New York en Indonesië blijven
Amsterdamse beurs beheersen
Groen &Co
anda en de wijze Meester
Kom nii praten
Weinig weersverandering
VAN NIEL
Effecten -en
Geldmarkt
Ondanks bemoedigende nationale symptomen
Parfum
schept sfeer,
Wereldnieuws
Kapitaalschaarste is weer
verder afgenomen
De buitenlandse handel van
Benelux in september 1957
Resultaten Norit vrijwel
gelijk aan die van 1956
Voor een goed geschenk
Naar De Klompencentrale
over de aanschaf van een nieuwe Amerikaanse Ford '57
wacht er niet te lang mee!
Onveranderd dividend Ned.
Overzee Bank
Textielfabriek verkocht
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Centrale Verwarming
Pow-R-Matic Oliebranders
Verhoging verrekenprijs
voor melk ongewenst
Heineken's Bierbrouwerij
boekte hogere winst
overalaltijd
ló Aet
zo
Grootste
gebouw
ter wereld
v
VRIJDAG 20 DECEMBER 1957
(Van onze financiële medewerker)
HET ZIET ER NAAR UIT dat de effectenbeurzen het oude jaar zo ongeveer op het
dieptepunt zullen besluiten. Ook deze week is er van een noemenswaardig, althans
van een blijvend herstel geen sprake geweest en New York is wederom met scherp
verlaagde koersen voorgegaan, terwijl men ten aanzien van Indonesische fondsen nog
voortdurend tussen hoop en vrees blijft zweven, maar dichter bij de vrees dan bij
de hoop. Wat New York betreft, dit jaar heeft voor industriële aandelen een hoogste
indexcijfer gehad van 520.77, vrijwel gelijk aan de hoogste piek van 1956; de laagste
werd in september jongstleden bereikt, 419.79 en thans is het niveau niet veel hoger.
Voor de Spoorwegen, die wel een heel slecht jaar achter de rug hebben, is de koers
daling van de aandelen nog scherper. Een hoogste stand van 157.67 in 1957 na een
hoogste punt van 181.23 in 1956, thans een indexcijfer van 96.05, zodat het dus sinds
de top van 1956 nagenoeg is gehalveerd. Meer nog dan vóór de oorlog wordt de
New Yorkse beurs beschouwd als het spiegelbeeld van de wereldconjunctuur. Een
feit is dat de berichten uit het Amerikaanse bedrijfsleven nog merendeels ongunstig
zijn, dat de produktie afneemt, de werkloosheid groter wordt en in het algemeen
de symptomen van een economische depressie niet meer kunnen worden miskend.
ADVERTENTIE
Reeds midden november werd het de
Amerikaanse regering blijkbaar te erg en
heeft zij met een verlaging van het dis
conto van 3»/t tot 3 pet. op de geld- en
kapitaalmarkt enige ontspanning teweeg
gebracht, welke op de New Yorkse beurs
slechts tijdelijk een koersherstel veroor
zaakte. Nu zich meer en meer tekenen
voordoen dat de conjunctuur zich in neer
gaande richting beweegt, bestaat de ver
wachting dat de rentevoet nog verder zal
worden verlaagd en dat de Amerikaanse
regering vermoedelijk haar uitgaven zal
vergroten, niet alleen om de conjunctuur
nieuw leven in te blazen, maar ook omdat
de internationale spanningen op politiek
terrein een verhoogde militaire paraatheid
noodzakelijk maken.
Dat de regeringen met haar monetair
beleid de conjunctuur kunnen beïnvloeden,
is duidelijk. Reeds volgens de oude Pierson
is de Staat sinds eeuwen de grootste geld-
vervalser geweest, doordat hij de bankbil-
jettenpers met grote vaardigheid 'als een
willoos werktuig heeft gehanteerd. Daar de
Republikeinse regering tot elke prijs een
economische crisis zal willen afwenden, is
de kans niet gering dat als de bedrijvig
heid in het zakenleven verder afneemt
tot het systeem van „priming the pump",
het aanzwengelen van de pomp, zal wor
den overgegaan, waardoor dan nieuwe sti
mulansen voor het bedrijfsleven worden
geforceerd ten koste echter van de waarde
vastheid van het geld. Met andere woor
den, een periode van nieuwe inflatie zou
dan worden ingeluid.
Of men in de V. S. dit nieuwe monetaire
avontuur aandurft, moet worden afge
wacht, maar ook in ons land is dit gevaar
zeker niet denkbeeldig als de werkloos
heid, welke thans volgens de regering nog
niet alarmerend is, toeneemt. Men weet
dat minister Suurhoff hierop reeds heeft
gezinspeeld. Minister Hofstra staat op het
standpunt van Keynes dat de overheid
moet gaan investeren als het bedrijfsleven
minder investeert, maar moet toegeven dat
dit alleen verantwoord is als in de hoog-
conjunctuur door de overheid reserves zijn
gevormd. Het is eigenlijk alles zo eenvou
dig als de dag. Ook een particulier moet in
de goede jaren zijn uitgaven beperken om
in slechte tijden consumptiemogelijkheden
te behouden. Een zodanige overheidspoli-
tiek (een cyclische conjunctuurpolitiek ge
noemd) moet dus in een voorspoedstij d
worden begonnen, maar zoals bekend heeft
men, toen deze voorspoedstij d er was, zulks
verzuimd en bij de politieke machtsver
houdingen van deze tijd zal het ook wel
niet mogelijk zijn tijdens een hoogconjunc
tuur reserves te vormen. In elk geval staat
het thans zo dat als de overheid in ons
land tot het „aanzwengelen van de pomp"
zou overgaan, dit niet uit de in de hoog
conjunctuur gemaakte reserves kan ge
schieden, maar alleen met behulp van de
circulatiebank, dit is met een verdere ver
watering van het geld mogelijk is. Hopelijk
komt het niet zo ver en zullen de be
sparingen in de volkshuishouding en in de
overheidssector een nieuw evenwicht in
onze nationale economie kunnen doen
ontstaan.
Was er geen New York en was er geen
Indonesië, waarmee de Amsterdamse beurs
dagelijks rekening moet houden, dan zou
zij deze week allicht een wat vrolijker
aanzien hebben gehad. Want al moet men
met conclusies erg voorzichtig zijn, er zijn
toch enkele moedgevende symptomen aan
te wijzen. Er is ontegenzeggelijk enige ver-
uiming op de geld- en kapitaalmarkt. De
•egering kan haar schatkistpapier, waar
voor kortgeleden nog 4 7/8 pet. (voor 3
naanden) moest worden betaald, weer
daatsen tegen 4?4 pet. en naar verwacht
vordt straks tegen 4 5/8 pet. Dank zij de
ervroegde inning van de Vennootschaps-
elasting heeft de schatkist bij de Neder-
'vndsche Bank weer een redelijk tegoed en
'at meer zegt, in de E.B.U. is de positie
an Nederland de laatste weken ziender-
gen beter geworden. Dit is mede een
ivolg van een opvallend gunstige ontwik-
eling van de Nederlandse handelsbalans,
die voor november in vergelijking met die
maand van 1956 een stijging van de export
met 87 miljoen en een daling van de
import met 49 miljoen aangeeft, zodat
het invoersaldo slechts 144 miljoen be
draagt.
Vooral het exportcijfer is verheugend,
want de kleinere invoer is vermoedelijk
-aeer een gevolg van een inkrimping van
de voorraden bij de bedrijven dan van een
erminderde consumptie. In elk geval zal
iet invoersaldo voor het lopende jaar
kleiner zijn dan een halfjaar geleden mocht
orden verwacht en is er ook een goede
cans dat de betalingsbalans over het
tweede halfjaar in evenwicht zal zijn.
Of dit de reden is waarom minister Witte
meent te mogen verwachten dat de finan
ciële moeilijkheden over ongeveer een
'alfjaar overwonnen zullen zijn en dat we
dan ook de kapitaalsschaarste te boven
uilen zijn, weten wij niet. Een feit is dat
blijkens de tussentijdse berichten het be
drijfsleven zijn kapitaalsuitgaven voor 1958
zoveel mogelijk zal beperken. Hier doet
zich de psychologische wisselwerking voor
dat deze beperking tot verruiming van de
kapitaalmarkt en een dalende rentestand
leidt en deze dalende rentestand op zijn
beurt weer, althans tijdelijk, de investe-
ringsdrang remt in de verwachting dat
men na enige tijd voor een lagere rente zal
kunnen lenen. Het zou voor de Nederlandse
economie verheugend zijn als een blijvende
verruiming van de kapitaalmarkt kon in
treden en de teugels ten aanzien van de
bestedingsbeperking, met name bij de be
drijven, weer wat zouden kunnen worden
gevierd. Want een geforceerde beperking
van de investeringen bij het bedrijfsleven,
dat zich met alle kracht tegen een ver
scherpte concurrentie moet teweerstellen,
kan voor de toekomst van onze volkswel
vaart alleen maar schadelijk zijn.
Volgens mededeling van het secreta
riaat-generaal der Benelux Douane Unie
bedroeg de waarde van de invoer in Be
nelux uit derde landen in september 1957:
1.802 miljoen, terwijl Benelux voor een
waarde van 1.664 miljoen naar derde
landen uitvoerde.
De in- en uitvoercijfers van de overeen
komstige maand van het jaar tevoren be
droegen ƒ1.812 miljoen en 1.617 miljoen.
De intra-Beneluxhandel gaf in september
1957 het volgende beeld te zien: invoer in
de B.L.E.U. uit Nederland: 160 miljoen;
invoer in Nederland uit de B.L.E.U.; 216
miljoen. De overeenkomstige cijfers van
het voorafgaande jaar luidden: 142 mil
joen en ƒ221 miljoen.
De Algemeenè Norit Maatschappij deelt
rnede, dat in 1957 de totale omzet van poe-
dervormige actieve kolen uit de fabriek te
Klazienaveen ongeveer gelijk was aan die
van het vorig jaar. Hierbij vertoonde de
binnenlandse afzet enige stijging, terwijl
de export enkele percenten daalde. De
produktie van de bovengenoemde soorten
was ongeveer 7% lager, waardoor de toe
neming van de voorraad geringer was dan
in 1956. De perstuxf-produktie nam door
uitbreiding van het aantal turfbaggerma-
chines toe, zodat ongeveer 50 der grond
stoffen in eigen beheer kon worden ver
vaardigd. De activiteit in de fabriek aan
de Hembrug, waar korrelvormige actieve-
lcoolproducten gefabriceerd worden, was
weer groter dan het vorig jaar. De export
van medicinaal Norit nam tijdelijk in zeer
sterke mate toe. Bij de American Norit
Company te Jacksonville trad een verdere
daling van de afzet op. De bedrijfsuit-
komsten aldaar waren dientengevolge tot
nu toe iets geringer dan in 1956. De totale
resultaten zullen, hoewel enigszins lager,
weinig verschillen van die van het vorig
jaar.
ADVERTENTIE
KEUKENUITZETTEN, vanaf 75.—
Alle soorten en merken hebben wi.i
in voorraad.
CASSETTES in alle prijzen.
Alles op huishoudelijk gebied.
BRAADPANNEN, vanaf 4.95
Dr. Leydsstr. 10 - Haarlem - Tel. 57730
(met of zonder inruil)
DE OFFICIAL FORD DEALERS
De Amerikaanse Ford '57
met een muurvaste
wegligging en een fantastisch
ruim interieur. Geruisloos
en veilig - stijlvol en
comfortabel enmet een
verbluffend motorvermogen.
De Mercury 1957
vol nieuwe technische
vondsten, vermetel van lijn,
imponerend van prestatie.
Kom nu met ons praten
over de aanschaf van
een nieuwe auto.
Maak een afspraak
met een official Ford dealei
In de vergadering van de raad van com
missarissen van de Nederlandse Overzee
Bank werd besloten, aan de algemene
vergadering van aandeelhouders voor te
stellen, over het boekjaar 1956/1957 een
een dividend van 10 (onveranderd) uit
te keren.
De textielfabriek van de wolspinnerij,
-weverij en -ververij J. ten Bos n.v., die
de produktie onlangs heeft moeten staken,
is verkocht. Het fabrieksgebouw met een
opzichterswoning werd gekocht voor een
bedrag van ƒ5.100.000.- door de architect
C. J. A. van der Meer te Almelo, voor een
onbekende opdrachtgever. Het fabrieks-
kantoor werd voor 61.100.- verkocht aan
het Groene Kruis te Almelo.
„Fluisterende reuzen"
De Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al
gaat op haar lijn naar New York vanaf 22 de
cember .fluisterende reuzen" (whispering giants)
gebruiken: de nieuwe viermotorige machines
van de Bristol fabrieken, de Bristol Britannia.
Het toestel is bijna 38 meter lang, de spanwijdte
van de vleugels is ruim 43 meter en de hoogte
van het toestel ruim elf meter. De Bristol Britan
nia heeft een kruissnelheid van 652 km. per uur
en is uitgerust met vier turboprop-motoren, die
tezamen een vermogen hebben van 16480 p.k. De
El Al heeft vier van deze toestellen besteld cn
er thans reeds drie in haar bezit.
ADVERTENTIE
BLOEMENDAAI
TELEFOON 54855
Tijdens een bespreking tussen het be
stuur van het Produktschap voor zuivel en
vertegenwoordigers van de hoofdafdeling
veehouderij van het Landbouwschap is
overleg gepleegd over het garantieprijs-
beleid voor het melkprijsjaar 1957-1958.
Het bestuur voor het Produktschap voor
zuivel kon het voorstel van de hoofd
afdeling veehouderij inzake de verreken
prijs niet volgen. Het voorstel van de
hoofdafdeling veehouderij behelsde de ver
rekenprijs vast te stellen op 32,45 per 100
kilogram melk met 3,7 percent vet. Hier
tegen bestaat bij het bestuur van het Pro
duktschap voor zuivel bezwaar, aangezien
hierdoor de maximalisatie van de melk-
opbrengst in gevaar zou kunnen worden
gebracht. Immers een hogere verrekenprijs
impliceert een verhoging van de prijs, die
de consument voor de melk moet betalen.
Dit laatste maakt een daling van het con-
sumptiemelkverbruik niet denkbeeldig.
Hierdoor zou meer melk voor industriële
verwerking vrijkomen. Dit zou onder de
huidige omstandigheden, gezien de markt
situatie voor melk- en zuivelprodukten,
slechts tot verdere afbrokkeling van de
prijzen voor deze produkten kunnen leiden.
Op grond van deze overweging is het be
stuur van het Produktschap voor zuivel
tot de conclusie gekomen, dat de voor het
afgelopen melkjaar vastgestelde verreken
prijs van 30,10 per 100 kilogram melk
met 3,7 percent vet voor het melkprijsjaar
1957-1958 ongewijzigd gehandhaafd dient te
worden. Dit afwijkende standpunt is door
het bestuur van het Produktschap voor
zuivel ter kennis gebracht van het bestuur
van het Landbouwschap.
(De verrekenprijs is de basis aan de hand
waarvan de consumentenprijs .wordt vast
gesteld.)
J
In de nacht van donderdag op vrijdag
daalden de temperaturen op vele plaatsen
aanvankelijk tot het vriespunt, wat glad
heid van wegen tengevolge had. In de loop
van de nacht begon de wind iets in kracht
toe te nemen en steeg het kwik een paar
graden. De toeneming van de wind hield
verband met een omvangrijke zuidweste
lijke stroming, die zich van de Azoren via
de Britse Eilanden en de Noordzee, naar
zuid-Scandinavië uitbreidde. Deze stro- Stockholm
ming voert tamelijk zachte oceaanlucht Oslo
aan. Langs de noordelijke begrenzing van
de stroming lopen enkele storingen in
noordoostelijke richting over Schotland
naar de Noorse kust. Deze begrenzing ver
plaatst zich langzaam in oostelijke rich
ting, maar zal ons land de komende 36 uur
nog niet bereiken. Er komt dan ook niet
veel verandering in het heersende weerty
pe. Aangezien in het oosten van het land
de lucht uit Frankrijk wordt aangevoerd
kan de temperatuur daar tot om het vries
punt dalen; overdag loopt het kwik overal
tot boven het vriespunt op. De neerslag
kansen blijven gering.
WEERRAPPORTEN
Temperaturen: buiten
en binnenland: heden
morgen 7 uur. Neerslag:
laatste 24 uur.
Helsinki
S'S
Zaterdag 21 december
Zon op 8.48 uur, onder 16.32 uur.
Maan op 8.32 uur, onder 17.16 uur.
Maanstanden
21 dec.
29 dec.
07.12 uur
05.52 uur
nieuwe maan
eerste kwartier
geheel bew. zzw
geheel bew zw
geheel bew. zzw
Kopenhagen geheel bew. zzw
Aberdeen licht bew. zw
Londen motregen zzw
Amsterdam zwaar bew. z
Brussel onbewolkt zzw
Luxemburg mist z
Parijs geheel bew o
Bordeaux geheel bew. windst.
Grenoble half bew. windst.
Nice onbewolkt nnw
Berlijn mist zw
Frankfort geheel bew. verand.
München licht bew. z
Zürich mist windst.
Genève geheel bew. windst.
Locarno onbewolkt o
Wenen geheel bew. windst.
Innsbruck geheel bew. windst.
Rome licht bew. windst.
Ajaccio onbewolkt ono
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag 21 december
Hoog water: 3.35 en 15.51 uur.
Laag water: 11.31 en 23.55 uur.
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
geheel bew. zzw
zwaar bew. zzw
zwaar bew. zzw
licht bew. zzw
onbewolkt z
onbewolkt zzw
zwaar bew. zzw
Vlv. Z.-Limb onbewolkt z
a
4»
2
1
7
2
12
9
4
6
-2
4
8
-1
6
1
1
-1
0
0
0
2
-1
4
2
5
4
4
3
4
2
2
2
- s
2
o) >-
0
0
0
0
0
0,1
0
0
0
0
0
2
0
0
0,4
1
1
2
0
0,6
0,1
0
9
0
0
0
0
0,4
0,2
0,4
0
18. „Welaan", sprak Joris, toen hij het
laatste flesje met elixer van de hand had
gedaan, „hiermede is een belangrijk deel
van onze missie afgewerkt. Ge ziet, dat
deze Westerlingen wel degelijk belangstel
ling voor Oosterse Wijsheid opbrengen, in
dien zij op de juiste manier worden aange
pakt". „Ik heb het gezien, broeder Goed-
bloed", antwoordde de magiër, „maar
waarom hebt ge geld voor de flesjes ge
vraagd? Wij moeten de vruchten der Oos
terse Wijsheid kosteloos verbreiden!" „Ik
weet het broeder magiër", antwoordde
Joris, „doch, zoals ik reeds zeide moeten
de vruchten der Oosterse Wijshseid hier
met Westers beleid worden verbreid. De
Westerlingen drukken namelijk elke waar
de in geld uit. Vraagt men ergens geen
geld voor, dan heeft het in hun ogen ook
geen waarde". De wijze magiër moest dit
even in stilte verwerken. „Dus sprak
hij tenslotte, „men neemt alleen onze ga
ven aan, indien wij in ruil daarvoor hun
onzindelijke papiertjes in ontvangst ne
men?" „Zo is het", sprak Joris, „dit is een
Nieuwbouw wordt spoedig voltooid
De hogere bierprjjs heeft geen invloed
gehad op de consumptie, aldus het ver
slag van de Heineken's Bierbrouwerij
Maatschappij n.v. te Amsterdam. De be-
drijfsrekening van het per 30 september
geëindigde boekjaar bedraagt f 14.806.994
(v.j. f 12.751.744). De baten uit deelne
mingen en interest beliepen f 3.008.776
(f 2.835.942). Na afschrijvingen ad
f 6.318.972 (f 5.808.414), belastingen van
f 3.050.000 (f 2.650.000) bedraagt het winst
saldo f 8.446.798 (f 7.129.272). Aan de re
serve diverse belangen wordt f 5.000.000
toegevoegd. Het dividend bedraagt weder
om 12 percent.
Voor hét handhaven van de verworven
positie in Nederland en voor het gebrui
ken van de kansen die de nieuwe Europese
ontwikkeling biedt, acht de directie een
gunstig fiscaal klimaat van groot belang.
Dit aspect van de Euromarkt vervult haar
met zorg.
De export bedroeg 40,2 percent van de
produktie. De uiteindelijke oplossing van
de moeilijkheden in 's-Hertogenbosch zal
verkregen worden door het volledig func
tioneren van de nieuwe brouwerij aldaar,
De directie verwacht, dat dit omstreeks
het midden van 1958 het geval zal zijn.
Ook de nieuwbouw van de brouwerij in
Amsterdam zal in de eerste helft van 1958
voltooid zijn. De nieuwe ziederij is in ok
tober j.l. in bedrijf gekomen.
Over de distilleerderij en likeurstokerij
P. Hoppe n.v. te Schiedam meldt het ven
slag, dat de drastische verhoging der ac
cijnzen een ongunstige invloed heeft ge
had op de afzet van gedistilleerde dran
ken. De resultaten van de andere binnen
landse dochterondernemingen waren in de
meeste gevallen bemoedigend.
De Brasserie Leopold s.a. te Brussel
heeft gunstige resultaten behaald. De om
zetten van de c.ai Cerveceria Heineken de
Venezuela te Caracas zijn belangrijk ge
stegen. Er is een bescheiden winst behaald.
Een dividenduitbetaling is echter nog niet
mogelijk. De Indonesische bierbrouwerij
te Surabaja handhaafde de omzet op een
alleszins bevredigend peil. De omzet van
de Malayan Breweries Ltd. te Singapore
is gestegen. De brouwerij te Hastings
(Nieuw-Zeeland) en die te Port Moresby
(Australisch Nieuw Guinea) ontwikkelen
zich volgens de verwachtingen.
ADVERTENTIE
Een vrouw zonder parfum mist dat
tikkeltje droom, dat voor elke man
zonder dat hij er zich rekenschap
van geefttoch zo aanlokkelijk is.
PARFUMS - BIJOUX
t" Grote Houtstraat 92
Haarlem
Moeders. Drie Amerikaanse moeders heb
ben van premier Tsjoe En-Lai van
communistisch China toestemming ge
kregen hun zoons, die wegens spionage
tot langdurige gevangenisstraffen zijn
veroordeeld, omstreeks Nieuwjaar te
bezoeken. De moeders zullen na de
kerstdagen vertrekken.
Onderscheiding. President Eisenhower is
gisteren met de gouden medaille van
de honderdjarige Franse boerenbond,
de „Société des Agriculteurs de Fran
ce", onderscheiden. „De bevrijder van
Frankrijk en boer van Gettysburg"
ontving de medaille uit handen van
graaf Frangois de Vogue.
Beperkt. De commissie, die een onderzoek
heeft ingesteld naar het ongeluk dat
zich in oktober in de kernreactor te
Windscale, (Engeland) heeft voorge
daan, heeft in een rapport onder meer
verklaard dat het Britse programma
voor de opwekking van kernenergie
mogelijk zal moeten worden beperkt,
indien er niet meer technici voor de
bekleding der topfuncties kunnen wor
den aangetrokken.
Leer om leer. De Jordaanse regering
heeft twee leden van haar ambassade
staf in Damascus op verzoek van de
Syrische regering teruggeroepen. Het
Syrische verzoek is een tegenmaatre
gel op een Jordaans verzoek tot terug
roeping van drie politieke attaché's van
de Syrische ambassade in Amman, we
gens illegale activiteit.
Staat van beleg. Het Libanese kabinet
heeft besloten in Noord-Libanon de
staat van beleg af te kondigen. Het be
sluit moet nog goedgekeurd worden
door president Sjamoen en de minister
van Defensie, Arslan, die de kabinets
vergadering niet konden bijwonen. De
laatste tijd hebben zich in de haven
stad Tripoli en omgeving incidenten
voorgedaan, zoals bomontploffingen en
aanslagen.
Ruggesteun. Een Hongaarse regeringsde
legatie onder leiding van vice-premier
Antal Apro en Russische regeringslei
ders hebben te Moskou een akkoord
getekend, op grond waarvan de Hon
garen van de Russen extra-hulp op eco
nomisch en technisch gebied zullen
krijgen.
In de knel. De Chinese regering heeft be
volen een einde te maken aan de trek
van de plattelandsbevolking naar de
steden zo heeft radio-Peking bekendge
maakt. Door deze trek komt het land-
bouwprogram in de knel, terwijl de ste
delijke autoriteiten voor het probleem
komen te staan om voor de nieuw aan-
gekomenen werk te vinden.
Hooggestemd. „Wein, Weib und Gesang"
zijn de drie dingen die de toeristen in
Londen, Parijs en Tokio asntrekken,
aldus de heer Cher Kheng, lid van de
wetgevende vergadering van Singapo
re. Hij drong er in deze vergadering
op aan het toerisme in Singapore niet
te bevorderen op een manier, die de
morele waarden aantast.
Vermist. De Japanse minister voor Socia
le Zaken zal in de volgende zitting van
de Diet (volksvertegenwoordiging) een
wetsontwerp indienen, volgens welke
alle 47.000 vermisten van de tweede
wereldoorlog, die nog niet zijn gerepa
trieerd, als overleden zullen worden be
schouwd.
Het betreft hier overwegend vermis
ten in China en de Sovjet-Unie.
Hoog niveau. In Beiroet beginnen vandaag
besprekingen op hoog niveau tussen
Libanon en Perzië. Aan het hoofd van
de Perzische delegatie staat de Sjah
en onder de deelnemers aan Libanese
zijde bevinden zich president Sjamoen,
premier Sami Solh en de minister van
Buitenlandse Zaken, Malik.
„Stalinon". De samensteller van het ge
neesmiddel „Stalinon", Feuillet, is te
Parijs veroordeeld tot twee jaar ge
vangenisstraf en een miljoen francs
boete. De apotheker werd schuldig be
vonden aan het veroorzaken van dood
en letsel door onachtzaamheid en aan
inbreuken op de voorschriften voor ge
neesmiddel in. Henri Genet, die de uit
vinding van Feuillet in de handel heeft
gebracht, werd veroordeeld tot een
boete van honderdduizend francs. In
totaal zijn na het gebruik van het als
geneesmiddel tegen acne en puisten
aanbevolen „Stalinon" 102 personen ge
storven, en 150 andere gebruikers heb
ben er blijvend letsel soms invaliditeit
van overgehouden.
Wervelstormen. De Amerikaanse staten
Missouri, Illinois en Indiana zijn ge
teisterd door wervelstormen, waarbij
tenminste zeventien mensen om 't leven
gekomen zijn en meer dan tweehon
derd gewond werden. Honderden hui
zen zijn verwoest. De schade wordt op
miljoenen dollars geschat.
offer, dat wij in het belang van onze mis
sie moeten brengen". De magiër schudde
het wijze hoofd en bekeek zorgelijk de
geldvoorraad, die Joris verzameld had. geworden, prachtig gelegen aan "de oevers
TOEN WE de vorige maal vertelden, dat
de Groot-Mogols in India, toen zij op het
toppunt van hun macht stonden, per dag
f 45.000 kwijt waren aan het onderhoud
van hun harem, zal deze mededeling wel
licht de indruk hebben gewekt dat deze
vorsten - die zelfs volgens de zeden van
hun land in veelwijverij leefden, zoals
Pierre Loti destijds heeft opgemerkt -
voor de vrouw als zodanig
weinig waardering hadden. We
wagen het te betwijfelen o]
deze indruk juist is Het feit,
dat Sjah Djehaan na de dood
van zijn geliefde vrouw Moem-
tas Mahal wellicht het schoon
ste, maar in ieder geval het
grootste gebouw op aarde te
harer nagedachtenis heeft doen oprichten,
pleit voor de veronderstelling dat ook deze
heersers liefde en waardering voor hun
gemalin konden hebben.
Moemtas Mahal stierf op 39-jarige leef
tijd, na 20 jaar lang de echtgenote en ver
trouwde raadgeefster van de Groot-Mogol
te zijn geweest. Na haar dood beval Sjah
Djehaan de Hindoes alle tempelbouw te
staken, opdat alle beschikbare krachten
zouden vrij komen voor het gedenkteken
dat Moemtas Mahal waardig zou zijn. Het
is eigenlijk een samenstel van gebouwen
f
,Maar wat moeten wij met al die vieze
papiertjes doen?", vroeg hij, een der bank-
biljetjes vol afschuw bekijkend, „verbran
den?" „Neen", sprak Joris. „Ik heb deze
last aanvaard, en zal die dan ook waardig
moeten dragenalles terwille van onze
missie". En met deze woorden stak hij het
geld waardig in zijn zak.
van de Djoema en omringd door een muur
van rode zandsteen. Op een marmeren
platvorm staat het hoofdgebouw met koe
pels en minaretten, uit wit marmer opge
trokken. Het inwendige ontvangt het dag
licht door uitgezaagde marmeren platen,
zó subtiel en fijnzinnig bewerkt, dat het
op stenen kantwerk gelijkt. De muren van
het interieur waren met duizenden edel
stenen ingelegd en massief zilveren deuren
sloten de toegang naar de buitenwereld af.
flonkerend als een ster, schitterde boven
de tombe de befaamde Koh-i-Noor.
Dit gedenkteken voor Moemtas Mahal is
wel eens een titanenwerk van juweliers
genoemd. De twintig jaren die de bouw
er van vorderde, schijnt deze uitspraak te
wettigen Desondanks mogen we dit gewel
dige praalgraf, waaraan vol
gens de schattingen van de
Fransman Tavernier een be
drag van een half miljard
gulden werd ten koste ge
legd, niet uitsluitend zien
als een specimen van bar
baarse pracht en schittering
in Mogolstijl. Tadj-Mahal, zo
als dit gedenkteken heet, heeft dichters en
schrijvers doen zoeken naar termen, die
op kernachtige wijze de schoonheid van
dit bouwwerk zouden kunnen doen uitko
men. Het is „versteende muziek" genoemd,
een ander duidde het als „de kroon der
wereld", of als „een gedicht in steen", „een
droom in marmer". En wie de bij maan
licht genomen foto ziet van dit gedenkte
ken, waarin Sjah Djehaan zich in 1666
naast zijn geliefde vrouw liet bijzetten,
nadat hij de laatste acht jaren van zijn
leven (als gevangene van zijn zoon) in bit
terheid en afzondering had doorgebracht,
zal moeten erkennen, dat de „droom in
marmer" wellicht het best dit sprookje uit
de 1001-nacht sfeer weergeeft.
Over het leveren van baksteen voor hui
zenbouw spreken we morgen
H. Pétiïlon
(Nadruk verboden)
