Enige teruggang in de vakantiereizen
- vooral kleinere - onmiskenbaar
Groot NAVO-vliegfeest bij jubileum
van de Koninklijke Luchtmacht
AMSTERDAM
■mini
DE „LINKS-VAN-U-ZIET-U"-EXCURSIES
BEGINNEN UIT DE MODE TE RAKEN
Velen verkiezen de luchtvaart
om er eens fijn uit te vliegen
ËËËËËËDOOR HEDENDAAGSE
^^KUNSTENAARS GEZIEN
De hele dag lopen de employé's aan de balie der reisbureaus af en aan met
inlichtingen, folders, tarieven, passagebiljetten, tijdtabellen voor de vra
gende menigte aan de andere zijde. Er wordt op volle toeren gewerkt om
de stroom van reislustigen in de gewenste beddingen van verkeer op trein,
toeringcar, schip of vliegtuig te leiden en des avonds blijft het personeel
vaak als één man na om al die reserveringen af te werken. Maar dit is dan
ook bij uitstek de tijd, waarin de meeste mensen tegelijkertijd op het idee
komen hun verlangens vast wat meer te concretiseren. Het is het seizoen. En
toch, ondanks al die drukte aan de balie kunnen ingewijden duidelijk consta-
ren, dat een grote groep mensen het met minder moet gaan doen. En
het is een beetje verdrietige constatering na een bezoek aan verschei
dene reisbureaus die grote groep wordt gevormd door arbeidersgezinnen
en kleine middenstanders. Voor het overige reist het Nederlandse volk door,
naar het steeds verder ontsloten Oostenrijk en Italië vooral. Maar de organi
satoren van kleinere busreizen, naar de Eifel, naar Luxemburg, naar de Ar
dennen enzovoort, beleven een matig voorseizoen en kunnen over het hoog
seizoen de meeste drukte is in juli en augustus nog weinig zeggen.
Het gewezen raadhuis van
Elburg gerestaureerd
Versobering van veler plannen komt
ook de reisbureaus vaak ten goede
OP 5 JULI TE SOESTERBERG
Aan het grote NAVO-vliegfeest, dat op
zaterdag 5 juli aanstaande op de vliegba
sis Soesterberg zal worden gehouden ter
gelegenheid van het 45-jarig bestaan van
de Koninklijke Luchtmacht zullen in to
taal ruim 300 vliegtuigen deelnemen. Ko
ningin Juliana en Prins Bernard zullen
het grote namiddag-programma bijwonen.
Het ligt tevens in de bedoeling dat de vier
prinsessen dan aanwezig zullen zijn.
KONINKLIJK GEZIN ZAL
HET FEEST BIJWONEN
Van de 300 deelnemende vliegtuigen
zijn er 200 van de buitenlandse luchtmach
ten. In totaal is 500 man personeel voor
de show ingeschakeld, waarvan een groot
deel afkomstig is van de deelnemende
NAVO-landen uitgezonderd Luxemburg
en IJsland, die geen eigen luchtmacht be
zitten. Op het vliegveld is voor ongeveer
50.000 personen een zitplaats op de niet
overdekte tribunes. Voor meer dan 100.000
bezoekers zijn er verder staanplaatsen.
Het gehele vliegfeest wordt georgani
seerd door de Stichting Luchtmachtde
monstraties, welke thans vijf jaar be
staat. Deze stichting zal de baten van het
vliegfeest, na aftrek van de te maken on
kosten, in haar geheel afdragen aan de
gezamenlijke militaire fondsen, die op
liefdadig gebied werkzaam zijn.
Het merendeel van de hoogste chefs van
de luchtmachten der bij de NAVO aange
sloten landen zal aanwezig zijn. Het pro
gramma is in twee delen gesplitst. Des
ochtends om elf uur begint een voor-show,
die twee uur duurt en bestemd is voor hen,
die van plan zijn vroeg naar Soesterberg
te komen. Het middagprogramma vangt
daarna om drie uur aan en duurt ruim
drie uur. Dit hoofdprogramma is zeer uit
gebreid en zal vele belangwekkende de
monstraties bevatten. Na afloop hiervan
zal Prins Bernhard de in twee hangars
ingerichte luchtmachtaxpositie officieel
openen. Deze expositie zal van maandag
7 juli aanstaande tot en met 19 juli, be
halve des zondags, voor het publiek ge
opend zijn.
De bedoeling van dit groots opgezette
vliegfeest, waarvan de voorbereiding een
jaar heeft geduurd, is om ons volk te la
ten zien hoe het met de geoefendheid van
het personeel van de NAVO-landen is ge
steld, hoe het materieel is en wat met de
vliegtuigen bereikt kan worden.
Voortdurend wordt in internationaal
verband geoefend en de individuele geoe
fendheid wordt tot in de uiterste perfectie
opgevoerd. Vliegen in formatie is hier een
belangrijk onderdeel van. Er is dan ook
een wedstrijd in formatievliegen uitge
schreven. De finale heeft tijdens het vlieg
feest plaats. De winnende groep van vier
vliegtuigen krijgt een speciale NAVO-wis-
selbeker. Deze beker wordt zondagavond
6 juli uitgereikt tijdens een cabaretavond,
die de Stichting Luchtmachtdemonstra
ties de buitenlandse deelnemers aanbiedt.
De uitreiking heeft plaats door de chef
van de Nederlandse Luchtmachtstaf, lui-
tenant-generaal-vlieger H. Schaper.
Het is thans zeker, dat ter gelegen
heid van de luchtmachttentoonstelling het
geleide wapen zijn entree in Nederland
zal maken. Van Engelse zijde is toege
zegd, dat een exemplaar van de Bristol
„Bloodhound" voor deze tentoonstelling
beschikbaar zal worden gesteld. De
„Bloodhound" is een wapen voor de lucht
verdediging. Het wordt van de grond af
geschoten op doelen in de lucht en het
heeft een snelheid van ruim het dubbele
van die van het geluid en kan een afstand
van minstens 20 mijl bereiken. Het
wordt door radar naar het doel geleid.
Het staat voorts vrijwel vast, dat ook de
„Nike", eveneens een grond-luchtwapen
voor de luchtverdediging, maar van Ame
rikaans fabrikaat, op Soesterberg ver
toond zal worden.
vrouwen dit gaarne voor lief nemen ter-
wille van een gezinsvakantie. En het be
reiden der maaltijden is na medeneming
van wat ingeblikt voedsel geen al te zwaar
corvee meer. Elders hoorden wij ook dat
de verhuur en verkoop van caravans nog
steeds stijgt.
Bij een passagekantoor voor de grote
scheepvaartmaatschappijen in Haarlem
vernamen wij, dat er ook in deze om
geving belangstelling voor de cruises van
de „Ruys" en vooral de „Oranje" be
staat. Dat de laatste werd volgeboekt is
echter voor een groot deel mede aan de
belangstelling voor deze cruises in Enge
land toe te schrijven. "Wat de overige rei
zen aangaat, constateerde de woordvoerder
van dit bureau een duidelijke achteruit
gang. Wanneer men dit bij de zakenreizen
al merkt, dan kan zij ook bij de toeristen-
reizen niet uitblijven.
Aquarellen, gouaches en tekeningen, be
nevens schilderijen van Amsterdam in de
kunstzaal van het antiquariaat van
Magdalena Sothmann
VORIGE exposities betreffende Amster
dam in de kunstzaal van Magdalena Soth
mann waren aantrekkelijk en trokken veel
belangstelling. Maar verleden jaar meende
zij eens een ander onderwerp te moeten
entameren, omdat teveel vrienden van
haar zaak waren komen aandragen met
werk dat tezeer met het oog op de verkoop
was gemaakt en te weinig op inspiratie
berustte. De nieuwe tentoonstelling is beter
dan de vorige, beter ook dan de laatste
over Amsterdam, al hebben enige inzen
ders het zich *te gemakkelijk gemaakt en
hadden zij meer in portefeuille moeten
houden.
Als deze expositie beter is dan de vorige
komt dit in de eerste plaats door het werk
van de nog jonge Niels Hamel, die een zo
zekere manier van uitdrukken inmiddels
verworven heeft. Zijn aquarellen zijn sterk
gebouwd en vertonen een stellige kleur-
geving. Zijn vormen zijn groot gehouden,
maar van het voor het aspect essentiële
van de stad laat hij niets weg. En Amster
dam is tegenwoordig een stad vol automo
bielen, die dan ook op verscheidene zijner
zo aantrekkelijke werkstukken voorkomen.
Ook schuwde Hamel niet het lelijke, zij
het toch ook zo echte Amsterdam aan te
pakken en tekende en aquarelleerde hij
een straat zoals men die in de Pijp, Kinker-
of Dapperbuurt vindt. Mogelijk was hij
geprikkeld door het probleem van de naar
geestige huizenblokken toch iets te maken:
een oplossing verkreeg hij omdat hij van
Amsterdam blijkt te houden en daar inspi
ratie vindt. Het begint erop te lijken, dat
men er langzamerhand in slaagt los te
komen van Breitners grote voorbeeld en
de kleur van Amsterdam op nieuwe wijze
leert raken. Hamel vertoont naar mijn ge
voel een echt Amsterdamse kleur in zijn
werk. Dicht bij hem staat daarin Jutta
Metzger, de schilderes die Amsterdam al
meermalen als onderwerp van goede schil
derijen had en nu ook met de waterverf tot
uitstekende resultaten kwam. Engelman
vertoont ook wel die kleur, maar zit wel
eens met de moeilijke groenen en daarbij
behorende blauwen, gevolg van het feit dat
hij niet aan Amsterdams bomen zonder
meer weet voorbij te gaan. H. van der
Schaaf blijkt daar meer raad mee te weten
en beschikt ook verder over een echt Am
sterdamse kleur. Bierman voelt iets voor
de kleur die anderen naar mijn gevoel
terecht in Amsterdam zien, maar zal moei
lijker een herkenning oproepen. De vaste
vorm van Hamels werk maakt dat we die
van Biermans aquarellen toch als wat slap
ondervonden.
Fiedler en Van Gulik lieten zich door
Amsterdam niet van de hen zo eigen kleur-
geving afbrengen. Maaike Braat, letterlijk
thuis aan de Amstel, toont voorkeur voor
de lichtere atmosfeer die men in Amster
dam kan treffen. Jammer dat verscheidene
zaken van haar te illustratief bleven.
Jeanne Bieruma Oosting was ditkeer be
slist niet gelukkig met haar keuze. Beide
schilderessen wenst men iets toe van de
discipline van mevr. Westendorp-Osieck,
van wie we een gave tekening aantreffen.
Broers Amsterdamse stadsgezichten zijn
zeker herkenbaar voor degenen die in de
stad goed thuis zijn. Van zijn levendige,
knappe tekeningen heeft die van het Y
met het Centraal Station op de achtergrond
de meest Amsterdamse sfeer. En misschien
moet men ook het Y wel goed kennen om
het terug te vinden in Kuijpers zonnige
werk, dat mij als oud-over-Y'er lief is.
Voor de echte Amsterdammers hoort het
Kalfje bij de stad en zij zullen met plezier
Swagemakers' zatgroene landschap van
daarvandaan ontmoeten. Renemans studies
zijn goed, maar men voelt betrekkelijk
weinig verhouding tot de hoofdstad. Of
men dit op deze expositie voelt van Ruth
Fishers met geest getekende verwerkingen
van Amsterdamse gegevens, is ook een
vraag. Zij zorgde in ieder geval toch voor
een welkome variatie in dit geheel. Dat
men om die redenen ook zware gouaches
van Van Praag toevoegde is te begrijpen.
Mogelijk echter had men beter met minder
van zijn hand kunnen volstaan. De ten
toonstelling duurt tot 21 juli.
Bob Buys
DE CONCURRENTIE tussen de reis
bureaus, die elk jaar toeneemt, komt voor
al tot uiting in de vele moeiten, die men
zich getroost om nieuwe mogelijkheden te
scheppen. Zo hoorden wij een organisator
van touringcarreizen met trotse achteloos
heid opmerken: „We hebben voor dit sei
zoen weer een nieuw deel van Oostenrijk
voor onze reizigers opengelegd". Zoiets
klinkt, maar er moet ook wat voor gedaan
worden. Met stijgend respect hoort men de
opsomming van de daartoe nodige be
drijvigheden aan, waaronder „het leggen
van een hotelketting" om nog eens een
vakterm te gebruiken. Het is trouwens in
het algemeen voor de leek moeilijk voor
te stellen wat er allemaal moet gebeuren,
voordat de diverse reizen in opwindende
stukjes onder zijn aandacht gebracht wor
den. Maar wanneer men daarover door een
ingewijde hoort vertellen, dan begrijpt
men ook met hoeveel spanning in het nu
alweer ten einde spoedende voorseizoen
de inschrijvingen voor de diverse reizen
worden gevolgd, want men neemt niet ge
ringe risico's.
Het gaat erom, dat men als reisorgani
satie tijdig de tendensen onderkent, voor
zover dat uiteraard mogelijk is, maar in
het nogal grillige geheel van vakantie
aspiraties zijn vaak wel een paar vaste
lijnen te vinden. Zo weet elk reisbureau,
dat men nu niet meer bij de .mensen aan
moet komen met een reis naar Joegosla
vië, maar dat men hen beter zo voor
delig mogelijk naar het merengebied in
Italië kan brengen. „Frankrijk valt een
beetje tegen", zei ons iemand van een
DAT VELE bevolkingsgroepen wat moe
ten versoberen bij hun reisplannen, komt
in vele gevallen weer aan reisbureaus ten
goede: families, die bijvoorbeeld voorheen
een zelfstandige reis plachten te maken
met een elastisch budget, kunnen nu niet
boven een bepaald maximum gaan en ma
ken daardoor gebruik van de diensten van
de reisbussen of vakantietreinen, zodat zjj
de voordelen hebben van groepsreizen.
Vandaar dat wij van de diverse bureaus,
die deze organiseren, te horen kregen dat
de langere groepsreizen nog steeds een
stijgende lijn vertonen.
De reizen naar Spanje en Italië in het
voorseizoen gaan best, kregen wij op een
groot touringcarbedrijf te horen, maar dat
succes weegt niet op tegen de dalende ten
dens in de grote groep waarvan men het
moet hebben, de middenklasreizen van zes
tot drie dagen: „Daaraan kunnen we dui
delijk merken, dat het afgelopen is met de
zwarte lonen en allerhande andere extra
toeslagen der afgelopen jaren. Door de vele
boekingen op het laatste moment merk je
ook, dat de financiële zekerheid in deze
groep minder is geworden. De hiertoe be-
horenden kunnen niet meer, zoals destijds,
maanden van tevoren boeken. Van mensen
die dat wèl gedaan hebben, komen er af en
toe annuleringen binnen. Je krijgt wel
eens iemand, die komt afboeken omdat hij
inmiddels ontslagen is".
DE BOEKHOUDER van een kleiner tou
ringcarbedrijf had ongeveer dezelfde er
varingen. Maar hij noemde ook nog een
andere oorzaak: „Och, de mensen hebben
het ook weer zo'n beetje gezien. Zij zijn
in de tijd dat zij het konden doen allerlei
steden en streken doorgereisd en ze weten
het nu wel. Die neiging om in je vakantie
een heleboel te zien, gaat er toch uit. De
meesten hebben het liever rustig".
Geen „links-van-u-ziet u"-vakanties. Dat
is uit de tijd, zo bleek ons van alle kanten.
Dat hebben de mensen na de oorlog ge
daan, omdat ze zolang onder de vliegen-
kap van de bezetting hebben gezeten. Ze
wilden eruit en hun ogen de kost geven.
En nu worden we blijkbaar allemaal een
heel klein beetje blasé ten opzichte van
al die bezienswaardigheden en we geven
er de voorkeur aan een paar honderd kilo
meter verder in een luie stoel te gaan zit
ten of gewoon een eindje te wandelen,
liefst onder de cypressen. Of we zijn hele
maal niet blasé, maar doodop.
Dit was de algemene tendens, die wij
ovei wel min of meer hoorden beves
tigen. Verder waren er natuurlijk ook ver
klaringen, die wij tegen elkaar konden
wegschrappen, zoals men ook doet met
allerlei dezelfde adjectieven in de ver
schillende reisprogramma's. Een oud slot
aan een riviertje is altijd een feëriek
sprookjesdecor en een heuvellandschap
meestal idyllisch. Zulke kwalificaties moet
men ook tegen elkaar wegschrappen, wil
men het wezenlijke verschil tussen een
tiendaagse naar Houyet of een naar Kuf-
stein aan de weet komen. Wanneer ons
dan van de zijde van elk reisbureau, dat
alles voornamelijk door de service „die
de mensen alleen bij ons vinden" ver
klaard kan worden, dan heeft men daar
aan voor een generaal overzicht natuur
lijk heel weinig en gaat men aan het weg
schrappen.
WAT DAT AANGAAT zou men kunnen
verlangen naar wat meer zakelijkheid, ook
ten opzichte van de kofferspakkende me
nigte. Wij vernemen gaarne, wanneer en
waar de bedoelde bus vertrekt en hoe
laat we hier en gunter zijn. Maar wij
hebben er allerminst behoefte aan op da
Dezer dagen is de restauratie van een
van de oudste raadhuizen in ons land, ge
legen aan de Rosmarijnsteeg te Elburg,
voltooid. Het gebouw is eigendom van de
vereniging „Hendrick de Keijser" te Am
sterdam, die het behoud van historische
gebouwen behartigt. Het dateert uit de
dertiende eeuw, toen Elburg nog een lang
gerekte vorm had, evenwijdig met de kust
der Zuiderzee.
Tijdens de verbouwing onder leiding
van architect C. W. Royaards werden ver
schillende vondsten gedaan.
onderstaande wijze te worden toege
sproken:
„Heeft u wel eens dat beklemmende en
terneerdrukkende gevoel gehad, wanneer
de dagelijkse zorgen en beslommeringen u
boven het hoofd dreigden te groeien en de
dagelijkse arbeid u vasthield in zijn ijze
ren greepU voelde zich gevangen binnen
de enge grenzen van uw werk, kantoor,
fabriek of stad en zoudt uzelf willen be
vrijden en alles van u afwerpen wat u
beklemt en ongelukkig maa' t. Dan wordt
het verzet geboren en de avonturiersgeest
in u wakker, die zo lange tijd gesluimerd
heeft, maar op een onverwacht ogenblik
als een ondergrondse stroom naar de op
pervlakte voert en zich bruisend een weg
baant door de barrière van de dagelijkse
sleur. Hieraan herkent men de rechtge
aarde Nederlander, die zijn oorspronkelijke
geest nooit verloochent, de pionier, wie
het avonturiersbloed door de aderen
stroomt".
OVER DE GEDRAGINGEN van deze
rechtgeaarde Nederlander in zijn vakantie
lopen de meningen der reisbureaus uiteen.
Enerzijds zal men van de zijde van een
groot touringcarbedrijf horen betogen, dat
hij zijn vreugde vindt in gezelschapsreizen
en zelfs des winters nog gaarne naar reü
nies van de: gezelschappen komt. Maar
iemand van een ander groot reisbureau,
dat zich vrijwel niet met busvervoer bezig
houdt, verklaarde met evenveel nadruk:
„De Nederlander is een individuele reizir
ger, daarop hebben wij onze activiteit ge
baseerd". De enige voor de hand liggende
gevolgtrekking is hier, dat er niet één on
deelbare Nederlander is, maar dat er een
heleboel zijn, met verschillende aspiraties.
groot reisbureau „door de politieke on
zekerheden natuurlijk. Daar reageren de
mensen altijd onmiddellijk op. Maar dit
trekt wel weer bij, want Frankrijk is een
lief land".
Dit reisbureau had in samenwerking
met de K.L.M. zaterdagvluchten voor toe
risten naar Italië aangekondigd, maar die
zijn geannuleerd omdat men onvoldoende
de overtuiging had, dat er op de daartoe
bestemde Convairs iedere week voldoende
geboekt zou worden.
Uit de alleszins redelijke prijzen in die
aankondiging kan men opmaken, dat het
gebruik van vliegtuigen in de midden
klasse zeer nabij is. Dat he' publiek er
voor te vinden is, bewijzen de vluchten
van een Duitse „luchtrederij" in Hamburg,
die in samenwerking met een reisbureau,
dat in Haarlem haar hoofdkantoor heeft
voor Nederland en met bureaus in de
Scandinavische landen enige keren per
week een volle DC-4 naar Mallorca zendt.
De vluchten gaan via Schiphol en in de
toekomst ook via Eelde ten behoeve van
de noordelijke provincies. Dat gaf een hele
sensatie in Groningen: een luchtlijn Eelde-
Mallorca... Eventueel kan men iedere
dag vliegen, maar de belangstelling recht
vaardigt voorlopig ongeveer twee vluchten
per week. Wanneer men rekent, dat hier
sprake is van een geheel internationale
opzet, dan is het wel duidelijk dat het
aandeel van de luchtvaart in het West-
europese toeristenverkeer eigenlijk nog
moet komen. Maar dat zal wellicht nog
maar weinig jaren duren.
BE HET JUIST genoemde reisbureau
houdt men zich ook sinds enige jaren be
zig met chaletverhuur. Men heeft er on
geveer vierhonderd verdeeld over diverse
Europese landen (waaronder ook Spanje)
en van het begin af is de belangstelling
zodanig geweest, dat men ieder jaar pro
beert het aantal uit te breiden. Dat is
geen onbezorgde vakantie, dan moet moe
der werken, hoorden wij door een reis
bureau commentariëren. Maar daartegen
over staat, dat vele Nederlandse huis-
Lieve Pa en Moe,
Eerst zagen wij niets
in Haarlem. Nu ziet
u niets in Haarlem.
