r
WYBERT
Eisenhowers rede met
instemming ontvangen
Eisenhower en Macmillan
zullen zich afzonderen
Van dag tot dag
Vernielend vuur
Conferentie-oord wordt Camp-David
het Shangri-La van pres. Roosevelt
raatótoel
Nog witter.
stralend wit...
^Hoe is het ontstaand
3
j
Gebrekki;
Kind in chloorwater
gevallen en later
overleden
Onderwijzers naar de
universiteit
Kweekschoolbonden wijzen
bezwaren af
op kders Hp!
Adenauer verkiest grondtroepen
boven atoomwapens
&p de
Dit woord:
KRENTERIG
J
WOENSDAG 18 MAART 1
959
In hun vergadering van dinsdag hebben
Provinciale Staten van Noordholland zich
neergelegd bij het plan van Gedeputeerden,
de uitvoering van een deel van de Weste
lijke Randweg te doen plaatshebben zonder
de wens van Bloemendaal tot bouw van
een ondergrondse kruising van deze weg
met de Julianalaan in te willigen. Daardoor
is de laatste belemmering voor de aanleg
van dit stuk randweg vervallen. Er zal nu
een verbinding worden gemaakt tussen de
Delftlaan en het reeds in gebruik zijnde
deel van de randweg, zodat het doorgaande
verkeer van de Velser tunnel af in één
ruk door kan rijden tot aan de Wagenweg,
zonder met Haarlemse stadswegen rekening
te houden.
In theorie althans, want de gebrekkige
uitvoering van het eerste gedeelte van de
randweg wordt nu gecompleteerd met een
even gebrekkige aansluiting, waardoor dit
traject nog temeer een bron van verkeers
moeilijkheden zal worden.
Gebrekkig is het juiste woord en het is
opnieuw een bewijs van gebrek aan voor
uitziende geest, dat men deze randweg op
deze manier gaat voltooien. Het argument,
te pas en te onpas te berde gebracht, is:
het ontbreken van voldoende financiën. De
ondergrondse doorgang in Bloemendaal is
geweigerd vanwege de hoge kosten. Onge
lijkvloerse kruisingen met belangrijke
stadswegen in Haarlem zijn afgewimpeld
vanwege de hoge kosten. Een onmogelijke
situatie bij de Kleverlaan waar het ver
keer van oost naar west en van noord naar
zuid een ontmoetingspunt op gelijkvloerse
rijbanen zal krijgen, waar bovendien nog
een overweg vlakbij ligt is geaccepteerd
omdat de Spoorwegen niet genoeg geld
wilden bijdragen voor een viadukt.
Het totale beeld van de Randweg is nu:
een bochtige, zich willekeurig versmallen
de en verbredende, donkere, slecht beba-
kende autosnelweg, die op enkele punten
drukke rijbanen in het Haarlemse stads
gebied kruist en aldus Haarlemse stads
wijken van het centrum afsnijdt, en die
bovendien uitmondt op de Wagenweg,
waar men zich nog in het drukke stads-
verkeersgebied bevindt.
Het grote aantal ongelukken aan de krui
sing LeidsevaartRandweg heeft bewezen,
dat gelijkvloerse kruisingen uit den boze
zijn, wanneer ze niet tot de uiterste grens
beveiligd worden. Door de Randweg een
voudig tot voorrangsweg te maken voor
komt men de ongelukken niet. Tenslotte
moet veel locaal verkeer er overheen, om
dat de weg dwars door de stad loopt.
Men is nu bezig de Kleverlaan aan de
Bloemendaalse kant te verbreden, omdat
men daar in de drukke maanden een'grote
verkeers-intensiteit verwacht. Doch de
kruising met de Randweg is gelijkvloers
gehouden, omdat men meent dat diezelfde
Kleverlaan niet druk zal worden. Vreemde
botsing van meningen, die ongetwijfeld ge
volgd zal worden door échte botsingen met
nare consequenties.
Nog steeds wordt niet beseft, dat het
moderne verkeer op den duur geen gelijk
vloerse kruisingen van snelwegen meer
kan verdragen. Als dat besef eindelijk eens
doordringt, zal het geld er plotseling wél
zijn. Maar dan kan men er de kosten van
aanvankelijke aanleg plus die van schade
door ongelukken bijtellen om van het
menselijke leed maar niet te spreken, dat
blijkbaar in begrotingen geen factor vormt.
Bloemendaal heeft net op tijd geprotes
teerd, anders zou het ook aan de Juliana
laan een goedkope gelijkvloerse krui
sing hebben gekregen. Nu komt er ten
minste een, zij het ontsierend, viadukt. De
gemeente Haarlem heeft alle gelijkvloerse
kruisingen geaccepteerd en biedt haar
burgers en gasten thans een verkeers
situatie, die in tegenspraak is met alle
opvattingen van moderne verkeerstech
niek.
Nu zal de strijd weer moeten worden
aangebonden ten aanzien van verkeers
lichten op de gevaarlijke kruispunten van
de randweg. Ook in dat opzicht is men in
Den Haag taai in conservatisme. Men is
blijkbaar enkel ontvankelijk voor reeksen
verkeersongelukken op bepaalde punteh
dan pas ontwaakt het bewustzijn dat het
1959 is en dat verkeersbeveiliging een van
de voornaamste eisen der overheid is ge
worden.
Wat zich in 1953 in het groot in ons land
heeft afgespeeld de stormramp in het
zuidwesten herhaalt zich in het klein
steeds weer: niet voordat rampen zich heb
ben voltrokken, wordt er iets onderno
men. Het geld voor het Deltaplan is er nu,
ook al kost het onvoorstelbaar veel. Vóór
de ramp betoogde iedere overheid dat het
onmogelijk zou zijn een dergelijk kostbaar
project uit te voeren.
Men staart zich blind op begrotingen, tot
men ziende wordt door de bittere nood
zaak. Maar dan is veel ellende gebeurd,
die voorkomen had kunnen worden met
minder geld.
In Tilburg is het tweejarig dochtertje
van de familie Deijkers, terwijl de moe
der in de schuur met de was bezig was,
in een ketel koud chloorwater gevallen. De
moeder waarschuwde onmiddellijk een
dokter, die het kind naar een ziekenhuis
liet overbrengen. Hoewel het zich niet liet
aanzien, dat het meisje in levensgevaar
verkeerde, is het 's avonds overleden.
In een brief aan de leden van de Eerste
Kamer hebben de Kweekschoolbond, de
Bond van Katholieke Kweekscholen en de
Vereniging van Leraren aan Protestants-
christelijke Kweekscholen verklaaid, dat
het voor hen een grote teleurstelling zou
betekenen indien het wetsontwerp, dat
onderwijzers toegang wil verlenen tot de
academische examens pedagogie en psy
chologie, zou worden verworpen.
Stelling nemend tegen 't protest uit uni
versitaire kring tegen dit wetsontwerp,
verklaren de kweekschoolorganisaties dat
een vergelijking tussen het onderwijs op
de h.b.s.-A en de vijfjarige kweekschool
aantoont, dat het onderwijs op de kweek
school, in verband met het doel dat het
wetsontwerp beoogt, zeker gelijkwaardig
is aan dat van de h.b.s.-A. Er is dus meer
dan voldoende aanleiding het in het wets
ontwerp omschreven recht toe te staan.
De briefschrijvers achten het gevaar
dat personen die voor het hoger onderwijs
ongeschikt zijn, de kweekschool als om
weg gaan gebruiken om toch hun doel te
bereiken, irreëel. Zij menen dat er vol
doende remmen van praktische aard aan
wezig zijn, die slechts een klein percen
tage onderwijzers de gelegenheid en de
mogelijkheid zullen geven om academisch
onderwijs te volgen, zodat ook van een
massale toeloop geen sprake zal zijn.
Over het argument van niyeauverlaging
en prestigeverlies van het academisch on
derwijs wordt in de brief verklaard: Het
niveau van de colleges in pedagogiek en
psychologie is een zaak van de leraren.
Het toelaten van onderwijzers tot de uni
versitaire examens in deze wetenschappen
behoeft op het niveau van de colleges geen
enkele invloed te hebben.
Advertentie
M,
Chief
Whip
(Reuter, United Press) De rede van Eisenhower over het Amerikaanse standpunt
inzake Berlijn is nagenoeg overal ter wereld met instemming begroet. Ook in Moskou
blijkbaar, waar voldoening kenbaar werd gemaakt over het feit dat de Amerikaanse
president zich bereid verklaard heeft, deel te nemen aan een topconferentie. In de
westelijke landen heerst enig optimisme over de mogelijkheid, met behoud van
West-Berlijn als vrije westelijke stad tot een akkoord met de Sovjet-Unie te komen
via besprekingen op het hoogste niveau. De reis van Macmillan, de Britse premier,
naar Washington hy komt daar vandaag aan in gezelschap van Selwyn Lloyd, de
Britse minister van Buitenlandse Zaken zal wellicht tot nadere uitwerking leiden
van de gedachten, die Eisenhower koestert om tot een oplossing van de Berlynse
crisis te komen.
(Van onze correspondent in Bonn)
Op zeer opvallende wijze heeft de West-
duitse bondskanselier Adenauer gisteren
voor de C.D.U.-Bondsdagfractie te Bonn
de veelbesproken rede van de Amerikaan
se president Eisenhower begroet.
Eergisteren had Adenauer nog meege
deeld, dat hij sterke bedenkingen had te
gen de plannen voor de beperking van de
bewapening in Midden-Europa, die zijns
inziens slechts zouden leiden tot een ver
zwakking en een in gevaar brengen van
het Westen. Gisteren verklaarde de bonds
kanselier, dat hij de verzekering van
Eisenhower, dat de Amerikanen hun stel
lingen in Berlijn zullen handhaven, toe
juichte en dat hij een oorlog om Berlijn
onwaarschijnlijk achtte, omdat daardoor
de Sovjet-Unie zelf in groot gevaar zou ko
men. Hij sprak de hoop uit dat de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken
Dulles aanwezig zou kunnen zijn op de
conferentie van westelijke ministers van
Buitenlandse Zaken te Washington, op 31
maart en 1 april aanstaande. Over Eisen
howers rede zei Adenauer voorts, dat hij
liever meer troepen dan grote atoomwa
pens wilde hebben. De Amerikanen heb
ben zijns inziens het gevoel, dat wanneer
zij toegeven in de kwestie-Berlijn, zij dan
van zwakheid ten opzichte van de Sovjet-
Unie zouden blijk geven en bovendien on
zekerheid zouden scheppen of ze werke
lijk wel bereid zouden zijn van hun macht
middelen gebruik te maken. „De Verenig
de Staten", aldus Adenauer, „kunnen het
zich niet permitteren toe te geven aan het
opdringen der Russen". Adenauer is voor
een topconferentie „de allerlaatste po
ging om de ontwikkeling in de wereld een
vreedzame vorm te geven" maar pas
na een conferentie der ministers van Bui
tenlandse Zaken. „Alleen politieke oplos
singen, dat betekent onderhandelingen met
een concreet politiek program, met aan
vaardbare compromis-voorstellen voor-
beide zijden, zullen ons uit de doodlopen
de straat kunnen helpen", aldus"Adena'uer.
Daarmee, zo kan men aannemen, heeft
Adenauer zich gedistancieerd van de be
richten, dat hij met Macmillan tot echte
overeenstemming was gekomen over een
of ander plan betreffende een Europese
zone, bij voorbeeld van Leningrad tot Pa
rijs, waarin sprake zou zijn van een be
perkte bewapening.
Moskou's reactie
MOSKOU (UPI) Politieke waarne
mers verwachten dat de Russische rege
ring de bereidheid van Eisenhower om
„onder voorwaarde" een top-conferentie
bij te wonen, zal toejuichen.
De westerse opinie hier is dat Eisenho
wers woorden verwelkomd zullen worden
als een thans minder negatieve benade
ring van de kwestie van top-besprekingen
een forum dat door de Russen be
schouwd wordt als van vitaal belang te
zijn voor de oplossing van grote interna
tionale problemen. Over het algemeen ge
loven westerse diplomaten dat de Britse
premier Macmillan er toe heeft meege
werkt dat Eisenhower het idee van een
top-conferentie accepteert. Men is van ge
voelens dat het bezoek van Macmillan aan
Rusland heeft opgeleverd wat de premier
zich ten doel had gesteld: het ijs te bre-
ken. Men verwacht hier thans dat Mac
millan een belangrijke rol zal spelen in
de westerse onderhandelingen welke in de
komende twee maanden te verwachten
zijn.
Gezien het voortbestaan van de Berlijn-
se crisis en het naderend gevaar dat een
grote botsing zou plaats vinden, zijn di
plomatieke waarnemers hier van gevoe
lens dat een top-conferentie in de loop van
dit jaar praktisch onvermijdelijk is.
Een commentator van radio-Moskou, P.
Zarin, heeft gisteravond Eisenhowers ra
dio en t.v.-rede besproken.
Zarin zeide dat „het idee deze zomer een
topconfex-entie te houden.slechts kan
worden toegejuicht. Zijn verzekering dat
de Verenigde Staten en de volken van het
Westen geen oorlog willen is eveneens toe
te juichen".
Advertentie
Bescherm Uw
keel en voorkom
verkoudheid met
Hij leverde kritiek op het feit dat Eisen
hower „de helft van zijn toespraak be
steedde aan een beschrijving van de Ame
rikaanse oorlogsmachine. De zogenaamde
Russische dreiging bestaat slechts in de
verbeelding van enkele Amerikaanse jour
nalisten".
„Hoewel hij zich bei-eid heeft ver
klaard met de Sovjet-Unie te onderhande
len, heeft president Eisenhower een groot
aantal voorbehouden opgesomd. Toch heeft
hij moeten toegeven dat de Russische
voorstellen de sfeer hebben verbeterd",
zo zei radio-Moskou.
Gezaghebbende waaxmemex-s in Londen,
Paiijs en Bonn hebben als hun oordeel uit
gesproken dat hetgeen Eisenhower met
betrekking tot onderhandelingen heeft op
gemerkt een realistische combinatie van
soepelheid en vastbeslotenheid is. Boven
dien menen zij dat de Verenigde Staten
thans gekomen zijn op het punt waar zij
desnoods een oorlog onder ogen zullen zien
indien andere middelen tegen de agressie
van het internationale communisme niet
toereikend blijken.
Als geheel kan Eisenhowers uiteenzetting
gelden als de formulering van het stand
punt dat de westerse landen zullen inne
men wanneer zij met de Sovjet-Unie en
enkele zijner satellieten gaan onderhan
delen.
(Van een correspondent)
Vrijdagochtend zullen president Eisen
hower en premier Macmillan uit Washing
ton naar het noorden rijden. Een nieuwe
weg door de heuvels van Maryland brengt
hen in een uur in het stadje Frederick en
vandaar is het nog maar een half uur rij
den naar de rustieke buitenhuisjes, die
Eisenhower „Camp David" heeft genoemd
(Eisenhower's kleinzoon heet David). Het
laatste half uur van de tocht voei't langs
een hoge heuvelrug van de Alleghenies en
in deze lage bei-gen heeft wijlen president
Roosevelt een rustige verblijfplaats laten
bouwen. Roosevelt had dit retraite-oord
„Shangri-La" genoemd en de eerste voor
name gast was Churchill, die hier in 1943
met de Amerikaanse president het tijd-
Thans wordt de schade welke maan
dagavond door de grote brand in de
Londense voorstal Ilford veroorzaakt
is, op 4 miljoen pond (meer dan 40 mil
joen gulden) geschat. Zowel de brand
weer als de politie is een onderzoek
begonnen. Het was de vijfde geheim
zinnige brand in deze Londense voor
stad in minder dan twee maanden. In
een geval staat brandstichting vast.
Dinsdagavond steeg nog steeds rook op
uit de puinhopen. Het treinverkeer
door Ilford een van de voornaamste
verbindingen tussen Londen en het
zuidoosten is stop gezet om ge-
Wmm
tegenheid te geven tot het opblazen
van puinhopen. Ook het wegverkeer
wordt omgeleid. De brand was de
grootste in het gebied van Londen na
de tweede wereldoorlog. Men probeert
te ontdekken waardoor de brand ont
staan is en waardoor hij zo snel grote
afmetingen kon aannemen.
stip bepaalde voor de invasie in Norman-
dië.
Voor staatslieden, die zich enige tijd wil
len onttrekken aan soms hinderlijke pu
bliciteit, is dit een ideaal oord. De Ameri
kaanse marine draagt de verantwoorde
lijkheid voor dit kamp en houdt ongewens
te nieuwsgierigen op een afstand. Voor de
pers zal het niet gemakkelijk zijn deze
conferentie te vei'slaan, maar zelfs jour-
nalisten zullen het ermee eens zijn, dat
voor het heil van de wereld zulk een on
gestoorde en nietgehaaste serie bespre
kingen bijzonder nuttig kan zijn.
Voorspellingen kan men wel niet doen
maar het lijkt toch waai'schijnlijk, dat de
ervaren, subtiel-opererende diplomaat
Macmillan en de gaarne naar het compro
mis neigende Eisenhower het wel eens
zullen worden in die rustige sfeer van
Camp David.
Het ziet er naar uit, dat Herter, die op
het ogenblik Dulles als minister van Bui
tenlandse Zaken veiwangt, Eisenhowers
voornaamste raadsman zal zijn tijdens de
ze besprekingen. Het plan is, dat de staats
lieden vrijdag 20, zaterdag 21, en zondag
22 maart buiten Washington zullen door
brengen. Hoewel dat niet is aangekondigd
lijkt het heel wel mogelijk, dat Eisenhower
aan zijn gast ook zijn „boerderij" in
Gettysburg zal laten zien die een kilome
ter of dertig ten noorden van Camp Da
vid ligt.
Contact met Dulles
Op een of andere manier zal Dulles ook
in de discussies worden betrokken. Men
weet wel nooi waar de taaie Dulles op een
gegeven moment toe in staat is, maar een
week voor het begin van de conferentie
leek het te Washington onwaarschijnlijk
dat Dulles zou kunnen mee gaan naar het
buitenvei-blijf. Wel zag het er naar uit
dat de Bi-itse gasten te Washington con
tact met hem zouden opnemen, naar men
verwacht na terugkeer uit Camp David
Dan zouden Macmillan en Eisenhower
reeds een kristallisatie bereikt moeten
hebben in hun toekomstplannen en deze
gang van zaken zou kunnen aantonen dat
Dulles' gx'eep op het buitenlands beleid
minder sterk is geworden.
Het einde van de pexdode waarin men
Dulles' aandoening wil bestralen lijkt te
naderen. Men verwacht, dat Dulles enige
weken rust zal nemen en daarna zal hij
moeten beslissen of hij al dan niet zijn
functie moet neex-leggen. Van 2 tot 4 april
zal te Washington het tienjarig bestaan
van de Noordatalantische Verdragsorga
nisatie worden herdacht. Gedurende die
dagen komt in de Amerikaanse hoofdstad
de Noox-datlantische raad bijeen, waarin de
ministers van Buitenlandse Zaken van al
le vijftien NAVO-landen zitting hebben.
Een bezoek van Dulles aan een van de
vergaderingen is niet uitgesloten, maar
men neemt aan dat de 71-jax-ige staats
man niet intensief aan de besprekingen
zal kunnen deelnemen.
Mijn excuses
Als u al eens een en ander van mijn
hand las het hoeft natuurlijk niet
maar voor het geval dat
dan begrijpt u dal bomen behoren tot
de dingen, die mijn intense belangstelling
hebben. Ik zal er niet over uitweiden, maar
bomen boeien mij, ik raak er niet op uit
gekeken.
Is het u wel eens overkomen dat u, met
iets bezig, zo in gedachten verzonken was
dat u de omgeving vergat en een formi
dabele flater sloeg? De keurigste mensen
kunnen er overigens op terug wijzen
Ikzelf maakte kortgeleden zo'n kortslui
ting met de maatschappij. Het kwam door
een boom. Vandaar de aanhef.
Het was op een van die wintermiddagen,
die vol wonderlijke warmte en hemelblauw
waren, maar bij het dalen van de zon snel
de koude en de donkergrijze lucht aan
namen, die bij het jaargetijde past. Tegen
het einde van zo'n middag liep ik door het
park. Het park was verlaten. Een enkel
kind treuzelde wat met een bal op een
grasveld, maar ging toch huiswaarts. De
kou sloeg om mijn enkels, ik liep snel
door
En toen stond aan het eind van mijn pad
ik liep er recht op aan die vreemde
boom. Een brede kruin, die aan zijn kale
twijgen vele bruine wimpeltjes droeg, alle
evenwijdig in één richting wijzend. Ik
haastte mij naar de boom toe en posteerde
mij ervoor, het belangstellend hoofd om
hoog geheven. Ik bekeek de boom, ik
raakte verdiept in de stand van de lange,
droge vruchtdozen, die de wimpeltjes wa
ren en die ruisten en ruisélden, zonder dat
er wind was. Ik overzag de lijn van de
takken en de twijgen. Ik keek, links en
rechts de boom af, en keek en bleef kijken.
Ik weet niet hoelang dit duurde. Een
paar minuten? Of aanmerkelijk langer? Ik
kan het onmogelijk achterhalen, daarvoor
ivas ik teveel in beslag genomen door de
boom, maar ik werd in elk geval uit mijn
gepeinzen wakker geschrikt door een har
de, kwade hoest vanonder de kruin. Onder
de boom was een bankje en daarop zat in
dit verlaten uur een paartje. Ik had
bankje en paartje eenvoudig niet opge
merkt en was, ik weet niet hoelang, vóór
hen blijven staan, als een zonderling ver
schijnsel met geheven, heen en weer be
wegend hoofd.
De dappere, boze hoest van de jongeman
joeg mij vjeg. Beschaamd, want voor bo
men ziet men geen paartjes over het hoofd.
Alleen vraag ik mij bang af hoeveel
paartjes ik, fantoom., met dit fervent bo
men bekijken misschien al gestoord heb.
Aan hen mijn excuses vanaf deze plaats.
Maps Valk
Advertentie
Het woord krenterig gebruiken wij
voor: schriel, overdreven zuinig, ook:
kleingeestig. Een gierigaard noeirxt men
in sommige delen van ons land, bij
voorbeeld in de Zaanstreek, een krent.
Jan Krent, een gortenteller en ook wel
een krentenkakker. Men zal verband
moeten zoeken met het zelfstandig
naamwoord krent, maar dan in de be
tekenis: iets nietigs en onbelangrijks.
Daai'door kon het woord ook worden
gebezigd voor een „klein", „nietig",
„schriel" mannetje, hetzij iemand die
op de duiten past, hetzij een man die
zich met de keuken bemoeit en overal
onbenullige aanmex-kingen op maakt.
