Hawaii - vijftigste en verste
staat van Amerika
Soedan vraagt Arabische
Liga te bemiddelen
Mensen in Amerika j
Weduwe procedeerde met
succes om een half miljoen
Vanguard I, een jaar in de
ruimte, zendt nog steeds
Door Russen gewraakte „ontdekker
verdween al na enkele dagen
WOENSDAG 18 MAART 1959
7
KLAROP, de tandschone FAAM -drop!
Tand schoon! Stemhelderzo gezond!
Dorstlessend, extra lekker!
kloeke rol: 20 ct
ook voor drop fijn FAAM fantastisch
HET CONFLICT NASSER-KASSEM:
Herdenking honderdste
geboortedag Jacques Perk
Rust in Noord-Rhodesia
nu ook afgelopen
Journalisten bezochten
concentratiekamp
Relletjes in Le Havre om
burgemeesterszetel
Hoofdprijs uit loterij
bleef een jaar uit
Benoemingen en politieke
gezindheid
Internationale priisvraag
voor edelsmeden
Mijn winkelier
Vlagfabrikanten zeggen dat zij wel kunnen opdoeken
als de nieuwe ster voor 1960 officieel wordt
ZONCELLEN VOLDOEN GOED
INDRUKKEN VAN
EEN RONDREIS
DOOR DE V.S.
Advertentie
elk tabtet is apart verhakt
Deze vijftigste staat zal in vele opzichten
van de 49 andere staten verschillen: het
grondgebied zal bestaan uit vele eilanden,
gelegen ver in de Stille Oceaan (ruim drie
duizend kilometer ter zuidwesten van San
Francisco). Hawaii en zes andere eilanden
vormen de hoofdgroep, maar ten noord
westen en ten zuiden van die groep liggen
nog andere eilanden. Honolulu, op het
eiland Hawaii, wordt ongetwijfeld de
hoofdstad van de nieuwe staat. In 1950
telde die stad 284.000 inwoners. In totaal
zal de nieuwe staat ongeveer 600.000 men
sen tellen. Niet bijzonder veel dus, maar de
Amerikaanse staat Nevada heeft slechts
een kwart van dat inwonertal.
Vooral dank zij de vliegtuigen is dit ge
bied op weg een heel belangrijk toeristen
centrum te worden. Het klimaat is er bij
zonder aangenaam. In Honolulu wordt het
zelden warmer dan 88 graden Fahrenheit
en zelden kouder dan 56 graden. De natuur
is prachtig: veel bossen op de hellingen van
soms nog werkende vulkanen, dalen met
riviertjes en meertjes, mooie stranden,
kortom een subtropisch paradijs.
Mengelmoes
De bevolking vormt eerï merkwaardig
mengelmoes en het talrijkst zijn de Japan
ners, die' bijna 37 percent van de inwoners
vormen. Het percentage der blanken be
draagt 23 en de Polynesische Hawaii-bevol-
king maakt 17 percent van de eilandbewo
ners uit. Verder zijn er nog vrij veel Fili
pino's (12 percent) en 6V2 percent Chinezen.
Sedert 1820 werken christelijke zendelingen
met veel succes in deze archipel, want het
merendeel der Hawaii-bevolking is thans
christelijk. Ook de mormonen zijn hier zeer
actief geweest. Zij hebben een grote tempel
op Hawaii.
De belangrijkste produkten zijn suiker en
ananas, verder kippen, vis, koffie en noten.
In de negentiende eeuw was Hawaii een
koninkrijk; een revolutie in 1893 maakte er
een republiek van, doch die revolutie was
eigenlijk de inleiding tot een actie om inge
lijfd te worden als gebiedsdeel bij de
Verenigde Staten. Een gebiedsdeel kiest
wèl de eigen wetgevende macht, doch de
gouverneur, die benoemd wordt door de
Amerikaanse presndent, oefent de uitvoe
rende macht uit.
Op 7 december 1941 werd de Amerikaan
se vlootbasis, vlak bij Honolulu, bij verras
sing overvallen door Japanse vliegtuigen,
die opgestegen waren van vliegdekschepen.
Het is achteraf wel vast komen te staan,
dat het Japanse consulaat op Hawaii aller
lei gegevens omtrent de basis aan Tokio
had gemeld, doch noch voor. noch na het
uitbreken van de oorlog is er iets gebleken
van sabotage, bedreven door de Japanse
bevolking van deze eilanden.
Vlaggenkwestie
De Amerikaanse vlaggenfabrikanten
hebben dringend verzocht de officiële in
voering van de vlag met vijftig sterren uit
te stellen tot na de Onafhankelijkheidsdag
op 4 juli 1960. omdat de industrie anders
bankroet dreigt te gaan. Er zijn namelijk,
sinds Alaska eerder dit jaar tot de Ver
enigde Staten werd toegelaten, ongeveer
600.00Ó vlaggen met 49 sterren vervaardigd.
Als deze vlaggen vernietigd zouden moeten
worden veranderen is te duur en
vlaggen met vijftig sterren gemaakt moeten
worden voor de volgende vierde juli, kan
de industrie wel opdoeken, zo zeggen de
fabrikanten. Volgens de wet wordt een
herzien vlagontwerp van kracht op de
Onafhankelijkheidsdag, volgende op de of
ficiële goedkeuring. Dat geldt dus voor de
vlag met 49 sterren, maar het is niet on
mogelijk dat ook de vlag met vijftig sterren
vóór de vierde juli wordt goedgekeurd. Er
is maar één troost, vlaggen verouderen
nooit, anders dan door slijtage. Het zou
zelfs een bijzondere onderscheiding zijn als
men een historische vlag, bijvoorbeeld uit
Op 10 juni zal het honderd jaar geleden
zijn, dat de dichter Jacques Perk in de
Lange Breestraat in Dordrecht, op de
plaats waar nu het gebouw van de Am-
sterdamsche Bank staat, werd geboren.
Men heeft in Dordrecht het voornemen
om dit feit te herdenken. Er heeft zich een
comité gevormd onder erevoorzitterschap
van de burgemeester, mr. J. A. H. J. van
der Dussen, dat plannen voor die herden
king voorbereidt. Men is reeds tot het be
sluit gekomen in de gevel van het gebouw
van de Amsterdamsche Bank een plaquette
aan te brengen, waarop enkele dichtregels
van Perk zijn gegrift. Voorts zal men op
6 juni een tentoonstelling houden, die aan
het leven en werken van Perk zal zijn ge
wijd en die drie w\ken zal duren. In een
herdenkingsbijeenkomst tenslotte zal prof.
dr. Garmt Stuiveling, uit Amsterdam, de
figuur Jacques Perk schetsen. Aan de her
denking van Perk zal relief worden gege
ven door het feit, dat de Nederlandse Ver
eniging van Letterkundigen ter gelegen
heid daarvan haar jaarvergadering dit keer
in Dordrecht zal houden.
de burgeroorlog zou kunnen uitsteken. De
vlaggenmakers weten nog niet hoe de vijf
tig sterren over het doek verdeeld zullen
worden. Een vlaggendeskundige, die nóg
met afschuw gewaagt van het voorstel van
de presidentiële vlagcommissie om de 49
sterren in een vierkant van zeven rechte
rijen op te stellen, adviseert vijf on
regelmatige rijen van zes en vier onregel
matige rijen van vijf, om en om geplaatst.
Nog geen 51ste
En de 51ste ster? Die is nog niet in het
verschiet. De Verenigde Staten hebben
geen „georganiseerde gebiedsdelen" be
zittingen, die op de nominatie staan staat
te worden meer. Er zijn nog drie bezit
tingen over: de Maagdeneilanden, de zone
van het Panama-kanaal en eilandengroe
pen in de Stille Oceaan, waaronder Guam,
Samoa, Wake, Midway en Marshall-archi
pel. Tenslotte is er nog Puerto Rico, een
zelfstandig gemenebest, dat nauwe betrek
kingen met de Verenigde Staten onder
houdt. De eilandbewoners bezitten het
Amerikaanse burgerrecht, maar zij hebben
geen stemrecht in de presidentsverkiezin
gen, als zij zich niet in de Verenigde Staten
zelf vestigen.
LUSAKA (UPI) In het tot. dusver be
trekkelijk rustige Noord-Rhodesia is het
nu ook tot een uitbarsting gekomen. Een
menigte Afrikanen hebben gisteren met
knotsen en speren een aanval gedaan op
twee Britse regeringsfunctionarissen op
het eiland Chilibi in het Bangweulumeer
en een ernstig en de tweede licht gewond.
Op twee andere plaatsen werden rege
ringsgebouwen in brand gestoken en ge
plunderd. Twee Afrikanen kwamen om het
leven. Details over deze ongeregeldheden,
waarvan het nieuws dinsdag doordrong in
Lusaka, ontbreken nog. Politie-eenheden
zijn nu op weg naar de plaatsen van on
rust.
Deze ongeregeldheden volgen op het ver
bod van de Zambia-beweging, een groep
nationalistische extremisten, die zich van
het Afrikaanse nationale congres hebben
afgescheiden. Bij een zuiveringsoperatie
in Nyassaland is een Afrikaan gedood en
zijn zes anderen gearresteerd.
Journalisten in Nyassaland kregen dins
dag toestemming voor een bezoek aan het
concentratiekamp van Kanjedza bij Limbe
waar op het ogenblik een 260 gevangenen
vertoeven. Het kamp in ongeveer 12 hec
taren groot en biedt plaats aan 750 gevan
genen. De gevangenenverblijven zijn ste
nen gebouwen van 24 bij 9 meter.
De verslaggever van United Press In
ternational beschreef zijn bezoek aan zulk
een verblijf als volgt: „Er waren 26 per
sonen in het gebouw, dat wij betraden.
Iedereen sprong in de houding achter zijn
twee opgerolde dekens, waarop een tinnen
bord en een mok stonden. Iedereen legde
zijn handen op zijn hoofd. De kampcom
mandant majoor J. Willey legde uit, dat
dit een veiligheidsmaatregel was vanwege
het feit, dat de Afrikaanse kampwachten
ongeoefend zijn.
„Alle gevangenen worden kaalgescho
ren zodra zij binnenkomen. Zij worden on
dervraagd en dan onderverdeeld zwart,
grijs of wit naargelang de ernst van de
overtreding waarvan zij worden beschul
digd. De gevangenen worden op het ogen
blik binnen gehouden op een uur in de
morgen en de avond na. Als het kamp, dat
nu nog in aanbouw is, klaar is, zullen zij
van 's morgens half zeven tot 's middags
half vier hun tijd kunnen doorbrengen op
open plekken."
Deze kaart toont in het midden de
48 staten van de Verenigde Staten van
Noord-Amerika. Links de 49ste staat
Alaska, die dit jaar' volledig in de unie
is opgenomen en rechts de acht voor
naamste eilanden van de Hawaiï-
archipel in de Stille Oceaan, waarvoor
thans de mogelijkheid is geopend als
vijftigste staat te worden toegelaten.
Het is nog slechts een kwestie van tijd,
want het Congres heeft zijn fiat al
gegeven.
WASHINGTON (UPI) - De Vanguard I,
de ruim drie pond wegende satelliet van de
Amerikaanse marine, is nu een jaar in de
ruimte en zendt, dankzij zijn op zonenergie
werkende radio nog steeds gegevens naar
de aarde. Het is de enige aardsatelliet, die
dit een jaar lang volgehouden heeft en
men verwacht, dat hij er nog tientallen of
zelfs honderdtallen jaren mee zal door
gaan. De levensduur van de satelliet zelf
wordt geschat op tweehonderd tot twee
duizend jaar. Het afgelopen jaar heeft hij
3.921 omwentelingen om de aarde vol
bracht.
Maandagavond werd een diner gehouden
ter ere van de Vanguard I en zijn lan-
ceerders onder leiding van dr. John P. Ha
gen. Als verdiensten van de Vanguard I,
die het „eerste werkelijke ruimtevaar
tuig" werd genoemd, werden opgesomd:
hij heeft aangetoond, dat de aarde niet vol
maakt rond is, maar een ietsje peervor
mig aan de noordpool. Hij heeft het mo
gelijk gemaakt de eilanden van de Stille
Oceaan nauwkeuriger in kaart te brengen.
Hij heeft gedemonstreerd, dat zonnecellen
zonder verlies aan doelmatigheid lange
periodes blijven werken in de ruimte. Hij
heeft getoond, dat meteorieten geen bui
tengewoon grote schade aanbrengen. Hij
heeft een bijdrage geleverd aan de studie
over het vraagstuk of zonne-activiteiten
seizoenveranderingen veroorzaken in de
dichtheid van de lucht op 6.500 kilometer.
Hij heeft gezorgd, dat Amerika waarde
volle ervaringen opdeed in het volgen van
aardsatellieten en in het maken ervan.
WASHINGTON (UPI) Van de zijde
van het ministerie van defensie is heden
bekend gemaakt dat de „Ontdekker I", de
eerste aardsatelliet, die in een baan over
de polen werd gebracht, vermoedelijk ter
ziele is. Dit moet worden aangenomen om
dat de satelliet geen radioseinen meer
geeft en pogingen haar met de radar te
vinden zonder succes bleven.
Deze satelliet van 19 voet werd op 28 fe
bruari in Californië gelanceerd. Zij is be
schreven als de voorloopster van satellie-
.te'ft welke eens een mens in de ruimte zul
len brengen. Bijna vijf dagen was het lot
van de Ontdekker I onzeker, omdat maar
heel weinig radioseinen ontvangen waren.
Maar op 5 maart werd haar baan officieel
bevestigd, op basis van 41- rapporten van
stations in Alaska en op Hawaii. Aange
nomen wordt, dat de satelliet in steeds
dichtere lagen van de dampkring is ge
raakt en daar door wrijving is opgebrand.
Geschat was, dat de satelliet een levens
duur van omstreeks 30 dagen zou hebben.
Vermoedelijk is slechts ongeveer de helft
gehaald.
De Russen hebben bezwaar gemaakt te
gen de lancering van de Ontdekker, stel
lende dat men te doen had met een mili
taire satelliet en niet met een satelliet, die
gebruikt werd krachtens de afspraken van
het internationaal geofisisch jaar. Radio
Moskou heeft gezegd dat de Verenigde Sta
ten de Ontdekker gelanceerd hadden om
spionnage te verrichten.
Drie op één
WASHINGTON „Binnen enkele we
ken" zullen Amerikaanse geleerden trach
ten met één raket drie satellieten te lan
ceren, aldus heeft het hoofd van het thans
CAIRO (Reuter) Soedan heeft de Ara
bische Liga verzocht te bemiddelen in de
huidige tegenstelling tussen Irak en de
Verenigde Arabische Republiek. Soedan is
lid van de Arabische Liga.
NEW YORK (UPI) De Iraakse rege
ring is voornemens te bewijzen, welke di
recte rol de Verenigde Arabische Repu
bliek gespeeld heeft bij de recente misluk
te opstand in Mosoel, zo deelde de minis
ter van buitenlandse zaken, Hasjim Ja-
wad, dinsdagavond mede in een interview
met Winston Burdett, correspondent van
de Columbia Broadcasting System in Bag
dad.
Volgens Jawad beschikt zijn regering
over afdoende bewijzen, dat de V.A.R. had
meegewerkt aan de opstand, van het mo
ment dat de plannen daartoe werden be
raamd, tot aan de uitvoering en misluk
king ervan.
Jawad zei, dat het relaas van de op
stand volledig zal worden gepubliceerd,
Waarschijnlijk wanneer de centrale figu
ren voor de rechter worden jeleid.
(UPI) De ruggegraat van de Iraakse
rebellie werd blijkbaar gebroken door een
aantal bommen op Mosoel. Dit berichten
Syrische inlichtingenofficieren, die uit
Irak vluchtende rebellengroepen onder
vraagd hebben op het grensstation Kamis-
jli. Vijftig Iraakse soldaten, onder wie
een zwaar gewonde kolonel en twee jon
gere officieren hebben zich een weg we
ten te banen tot aan de Iraaks-Syrische
opgeheven Vanguard-project, dr. John P.
Hagen medegedeeld. Het experiment heeft
ten doel het magnetische veld van de aar
de te meten en luchtmonsters te verzame
len.
CAPE CANAVERAL (UPI) Op de ra
ketbasis te Cape Canaveral is een door
vliegtuigen te lanceren raket tegen grond
doelen getest, die door zijn bouwers (Mc
Donnell Aircraft Co. te St. Louis) „Bold
Orion" is gedoopt. Deze ballistische raket
heeft een actieradius van 1600 km. en is
één van verschillende modellen, waaruit
de Amerikaanse luchtmacht tegen 15 april
een keus zal maken. De „Bold Orion" is
een tweetraps raket, die wordt aangedre
ven door vaste brandstof.
(Van onze correspondent in Parijs)
De Franse havenstad Le Havre is gis
teren het toneel geweest van onlusten en
botsingen, waarbij zowel onder de politie
als de betogers gewonden zijn gevallen.
De ordetroepen, die daags tevoren in gro
ten getale door de minister van Binnen
landse Zaken naar Le Havre waren gedi
rigeerd, hebben traangasbommen moeten
gebruiken om het centrum van de stad te
ontruimen. Voordat dit resultaat bereikt
was, heeft men het in Le Havre, zoals de
Fransen zeggen, even warm gehad.
Een politiek motief lag aan de rel ten
grondslag. Le Havre is met zijn sterke
arbeidersbevolking sinds de oorlog een dei-
krachtigste bolwerken van de Franse com
munistische partij. De stad werd door een
gemeenteraad met een communistische
meerderheid en een communistische bur
gemeester bestuurd. Bij de jongste ge
meenteraadsverkiezingen kwamen de
communisten met achttien gekozenen uit
de bus, tegenover zeventien vertegenwoor
digers der zogeheten burgerlijke partijen.
Twee socialisten zaten tussen links en
rechts op de wip. Er zijn onderhandelin
gen gevoerd tussen de communisten en de
socialisten met de bedoeling tot een rode
meerderheid te komen, een nieuw soort
volksfront, zoals voor en na de tweede ron
de der laatste gemeenteraadsverkiezingen
ook elders in Frankrijk is geschied. Op
het laatste ogenblik zijn de onderhande
lingen echter toch nog afgeketst en stel
de een der beide socialisten zich kandidaat
voor de post van burgemeester die in
Frankrijk wordt gekozen en niet benoemd.
De communisten waren over deze houding
en dit besluit van de socialisten niet te
spreken en de rode stoottroepen werden
opgeroepen om tegen dit socialistische
„verraad" te portesteren. De regering
beantwoorddedie oproep door honderden
republikeinse gardisten naar Le Havre te
sturen, die ook al geen lammetjes van
zachtmoedigheid zijn. De ontmoeting was
kortstondig maar vinnig, doch de com
munisten haalden, althans politiek gezien
bakzeil. Alle niet-communistische ge
meenteraadsleden stemden voor de socia
listische kandidaat, die Le Havre's eerste
burger René Cance zal opvolgen.
(Reuter/AFP) Te Marseille is de so
cialist Gaston Deferre herkozen als bur
gemeester.
Van onze correspondent in Bonn)
De 54-jarige weduwe Frieda Wenke uit
de rattenvangerstad Hameln kreeg dezer
dagen van een tweetal heren van het Lot
to-hoofdkwartier te Hannover het bewijs,
dat zij nu een half miljoen mark op de
bank heeft, de hoofdprijs van de lotto, die
zij een jaar geleden reeds had gewonnen,
alsmede 18.167 mark rente. Op 28 maart
van het vorige jaar had mevrouw Wen
ke, als secretaresse werkzaam op een ma
chinefabriek, in het lottospel zes van 49
cijfers juist aangekruist; en dat beteken
de een hoofdprijs van een half miljoen
mark.
grens. Zij zijn door vier Iljoesji-vliegtui-
gen van de Syrische luchtmacht naar Da-
mascus overgebracht. Die vliegtuigen
i stonden daar al drie dagen lang te wach
ten voor het evacueren van overlevenden
van de opstand.
Volgens het rapport van de Syrische in-
lichtingenofficieren had kolonel Sjawaf de
steun van twee brigades en de overblijven-
de brigades van de elite bergdivisie van
Irak helden al naar hem over. Met een
volledige divisie achter zich zou hij het
volledige bevel hebben bezeten van het
1 noordelijke gedeelte van Irak en in staat
zijn geweest generaal Kassem militair uit
te dagen in de hoop overigens dat het
leger niet zou vechten en dat de eenhe-
1 den in het zuiden naar hem over zouden
lopen.
Maar generaal Kassem deed zijn aan-
hang slinken door een felle psychologische
slag: een raket- en bom-aanval op Mo-
soel, zeggen de Syriërs. Ofschoon die aan-
val weinig af deed aan de effectieve kracht
der rebellen, was de- reactie van de aar
zelende brigades daarop beslissend. Zij
maakten er uit op, dat generaal Kassem
s niet van plan was zich opzij te laten schui-
1 ven en door de militairen in het zuiden
1 gesteund werd. Dat vertoon van kracht
t bracht hen tegen kolonel Sjawaf in het ge-
weer en van dat moment af was het al-
leen maar een kwestie van tijd.
Op de zaterdag vóór de opstand hielden
communistische groepen massabetogingen
in Mossoel. Sjawaf gaf zijn mannen het
bevel de leiders ervan op de hoogte te
brengen, dat zij die betogingen moesten
ontbinden. De communisten weigerden en
iemand of in het leger ~f in de com
munistische gelederen opende het vuur.
De volksverzctsgroepen drongen daarna
een regeringsarsenaal binnen. Sjawaf's
antwoord op die uitdaging aan zijn gezag
was een represaille waarbij vele commu
nisten, onder wie de leider Kazantsji, wer
den "gedood.
De Syriërs geloven, dat het leger nooit
werkelijk actief tegen kolonel Sjawaf op
trad, maar bleef toekijken, zonder zich te
binden. Daardoor konden de communisten
hun werk doen. De Syriërs verklaarden
voorts dat zij bezorgd zijn over de om
vang der bewapening van communisti
sche burgers. Volgens de Syriërs hebben
de communisten comité's van waakzaam
heid opgericht, die jacht maken op rebel
len uit het leger, die zich nog ergens schuil
mochten houden.
In antwoord op desbetreffende vragen
van het communistische Tweede Kamer
lid Wagenaar heeft minister Struijcken
onder meer meegedeeld, dat de overheid
ervoor waakt, dat bij de aanstelling van
ambtenaren waarborgen aanwezig zijn.
dat de kandidaat in kwestie zijn plichten
als ambtenaar onder alle omstandigheden
getrouwelijk zal vervullen. Vandaar dat er
voor kandidaten naar een betrekking in
overheidsdiensten die een zekere beveili
ging eisen, een onderzoek wordt ingesteld
naar de politieke gezindheid van de sol
licitanten. Dit is niet van toepassing op
het docerend personeel van de rijksuni
versiteiten.
De minister zegt verder dat de uitsla
gen van dit onderzoek slechts aan het tot
aanstelling bevoegde gezag worden mee
gedeeld. Particuliere bedrijven, die b.v.
belangrijke defensieopdrachten uitvoeren
kunnen zo nodig ook ingelicht worden om
trent de politieke gezindheid van het door
hen in dienst te nemen personeel.
Het Genootschap voor Goudsmeedkunst
in Hamburg heeft, na afsluiting van een
voorgaande prijsvraag waaraan werd
deelgenomen door negenenzeventig kun
stenaars uit België, Denemarken, Duits
land, Finland, Nederland, Zweden en
Zwitserland, thans een nieuwe interna
tionale prijsvraag uitgeschreven voor het
ontwerpen en vervaardigen van een zil
veren handspiegel.
Voor deze wedstrijd is een bedrag van
vijfentwintighonderd gulden aan prijzen
beschikbaar gesteld. De inzendingen zul
len worden beoordeeld door een jury
waarin verschillende vooraanstaande
mensen uit kringen van de goudsmeed
kunst zitting hebben, onder wie prof. Eli
sabeth Treskow uit Keulen. Mainrad
Burch uit Zürich, Sigurd Person uit Stock
holm, Herbert Tillander uit Helsinki, prof.
Andreas Moritz uit Nurnberg en Ove Drag-
stedt uit Kopenhagen. Ook de Nederland
se edelsmid Leo Brom is uitgenodigd als
jurylid op te treden.
Na bekroning van de beste inzendingen
zullen alle inzendingen aangevuld met een
aantal historische stukken uit museumbe-
zit, in verschillende landen van Europa
worden tentoongesteld.
Eremedailles. Het hoofdbestuur van
het Verbond voor Veilig Verkeer heeft de
zilveren medaille van het verbond uitge
reikt aan de heer J. S. de Jong, commis
saris van politie te Apeldoorn en jhr. A. M.
C. Mollerus, districtscommandant van de
rijkspolitie te Apeldoorn. Beiden hebben
steeds geijverd voor verkeersonderwijs op
de lagere scholen, dat nu sinds 1 januari
verplicht is gesteld.
Maar het lotto hoofdkantoor te Hanno
ver weigerde het geld uit te betalen, om
dat een lottokantoorhouder het inleggeld
van mevrouw Wenke had verdonkere
maand en haar invulformulier in de kachel
had gegooid. Wel bezat de weduwe uit
Hameln het bewijs met stempel en ban-
derolle, dat zij de goede cijfers had aan
gekruist, maar dat was niet genoeg, zeiden
de heren van het Lottohoofdkantoor.
Mevrouw Wenke besloot er alles aan te
wagen: haar laatste spaargeld voor een
goede advocaat en een duur proces in de
hoop 500.000 mark te winnen! Voor de
rechtbank te Hannover won zij in april
1958 de eerste etappe van de slijtageslag.
De rechtbank bepaalde dat de Lottomaat
schappij het halve miljoen aan haar moest
uitbetalen. De Lottomaatschappij zocht
het hoger op en voor het gerechtshof te
Celle werd de tweede slag gestreden, die
maanden en maanden in beslag nam. Op
17 februari bepaalde men te Celle dat me
vrouw Wenke recht had op de 500.000
mark. Nóg gaf de lottomaatschappij, die
bang was voor consequenties (er kan een
ellendige corruptie met lottobiljetten wor
den gepleegd) het niet op. Zij wilde het
recht nog een trapje hoger zoeken. Maar
voor het zover kwam staken de beheer
ders van de maatschappij de hoofden bij
elkaar en besloten mevrouw Wenke ge
lukkig te maken.... Men belde mevrouw
Wenke op, die zich al had voorbereid op
haar derde proces, en deelde haar mee
dat haar 518.167 mark zouden worden ge
bracht en of „het vandaag kon"
Binnen twee dagen had de post in de
woning van de weduwe twee wasmanden
vol brieven gebracht: oprechte felicitaties,
verzoeken om een leninkje, verzoeken om
grof geld, huwelijksaanbiedingen uit Ame
rika, Brazilië, Oostenrijk, Zwitserland en
Duitsland zelf. Er waren zelfs ingevulde
en op naam gestelde postwissels ten be
drage van 10.000 mark en hoger bij, die
mevrouw Wenke ten gerieve van volko
men onbekenden maar e\^en via haar
bank bij het postkantoor had in te die
nen
Mevrouw Wenke heeft die wasmanden
maar ongelezen weggezet, heeft ontslag
uit haar baan genomen en is voorlopig
niets anders van plan dan wat te gaan
reizen door haar eigen land, door Neder
land, België en Frankrijk. Met meer dan
een half miljoen op de bank behoeft ze zich
bepaald geen zorgen om morgen te ma
ken. Het jaar vechten tegen de Lotto
maatschappij heeft haar ook niet de ze
nuwen laten verliezen: op dit ogenblik had
zij zich twaalf maanden lang voorbereid.
Harry Lewis is een kleine winkelier in
een middelgrote provincie-stad. Hij ver
koopt sigaretten en tandenborstels, schoen
smeer en kranten en nog een paar duizend
andere zaken. Zijn winkel is gevestigd op
de hoek van een drukke kruising in deze
stad van een kleine 200.000 inwoners. Ik
geloof, dat hij goede zaken doet. Ik koop
er altijd sigaretten en het is als regel druk
in de winkel.
Laten we zeggen (het is maar een schat
ting), dat Harry Lewis een jaarinkomen
heeft van ongeveer 6.000 dollar. In de com
plete schaal van Amerikaanse inkomens is
dat een middelmatige
som om van te moe
ten leven. De Neder
lander, die geneigd is
deze 6000 dollars vol-,
gens de geldende
koers om te rekenen
in guldens, moet die
neiging onderdruk
ken. Hij zou een ge
heel scheef beeld
krijgen van Lewis' welvaart. De koop
kracht van de dollar staat in geen ver
houding tot de koerswaarde (ongeveer
3,80 per dollar). Men kan over dit onder
werp vele verschillende theorieën horen
van hier gevestigde Nederlanders, maar
over het algemeen kan men toch wel zeg
gen dat de normale consument met een
dollar in Amerika net zo veel doet als de
Nederlander in zijn eigen land met twee
gulden.
Harry Lewis is dus, gemeten naar onze
maatstaven, zeker niet slecht af. Hij leeft
rustig en vrij comfortabel in een buiten
wijk van Trenton met zijn vrouw en drie
kinderen. Hij is, zoals de meerderheid van
de kiezers in de staat New Jersey, demo
craat; dat. wil zeggen hij pleegt op de
democratische partij te stemmen en hij is
een groot voorstander van de slogan
„Meyner for President". Robert B. Meyner
is de democratische gouverneur van New
Jersey: kenners, zeggen, dat -gouverneur
Meyner niet geheel kansloos is voor de
volgende presidentsverkiezingen.
De familie Lewis heeft twee auto's.
Vader rijdt in een bijzonder grote Ford
(nieuwprijs hier 2250 dollar) en de oudste
zoon heeft onlangs van zijn spaargeld voor
850 dollar een tweedehands (twee jaar oud)
Europees autootje gekocht. Denkt u niet.
dat de familie Lewis tot die categorie van
Amerikanen behoort, die vakantiereizen
naar Europa kan betalen. Zij zouden er
niet over denken. Meestal komt de familie
met vakantie niet verder dan de badplaats
Atlantic City, die hier tachtig kilometer
vandaan ligt.
De Lewises hebben echter wel enige be
langstelling voor Europa. In de grond van
de zaak geloof ik, dat iedere Amerikaan
meer oprechte belangstelling heeft voor
Europa, dan de Europeaan voor Amerika.
Men ziet Europa ondanks alles nog steeds
als de bakermat van eigen beschaving en
blijft trots op zijn eigen originele nationali
teit in het bijzonder als die Engels of
Nederlands ri (beide hebben door de his
torische bindingen met dit land een zekere
snobistische waarde), maar ook als de
voorouders, die naar Amerika emigreerden
Duits waren, of Italiaans, Grieks, of Iers of
Zweeds. Ik ben bij de winkelier en zijn
gezin te eten gevraagd en heb een hele
avond lang over Nederland en over Europa
moeten vertellen.
Ik ben er in het geheel niet zeker van
hoeveel men van mün verhalen zal ont
houden. Maar het was haast ontroerend om
de vriendelijkheid te zien. waarmee Harry
Lewis mij de volgende dag, toen ik weer
sigaretten bij hem kwam kopen, een pakje
Nederlandse pijptabak onder de neus hield
en zei: „Daar verkopen we geweldig veel
van. Good stuff, that".
Wat kan men op zo'n moment anders
doen dan blij glimlachen?
E. Komayn
(Van onze correspondent in Washington)
Het veranderen van de Amerikaanse vlag kan vrijwel in één moeite doorgaan
al klaagt de vlaggenindustrie dat deze snelopeenvolgende'wijzigingen een finan
ciële strop betekenen. Alaska werd kortgeleden tot staat verklaard en dit maakte
het nodig dat er 49 sterren in de vlag kwamen, maar het tijdstip nadert nu snel,
dat ook Hawaii tot de staten zal behoren en dus kan men misschien meteen van
48 op 50 sterren overgaan. De bevolking van Hawaii is opgetogen van vreugde
over het feit, dat het eindelijk gelukt is als staat te worden erkend door net
Amerikaanse Congres. Dat dit jaar zowel Senaat als Huis van Afgevaardigden
zo vlot vóór toelating heeft gestemd, kan men ten dele verklaren uit het feit, dat
er thans zoveel meer progressieve Democraten in het Congres zitten. Conser
vatieve Democraten uit het zuiden en behoudende Republikeinen hebben het
lang als een bezwaar gezien, dat men door toelating van Hawaii zoveel meer
kleurlingen aan de nationale verkiezingen zou laten deelnemen, maar thans is
het zo ver, dat het Congres gehandeld heeft naar het officiële Amerikaanse credo,
dat geen onderscheid maakt naai" ras, kleur en geloof. President Eisenhower zal,
nu het Congres gesproken heeft, de wet zeker, snel tekenen en de bevolking van
Hawaii zal daarna stellig in een referendum liaar wil uitspreken om inderdaad
als vijftigste staat te worden opgenomen.
- /C"
:#vo A
t
P
oVJTAUSX*
v O L J,
0 A- ivN
dïW gjf
-
V
99
