Portugal inspireert toegepaste kunst r President De Gaulle wijdt de Raad der Gemeenschap in Burgemeester Willy Brandt op wereldreis voor West-Berlijn <^Hoe is het ontstaan?"^ Van dag tot dag Nog witter... J 3 j mi Militaire oefeningen op Cyprus beëindigd Ook hier tegenstelling over integratie federalisten en anti-federalisten tussen Vorige week sneuvelden in Algerije 653 rebellen Algemene staking op Malta Wat doet Washington als de Russen de controle inderdaad aan de Oostduitsers overdragen J. J. F. Kemming <~Pra.atótczl Behaaglijk en veilig douchen met PHILIPS douchecefverwarming Persstem over Britse houding t.o.v. Indonesië Dit woord: MONDIG WOENSDAG 4 FEBRUARI 19 5 9 Een teken van het gebrek aan realiteits zin, waarmee de positie van Nederlands Nieuw Guinea vaak wordt bekeken, was dezer dagen het zowel in Nederland als in Engeland gelanceerde bericht over een op handen zijnde „invasie" van Indone sische troepen in Nederlands Nieuw Gui nea. Er werd zelfs in gewaagd van scheepsbewegingen naar de vele eilandjes langs de kustlijn van dit omstreden ge bied. Zo Indonesië dan al ooit scheeps- ruimte zou kunnen onttrekken aan het toch reeds zo ingekrompen archipelver- keer, dan ware het toch zeer onwaarschijn lijk, dat het tot openlijke agressie tegen Nieuw Guinea zou overgaan. Nu de Indonesische leiders zozeer onder de druk van de publieke opinie staan, die zij zelf hebben veroorzaakt, hebben zij heus nog wel andere methodes in petto dan zich in politiek en militair opzicht zozeer bloot te geven als bij een „invasie". Men heeft in de afgelopen jaren alle plannen tot „bevrijding van West-Irian" bewust een zaak van het volk laten blijven. En de promotor daarvan, Mustopo, blijft vrij uit over die „bevrijding" spreken, terwijl men officieel naar buiten vasthoudt aan een activiteit „zonder geweld". Evenals men in Djakarta de anti-Nederlandse cam pagne zoveel mogelijk de schijn van „spontaan volksoptreden" heeft willen geven, zal ook de „bevrijding" van Nieuw Guinea in de aanvang geen officië le Indonesische aangelegenheid kunnen zijn. Vandaar de aantrekkelijke gedach te aan „volksbrigades die men niet in de hand houdtDe consequentie daarvan is geenszins een militaire invasie, maar stel selmatige infiltratie. Daarvoor heeft men ook geen door de Engelsen geleverde Gan- nets nodig: een verzameling desperado's gerecruteerd uit de talrijke slecht aan de nieuwe samenleving aangepaste oud-gue- rillastrijders zou onder de heersende om standigheden doeltreffender kunnen zijn. Die enkele malen, dat Nieuw Guinea met zijn duizenden kilometers lange kust lijn al heeft blootgestaan aan kleine in filtraties, zijn er een duidelijk voorproefje van geweest, wat het zou betekenen voor de Nederlandse troepen als er zo'n paar duizend van die vrijwilligers ergens larègs die moeilijk te controleren kustlijn het oer woud van Nieuw Guinea induiken. Door berichten als deze over een „inva sie" toont men wel bijzonder eenzijdig te denken over de militaire bedreiging, die In donesië voor Nederlands Nieuw Guinea kan zijn. Evenmin als de Indonesiërs zich in hun zelfstandigheidsoorlog ooit op een presenteerblaadje aan het Nederlandse geschut hebben aangeboden, zullen zij zich blootstellen door een openlijke invasie van Nieuw Guinea. Bij infiltratie zullen zij enerzijds profi teren van de politieke verwarring op in ternationaal politiek terrein, welke er het gevolg van kan zijn en ten tweede van de geweldige bondgenoten welke zij ook te gen het Nederlandse leger op eigen bo dem hadden: de ruimte en de tijd. Op den duur zullen Nederlandse extralichtingen daar nauwelijks tegenop kunnen wegen. Het is dan ook onverantwoordelijk ten aanzien van Nieuw Guinea te suggereren dat wij in dat opzicht niets anders te duchten hebben dan een openlijke militai re invasie. Want dat is stellig niet de eni ge mogelijkheid. Zoals de Kaninefaten Brinio op het schild verhieven (getuige een van die platen, die vele sch ooigangen sieren) zo verheffen jonge Afrikanen en Azia ten op een jeugdconferentie in Cairo hun idoolGamal Abdel Nasser. En het ging hen zowel als de oude Kanine faten om hetzelfde, namelijk tegen het imperialisme. NICOSIA (Reuter) Volgens een offi ciële Britse verklaring zijn vorige week zeshonderd Britse militairen naar Karpas in Noordoost-Cyprus gezonden voor ma noeuvres. De oefeningen zijn inmiddels beëindigd en de troepen zijn teruggetrok ken. (Vo.n onze correspondent in Parijs) Met een groots en feestelijk vertoon van driekleuren en republikeinse gardisten te voet en te paard heeft het Franse staats hoofd generaal Charles de Gaulle, giste ren in het Elysée de Raad der Gemeen schap ingewijd, waarin Frankrijk's vroe gere imperium door de grondwet der vijf de republiek werd opgelost. Deze Gemeenschap, die, samen met de republiek, onder het gezag van het staats hoofd is geplaatst en die tachtig miljoen zielen omvat, wordt overkoepeld door ge noemde raad, waarin de twaalf verbonden Afrikaanse landen, vertegenwoordigd door hun ministers-president, en Frank rijk, in de personen van een achttal mi nisters, onder wie premier Michel Debré zijn verenigd. Zwart en wit waren giste ren dus in evenwicht, maar de Afrikaan se staatslieden in hun zondagse pakken of het nationale kostuum, zagen er veel schil derachtiger uit dan hun blanke collega's. In zijn inwijdingstoespraak wekte gene raal De Gaulle de twaalf Afrikaanse lan den, die onder de vierde republiek groten deels nog het statuut van kolonie bezaten, op vooral niet te hard van stapel te lopen. Wij hebben ons tot tolk gemaakt, aldus Advertentie De Gaulle, van een grootse idee door de Afrikaanse volken hun recht op onafhan kelijkheid toe te kennen, doch gij noch wij zullen er bij zijn gebaat de onderlinge ban den, die vrijwillig in stand zijn gehouden, in gevaar te brengen door een wedkamp in demagogie. De Gaulle had met. deze waarschuwing kennelijk de rivaliteit op het oog, die al tussen de Afrikaanse leden van de volken gemeenschap is uitgebroken. De federalis ten, die het Britse Gemenebest als model hebben gekozen, staan scherp tegenover de anti-federalisten, die, onder leiding van de zwarte minister der Franse regering, Houphouet-Boigny, de betrekkingen met Parijs zeer nauw willen zien. Ze willen van de hoge Raad der Gemeenschap een uitvoerend orgaan maken in dienst van hun gemeenschappelijke politiek, waaraan dan evenwel ook Frankrijk zich zal moe ten onderwerpen. In groter verband duikt hier dus al opnieuw de tegenstelling pro en contra de integratie op, waardoor ook het Algerijnse probleem nog steeds wordt beheerst. Vandaag zou de uitvoerende raad op nieuw vergaderen en na afloop zal men zich uit het slotcommuniqué misschien een voorlopige voorstelling kunnen maken van de onderlinge krachtsverhouding der beide kampen, een verhouding, waardoor Frankrijk's toekomst in Afrika de eerst volgende jaren zal worden bepaald. (UPI) De twaalf Afrikaanse leden van de gemeenschap zijn: Senegal, Da homey, Opper Volta, de Franse Soedan, Frans Congo, Gabon, Tsjaad, Ivoorkust, Niger, Mauretania, de Centraal-Afrikaan- se republiek en Madagascar. Krachtens de nieuwe Franse grondwet zullen de Afri kaanse landen nagenoeg onafhankelijk zijn. Alleen de militaire, diplomatieke en rechtskundige aangelegenheden zullen be hartigd worden door de boven-nationale organen: de executieve Raad en de Se naat van de gemeenschap. De agenda van de conferentie is geheim. Volgens een be richt hebben enkele Afrikaanse leiders De Gaulle gevraagd ervoor te zorgen dat de Franse gouverneurs in Afrika zuiver di plomatieke vertegenwoordigers zullen zijn en dat deze zich niet zullen bemoeien met plaatselijke aangelegenheden. ALGIERS (Reuter en AFP) De Franse militaire autoritieten hebben in Algiers bekendgemaakt dat de vorige week in Al gerije 653 rebellen zijn gesneuveld en 163 gevangen genomen. Aan Franse zijde vie len 43 man. Premier Debré zal volgende week een studie- en werkbezoek aan Al gerije brengen. Hij zal worden vergezeld door de minister voor het leger, Guillau- mat, de staatssecretaris van zijn kabinet, mejuffrouw Sid Cara, en de secretaris generaal voor Algerijnse zaken, Ingrand. Debré wil besprekingen voeren met Al gerijnse afgevaardigden en senators. Hij zal voorts de openingsvergadering van de opperste raad voor het economische plan in Algiers toespreken. Hij wil de Europeanen en de mohammedanen in Algerije ervan overtuigen dat Frankrijk niet van plan is Algerije op te geven en dat alleen Frank rijk vrede, vrijheid en economische en so ciale vooruitgang in Algerije tot stand kan brengen. VALETTA, (Reuter) Dom Mintoff, de leider van de Labourpartij op Malta, heeft zijn oproep tot een algemene staking van een dag met succes bekroond gezien. Dinsdag lag vrijwel overal op het eiland het werk stil bij wijze van rouwbetoging omdat Groot-Brittannië een eind zal ma ken aan het interne zelfbestuur. Twintig percent van de ambtenaren bleef thuis, on danks de waarschuwing, dat zij zich aan disciplinaire strafmaatregelen blootstel len. Ook de scholen waren gesloten. Het havengebied lag verlaten. Slechts de helft van de arbeiders ging op de scheeps werf aan het werk, maar in andere indus triewijken lag alles stil. Honderd jaar lang stonden bij de spoorwegovergangen de bordjes „20 km". Ze werden weinig gerespec teerd en gaan nu verdwijnen voor met het verwijderen van de bordjes. zover de overweg wordt aangeduid door een rood knipperlicht. Foto: in de buurt van Heerenveen is het personeel van de Nederlandse Spoorwegen bezig (Van onze correspondent in Bonn) De 44-jarige burgemeester van West- Berlijn, Willy Brandt, begint morgen aan zijn „wereldreis voor Berlijn". Als een po litieke reiziger voor zijn stad wil hij in de gehele wereld begrip kweken voor de bi zarre positie, waarin West-Berlijn ver keert. Vlak voor deze reis heeft Brandt nog met aftreden gedreigd. Tot twee keer toe slaagden vakbondsleiders en linkse socia listen in de S.P.D. erin, om een door Brandt voorgestelde benoeming af te wijzen. Het ging hierbij om de post van Westberlijnse senator voor Sociale Zaken, waarvoor Brandt een zekere Albertz had voorge steld, een man die zijn sporen op dit ter rein in Hannover heeft verdiend. De linkse socialisten, zoals Brandts oude tegenstan der Neumann, wilden Albertz echter niet. De vakbondsvertegenwoordigers namen het Albertz kwalijk, dat hij eens op de vraag, aan welke vakbond hij contributie betaalde, had geantwoord: „Vraag dat maar aan mijn vrouw, die regelt dergelijke za ken Brandt nam deze dubbele nederlaag hoog op. „Ik ga niet als epn soort „reisoom" voor Berlijn erop uit, ik ben allereerst hier de burgemeester", zei hij. Onder deze om standigheden en de tegenwerking in zijn eigen partij, moet Brandt dus op reis. Het is een kleine zwarte vlek op een fraai bla zoen. In het bijzonder in de Verenigde Staten weet men het knappe gezicht, de bon-mots en de openheid van de Westberlijnse bur gemeester te waarderen. Men houdt daar van een man, van wie kracht afstraalt en optimisme. Het vorige jaar imponeerde Brandt tijdens zijn eerste Amerikaanse reis door in een paar weken tijd meer dan twintig redevoeringen te houden, en dat in voortreffelijk Engels. Thans gaat het om andere zaken dan al leen maar het winnen van populariteit. West-Berlijn verwacht dat het hoogtepunt van het Russische offensief tegen Berlijn nog moet komen, en dat de zenuwenoorlog nog beginnen moet. Volgens een der West- duitse bladen gaat het om de vraag wat Washington zal. doen, als in mei of later een Oostduitse majoor Amerikaanse mi litaire auto's aanhoudt en naar de papie ren vraagt een controle die de afge lopen veertien jaar alleen door Russen mocht worden gedaan. Wat doen de Ame rikanen dan? vraagt men zich te West- Berlijn af. Brandt zal deze vraag de komende weken verscheidene malen op bedekte wij ze te New York, te Chicago, Washington, San Francisco en elders in de Verenigde Staten, stellen, evenals in Tokio, Nieuw Delhi. Rangoon en Karatsji, waar men waarschijnlijk niet overal precies zal begrijpen wat er in West-Berlijn aan de hand is. En omdat vele Aziatische landen in de UNO op een dag voor de kwestie- Berlijn kunnen worden gesteld en dan hun antwoord klaar moeten hebben, èn omdat het lot van West-Berlijn het lot is van 2 1/4 miljoen mensen derhalve gaat Brandt, handelsreiziger in Berlijnse zaken, morgen op reis. De Westberlijnse toeristenbureaus plegen te adverteren met de slagzin „Ber lijn is wel een reis waard". Voor Brandt geldt dit in de letterlijke betekenis van het woord. Een karakteristieke trek van de gemiddelde Portugees is zijn trots op d: roemvolle ge schiedenis van zijn land. Hij heeft er alle reden toe: eeuwen voordat wij ons op de wereld zeeën waagden, op zoek naar verre rijkdommen, hadden de eerste Portugese ontdekkings reizigers al de weg gevonden naar onbekende gebieden. Prins Hendrik de Zeevaarder, geboren in 1394 als zoon van koning Joao I. stimuleerde krachtig de toen al lang be staande onderzoekingsdrift. Latere ontdekkers, onder an dere Cabral, Vasco di Gama en Magelhaens. maakten Por tugal vóór Spanje tot leidende koloniale mogendheid. Ik moest u dit even in her innering brengen om te kun nen wijzen op een belangrijke en geheel van de onze ver schillende beïnvloeding der Portugese cultuur. Veel van wat in den vreemde opviel aan bouwstijl, aan kleding, aan vorm en versiering van gebruiksvoorwerpen werd naar het moederland overge bracht en gretig toegepast. Een voorbeeld hiervan is de ty pische Manueline-stijl, ge noemd naar koning Manuel. Het is de Portugese interpre tatie van de gothiek. aange vuld met aan de zee en de zee vaart ontleende elementen en oosterse motieven. Onze archi tectuur daarentegen heeft zo goed als niets van de over heerste koloniale gebieden overgenomen, waarbij natuur lijk klimatologische omstan digheden van invloed zijn ge weest. De ontdekking van Portugal als tceristenland is vooral in Amerika gevolgd door een uitvoerige bestudering van de mo gelijkheden de volkskunst te gebruiken voor allerlei praktische doeleinden. Op deze wijze hebben moderne ontdekkingsreizigers een waardevolle vracht inspiratie uit het land meegebracht. Nog sterker blijkt de be ïnvloeding op het terrein van de Portugese volkskunst, in zeer ruime zin genomen. Mis schien is de oorzaak hiervan gedeeltelijk te zoeken in het tragere levenstempo van de Portugees: gedurende de latere eeuwen van uiterst langzame ontwikkeling hield hij vast wat hij zich eigen had ge maakt. Zo zijn in de ken merkende liederen van Lissa bon en Coimbra, de fado's, in vloeden van de Moren en Kongo- of Braziliaanse negers aan te wijzen. De bekende te gels. de azulejos, dragen naast een Nederlands ook een Moors stempel. Nederland heeft veeleer de invloed on dervonden van de omringende westerse culturen en wij leven driftiger, vooral door de kli matologische gesteldheid. Sinds enkele jaren heeft Amerika ontdekt welk een schat aan motieven de Portu gese volkskunst en folklore oplevert. De invasie van steeds bredere stromen toeristen heeft niet alleen de deviezen- positie van het land versterkt en de schoorsteenmantels van Amerikaanse souvenirjagers gevuld. Er is ook in meer se rieuze kringen een vergrote belangstelling te constateren voor land en volk en daaruit resulteert, dat moderne ont dekkingsreizigers met een waardevolle vracht aan inspi ratie uit Portugal naar de States zijn teruggekeerd. In een toevallig gesprek met William Pahlmann, een voor aanstaand Amerikaans ont werper van stoffen, hoorde ik hiervan interessante bijzonder heden. Hij heeft een lang durige reis gemaakt door Por tugal en daarbij niet alleen verschillende musea bezocht (onder andere het unieke Mu- seo do Arte Popular in Lissa bon), maar daarbij zijn onder zoekingen ook voortgezet in verafgelegen dorpen waar hij toegang kreeg tot eenvoudige boerenwoningen. „Het land is zo vol charme en kleur", zei hij, „dat het zonde zou zijn deze niet over te nemen voor verfraaiing van onze Amerikaanse huizen. De prachtigste dessins liggen overal voor het grijpen. Neem alleen al de trottoirs in ver scheidene steden. Ze zijn vaak één stuk gecompliceerd mo zaïekwerk. Op een plein in Oporto zag ik de tekenen van de dierenriem prachtig ver werkt in kleine steentjes. Maak je landelijke feesten mee, dan sta je versteld van de kleurenrijkdom der kos tuums. Een zwart-wit foto kan bijvoorbeeld van een markt nooit de juiste impressie ge ven; je moet zo'n tafreel in kleuren zien - de fraaie man den en korven uit verscheidene streken, het fleurige fruit en de kostelijke variatie van bloemen". Mr. Pahlmann was dus enthousiast, dat was al gauw genoeg duidelijk. „Maar kunt u nu praktisch ook wat met uw indrukken doen?", vroeg ik hem. Hij knikte beslist. „Ik héb er al heel wat mee gedaan". Zijn jongensachtig gezicht kieeg een nog levendiger trek, toen hü verscheidene stoffen- stalen op tafel legde. „Kijk, dit is een foto van een tegel tableau aan een fontein in Sintra, vlakbij Lissabon en hier ziet u het daarop geba seerde dessin. Dit ontwerp hij toonde een kleurig staaltje, v/aarop ik tal van bekende motieven zag: een eigenwijs Portugees haantje, een os met een fraai juk, een typisch stuk ceramiek, een vrouwtje in klederdracht „is mijn in druk van een plattelands- markt". Als niet-deskundige ontging mij wel het een en ander. Zijn bewering, dat de grote nop penrage van de laatste jaren het resultaat is van zijn op Portugese motieven geïnspi reerde dessins, moet misschien met een korreltje zout worden genomen. Zijn theorie over de herkomst van de tartanach tige stoffen, die door de vis sers van Nazare worden ge dragen, kan mogelijk de toets v..n de wetenschappelijke cri- tiek niet doorstaan. Hij ver klaarde namelijk met stellig heid, dat hij er Phoenicische invloeden in had gezien en niet Schotse, zoals wel eens wordt aangenomen. Maar kleine twijfelpunties doen eigenlijk niet ter zake. De hoofdzaak was. dat hij over tuigend kon aantonen hoezeer c'Portugese volkskunst be vruchtend had gewerkt. William Pahlmann heeft no" veel meer met ziin vond sten gedaan en het doet pret tig aan, dat hij de eer graag wil delen met de onbekende Portugese kunstenaars. In zijn uitbreide showrooms te New York aan de East 51 th Street (nummer 231. als u er eens wilt gaan kijken) heeft hij baanbrekende exposities ge houden op het gebied van woninginrichting. Hij maakte voor de aankleding van ka mers royaal gebruik van te gels. toonde' meubelen met nieuwe bekledingsstoffen nieuw althans voor de Ver enigde Staten, maar in Portu gal al sinds de achttiende eeuw gemeengoed en ver raste de over het algemeen met een vrij conventionele smaak toegeruste Amerikaan met zijn voorbeelden van cera miek. „Een journaliste was ver rukt over een moderne zit kamer. De bank en de stoelen had ik bekleed met een stof, versierd met motieven in gou den lurex". Hij grinnikte nog even na. „Toen ik haar vertel de, dat ze haar complimentje billijkheidshalve moest af geven aan een Moorse ont werper uit de vijftiende eeuw, geloofde ze me maar half!" de Laten zo! Ik ben ik durf er eerlijk voor uit te komen ik ben dol op advertenties en met genoegen begroet ik ieder nieuws op dit gebied. Ha, denk ik, als ik plaatjes be kijk, wat sloven al die mensen zich voor me uit! Kijk al die slagers nu eens met biggen sjouwen om er de ervaren huis vrouw het vetste dier uit te laten kiezen. Kijk die Italiaanse boeren nu eens met ham zwoegen om mij een machtige soep te verschaffen. Bekijk eens die poulardes nimmer zou ik er over denken om van zo iets edels zomaar soep te trekken kijk eens naar die champignons, die geheim zinnige kruiden, al die tomaten, asperges, erwten, worsten, mergpijpen en riblappen. En al die brave lieden die voor mij maar koken en doen om mij soep op tafel te be zorgen- Net zo gaat het met die toverachtig schone schepseltjes in vreemde gevalletjes, die mij en mijn zusteren een filmfiguurtje moeten bezorgen. Met die gentlemanlike heren, die van mijn man een superlatief geheel moeten maken, met die kindertjes mèt en zonder sproeten, die mijn eigenste spruiten moeten veranderen in de wonder dieren, die iedere moeder er zo graag in ziet. Maar voor kort kreeg ik een ellendige schok. Dat was toen ik hoorde over „diep tejongens" en derzelver duistere prak tijken. Die dieptejongens poeren namelijk in je onderbewustzijn, zoeken naar je ge heimste meestal zeer afkerenswaardige gevoelens, en aan de hand daarvan stellen ze advertenties samen, die je ge woon dwingen, met uitsluitsel van je ge zond verstand, van alles te kopen wat je eigenlijk helemaal niet nodig hebt. Drie dagen lang las ik van schrik helemaal geen advertenties meer, maar een.„buite lend kinderjurkje" deed me door de knieën gaan, alle dieptejongens ten spijt. Ik kocht er geen buitelend kinderjurkje om, want ik bezit geen honderiempje om het aan vast te leggen, maar ik was weer vol be langstelling naar nieuws op advertentie- terrein en alleen een dieptejongen zal me waarschijnlijk kunnen vertellen waarom. Had ik misschien een „bromkoot" op het oog? Dat moet lawaaiig zijn in huis. Zoek ik dan een „juichende mantel"? Niks er van, want ook die maakt me teveel spek takel. Dan misschien iets dat „stoeisterk" is, hartverwarmend of dito-veroverend, wolkenkoel of stoomwarm? Nee, ik geloof dat ik alleen maar adver tenties lees om te speuren wat voor nieuwe taaiwonderen men nu weer bedacht heeft. Welke gewaagde woordspelingen. Hoe men ons de adem beneemt met veel moeilijke woorden in ieder soort van bui tenlands, waaronder echter vreemd genoeg het Russisch en 't Duits immer ontbreken. En tochZeg „Njet!" tegen uw oude car." Dat klinkt toch lang niet gek. En daarom, vanwege mijn dol zijn op advertenties in iedere vorm, schrok ik laatst zo geweldig toen ik las, dat men de reclametaal eens onder de loep ging nemen om er A.B.N. van te maken. Ach nee, ach toe nee, In'en we dat nu niet gaan doen! Want denkt u dat we dan nog met plezier advertenties lezen? Als een „eiderdons- warme koot waar u altijd naar gesnakt heeft" zomaar ineens een warme jas wordt? Of als „grootmoeders warmrode fluweelsap" voortaan doodordinair toma tensoep heet? Sporry Advertentie 2 siralers van 375W zijn ideaal. Prijs per stuk (incl. _Q armatuur) f29» Vraag nadere inlichtingen bij uw installateur of een folder bij Philips Nederland n.v. Eindhoven y/A v&'/s/sa leuAVSs vow-»» www w»x ww»:,v««w DJAKARTA (UPI) Volgens de „Times of Indonesia" moeten de woorden van de Britse hoge commissaris voor Zuidoost- Azië, dat Engeland en Indonesië „twee goe de vrienden" zijn, wel met een korrelje zout genomen worden. Deze, Sir Robert Scott, brengt thans een bezoek aan In donesië. Het blad wijst op de weigering van En geland Indonesië schepen en wapens te verkopen terwijl wel wapens werden ver scheept naar ex-dictator Batista van Cuba en op de Britse terughoudendheid bij de verkoop van de Gannets. Als Scott be weert, dat Engeland Indonesië beschouwt als een goede vriend, kan men er zeker van zijn. aldus het blad, dat hij ons voor het lapje houdt. Kinderen en in 't algemeen minder jarigen noemt men onmondig. De ver klaring lijkt eenvoudig: zij moeten hun mond houden in 't gezelschap van vol wassenen, van mondigen. Toch is deze etymologie onjuist. Er is n.l. vroeger een woord mond geweest dat betekende: macht, voogdij, bescherming. Het Duits kent nog Vormund voor voogd en In 't Nederlands der 17e eeuw komt in dezelfde betekenis het woord momboor of momber voor. Het woord mond: macht hangt samen met een oud werkwoord munton: hel pen, beschermen, waarvan ook monter: levendig, flink, familie is.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 5