Ongehoorde aantasting van
Nederlandse rechten"
HET WEER
Hoge Autoriteit raadpleegt raadgevend
Comité over crisisafkondiging
Naar het Sterrengebergte
MORRIS beforetjou Snij/
Makarios ontmoet Grivas
Nationalisaties zijn een schending van
het volkenrecht en het V.N.-Handvest
Overleg met regeringen biedt geen uitkomst
M Bolletje/'
Gezond verstand
SCHERP NEDERLANDS PR OTEST IN DJAKAR TA
Derde divisie moet dit jaar
opkomen
Later enige regen
In vol ornaat
DE E.G.K.S.-KOLENOVERSCHOTTEN
V
Kroesjtsjev zaterdag naar
Oost-Berlijn
Prins Bernhard op de
thuisreis
Studenten „staakten"
WG wordt academisch
ziekenhuis
A msterdamse raad blijft
bij besluit van 1957
Het woord is aan
DONDERDAG 5 MAART 1959
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging na 5 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
44e JAARGANGNUMMER 103
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7.65,
franco p. post 8.15. Losse nummers 12 c.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
De minister van Buitenlandse Zaken, mr. Luns, heeft de Tweede Kamer in
kennis gesteld met de tekst van een nota aan de Indonesische regering, waarin
Nederland protesteert tegen de nationalisatie van Nederlandse bedrijven in
Indonesië. In de nota wordt gezegd dat de Nederlandse regering de nationalisatie-
wet en de op grond daarvan genomen en te nemen maatregelen niet rechtsgeldig
acht. Zij neemt het standpunt in, dat de nationalisatie volgens het internationale
recht de eigendom en andere rechten van de Nederlandse eigenaren, natuurlijke
zowel als rechtspersonen, niet ongedaan kan maken. Dit geldt mede voor de
vruchten van deze eigendommen. Deze eigendommen en vruchten worden der
halve door haar beschouwd als nog steeds onverkort toebehorende aan de recht
matige eigenaren. De Nederlandse regering uit nogmaals een krachtig protest
„tegen de ongehoorde, massale aantasting van de rechten van Nederlandse onder
danen in Indonesië. Van de rechteloosheid, welke zich thans weer manifesteert
in deze discriminatoire maatregelen met een confiscatoir doel, is in de beschaafde
wereld geen tweede voorbeeld te vinden," zo zegt zij in de nota. De Nederlandse
regering constateert, dat van een voornemen tot schadevergoeding uit de wet
niets blijkt. Het standpunt van de Indonesische regering, dat het haar bedoeling
is om de betaling der schadeloosstelling op te schorten totdat het politieke geschil
inzake Nederlands Nieuw-Guinea een voor Indonesië bevredigende afwikkeling
heeft verkregen, beschouwt zij niet als een van Indonesische zijde gemaakte
restrictie met betrekking tot internationale gebruiken, maar als een wezenlijke
schending van het internationale recht.
De Nederlandse regering voegt aan haar protest nog toe, dat zij zich alle
rechten voorbehoudt om de bedreigde rechtmatige belangen van Nederlandse
natuurlijke en rechtspersonen waar nodig en mogelijk te verdedigen en te
beschermen.
Minister Luns herinnert eraan, dat reeds
op 16 september 1958 de Nederlandse re
gering de Indonesische regering heeft
herinnerd aan de krachtige en herhaalde
vertogen tegen de omvangrijke en steeds
definitiever vormen aannemende Indone
sische maatregelen tegen Nederlandse
belangen in Indonesië. Zij heeft daarbij
betoogd, dat het geheel dezer maatrege
len een schending betekent zowel van
elementaire beginselen van het volken
recht als van door Indonesië onder het
Handvest van de Verenigde Naties en bij
verdrag vrijwillig aangegane verplichtin
gen en dat zij alsmede strijdig zijn met
de Indonesische nationale wetgeving.
De Nederlandse regering heeft daarbij
erop gewezen, dat de Indonesische rege
ring gehouden is de belanghebbende Ne
derlanders en Nederlandse bedrijven on
verkort in hun rechten te herstellen onder
vergoeding van de inmiddels door hen ge
leden schade. Zij verzocht haar te willen
mededelen op welke wijze de Indonesische
regering zich voorstelt aan die plicht te
voldoen.
De Indonesische regering heeft daarna
aan de Nederlandse diplomatieke verte
genwoordiging op 8 oktober 1958 een nota
doen overhandigen, waarin op het betoog
van de Nederlandse regering niet wordt
ingegaan, doch slechts wordt medegedeeld
dat de Indonesische regering de finan-
cieel-economische belangen van Neder
land in Indonesië niet kan bespreken, zo
lang het geschil over Nederlands Nieuw-
Guinea niet is opgelost.
De Nederlandse regering antwoordde
dat zij niet het verzoek tot een dergelijke
bespreking had gedaan, doch de Indone
sische regering had gewezen op haar vol
kenrechtelijke plicht de Nederlandse ge
dupeerden in hun rechten te herstellen en
de geleden schade te vergoeden. De Ne
derlandse regering constateert, dat in de
nota van de Indonesische regering de ver
plichting tot herstel van het gedane on
recht en vergoeding van de geleden scha
de niet werd ontkend, doch dat aan deze
plicht niet is voldaan en dat een verwij
zing naar het geschil over Nederlands
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLÊM Ttl 13439
SUÈDE DAMESJASJES in kleuren
De legerleiding is voornemens in de loop
van dit jaar de derde divisie van de land
macht voor herhaling onder de wapenen te
roepen. Ongeveer 15.000 man zullen daarbij
in drie groepen in werkelijke dienst moe
ten komen.
De oefeningen van de divisie zullen in
Nederland worden gehouden. Na de reor
ganisatie van het leger zal de derde divisie
hiermee voor de eerste keer onder de wa
penen komen.
Verwachting tot morgenavond:
Aanvankelijk enkele opklarin
gen, later tijdelijk enige regen.
Matige tot vrij krachtige zuide
lijke wind. Weinig verandering
in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S
Nieuw-Guinea niet ter zake doende is.
In plaats van het ongedaan maken van
de onrechtmatige aantasting van de rech
ten van Nederlandse eigenaren is de In
donesische regering thans nog verder ge
gaan met daarop gerichte maatregelen.
Op 31 december 1958 kondigde zij een wet
tot nationalisatie van Nederlandse
bedrijven af, welke al evenzeer in strijd
is met de algemeen erkende regelen van
het volkenrecht. Volgens deze regelen is
aantasting van de eigendom van vreemde
lingen in ieder geval onrechtmatig, wan
neer daarbij discriminatie wordt toege
past. De onrechtmatigheid van de natio-
nalisatiewet blijkt mede reeds uit de con
siderans. Deze considerans diskwalifi
ceert de wet door te kennen te geven, dat
de wet is bedoeld als een middel om druk
uit te oefenen in een politiek geschil, te
weten dat inzake Nederlands Nieuw Gui
nea. Het aanwenden van zulk een middel
is volkenrechtelijk ongeoorloofd, aldus mi
nister Luns.
In vol militair ornaat brengen keizer
Haile Selassie van Ethiopië en koning
Paul van Griekenland (links) het sa
luut aan de erewacht voor het Jubi
leumpaleis te Addis Abeba. Koning
Paul en koningin Frederika zijn op de
laatste dag van de vorige maand in
de Ethiopische hoofdstad aangekomen
voor een officieel bezoek.
De Hoge Autoriteit van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal heeft
donderdagavond in een communiqué bekendgemaakt dat zij besloten heeft het Raad
gevend Comité der Gemeenschap te raadplegen of het aanbeveling verdient over te
gaan tot het invoeren van een stelsel van produktiecontingenten, vergezeld van maat
regelen met betrekking tot de invoer, zulks onder de artikelen 58 (duidelijke crisis)
en 74 van het verdrag. Voorts heeft de Hoge Autoriteit besloten het raadgevend comité
te raadplegen, of het aanbeveling verdient artikel 85 van het verdrag toe te passen
teneinde de mijnwerkers, die getroffen worden door gedeeltelijke werkloosheid, een
minimuminkomen te garanderen. Na deze raadpleging, zo vervolgt het communiqué,
zal overleg worden gepleegd met de raad van ministers. Tot dit doel zal de Hoge
Autoriteit met de regeringen weer contact opnemen over een omlijnd actieprogramma.
De tekst van het communiqué onthult, zo
merkt de Voorlichtingsdienst van de Euro
pese Gemeenschap op, dat het door de
Hoge Autoriteit genomen besluit niet vol
ledig wordt gedekt door de woorden van
het dezer dagen veel genoemd artikel 58
inzake een duidelijke crisis. Wel wordt de
in artikel 58 genoemde andere omstandig
heid vermeld, „dat de maatregelen, die zijn
voorzien in artikel 57 niet voldoende zijn."
Daarom volgt de Hoge Autoriteit dan ook
de procedure van raadpleging van het
Advertentie
(AFP) Het Oostberlijnse dagblad
Berliner Zeitung meldt dat Kroesjtsjev za
terdag uit Leipzig naar Oost-Berlijn zal
vertrekken.
Raadgevend Comité over het nemen van
directe maatregelen zoals het instellen van
produktie-quota en het nemen van maat
regelen op het gebied van de invoer. De
tegelijkertijd in het communiqué van de
Hoge Autoriteit genoemde raadpleging over
toepassing van artikel 95 (gevallen, niet in
het verdrag voorzien) past geheel in de
steeds door de Hoge Autoriteit uitgespro
ken mening, dat sociale maatregelen ten
behoeve van de mijnwerkers onmiddellijk
de economische maatregelen dienen te be
geleiden. Aldus de Voorlichtingsdienst der
Europese Gemeenschappen.
Men verwacht, dat de raadpleging van
het Raadgevend Comité zal geschieden op
17 maart aanstaande. De vervolgens te
nemen uitvoeringsmaatregelen zijn onder
worpen aan goedkeuring door de Raad van
ministers. Voor de sociale maatregelen,
waardoor de Hoge Autoriteit een beroep
doet op artikel 95, is in de raad eenstem
migheid vereist. Voor de economische
maatregelen bij „duidelijke crisis" is een
meerderheid voldoende, mits daarbij de
stem is van een staat, die over ten minste
twintig percent van de totale waarde van
de kolen- en staalproduktie van de ge
meenschap beschikt. De Raad van Minis
ters zal naar verwachting op 23 maart bij
een komen.
Na een onofficieel bezoek aan Mexico is
Prins Bernhard, die daar twaalf dagen
heeft vertoefd, gisteren per vliegtuig naar
Nederland vertrokken. Prins Bernhard
heeft de langste tijd van zijn verblijf in
Mexico doorgebracht in Acapulco, waar hij
vakantie nam na zijn Latijns-Amerikaanse
reis.
Driehonderd studenten in de psycholo
gie en pedagogie aan de r. k. universiteit
te Nijmegen hebben gisteren geen college
gevolgd, uit proteste tegen het voornemen
van de minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen om onderwijzers, die
geen middelbaar onderwijs genoten heb
ben, gelegenheid te geven aan universitei
ten psychologie en pedagogie te studeren.
NICOSIA (UPI) Aartsbisschop Maka
rios heeft gisteravond een ontmoeting ge
had met kolonel George Grivas, de leider
van de verzetsorganisatie EOKA, zo wordt
van een zegsman uit de omgeving van de
aartsbisschop vernomen. Tijdens de ont
moeting, ten huize van een wederzijdse
vriend, aldus de zegsman, is, naar hij ge
looft, Grivas overgehaald het eiland te
verlaten. De perssecretaris van de aarts
bisschop weigerde dit bericht te bevesti
gen of te ontkennen. Ook wordt gemeld dat
drie of vier Griekse legerofficieren op Cy
prus zijn aangekomen, vermoedelijk om
Grivas naar Athene te vergezellen. Een
Griekse zegsman verklaarde dat Grivas
onder een escorte van Griekse officieren
wil vertrekken en niet van Britse officie
ren. Als, en wanneer, hij besluit Cyprus
te verlaten. Het is thans bijna vijf jaar
geleden dat Grivas op Cyprus aan wal
stapte. Meer dan vier jaar lang was Gri
vas of „Dighenis", zijn codenaam, 's we
relds meest gezochte man. Een prijs van
honderdduizend gulden was op zijn hoofd
gesteld.
(Reuter) Gouverneur Sir Hugh Foot,
aartsbisschop Makarios en de leider van
de Turkse gemeenschap op Cyprus, Kut-
chuk, zijn overeengekomen een commis
sie van tien te vormen, die de bestuurs-
overdracht aan de republiek Cyprus moet
voorbereiden. In de commissie zullen ze
ven Grieken en drie Turken zitting heb
ben. Over een maand zal een voorlopige
ministerraad in het leven worden geroe
pen die de taak van de commissie zal
overnemen.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
gisteren zijn in bepaalde kringen sterk
aangevochten besluit van 1957, het Wilhel-
minagasthuis te verbouwen tot acade
misch ziekenhuis, gehandhaafd. Een ver
zoek de zaak opnieuw te bezien nu er
zich sinds het raadsbesluit enkele nieu
we omstandigheden hebben voorgedaan,
kwam van het raadslid dr. B. H. Sajet
(P.v.d.A.), die jarenlang tegen het plan
van B. en W. en derhalve ook van de me
dische faculteit heeft geopponeerd en
die een eigen plan opstelde tot de bouw
van een geheel nieuw medisch universi
tair centrum aan de periferie van de stad
Nog zeer onlangs heeft het comité uni
versitair medisch centrum uitvoering van
dit plan-Sajet bepleit. Het antwoord van
de faculteit was een brief aan de gemeen
teraad met het verzoek, het indertijd ge
nomen besluit zo spoedig mogelijk uit te
voeren.
Enkele raadsleden wensten nader te wor
den geïnformeerd, omdat er een „zekere
ongerustheid" bestond over het raadsbe
sluit. De wethouder voor de Gezondheids
zorg, mr. R. Th. van den Bergh, deelde
mee, dat eventuele nieuwe feiten bespro
ken kunnen worden in de commissie van
bijstand, die uiteindelijk zal moeten be
sluiten over de vraag, of de zaak opnieuw
in de gemeenteraad zal dienen te worden
gebracht. Hij noemde als gewijzigde om
standigheden de brief van de minister van
O., K. en W. met de vraag of er voldoen
de terrein voor de verwezenlijking van de
plannen aanwezig is, voorts het tempo van
de uitvoering en tenslotte de kwestie dei-
subsidiëring.
Aanleiding tot dit debat was de voor
dracht tot het voteren van ruim een ton
voor de eerste werkzaamheden als on
derdeel van het besluit het Wilhelmina-
gasthuis te verbouwen tot academisch
ziekenhuis. Uiteindelijk nam de raad deze
voordracht aan met alleen de stemmen
tegen van de heer Sajet en van de beide
leden der P.S.P., die het eveneens nood
zakelijk vonden een nieuw onderzoek in
te stellen.
Woensdagavond laat zijn met het
K.L.M.-vliegtuig via de Noordpool en To
kio naar Biak vertrokken dr. L. D. Bron-
gersma, algemeen en wetenschappelijk lei
der van de expeditie naar het Sterrenge
bergte in Nederlands Nieuw-Guinea, en
kapitein-luitenant-ter-zee-vlieger G. F.Ve-
nema, technisch leider van de expeditie.
Zij werden op Schiphol uitgeleide gedaan
door prof. dr. H. J. Lam, de voorzitter
van de Stichting Expeditie Nieuw-Guinea.
De groots opgezette expeditie begint op
9 april in het basiskamp Sibil. Het vol
gende overzicht valt te maken:
De expeditie zal 180 dagen duren. De
kosten bedragen ongeveer een miljoen
gulden, waarvan 850.000 gulden zijn ge
dekt. De expeditie bestaat uit 70 perso
nen: een technische staf, waarin de drie
vliegers en hun mecaniciens zijn begre
pen, de wetenschappelijke onderzoekers
(botanici, zoölogen, geologen en ethnolo-
gen), twintig mariniers en 20 man Pa-
poea-politie.
Op 18 maart vertrekken van Schiphol
de helikoptervliegers Zijlstra, Van den Bos
en Menge, alsmede twee technici. Zij zijn
in dienst van Aero-Gontractors in Den
Haag, die ook gezorgd heeft voor de twee
Bell-hefschroefvliegtuigen.
Voorts vertrekken op 18 maart enkele
leden van het wetenschappelijk deel van
De leiders van de expeditie naar het
Sterrengebergte op Nieuw-Guinea, dr.
L. D. Brongersma (links) en kapitein-
hiitenant-ter-zee-vlieger G. F. Vene-
ma, nemen op Schiphol afscheid van
hun echtgenoten.
de expeditie. Begin april volgen de overi
ge expeditieleden.
De voorraden, materialen, uitrusting,
alsmede de beide hefschroefvliegtuigen
zijn per schip onderweg naar Sorong.
Een groot gedeelte van het Sterrenge
bergte zal worden geëxploreerd op het ge
bied van zoveel mogelijke wetenschappen.
Men hoopt er mineralen te vinden,
wolfram, nikkel, kobalt, stroomgoud en
voorts olie. Ook zal men de diersoorten
en de planten bestuderen en een onder
zoek instellen naar de bevolking.
Carlyle
De grootste cultuurwet is: laat eenieder
zich ontwikkelen tot datgene waarvoor
hij volgens zijn capaciteiten geschapen
is.
Gelukkig kan men niet zeggen dat pre
mier Macmillan uit Moskou is terugge
keerd, uitroepend dat „vrede in onze tijd"
verzekerd is, zoals zijn voorganger Neville
Chamberlain dat bij diens terugkeer uit
München heeft gedaan. „Gelukkig", want
we mogen daaruit concluderen dat Macmil
lan zich door Kroesjtsjev geen knollen voor
citroenen heeft laten verkopen. Hij heeft
de wereld juist duidelijk gemaakt, dat de
vrede in onze tijd allesbehalve verzekerd
is, want, zo verklaarde hij, op tal van
punten was hij met de Sovjet-premier
niet tot overeenstemming gekomen. En
met name niet op de punten, waar het op
aan kwam: dat van Berlijn en dat van de
Duitse hereniging.
Macmillan's mededeling, dat Kroesjtsjev
en hij het er over eens waren geweest dat
„de ernstige problemen van Midden-Europa
door onderhandelingen en niet door geweld
moeten worden opgelost", kunnen we ge
voeglijk naast ons neerleggen. Want geen
staatsman ter wereld, zo hij niet krank
zinnig is, zou in onze tijd nog durven
beweren, dat enig belangrijk internationaal
probleem wél door geweld opgelost zou
kunnen worden. En van Kroesjtsjev kan
men veel zeggen, maar krankzinnig is hij
allerminst.
Als thans in Macmillan's omgeving, op
grond van observaties tijdens de Russische
reis, wordt gezegd dat Kroesjtsjev vermoe
delijk „tot aan de rand van oorlog" zou
gaan om de Duitse situatie te stabiliseren,
kan men daaruit dan ook hoogstens con
cluderen dat Kroesjtsjev het een en ander
van Dulles heeft geleerd. Dulles is er
achteraf zelfs prat op gegaan, dat hij (en
met hem de hele mensheid) dank zij zijn
buitenlandse politiek enige malen op het
uiterste randje van de oorlogs-afgrond
heeft gebalanceerd, dus waarom zou
Kroesjtsjev zulk een, blijkbaar met succes
bekroond, beleid niet imiteren? Het komt
er maar op aan, niet óver het randje van
de afgrond te vallen, en een klein duwtje
dat van elke, zelfs van de meest onver
wachte kant kan komen kan in dat
opzicht fataal zijn. Maar het nemen van
dergelijke huiveringwekkende risico's
'wordt blijkbaar zowel in democratisch als
in dictatoriaal geregeerde landen als iets
vanzelfsprekends getolereerd.
Onder deze omstandigheden kan men van
geluk spreken dat Macmillan ten aanzien
van de kwesties Berlijn en Duitsland blijk
heeft gegeven van een flinke dosis gezond
verstand. Hij heeft zich minder bij-voor-
baat-onverzettelijk jegens elk Russisch
voorstel getoond dan de andere Westelijke
regeringsleiders en door zich bij voorbeeld
bereid te tonen om over de door Rusland
voorgestelde vermindering van troepen en
kernwapens in Midden-Europa te spreken,
heeft hij Kroesjtsjev overgehaald tot in
stemming met het houden van een confe
rentie van ministers van Buitenlandse
Zaken. Dat is nu weliswaar geen geweldige
concessie, maar het Westen had zich zozeer
vastgebeten in zijn eisen van zo'n confe
rentie dat het Kroesjtsjev's toestemming
nu wel als een belangrijke concessie be
schouwen moet: dat is het logische ge
volg van Dulles' veel te starre politiek.
En is het een onredelijke concessie van
het Westen, minder afwijzend te gaan staan
tegenover het plan tot militaire „uitdun
ning" van een nader te bepalen gebied aan
weerszijden van het IJzeren Gordijn? Mac
millan en men mag wel zeggen: Groot-
Brittannië vindt van niet; Eisenhower,
De Gaulle en Adenauer vinden van wel.
En toch zou de spanning inzake Duitsland
wellicht aanmerkelijk kunnen worden ver
minderd door de verwijdering van militaire
eenheden uit die gebieden waar het Ooste
lijk en het Westelijk machtsbereik elkander
raken. Want niet alleen zou er daardoor
minder kans zijn op een van die „fatale
vergissingen", die al eerder tot oorlogen
hebben geleid, maar bovendien kunnen de
op avontuur (en vooral op militair avon
tuur) beluste fanatici, die men ongetwijfeld
zowel ten oosten als ten westen van het
IJzeren Gordijn vindt, daardoor beter in
de hand worden gehouden. Men herinnere
zich, dat de vroegere Westduitse minister
van Defensie, Theodor Blank, eens heeft
gezegd: „Als de Russen één Amerikaanse
huisvrouw in Berlijn doden, beginnen de
Amerikanen de oorlog". En waar geen
Amerikaanse soldaten, en dus ook geen
vrouwen van Amerikaanse soldaten zijn,
kunnen zij ook niet gedood worden.
Bereidheid tot praten over het „uitdun
ningsplan" betekent natuurlijk niet, dat het
Westen alles zou moeten aanvaarden wat
de communisten in dat opzicht wensen.
Maar hardnekkig vasthouden aan het
standpunt, dat de communisten alles moe
ten aanvaarden wat het Westen wenst, is
evenmin realistisch. Als men serieus on
derhandelen wil en zonder onderhande
len kan het Duitse probleem niet worden
opgelost moeten beide kanten water in
de wijn willen doen. Het is verheugend, dat
Macmillan deze eenvoudige waarheid nu
bij zijn bondgenoten gaat bepleiten, nadat
hij haar bij Kroesjtsjev heeft bepleit.
Simon Koster