Panda en de wijze Meester
Projectbureaus van Havenwerken op
maximum capaciteit bezet
Noren voelen meer voor Euromarkt
dan voor Scandinavische douane-unie
Nieuwe territoriale besluiten
maken geen kans op erkenning
Wind draait naar het Zuiden
Uit vrees voor Zweedse industrie
r
Wereldnieuws
ió Uet
zo
r
PALEIS
2
Onveranderd dividend (7)
bij sterk gestegen omzet
HI Kadoma
Uitvoer in November minder
gedaald dan de invoer
er zijn geen betere
Hogere winst bij Ver. Ned.
Kleermakerijen
Emissie Blikman en
Sartorius thans mogelijk
Verenigde Blik verwacht
bevredigend dividend
Indexcijfer ongewijzigd van
de Groothandelsprijzen
Ontsparing in november
Onveranderd dividend
Heineken
GEBR.
BEEKMAN
f 3799-(2 pers.)
f 3900- (4 pers.)
Indonesië contra internationaal recht
fn
-I
Wie knoeiden er in
examenlijsten?
Twee politieagenten
voor de rechtbank
H. B17STER Ir. EN ZOON
Schildersbedrijf
J
DINSDAG 17 DECEMBER 1957
Het verslag over 1956 van de Koninklij
ke Nederlandsche Maatschappij voor Ha
venwerken n.v. geeft aan de creditzijde
van de verlies- en winstrekening een post
materieel en aangenomen werken te zien
van 3.428.587 (v.j. 2.244.376). Dat is
het totaal van de verlies- en winstreke
ning (v.j. kwam daar vrijgekomen re
serve bij van 103.951 en koersverschillen
76.526). De algemene kosten beliepen
1.171.758 1.039.489). De reserve voor
werken in uitvoering wordt gedoteerd met
1.000.000 (nihil). Na afboeking van enke
le kosten bedraagt het saldo winst
ƒ949.156 1.101.199). Na dotering van de
afschrijvingsrekening met 500.000 en re
serveringen wordt een onveranderd divi
dend voorgesteld van 7 percent.
Een belangrijk deel van het bedrijfspo-
tentieel werd ingezet voor het werk in
Mersin, dat in geheel 1956 op volle capa
citeit in produktie was. Hierdoor moest de
maatschappij de activiteiten elders beper
ken tot werken van kleinere omvang. De
reorganisatie van het binnenlands bedrijf
naderde tegen het einde van 1956 haar
voltooiing. De omzet bleef stationair met
bevredigend resultaat. De bestedingsbe
perking heeft een duidelijk waarneemba
re invloed op het beschikbare werkvolu-
me.
Wegens de voltooiing van de werken in
Bombay werd de activiteit in het Midden-
Oosten voorlopig beëindigd. Daartegen
over vermeerderde de produktie in het
Nabije Oosten. De omvang van de toever
trouwde werken aldaar neemt nog steeds
toe. De snelle economische ontwikkeling
van het achterland (de Vlakte van Adana),
gepaard gaande met het feit dat dit deel
van Turkije reeds een niet onbelangrijke
petroleumproduktie heeft, noopt tot een
versnelling van het bouwprogramma. Of
dit mogelijk zal zijn hangt af van de vraag
of de opdrachtgever de benodigde devie
zen in versneld tempo ter beschikking zal
kunnen stellen.
De directie blijft de mening toegedaan
dat het politieke risico in het NAVO-land
Turkije niet groter is dan in enig ander
NAVO-land in West-Europa. De omzet in
de Nederlandse Antillen en Venezuela bleef
bevredigend. In samenwerking met een
Nederlands aannemingsbedrijf werd in
Venezuela een belangrijk baggerwerk ver
kregen. Door opneming van locale geïn
teresseerden in het Spaanse bedrijf kwam
een vruchtbare samenwerking tot stand.
In Portugal zijn geen nieuwe opdrachten
verworven. De omzet in Ierland liep iets
achteruit. Ook de omzet in Belgisch Con
go kon zich nog niet herstellen. Het belang
in de Civil and Civic Contractors in Syd-
ADVERTENTIE
fw Tel. 40100 Amtterdem
ney werd op bevredigende voorwaarden
aan de partners overgedaan. Van Engelse
zijde is opdracht verkregen tot onderzoe
kingen en het maken van plannen voor een
ertsafscheephaven in Noord-Australië.
Over het proces in Egypte zegt het ver
slag dat interlocutoir vonnis is gewezen,
waarbij de Havenwerken en haar part
ners op de hoofdpunten in het gelijk zijn
gesteld. Beide partijen hebben intussen
hun arbiter benoemd en ook over de su
per-arbiter werd overeenstemming ver
kregen. Hoewel hiermee een belangrijke
mijlpaal is bereikt, zal nog wel enig ge
duld dienen te worden geoefend voordat
deze zaak volledig kan worden afgewik
keld, aldus het verslag. De projectbureaus
zijn op maximum capaciteit met betaal
de opdrachten bezet.
Volgens de door het Centraal Bureau
voor de Statistiek samengestelde voorlo
pige gegevens bedroeg de waarde van de
invoer in november 1957 f 1.239 miljoen
(v.m. f 1.335 miljoen), terwijl voor een
waarde van f 1.095 miljoen (v.m. f 1.123
miljoen) werd uitgevoerd. Het dekkings
percentage bedroeg 88 (v.m. 84). Over het
tijdvak januari-november liep het dek
kingspercentage in 1957 ten opzichte van
1956 evenwel nog met 1 punt terug: van
77 op 76
Het invoersaldo nam in november 1957
toe met f 144 miljoen (november 1956
f 280 miljoen) en bedroeg sedert het be
gin van het jaar f 3.456 miljoen (januari-
november 1956 f2.961 miljoen). Teneinde
een inzicht te verschaffen in de ontwik
keling van de handelsbalans over een lan
gere periode zijn hieronder nog enige jaar
cijfers respectievelijk 12-maand-totalen op
genomen.
De n.v. Verenigde Nederlandse Kleer
makerijen Gebr. Ibelings te 's-Gravenha-
ge heeft in het boekjaar 1956/57 met hoge
re omzetten, die vooral het gevolg waren
van economischer werkmethoden en toe
vallige extra baten, die stijging van lonen
salarissen, sociale lasten en onkosten op
gevangen.
Als gevolg van de bestedingsbeperking,
de heersende onzekerheid omtrent het
conjunctuurverloop en daarmee verband
houdende psychologische factoren, ble
ven de omzetten in de eerste zes maan
den van het lopende boekjaar beneden die
van het overeenkomstige tijdvak van het
afgelopen boekjaar. Ook de totale order
portefeuille is op dit moment lager dan
in december 1956.
Na ruime afschrijvingen en verdere
voorzieningen wijst de verlies- en winst
rekening over 1956/57 een winstsaldo aan
van 151.306,74, tegen een winst van
147.004,17 over 1955/56. Voorgesteld wordt
hieruit 9 pet. op de gewone aandelen uit
te keren alsmede 6,6 pet. op de cumulatief
preferente winstdelende aandelen en
83,56 per winstbewijs.
In de buitengewone algemene vergade
ring van Blikman en Sartorius n.v. werden
langdurige discussies gevoerd over het
voorstel tot wijziging der statuten, dat
tenslotte met algemene stemmen werd
aangenomen. Een aandeelhouder verzocht
de verhoging van het maatschappelijk ka
pitaal van 1,5 miljoen tot 3 min. te
doen plaatsvinden via het creëren van
30.000 aandelen a 100 in plaats van 3.000
aandelen a 1.000. Hij vond dit van be
lang omdat door kleine coupures de vrees
van aandeelhouders zou worden weggeno
men inzake het op de markt brengen van
stockdividenden. De directie antwoord
de, dat het kapitaal van de maatschappij
niet zo groot en grotendeels in handen is
van slechts enkele aandeelhouders, zodat
weinig vrees hoeft te bestaan voor het op
de markt komen van stockdividenden. Het
creëren van aandelen van 100 brengt
moeilijkheden met zich mee in het stem
recht. Niettemin wilde de directie het
voorstel gaarne in gedachte houden.
Tenslotte deelde de directie omtrent
de gang van zaken in de eerste zes maan
den van het lopende boekjaar mede dat
de omzetcijfers 5 percent lager zijn dan in
de overeenkomstige periode van het vorige
jaar. De brutowinst is ongeveer hetzelfde
gebleven, maar de onkosten ondergingen
een stijging van ongeveer 3 a 4 percent.
De directie van de n.v. De Vereenigde
Blikfabrieken bericht, dat de resultaten
tot en met oktober tevredenstellend zijn
geweest. Hoewel de laatste maanden een
vermindering van de winstmarges en eni
ge teruggang in het orderbestand zijn te
constateren, verwacht de directie tezijner-
tijd over het lopende boekjaar een bevre
digend dividendvoorstel te kunnen doen.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
heeft indexcijfers van groothandelsprij
zen samengesteld per 31 oktober 1957.
Het algemeen indexcijfer bleef, vergele
ken met ultimo september, ongewijzigd op
143 (basis 1948 100).
De indexcijfers voor de voedingsmidde
len en de afgewerkte produkten ondergin
gen in deze periode eveneens geen wijzi
ging; het indexcijfer van de grond- en
hulpstoffen daalde van 177 op 176. Het
indexcijfer van de plantaardige voedings
middelen steeg, voornamelijk als gevolg
van het prijsverloop van suikerbieten en
geïmporteerde kopra, met twee punten.
Binnen de groep dierlijke voedingsmidde
len stegen de prijzen van consumptie-melk
en eieren, waartegenover zodanige prijs
dalingen stonden van industriemelk en
varkens, dat het indexcijfer van deze
groep met 2 punten verminderde tot 112.
In de groep grondstoffen kwamen vele
prijswijzigingen van geringe omvang
voor, welke merendeels in dalende rich
ting tendeerden.
De spaarcijfers van de spaarbanken aan
gesloten bij de Nederlandse Spaarbank-
bond geven over november een ontsparing
te zien. De totale inleg was groot
76.383.150 en de terugbetaling
zodat
113.330.854,
36.947.704 beliep.
het negatief saldo
(waarde in miljoenen guldens)
jaar/periode
invoer
uitvoer
omzet
deficit
dekk.
pet.
1954
10.860
9.172
20.032
1.688
84
1955
12.189
10.211
22.400
1.978
84
1956
14.105
10.875
24.980
3.230
77
Okt. '56—Sept. '57
15.445
11.459
26.914
3.976
74
Nov. *56—okt. '57
15.439
11.576
27.015
3.863
75
Dec '56nov. '57
15.391
11.663
27.054
3.728
76
(Van onze correspondent in Stockholm)
Met grote belangstelling kijken de Noren
krachten wakker roept. Noorwegen zal
weliswaar economisch terrein moeten op
geven, maar zal op ander gebied weer
"aar de economische ontwikkeling in meer mogelijkheden krijgen. Men hoopt
op een dynamische ontwikkeling. Tenslot
te zijn er nog politieke argumenten, die
voor Noorwegen niet zonder belang zijn.
West-Europa en zo lang zich de zaken
aldaar snel blijven ontwikkelen, is men
gaarne bereid de plannen aangaande een
Scandinavische douane-unie in een map
te leggen. Want al ligt Zweden geografisch
dichterbij, West-Europa ligt de Noren
toch nog dichter aan het hart. Bovendien
ziet de Noorse zakenman meer heil in
een samenwerking met een gemeenschap
pelijke Westeuropese markt dan in een
tolunie met Zweden.
De economische samenwerking in Scan
dinavië draagt momenteel een politiek
stempel. De Noorse socialisten zijn voor
een samenwerking met de overige Scandi
navische landen, terwijl de burgerlijke op
positie er tegen is. Men verwacht name
lijk, dat Zweden het land met zijn in
dustriële produkten zal overstromen en
dat de Noren daarentegen nauwelijks hun
vis en visprodukten en vetten vrij naar
Zweden zullen kunnen exporteren. On
mogelijk acht men het op zijn beurt ver
der om Denemarken de vrije import van
groenten en fruit toe te staan. Ook de im
port uit Zweden van glaswerk, ceramiek
en textiel mogen de Noren niet zonder
meer toelaten. Dit zou namelijk het ein
de betekenen van de eigen industrie.
Maar waarom, zo kan men zich afvra
gen, staat Noorwegen dan wèl gunstig te
genover een samenwerking met West-
Europa? Omdat de Westeuropese landen
nu eenmaal grote afnemers zijn van het
Noorse produkt. Men verwacht van een
Westeuropese samenwerking ook een
nieuwe ontwikkeling; de injectie „opti
misme", een aansporing, die nieuwe
In de vergadering van commissarissen
van Heineken's Bierbrouwerij Maatschap
pij n.v. te Amsterdam is besloten aan de
in januari 1958 te houden algemene ver
gadering van aandeelhouders voor te stel
len het dividend over Let'boekjaar 1956-57
vast te stellen op 12 percent (als vorig
jaar).
Voor een land met 3,5 miljoen inwoners
is het namelijk uitermate prettig te we
ten, dat men behoort bij een grotere ge
meenschap iri het westen. Zo denkt men
er tenminste in burgerlijke kringen over.
ADVERTENTIE
HAARLEM
Tel. 14160
BLOEMENDAAl
Tel. 54601
(Van een Haagse medewerker)
De beslissing van de Indonesische re
gering om de wateren tussen de ongeveer
drieduizend eilanden van de archipel tot
territoriale zee te verklaren, wordt in poli
tieke kringen te Den Haag beschouwd als
een nieuwe aanslag op het internationale
recht. Want hoewel de berichten over dit
besluit nog uiterst summier zijn, is het
wel duidelijk dat het hier niet gaat om het
zogenaamde continentale plateau of de
biologische rijkdommen, maar om de „on
voorwaardelijke soevereiniteit" over dui
zenden kilometers oceaan, een nieuw offer
dus op het altaar van het staatsegoïsme,
een nieuwe stap op de weg naar de inter
nationale anarchie.
In de praktijk komt het er immers op
neer, dat een afstand, welke even groot is
als die tussen Londen en Moskou onder
de jurisdictie van Indonesië wordt ge
plaatst. En men behoeft werkelijk geen
volkenrechtsgeleerde te zijn orft te zien,
dat deze eigenmachtige annexatie-poging
in volslagen strijd is met de internationale
praktijk. De commissie voor internationaal
recht heeft indertijd in haar rapport over
het zeerecht uitdrukkelijk vastgesteld, dat
het volkenrecht geen breedte van meer
dan twaalf mijl toestaat. Dit rapport is het
vorig jaar door de Algemene Vergadering
met grote meerderheid van stemmen
waaronder die van Indonesië aange
nomen. Over het artikel dat betrekking
heeft op de breedte van de territoriale
zee, is bovendien nog afzonderlijk ge
stemd en ook toen bevond Indonesië zich
onder de voorstemmers.
De verklaring van de regering in Dja
karta herinnert aan een soortgelijke claim
van de Philippijnen, die indertijd ook alle
wateren van de Philippijnse archipel tot
territoriale zee heeft verklaard, maar deze
claim is door geen land erkend en men
verwacht in Den Haag, dat de proclamatie
van Indonesië eenzelfde lot beschoren zal
zijn.
De regeringen van Chili, Ecuador en
Peru hebben verder, bij de Santiago-decla-
ratie van 1952, een zone van 200 mijl op
geëist, maar deze eis had alleen maar de
bescherming van de biologische rijkdom
men van de kustzeeën ten doel en kan niet
wbrden uitgelegd als een uitbreiding van
de territoriale zone. De Indonesische re
gering kan' xiöh dan ook niet" op deze
declaratie beroepen.
Het hogedrukgebied boven Polen ver
plaatste zich verder naar het oosten Een
langgerekte rug van hoge luchtdruk strekt
zich nog uit over Duitsland, Frankrijk en
de Golf van Biscaye tot voorbij de Azoren.
In de afgelopen nacht was het in grote de
len van Polen, noord- en midden-Duitsland
en in het westen en noorden van ons land
nog onbewolkt, waardoor de temperatu
ren opnieuw sterk daalden. In Duitsland
meldden enkele stations, waar een flinke
sneeuwlaag aanwezig is minimumtempe
raturen van 23 graden onder nul. In ons
land meldde het vliegveld Eelde min 11,
Terschelling min 7. In het zuidoosten van
het land, waar de bewolking reeds maan
dag overdag aanwezig was werd het niet
kouder dan min 4 graden.
Inmiddels breiden storingsgebieden op
de oceaan zich langzaam verder naar het
oosten uit waardoor de winden in West-Eu
ropa geleidelijk uit zuidelijke richtingen
iets zullen gaan toenemen. Daar in noord
en midden-Frankrijk over het algemeen
ook lichte vorst voorkomt zal aan de vorst
nog niet direct een einde komen. Op plaat
sen waar daarbij gedurende de nacht op
klaringen voorkomen kan matige vorst op
treden, daar waar bewolking blijft, zal in
het algemeen zowel des nachts als over
dag, lichte vorst voorkomen.
WEERRAPPORTEN
Maanstanden
21 dec. 07.12 uur nieuwe maan
29 dec. 05.52 uur eerste kwartier
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 18 december
Hoog water: 0.53 en 13.21 uur.
Laag water 8.49 en 21.13 uur.
Tempei'a turen: buiten
en binnenlandheden
morgen 7 uur. Neerslag:
laatste 24 uur.
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
Miinchen
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Ajaccio
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
geheel bew wzw
zwaar bew. wzw
half bew. z
onbewolkt zw
regen windst.
mist windst.
mist ozo
onbewolkt w
.jzel w
zwaar bew. windst.
geheel bew. windst.
geheel bew. nnw
onbewolkt nnw
onbewolkt ozo
motregen windst.
ij zei o
geheel bew. n
geheel bew. nno
onbewolkt windst.
geheel bew. windst. -2
o.
0J
1
2
-5
2
-6
-5
-4
-3
-2
2
3
7
13
-2
-2
0
2
-4
geheel bew. o
zwaar bew. ono
onbewolkt no
licht bew. ozo
geheel bew. verand.
geheel bew. zzw
geheel bew. windst.
geheel bew. windst.
geheel bew. z
geheel bew. w
Vlv. Z.-Limb. geheel bew. wnw
-0
8
3
-7
-3
-2
-5
-5
-3
-4
-3
85
0
0
0
0
0,4
0
0
0
0,1
0
0
0
0
0
0,1
0,1
0
0
0
0
0
6
0
0
0
0,1
0,1
0
0
0,2
15. Nadat Panda op één been had ge
staan en zichzelf met de veer onder de
voet had gekriebeld, ging hij zitten en las
op het papiertje, wat voor vreemde dingen
hij nog verder moest doen. „Magische han
deling nummer 2 las hij, GA OP
DE GROND LIGGEN, STEEK DE VEER
IN DE MOND ENHoofdschuddend
las hij verder. „Ik snap er niets van",
mompelde hij. „waarom zouden westerlin
gen belangstelling krijgen voor Oosterse
wijsheid, wanneer ik me zo raar aanstel?
En toch schijnt het te werken, want
er staan al een heleboel mensen bij ons
kraampje" en ze juichten! „Zou Joris
een nieuw soort magie ontdekt hebben?"
Dit scheen de wijze meester zich ook af
te vragen. Want hoewel toch verwacht
mocht worden, dat hij in alle takken van
magie doorkneed moest zijn, volgde hij het
gebeuren met grote verbaasde ogen. De
enige, die volkomen zeker van zijn zaak
scheen te zijn, was Joris zelf. „Ziet", sprak
hij tot de menigte, die na het applaus van
zoeven een eerbiedig zwijgen bewaarde,
„thans zal ik u een tweede bewijs geven
van de kracht en macht van het Oosterse
denken. Let nogmaals op ginds knaapje
ten tweede male overmeester ik hem met
mijn gedachtenkracht en geef hem telepa-
tisch het volgende bevel: „GA OP DE
GROND LIGGEN, STEEK DE VEER IN
DE MOND EN Onder het spreken
maakte hij indrukwekkende gebaren en
fronste de wenkbrauwenEn een ge
mompel van bewondering voer door de
menigte, toen zij zagen, dat daar in de
verte Panda deed, wat Joris gezegd had!
Overigens is er niet zoveel fantasie voor
nodig om te begrijpen door welke mo
tieven de Indonesische regering bij het
nemen van deze volstrekt ongeoorloofde
maatregel is gedreven. In politieke krin
gen te Den Haag gelooft men, dat het de
bedoeling is van Indonesië om de door
vaart te beletten van de Nederlandse oor
logsschepen, die naar Nieuw Guinea zijn
gedirigeerd. In dit verband wijst men op
een artikel in het bekende blad „Indonesia
Raya", waarin het vermoeden wordt uit
gesproken dat Nederland deze oorlogs
schepen zal gebruiken om de interinsulaire
scheepvaart te hinderen.
Dat de Nederlandse regering plannen in
deze richting zou koesteren, wordt in poli
tieke kringen echter nadrukkelijk ontkend,
De regering voelt er niets voor om zich in
allerlei avonturen te begeven en op deze
wijze het lot van de 48.000 Nederlanders
in Indonesië op het spel te zetten. De vei
ligheid van deze Nederlanders staat, bij
het bepalen van het Nederlandse beleid,
nog steeds voorop.
Voor de rechtbank te Maastricht heb
ben twee politie-agenten uit Heerlen te
rechtgestaan aan wie valsheid in ge
schrifte ten laste was gelegd. Volgens de
dagvaarding zouden zij in cijferlijsten van
hun examens hebben geknoeid om een zo
danig puntenaantal te krijgen, dat zij kans
maakten op promotie tot hoofdagent.
De eerste verdachte zou een cijfer in
gevuld hebben voor een examenvak, waar
voor hij geen examen had gedaan, de
tweede zou een cijfer 5 hebben weggera-
deerd en vervangen door een 6 en daarna
het totaal puntencijfer van 83 op 84 ver
hoogd hebben.
Beide agenten ontkender^ ten stelligste
zich aan deze vervalsingen te hebben
schuldig gemaakt. De veranderingen
zouden naar hun mening door de examen
commissie zijn aangebracht.
De officier van Justitie wees dit ver
weer af. Het schriftkundig onderzoek had
uitgewezen, dat het ingevulde cijfer niet
overeenkwam met cijfers die door de
pxamencommissie waren ingevuld.
Dë"öffïcier was" van oordeel, dat, daar
het hier politiemannen betreft, op wier
eerlijkheid en betrouwbaarheid men ten
volle staat moet kunnen maken, sprake is
van een ernstig misdrijf. Hij eiste zes
weken gevangenisstraf tegen beide agen
ten.
De verdediger, mr. H. Sanders uit
Maastricht, betoogde dat de schuld van
de verdachten geenszins bewezen is. Hij
achtte het maken van fouten door de com
missie of het examenbureau geenszins
uitgesloten. Mr. Sanders legde de recht
bank een drietal cijferlijsten van de
examencommissie over, alle uitgereikt
aan leden van het Heerlense politiekorps,
waaruit blijkt, dat er soortgelijke fouten
in de cijferlijsten waren gemaakt. In één
geval was op de plaats, waar een zeven
stond, geradeerd en was het totaalcijfer
van de lijst vijf punten hoger dan er op de
officiële lijst stond. In een ander geval
had een Heerlense politie-agent een cij
ferlijst als geslaagde gekregen, waarvan
de punten niet konden kloppen, omdat hij
een cijfer had gekregen voor een vak,
waarin hij geen examen had gedaan. Toen
hij dit aan het examenbureau schreef,
kreeg hij een geheel andere cijferlijst en
de mededeling, dat hij niet geslaagd
was! Mr. Sanders noemde nog een aan
tal andere feiten, om aan te tonen dat de
examencommissie herhaaldelijk fouten
heeft gemaakt. Hij concludeerde tot vrij
spraak.
Op 28 december zal de rechtbank uit
spraak doen.
Overgave. Honderdtweeëntwintig com
munistische verzetslieden hebben zich
overgegeven sinds het „nieuwe en de
finitieve" amnestieaanbod tot overga
ve, dat de regering van Malakka in
september heeft gedaan, zo heeft pre
mier Toenkoe Abdoel Rahman gezegd.
De termijn van het aanbod zou ver
lengd worden van 31 december tot 30
april 1958.
Zwart op wit. Het Amerikaanse Nationale
Aardrijkskundige Genootschap maakt
bekend, dat geleerden thans na jaren
van onzekerheid tot de slotsom zijn ge
komen, dat de zebra een lichtgekleurd
dier met donkere strepen is en niet een
donkergekleurd dier met lichte strepen.
Miljonair. Miinchen is door de geboorte
van een nieuwe burger de derde mil
joenenstad van Duitsland geworden. De
gemeente schonk de kleine een spaar
bankboekje met duizend mark. (De bei
de andere miljoenensteden zijn Berlijn
en Hamburg). Een eeuw geleden had
de Beierse hoofdstad, die in 1958 acht
honderd jaar bestaat honderdduizend in
woners.
Uitgewezen. De correspondent van het
Amerikaanse blad „New York Herald
Tribune" in 't Nabije-Oosten, Joe Alex
Morris, is uit Syrië gewezen. Hij kreeg
een half uur de tijd om zich voor te
bereiden voor zijn vertrek, waarvoor
geen reden werd gegeven. Hij werd tot
de grens met Libanon door een Syrische
officier vergezeld, aldus de Herald Tri
bune. De journalist Allan Michie van
het Amerikaanse tijdschrift „News
Week" moet Joegoslavië verlaten, om
dat hij een brochure zou hebben ver
spreid waarin passages van het verbo
den boek van Milovan Djilas „De nieu
we klasse" voorkwamen.
Op de daken. De Po wast opnieuw en de
toestand in de delta wordt verontrus
tend genoemd. Het eiland Carbonelli is
overstroomd. De bevolking die niet ge-
evacueerd wilde worden, zit op de da
ken.
Afgelopen. De staking bij de New Yorkse
ondergrondse is ten einde. Na acht
dagen staken hebben de werknemers
besloten, weer aan het werk te gaan.
De treinen reden gisteren voor tachtig
percent normaal. Er zijn echter geen
tekenen dat de oorzaak van het con
flict, erkenning van de machinisten
vakbond is opgelost.
Hartewens. Volgens Robert Allen van het
blad New York Post zou de Russische
partijsecretaris Kroesjtsjev, pogingen
doen om een bezoek van het Britse ko
ninklijke paar en de kinderen aan de
Sovjet-Unie te arrangeren. Hij zou de
Britse ambassadeur in Moskou over het
bezoek gepolst hebben en ook de Sov
jet ambassadeur in Londen over de
mogelijkheid van een dergelijk bezoek
inlichtingen hebben laten inwinnen.
Onregelmatig. De secretaris-generaal van
de UNO, Dag Hammarskjoeld, heeft de
Singalese ambtenaar Danapala Sama-
rasokara ontslagen. Samarasokara was
betrokken bij onregelmatige handelin
gen, die verband hielden met het rap
port, dat een speciale commissie aan
de UNO-Assemblee over Hongarije
heeft uitgebracht.
Vrouw-in-de-straat. Maandagavond is in
een Londense straat een vrouw aange
houden door een reportage-ploeg van
de Britse televisie. Haar werd ge
vraagd wie Groot-Brittannië vertegen
woordigt op de NAVO-conferentie in
Parijs. Miljoenen kijkers hoorden haar
antwoorden: „Door president Eisen
hower, veronderstel ik".
Naar Egypte. De premier van commu
nistisch China, Tsjoe En Lai, gaat be
gin januari naar Egypte, zo is maan
dag in officiële kringen te Cairo be
kendgemaakt.
Particulier. De correspondent van het
Londense blad „Sunday Times" meldt,
dat in West-Duitsland onder leiding van
de raketspecialist Mohr wordt gewerkt
aan een kleine kunstmaan, die binnen
drie jaar met een elftrapsraket in
baan gebracht zal moeten worden. De
gelden voor de proef komen uitsluitend
van particuliere zijde.
Overdracht. De Amerikaanse autoriteiten
hebben in West-Duitsland vier militaire
vliegvelden (Fürstenfeldbruck, Erding,
Landsberg en Kaufbeuren) aan de nieu
we Westduitse luchtmacht overgedra
gen. De waarde van de installaties op
deze vliegvelden bedraagt ongeveer 35
miljoen mark (AFP).
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
DIOCLETIANUS, de Romeinse soldaten
keizer, liet in Dalmatië aan de baai van
Aspalathos - het tegenwoordige Split -
een paleis bouwen dat tegelijk een reus
achtige burcht moest zijn. Muren van
twintig meter hoogte en twee a drie meter
dik, met vier achthoekige torens omsloten
de ruimte, die door vier, naar de wind
streken gerichte poorten met de buiten
wereld in verbinding stond.
Met zijn lengte van 180 meter
en een breedte van 212 meter
besloeg het paleis een opper
vlakte van bijna 4 ha. In het
midden van het paleis liep een
colonnadegang met een plein,
waarop het enorme mauso
leum van de keizer verrees, 20
meter hoog. Aan de zuidzijde van het pa
leis - de zeekant - bouwde men een arca-
dengang van 50 Dorische zuilen en twee
Egyptische sfynxen uit de tijd van Ameno-
phis III moesten met hun toen reeds 1700
aar oude ogen de wacht houden bij het
graf van de keizer.
Dit enorme paleis, waar Diocletianus na
zijn aftreden als keizer in 303 n. Chr. on
geveer 10 jaar woonde, verviel na zijn
dood weliswaar vrij spoedig, maar werd
in 639, toen de Avaren het nabij gelegen
Salonae haden verwoest, door de bewoners
van die stad betrokken. Zij bouwden in
het paleis hun huizen en gebruikten de
'gangen en hoven als straten en pleinen.
Tussen de zuilen bouwden zij muren met
deuren en ramen, die we thans nog kunnen
bewonderen, ja, we zullen zelfs tot de er
kenning moeten komen dat het reusachtige
bouwwerk tot op de huidige dag bi grote
lijnen voor ons is bewaard gebleven, dank
zij het feit, dat de bevolking er zich ge-
nesteld heeft. De prachtige Porta Eurea
die met haar gouden deuren naar de rijzen
de zon blikte, is thans weliswaar gesloten,
maar de koperen en zilveren poort van het
paleis worden nog steeds gebruikt. Het
mausoleum van Diocletianus, dat later van
een campanille werd voorzien, is thans een
kathedraal geworden, waarvoor het vesti-
bulum en een zuilengalerij als voorplein
dienen. De tempel van Aes.
culapius doet dienst als doods-
kapel.
Aldus vormt het giganti
sche paleis van Diocletianus,
ruim 1650 jaren na zijn stich
ting, nog steeds een levend
bestanddeel in Split, dat in
de loop van een zo lange tijd
uiteraard wel de nodige veranderingen
heeft ondergaan. De stad breidde zich later
naar drie landzijden uit en bovendien ont
stond aan de baai door aanslibbing een
brede strook grond, waarop een boulevard
werd aangelegd, zodat het paleis tegen
woordig ook van de zeekant af te bewon
deren is.
Nu we hebben kennis gemaakt met een
paleis, waarin een stadsbevolking woont,
is het niet ondienstig ons ook eens tot de
behuizingen van wat bescheidener afme
ting te wenden. Waar staat bijvoorbeeld
het smalste huis dat wij kennen? We moe
ten het natuurlijk in de binnenstad van
Amsterdam zoeken, waar men in vroeger
tijden kans zag ook de ruimte die een
nauwe gang tussen twee huizen bood, nog
met een heel huis op te vullen.
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden)
H. Pétillon
