Herstelbank bepleit een noodoplossing
inzake vervroegde afschrijvingen
VAN NIEL
Panda in liet Wilde Westen
parels
Jaarlijkse besparingen moeten meer
dan 3pct van nationaal inkomen stijgen
Kouder met onweerskansen
IN JAARVERSLAG 1957
ZocU Ió Uei zo
Afschrijving aanschaffingskosten van duurzame
produktiemiddelen in zelfgekozen tempo
Hoog investeringspeil
noodzakelijk
BATA SANDALEN
Wereldnieuws
2
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Rademakers verwacht
dalende resultaten
E.M.I. halveert dividend
Het jaarverslag
MAJORICA
Voorzitter C.S. W. V. te Hilversum
Enkes komt met nieuw
artikel aan de markt
-
Belang van „Holland-
Sumatra" in Ecuador
Onveranderd dividend
Verenigde Blikfabrieken
Duitsland beperkt boter
en suikerinvoer door
grensgangers
U RB ACH
BOLOGNA NATTé
Pyramiden
V.J
(Van onze financiële medewerker)
In het jaarverslag van de Herstelbank constateert de directie onder meer dat de
Nederlandse economie na het verschijnen van de nota van februari 1957 enkele
ingrijpende wijzigingen onderging, welke niet konden worden voorzien en als gevolg
waarvan het proces van de bestedingsbeperking allengs een andere koers voer dan
aanvankelijk was uitgezet. Naar het gevoelen van de directie is het niet steeds gelukt
tijdig en voldoende „bij te sturen". De koerswijziging van de bestedingsbeperking
heeft onder meer afbreuk gedaan aan de beoogde rechtvaardige verdeling van de
lasten over de onderscheidene groeperingen van de bevolking. In het licht van de
rechtvaardigheid is niet een globale verdeling over grote groepen van de bevolking,
zoals de S.E.R. ten doel stelde, maar over de individuele burgers tenslotte de enige
ter zake doende. Het resultaat van de bestedingsbeperking tot nu toe geeft in dit
opzicht een grote verscheidenheid in de druk van de individuele lasten te zien. De
druk, die de ondernemingen van deze bestedingsbeperking ondervinden, is geenszins
geljjk. Hierbij moet men nog in aanmerking nemen dat er bovendien grote verschillen
bestaan in de mate, waarin de getroffen ondernemingen deze last op haar afnemers
kunnen afwentelen. Naar de mening van de directie is men bjj het gebruik maken
van macro-economische gegevens wel eens verder gegaan dan de aard van het ma
teriaal toelaat, zoals bijvoorbeeld bij het streven naar een vooropgezette verdeling
van het toekomstige nationale inkomen.In dit verband rijst de vraag of er niet van
een overschatting van het menselijk kennen en kunnen moet worden gesproken, in
het bijzonder wanneer het omvangrijke ingrepen betreft, zoals bijvoorbeeld de
bestedingsbeperking.
Ook de psychologische invloed van de
bestedingsbeperking is van groot belang
en heeft de investeringsgeneigdheid grote
afbreuk gedaan. Als het investeringspeil
daalt, dan is de kans groot dat er ge
ruime tijd moet verstrijken eer hierin een
wending optreedt. Een hoog peil van in
vesteringen, zowel bij de overheid als de
particuliere bedrijven, is en blijft echter
voor de structurele ontplooiing van onze
volkshuisvesting noodzakelijk. In dit ver
band stelt de directie de vraag of de in
vesteringsbeperking in haar tegenwoordige
vorm moet worden gehandhaafd, dan wel
moet worden verzacht.
Ten aanzien van de kapitaalmarkt
merkt de directie op dat de kapitaalvoor
ziening misschien het kernvraagstuk voor
de verzekering en de bevordering van de
welvaart zal worden. In nog sterkere mate
dan vroeger vormt het verloop van de
kapitaalmarkt de weerslag van heel het
economisch proces binnen, zowel als bui
ten onze grenzen, mede doordat het proces
onder invloed staat van nationale en inter
nationale gebeurtenissen. Voor een prog
nose van de kapitaalmarkt op langere ter
mijn zou men ook de politieke ontwikke
ling in hoofdzaak moeten kunnen over
zien. In het licht van de duurzame grote
kapitaalbehoeften van het bedrijfsleven is
grote waakzaamheid geboden, dat het be
schikbare kapitaal zo goed mogelijk wordt
besteed en dat zo min mogelijk kapitaal
aan de ondernemingen wordt onttrokken.
In dit verband wordt met spanning afge-
ADVERTENTIE
HEBBEN EEN WERELDNAAM
omdat Bata sandalen
ijzersterk zijn.
omdat Bata sandalen
de juiste orthopedische
voetholtesteun hebben.
mod. 64
In bruin, beige,
rood en wit.
m. 20-22 5.50
m. 23-26 6.50
m. 27-30 7.50
m. 31-35 8.50
m. 36-38 9.50
Bata kindersandalen... onbe
twist de beste voor uw kind!
De Franse betalingsbalans
Frankrijk had over de maand april een tekort
van 58.285.000 dollar in de Europese Betalings-
.mie, vergeleken met een tekort van 56.398.000
dollar in maart en een tekort van 108.206.000 dol-
ar in april 1957. Van regeringszijde en in kringen
van het Franse bedrijfsleven wordt uiting gege
ven aan een groeiende bezorgdheid over de ge
stadige achteruitgang. Medio april, dus nog voor
de dekking van het apriltekort in de Europese
Betalingsunie, was een vijfde a een kwart van
de in totaal 650 miljoen dollar belopende lenin
gen reeds uitgegeven
Nederland en Mexico
De Nederlandse economische delegatie, die on
der leiding staat van prof. dr. ir. H. C. J. H. Ge-
lissen, voormalig minister van Economische Za
ken, welke gedurende twee weken de mogelijk
heden bestudeerd heeft van de ontwikkeling der
handelsbetrekkingen tussen Mexico en Nederland,
is dinsdagavond naar Nederland teruggekeerd.
De heer Gelissen verklaarde, dat de mogelijkhe
den zeer groot zijn.
Molestverzekering Indonesië
Het tarief voor molestverzekering voor de In
donesische havens is omhoog gesprongen van 0,4
lot 11 percent op schepen in de wateren van
Oost-Indonesië. De tarieven worden thans op een
dagelijkse basis gesteld.
Wereldbeurs New York
Woensdag is de Wereldbeurs te New York ge
opend. Volgens de organisatoren is dit de groot
ste beurs, die ooit op het westelijke halfrond is
gehouden. Hij bevat ruim 3000 exposities uit zes
tig landen.
wacht wat de aangekondigde wetsont
werpen inzake de vaststelling van het fis
cale winstbegrip zullen brengen. In het
bijzonder is de directie benieuwd welke
regeling deze ontwerpen behelzen inzake
de fiscale behandeling van de duurzame
produktiemiddelen.
Afschrjjvingstempo
Zij meent een methode te hebben ge
vonden, welke misschien als noodoplos
sing kan dienen, zo lang de voornoemde
belastingherziening haar beslag nog niet
heeft gekregen. De directie van de Her
stelbank zou de faciliteit van de vervroeg
de afschrijving gaarne zien verruimd in
die zin, dat naast de bestaande faciliteit als
altprnatief de mogelijkheid werd geopend
dai de ondernemer toestemming verkrijgt
de volle aanschaffingskosten van een
duurzaam produktiemiddel in een zelf ge
kozen tempo af te schrijven.
Verkrijgt hij deze toestemming, dan ver
vallen derhalve de beperkingen van de
vervroegde afschrijving tot een derde deel
van de aanschaffingskosten, alsmede de
voorschriften inzake de temporisering.
Het gebruik van de hier bepleite facili
teit zou echter gebonden moeten zijn aan
de toestemming van een daartoe in het
leven geroepen instantie, waarin onder
meer de ministers van Financiën en Eco
nomische Zaken moeten zijn vertegen
woordigd. Uit conjunctureel oogpunt zou
het zelfs gewenst zijn dat de onder
nemers wordt toegestaan fiscaal op een
bestelling vooruit te lopen. De na de be
stelling nog toelaatbare afschrijvingen
worden door deze „voorziening" uiteraard
verminderd. De betekenis van deze fiscale
anticipatie op een voorgenomen inves
tering, ligt in de verruiming van de pe
riode, waarin de belastingbetaling kan
worden verschoven. Door deze verschui-
Bij het metaalbedrijf Rademakers n.v. te
Rotterdam bedroeg het brutosald0 fabri-
cagerekening 1.407.974 (v. j. 1.277.529).
De winst na afschrijving bedroeg 512.582
(v. j. 395.597). Voorgesteld wordt een on
veranderd dividend van 7 percent. Het
kapitaal bleef 2.250.000. De vooruitzich
ten voor 1958 zijn tengevolge van de hui
dige conjunctuur moeilijk te overzien,
maar zeker ongunstiger dan in het vorige
iaar. Het bedrag van de in het eerste
kwartaal van 1958 binnengekomen orders
ligt belangrijk lager dan in de overeen
komstige periode van 1957.
De n.v. Elektrotechnische Mechanische
Industrie te Utrecht heeft over 1957 een
winst voor belastingen behaald van
154.010 (v. j. 244.150). Er wordt een divi
dend voorgesteld van 5 percent (10 per
cent). De verwachting dat 1957 een ver
dere ontwikkeling der omzet zou geven,
werd niet bewaarheid. De omzet bleef be
perkt tot 5.400.0C0 6.100.000), ondanks
een orderportefeuille in begin 1957, die een
omzet van een half jaar garandeerde. De
bestedingsbeperking en de achteruitgang
van de conjunctuur maken het, ondanks
de thans minder onbevredigende order-
oortefeuille, de directie niet mogelijk een
verantwoorde voorspelling voor 1958 te
doen.
In het jaarverslag van de Herstel-
bank (Maatschappij tot Financiering
van het Nationaal Herstel) wordt als
steeds een algemene beschouwing ge
wijd aan verschillende facetten van het
economisch en financieel bestel in ons
land, waarbij achtereenvolgens aan de
bestrijding van de overbesteding, de
conjunctuur, de investeringsactiviteit,
de kapitaalmarkt en de kapitaalsvoor
ziening, het fiscale winstbegrip en de
vêrvroegde afschrijvingen aandacht
wordt geschonken. Voorts vindt men er
een beschouwing in over Suriname, de
Europese Economische gemeenschap en
het Vrijhandelsgebied; tenslotte worden
er verschillende sectoren van het be
drijfsleven aan een beoordeling onder
worpen.
ving wordt aan de moeilijkheid bij de fi
nanciering van de investering tegemoet
gekomen.
De resultaten 1957
Wat het bedrijf der bank in 1957 betreft,
valt te vermelden dat in genoemd jaar
voor 46 miljoen aan nieuwe kredieten
werd afgesloten, waardoor het totaal tot
1.2 miljard is gestegen. De exploitatie
rekening sluit met een batig saldo van
f 16.1 miljoen, waarvan na toevoeging van
f 5.8 miljoen aan de reserve voor debiteu
ren en deelnemingen, op de preferente
aandelen weer 3'/2 percent wordt betaald
en op de aandelen A, aan de staat toebe
horende, 2 percent. Het totaal van de re
serves bereikt na de winstverdeling over
1957 een bedrag van rond f 60.5 miljoen.
ADVERTENTIE
PARFUMS - BIJOUX
Grote Houtstraat 92 - Haarlem
Een van de voornaamste doestellingen van onze huidige economische politiek, een
gunstige situatie van de betalingsbalans, is nog niet bereikt. Dit werd heden nader
besproken in het betoog van de voorzitter van het Centraal Sociaal Werkgeversver
bond, mr. F. H. A. de Graaff, voor de besloten algemene ledenvergadering te Hil
versum. Het reële nationale inkomen voor 1958 zal, naar wordt verwacht, een daling
van 1,8 percent ten opzichte van het vorig jaar vertonen. Per hoofd van de bevolking
betekent dit een achteruitgang met 2,8 percent. Eveneens manifesteert zich, dat de
vertraging sinds 1955 in de uitbreiding van de industriële produktie nog steeds door
zet, zo onderstreepte mr. De Graaff het pessimistisch accent van zjjn rede. Een
strenge bewaking van het produktiekostenniveau schetste de voorzitter van het
C.S.W.V (zoals reeds eerder in het jaarverslag van het verbond) als de consequentie,
die men voor het sociaal-politieke beleid uit de huidige omstandigheden zal moeten
trekken.
Door middel van nieuwe investeringen
zullen voorts de bedrijven zoveel moge'
lijk in staat moeten worden gesteld in het
belang van de werkgelegenheid hun bij
drage te leveren aan de voortgang van het
industrialisatieproces. De versterking van
de exportpositie beval mr. De Graaff
eveneens in de bijzondere aandacht aan.
Een beleid gericht op een vergrote inves
teringsactiviteit met vermijding van her
nieuwde inflatie zal niet voldoende zijn,
De jaarlijkse besparingen moeten daarom
meer dan drie percent van het nationale
inkomen hoger worden, aldus de spreker,
die hiervoor bezuiniging zonder ondermij
ning van de investeringsactiviteit en sta
bilisering van het verbruik als mogelijk
heden te berde bracht.
In dit verband zou een wijziging van het
huurbeleid er veel toe kunnen bijdragen
dat het woningbouwbeleid uit zijn impas
se geraakt. Indien de rentemoeilijkheden
voor de particuliere woningbouw zullen
worden overbrugd, zo merkte mr. De
Graaff op, zal de thans verwachte aan
zienlijke produktiedaling in deze sector
mogelijk nog kunnen worden ondervan
gen. De huren van de bestaande woningen
en geleidelijk ook die van de nieuwbouw
zullen daarbij moeten worden opgetrok
ken, zodat de sanering van woning-exploi
tatie en -gebruik zich zal kunnen gaan
voltrekken. Het aantal jaren, waarover
een dergelijk programma zal worden uit
gesmeerd, moet zeker niet te ruim worden
genomen, aldus de spreker.
Het bestuur van het C.S.W.V. is tevens
de mening toegedaan, dat de economische
omstandigheden thans een verwerking
per 1 juli aanstaande van de compensatie
bijslag voor de huurverhoging van verle
den jaar niet bevorderlijk maken. Men
De eerste helft van 1957 was Enkes n.v.
te Leidschendam nog van voldoende op
drachten voorzien. De tweede helft van
het jaar heeft zich gekenmerkt door een
daling van de bezettingsgraad. De directie
meent de vermindering van deze bezet
tingsgraad te compenseren door een nieuw
artikel, namelijk aandrijvingen voor agita
tor wasmachines, waarvan zij goede ver
wachtingen heeft dat deze bij de fabrikan
ten van wasmachines hun weg zullen vin
den. In het afgelopen jaar werden hierop
reeds exportorders geboekt.
Een zuidwestelijke stroming voert aan
houdend zachte lucht uit de Golf van Bis-
caye naar Zuidwest-Europa. Daarin be
reiken de temperaturen in ons land waar
den van ongeveer 20 graden.
Verder zuidelijk in Frankrijk en Duits
depressie, die zich bij de Noorse kust be
vindt en een restkern ten zuidwesten van Twente
Ierland.
de zachte lucht en koude polaire lucht
de Nederlandse kust bereiken. Tegelijker
tijd nadert uit Frankrijk een warmtesto-
WEERRAPPORTEN
passage zullen regen en
zonneschijn verwacht kunnen worden.
Zaterdag 10 mei
Zon op 4.56 uur, onder 20.18 uur.
Maan op 1.29 uur, onder 11.46 uur.
Maanstanden
10 mei 15.37 uur laatste kwartier.
18 mei 20.00 uur nieuwe maan.
26 mei 5.38 uur eerste kwartier.
Zaterdag 10 mei
Hoog water 8.48 en 21.23 uur.
Laag water 4.10 en 16.39 uur.
Temperaturen: buiten
Sf
en binnenlandheden
.5
morgen 7 uur. Neerslag:
a
31
laatste 24 uur.
O
c
*'C
s
cS
Den Helder
licht bew.
zw
12
0,1
Ypenburg
zwaar bew.
wzw
15
0,1
Vlissingen
half bew.
wzw
14
1
Eelde
zwaar bew.
zw
16
0,1
Twente
licht bew.
zzw
16
0,1
De Bilt
half bew.
zw
16
0,4
Eindhoven
licht bew.
zw
15
5
Vlv. Z.-Limb
licht bew.
zzw
16
4
Helsinki
zwaar bew.
zzo
9
0
Stockholm
geheel bew
z *12
0,6
Oslo
regen
windst.
7
9
Kopenhagen
regenbui
zzw
9
5
Aberdeen
zwaar bew.
w x
15
0,6
Londen
zwaar bew.
zw
18
2
Amsterdam
geheel bew.
zw
18
0,1
Brussel
half bew.
wzw
19
3
Luxemburg
regenbui
zw
23
1
Parijs
zwaar bew.
windst.
22
1
Bordeaux
half bew.
zzo
25
3
Grenoble
zwaar bew.
windst.
25
0
Nice
geheel bew.
nw
18
0
Berlijn
zwaar bew.
wzw
22
2
Frankfort
zwaar bew.
zzw
25
0,5
München
zwaar bew.
zw
26
0
Zürich
zwaar bew.
ozo
27
0
Genève
geheel bew.
nw
26
0
Locarno
licht bew.
windst.
25
0
Wenen
regen
windst.
25
0
Innsbruck
zwaar bew.
windst.
28
0
Rome
mist
windst.
24
0
Ajaccio
onbewolkt
windst.
21
0
Madrid
zwaar bew.
windst.
30
0
Algiers
onbewolkt
windst.
35
0
59. Op het geluid van de kort opeenvol- klinkt, zouden we weldra in overspannen hetzelfde ogenblik werd hij bij zijn jas-
gende schoten kwam Panda toelopen, om
te kijken, of er iets bijzonders aan de hand
was. Hij trof Joris aan, die erg onschuldig
zat te kijken. „Wat is er aan de hand?"
riep hy Joris toe, „zijn die huurboeven van
joü weer bezig, om iemand op te jagen?"
„Och, ze spelen een beetje", antwoordde
Joris luchtig, hniets bijzonders. Windt u
niet op, makkertje. Wanneer we ons druk
zouden maken over elk schot, dat hier
toestand rondlopen. We moeten ons plooien
naar de gebruiken van het land". Dit was
misschien een goede raad, maar de on
plooibare Jolliepop, die nog steeds achter
volgd werd, kon maar niet aan deze ge
bruiken wennen. Hij snelde dan ook over
spannen door de straten en elke kogel, die
langs zijn oren floot, ontstelde hem in hoge
mate. „Help!" riep hij schor, „politie!
Help! Is er dan geen wet in dit land?!" Op
panden gegrepen. „DIT is de wet hier,
groentje", gromde een forse cowboy, ter
wijl hij de arme knecht een revolver voor
hield, een REVOLVER! Daarmee
verdedigen we hier ons recht. Je kunt er
niet buiten, dus koop deze nu maar gauw".
Jolliepop, die ook nog moest wennen aan
de vreemde manier, waarop men in Wild
West revolvers te koop aanbood, keek ril
lend in de dreigende loop.
raadt van deze zijde dan ook uitstel aan
en heeft het voorstel ingediend deze vraag
te laten bezien door de nieuw gevormde
vaste commissie van de S.E.R.
In 1957 heeft de Holland-Sumatra Rubber
Maatschappij n.v. geen transfer ontvangen
van de in 1955 behaalde winst. Evenmin
kwam de transferaanvrage voor de winst
van 1956 in behandeling. Thans kan niet
anders verwacht worden dan dat ook de
overmaking van de winst 1957 uit zal blij
ven, zegt het verslag.
Over de deelneming in een landbouw
onderneming in Ecuador zegt het verslag,
dat 175 ha werden ontgonnen en beplant
met bananen. Van deze oppervlakte is 50
ha bestemd voor cacaocultuur. De maat
schappij heeft haar deelneming in 1957 be
paald op vijf aandelen. Dezer dagen zal
volstorting plaatsvinden tot een totaal van
50.000. Begin 1958 zijn de belangen van
de Ecuadoriaanse groep, omvattende 50
percent van het geheel, door de Neder
landse initiatiefnemers overgenomen.
In de commissarissenvergadering van de
n.v. Verenigde Blikfabrieken is besloten
aan de op 11 juni te houden aandeelhou
dersvergadering een dividend van 9 percent
(onv.) over het boekjaar 1957 voor te
stellen.
ADVERTENTIE
JOVANDA NYLONS
'riiv.M
ii
De Westduitse overheid heeft bepaald
dat degenen, die uit Nederland naar
Duitsland komen, per persoon niet meer
dan 1 kg. boter en 2 kg. suiker mogen mee
nemen. Reeds enige tijd gelden dezelf
de beperkingen ten aanzien van het grens
verkeer bij de Duits-Deense grens; Vol
gens het ministerie van Landbouw- en
Voedselvoorziening van Noordrijn-West-
falen is de invoer van boter in het kleine
grensverkeer met Nederland, Denemar
ken en Oostenrijk naar schatting per
maand tot 1000 ton gestegen, die buiten
de handelspolitieke verplichtingen met de
drie Westduitse buurlanden vallen. De ge
wone boterinvoer uit deze landen bedroeg
het vorige jaar 46.000 ton.
ADVERTENTIE
Toonaangevend in damesstoffen
een nieuw structuurweefsel
in diverse leuke dessins
90 cm br. 4.75
Gen. Cronjéstraat 39 - Telefoon 56880
Teruggetrokken. President Eisenhower
heeft opdracht gegeven, alle federale
troepen die zich nog te Little Rock in de
staat Arkansas bevinden, op 29 mei te
rug te trekken. In een verklaring zei
de president te hopen, dat het niet no
dig zal zijn bij het begin van het nieu
we schooljaar in september, de mili
tairen weer naar Little Rock te sturen.
Mengsel. De ballontocht naar de stra
tosfeer, die twee geleerden van de
Amerikaanse marine hebben gemaakt
is een „mengsel van succes en misluk
king" geworden. Het schitteren van de
sterren was door de telescoop moeilijk
waarneembaar. „Zij werden verder ge
hinderd door te zware kleding, te zwaar
materiaal en het schudd n van de gon
del van de ballon". Van medisch
standpunt bezien lijkt de luchtreis een
succes te zijn geweest.
Misbruik. De Oostenrijkse regering heeft
de secretaris van het Hongaarse ge
zantschap in Wenen tot persona non
grata verklaard en een andere Hon
gaarse diplomaat, die zich niet meer
in Oostenrijk zou bevinden, de toegang
tot Oostenrijk ontzegd, wegens mis
bruik van hun diplomatieke privileges.
Naar verluidt zouden de twee diploma
ten getracht hebben een Hongaarse
vluchteling voor de Hongaarse spiona
gedienst te werven.
Bedwongen. De cholera-epidemie, in Cal
cutta en omgeving, is bedwongen.
Maandag werden er nog 66 nieuwe ge
vallen gerapporteerd. In twee weken
voorafgaande aan 3 mei zijn 1156 per
sonen aan de ziekte overleden.
Bemoedigend. In antwoord op een vraag
in het Indische parlement heeft pre
mier Nehroe medegedeeld dat de re
gering buitenlanders niet wil aanmoe
digen tot het bijwonen van nationale
congressen van politieke partijen in In
dia. Om deze reden heeft India visa ge
weigerd aan Franse en Indonesische
afgevaardigden voor het bijwonen van
het partijcongres der Indische commu
nistische partij, dat te Amritsar is ge
houden.
Ongeluk. Zes personen zijn omgekomen,
doordat een „Vampire"-lesvliegtuig
van de Indische luchtmacht is neerge
stort op de hangar van een vliegsport
club te Nieuw Delhi. Elf mensen liepen
verwondingen op. Vijf van de omgeko
menen bevonden zich in de hangar.
Twaalf vliegtuigen van de vliegsport
club werden vernield.
Poolkamp. Deze zomer zal te Saltfjell in
het district Nordland in Noorwegen het
eerste kampeerterrein aan de poolcir
kel geopend worden. Het terrein zal ge
ëxploiteerd worden door het Turistho-
tell van Saltfjell, in samenwerking met
de Noorse automobielclub. Er is een
paviljoen gebouwd met lounges en een
souvenir-kiosk, waar men prentbrief
kaarten kan versturen met het stem
pel „poolcirkel".
Broedertwist. In het Poolse stadje Olkusz
bij Krakau, is volgens Poolse persbe
richten gevdchten tussen duizend „na
tionale katholieken" en tweeduizend
rooms-katholieken. De „nationalen"
waren volgens deze berichten aange
vallen toen zij een mis in de openlucht
bijwoonden. De Poolse „nationale
katholieke kerk" erkent het gezag van
de paus niet. De mis wordt in het Pools
opgedragen en het celibaat is voor de
geestelijken niet verplicht.
Nixon in Peru. Studenten in de Peruviaan
se hoofdstad Lima hebben verhinderd
dat de Amerikaanse vice-president Ri
chard Nixon een bezoek aan de univer
siteit San Marcos bracht. Zij versper
den hem de weg en spuwden in zijn ge
zicht en gooiden met stenen en kool
stronken. De politie deed daar niets te
gen. De studenten droegen spandoeken
met leuzen tegen de Verenigde Staten.
Nixon werd gastvrij ontvangen door de
rooms-katholieke universiteit. Een
vijandige menigte die zich voor zijn ho
tel had verzameld werd door de politie
verspreid. Nixon zei op een persconfe
rentie: „Een communistische minder
heid heeft met geweld de vrijheid van
meningsuiting belemmerd". Hij be
schuldigde de betogers van „intellec
tuele luiheid". Peru heeft zijn veront
schuldigingen aangeboden voor de be
handeling van de vice-president. Beto
gers scheurden een Amerikaanse vlag
van de krans, die Nixon neergelegd had
aan de voet van het monument van de
Zuidamerikaanse bevrijder, generaal
José San Martin.
Mijnongeluk. In een kolenmijn te Sharpies
in de Amerikaanse staat West-Vriginia
zijn 22 mijnwerkers ingesloten geraakt
toen een gedeelte van de mijn onder wa
ter kwam te staan ten gevolge van een
breuk in een waterleiding. Men heeft
goede hoop, dat men de mannen vandaag
uit hun benarde positie kan bevrijden.
DE reusachtige Egyptische pyramiden
en tempels hebben bij moderne technici
terecht de bewondering opgewekt voor de
bouwkundige prestaties, waartoe de mens
in het vroege begin van zijn beschaving
reeds in staat bleek. Want bij een be
schouwing over de grote pyramide van
Gizeh, die als een van de zeven wereld
wonderen wordt genoemd, dienen we
steeds in het oog te houden, dat 150 jaar
vóór de bouw van deze pyra-
mide een aanvang nam, voor
het eerst een stenen gebouw
in Egypte werd opgericht. De
technische bekwaamheid die
in de Grote Pyramide tot uit
drukking komt, werd dus in
de loop van slechts een paar
generaties verworven. In die
korte tijd is de techniek van de steenbe
werking met sprongen vooruit gegaan; de
oude manier, waarbij rotsen door verhit
ting met vuur en afkoeling met water tot
splijten werden gebracht was vervangen
door nieuwere methoden. Grote blokken
zandsteen konden thans nadat met gro
te zorgvuldigheid gaten waren geboord
uit de rotswanden worden uitgezaagd met
behulp van zagen, koperen wiggen en
amaryl. En ook andere natuursteen kon
met de nieuwere werktuigen in platen of
blokken van de rotswanden worden los
gemaakt. De grote stenen platen en obelis
ken, die thans nog gedeeltelijk aan de
rotswand vastzitten, omdat men het werk
dat duizenden jaren geleden begonnen is,
klaarblijkelijk heeft moeten staken, tonen
op sommige plaatsen precies aan, hoe de
Egyptenaren in de oudheid hun materiaal
verkregen. Maar daarmee is het vraag
stuk van de pyramidebouw uiteraard nog
niet opgelost. Want het materiaal stapelt
niet zichzelf op tot een pyramide die 5000
jaren kan overleven. Wanneer we nog
even wat cijfers in uw herinnering mogen
terugroepen, dienen in de eerste plaats de
2.300.000 kalksteenblokken te worden ver
meld, die in de pyramide van Cheops zijn
verwerkt. Het gewicht van de blokken is
verschillend, maar de zwaarste typen we
gen ongeveer 350 ton, een gewicht dat ons
voldoende inlicht over de
enorme hoeveelheid arbeid die
hier verzet moest worden. Nu
heeft men vroeger wel ge
meend, dat iedere koning zijn
graf eerst in bescheiden af
metingen liet bouwen en dat
daarna, al naar zijn leven
voortschreed, telkens een
nieuwe mantel om de pyramide werd
gelegd. Volgens deze opvatting zouden we
de pyramiden dus als het resultaat moeten
zien van een min of meer groot aantal
jaarringen. Thans weet men, dat dit tech
nisch een onmogelijkheid is. Men weet
momenteel met zekerheid, dat er bouw
tekeningen van de pyramiden hebben be
staan en dat reeds bij de aanvang van het
werk het bouwplan in zijn volle omvang
vaststond. Dat wil natuurlijk niet zeggen,
dat in enkele gevallen tussentijds niet eens
enkele veranderingen in het plan konden
worden aangebracht, maar dergelijke wij
zigingen veranderen niets aan het feit, dat
de Egyptische technici met een „blauw
druk" werkten op precies dezelfde manier
zoals dit heden ten dage gebruikelijk is.
Hoe een en ander in zijn werk ging, ver
tellen we dan een volgende keer.
H. Pétillon
(Nadruk verboden).
