Naspel van de verkiezingen
„Nederland gebruike zijn gaven
tot heil van andere volken"
Wereldraad vraagt volharding
bij overleg over kernwapens
Prof. mr. L. W. G. Scholten sprak op
Christelijkscholendag in Haarlem
Op en om het
Binnenhof
19
Minister nu akkoord
Congresgedeelte van nieuw
RAl-complex mag nu
gebouwd worden
Kantoorgebouw van
Verolrae's scheepswerf
afgebrand
Betrapte inbrekers wierpen
brandende snij apparaten
op de vloer
Geen waterkanon in
Amsterdam
C.N.V.-studieconferentie
over bezitsvorming
Oprichting van beleggingS'
fonds overwogen
Vechtpartij in Amsterdams
cabaret berecht
Prot. Chr. Boekverkopers
Mr. K. van der Mandele over
heroprichting Hanzeverbond
Twee doden in het verkeer
KERKELIJK LEVEN
Waterpoloprogramma
VRIJDAG 20 MAART 1959
De Nederlander heeft door de eeuwen heen enkele kenmerkende, positieve
eigenschappen bezeten, waarmee hij in de geschiedenis een rol heeft gespeeld.
Dat zijn de geweldige drang naar zelfstandigheid, de geestelijke vrijheid en het
reiken naar de uiterste, zelfs onbereikbare verten. Die eigenschappen heeft de
Nederlander ook nu nog en hij heeft de plicht ze te zien als gaven, waarvoor hij
dankbaar moet zijn en die hij met vreugde kan uitdelen ten nutte van anderen.
Deze eigenschappen zijn in deze tijd en ook in de toekomst van grote betekenis
voor de verkondiging van het Evangelie. De taak van het christelijk onderwijs is
zo belangrijk, omdat dit een vertegenwoordigster is van de roeping, die God aan
het Nederlandse volk heeft gegeven. Dit is de kern van het referaat, dat prof. mr.
L. W. G. Scholten donderdagmiddag onder de titel ..De band met het verleden"
hield in de tuinzaai van het Concertgebouw in Haarlem tijdens de zevende
Scholendag van de Bond van christelijke scholen voor Haarlem en omgeving.
Spreker stelde allereerst vast, dat de
band met het verleden thans niet zo'n gro
te betekenis heeft. Men ziet liever naar
de toekomst, hoe beklemmend die ook is.
In de huidige schoolboeken behandelt men
de vaderlandse en de algemene geschie
denis door elkaar en dan meestal nog
slechts een bepaald tijdvak, dat niet in
staat is de grote betekenis van de band
met het verleden te doen zien. Men kan
tegenwerpen: Is dat nu zo verschrikke
lijk? Prof. Scholten wees deze tegenwer
ping echter af, door ter illustratie er op
te wijzen, dat vele Nederlanders zich in
de bezettingstijd, en ook nog maanden
daarna wierpen op historische lectuur. In
de beschrijving van het verleden herken
de men zichzelf. In onze tijd van Europese
en wereldorganisaties op allerlei gebied
moeten wij ons Nederlanderzijn en het
lidmaatschap van grote volkerengemeen
schappen tegen elkaar zien af te wegen.
Voor dit probleem bestaat geen menselij
ke oplossing, aldus spreker. Naast het
streven naar samenbundeling en het be
leven van de gemeenschap ziet men het
streven naar de beleving van het eigene.
Deze twee lijnen lopen echter ook door de
Heilige Schrift en ook door ons eigen le
ven. Wat geeft die band met het verleden
in onze eigen omgeving ons te zien? Waar
om is het een voorrecht Nederlander te
zijn? vroeg prof. Scholten, die hierna de
drie kenmerkende eigenschappen: drang
naar zelfstandigheid, de geestelijke vrij
heid het willen bereiken van de uiterste
grenzen besprak en toelichtte met voor
beelden. Weliswaar staan tegenover deze
positieve kenmerken twee negatieve: de
drang naar materialisme en het streven
naar individualisme. Doch de Nederlan
der heeft ook thans de plicht zijn goede
Amsterdam heeft van de minister van
Wederopbouw bericht ontvangen, dat de
ze bereid is voor het eerste halfjaar van
1960 goedkeuring te verlenen voor het
congresgebouw, dat één geheel gaat uit
maken met het in aanbouw zijnde R.A.I.-
tentoonstellingscomplex aan het Europa
plein. Nadat de eerste paal voor dit ten
toonstellingsgebouw was geslagen hebben
B. en W. alles in het werk gesteld om ook
voor het congresgedeeltc goedkeuring te
verkrijgen, die mede van belang was voor
de continuïteit in de bouw. Deze goedkeu
ring is thans door de minister toegezegd.
Het nieuwe R.A.I.-gebouw, waarvan de
kosten geschat worden op ƒ15.500.000, zal
tweemaal groter worden dan het Ameri
kaanse paviljoen en het Russische pavil
joen op de wereldtentoonstelling tc Brus
sel tezamen.
Het congresgebouw, waarvoor de minis
ter van Wederopbouw thans goedkeuring
heeft verleend, zal bestaan uit een ruime
ontvanghal met daarboven de grote con
greszaal. Deze zaal krijgt een accommo
datie voor 800 mensen aan tafels of voor
1200 mensen op stoelenrijen. Het balkon
biedt plaats aan 300 mensen.
Het copgresgedeelte zal zeer modern
worden ingericht niet alleen wat de ver
warming, verlichting en luchtverversing
betreft, maar geïnstalleerd worden met
de modernste middelen der congrestech
niek, zoals een installatie voor gelijktij
dig vertaling van het gesproken woord in
verschillende talen.
Twee inbrekers, die vannacht probeer
den met snijbranders de brandkast van
Verohne's scheepswerven in Alblasser-
dam te openen, hebben een brand veroor
zaakt die aan het bedrijf bijna onherstel
bare schade heeft toegebracht.
Het tweetal werd in het holst van de
nacht betrapt door de nachtwaker van het
bedrijf, toen zij de brandkastdeur al en
kele centimeters hadden doorgebrand. Zij
wierpen hun meegebrachte snijbranders
brandend op de grond en sloegen op de
vlucht. De waker rende de gemaskerde
mannen achterna, maar zij ontkwamen in
de duistersnis. Toen hij op het werfterrein
terugkwam, lekten de vlammen al uit het
houten kantoorgebouw. Enkele uren later
was de gehele administratie van het be
drijf en ook het. niet te vervangen archief
nog slechts een walmende massa. De be
drijfsschade, die hierdoor ontstaan is, is
zo groot dat men vermoedelijk nog lie
ver had gezien dat de dieven er met de
f 80.000 die in de brandkast lagen, van
door waren gegaan. Enige aangrenzende
houten gebouwen en opslagplaatsen voor
olie en propaangas liepen bij de brand
ernstig gevaar. Met 17 stralen heeft men
deze gebouwen kunnen nathouden en daar
door ook kunnen redden. De vuurzee in he
administratiekantoor werd geblust door
de bedrijfsbrandweer van Verolme, de ge
meentebrandweer van Alblasserdam en
vier brandweren van omliggende bedrij
ven. De B.B. hielp bij het opruimingswerk.
eigenschappen te zien als gaven en deze
uit te dragen tot heil van anderen.
Achtergebleven gebieden
Het christelijk onderwijs heeft de roe
ping hierop te wijzen bij het bespreken
van de beginselen der moderne zending.
Tijdens de gedachtenwisseling over het
referaat van prof. mr. Scholten kwam on
der andere het aandeel, dat Nederland
heeft in de hulp aan de achtergebleven ge
bieden ter sprake. Daarbij sprak de inlei
der als zijn mening uit, dat deze hulp niet
in de eerste plaats materieel, doch gees
telijk moet geschieden. Zending en missie
spelen hierbij een zeer grote rol. Het gaat
niet alleen om mensen, die honger en ge
brek lijden. Men kan zelfs Frankrijk een
onderontwikkeld land noemen, omdat het
geen gezag meer kent, zei prof. Scholten.
Spreker beschouwde het in dit verband
als een gebrek van het Nederlandse volk,
dat het voor 1940 de kansen om de Duit
sers te wijzen op de gevaren van het na-
tionaal-socialisme niet heeft benut.
Des morgens was de Scholendag ge
opend door de voorzitter van de Bond, de
heer B. J. Thijssen. Hij verwelkomde on
der andere de stichter en oud-voorzitter
van de bond, wethouder W. C. Bakker,
alsmede de inspectrice van het kleuter
onderwijs, mejuffrouw M. Th. Ritmees
ter. De heer Thijssen zei onder meer, dat
de jaarlijkse Scholendag onder andere
dient om zich te bezinnen op de taak, die
het christelijk onderwijs bij de verkondi
ging van hel Evangelie heeft.
De heer Albert Vogel droeg fragmenten
voor uit ,.Tk en mijn Speelman" van Aart
van der Leeuw.
Een gezellige broodmaaltijd in Brink-
mann aan de Grote Markt onderbrak dc
ochtend- en middagvergaderingen.
Amsterdam zal voorlopig niet overgaan
tot het aanschaffen van een waterkanon
als hulpmiddel voor de politie ter beteu
geling van relletjes. Dit heeft de burge
meester, mr. G. van Hall, tijdens de be
grotingsdebatten in de Amsterdamse raad
meegedeeld op vragen van onderscheide
ne raadsleden. De burgemeester zei de in
druk te hebben, dat de Amsterdamse poli
tie opgewassen is tegen wanordelijkheden.
Hij doelde hierbij op de relletjes, die be
paalde jongelui hebben veroorzaakt op de
Dam na de verkiezingen op 12 maart.
Winkeldiefjes. In een warenhuis te
Rotterdam zijn een 17-jarige en een 18-
jarige jongen aangehouden, die ieder vijf
grammofoonplaten hadden gestolen. Bij
hen thuis werden nog 75 grammofoonpla
ten, alsmede pocketbooks aangetroffen, die
ook van diefstal afkomstig waren.
Het Christelijk Nationaal Vakverbond
heeft op een studieconferentie in Utrecht
de bezitsvorming besproken.
Dr. W. Albeda, economisch adviseur van
de Nederlandse Christelijke Bond van
Werknemers in de Hout- en Bouwnijver
heid, zei dat het eigen woningbezit het
meest aantrekkelijke object van bezits
vorming is, aangezien het alle voordelen
heeft van particulier bezit en slechts en
kele van de nadelen. De eigen woning is
onder de werknemers minder populair dan
onder de zelfstandigen. Het bezwaar dat
men aanvoert tegen eigen woningbezit
voor werknemers, de belemmering van de
beweeglijkheid, noemde hij bij de huidige
concentratie van industrieën en de neiging
om de industrie naar de mensen te bren
gen, sterk overdreven. Een voordeel van
het eigen woningbezit is juist dat dit kan
leiden tot een stabielere arbeidsmarkt.
Eigen woningbezit moet beginnen met de
bevordering van het sparen. De vakbewe
ging kan via daartoe bestaande of te cre-
eren organen meewerken.
Verzekering
De heer G. Lenderink, directeur
van een levensverzekeringsmaatschappij,
sprak over bezitsvorming door verzeke
ring. Momenteel is bij levensverzekerings
maatschappijen en bij bedrijfspensioen
fondsen een bedrag van rond elf miljard
gulden is verzekerd. Het totale premie
inkomen van deze instellingen beloopt on
geveer 1300 miljoen gulden per jaar. De
voordelen van bezitsvorming door middel
van verzekering zijn volgens hem onder
andere dat er een regelmatige spaarpres-
tatie wordt gevraagd en dat er een gerin
ge ontsparingsmogelijkheid bestaat, aan
gezien afkoop nadelig is voor de verzeker
de. Een nadeel is dat het bezit niet bin
nen enkele dagen liquide is te maken en
dat er geen waarborg is tegen koopkracht
daling van het geld.
Effectenbezit
Prof. mr. H. J. Hellema zou op de stu
dieconferentie spreken over bezitsvor
ming door effecten. Daar hij do.or ziekte
verhinderd was, nam de voorzitter van
het C.N.V., de heer M. Ruppert zijn taak
over. Hij zei dat men in het kader van
het convent van christelijk-sociale organi
saties bezig is met de oprichting van een
beleggingsmaatschappij of -fonds wegens
de groeiende behoefte aan risicodragend
kapitaal, de geldontwaarding en het stre
ven naar het wegnemen van de tegenstel
ling tussen kapitaal en arbeid.
De mogelijkheden om langs individuele
weg tot effectenbezit te komen zijn voor
de werknemers zeer beperkt, zei de heer
Ruppert. De deskundigheid ontbreekt
meestal en bovendien kan men met een
klein vermogen moeilijk een goede risico
spreiding realiseren. Hij was er dan ook
van overtuigd, dat een gemeenschappelij
ke belegging in effecten zeer gewenst is.
De oprichting van een gezamenlijke be
leggingsmaatschappij levert echter vele
moeilijkheden op. Een dergelijk fonds zal
de risico's zeer moeten beperken en de
beleggingen moeten verspreiden over obli
gaties, aandelen en onroerende goederen.
Voor het beleggingswerk zal men, tenge
volge hiervan, een grote groep deskundi
gen nodig hebben. Voor deze staf zullen
hoge kosten gemaakt moeten worden,
evenals voor het acquisite-apparaat en
hierdoor zou het rendement van de beleg
gingen aanzienlijk dalen, aldus de heer
Ruppert. Men zoekt in het convent naar
een oplossing van deze problemen.
De rechtbank te Amsterdam heeft de
36-jarige gewichtheffer T. van der V., die
op 29 juli van het vorig jaar een relletje
veroorzaakte in het cabaret 't Uiltje aan
het Thorbeckeplein in de hoofdstad we
gens lokaalvredebreuk veroordeeld tot
vier maanden gevangenisstraf waarvan
2 maanden voorwaardelijk en terbeschik
kingstelling van de regering.
Het strafblad van de verdachte bevat
14 veroordelingen, waarvan 11 wegens ge-
welddelicten. Op de dag van het relletje
in het cabaret waren nog 2 voorwaarde
lijke straffen, een van 3 maanden en een
van 14 dagen, niet vereffend. Deze onder
gaat Van der V. thans.
In haar eerste te Utrecht gehouden ver
gadering heeft de op 9 februari opgerich
te vereniging van Protestants Christelijke
Boekverkopers met algemene stemmen
als bestuur gekozen: de heren T. S. Lod
der, Arnhem, voorzitter; R. Brems, Zeist,
secretaris; J. J. Dekkers, Dordrecht, pen
ningmeester; L. Berkelaar, Utrecht, D. J.
Haverman, Amsterdam, A. J. v. d. Ree,
Baarn en J. Vernhout, Haarlem.
In Engeland is de politie bezig met een
intensieve speurtocht naar de juwelen
ter waarde van een miljoen gulden,
die tien dagen geleden in Southampton
uit de auto van Sir Bernhard en Lady
Norah Docker zijn gestolen. Kikvors
mannen zoeken in het riviertje de It.
chen bij Woodmill, in de buurt van
Southampton, naar de verdwenen
edelstenen.
De voorzitter van de Rotterdamse Ka
mer van Koophandel, mr. K. P. van der
Mandele, heeft in een te Hamburg voor het
Duits-Nederlandse Genootschap gehouden
rede de wederoprichting bepleit van het
voormalige Hanzeverbond, dat gevormd
werd door de Kamers van Kopphandel van
Europese landen, liggende aan de Noord
zee en de Oostzee. De wederoprichting
van het Hanzeverbond zou volgens dr. Van
der Mandele een middel kunnen zijn om d
handel met het oostelijke blok te bevrode-
ren.
Volgens dr. Van der Mandele is na het
bezoek van Mikojan aan de Verenigde Sta
ten steeds duidelijker geworden dat er
nauwere handelsbetrekkingen tussen oost
en west te verwachten zijn. Alleen Europa
kan het goederenoverschot van de Sovjet-
Unie opnemen en de goederen leveren,
die de .Sovjet-Unie nodig heeft voor haar
ontwikkeling. Er moet voor deze handels
activiteiten een instrument worden gevon
den, dat voor het oostelijke blok aanvaard
baar is. De natuurlijke afnemers van het
westen zijn de landen in het Sovjet-Azia
tische blok. De Euromarkt kan op de lange
duur de economische positie van Europa
niet redden, aldus dr. Van der Mandele.
De negenjarige Johanna Schuttert, die
maandagmiddag in de omgeving van Tol-
lebeek door een vrachtauto werd aangere
den en die ernstig gewond naar het R.K.
Ziekenhuis in Zwolle werd vervoerd, is
daar overleden.
De 15-jarige M. van den Berge, die op de
fiets een pony op de Zanddijk bij Yerseke
begeleidde, werd door het paarje onver
wacht op de linkerweghelft geduwd, juist
op het moment, dat een achterop komen
de vrachtwagen wilde passeren. De jon
gen werd aangereden en was op slag
dood.
De uitvoerende raad van de Wereldraad
van Kerken heeft een verklaring aange
nomen, waarin ertoe wo"dt aangespoord
de proeven met kernwapens te staken. Dit
geschiedde tijdens een onlangs gehouden
vergadering van de uitvoerende raad te
Genève. De verklaring werd overhandigd
aan de delegatieleiders van Engeland, de
Verenigde Staten en Rusland, terwijl de
ze in Genève aan het 'onderhandelen wa
ren over het staken van de proeven.
De verklaring luidt:
Sedert de mens de kracht van het atoom
ontketende hebben de volken der wereld
in voortdurende vrees verkeerd voor de
daarmee dreigende vernietiging en uitge
zien naar de belofte, die deze ontwikke
ling in zich besloten hield. Vol hoop heb
ben zij gezocht maar tot heden zonder
succes naar stappen, die het oorlogsge
vaar tot een minimum beperken en de
atoomkracht voor vredesdoeleinden vrij
maken.
De conferentie over 't staken van kern
proeven te Genève, zou de huidige impas
se kunnen doorbreken. De aanzienlijke
voortgang, bereikt in de technische bena
dering van het ontdekken der proeven
moet het nu voor de politieke leidslieden
mogelijk doen zijn constructieve overeen
komsten te bereiken.
Zowel de Wereldraad van Kerken, als de
bij hem aangesloten kerken in veie delen
van de wereld, hebben herhaaldelijk in
verklaringen en vertogen het pleil gevoerd
voor een dusdanige benadering van de
ontwapening, dat men zou kunnen begin
nen met een gecontroleerde staking dei-
proeven. Het is daarom, dat deze uitvoe
rende raad van de Wereldraad van Kerken
op het ogenblik te Genève bijeen de po
gingen. welke thans in het werk worden
gesteld om dit doel te bereiken, met vreug
de begroet.
Wij ontveinzen ons niet, dat het pro
bleem van de internationale controle het
haast onoverkoombaar moeilijke punt is.
De macht van de controlerende commis
sie, maar evenzeer de samenstelling van
de inspectie-ploegen, zijn in het geding.
Volharding in de poging deze moeilijkhe
den op te lossen, is een verantwoordelijk
heid, welke de onderhandelende regerin
gen dragen tegenover alle volken.
HAASTIGE SPOED IS ZELDEN GOED,
zullen wellicht sommigen zeggen, sinds ïl.
zaterdag aan het licht kwam, dat het Ge
reformeerd Politiek Verbond juist 25 stem
men beneden de kiesdeler was gebleven
en daardoor geen Kamerzetel had verkre
gen, gelijk men op grond van de op don
derdag 12 dezer 's avonds laat bekend ge
worden voorlopige berekening van de ver
kiezingsuitslag had aangenomen. De mis
rekening zou een gevolg geweest zijn van
onnauwkeurige optellingen door een of
meer van de achttien hoofdstembureaus
gemaakt, en misschien ook wel van aan
vankelijk door enige stembureaus in hun
opgaven begane vergissingen. Bij elk van
de achttien hoofdstembureaus komen de
cijfers binnen afkomstig van de stem
bureaus der stemdistricten waarin de acht
tien kieskringen verdeeld zijn: per duizend
kiezers ongeveer bestaat er een stemdis-
trict met een stembureau. In het hele land
zijn derhalve omstreeks zesduizend stem
bureaus aan het werk geweest. Als men
dan nog bedenkt dat er bijkans zes miljoen
geldige stemmen zijn uitgebracht is het,
in het licht van deze cijfers, alleszins be
grijpelijk indien er bij de met spoed on
dernomen optellingen en daaropvolgende
berekeningen hier en daar wat foutjes be
gaan worden. Dat is niet meer dan mense
lijk en dat is waarlijk ook geenszins een
nieuw verschijnsel. In het onderhavige ge
val waren zij echter van invloed op de
totale uitslag. Tenslotte kwam er immers
uit, dat de P.v.d.A. er een zetel bij kreeg,
waardoor de achteruitgang van die partij
tot slechts twee Kamerzetels beperkt bleef,
terwijl dan het Gereformeerd Politiek Ver
bond niemand van zijn kandidaten ver
kozen zag, hetgeen het voordeel opleverde,
dat nu het aantal fracties in de Tweede
Kamer gelijk blijft aan het aantal groepen
en groepjes in de oude Kamer, te weten
acht. Het vreemde van deze historie was,
dat inmiddels degene, van wie men ge
meend had dat hij wel als aanhanger van
die partij zitting op het Binnenhof had
gekregen, reeds door de Koningin in ge
hoor was ontvangen.
Adviseurs met betrekking tot
kabinetsformatie
Sinds 1946 toch pleegt het staatsbooid,
als het na de verkiezing van een nieuwe
Tweede Kamer om het probleem van kabi
netsformatie gaat, de voormannen van alle
in die Kamer aanwezige groepen in ge
hoor te ontvangen nadat eerst al de vice-
president van de Raad van State en de
voorzitters van de beide Kamers hun ad
viezen hebben uitgebracht. Van de een-
manfracties wordt het „enige" lid gehoord.
Het lag daarom sinds donderdagnacht
voor de hand, dat ook de tot het Gerefor
meerd Verbond behorende eenling in de
nieuwe Kamer een uitnodiging kreeg om
op Huis ten Bosch te komen. Na zijn be
zoek bleek echter, dat hij in feite „buiten
spel" was. Vandaar, dat zijn advies ten
slotte beschouwd diende te worden als
niet te zijn uitgebracht. Nu, veel verschil
zal dit wel niet hebben uitgemaakt met
betrekking tot het beeld, dat het staats
hoofd zich heeft kunnen vormen van de
samenstelling van de pas gekozen Kamer.
Ook is nauwelijks denkbaar, dat de overige
adviseurs een andere mening zouden heb
ben kenbaar gemaakt, indien zij geweten
hadden, dat de P.v.d.A.-groep uit 48 en
niet uit 47 afgevaardigden zal bestaan, dus
nog altijd één minder dan het aantal
K.V.P.-Kamerleden, en dat het Gerefor
meerd Verbond achter het net heeft gevist.
Achteraf kan natuurlijk wel de vraag
rijzen of het niet beter ware geweest als
degenen, die uit ervaring weten of kunnen
weten dat meermalen de cijfers van de
definitieve of officiële uitslag afwijkingen
soms wel van enige honderden stem
men van de voorlopige uitslag vertonen,
tijdig gewaarschuwd hadden nog even te
wachten met het in gehoor ontvangen van
de man van het Gereformeerd Politiek
Verbond. Het door die partij behaalde to
taal scheen namelijk zo weinig boven de
kiesdeler te liggen, dat het heel goed denk
baar was, dat gelijk tenslotte zou blij
ken de kiesdeler in feite niet eens was
gehaald. Ik kan me danook voorstellen,
dat men in de toekomst uit de jongste
ondervinding de les zal trekken om. wan
neer het weer eens voor deze of gene
partij op soortgelijke wijze een dubbeltje
op zijn kant mocht zijn, met het horen van
zulk een „twijfelachtig" gekozene nog even
te wachten.
Herstemming of hertelling
Intussen is van de zijde van het Gerefor
meerd Politiek Verbond aan de Tweede
Kamer verzocht in vijf Amsterdamse stem
bureaus „herstemming" te doen plaats vin
den omdat daar, van een formeel stand
punt uit bezien, enige onregelmatigheden
begaan zouden zijn. Laat ik nu voorop
plaatsen, dat ten opzichte van verkiezing
voor de Tweede Kamer een dergelijke ge
deeltelijke „herstemming" een onding
ware. Men kan nu eenmaal niet tot een
gedeeltelijke herstemming overgaan door
dat er tussen de in het gehele land plaats
gehad hebbende stemmingen een onver
brekelijk verband bestaat. Overigens komt
het me ook niet overbodig voor er op te
wijzen, dat een algehele herstemming nooit
beschouwd zou kunnen worden slechts te
betekenen, dat aanvankelijk begane fouten
hersteld zullen en kunnen worden. Het zou
gewoonweg een volslagen nieuwe verkie
zing worden met de mogelijkheid, dat vol
komen los van eventuele eerst begane ver
gissingen, het kiezerskorps tot een geheel
andere uitbrenging van stemmen zou over
gaan.
Kennelijk heeft het Gereformeerd Ver
bond zelf dit ook wel meteen ingezien.
Vandaar, dat het subsidiair „hertelling"
over het gehele land heeft verzocht. Hier
voor zou m.i. ongetwijfeld een en ander,
misschien zelfs veel, te zeggen vallen in
dien op zijn minst 25 keer, blijkens de
desbetreffende procesverbalen, door één of
meer kiezers, aanwezig in de stembureaus
toen daar de biljetten en stemmen geteld
en tenslotte de uitslag per bureau bekend
werd gemaakt, tegen zulk een uitslag zou
zijn geprotesteerd. Zulks, omdat die uit
slag volgens hen op een foutieve optelling
van de verschillende stemmen berustte.
Van zulke protesten is echter, naar ik ver
neem, dit keer geen sprake geweest, maar
alleen van protesten volgens welke er
zekere onregelmatigheden zouden zijn
voorgekomen, zonder dat echter vast staat,
ja zonder dat het zelfs aannemelijk is, dat
die onregelmatigheden zoals b.v. deel
neming van niet-leden van een stembureau
aan het open-vouwen van stembiljetten
tot enige wijziging van betekenis in het
eindresultaat zouden hebben geleid.
Het voorzitterschap van
dc Tweede Kamer
Bij verschijning van deze beschouwingen
zal de Kamer overigens al, ter gelegen
heid van het onderzoek der geloofsbrieven
van de gekozenen, over deze kwestie be
slist hebben.
Dat zal ook wel gebeurd zijn met be
trekking tot de samenstelling van de no
minatie van drie, waaruit de Koningin de
voorzitter benoemt, hetgeen dan steeds met
nummer één pleegt te gebeuren.
Sinds jaar en dag wil het gebruik, dat
de Tweede Kamer tot voorzitter „uitver
kiest" een der tot de talrijkste fractie be
horende leden. Ik maak mij sterk, dat
zulks ook ditmaal het geval zal zijn. In
tussen is bekend geworden, dat de fractie
van de P.v.d.A. besloten heeft thans niet
op dr. Kortenhorst te stemmen. In haar
ogen bestaat hiertoe reden sinds de door
hem op 15 december, staatsrechtelijk be
keken, ongetwijfeld begane misslag om de
meerderheid niet te ontraden, tegen de zin
van het gehele demissionaire kabinet in,
een bepaald wetsontwerp te behandelen,
hetgeen danook buiten tegenwoordigheid
van een der ministers zou geschieden. Een
dergelijk gebeuren viel, naar ik destijds al
heb uiteenegzet, kwalijk te rijmen met de
staatsrechtelijke regel inzake het gemeen
overleg tussen volksvertegenwoordiging en
ministers, dat voor het tot stand doen
komen van regeringsontwerpen onontbeer
lijk wordt geacht. Tenslotte kwam het
in anderer en mijn ogen: gelukkig niet
tot zulk een besluit, doordat de fractie van
de P.v.d.A., door de zaal te verlaten, be
vorderde dat op het kritieke ogenblik van
de stemming het quorum ontbrak.
Nogmaals, mijns inziens had bij bedoel
de gelegenheid dr. Kortenhorst inderdaad
een steek laten vallen. Volgens de fractie
van de P.v.d.A. was die fout ernstig ge
noeg om hem nu niet verder het voorzit
terschap te kunnen of willen toevertrou
wen. De vraag kan echter zeker rijzen, of
tegenover die ene fout niet zoveel goeds te
stellen valt van hetgeen dr. Kortenhorst in
de loop der jaren als voorzitter aan de dag
heeft gelegd, dat men zou kunnen gewagen
van een te zware straf voor de op 15 de-
hoar te ontvangen nadat eerst al de vice-
gezegd is dit laatste wel mijn opvatting.
Intussen meen ik tegelijkertijd afdoende
redenen te hebben om volslagen onjuist te
noemen sommiger bewering of vermoeden,
dat de door de fractie van de P.v.d.A. in
dit geval aangenomen houding samenhangt
met haar onwil of op zijn minst gebrek
aan veel bereidheid om weer regerings
partij te worden. De kwestie-Kortenhorst,
zo is mij verzekerd, staat geheel en al op
zichzelf, heeft niets, maar dan ook niets
te maken met het probleem van kabinets
formatie.
De tot de P.v.d.A. behorende afgevaar
digden namen hun beslissing om niet op
dr. Kortenhorst te stemmen nog vóórdat
hun aanvoerder, mr. Burger, ook maar iets
gehoord of gezien had van datgene, waar
mee de informateur prof. Beel doende is.
Duidelijk is ook, dat vermelde fractie
geenszins bepaaldelijk een niet-K.V.P.-er
tot voorzitter „gekozen" had willen zien.
Niet van belang ontbloot komt me in dit
verband voor, te kunnen vermelden dat
een van de belangrijke leden van de frac
tie der K.V.P. mij onomwonden en vol
komen spontaan verklaarde, het helemaal
onjuist te achten dat in een blad van zijn
richting de voorstelling van zaken was ge
geven, alsof bedoelde gedragslijn van mr.
Burger en de zijnen wèl enigermate met
het probleem van de kabinetsformatie zou
samenhangen!
Wat nu dat probleem aangaat, lijkt het
mij op het tijdstip, waarop ik het boven
staande schrijf, nog te vroeg om te voor
spellen wat er inzake de vorming van een
nieuwe ploeg zal gaan gebeuren. Ik bepaal
mij er danook toe het hoogst waarschijn
lijk te achten, dat de informateur zich alle
moeite heeft gegeven om te onderzoeken
of opnieuw samenwerking tussen de
P.v.d.A., de K.V.P. en mogelijk nog een of
meer andere partijen bereikbaar zal zijn.
Wellicht valt er de volgende week omtrent
het resultaat van dat onderzoek wel meer
te zeggen.
Dr. E. van Raalte
Men moet erkennen, dat elke overeen
komst, met hoeveel voorzichtigheid ook
opgesteld, een zekere mate van berekend
risico inhoudt voor alle partijen. Niette
min is ten overstaan van het atoomge
vaar, dat zo zwaar belast is met ernstige
consequenties voor nu en later levende
geslachten, het aanvaarden van zulk een
risico zeker gerechtvaardigd. Bovendien
is elke overeenkomst een stap verder in
de strijd om argwaan en verdenking tot
bedaren te brengen en wederzijds vertrou
wen op te bouwen.
Het doen staken van de proeven is op
zichzelf belangrijk. Indien men demon
streert, dat internationale controle met
betrekking tot het staken van de proeven
is te verwezenlijken, kan dit op de lange
duur zelfs van meer betekenis blijken bij
de ontwikkeling van geregelde en progres
sieve ontwapening.
Door deze verklaring toe te vertrouwen
aan de kerken, in de gehele wereld bij
onze raad aangesloten, dringen wij er bij
hen op aan al het mogelijke te doen om
een goed onderlegde publieke opinie op te
bouwen betreffende deze vitale kwesties.
Dit alles met name in die landen wier re
geringen rechtstreeks betrokken zijn in de
onderhandelingen over het staken van de
proeven. Voorts verzoeken wij de daartoe
door de commissie van kerken inzake In
ternationale aangelegenheden gemachtig
de personen om deze verklaring onder de
aandacht te brengen van de leiders der
delegaties op de huidige conferentie het
Verenigd Koninkrijk, de Unie van socialis
tische Sovjet republieken en de Verenigde
Staten en deze doeleinden met behulp
van een geschikt middel na te streven.
Ook Nederlanders dringen aan
Het Comité Stopzetting Atoomproeven,
dat zich reeds in mei 1956 tot de Neder
landse regering wendde met het verzoek
om de stopzetting der kernproeven met
alle kracht te bevorderen, heeft zich on
langs opnieuw tot de regering gewend in
verband met de besprekingen, die te Ge
nève werden gehouden.
Het comité vond bij dit herhaald verzoek
de steun van leden van de Hoge Raad, meer
dan tachtig hoogleraren van verschillende
universiteiten en verder van honderden
predikanten, priesters, artsen, leraren en
andere leidende figuren uit ons volksle
ven.
Tegelijk hiermee hebben drie leden van
het comité, dr. F. Boerwinkel, prof. dr.
A. de Froe en prof. dr. H. A. Tolhoek,
een bezoek gebracht aan Genève, waar
zij besprekingen hebben gevoerd met de
delegaties van Amerika, Engeland en Rus
land, die trachten een overeenkomst te
vinden betreffende de stopzetting der
kernproeven.
Zij hebben met name uitvoerig gespro
ken met de hoofden der Amerikaanse en
Russische delegaties, James Wadsworth
en Semione Tsarapkin, en hebben de in
druk gekregen, dat deze zeker van goede
wille zijn om tot resultaten te komen, maar
<iat beiden te maken hebben met remmen
de krachten in eigen land, waardoor zij
aan strikte richtlijnen zijn gebonden. Bei
den achtten het van groot belang, dat de
wereldopinie nog veel meer dan tot nu
toe, op dit punt wakker wordt en zich dui
delijk zal laten horen.
Beiden waren ervan overtuigd, dat het
van het grootste belang is om snel tot een
stopzetting te komen, daar andere landen,
zoals Frankrijk, reeds gereed staan ook
kernexplosies te doen plaatsvinden.
Dr. Boerwinkel heeft vóór 't vertrek van
de deputatie naar Genève een brief met
goede wensen voor welslagen ontvangen,
zowel van de aartsbisschop der rooms-
katholieke kerk mgr. B. Alfrink, als van
de voorzitter van de hervormde synode,
dr. A. A. Koolhaas.
De deputatie heeft te Genève contact
opgenomen met de secretaris van de we
reldraad van kerken, dr. W. A. Visser 't
Hooft. Deze juichte de actie van het comi
té toe en meende, dat er nog veel meer
aandrang op de conferentie moest wor
den uitgeoefend.
Voor de waterpolocompetitie district
Noordholland luidt het programma:
Maandag 23 maart in d® overdekte in
Umuiden, dames tweede klasse: VZV
DAW. Heren vijfde klasse: VZV 3—DWT 4.
Dinsdag 24 maart in het Sportfondsen-
bad in Zaandam, dames tweede klasse:
Nereus 2DWR. Heren derde klasse:
KroosduikersHaarlem. Heren tweede
klasse: Nereus 2DAW 2.
In het Sportfondsenbad in Haarlem,
Jeugdcompetitie KNZB, heren: HVGB
Het IJ. Heren vijfde klasse: DWR 3
HPC 3.
Zaterdag 28 maart zijn in het Sport
fondsenbad in Haarlem vastgesteld: Heren
vierde klasse: Haarlem 2VZV 2. Heren
derde klasse: HPC 2DAW 3. Heren twee
de klasse: HVGB 2DAW 2. Heren eerste
klasse: HVGB—DAW; DWR—HPC.
