Verminderde bedrijvigheid en
gevoelige koersverliezen
anda en de wijze Meester j
Onbestendig weer met regen
Lichtpunten ontbreken echter niet
Wereldnieuws J
Uet
zo
DINSDAG 31 DECEMBER 1957
ECONOMIE KREEG DIT JAAR HARDE KLAPPEN
Hard werken nu meer
dan ooit geboden
Ned. Middenstands-
bank N.V.
Handelsverdrag tussen
Italië en Rusland
Goed jaar voor de burger
luchtvaart
Passagiers- en goederen
vervoer met meer dan
10 pet gestegen.
Gewapend-plasticfabriek
Positie der Nederlandse
cacao-industrie verbeterd
Ook in Suriname wordt
het leven steeds duurder
Westduits-Russische
handelsovereenkomst
Wereldstaalproduktie met
12 miljoen ton gestegen
Omnitrade N.V. opgericht
N.V. Pijplijn opgericht
Tsjechische hulp voor Syrië
H. BIJSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf
f
DORST
V.J
Bij een terugblik op het jaar 1957 is het wel opmerkelijk dat in de eerste helft van
dat jaar in meer dan een opzicht de opgaande conjunctuur, waardoor de drie voor
gaande jaren zich hadden gekenmerkt, nog nawerkte. Wel werd, zowel in de Ver
enigde Staten, als in Europa van een „oververhitting" gesproken, zodat enige af
koeling van de economische motor wenselijk werd geacht, maar de effectenbeurzen,
als graadmeter van de publieke opinie ten aanzien van de conjunctuurontwikkeling,
handhaafden hun optimsme. Dit blijkt wel duidelijk uit het feit dat het indexcijfer
Voor industriële aandelen op de Newyorkse beurs in de maand juli een niveau be
reikte van 526.77, waarmee het de hoogste stand voor 1956 (521.05) overtrof. Ook het
algemeen indexcijfer voor de aandelen op de Amsterdamse beurs, dat in 1956 tot
238.17 was opgelopen, werd in juni 1957 met een cijfer van 240.68 overtroffen. De
ontwikkeling van de kapitaalmarkt was nog zodanig dat Engeland in februari tot
een discontoverlaging van 5V2 tot 5 percent overging, terwijl dat van Nederland
gedurende het eerste halfjaar op 3% percent werd gehandhaafd. Ook de Nederlandse
goud- en deviezenpositie bleef nagenoeg op peil. De Amsterdamse beurs ondervond
in die tijd een krachtige steun in de bedrijfscijfers over het jaar 1956 en in de divi
denden, over dat jaar uitgekeerd, welke in vele gevallen nog hoger waren dan die
over 1956. Met name Engeland raakte echter met zijn handelspositie en zijn deviezen
voorraad meer en meer achterop, zodat het Pond Sterling in toenemende mate met
golven van wantrouwen had te kampen, terwijl in Frankrijk het reeds lang labiele
evenwicht niet kon worden gehandhaafd en fn augustus een monetaire operatie
plaatsvond, die als een verkapte devaluatie moest worden beschouwd. Zoals wij de
vorige week schreven, had Europa, met uitzondering van West-Duitsland, zich onder
invloed van de hoogconjunctuur een te grote luxe veroorloofd. De ontwikkeling van
de betalingsbalansen van Engeland en Nederland was zodanig dat het wantrouwen
ten aanzien van pond en gulden toenam.
Om ons tot Nederland te bepalen, de
cijfers van de buitenlandse hahdel begon
nen onrustbarend te worden. Terwijl het
gehele jaar 1956 een importoverschot van
3% miljard had opgeleverd, bedroeg dit
saldo voor het eerste half jaar van 1957
reeds 2.3 miljard en de Nederlandse be
talingsbalans gaf voor die periode een te
kort van 389 miljoen te zien in vergelij
king met 168 miljoen in de eerste helft
van het voorgaande jaar. Het was dan ook
geen wonder dat de Nederlandse goud- en
deviezenpositie begon af te brokkelen en
dat zich zowel in de zakenwereld als bij
de particulieren een devaluatiepsychose
ontwikkelde, welke door pessimistische
uitspraken van minister Hofstra nog werd
aangewakkerd en tot allerlei maatregelen
van afweer aanleiding gaf. Mede door de
hoge rente, welke daar gold, werd Neder
lands kapitaal naar West-Duitsland over
gebracht, werden Duitse fondsen tegen op
lopende koersen gekocht, markenschulden
zo snel mogelijk betaald, de inning van
markenvorderingen uitgesteld, kortom
mark en dollar deden opgeld, zodat de
Nederlandsche Bank zich in juli genood
zaakt zag, het disconto tot van 3% pet. tot
4% pet. en in augustus werden tot 5 pet. te
verhogen. Engeland volgde in september
met een verhoging van 5 tot 7 pet.
De voortgaande verkrapping van de
kapitaalmarkt bracht vooral de gemeen
ten in het nauw, ook nadat de regering
de institutionele beleggers had bewogen,
voor 1957 en 1958 een bedrag van 500
miljoen beschikbaar te stellen. Bij de
begroting voor 1958 bleken de gemeenten
een vlottende schuld te hebben van f 1
miljard en in vele gevallen niet in staat
te zijn hun geprojecteerde investeringen
te financieren, daar het rentegamma, al
thans officieel, nog altijd op 4% pet. werd
gehandhaafd.
Deze voor ons land ongunstige gang van
zaken ging gepaard met een scherpe da
ling van de goederenprijzen op de wereld
markt, met name van tarwe, koper, rub
ber en tin, een even scherpe daling van de
zeevrachten (indexcijfer jan.-nov. 173.7-
82.3) en met een aanhoudende koersdaling
op de New Yorkse beurs, waar het index
cijfer voor industriële aandelen van 526.77
in juli tot 419.79 terugliep, mede onder
invloed van Eisenhowers verzwakte ge
zondheid. Zo werkten verschillende fac
toren samen om het optimisme, dat zo
lange tijd handel en bedrijf en ook de
beurzen had beheerst, in pessimisme te
doen omslaan, dat voor ons land en de
Amsterdamse beurs nog werd geaccen
tueerd door de steeds feller wordende an
ti-Nederlandse campagne in Indonesië,
welke thans zodanige vormen heeft aan
genomen dat, naar sommigen menen, In
donesië op ons internationaal handelspa
troon moet worden afgeschreven.
De vrees voor een devaluatie van de
gulden heeft niet kunnen verhinderen dat
op de Amsterdamse aandelenmarkt een
zeer scherpe koersdaling intrad, waartoe
uiteraard ook de stijgende rentestand bij
droeg, die ook de koers van de obligaties
op een veel lager peil bracht. Het ver
dient wel de aandacht dat ook in de
slechtste perioden op de Amsterdamse
beurs van een alarmtoestand geen spra
ke was. De omzetten zijn de laatste maan
den zelfs voortdurend teruggelopen, zodat
november bijvoorbeeld een cijfer toont
van f 23 miljoen nominaal tegen f 46.6
miljoen in mei. Ook is opvallend dat ter
wijl in 1955 de omzet op de aandelenmarkt
veel groter was dan die op de obligatie-
markt, in de eerste elf maanden van 1957
524 miljoen obligaties en slechts 390
miljoen aandelen werden omgezet. Maar
dit ging met steeds afbrokkelende koersen
gepaard, zoals wel blijkt uit de forse te
ruggang van de beurswaarde der aande
len, waarvan wij hier de cijfers laten vol-
gen:
(In miljoenen guldens)
31 dec. hoogste stand uit. nov
1956
Intern, fondsen 11.598
Industr. aandelen 2.562
Scheepv. aandelen 710
Bankaandelen 715
Cultures 236
Mijnb. en petroleum 494
Sp.-en tramw.waard. 20
Tot. beurswaarde 16.335
1957
15.595
2.855
873
690
242
628
19
20.902
1957
11.588
2.191
682
585
153
463
14
15.676
Hier blijkt dus een achteruitgang in
beurswaarde van f 5% miljard, waardoor
deze dus beneden het niveau van ultimo
1956 is gekomen en waardoor de oude
wijsheid van de volksmond weer eens
wordt geïllustreerd: 's werelds goed is
ebbe en vloed.
Nu is dit cijfer van f 5% miljard niet zo
schrikbarend als het er uitziet. Want zo
als men weet wordt eer groot deel van
onze internationale fondsen in het buiten
land gehouden, van de Koninklijke zelfs
meer dan twee derde en het zijn juist de
internationale fondsen, welke in absolute
zin de zwaarste verliezen hebben geleden,
nl. f 4 miljard. Dit neemt toch niet weg
dat ons nationaal vermogen, mede door
het verlies van Indonesische belangen dit
jaar zeker met enkele miljarden is ver
minderd, althans in geld uitgedrukt.
Lichtpuntjes
Heeft het tweede halfjaar van 1957 dus
in vele opzichten een gevoelige achteruit
gang gebracht, met enige voldoening mag
worden geconstateeid dat er thans ook
enkele symptomen zijn, welke den burger
weer wat moed geven. In de eerste plaats
is wel gebleken dat bepaalde verontrus
tende verschijnselen een min of meer ge
forceerd karakter hebben gedragen. Dit
geldt van de ontwikkeling van de buiten
landse handel, zowel als van de kapitaals-
schaarste. De Nederlandse invoer is in
sterke mate beïnvloed door de vrees voor
devaluatie, welke bedrijven en particulie
ren tot vergroting van voorraden deed
overgaan, waarvan men, sinds de deva
luatievrees verdween, het tegenbeeld ziet
in vrij sterk verminderd 2 aankopen, met
name bij de bedrijven, welke, mede met
het oog op de hoge debetrente bij de ban
ken en een tendens naar prijsdaling voor
tal van goederen, thans zo ver en zo lang
mogelijk op hun voorraden interen. Ge
volg hiervan is o.m. dat de handelsbalans
de laatste maanden een, gunstiger 'beeld
vertoont, zodat hét impcrtsaldo van het
tweede halfjaar vermoedelijk ca. 1 mil
jard kleiner zal zijn dan dat van het eer
ste, hetgeen uiteraard ook de Nederland
se betalingsbalans en onze positie bij de
E.B.U. ten goede is gekomen. Ook al dient
er rekening mee te worden gehouden lat
de regering de laatste tijd af en toe geld
in het buitenland (Internationaal Monetair
Fonds, West-Duitsland) heeft opgenomen,
toch is het verheugend te zien dat de
goud- en deviezenpositie van de Neder
landse Bank sinds haar laagtepunt van
ƒ3049 miljoen op 9 september jl. op 23
december weer tot 3939 miljoen is geste
gen en ook de bodem van de rijksschat
kist niet meer zichtbaar is. Ook is geble
ken dat naarmate de regering het rente
gamma, althans in de praktijk aan de
kant schoof en door de Bank van Neder
landse Gemeenten en verschillende elek
triciteitsbedrijven 6 pets. leningen werden
uitgegeven, de belegger zijn terughou
dendheid laat varen, zodat thans van eni
ge ontspanning op de geld- en kapitaal
markt kan worden gesproken.
deel aan de geleidelijke doorwerking van
de bestedingsbeperking worden toege
schreven, het spreekt vanzelf dat deze be
stedingsbeperking anderzijds op de in
dustriële bedrijvigheid haar stempel drukt
en ook reeds in een stijging van het werk
loosheidscijfer tot uitdrukking is geko
men.
Kleintjes de dupe
Gelet op de nog altijd durende onzeker
heid ten aanzien van de Amerikaanse con
junctuur en het feit dat zich in de meeste
landen van ons werelddeel dezelfde moei
lijkheden voordoen als ten onzent, is de
vraag wat 1958 ons zal brengen moeilijker
dan ooit. Men zal zich er aan de ene kant
voor moeten wachten, uit de hierboven
genoemde verschijnselen te concluderen
dat voor ons land het leed geleden is.
Het is wel zeker dat met name de kleinere
ondernemingen en zulke, die hun ontstaan
aan de hoogconjunctuur te danken hebben
(loonconfectiebedrijven, amateurreders
e.d.) het onderspit zullen moeten delven
dan wel met ondergang worden bedreigd.
Of, zoals minister Zijlstra het uitdrukte:
de kasplantjes zullen de depressie in de
economische atmosfeer vermoedelijk niet
overleven. Maar in de kern is het Neder
landse bedrijfsleven gezond en heeft het
in de goede jaren ruime reserves opge
bouwd. De verminderde activiteit in de
bedrijven is in zoverre ook geforceerd
dat men zich, gelijk wij reeds deden op
merken, wegens de hoge rente en de ten
dens naar prijsdaling, zoveel mogelijk van
nieuwe aankopen onthoudt en met zijn
nieuwe orders uitermate voorzichtig is,
omdat deze in tegenstelling met een twee
jaar geleden, onmiddellijk worden uitge
voerd. Een hoopvol verschiet opent een
mededeling uit Twente, dat het ontslag
van personeel reeds tot een verhoogde ar
beidsproductiviteit Veeft geleid. Zou de
oude Ford dan toch gelijk hebben gehad
toen hij zei dat Jan alleen hard werkt als
hij weet dat, zo hij het niet doet, Piet
klaar staat om zijn plaats in te nemen?
Hoe dit zij, onder de omstandigheden,
welke bij de huidige jaarswisseling gel
den, staat wel vast dat wij alleen door
hard werken de moeilijkheden van thans
zullen te boven komen en ons welvaarts
peil zullen kunnen handhaven.
„Voor arbeid heeft God alle dingh te
koop"!
De Nederlandsche Middenstandsbank
N.V. deelt mede, dat de gang van zaken
in 1957 bevredigend is geweest. Ondanks
een belangrijke verdere toeneming van de
bedrijfslasten mag een winstcijfer worden
verwacht, dat wat hoger ligt dan over 1956.
Het ligt in de bedoeling te zijner tijd een
dividend voor te stellen van 7 pet. (onver
anderd) op de gewone aandelen.
ROME (UP) Rusland en Italië hebben
een nieuw handelsverdrag gesloten dat
voor vier jaar geldt en volgens hetwelk de
waarde van het handelsverkeer tussen
beide landen meer dan verdubbeld wordt.
Het verdrag voorziet in een uitwisseling
van Italiaanse fabrieksuitrustingen en tex
tiel tegen Russische grondstoffen tot een
waarde van gemiddeld tachtig miljard- lire
per jaar.
MONTREAL (UP) De internationale
organisatie voor de burgerluchtvaart
(I.C.A.O.) heeft cijfers over 1957 bekend
gemaakt. De aangesloten luchtvaartmaat
schappijen vervoerden bijna 87 miljoen
passagiers, hetgeen een stijging van 13 pro
cent ten opzichte van 1956 betekende.
Totaal werden 1.760.000.000 mijl (ca.
2.832.440.000 km) afgelegd, ten opzichte
van 1956 een vermeerdering van 11 pro
cent. Het .aantal afgelegde passagiers
mijlen steeg met 16 procent van 44 miljard
tot 51 miljard.
Wanneer de stijging in hetzelfde tempo
voortgaat zullen volgend jaar honderd
miljoen passagiers worden vervoerd en
tien miljoen vlieguren worden gemaakt.
Het aantal ton-mijlen goederen steeg met
11 procent, tegen 14 procent in 1956 ten
opzichte van 1955, en 18 procent in het
daaraan voorafgaande jaar.
Opgericht is Van Rietschoten en Hou-
wens' Gewapend Plasticfabriek n.v. te
Rotterdam. Het maatschappelijk kapitaal
bedraagt 1.000.000, verdeeld in 1000
aandelen van 1.000, waarvan 250 aande
len zijn geplaatst en in contanten volge
stort. In het kapitaal wordt deelgenomen
door Van Rietschoten en Houwens' Tech
nische Maatschappij Metaalbewerking
n.v. te Rotterdam, die tevens de directie
voert.
Op de internationale cacaomarkt is het
verschil tussen de hoogste en laagste prijs
in het afgelopen jaar zeer groot geweest.
Werd er in het begin van het jaar gespro
ken van grote overschotten in cacao, nu
aan het eind van het jaar weer is
er sprake van een min of meer acuut
tekort aan ruwe cacao. In januari-
maart wenste niemand op grote schaal
te kopen tegen een prijs van 172.6 shil
ling. De laatste dagen wordt een prijs van
300 shilling een koopje geacht.
Dit moet vooral worden toegeschreven
aan de onverwachte daling van de oog
sten. Daar komt bij, dat cacao thans min
of meer een monpolie geworden is 'n han
den van drie afzonderlijke verkopers, die
beschikken over ongeveer driekwart van
de wereldcacao-oogsten. Een meer stabie
le mark zou in het belang zijn niet alleen
van consumenten, maar ook van produ
centen. In hoeverre de Euromarkt van in
vloed zal zijn op het produkt cacao, 'alt
nog niet te zeggen.
Ons land is in staat geweest zijn positie
in de cacaoindustrie te verbeteren. Zowel
invoer als uitvoer is toegenomen. In
januari/oktober werd 22.666 ton cacaobo
ter uitgevoerd tegen 17.331 ton in dezelfde
periode van Engeland was wederom
onze beste afnemer, gevolgd door België.
Cacaopoeder werd voornamelijk verkocht
aan de Verenigde Staten, gevolgd door
West-Duitsland. België bleef onze beste
koper van chocolade: gevolgd door West-
Duitsland.
Het noorden van Europa is thans geheel
overstroomd met koude lucht, afkomstig
uit de poolstreken en Noord-Siberië. In
Zweden en Noorwegen komt matige tot
strenge vorst v'oor. In Schotland vroor het
vannacht plaatselijk 4 graden. In het noor-
WEERRAPPORTEN
tussen de koude lucht in Noord-Europa en
de zachtere in het zuiden. In verband
boven de Ierse Zee was gelegen.
Samenhangend met de aanwezigheid
van de overganszone zal het morgen in
het noorden van het land kouder zijn dan
in de zuidelijke provincies.
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 1 januari
Hoog water: 12.11 en uur.
Laag water: 7.31 en 19.59 uur.
Donderdag 2 januari
Hoog water: 0.45 en 13.08 uur.
Laag water: 8.36 en 21.00 uur.
Temperaturen:
buiten-
so
00
en binnenland
heden-
1
morgen 7 uur.
Neerslag:
■ots
O.
laatste 24
uur.
73
0>
11 c
S 'C
c-S
Helsinki
geheel bew.
w
-4
4
Stockholm
geheel bew.
wnw
-7
0
Kopenhagen
onbewolkt
w
0
0,6
Aberdeen
onbewolkt
w
-1
0
Londen
zwaar bew.
w
4
0
Amsterdam
onbewolkt
w
5
1
Brussel
geheel bew.
wzw
5
0
Luxemburg
geheel bew.
w
3
1
Parijs
motregen
wzw
5
0,5
Bordeaux
geheel bew.
windst.
5
1
Grenoble
geheel bew.
no
2
0
Nice
onbewolkt
nnw
6
0
Berlijn
half bew.
w
2
1
Frankfort
zwaar bew.
wzw
4
2
München
sneeuw
wzw
2
0,1
Zürich
motsneeuw
zw
1
0,1
Genève
geheel bew.
wnw
0
0
Locarno
onbewolkt
windst.
-2
0
Wenen
zwaar bew.
w
5
0
Innsbruck
zwaar bew.
w
-6
0
Rome
onbewolkt
ono
6
0
Ajaccio
onbewolkt
ono
4
0
Mallorca
onbewolkt
windst.
4
0
Den Helder
zwaar bew.
w
6
3
Ypenburg
zwaar bew.
w
6
0
Vlissingen
geheel bew.
w
6
0
Eelde
regenbui
w
1
5
De Bilt
zwaar bew
wzw
4
3
Twente
geheel bew.
wzw
3
4
Eindhoven
zwaar bew.
w
5
0,2
Vlv. Z.-Limb
geheel bew.
wzw
5
0,5
PARAMARIBO (ANP) Het indexcij
fer van de prijzen van het levensonder
houd heeft in het derde kwartaal 1957 in
Suriname de ongekende hoogte van 114
bereikt. Opvallend is, dat voor het eerst
sedert lange tijd ook het indexcijfer van
het belangrijke volskvoedsel rijst met 7
punten is gestegen, terwijl een verdere
prijsstijging op grond van de slechte oogst-
resultaten verwacht wordt.
BONN (UP) Tussen Rusland en West-
Duitsland zal waarschijnlijk in maart een
handelsverdrag worden afgesloten, groot
3,2 miljard mark.
Het wordt een verdrag voor drie jaar.
Rusland levert olie en olieprodukten,
zoals 500.000 ton benzine, kolen, asbest,
ijzererts, mangaan, tin, machinerieën en
katoen. West-Duitsland levert produkten
van de zware industrie, ondermeer sche
pen.
De wereldstaalproduktie heeft in 1957
ruim 322 miljoen ton bedragen, bijna
twaalf miljoen ton meer dan het record
van 1956 zo meldt Steel Magazine. De Ver
enigde Staten, de grootste producent, ver
vaardigde dit jaar 113 miljoen ton staal,
dat is twee miljoen ton minder dan vorig
jaar en vier miljoen ton beneden het cijfer
van 1955. De gordijnlanden vermeerderden
hun produktie een percent van de we-
reldfabricage met 25 percent. De Sovjet
unie leverde in 1957 een percent minder
dan vorig jaar. Haar produktie van 56%
miljoen ton vormt 70 percent van de totale
produktie der landen achter het ijzeren
gordijn. De prijzen zijn op het ogenblik
vast.
Met een kapitaal van 6.000.000, ver
deeld in 250 prioriteitsaandelen en 5.750 ge
wone aandelen alle groot 1.000, is opge
richt de Omnitrade n.v. te Amsterdam.
Doel is de uitoefening van bestuurs-, be
heers- en tqzichthoudende functies bij an
dere vennootschappen en/of ondernemin
gen, het drijven van handel en dergelijke.
Geplaatst zijn 50 prioriteits- en 1150 ge
wone aandelen, waarop tien procent in
contanten zal worden gestort.
Onder directie van bovengenoemde ven
nootschap en met hetzelfde doel is opge
richt de Multitrade n.v., eveneens te Am
sterdam. Het maatschappelijk kapitaal be
draagt 2.000.000, verdeeld in 100 priori
teits- en 1900 gewone aandelen, elk groot
1.000. Geplaatst zijn 20 prioriteits- en 380
gewone aandelen, waarop tien procent in
contanten wordt gestort.
Met een maatschappelijk kapitaal van
1.000.000, verdeeld in tien prioriteitsaan
delen elk groot f 10.000 en 900 gewone aan
delen a 1.000, is opgericht de n.v. Pijp
lijn te Papei.drecht. Doel van de vennoot
schap is het leggen van pijpleidingen en
kabels, het aannemen en uitvoeren van
andere bagger-, grond- en waterbouwkun
dige werken, het exploiteren van'aanrte-
mersmaterieel en dergelijke. Geplaatst en
in contanten volgestort zijn tien prioriteits-
en 100 gewone aandelen. In het kapi
taal wordt deelgenomen door de n.v. Bag-
germaatschappij Holland te Hardinxveld
en door Visser en Smit's Aanneming-
Maatschappij n.v. te Papendrecht. Deze
beide vennootschappen voeren tevens de
directie.
DAMASCUS (Reuter) De Syrische
ministc van financien, Khaled el Azem,
heeft verklaard dat Syrië een lening van
Tsjechoslowakij heeft aanvaard ten be
drage van circa 630 miljoen gulden. Voor
de bouw van moderne fabrieken. Een
spoorwegnet, dat krachtens een Russisch-
Syrische economische overeenkomst in
Syrië zal wo; 'en aangelegd, zal circa
370 miljoen gulden gaan kosten.
25. Nadat Joris het elixer in een veldfles
had overgegoten en de flesjes met water
gevuld, keerde hij opgewekt terug. „Wel
aan", mompelde hij tevreden, „hiermede
heb ik twee vliegen in één klap geslagen.
Het breinverhelderende elixer, dat mij op
zulke goede ideetjes brengt, is thans ge
reserveerd voor eigen gebruik en boven
dien kunnen we de flesjes voortaan rustig
verkopen. Van deze inhoud zullen de ge
achte klanten niet meer dat scherpe door
zicht krijgen, dat mij zoveel last heeft be
zorgd. „SI VIS PACEM, PARA AQUA",
riepen de ouden reeds, hetgeen vrij ver
taald wil zeggen, dat men een beetje water
in de wijn moet doen, indien men onge
stoord zijn bedrijf wil uitoefenen". Toen
Panda hem zo tevreden murmelend zag
aankomen, voelde hij nattigheid. „Wat heb
je met die flesjes gedaan?", vroeg hij wan
trouwend. „Ik heb ze magisch behandeld"
antwoordde Joris. „Dat was nodig, want
we hebben de droevige ervaring opgedaan,
dat helder denken vele Westerlingen tot
gewelddaden doet overgaan. Dank zij mijn
ingreep, zal dit voortaan niet meer het
geval zijn". „En thans vervolgde hij,
„zullen weer enkele magische handelingen
nodig zijn, om publiek te trekken" „Als je
maar niet denkt, dat IK dat weer doe",
viel Panda uit. „Ik ga niet meer zo gek op
één been staan en zo. Ik vertrouw die rare
magie van jou niet". De oude magiër fron
ste het hoofd over deze onvriendelijke ge
dachte, maar Joris glimlachte toegevend.
„Vrees niet, broeder Panda", sprak hij,
„iemand anders zal deze magische hande
lingen verrichten, want ditmaal moet de
magie 'bijzonder sterk zijn". „Sterk?", her
haalde Panda, „hoe bedoel je?" Maar zon
der verdere uitleg te geven keerde Joris
zich om en begaf zich regelrecht naar een
tent, waarop een plaat van een gespierde
figuur prijkte met het opschrift: HERCU
LES. DE STERKSTE MAN VAN DE
WERELD!
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
Koud. In het zuiden van Finland is een
dik pak sneeuw gevallen, en de weer
kundigen voorspellen dat het kouder
wordt. Hoog in het noorden is zondag
de laagste temperatuur van dit seizoen
gemeten: 24 graden Celsius onder nul.
Tochtig. Proeven die het Amerikaanse
leger in het kader van het Internatio
nale Geofysische Jaar met Aerobee-
raketten heeft genomen hebben aan
getoond, dat op een hoogte van hon
derd kilometer winden waaien met een
snelheid van 480 kilometer per uur en
dat de temperatuur er 38 graden Cel
sius onder nul is.
Bezorgd. De doktoren die Sir Anthony
Eden behandelen hebben openlijk hun
bezorgdheid te kennen gegeven over
de gezondheidstoestand van de Britse
oud-premier. Hij heeft opnieuw koorts
en op advies van zijn artsen is hij dich
terbij Londen komen wonen.
„Man van het jaar". Het Amerikaanse
weekblad Time heeft de Russische par
tijsecretaris, Nikita Kroesjtsjev tot
„man van het jaar" gekozen. Time kiest
sinds 1927 de man of de vrouw die „het
nieuws van het afgelopen jaar heeft
gedomineerd en een onuitwisbare in
druk, goed of kwaad, in de geschiedenis
heeft achtergelaten".
Overwonnen. In het regeringshuis van
Ghana in Accra is premier dr. Kwame
Nkroemah, in het huwelijk getreden
met Fathia Ritzk uit Cairo. In zijn
autobiografie schrijft de 49-jarige pre
mier. dat hij sinds zijn jeugd een diepe
angst voor vrouwen koesterde en deze
angst nimmer is ontgroeid.
Noodtoestand. Het ministerie van Binnen
landse zaken van de Afrikaanse staat
Ghana heeft bekendgemaakt,dat in
Koemasi .de hoofdstad van Asjanti. de
noodtoestand is afgekondigd. De maat
regel is goedgekeurd door de Britse
gouverneur-generaal Lord Listowel en
houdt verband met „de spanning tus
sen rivaliserende partijen in de mo
hammedaanse gemeenschap".
„Lezende" machine. Op het technologisch
instituut van de Amerikaanse staat
Massachusetts wordt een machine ont
worpen die opdrachten kan „lezen" en
uitvoeren. Het wordt een machine met
„vingers", die Engels kan verstaan als
het op een speciale manier geschreven
wordt en met deze „kennis" zijn eigen
apparatuur in werking stelt.
Heil Tirol. Een Italiaanse rechtbank heeft
te Bolzano tien Zuidtirolers tot ge
vangenisstraffen. variërend van drie en
een half jaar tot tien maanden, ver
oordeeld wegens bomaanslagen, die dit
jaar tijdens spanningen tussen de
Duits en de Italiaans sprekende bevol
king van Alto Adige (Zuid-Tirol) zijn
gepleegd. Op de publieke tribune werd
„Heil Tirol" geroepen. De verdediging
betoogde, dat de verdachten hun daden
begaan hebben om de aandacht te ves
tigen op de positie der Oostenrijkse,
Duits sprekende minderheid in Zuid-
Tirol.
Lynx. Grote troepen wolven, die uit de
Oekraine en Polen komen, dringen het
oosten van Tsjechöslöwakije binnen. In
het gebied van Presof zijn meer dan
260 wolven waargenomen. Ook zwarte
Lieren zijn dit jaar talrijker dan het
vorige. In Moravië heeft men voor het
eerst sinds vijftig jaar weer lynxen
waargenomen. Ook in het berggebied
rondom het Portugese plaatsje Braga
zijn wolven gesignaleerd. De bewoners
zijn gewaarschuwd na zonsondergang
hun huizen niet ongewapend te ver
laten.
Beëdigd. President Carlos Garcia van de
Philippijnen en vice-president Dios-
dado Macapagal zijn te Manilla tijdens
een indrukwekkende plechtigheid be
ëdigd. Garcia is de opvolger van Ra
mon Magsaysay, die in maart bij een
vliegtuigongeluk om het leven is ge
komen. Garcia zei in een redevoering,
dat de Philippijnen hun vriendschap
met de Verenigde Staten, die gebaseerd
is op gelijkgerechtigdheid, wederzijds
belang en gemeenschappelijke idealen,
zullen bewaren.
Gevangenis. In de modernste gevangenis
van Zweden die wordt gebouwd in
Norrtaelje, ongeveer 75 kilometer van
Stockholm, zullen de gevangenen door
microfoons en televisie-camera's wor
den bewaakt, die tien gevangenisbe
waarders uitsparen. Zestien televisie
camera's zullen dag en nacht de muur,
die de gevangenis omgeeft, in het oog
houden. In de muur ingebouwde mi
crofoons zullen elk geluid, dat in de
gangen worden gemaakt opvangen.
BLADEREN zijn de belangrijkste voed
selproducenten van de boom. Natuurlijk,
ook de wortels leveren een belangrijke
bijdrage, omdat zij het water en de mine
rale zouten uit de bodem halen, maar de
bladeren zorgen, door assimilatie van de
koolzuur uit de lucht, voor de produktie
van zetmeel dat - hetzij als zetmeelkorrels,
hetzij als suiker - door de vaten van de
plant wordt vervoerd.
In tijden van welvaart, dus in de zomer,
produceert de plant meer zet
meel dan zij verbruikt en deze
overproduktie wordt opgebor
gen in voorraadschuren diep
onder de grond, in de wortels
en knollen. In dit opzicht ge
draagt de plant zich dus ver
standiger dan de meeste men
selijke producenten, die in tij
den van grote produktie liefst alles tegelijk
op de markt gooien en daardoor de zaak
voor zichzelf en anderen bederven. De
plant bergt zijn produktie-overschot echter
zorgvuldig op, niet alleen in onderaardse
plantendelen, maar ook in twijgen en stam
men. Deze voorraden kunnen worden aan
gesproken in tijden die minder gunstig zijn
en die onherroepelijk zullen aanbreken.
Ook in dit opzicht lijkt de plant dus met
méér zin voor de werkelijkheid begiftigd,
dan de redelijke mens.
Maar goed, laten we ons bij de bladeren
houden. Met het voortschrijden van de zo
mer worden de dagen en dus ook de werk
tijden in de werkplaatsen van de plant
korter, zodat de plant zich reeds in
augustus en september genoodzaakt ziet
arbeiders, die aan de zetmeelproduktie
werken, zonder vorm van proces te ont
slaan. Is deze crisisperiode enige tijd aan
de gang, dan beginnen de werkelijke
massa-ontslagen te vallen, zodat tegen eind
november het hele bedrijf stilligt: de bo
men zijn volkomen kaal.
Mensen met een sterk sociaal gevoel
zullen waarschijnlijk bezwaar maken te
gen een dergelijke rigoureuze bedrijfsvoe
ring, die geen rekening houdt met de wer
kers in het bedrijf en uitsluitend het be
lang van het bedrijf op het oog heeft. We
kunnen met deze bezwaren gelukkig in
stemmen en voeren ter geruststelling aan,
dat iedere vergelijking mank gaat en zo
ook deze. De plant is nu eenmaal geen
menselijke samenleving en het afgevallen
blad ondervindt geen leed
van zijn ontslag en het be
hoeft niet te gaan „stempe
len". Maar aan de andere kant
moeten we toch een open oog
blijven houden voor de harde,
maar volkomen reële eco
nomische politiek die de plant
voert. Het aanhouden van
tienduizenden niet - of niet voldoende -
producerende arbeiders zou tot faillisse
ment leiden. M.a.w. de plant tekent haar
eigen ondergang, wanneer zij in de winter
de bladeren zou aanhouden. Het geweldige
grote oppervlak dat de bladeren gezamen
lijk bieden, betekent een aanhoudende ver
damping van het vocht in de plant. En
aangezien in de winter slechts geringe
vochtopname door de wortels kan plaats
vinden, zou de boom van dorst sterven.
Alleen de planten die door leer-achtige
bladeren tegen verdamping zijn beschermd,
kunnen zich veroorloven het personeel ge
durende de winter aan te houden. Bij hulst,
maretak, rododendron, enz. kunnen we
de resultaten van een dergelijke humane
bedrijfspolitiek bewonderen.
Minder humaan schijnt ons de bijenwolf
toe, waarover een lezeres nadere inlich
tingen vraagt.
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden)
HPétillon
