m
ROME VINDT ZUIDTIROOLSE
KWESTIE „BELACHELIJK"
Klacht van legerleiding over
de Westduitse rekruten
Buitenlander moet in Praag
geen stadsplattegrond kopen
MAÏZENA
D U RYEA
Vele kinderen
raken zoek in
Rayon houdt spreekbeurten en
het meisje Maïté gaat filmen
in Dusseldorp
rappor ten-tijd
Hansen in Amerika
Uitgestorven gewaand nationalisme
wordt over en weer aangewakkerd
Onverwachte franje
13
Bijna alle rechten
K wajongensstreken
NEVEDA
v. wol
Jongens zonder begrip van het staatsburgerschap
LACHWEKKENDE ARRESTATIES
Ook Nederlandse krant
op zak is verdacht
eensin
Verwikkelingen in het Franse schandaal-Lacaze
trouw- en verlovingsringen
Een interessant
boek met vele
foto's van nieuwe
meubelen uit
onze kollektie.
nnraiwordt u
op aanvraag gra
tis toegezonden
door^ k
Minister Luns naar de
V.S. en Mexico
INDRUKKEN VAN
EEN RONDREIS
DOOR DE V.S.
VRIJDAG 2 0 MAART 1959
(Van onze correspondent in Rome
Heel even, het was in 1943, hebben wij
de illusie gehad dat de grote ziekte der
negentiende eeuw, het nationalisme, dat
als een uitvloeisel van de romantiek moet
worden beschouwd, eindelijk had uitge
woed en dat na de oorlog, althans in Euro
pa, een ruimer visie zich zou baanbreken.
Helaas bleek al spoedig dat niets minder
waar is. En op dit ogenblik is er in het
hart van ons werelddeel, terwijl wij allen
bedreigd worden door de spanning tussen
Oost en West, een nationalistische stro
ming die volgens de Italianen eenvoudig
belachelijk is, terwille van een handjevol
Duitsers, die op Italiaans grondgebied wo
nen. In 1919 is de grens getrokken volgens
strategische overwegingen: de zuidhelling
der Alpen werd bij Italië gevoegd, ook al
was de bevolking daar voor het grootste
deel niet-Italiaans. In de eerste jaren ging
het vrij goed, maar toen de fascisten met
geweld die stugge bergboeren wilden ita-
lianiseren, liep het mis. Men moet echter
niet denken, dat de Tirolers zo zeer aan
Oostenrijk gehecht zijn. Wat hen voor de
geest staat is de „Heimat", het kleine,
eigen Tirol, zelfstandig maar als deel van
een grootduits rijk. In de tijd van Dollfuss
keken de Tirolers naar Hitier en ook nu
is het jonge volk in Bozen en Meran ge
woon elkaar te groeten met „Heil"-kreten,
uitgestrekte arm en „Freies Tirol". Er be
staat op het ogenblik geen grootduits rijk
en dus doet de Südtiroler Volkspartei te
pas en te onpas een beroep op Wenen.
In zekere zin is die Tiroolse beweging
geboren uit angst. Zij zijn bang, dat zij
(250.000 Tirolers) op den duur zullen op
gaan in de massa der vijftig miljoen Ita
lianen. Voor die angst was alle reden in
de fascistische tijd, toen het Duitse onder
wijs verboden was en er elke dag nieuwe
industrieën werden gevestigd om Italianen
vooral uit het zuiden, aan te trekken. Nu,
met de overeenkomst de Gasperi-Gruber
is die angst stellig misplaatst. Veeleer zou
den de Italianen, niet in Bozen of Meran,
maar de geïsoleerden in de kleine berg
dorpen, angst moeten koesteren, niet voor
hun nationale karaktertrekken, maar voor
hun leven. In laatste instantie voltrekt zich
in Zuid-Tirol een strijd tussen het meest
feudale conservatisme en wat men „voor
uitgang" pleegt te noemen. De Tirolers
zijn boeren. Zij bezitten 24.000 hoefsteden,
die volgens oeroude traditie nooit verdeeld
worden. De oudste zoon is enig erfgenaam
en zijn broers worden knechts, niet veel
meer dan lijfeigenen. Het nieuwe Italië er
kent in de provincie Bozen en in die pro
vincie alleen, dit erfrecht, dat zo volkomen
in strijd is met de Italiaanse opvattingen.
De bevoorrechte eerstgeborenen, de heren
van het land, zijn echter bevreesd dat de
onterfde jongere zoons zich op den duur,
door de omgang met Italianen tegen die
oude regel zullen verzetten. Vandaar dat
zij niet willen, dat Tirolers gaan werken
in de industrie, en de grote industriewijk
van Bozen wordt als het rijk van de dui
vel uitgekreten. Daar immers zitten de
Italianen, wier „Todesmarsch" het Tirool
se volk bedreigt. Dat alles is sterk over
dreven. Sedert 1946 hebben zich slechts
enkele honderden Italianen in dat „vijan
dige" gebied gevestigd en de Duitsspre
kende bevolking heeft bijna alle rechten
verkregen, die haar bij de overeenkomst
De Gasperi-Gruber werden toegezegd.
Wij zeggen: bijna alle. Het is waar, dat
de ambtenaren nog vrijwel uitsluitend Ita
lianen zijn en dat men in de verschillende
bureaus en voor de rechtbanken Italiaans
moet spreken of gebruik moet maken van
de diensten van tolken. Maar dit komt
toch ook wel, doordat de Tirolers weinig
voelen voor regeringsbaantjes. Het is ook
waar, dat de politie, precies als overal in
Italië, uit Calabrezen en Sicilianen bestaat
die wel de laatsten zijn die dit zo geheel
verschillende volk kunnen begrijpen. De
Tiroler voelt nu eenmaal niets voor "het
baantje van politie-agent, evenmin als een
Milanees of Venetiaan daar prijs op stelt.
Het is ook waar, dat de Duitsers binnen
het autonome gewest nog altijd een min
derheid vormen, omdat dit gewest niet al
leen de provincie Bozen, maar ook de pro
vincie Trento omvat, waar heel weinig
Duitsers wonen. Het gaat echter niet aan,
de Italianen er daarom van te beschuldi
gen het verdrag niet te hebben nageleefd.
Tijdens de besprekingen drong de Oosten
rijkse minister Gruber er voortdurend op
aan, dat er een gewest Zuid-Tirol zou ko
men. De Gasperi wilde daar echter niet
van horen. Tenslotte had Oostenrijk niets
te eisen en de Tirolers nog minder. Oos
tenrijk was na de „Anschluss" trouw ge
bleven aan Hitler en had zich niet, zoals
Italië, grotendeels zelf bevrijd. Van de Ti
rolers hadden er in 1939 200.000 (van de
230.000) te kennen gegeven, dat zij Duit
sers wilden zijn en 70.000 hadden Tirol ver
laten en zich gevestigd op boerderijen in
Polen. In de jaren 1943 tot 1945 hebben de
Italianen, en vooral de partisanen, het in
die bergstreek heel hard te verduren ge
had. Toch heeft Rome toegestaan, dat alle
uitgewekenen terugkeerden en hun oude
hofsteden terugkregen. Oostenrijk heeft
tot tweemaal toe geprobeerd de geallieer
den zover te krijgen, dat zij Zuid-Tirol aan
Italië zouden ontnemen. Dat dit niet ge
beurd is en dat Italië de grens van 1919
(ethnografisch stellig een heel ongelukkige
grens) heeft behouden, dankt het aan de
partisanen en aan het aandeel, dat het
vrije Italië in het laatste oorlogsjaar ge
nomen heeft aan de strijd.
Vreemd genoeg zijn het nu nationalisten
en fascisten, die een grote keel opzetten en
de heren in Bozen en Innsbruck nog over
troeven. De huidige Italiaanse regering,
die steunt op de uiterst rechtse partijen,
fascisten inbegrepen, kan weinig doen om
aan dat gebral paal en perk te stellen. Het
was zeker niet verstandig om op het ogen
blik, waarop in het Tiroolse land Andreas
Hofer werd herdacht (een herdenking,
waarbij men doet alsof de „Sandwirt" te
gen de Italianen heeft gevochten, in
plaats van tegen Beieren en Fransen, ter
wijl juist de Italianen hem, toen hij in
Mantua voor de rechters stond, hebben
verdedigd) aan de Italiaanse schooljon
gens vrijaf te geven om aan „tegendemon-
stratiei" te kunnen deelnemen.. Dat die
tegendemonstraties niets anders werden
dan fascistische rellen spreekt vanzelf.
Het ongelukkige is, dat bij zulke din
gen de Italianen doorgaans veel onhandi
ger zijn dan hun tegenspelers. De Tiroolse
terroristen proberen gedenktekens op te
blazen, die iets met de oorlog te maken
hebben, monumenten die herinneren aan
de oorlog van 1915/1918. Dit is begrijpe
lijk, hoewel het niet goed valt te praten.
De Italiaanse fascisten gaan ruiten in
gooien bij de Oostenrijkse ambassade en
als dat niet lukt, omdat de politie tenslotte
toch wel iets moest doen om al te erge
dingen te voorkomen, gooien zij een „Mo-
lotov cocktail" tegen het Oostenrijks his
torisch instituut te Rome, een culturele in
stelling. Ditzelfde soort fascistische kwa
jongens heeft een paar jaar geleden om
„voor Triëst te betogen" brand gesticht
in een zaal van de „British Council". Fas
cisme en cultuur zijn nog altijd aarts
vijandenDe tegenzet van Wenen, het
besluit om het Oostenrijks instituut te slui
ten, „daar het leven der ambtenaren en
der bezoekers gevaar loopt" is ook over
dreven. En zo woedt de nationalistische
koorts verder.
Wanneer de fascistische heren in Italië
die in 1943 zonder een kik te geven niet al
leen Bozen en Trento, maar nog vijf ande
re, volkomen Italiaanse provincies aan
Duitsland afstonden, (het zogenaamde
„Alpenvorland") zich nu eens rouwmoe
dig zouden betonen en verder niet meer
met deze zaak bemoeien, dan was men
reeds een hele stap verder. In Wenen zou
men dan goed doen eens te onderzoeken
hoe het staat met de Sloveense minderhe
den in Karinthië en Stiermarken, die er
heel wat minder goed aan toe zijn dan de
Zuidtirolers. Daarmee rekening houdend
zou ook Wenen ophouden dit vuurtje aan te
blazen en dan zou het misschien mogelijk
zijn om met wat koelere hoofden na te
gaan of er nog punten zijn (veel zal men
niet vinden) waarop Italië de overeen
komst niet heeft nageleefd. Zou deze zaak
ooit voor een internationale instantie ko
men, dan staat Italië naar onze mening
verreweg het sterkst: deze minderheden
worden niet alleen in al hun rechten ge
ëerbiedigd, maar zij maken het leven zuur
voor de vertegenwoordigers van het land,
waartoe zij behoren. En wat de vestiging
van Italianen in Zuid-Tirol betreft: Vol
gens de Italiaanse grondwet kan iedere
burger zich vestigen, waar hem dit goed
dunkt.
Advertentie
'n klasse
apart!
Voor 2 Nevódo
wikkels 6 leuke
borduurkaartjes-.
Neveda, Rokin 118, Amsterdam
(Van onze correspondent in Bonn
De komende weken moeten zich in West-
Duitsland opnieuw enige tienduizenden
jongens van negentien tot twintig jaar bij
de kazernes melden om opgeleid te wor
den tot soldaat in een leger dat er zorg
voor heeft te dragen, dat de rekruten be
handeld worden als staatsburgers-in-uni-
(Van onze correspondent in Bonn)
Te München arriveerden dinsdag twee
Beierse huisvrouwen, van wie één van Ne
derlandse afkomst, die tijdens de ijs-
hockey-wereldkampioenschappen in Tsje-
choslowakije een vreemd avontuur heb
ben meegemaakt. Zij werden namelijk be
schuldigd van spionnage, onder meer om
dat een van hen een Nederlandse krant in
de hand had gehouden.
Het gaat hier om mevrouw Cora Strauch
van geboorte een Nederlandse en door hu
welijk met een Duitser thans van Duitse
nationaliteit. Zij behoorde met mevrouw
Ludmilla Vogel tot een reisgezelschap, dat
de ijshockey-wereldkampioenschappen te
Praag wilde bezoeken. Mevrouw Strauch
was nog nooit in Tsjechoslowakije geweest
en ging daar alleen heen om derwille van
de sport, mevrouw Vogel en vele andere
leden van het reisgezelschap hadden vóór
1945 in Tsjechoslowakije gewoond, waren
daaruit verdreven en hoopten thans oude
bekenden te kunnen bezoeken. Zo had me
vrouw Vogel te Praag nog een dochter wo
nen, die met een Tsjech is getrouwd. Maar
aan de Duits-Tsjechische grens reeds, al
dus meldt de Süddeutsche Zeitung, kwam
er een vertegenwoordigster van het Tsje
chische ministerie van binnenlandse zaken
in de bus van de Duitsers met de mede
deling dat de Müncheners Praag niet
mochten verlaten en geen enkele maaltijd
in hun hotel mochten overslaanVoor
Een oude tragikomedie herhaalt zich overal waar een westers gezag zich zoekt
te handhaven onder een i7i onrust geraakte bevolking: er worat een oproer
kraaier gezocht. Hij moet zich in een bepaald dorp bevinden. Een politiepatrouille
trekt erheen (boven). Het dorp is uitgestorven. Alleen een ouae, kindse man is
achtergelaten, waarvan de politie niets wijzer wordt (beneaen). Dat alles over
komt hier ook de Afrikaanse politie van Nyassaland in net aorpje Lujeri. En
het is nooit een goed teken.
iedere maaltijd telde deze ambtenares ook
daadwerkelijk steeds of allen er wel wa
ren. Maar verleden week woensdag voel
de mevrouw Strauch zich niet goed en zij
bleef op haar kamer. Dat was hoogst ver
dacht, bleek later. En mevrouw Vogel ver
scheen evenmin omdat zij naar haar doch
ter was gegaan. Donderdag arresteerde
de Tsjechische geheime politie zowel me
vrouw Vogel als haar dochter en haar
schoonzoon en vrijdag was mevrouw
Strauch aan de beurt. Zij was verdacht,
niet slechts omdat zij niet aan tafel was
verschenen, maar ook omdat zij met een
Nederlandse krant in de hand alsmede ge
wapend met een fototoestel en een platte
grond van Praag per tram de stad had
willen bekijken en dat was allemaal
hoogst gevaarlijk.
Krant werd vertaald
De Tsjechische anti-spionagedienst
vroeg de beide dames om zes personen uit
het reisgezelschap te noemen, die voor de
Amerikaanse geheime dienst werkten en
voorts alles te vertellen, wat zij over de
NAVO wisten. Weigerden ze, dan stonden
hun 10 jaren gevangenisstraf te wachten!
Men vertaalde de Nederlandse krant van
mevrouw Strauch voorts woord voor
woord van het nieuws tot en met de
advertentiepagina's en de foto-onder-
schriften alsof daar allemaal geheime be
richten in stonden! De film uit haar foto
toestel werd verder ontwikkeld, maar de
Tsjechen vonden niets. Negen uur lang
duurde het verhoor en toen legde men de
beide dames een papier voor met het ver
zoek het te ondertekenen. Mevrouw
Strauch ondertekende, zij moest daags
daarna op een persconferentie het stuk,
dat zijzelf met de hand had moeten schrij
ven en dat vijf pagina's lang was, voorle
zen. In dat stuk stond, dat beide Mür(-
chense dames hun „onvriendelijke daad"
tegenover Tsjechoslowakije erkenden. De
aanwezige westelijke journalisten barst
ten tijdens deze persconferentie in een
luid gelach uit, haalden hun eigen Prager
plattegrond en buitenlandse dagbladen te
voorschijn en vroegen om ook gearres
teerd te worden! De beide dames moesten
tot maandag in een militaire kazerne blij
ven, waarna zij in een personenauto de
achtervolging mochten meemaken van
hun bus. Des avonds konden zij daarin
overstappen. Inmiddels zitten de dochter
en de schoonzoon van mevrouw Vogel nog
altijd te Praag in hechtenis en in West-
Duitsland vraag men zich nu af, waarom
men van Tsjechische zijde zo ijverig in
de Bondsrepubliek poogt om toeristen naar
Praag te trekken.
form, niet als „drilmateriaal". Generaal-
majoor Schimpf, uit Dusseldorp, bevel
hebber van het legercommando in Noord-
rijn-Westfalen heeft gezegd dat de moei
lijkheid is dat de gemiddelde rekruut niet
het flauwste benul heeft van het staats
burgerschap. Het zijn vaak nog kinderen,
die de eed van trouw moeten afleggen,
waarin gezegd wordt: „Ik zweer de bonds
republiek Duitsland trouw te dienen en het
recht en de vrijheid' van het Duitse volk
dapper te verdedigen. Zo waar helpe mij
God."
Van militaire zijde en het gaat hier
om intelligente en academisch gevormde
officieren klaagt men steen en been
over de schoolopleiding van de rekruten.
Het leger moet soms in aparte cursussen
ophalen wat de school verzuimd heeft. Het
leger moet de jongens tot staatsburger
maken, omdat de school het heeft gewei
gerd. Hier wordt gewezen op een uiterst
zwakke plek in de Westduitse opvoeding,
in het bijzonder in het onderwijs in de ge
schiedenis van 1900 tot heden. Welke ver
schrikkingen in die periode zijn geschied,
welke staatkundige wijzigingen zich heb
ben voorgedaan en wat daarmee samen
hangt, wordt door vele onderwijzers en le
raren verzwegen. Men komt er niet aan
toe.
Rekruten met eindexamen gymnasium
hebben in hun hele negenjarige middel-
bare-schooltijd twee uur les gehad over
verschijnselen als socialisme, communis
me en liberalisme. Van de politieke par
tijen weten ze niets af. De klacht van de
legerinstructeurs komt er op neer, dat
het nu hun taak wordt de rekruten duide
lijk te maken wat communisme is, waar
voor de NAVO moet vechten als het niet
anders kan, wat Hitier heeft gedaan en
wat dies meer zij. Ze hebben geen enkele
klacht over de lichamelijke gesteldheid
van de' jongens, dank zij de sport.
Ook op ander niveau dan het staatkun
dige krijgen de instructeurs van het leger
overigens de zotste antwoorden. Men acht
dit in het nieuwe Westduitse leger, waar
men de rekruten niet wil en niet mag be
schouwen als een edel soort kanonnen-
vlees, verontrustend. Er is een regiments
commandant in Neder-Saksen, die de mi
litaire opleiding voor drie weken heeft op
geschort: in die drie weken geeft hij de
jongens les in politieke en staatkundige
zaken.. Het Westduitse leger trekt overi
gens per week vier uur uit voor het on
derwijs in staatkunde. Dat ook hierin een
gevaar schuilt, dat ook hierbij een voor
lichting toegepast zou kunnen worden, die
minder gewenst is is niet denkbeeldig
wanneer men op het verleden let. Maar
de Westduitse legerleiding kan niet an
ders. Zij zegt geen jongens tot soldaten te
kunnen opleiden die van toeten noch bla
zen weten van het doel waarvoor zij wor
den opgeleid: de verdediging van het Wes
ten, de vrijheid, enkele principiële begrip
pen.. de democratische vrijheid is alleen
voor hen. die uit Oost-Duitsland komen,
een scherpomlijnd begrip. De anderen hou
den het bij jazz, sport en de snelheid van
„hun" tanks.
Advertentie
A dnortpntie
maakt Uw gróantén zo lekker.
(Van onze correspondent in Bonn)
In deze tijd voor Pasen krijgen de West
duitse schoolkinderen hun schoolrappor
ten en wordt bekend gemaakt of ze al of
niet zijn overgegaan. En daarmee ge
paard gaat angst angst bij kinderen,
die bang zijn wegens het beruchte slechte
rapport, voor zitten blijven, voor het boze
gezicht van vader of moeder thuis. In Dus
seldorp verdwenen onlangs twee broer
tjes. Men kon ze in geen velden of wegen
terugvinden, het leek wel of ze van de
aardbodem verdwenen waren. Na vier da
gen vond men ze terug: verlopen, onder
voed, grauw en vies van de vlucht. Oor
zaak: het slechte rapport! In dezelfde stad
verdween een twaalfjarige, die pas na een
volle week boven water kwam. Deze en
andere verdwijningen heeft de Dussel-
dorpse politie er toe gebracht eens een
nauwgezet onderzoek in te stellen naar de
oorzaken ervan. En daarbij bleek, dat in
oktober vlak voor het uitreiken van de
herfstrapporten, in tijd van enkele dagen
niet minder dan zestien kinderen op de
vlucht waren geslagen uit angst wegens
het slechte rapport. Vier van hen zaten
in dezelfde klasse. De politie had er in
oktober eigenlijk weinig aandacht aan be
steed. Tenslotte lopen er wel meer kinde
ren weg, die allen later weer gevonden
plegen te worden. Maar het feit, dat kin
deren verdwijnen juist vlak voor het uitrei
ken van rapporten, had te denken gegeven
(Van onze correspondent in Parijs)
Ook rond de strafzaak van de indus-
trieel-multi-miljardair Jean Lacaze, die
de stiefzoon van zijn zuster vanwege een
erfeniskwestie uit de weg zou hebben wil
len laten ruimen, is, tengevolge van de
zwijgplicht die de Franse regering alle
gerechtelijke en politiële instanties op
gelegd heeft, tenminste officieel, weer een
stilte gevallen. De kranten blijven zich
niettemin met de drie of vier hoofdperso
nen van dit schandaal-feuilleton bezighou
den en zo werden er ook na de arrestatie
van de tussenpersoon dr. Lacour nieuwe
figuren genoemd, die binnenkort in staat
van beschuldiging gesteld zouden worden.
Die geruchten kunnen nu echter officieel
niet meer bevestigd, noch ontkend wor
den.
Commandant Rayon, een avontuurlijke
figuur uit de kringen van de Franse con-
tra-spionnage, die ook in de gaullistische
bewegingen een grote rol heeft gespeeld,
is in zijn woonplaats Antibes, waar hij een
café-restaurant drijft, een reeks spreek
beurten begonnen waarin hij de beschul
digingen tegen Lacaze herhaalt en er bo
vendien nog een paar schepjes boven op
werpt. Rayon zou indertijd door dr.
Lacour, de gearresteerde lijfdokter en
vriend van de stiefmoeder van Jean-
Pierre Guillaume, zijn opgedragen die
jonge man uit de weg te ruimen. Hij
had voor die opdracht al dertien mil
joen franken getoucheerd, een bedrag dat
volgens de tegenpartij echter bestemd zou
zijn geweest om de commandant in staat
te stellen zijn restaurant van het dreigend
faillissement te redden.
Rayon heeft, ten overstaan van twee
duizend mensen, nu ook in het openbaar
verklaard dat hij de rol van sluipmoorde
naar alleen gespeeld had om het slachtof
fer uit de handen van werkelijke „tureurs"
te redden, en bovendien het nodige belas
tende materiaal te verzamelen waardoor
zijn opdrachtgevers op het juiste ogen
blik door de politie konden worden ont
maskerd. Na deze ontboezemingen heeft
de groep Lacaze een nieuwe aanklacht bij
de justitie ingediend tegen de comman
dant wegens valse beschuldiging. Na zijn
Advertentie
Meer dan 50 modellen in
IH A y JUWELIER
horloger
BARTELJ ORISSTR A AT 2 - HAARLEM
eerste spreekbeurt werd de commandant
onder het flashlicht van tientallen pers
fotografen omhelsd door zijn „slachtoffer",
die Rayons voorstelling van zaken wel
blijkt te onderschrijven.
Ook Maïté, de „call-girl" die de steen
aan het rollen heeft gebracht en daarna
haar beschuldigingen aan het adres van
haar vriend Guillaume en de Lacazes
reeds tweemaal heeft herroepen, is nadat
ze zich weken lang in een Parijse flat had
opgesloten, eveneens voor het voetlicht ge
treden. Ze hoopt binnenkort een carrière
als filmster te beginnen. De film zal spe
len in de mondain-politiek-financiële on
derwereld van Parijs, en iedere gelijke
nis met de kringen die door de zaak-La-
caze in het brandpunt van de belangstel
ling zijn geplaatst, zou misschien niet he
lemaal toevallig zijn. Wanneer Maïté haar
uiterlijk als filmster wel mee heeft, dan
is ze tot dusver nog niet al te rolvast ge
bleken. Een kassucces zou die film niette
min wel eens kunnen worden..
en leidde tot de conclusie dat dat ver
dwijnen inderdaad iets te maken had met
angst voor zitten blijven of angst alleen
wegens het slechte rapport zonder meer.
De Dusseldorpse politie meent, dat geen
enkel kind op de vlucht slaat zonder dat
daarvoor een goede reden is aan te wij
zen. En in negen van de tien gevallen,
aldus de conclusie, zijn het daarbij de
ouders, die in gebreke zijn gebleven. Het
viel bij voorbeeld op, dat vele kinderen,
die op de vlucht sloegen, uit een gezin kwa
men, waarin de vader of ontbreekt óf ve
le dagen per week afwezig is. Of waarin
vader en moeder beiden werken.
Daarbij komt de uitzonderingspositie,
waarin West-Duitsland op het stuk van de
verhouding kinderen-ouders verkeert ten
gevolge van de oorlog en de naoorlogse
economische nood. Volgens een opgave
van de betrouwbare „Frankfurter All-
gemeine Zeitung" leven er in de bonds
republiek niet minder dan 2,5 miljoen kin
deren, die geen ouderlijk huis hebben, dan
wel hun vader óf hun moeder missen, 8,6
miljoen vrouwen zijn in West-Duitsland in
een volledige baan werkzaam. Eén op de
vier of vijf kinderen in West-Duitsland
groeit zonder moeder op. Enzovoort. Al
lemaal mogelijke oorzaken, waardoor in
zovele gevallen het gemiddelde Westduit
se kind niet normaal wordt opgevoed,
waarom het de nodige rust thuis ontbeert
en waarom het voor slechte rapporten of
een dreigend zittenblijven dan maar vlucht
zonder enig doel uiteraard.
Het is een tragisch uitvloeisel van de
oorlog, waarmee men in de Bondsrepu
bliek bepaald niet overal raad weet. De
gevallen in Dusseldorp hebben in elk ge
val duidelijk gemaakt, dat men precies
weet waar de schoen wringt. Helaas wil
dat nog niet zeggen, dat men de moeilijke
situaties kan veranderen, omdat het hier
vaak om gevallen gaat waaraan niets
meer is te veranderen. Waar bij voor
beeld moeder de vrouw al jaren lang haar
steentje bijdraagt aan het gezinsinkomen,
daar kan zij niet zo maar ophouden met
werken. Daar blijven de kinderen „sleutel
kinderen" die 's ochtends, gewapend met
een sleutel aan een touwtje om de hals,
naar school gaan en die zelf ver voor
vader en moeder van hun werk terugkeren
de weg in huis zullen moeten vinden.
En waar moeder geniet van een pensioen
omdat vader gesneuveld is, daar zullen
zogenaamde „Onkel-Ehen" (oom-huwelij
ken) bij de vleet blijven bestaan: „huwe
lijken", waarbij moeder met een nieuwe,
meestal oudere, man samenwoont, die
door de kinderen „oom" wordt genoemd.
De gang naar het gemeentehuis voor een
wettig huwelijk zou de weduwe op haar
pensioen komen te staan en dat kan men
nét niet missenEr zal dan ook een
halve generatie over heen moeten gaan
voor aan al deze oorlogsuitwassen een ein
de is gekomen. In die tussentijd betaalt de
Westduitse jeugd het gelag, nu al minstens
tien jaar!
INTERIEURVERZORGING
BARTELJORISSTR. 13-17 HAARLEM
De minister van Buitenlandse Zaken, mr.
Luns, zal op 21 maart naar de Verenigde
Staten vertrekken. Hij zal daar de verga
dering bijwonen van de ministerraad van
de NAVO, die te Washington zal worden
gehouden ter herdenking van het 10-jarig
bestaan van het verdrag. Van de Neder
landse delegatie naar deze bijeenkomst
maken tevens deel uit: mr. D. U. Stikker,
hoofd der Nederlandse vertegenwoordiging
bij de NAVO te Parijs. Dr. H. R. van Hou
ten, directeur-generaal van het Directoraat
Politieke Zaken van het departement, mr.
Th. H. Bot, chef directie NAVO en W.E.U.-
zaken, jhr. mr. J. A. de Ranitz, plaatsver
vangend hoofd der Nederlandse vertegen
woordiging bij de NAVO, en mr. H. M. A.
Kamerling Onnes van de directie NAVO
en W.E.U.-zaken.
In aansluiting aan zijn bezoek aan Wash
ington zal mr. Luns gedurende enkele da
gen deelnemen aan de beraadslagingen in
de bijeenkomst van de economische en so
ciale raad der Verenigde Naties, die in
Mexico City zal worden gehouden.
Het lijkt vaak, alsof de Amerikanen er
niet in geslaagd zijn het enorme moder
niseringstempo in hun land geestelijk bij
te houden. Naast alle gigantische herbouw
plannen van oude stadswijken, naast de
hoog opgevoerde automatisering in de in
dustrie, naast de ijskasten, wasmachines,
afwasmachines, elektronisch gecontroleer
de fornuizen (als dat een niet te ouderwets
woord is) en naast al die andere talloze
verschijnselen van een bliksemsnelle tech
nologische ontwikkeling, zijn vele Ame
rikanen bepaald niet veel moderner dan
hur. ouders in hun levensopvattingen. Hier
en daar lijkt men zich zelfs krampachtig
aan de oude opvattingen en meningen vast
te klampen. Misschien is dat afweer tegen
over die snelle ontwikkeling, die onstuit
baar over dit volk is heen gevloeid.
Mijn hospita in de flinke, sterk geïn
dustrialiseerde provinciestad Trenton is
van dit alles een goed voorbeeld. Ik her
inner mij, dat mijn grootmoeder, alvorens
haar bezoek kwam, in eigen huis een hoai
opzette. Dat hoorde
zo. Mijn hospita nu,
die de 45 zeker nog
niet gepasseerd is, zet
waarschijnlijk meteen
's ochtends bij 't op
staan haar hoed al
op. Ik heb haar nog
slechts één keer in of
buiten huis zonder
hoed gezien. Dat was
toen ik haar iets ging vragen. Zij zat te
lezen in haar kamer; maar niet zodra was
ik binnen, of zij liep naar een kast, haalde
daar een zeer opmerkelijk lelijke hoed uit
en plaatste het ding zo voordelig mogelijk
op het hoofd. Pas daarna kon het gesprek
beginnen.
Zij rijdt een blinkend nieuwe automo
biel, voorzien van alle chroom, goud,
kleurschakeringen en vinnen die de mo
derne Amerikaanse auto's mooier moeten
maken. Maar boven aan iedere zitplaats
ligt een antimakassartje. Boven de
enorme, van alle gemakken voorziene ijs
kast in mijn keuken, hangt een ongemeen
lelijk schilderij, dat waarschijnlijk uit het
einde van de negentiende eeuw stamt: een
soort vage Griekse godin, geheel in roze
en pastelblauwe sluiers gehuld, met op de
achtergrond een bijzonder grote vaas met
duidelijke kunstbloemen.
In dit heel land viert 't behangselpapier
met grote, wild gekleurde bloemen nog
hoogtij. Hypermoderne televisie-toestellen
staan op balpoottafeltjes met gehaakte
kleedjes. Lampen met franje-randjes zijn
overal aan de orde van de dag en al zijn
dan ook de conventies in dit land tussen
de mensen onderling veel „gemakkelijker"
dar in Europa, er wordt lijkt mij met
veel meer striktheid de hand aan gehou
den. Het afwijken van een conventionele
gedragslijn, in Nederland steeds meer
voorkomend en door iedereen glimlachend
geaccepteerd, is in een provinciestad als
deze hoofdstad van de staat New Jersey
bepaald niet zo gebruikelijk.
Het bloeiende instituut bij voorbeeld van
de „cocktail party", die kwalijkste van
alle soorten feestjes en ontvangsten, is aan
eer. aantal scherpe regels gebonden. Alle
regels heb ik nog niet kunnen ontdekken,
maar het is me in elk geval duidelijk ge
worden, dat men niet langer dan hoogstens
tien minuten met dezelfde medegast mag
praten; ook niet als hij of zij aardig of
interessant is. Iedereen moet zijn beurt
hebben. De tien minuten met de zeurkous
zijn eveneens zeer obligaat.
Dit zijn maar een paar voorbeelden. Er
zijn er ongetwijfeld veel meer te vinden.
Ik zal voor u blijven zoeken. Want dit is
een onverwacht verschijnsel voor de be
zoeker van dit land.
E. 'Romatjn
