Bombardement van vijf uren
op Menado en omgeving
A
Hieuw
Schromelijke achterstand inzake Nieuw-Guinea
Verbouwing „Karei Doorman" gereed
Melkmeisje, Delft - schildert zelf - met gemak en CETALAC ™.cr«
Hevig afweervuur
't Valt niet mee
MotteJuuA
22 ct.
ECHT WAT VOOR VADER
Op en om het
Binnenhof
Festival-programma van
het Nederlands ballet
„Oranje" 3000ste schip in
Amsterdamse haven
Drie doden in het verkeer
Russen verlaten Roemenië
na groot afscheidsfeest
WILLEM II PRINCE
de sigaar van 't jaar
Scheepvaart
VRIJ DAG 13 JUNI 1958
DJAKARTA (UPI) Het hoofdkwar
tier van de Indonesische luchtmacht heeft
bekend gemaakt dat gevechtsvliegtuigen
en bommenwerpers van de centrale lucht
macht opnieuw zware aanvallen hebben
gedaan op doelen in Noord-Celebes. Het
voornaamste doel van de aanvallen, die
vijf uren voortduurden, was Menado.
Het vliegveld, de haven, munitieopslag
plaatsen en een militair konvooi werden
beschoten en met bommen bestookt. Naast
Menado werden ook Tomohon, Tondano,
Kema en Bitung aangevallen.
De vliegtuigen werden ontvangen met
hevig afweervuur vanaf de grond. Alle
vliegtuigen zijn, volgens het luchtmacht
communiqué, echter op hun bases terug
gekeerd.
Na de zware aanvallen op Noord-Cele
bes van de laatste dagen wordt ieder
ogenblik een invasie verwacht.
Het noorden van Celebes is vrijwel ge
zuiverd van opstandelingen; er zijn alleen
nog concentraties rebellen in de Minahas-
sa en het gebied van Bolang Mogondow,
het uiterste noorden van het eiland, aldus
het Indonesische persbureau Antara.
Communistische invloed
Mukarto, de Indonesische ambassadeur
te Washington, is naar Djakarta afge
reisd, naar aangenomen wordt met een
boodschap van Dulles waarin Sukarno
wordt verzocht zich duidelijk uit te spre
ken over de communistische invloed in zijn
land; deze zou aanzienlijk geringer zijn
dan men in de Verenigde Staten tot voor
kort heeft gevreesd, aldus meldt UPI uit
Washington.
Surabaja, de tweede stad van Indone
sië, heeft vrijdag een communistische bur
gemeester gekregen, namelijk dr. Satrio
Sastrodirdjo, de enige kandidaat, die door
de gemeenteraad met algemene
stemmen werd gekozen.
Zijn verkiezing is een gevolg van de
communistische successen bij de verle
den jaar gehouden gemeenteraadsverkie
zingen. (Surabaja is de tweede provinciale
hoofdplaats met een communistische bur
gemeester; de eerste is Semarang, de
hoofdplaats van Midden-Java, waar de
communisten tijdens de jongste regionale
verkiezingen eveneens de overwinning be
haalden).
De stafchef van het Indonesische leger,
generaal-majoor Nasution heeft de plaat
selijke militaire commandanten bevoegd
verklaard te oordelen of politieke activi
teiten moeten worden beperkt of verboden,
aldus bericht het nieuwsagentschap Anta
ra. In de op de rebellen veroverde gebie
den is alle politieke activiteit verboden.
Financiële situatie
De gouverneur van de Bank Indonesia,
Lukman Hakim, heeft verklaard, dat er
geen plannen bestaan om het bijkantoor
in Amsterdam te sluiten. Wel worden
voorbereidingen getroffen om het perso
neel tot op ongeveer de helft te vermin
deren en de staf weer op het vooroorlogse
peil terug te brengen.
In antwoord op vragen over de vooruit
zichten voor het Nederlandse zakenleven
in Indonesië, zeide de heer Lukman Hakim
geen reden te zien waarom discriminatie
zou worden toegepast tegen het Neder
landse zakenleven, in vergelijking met an
dere buitenlanders, als tussen de regerin
gen der beide landen eenmaal een politie
ke oplossing is bereikt.
De gouverneur verklaarde voorts, dat de
verbetering van de financiële situatie in
Indonesië volkomen afhankelijk is van de
ontwikkeling van de uitvoerhandel. Deze
is de laatste paar maandefi tot de helft
van de normale omvang teruggelopen, niet
alleen als gevolg van de binnenlandse ge
beurtenissen, doch ook door het verminde
ren van de wereldvraag aldus de gou
verneur.
Hatta definitief uit politiek
Het verluidt, dat dr. Hatta zich defini
tief „uit alle politiek" heeft teruggetrok
ken.
Het linkse dagblad „Pemuda" meldt van
daag, dat in politieke kringen wordt aan
gedrongen op de instelling van een „Na
tionaal Planbureau" zonder Hatta. Vol
gens het blad is dit onderwerp door het ka-
Advertentie
een beslissing te nemen,
wanneer U bij A en K naar
een zomerjurkje komt kijken.
Er is zoveel keus en het ene
is nog leuker dan het andere
Ook in de
grotere
maten
19.75
24.75
29.75 etc
HAARLEM
GROTE HOUTSTRAAT 12
BEVERWIJK
BREESTRAAT 38
In het programma van het Nederlands
Ballet, waarmee het Holland Festival in
Den Haag op 15 juni wordt geopend, komen
een drietal eerste uitvoeringen voor, te
weten „Vijfde Symfonie" van Tsjaikofsky-
Massine „De Disgenoten" van Bartok-Van
Dantzig en „Peripeteia" van Schönberg-
Flier. t
Vanochtend acht uur is het 3000ste schip
van dit jaar de haven van Amsterdam
binnengekomen. Het was ditmaal de
„Oranje", het vlaggeschip van de Stoom
vaartmaatschappij Nederland die het derde
duizendtal vol maakte.
Verleden jaar arriveerde het 3000ste
schip enige dagen eerder namelijk op 4
juni, de tonnage van de binnengekomen
schepen ligt dit jaar echter aanzienlijk
hogre dan verleden jaar.
binet besproken. (Verleden jaar werd dr.
Hatta de leiding van een nationaal plan
bureau aangeboden, doch de gewezen vice-
president wees deze benoeming af, in af
wachting van het door hem geadviseerde
aftreden van het kabinet-Djuanda, dat hij
ongrondwettig noemde).
Sukarno over de kernwapens
President Sukarno heeft donderdag
avond verklaard, dat het vraagstuk van
een atoomoorlog de Indonesiërs, niet on
verschillig kan laten.
Sukarno, die sprak voor een menigte van
10.000 mensen op een samenkomst ter in
luiding van een „anti-kernwapens week"
zeide voorts, dat hij de Verenigde Staten
niet veroordeelde en de Sovjet-Uniet niet
prees, hoewel hij verheugd was dat Rus
land de proeven met kernwapens had op
geschort. „Ik hoop, dat het Russische
voorbeeld door andere landen zal worden
gevolgd", aldus de president.
Djakarta in duister
Djakarta is woensdagavond een uur ver
duisterd geweest als onderdeel van een
oefening voor luchtbescherming. Tijdens
de oefening controleerden militaire auto
riteiten de naleving van de verduiste
ringsvoorschriften van een vliegtuig uit,
dat boven de stad cirkelde.
„Bretagne" vrij
De Deense zaakgelastigde in Djakarta,
L. Petersen heeft vrijdag bevestigd dat
het Deense vrachtschip „Bretagne", dat
in maart naar Tandjong Priok werd op
gebracht wegens het zich bevinden in de
verboden wateren bij Padang, naar Dene
marken zal terugkeren, zodra de daar
voor nodige documenten gereed zijn. De
zaakgelastigde wil over de regeling, die
buiten de rechter om is getroffen niets
zeggen, doch heeft bevestigd, dat de be
trokken rederij een bepaald bedrag aan de
Indonesische regering zal moeten betalen.
Mgr. J. H. Niekel, oud-deken van Rot
terdam en plebaan van de Kathedrale Kerk
aan de Westzeedijk aldaar, is aan de ge
volgen van een verkeersongeluk in het
St. Franciscus gasthuis, zonder bij kennis
te zijn gekomen, overleden.
De rustende gemeente-arts van Wasse
naar, de heer J. E. Hubbeling is, toen hij
per fiets op de Van Alkemadelaan te
Den Haag reed en linksaf wilde slaan,
door een auto aangereden. Volgens getui
gen reed de wagen met een snelheid van
70 tot 80 kilometer. Vannacht is dr. Hub
beling in het ziekenhuis Bronovo overleden.
In de Hillelaan te Rotterdam is de 14-
jarige wielrijder Joseph de Wilt uit de
Blazoenstraat, die zich door een truck
met oplegger liet voorttrekken, gevallen
en door het rechterachterwiel van de truck
overreden. De jongen werd naar het Zui
derziekenhuis aldaar gebracht, waar bleek
dat hij reeds was overleden.
Twee jaar en elf maanden heeft de ver
bouwing van het viiegkampschip „Karei
Doorman" geduurd en de gevechtswaarde
en de veiligheid aan boord zyn verhoogd.
Het schip, dat vooral tot taak heeft het
beveiligen van de verbindingswegen ter
zee en het bestrijden van onderzeeboten,
heeft de beschikking over acht „Seahawk"
straaljagers, tweeëntwintig „Avenger" an
ti-onderzeebootvliegtuigen en „Sikorsky"-
helikopters. De stabiliteit van het schip is
nagenoeg geiyk gebleven evenals de snel
heid van 25 myl per uur. Door de nieuwe
remkabelinstallatie kunnen nu reeds vlieg
tuigen by het landen worden opgevangen
by een windsnelheid van 20 myl. De nieu-
Advertentie
we stoomkatapult, de langste aan deze zijde
van de Atlantische Oceaan, kan elk type
vliegtuig lanceren. Verder heeft de „Karei
Doorman" een dek gekregen, dat niet pa
rallel is aan de lengteas van het schip; een
zogenaamd hoekdek.
Hierdoor heeft men op het dek van 213
bij 40 meter een veel grotere ruimte gekre
gen voor het bijladen en repareren, zonder
dat men angst voor mislukte landingen
behoeft te hebben. Het schip is wel iets
breder geworden. Om de vliegtuigen veili
ger binnen te loodsen is de uitrusting uit
gebreid met landingsspiegels, die een zoge
naamde constante valhoek garanderen. Ook
de radar- en commando-apparatuur voor
het dirigeren van de vliegtuigen is ver
nieuwd. De operationele ruimten zijn van
air-conditioning voorzien wegens de warm
te, die de toestellen uitstralen.
De „Karei Daarman" is niet zwaarder
geworden doordat bij de verbouwing ge
bruik is gemaakt van veel lichte materia
len. De watertanks, die voorheen de ben
zinevoorraden ter bescherming omringden
zijn vervangen door stikstof, een bijpro-
dukt van de „fabriek", die zuurstof maakt
ten behoeve van de jachtvliegtuigen.
De waterverplaatsing van de „Karei
Doorman", die 1516 opvarenden heeft, is
13.800 ton. Waarschijnlijk gaat het schip
dinsdag naar zee en worden er proeven
genomen, waarbij in Portsmouth de stoom
katapult zal worden afgesteld. Begin
augustus komt men dan weer terug en
worden de vliegtuigen aan boord genomen
om half september geheel gereed te zijn.
WENEN (UPI) De eerste eenheden
van het Russische leger zijn donderdag
begonnen Roemenië te verlaten, zo meldt
radio-Boekarest. Het zijn troepen die ge
legerd waren in Braila aan de Donau. Voor
hun vertrek werd een groots afscheidsfeest
gevierd, waaraan ook het Roemeense leger
en de plaatselijke arbeidersbeweging deel
namen, aldus de radio.
Advertentie
Aagtedfjk, 12 30 m. z.o. Wight n. Marseille.
Aagtekerk. 13 te Melbourne.
Aardijk, 12 te San Francisco v. Westminster.
Abbekerk, 13 v. Rotterdam n. Antwerpen.
Abida, 14 te Delawarecity verwacht.
Alamak, 13 te Montevideo.
Alcor, 12 te Buenos Aires.
Alderamin, 12 200 m. z.o. Malta n. Hamburg.
Algenib, 12 v. Rotterdam n. Rio Grande.
Algol, 13 te Las Palmas.
Alhena, 12 te Rio de Janeiro v. Santos.
Almkerk, pass. 12 Ouessant n. Antwerpen.
Alpherat, 12 v. Santos n. Buenos Aires.
Alwaki, 13 te Madras.
Ameland, 12 te Southampton.
Amsteldiep, 12 280 m. n.o. Madagascar naar Lour.
Marques.
Amsteldijk, 12 v. Bremen n. Hamburg.
Amstelvaart, 12 v. Brunsbüttel n. Ellesmereport.
Amstelveen. 12 te Vancouver verwacht.
Andijk, 12 540 m. n.n.w. Fayal n. Le Havre.
Annenkerk, 12 100 m. n.w. Penang n. Aden.
Antonia, 12 te Pladju.
Arendskerk, 12 te Livorno.
Arnedijk, 15 te Le Havre verwacht.
Attis, pass. 12 Azoren n. Rotterdam.
Balong. pass. 13 Gibraltar n. Piraeus.
Batu, 12 te Baltimore v. New Orleans.
Beninkust, pass. 12 Las Palmas n. Le Havre.
Billiton, 12 35 m. n.o. Belawan n. Karachi.
Bintang, 12 v. Amsterdam n. Hamburg.
Elitar, 12 120 m. z.o. Str. Messina n. Port Said.
Borneo, 13 te Casablanca v. Genua.
Breda. 12 te Amsterdam.
Britsum, 12 te Kobe.
C'alamares, 12 te Mobile verwacht v. Pto. Cortes.
Callisto, 12 te Three Rivers.
Caltex Arnhem. 12 50 m. n.n.w. Kp. St. Vincent
naar Port Said.
Calt. Delft, 12 170 m. n.w. Dpeddah n. Sastanura.
Calt. Leiden. 12 60 m. w.z.w. Djeddah n. Bahrein.
Caltex Nederland, 12 75 m. n.o. Kuria Muria eil.
naar Hamburg.
Calt. Rotterdam. 12-140 m. o. Rasmadraka n. Suez.
Caltex The Hague. 12 te Port Said v. Malmö.
De Tweede Kamer is van plan om, als
het enigermate kan, op 10 juli op zomer
reces te gaan. Nu ziet het er wel naar uit,
dat het zonder bezwaren tot verwezenlij
king van dit voornemen zal kunnen komen.
Ben ik namelijk wel ingelicht, dan is er
tot nu toe van de zijde van de ministers
niets kenbaar gemaakt omtrent de wen
selijkheid nog bepaalde wetsontwerpen,
die een langer bijeen blijven van de Ka
mer dan genoemde datum zou vorderen,
in dit zittingsjaar althans door de Kamer
van honderdvijftig afgehandeld te krij
gen. Deze opmerking vereist misschien
enige opheldering. Velen verkeren immers
in de mening, dat de Kamer over haar re
geling van werkzaamheden beslist. Dit is
op zichzelf inderdaad juist en waar is ook,
dat in ons land het Kabinet en de minis
ters daarmee heel wat minder bemoeie
nis hebben dan elders veelal het geval
pleegt te zijn. Hier speelt nu eenmaal de
in acht te nemen zelfstandigheid van de
volksvertegenwoordiging een belangrijke
rol. Maar terecht is het tenslotte in wer
kelijkheid zo gesteld, dat de voorzitter tij
dig aan de Minister-President kennis geeft
van de vacantieplannen van het Parle
ment om dan tevens te verzoeken ten spoe
digste op het Binnenhof te laten weten of
er, althans in de ogen van de ministers,
nog bepaalde spoedaangelegenheden zijn,
waarvan zij menen, dat die toch fluks nog
ter parlementaire dis verorberd zouden
moeten worden.
Gelijk al aangestipt zouden er zich in
dat opzicht dit keer geen moeilijkheden
voordoen. Veel staat er niet meer op sta
pel. Vandaar, dat er dan ook nog wel tijd
zou zijn om door mr. Verkerk te laten in
terpelleren over de nieuwe veerrechten
voor de Wester-Schelde. Reeds is het hou
den dier interpellatie toegestaan. Doch
met de vaststelling van de dag, waarop
dit onderwerp aan de orde zal komen, wil
de men nog even wachten, tot er de be
schikking zou zijn over enige .n dat ver
band onontbeerlijke gegevens. Inmiddels
is er tussen de minister van Verkeer en
Waterstaat en Gedeputeerde Staten van
Zeeland omtrent de kwestie der veergel
den reeds overeenstemming bereikt. Zie
ik het wel, dan zal hierdoor de interpel
latie bij voorhaat gedoemd zijn de gedach
te op te roepen aan mosterd na de maal
tijd Intussen weerhoudt het bericht over
die bereikte overeenstemming een aantal
verbolgen Zeeuwen niet, hun voorgeno
men opmars naar het Binnenhof door te
zetten. Dat brengt daar tenminste een
beetje leven in de brouwerij zonder dat er
reden bestaat om zich over die opmars
erg ongerust te maken. Met alle waarde
ring voor onze Zeeuwse medeburgers
moet ik eerlijk bekennen, dat er m. i. voor
andere onderdanen van Hare Majesteit de
Koningin, wel beschouwd, heel wat meer
reden zou bestaan om op het Binnenhof
te gaan demonstreren en dan niet tegen
over het Ministerie van Verkeer en Wa
terstaat, maar tegenoverde Kamer. Ik
heb hier het oog op de Papoea's, op de
bevolking dus van Nieuw-Guinea, de laat
ste rest van wat eens Nederlands koloni
aal gebied was. Ten opzichte daarvan toch
bestaat er, ook bij het Parlement, een wel
heel bedenkelijke achterstand. Nog steeds
is immers niet alleen de begroting van
Nieuw-Guinea voor 1958, die al lang in de
Tweede Kamer onder de pannen had moe
ten zijn, in ons Lagerhuis nog niet in be
handeling gekomen, doch nota bene is dat
evenmin het geval met de begrotingen
1956 en 1957. Ik overdrijf dus allerminst,
wanneer ik in dit verband van een in al
le opzichten schromelijke achterstand ge
waag. Intussen zij hieraan onmiddellijk
toegevoegd, dat de schuld niet te zoeken
valt bij de Kamer maar bijhet Minis
terie voor Zaken overzee of (en) bij het
Nederlandse bestuursapparaat in Nieuw-
Guinea. Tussen het Plein en het Gouver
nement ginds loopt het nu reeds jarenlang
zo stroef, dat het parlementaire begro-
tingsrecht op dit stuk tot een volslagen
aanfluiting is geworden. Op dit ogenblik
in het midden latende, waar nu precies de
hoofdschuldige te zoeken valt, bepaal ik
mij qr toe op het bestaan van deze mis
stand nog eens de aandacht te vestigen,
ook al, omdat nu wel als vaststaand dient
te worden aangenomen, dat de begrotings
debatten in kwestie op zijn vroegst in sep
tember zullen kunnen worden gehouden.
Een van de moeilijkheden is namelijk
ook, dat het om allerlei redenen tenslotte
de voorkeur moest verdienen, nu maar
eerst het verslag te laten verschijnen van
de parlementaire delegatie, welke in 1957
oog en oor in Nieuw-Guinea de kost heeft
gegeven. Dat verslag zag op 29 mei jl.
het licht en op zichzelf is het zeker begrij
pelijk, dat een Kamerdebat over dat ver
slag en over alles wat het geval Nieuw-
Guinea raakt pas zin heeft, nadat eerst de
minister in geschrifte behoorlijk antwoord
zal hebben gediend op de vele, tevens in
menig opzicht zowel moeilijke alsook me
nigmaal pijnlijke vraagpunten, welke in
dat verslag zijn aangesneden.
Met dit al zal de Kamer er goed aan
doen om, zodra zij dan ten langen leste
over het terej onderwerp in kwestie van
gedachten zal gaan wisselen, meteen heel
duidelijk te maken, dat er aan de hier ver
melde schending van het begrotingsrecht
ten spoedigste een eind zal dienen te ko
men. Indien het dus een onmogelijkheid
zou zijn om in den vervolge jaarlijks tij
dig de begroting van Nieuw-Guinea inge
diend te krijgen, zal men hetgeen de
grondwet toelaat dienen te besluiten in
dat opzicht met het stelsel van tweejaar
lijkse begrotingen te gaan werken. Het
spreekt intussen vanzelf, dat zulks geens
zins voldoende zal zijn. Dringend nodig is,
dat de tot dusverre allesbehalve goed ge
weest zijnde relaties tussen het ministerie
op het Plein en het Gouvernement in
Nieuw-Guinea vandaar o.m. de begro
tingsvertragingen aanmerkelijk verbe
tering zullen ondergaan. Verder komt het
er voor alles op aan, dat het Nederlands
bestuur ginds zal gaan tonen ten volle be
rekend te zijn voor de ontzaglijk zware
taak, die het te vervullen heeft.
En natuurlijk zal anderzijds minister
Helders het tot dusverre zeker nog niet
geleverde bewijs hebben te geven, dat hij
de onontbeerlijke stuwkracht zal weten te
ontplooien. Mocht men naar eer en gewe
ten moeten bekennen, het probleem Nieuw
Guinea niet aan te kunnen en tot dus
verre wijzen veel tekenen er op, dat zulks
eigenlijk het geval is dan zal men ieder
een en alles een betere dienst bewijzen
door hiervoor openlijk uit te komen en er
dan ook de consequenties van te trekken
dan door maar voort te gaan met nodeloos
prutsen en modderen. Het klinkt natuur
lijk prachtig, ja er schuilt een zekere
romantiek in, om voortdurend te reppen
van Nederlands taak in Nieuw-Guinea.
Wanneer die taak echter verre en verre
boven ons kunnen gaat en te duchten
valt, dat zulks de nuchtere werkelijkheid
is dan dient staatsmansinzicht te doen
beseffen, dat ook hier geldt: Beter ten
halve gekeerd dan ten hele gedwaald".
In de Kamer ontbreekt het toch zeker niet
aan verstandige lieden, welke in toene
mende mate zijn gaan beseffen, dat wij
er beter aan zouden doen een andere toe
komstmogelijkheid voor Nieuw-Guinea on
der ogen te zien. Mogen zij, bij het in sep
tember ovër de begrotingen van Nieuw-
Guinea, over het verslag van de parle
mentaire commissie en, niet te vergeten,
over de te voeren politiek in internatio
naal verband te voeren debat, blijk geven
de nuchtere werkelijkheid onder de ogen
te durven en willen zien.
Het ligt voor de hand, dat meer dan een
lezer de hier gemaakte opmerkingen al
lesbehalve opwekkend zal vinden. Ik acht
te het echter plicht om hier datgene, wat
inzake Nieuw-Guinea in toenemende ma
te begint te leven in breder kring dan men
misschien op het eerste gezicht waar
schijnlijk zou achten, ronduit neer te
schrijven. Intussen stap ik thans van dit
weinig aantrekkelijke thema af, om, zij
het in het kort, nog even een geheel ande
re Binnenhof-aangelegenheid aan te snij
den. Met name die van... de wijze van
samenstelling van de Tweede Kamer.
Onlangs is al in ons blad een samenvat
ting verschenen van het eindrapport van
de staatscommissie, die advies heeft uit
gebracht inzake het kiesrecht alsook om
trent het vraagstuk van wettelijke rege
ling der politieke partijen.
Wat het kiesstelsel aangaat, kwam de
commissie tot de slotsom, dat het bepaald
geen aanbeveling verdient het nu al veer
tig jaar werkende stelsel van evenredige
vertegenwoordiging te verlaten. Dat rap
port is alleszins nadere beschouwing waard
en ik hoop mij daarmee dan ook zeker een
volgend maal verder bezig te houden.
Thans bepaal ik mij slechts tot één enkel
punt met betrekking tot ons systeem van
evenredige vertegenwoordiging. Een van
de hiertegen nogal eens aangevoerde grie
ven is, dat de kiezers zich in bedenkelijke
mate voor voldongen feiten geplaatst zou
den zien, doordat zij, op een persoon stem
mende daarmee meteen hun stem aan de
lijst doen toekomen, waarop de kandidaat
voorkomt. Tengevolge van de bepalingen
van de kieswet zo heet het verder, is in zo
belangrijke mate ten opzichte van de vraag
wie als gekozen gelden, beslissend, de
plaats, welke de kandidaten op de lijst
hebben gekregen bij de kandidaatstelling,
dat de kiezers eigenlijk nauwelijks mee
spreken over de vraag wie kamerlid zal
moeten worden, want die kandidaatstel
ling, zo gaat dan de klacht verder, ge
schiedt tenslotte door een zeer beperkt ge
zelschap, te weten door de partij-organi
satie in kwestie, terwijl nota bene ge
meenlijk meer dan negentig percent van
de kiezers, die geen deel van enige partij
uitmaken, in hun keuze helemaal niet vrij
zijn, maar als het ware zich door de klei
ne kring van hen, welke zich met de kan
didaatstelling bezig houden, aan banden
gelegd zien.
Welaan, in die zogenaamde goede oude
tijd van het meerderheids- en districten
stelsel was het, in de grond van de zaak,
precies zo gesteld. Wie ter stemlokaal op
trok kon daar alleen stemmen op een van
hen, die te voren kandidaat waren ge
steld. En met die kandidaatstelling hield
zich alleen een uitermate kleine kring
bezig. Dat gebeurde immers in een bijeen
komst van de plaatselijke kiesvereniging
van de verschillende partijen, terwijl het
ook meermalen voorkwam, dat de centra
le partijleiding de nodige aandrang had
uitgeoefend om met X of Y de strijd in te
gaan. Zo'n vergadering van een kiesvereni
ging werd, hoog uit, door honderd tot twpe
honderd leden bezocht. Zij maakten dan
uit, wie kandidaat zou zijn en aldus ge
beurde het bij elke partij. De grote mas
sa nam aan dit alles geen deel. Laat ik
tot besluit een vermakelijk, tevens teke
nend voorval uit die goede oude tijd ver
melden. In een voor een bepaalde partij
„vast" district kregen, zegge en schrijve,
veertig ter vergadering aanwezigen in de
kiesvereniging over de kandidatuur te be
slissen. De stemmen staakten, waarop de
voorzitter de loting moest ter hand ne
men. Hij wist te voren, dat zijn favoriet uit
de hoed te voorschijn zou komen doordat
hij er namelijk twee briefjes in gedaan
had, beide met de naam van zijn uitver
korene! aldus maakte hij uit, wie de af
gevaardigde voor dat district zou zijn. Ik
geef toe, dit was wel een heel uitzonder
lijk voorval, doch overigens meen ik toch
voldoende duidelijk te hebben gemaakt,
dat onder het oude stelsel waarlijk niet in
mindere mate dan thans de beslissing
over de kandidaatstelling bij een zeer klei
ne groep van kiezers lag.
Dr. E. van Raalte
Advertentie
Caltex Utrecht, 13 te Kaap Lopez.
Camitia, 23 te Curagao verwacht.
Carrillo, 12 v. New York n. Barrios.
Castor, 11 860 m. z.w. Fayal n. Emden.
Celebes, 12 te Amsterdam.
Ceronia, 13 te Kandia.
Charis, 11 810 m. n.o. Martinique n. Rotterdam.
Cinulia, 11 v. Cardin via Panamakan. n. Brisbane.
Cistula, 13 te Hollandia verwacht.
Clavella, 12 te Curagao.
Coolsingel, 15 te Morrisville verwacht.
Corilla, 17 te Singapore verwacht.
Cradle of Liberty, pass. 12 Lissabon n. Port Said.
Crania, 28 te Curagao verwacht.
Dalerdijk, 12 te Newport van Hoek v. Holland.
De Eerens, 12 v. Muscat n. Bandar Abbas.
Delfland, 13 v. Amsterdam n. Bremen.
Drente, 12 v. Semarang n. Surabaja.
Eemland, 12 te Hamburg.
Elizabeth B, 12 450 m. w. Landsend n. New York.
Ena, 13 te Cardon verwacht.
Eos, 12 170 m. z. Finisterre n. Antwerpen.
Esso Amsterdam, 13 te Aruba.
Fravizo, 12 v. Liverpool n. Teneriffe.
Friesland SSM, 12 te Amsterdam.
Gaasterkerk, 14 te Singapore verwacht.
Ganymedes, 12 v. Lissabon n. Madeira.
Ghanakust, 12 te Monrovia.
Giessenkerk, 12 v. Rotterdam n. Bremen.
Groote Beer, 12 v. Le Havre n. Rotterdam.
Guineekust, 12 v. Lagos n. Matadi.
Haarlem, 13 te Amsterdam.
Hathor, 12 v. Rhodes n. Gibraltar.
Hector, 12 te Amsterdam n. Algiers.
Heelsum, 12 te Bermuda verw. v. Antwerpen.
Helenaa, 12 te Bremen»verwacht.
Helicon, 11 220 m. n. Flores n. San Juan.
Hera, 11 te Pampatan.
Hersilia, 12 v. Rio Haina n. La Guaira.
Hilversum, 11 v. Punta Cardon n. Landsend.
Houtman, 13 te Kaapstad.
Ivoorkust, 12 te Calabar verk. v. Port Harcourt.
Isis, 12 te Barranquilla v. Amuay.
Japara KPM, 12 200 m. n.w. Anderhalfgraadskan.
Java, 12 150 m. z.o. Bangkok n. Bangkok.
Johan v. Oldenbarnevelt, 12 v. A'dam n. N. York.
Jupiter, 13 te Rotterdam.
Kabylia, 12 240 m. w.z.w. Ouessant n. Curagao.
Kalinga, 12 te Hongkong verwacht.
Kara, 21 te Curagao verwacht.
Kelletia, 18 te Durban verwacht.
Kellia, 12 570 m. o.n.o. Okinawa n. Miri.
Khasiella, 13 te Karachi verwacht.
Kieldrecht, pass. 12 Gavdo n. Port Said.
Kopionella, 17 te Trinidad verwacht.
Koratia, 12 gereed dokken Wilton Fyenoord.
Korenia, 12 in Kielerkanaal n. Holtenau.
Korovina, 13 te Perth Amboy.
Kosicia, 12 te Curagao.
Kreeft, 12 270 m. z. Dakar n. Rotterdam.
Kryptos, 13 gereed dokken N.D.S.M., Amsterdam.
Kylix, 14 te Le Havre verwacht.
Laurenskerk, 13 te Djibouti.
Lemsterkerk, 12 60 mijl n.o. Rasmadraka naar
Damman. a
Leopoldskerk, 12 v. Abadan n. Suez.
Leto, 13 te Montreal.
Limburg. 13 te Belawan.
Lindekerk, pass. 12 Vlissingen n. Kopenhagen.
Lcenerkerk, 12 geankerd Abadan v. Basrah.
Loosdrecht, 12 100 m. w.n.w. Bone n. Port Said.
Maas, 12 v. Paramaribo n. Georgetown.
Maasdam, 12 v. New York n. Cobh.
Maaskerk, 12 te Antwerpen v. Bremen.
Maaslloyd, 12 te Port Said verwacht.
Maetsuycker, pass. 12 Banka n. Fremantle.
Malea. 12 te Shimotsu verwacht.
Marinero, 12 v. Amsterdam n. Buenos Aires.
Marnelloyd, 12 Cochin gepass. n. Chittagong.
Maron, 12 v.t La Guaira n. Puerto Cabello.
Mataram, 12 te Khorelmufatta.
Merwede. 12 te Tiko verwacht.
Merwelloyd, 12 te Penang verwacht v. Calcutta.
Mitra. 16 gereed dokken A.D.M., Amsterdam.
Molenkerk, 12 te Tanga verwacht v. Mombasa.
Moordrecht, 12 745 m. z.z.w. Colombo n. Aden.
Munttoren, 12 v. Ravenna n. Mena Al Ahmadi.
Mylady, 13 te Port Gentil verwacht.
Nieuw Amsterdam, 13 te Southampton.
Omala, 12 te Para verwacht.
Ondina, 11 te Singapore.
Oostkerk, 13 te Amsterdam.
Ootmarsum, 12 450 m. w. Scillys n. Amsterdam.
Oranje, 13 te Amsterdam.
Oranjeföntein, 11 te Bremen.
Orion, pass. 12 Kp. St. Vincent n. Alexandrië.
Osiris, 13 te Ciudad Trujillo v. Pt. Au Prince.
Overijsel, 12 te Hamburg v. Rotterdam.
Ovula, 12 te Singapore.
Pendrecht, 12 540 m. n.n.o. Tamatave n. Tamatave.
Peperkust, 11 115 m. w.n.w. Kp. Verde n. Dakar.
Perna, 12 te Abadan.
Sj Fr«r,YiUeTr?' 12 670 m' w' Yalentia n. Montreal.
Prins Willem II, 12 te Rotterdam.
ü1- Wi"'-,ïn' 12 700 m- z w- Valencia n. Le Havre.
Prins Willem IV, 12 te Antwerpen.
PnV™!?' 12 v< P1ym°uth n. Montreal,
nariïï £e Havana verwacht v Kingston.
Radja, Pass. 13 Finisterre n. Amsterdam.
5 i'j m- n o> Pal°s n. Amsterdam,
hoeblah, 15 te San Francisco verwacht.
R»ve°Ï9 3Lm'.ZZ °- M°2adiscio n- Djibouti,
ftuys, 12 te Montevideo.
Rijndam, 12 v. Rotterdam n. Montreal.
Rijnkerk, 14 te Las Palmas verwacht.
Saidja, 12 te Singapore.
Samarinda, 16 in Panamakanaal verwacht
Saroena, 12 v. Pladju n. Singapore.
Sarpedon, 12 te Nasau Bahamas verwacht.
Schie, 12 te Skaramanga.
Senegalkust, pass. 12 Vlissingen n. Antwerpen.
Siaoe, 12 te Singapore.
Sibajak, 13 et Tahiti.
Sibigo, 12 te Singapore verwacht.
Sirrah, 12 v. Rastanura n. Aden.
Slamat, 14 te Surabaja verwacht.
Sloterdijk, 12 te Baltimore v. Philadelphia.
Solon, 12 v. Amsterdam n, Hamburg
Sommelsdijk, 13 te Boston.
Stad Alkmaar, 12 150 m. z.w. Hanstholm n. Lulea.
f+fn r^ster?oa=oX pass- 12 °uessant n. IJmuiden.
Stad Leiden, 12 520 m. w.n.w. Fayal n. G. v. Mexico
Stad Rotterdam, 12 30. m. z. Wight n. Pepel.
SLEEPVAART
Barentsz Zee, 11 v. Falmouth n, Hamburg.
Clyde, 11 400 m. o.z.o. Kp. Race n. Halifax.
Friesland, 13 te Manilla.
Humber, 13 250 m. n.o. Fortaleza n. N. Palmira.
Noordholland, 13 v. Las Palmas n. Barbados.
Rode Zee. 13 v. Key West n. Ravenna.
Tyne, 12 40 m. o. Malta n. Southampton.
Zwarte Zee, 13 60 m. o.z.o. K. St. Vine. n. Istanbul.
KLEINE VAART
Boreas, 11 v. Aalborg n. Aarbus.
Draco, 12 120 m. z. Marseille n. Barcelona.
Eljo, 11 te Bayonen v. Pasajes.
Flevo, 11 v. Palermo n. Malta.
Heerengracht, 12 te Amsterdam.
Kaap Falga, 11 v. Rundvik n. Amsterdam.
Kaap St. Vincent, 10 v. Skutskaer n. Middelburg.
Midas, 11 te Genua n. Livorno.
Phidias, 12 te Rotterdam n. Amsterdam.
Schippersgracht, 12 160 m. w. Hanstholm naar
Grangemouth.
Strabo, 11 v. Oran n. Rotterdam.
