Kroesjtsjev laakt Brandt wegens „terugkrabbelen" Macmillan bereikte toch iets bij De Gaulle KROESJTSJEV MORGEN TERUG NAAR MOSKOU 0OOGOOOO ^"Hoe is het ontstaan?^ WITTE KRUIS Van dag tot dag Protest Ministersconferentie met Rusland zou omstreeks 11 mei moeten beginnen Overleg met de Oostduitse autoriteiten voortgezet Qp de <~Pra.atótoel 3 Westberlijtise burgemeester ontkent een afspraak Polen zal vrede sluiten met Oost-Duitsland Viaduct in aanbouw UW SPAARBANK Moskou zou bakken van Joods paasbrood hebben verboden Europa krijgt 700.000 Amerikaanse toeristen Spaans deviezenschandaal 369 Spanjaarden beboet Verdrag inzake kern proeven voor onbepaalde duur voorgesteld Nieuwe atoomonderzeeboot in V.S.: hoge snelheid kantoormachines dreigt Brit en Nederlander op zoek naar verzonken stad Dit woord OVERLIJDEN WOENSDAG 11 MAART 19 5 9 De Amerikaanse regering heeft opnieuw een Nederlands protest naast zich neer gelegd. Deze keer betrof het nu eens niet Westelijk Nieuw-Guinea, maar een voor genomen beperking van de Amerikaanse invoer van aardolie-produkten. Twee weken geleden, toen het plan tot het nemen van deze maatregel bekend was geworden, heeft onze regering door haar ambassade te Washington het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken al van haar standpunt op de hoogte gebracht. Er werd toen in zeer duidelijke taal uiting gegeven aan de bezorgdheid in Nederland en op de Nederlandse Antillen over de ge volgen, die de maatregel zou hebben voor de economie van de Antillen, waar op Curacao en op Aruba twee van de grootste olie-raffenaderijen ter wereld zijn gevestigd. Daar die twee raffinaderijen verreweg de voornaamste pijler van de Antilliaanse economie vormen, zou die economie een zeer ernstige slag krijgen als de olie- produkten van deze raffinaderijen nog slechts in beperkte mate in de Verenigde Staten tot nu toe hun grootste afzet gebied zouden worden toegelaten. Be perking van de leveranties aan de Ver enigde Staten zou niet alleen betekenen dat er op Curagao en Aruba grote werk loosheid zou ontstaan maar bovendien dat de belangrijkste bron van inkomsten (en van buitenlandse deviezen, waarzonder de Antillen niet kunnen bestaan) vrijwel zou ophouden te vloeien. Maar onze ambassadeur is zo verstandig geweest, in het Nederlandse protest niet daarop de grootste nadruk te leggen, doch wel op het feit dat de Antilliaanse olie raffinaderijen van eminent belang zijn voor de nationale veiligheid van de Verenigde Staten. Immers, die bedrijven hebben de laatste jaren ontelbare miljoenen vaten brandstof voor de Amerikaanse luchtmacht geleverd en als zij gedeeltelijk zouden moeten worden stilgelegd, zouden ze als plotseling de nood aan de man mocht ko men niet zó snel gereactiveerd kunnen worden als dat dan nodig zou kunnen zijn. Ook deze kant van het Nederlandse pro test heeft echter geen indruk gemaakt op de Amerikanen. Immers, die hebben hun eigen opvattingen ook omtrent dit aspect van de kwestie, getuige de verklaring van president Eisenhower dat de nieuwe maat regel juist tot doel heeft, „ernstige ver storingen in het evenwicht te vermijden, niet slechts in de Verenigde Staten maar ook in sommige olie-industrieën in het buitenland, die van aanzienlijk belang zijn voor de Amerikaanse veiligheid!" Niet alleen dat met het Nederlandse protest zoals met zoveel andere Neder landse protesten dus geen rekening is gehouden, we moeten de Amerikaanse re gering dus blijkbaar zelfs dankbaar zijn voor haar jongste protectionistische maat regel Een woordvoerder van onze ambassade in Washington heeft gezegd, dat de re gering in Den Haag zal moeten beslissen, welke stappen door dit besluit zullen moe ten worden genomen. Hij weet blijkbaar nog niet, dat de tegenwoordige Nederland se regering nóóit stappen neemt, die niet in overeenstemming zijn met Amerikaanse wensen, maar het altijd braafjes bij pro testen laat. Zoals de Amerikaanse re gering nóóit iets anders met Nederlandse protesten doet dan ze naast zich neer leggen. Beschouw uw stem-PLICHT als stem- RECHT. Stem morgen dus niet alleen om uw plicht als staatsburger te doen, maar ook omdat het een voorrecht is voor de staatsbiirger van een vrij land, vrij zijn mening te kunnen uiten. (Van onze correspondent in Bonn) Naar aanleiding van de afwijzing van een Russische uitnodiging door de West- berlijnse burgemeester Willy Brandt voor een gesprek met de Russische minister president heeft Kroesjtsjev gisteren in Oost-Berlyn verklaard, dat Brandt een uitnodiging voor een gesprek oorspronke- lUk wel had aangenomen. De Westberlijnse burgemeester zou zijn toestemming voor een gesprek buiten Duitsland hebben gegeven, blijkbaar tij dens zijn wereldreis van enige weken gele den, of reeds twee jaar geleden, te Oost- Berlijn. Kroesjtsjev had blijkbaar bijzon der graag een onderhoud met Brandt ge had. Hij zei ondermeer: „Wij zijn bereid zelfs met de duivel te praten, wanneer dat de vrede en de verbetering van dc inter nationale toestand zou dienen.... Brandt heeft echter ontkend ooit een uitnodiging voor een gesprek te hebben aanvaard. Inmiddels heeft de Westberlijnse burge meester in het Westberlijnse parlement meegedeeld, waarom hij de invitatie heeft afgewezen. Zijns inziens zou er ook wel iets voor een gesprek te zeggen zijn ge weest. Hij had de Russische leider hebben kunnen duidelijk maken, dat de Berlijnse bevolking met rust gelaten wil worden. Deze woorden kregen in het Westberlijnse parlement grote bijval. Tegen de bijeen komst, zo zei Brandt, pleitten echter zwaardere argumenten. Tenslotte is het niet de taak van West-Berlijn politieke be slissingen te bepalen en is het ook niet de taak van de burgemeester te onderhande len met de bezettende macht, die de sta tus van Berlijn eenzijdig wil veranderen. Verkeerde methode Uit dit alles kon men opmaken, dat de afwijzing van de Russische uitnodiging voor de Westberlijnse regering een moei lijk geval is geweest. Men krijgt de in druk, dat men dit gesprek eigenlijk wel hadden willen voeren, maar dat druk van Bonn, van de geallieerde bezettingsleiders en van de S.P.D., waartoe Brandt behoort, het onderhoud hebben weten te verhinde ren. In Bonn is men dan ook zeer tevreden over het besluit alsmede met de menin* van Brandt, dat het nieuwste voorstel van Kroesjtsjev betreffende de stationering van niet alleen Britse, Amerikaanse en Franse, maar ook van Russische troepen in West-Berlijn onlogisch is: de Russen willen daarmee Oost-Berlijn behouden en een vinger in de pap in West-Berlijn krij gen. Brandt en Adenauer zijn van mening, dat het zinloos is in te gaan op Kroesj- tsjev's voorstel om een minimum aantal troepen in West-Berlijn te legeren. Te Bonn begint men langzamerhand genoeg te krijgen van Kroesjtsjev's methode om op massa-bijeenkomsten allerlei politie ke voorstellen te doen. Deze methode, zo zegt men wekt twijfel aan de ernstige wil tot onderhandelingen van Moskou. Van de ze politiek van grillige invallen bestaat niet slechts te Bonn maar in het bijzon der ook te Washington, zo zegt men hier, grote afkeer. Zonder betekenis WASHINGTON (Rcuter/UPI) Het State Department acht het aanbod van Kroesjtsjev om wat geallieerde troepen toe te staan in West-Berlijn te blijven als West-Berlijn een „vrije stad" zou worden, zonder betekenis. Senator Mansfield ver klaarde tegenover verslaggevers, dat de „vrije wereld" tegenover het Russische voorstel het aanbod van een vier-mogend- hedengarantie voor geheel Berlijn moet stellen. Hij acht een waarborg voor West- Berlijn alleen niet voldoende. WARSCHAU (Reuter/AFP) Te War schau is dinsdag het derde congres van de Poolse (communistische) verenigde ar beiderspartij geopend. Het Congres wordt bijgewoond door een vijftigtal delegaties van communistische partijen in andere landen, waaronder een Nederlandse af vaardiging. Secretaris-generaal Gomoelka ver klaarde in een lange rede, dat het door de Sovjet-Unie voorgestelde vredesverdrag met Duitsland er zeker komt, ongeacht het standpunt van de westelijke mogend heden en van bondskanselier Adenauer. De partijleider zei dat er twee Duitse staten zijn, „de Democratische Republiek Duitsland die vredelievend en socialistisch is, en de federale republiek Duitsland die kapitalistisch is, en waarin de militaris tische krachten overheersen". Van de ze twee landen wenst alleen de eerste een vredesverdrag te tekenen. Polen zal daar om een verdrag sluiten met de vertegen woordigers van Oost-Duitsland, aldus Go moelka. (UPI) De leider der Poolse commu nisten veroordeelde de imperialisten in het buitenland en de intellectuelen in eigen land. Hij verlangt dat Adenauer er mee instemt dat de vroegere Duitse ge bieden achter de Oder en de Neisse per manent bij Polen blijven Bij Waldaschaff in West-Duitsland wordt een viaduct in de nieuwe „auto bahn" Frankfort-Wiirzburg-Neur en- berg gebouwd, dat in 1960 klaar moet zijn. Het weggedeelte, waarvan dit viaduct deel uitmaakt van Stock- stadt naar Rohrbrunn is dertig kilo meter lang. De bouwkosten van het viaduct bedraaen tien miljoen mark. IfMgÉM: 5 Advertentie Zo, meneer! En hoe lang had U wel gedacht dat U hier zou kunnen blijven staan? Oh, agent... alleen even naar 't postkantoor om te sparen. ...CC invet (Van onze correspondent in Parijs) Volgende week zullen de westelijke ant woorden op de laatste Russische nota van 2 maart naar Moskou worden ge stuurd, waarin wordt voogesteld dat de vier ministers van Buitenlandse Zaken op omstreeks 11 mei te Genève bijeenko men om een conferentie aan de top der re geringsleiders van de westelijke Grote Drie en Sovjet-Unie voor te bereiden. Bij ontstentenis van enig communiqué en an dere gezaghebbende aanwijzingen ge looft men dat dit voornemen zowat de eni ge positieve post is, die het tweedaags be raad tussen de Britse en Franse premiers en hun ministers van Buitenlandse Zaken onder supervisie van president De Gaulle in Parys heeft opgeleverd. Nadat hij maandag het terrein met pre mier Debré al had verkend, onderhield Macmillan zich gisteren met De Gaulle. Aangezien de Britse ambassade, waar de minister-president logeerde, maar een paar huizen van het ambtspaleis van het Franse staatshoofd is gelegen, kwam Mac millan te voet naar een achteringang van het Elysée. Hij veroorzaakte aldus bij het Franse protocol, dat onder De Gaulle nog minder op grapjes en persoonlijke vrij moedigheden is gesteld dan vroeger, een lichte crisis want de ordewacht, met zijn gepluimde republikeinse gardisten, had zich in vol ornaat bij de hoofdingang opge steld om daar de Rolls Royce van de Brit se premier op te wachten. Toch heeft Macmillan de deur van het kabinet van De Gaulle kunnen vinden. Hij is echter maar kort binnen geweest. Twee maal drie kwartier heeft hij met de Fran- BERLIJN (Reuter) De Russische premier en eerste partijsecretaris Kroesj tsjev heeft zijn besprekingen in Oost-Ber lijn met Oostduitse regeringsleiders, die maandag begonnen, dinsdag voortgezet. Men had aanvankelijk verwacht, dat Kroesjtsjev vandaag naar Moskou zou te rugreizen. Hij zal vandaag echter nog twee keer een bespreking hebben met Oostduitse leiders om een communiqué op te stellen over zijn bezoek aan Oost-Duits land. Zijn enige andere officiële toe spraak is het bijwonen van een ontvangst ter gelegenheid van de 65ste verjaardag van de Oostduitse premier, Grotewohl. Volgens een Russische woordvoerder zal Kroesjtsjev morgen tegen de middag vertrekken. Op een receptie in de Russische am bassade in Oost-Berlijn, die door ongeveer achthonderd personen werd bezocht, be woog Kroesjtsjev zich gisteravond vrije lijk onder de gasten. Iedereen, die met hem wilde spreken, kon dat doen. Een ver slaggever van „Reuter" vroeg hem of zijn voorstel tot het legeren van een bepaalde minimale sterkte van Amerikaanse, Rus sische, Britse en Franse troepen in een „vrije stad" West-Berlijn in die zin zou kunnen worden aangevuld, dat er geen Russische troepen in de stad zouden wor den gelegerd. Kroesjtsjev keek ernstig, toen hij antwoordde: „Dat is niet moge lijk". Hij voegde hieraan toe: „De strijdkrach ten van de overwinnaars moeten tezamen, als zinnebeeld van hun samenwerking in de oorlog, de status van een vrij West- Berlijn waarborgen". De verslaggever vroeg hem daarop naar zijn mening over de toestand die zou onstaan indien de West berlijnse bevolking te kennen zou geven geen Russische bezettingsgroepen in haar stad te wensen. Kroesjtsjev antwoordde: „Indien de Westberlijners wensen dat de status van hun stad door de overwinnaars van de tweede wereldoorlog zal worden bepaald, dan zal dit ook door alle vier overwinnaars geschieden. Wij hebben in de oorlog geen koffie gedronken... onze verliezen waren de grootste. Daarom willen wij ook bij de behandeling van deze aangelegenheid ge lijke rechten hebben". PARIJS (UPI) Uit diplomatieke bron te Parijs wordt vernomen dat de Joden in Moskou hun jaarlijks paasbrood de zo genaamde „Matzoth", niet mogen bakken. Het verbod om voor het Israëlische paas feest (23 april) het rituele brood te bakken is mondeling gegeven aan Joodse digni tarissen in Moskou door Russische func tionarissen, aldus diplomatieke zegslie den. Het is niet bekend of in andere ge bieden van de Sovjet-Unie een zelfde ver bod is ingesteld. Volgens de zegslieden meent men in diplomatieke kringen te Moskou dat het verbod een poging is om de orthodoxie van de Russische Joden te doorbreken. Men meent verband te zien met een recente massa-bijeenkomst in Moskou ter gelegenheid van de honderd ste geboortedag van een Russische' Jood se schrijver. De opkomst voor deze bijeen komst was verrassend groot en men ge looft dat de Russische autoriteiten er een teken in zien dat de Joden in Moskou „niet voldoende geassimileerd" zijn Uitgewezen WENEN (UPI) Roemenië heeft de Israëlische attaché Amnon Keren perso na non grata verklaard en hem verzocht het land binnen een week te verlaten. Ke ren wordt beschuldigd van spionage en het verspreiden van valse geruchten onder de Roemeense Joden. Israel heeft geprotesteerd tegen de uit wijzing. NEW YORK (UPI) De American Ex press verwacht, dat dit jaar 700.000 Ame rikaanse toeristen naar Europa komen. Velen van hen zullen een tweede of een derde bezoek brengen. De meest bezochte steden zijn Parijs, Londen, Rome, Madrid, Florence, Venetië, Brussels, Napels, Kopen hagen en Amsterdam. Ongeveer 200.000 toeristen zullen waarschijnlijk een auto huren. In 1956 huurden ongeveer 100.000 een auto. Men verwacht dat 10.000 Ameri kanen de Sovjet-Unie zullen bezoeken of twee maal zoveel als vorig jaar. De omvang van het Amerikaanse toeris tenbezoek aan Europa van vorig jaar is nog niet bekend. se president zijn gedachten uitgewisseld, nadat bondskanselier Adenauer vorige week tien volle uren beslag op de kostba re tijd van het Franse staatshoofd had we ten te leggen. In diplomatieke kringen gelooft men niet, dat de Franse en Britse standpunten veel dichter bij elkaar zijn gekomen. Voor al de militaire neutralisering van Cen traal Europa, in welke richting Macmillan op de basis van een herzien Eden- of Ra- packi-plan zich in Moskou al een eind zou hebben laten verleiden, blijft een obsta kel waar overheen noch Frankrijk, noch West-Duitsland, vooralsnog lijkt te wil len stappen. Men heeft in Parijs dan ook de indruk dat er aan de westelijke eensgezindheid nog veel schaafwerk valt te verrichten, alvorens de drie ministers van Buiten landse Zaken over twee maanden hun Rus sische collega zullen kunnen ontmoeten, zonder het bouwwerk van de Europese vei ligheid in gevaar te brengen. (Reuter/UPI) De Brits-Franse be sprekingen in Parijs, worden door beide partijen als volkomen bevredigend be schouwd. Er bestaat overeenstemming over de te volgen politiek, zei Macmillan bij zijn vertrek naar Londen. Behalve met De Gaulle en Debré heeft Macmillan ook besprekingen gevoerd met de NAVO-op- perbevelhebber in Europa, generaal Nor- stad en met de NAVO-secretaris Spaak. Naar verluidt hebben zowel Spaak als Nor- stad zich uitgesproken tegen terugtrekking van troepen uit Duitsland. Verder wordt vernomen dat de Verenigde Staten zich bereid hebben verklaard Poolse en Tsje- choslowaakse waarnemers toe te laten op de ministersconferentie, bij de bespre king van een onderwerp als de Europese veiligheid. Washington heeft echter be- •zv/aat tégen Poolse én Tsjech'osfbwaakse deelneming aan besprekingen over Ber lijn en een Duits vredesverdrag. MADRID, (UPI) De Spaanse regering heeft meegedeeld dat aan 369 Spanjaarden die bij Zwitserse banken geheime rekenin gen hadden tot een totale waarde van ruim tien miljoen gulden, gestraft zijn met boe ten die totaal een bedrag van 117 miljoen peseta's (ruim tien miljoen gulden) belo pen. Bovendien zijn de banktegoeden ge confisqueerd. Deze kwestie, in Spanje be kend als het grote deviezenschandaal, heeft 872 personen met de Spaanse justitie in aanraking gebracht en het onderzoek is nog niet afgesloten. De justitie bereidt maatregelen voor tegen nog 187 personen onder wie de Zwitserse bankemployé door wiens arrestatie de zaak vorig jaar aan het rollen kwam, en een voormalige minister van Handel en Industrie. In de lijst die het Spaanse ministerie van justitie heeft uitgegeven, vindt men de namen, de adressen en de bankrekeningen van alle Spanjaarden die aan de deviezen- zwendel hebben meegedaan. De tegoeden in het buitenland bestonden uit 1.980.000 Amerikaanse dollars, 5.506.213 Zwitserse franken en variërende bedragen in elf an dere munteenheden. GENèVE (Reuter) De Verenigde Sta ten en Groot-Brittannië hebben op de Ge- neefse conferentie over het staken van de kernproeven voorgesteld dat het betrok ken verdrag voor onbepaalde duur geldt. De andere deelnemers zouden zich even wel van hun verplichtingen ontslagen mo gen achten als een van de deelnemers zich niet aan het verdrag zou houden. NEW LONDON (UPI) De nieuwe Amerikaanse atoomonderzeeboot Skipjack is van zijn eerste proefvaart op zee te ruggekeerd. Het schip haalde de hoogste snelheid, die ooit door een onderzeeboot bereikt is. Officieel werd het cijfer niet ge noemd, maar men verneemt, dat het bo ven de 20 knopen ligt. De Skipjack Is ruim 50 uur buitengaats geweest. Advertentie Vestigingen door geheel Nederland Na verre reizen Lezer, wij hebben de afgelopen weken verre reizen gemaakt: langs diepe, sui zende afgronden van donkerblauw met bleke flitsen van groen en lila en langs eindeloze steppen met een leikleurige he mel erboven. Wij hebben aan de rand van de valleien des doods getoefd, kan men zelfs rustig zeggen. Met een koorts je van hebben-wij-ü-daar en een griepje dat een Verschrikkelijke Sneeuwman zou hebben geveld. Wij hebben, met matte vleugelslag, nach ten en dagen achtereen eigenaardig rond- gezweefd met Notaris en ene mevrouw Ro vers die wij immers vorige zomer ontmoet hebben in „Alt-Vater Rhein" in Bingel- stein en wij kónden de twee, die ons niet zo goed liggen eigenlijk, maar niet kwijt raken. Ook al omdat deze Mevrouw Ro vers zich telkens weer voordeed, en dat op uiterst verwarrende wijze, als Brigitte Bardot en dan weer geheel andere koorts impulsen teweeg riep. Verre reizen waren het met die twee (of drie) en steeds maar op slappe vlerken boven ijzige diepten en duistere kloven vol onheil en angst. En nu, zegt gij (nogal gevoelloos, dunkt ons): nu is alles fijn voorbij. En daarop lachen wij in deze krant. Ha- haha, zó lachen wij en dat met bittere klank. Hahahal Voorbij is het, ja, maar z ij n w ij nu ongeschonden? Zijn wij zonder wonden? Neen: want het gemoed heeft geleden. Het gemoed heeft zwaar geleden door de ruige meedogenloosheid der huisgenoten. Een voorbeeld. Men gaat juist met Me vrouw Rovers een eindeloze tunnel door, terwijl Notaris achter u klapwiekt en het hoofd, bonst van allerhande verschrikke lijke koortsemoties, en dan komt huisge note Miepje binnen en roept met de schelle stem der overbruisende, domme gezond heid :„Waar heb je nou toch in 's hemels naam de kwitantie van de dinges weer neergelegd; die man wil geld". Of uw ge zinslid Willem komt in zichzelf grommend uw kamer binnen alsof gij daar dus niet met Notaris en Rovers rondzweeft op klamme wieken, en rukt uw klerenkast open, trekt uit het onderste vak alle ten nisschoenen, haltertjes, ballen en tito- shirtjes tevoorschijn, springt dan opeens op en verlaat, zonder één woord van mede leven, het vertrek. Dat moet gij dulden als zieke: harteloos heid en wreedheid. Men laat u liggen zo eenzaam als een Frans soldaat tijdens de tocht van Moskou. Zo is dat: in zijn eigen woning ligt men aan de Berezina. Met koortsen en scheuten door de ganse donder. Met on ophoudelijk gebel aan de voordeur van ruige leveranciers. Met het slaan van deu ren als kanongebrul door het héle huis. Met schril fluiten in de schuur en het blaf fen van de hond, een dier. Vroeger strooi den de verwanten turfmolm op de straat, stro. Nu is dat anders, andere tijden an dere zeden. Hardheid en meedogenloos heid overwinnen. En klaag eens! Dan verneemt men: „Als jij nou ook eens een keertje een simpel kontje hebt, een hoestje, dan moet ieder een de hele dag maar voor je klaar staan. Sta liever op! Dat. is beter dan dat mod deren in bed!" Wij huiveren terwijl wij het hier neerschrijven, lezer. Nee, onbe schadigd zijn wij niet ontkomen! Duif Advertentie Biedt weerstand met poeders, tabletten,, cachets LONDEN, (Reuter-AFP) Deze zomer zal een expeditie onder leiding van de Ne derlander Hans van Praag en de Britse ac teur John Pertwee een onderzoek instellen naar de verzonken stad Epidauros, die ten zuiden van de Joegoslavische stad Dubrov- nik op tien tot twintig meter onder water ligt. Deze stad, waarvan men de Romein se huizen duidelijk kan zien liggen, ver- zonk in de derde eeuw. De heer Van Praag woont op de Balearen. De expeditie hoopt een onderwaterfilm van de ruïnes te maken en voorwerpen op te vissen, die een beeld kunnen geven van het dagelijks leven in Epidauros zeven tien eeuwen geleden. In het woord overlijden voor: sterven zien velen een samenstelling met het zelfstandig naamwoord lijden, leed, smart. Wie overlijdt is, zegt men dan, over het lijden, over de pijn en de smart heen. Deze verklaring kan onmogelijk juist zijn. Er is namelijk een Middel nederlands woord liden dat: gaan, voor bijgaan betekende en dat nog over is in woorden als: geleden (het is drie dagen geleden), verleden (verleden maandag) en ook in overlijden, dat dus slechts betekent: van de ene plaats naar de andere gaan. In het bijzonder werd reeds vroeger het woord gebruikt voor het overgaan van het aardse leven naar het hemelse. Het Frans heeft: tré- y^passer, het Engels: to pass away.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 5