", is
op last van de Finse minister van justi
tie in beslag genomen. Gedeelten er
van zouden zedenkwetsend zijn. Een
ander boek van Mykle, „Het lied van
de rode robijn", heeft in Noorwegen
reeds aanleiding gegeven tot een pro
ces, waarbij de uitgever verplicht werd
het boek uit de circulatie te nemen.
Behoefte. De Sovjet-minister van gezond
heid, Maria Kovrigina, heeft gepleit
voor de invoering van „doelmatige, ge
schikte en onschadelijke" methoden
van geboortebeperking om een einde
te maken aan de behoefte aan abortus
provocatus, die in de Sovjet-Unie is toe
gestaan. Minister Kovrigina hield dit
pleidooi op een congres van vrouwen
artsen en verloskundigen te Moskou,
aldus meldden Russische bladen vrij
dag.
DE UITKERINGEN van lijf renten, waar
toe vele steden zich in de middeleeuwen
hadden verplicht, vormden op den duur een
ondragelijke last. Door de snelle groei van
de verzekeringsportefeuille, het ontbreken
van een reserve en de verhoging van het
rentegamma (om maar eens een paar
moderne termen te noemen) moest jaar
lijks een steeds hoger bedrag aan de rente
trekkers worden uitgekeerd en de hierdoor
ontstane tekorten trachtte men
door het aantrekken van
nieuw lijfrentekapitaal te stop
pen, waardoor weer zwaardere
verplichtingen ontstonden.
Stedelijke rekeningen tonen
aan, dat in 1413 bijvoorbeeld
door een bepaalde stad 20 °/o
van het gehele stedelijke bud
get aan renten moest worden uitgekeerd;
13 jaar later was dit, met inbegrip van
achterstallige renten opgelopen tot bijna
50 °/o, het volgende jaar reeds tot 66
en in 1434 tot niet minder dan 83 °lo!
Het is dan ook niet te verwonderen, dat
er achterstand in de betalingen ontstond
en dat de steden in ernstige financiële
moeilijkheden kwamen te verkeren. Deze
toestand verergerde nog aanzienlijk, door
dat de landsheren in die dagen eveneens
lijfrenten verkochten, waarvan de ver
plichtingen uiteindelijk grotendeels op de
steden kwamen te drukken.
Toen begon men zijn toevlucht te nemen
tot zonderlinge middelen: de renten wer
den ingehouden van degenen die de zijde
van de vijand hadden gekozen. Voor de
steden was dat een lucratieve bepaling,
want in een tijd dat het land kolkte van
de belangentegenstellingen, die alle moes
ten worden uitgevochten, kon altijd wel
een deel van de schuldeisers in het kamp
van de vijand worden aangetroffen. Toch
was deze verklaring tot vijandelijk ver-
mogen niet voldoende om de stedelijke
begrotingen genoegzaam te ontlasten, zo
dat men overging tot betaling in ontwaar
de munt.
In vele gevallen bevatte de rentebrief
een clausule die de rentetrekker het recht
gaf bij niet betaling van zijn rente door
de stad, binnen haar muren wekelijks een
bepaalde som te komen verteren tot het
bedrag van de achterstallige rente was be
reikt. Voor de schuldeisers
buiten de landsgrenzen kon
dit echter onmogelijk een
redelijke oplossing worden
genoemd en zij stonden dan
ook op betaling.
Daarom trokken jaarlijks
vertegenwoordigers van ver
schillende onzer steden met
zakken goud- of zilvergeld op wagens ge
laden naar het zuiden, vergezeld van een
paar potige knapen ter bescherming van
de zending. Te Brugge, Antwerpen, Meche-
len, Brussel, Gent of Leuven aangekomen,
werd de stadsbode te hulp geroepen om de
ongeduldige rentetrekkers bijeen te trom
melen, die na ontvangst van het bedrag
een kwitantie moesten tekenen.
Tot deze administratieve afwikkeling
kon het in 1432 echter niet komen, want
in dat jaar moesten de Nederlandse be
taalmeesters het hele, voor de stad Meche-
len bestemde bedrag in handen stellen
van een beambte van de stad en pakten
zich daarna ijlings weg, uit vrees voor de
woede der Mechelse burgers, die het gesol
met hun geld moede waren geworden en
nu eens stevig wilden afrekenen met de
genen die zij daarvoor verantwoordelijk
achtten.
O ja, en weet u, dat de Hollandse tegel
tjes uit het oosten stammen?
Daarover een volgende keer.
H Pétillon
(Nadruk verboden
