Atoomschepen zijn over vijf jaar niet
duurder in gebruik dan gewone boten
Amsterdamse politie trekt ten
strijde tegen jeugdige boefjes
Wffk
Van Weer t
Kernvoortstuwing over tien jaar
economisch belang voor ons land
Proces om beeldjes uit veiling
collectie-Regnault
Ontwikkeling gaat enorm snel
Justitie wil voorkomen dat hoofdstad
een tweede Chicago wordt
Koper betaalde 1400 gulden te veel
Fa. A. EVERTS ^'"ERS
U.-l
Bollentijd
geknipt c
Toch nog een zin in het
Nederlands
Als het maar Engels is
NEDERLANDSE TANKERS STEEDS GROTER
De „Savannah": 22.000 ton
Buschauffeur schuldig
Voorte
ANEGANG 46
HAARLEM
Inbreker bezocht
winkels op Schiphol
aan botsing
Suite Bavo-orgel 1958
„Elckerlyc" in Delft
Louis de Bree maandag
vijfenzeventig jaar
Twee vaste t.v,•program
ma s in Frankrijk
DONDERDAG 23 APRIL 1 9 5 9
~p!?s<igryv- •■)-. ■•>-,• w^TO- ^ivmiyi ,.,.,v,v.y„,
I 'J*-l i s 3
Het is nu al weer even meer dan vijf jaar geleden, dat het eerste zeeschip, gecon
strueerd om door atoomkracht te worden voortbewogen, van stapel liep. In die vijf
jaar heeft dat schip, de Amerikaanse duikboot „Nautilus", meer dan 120.000 mijl
afgelegd, waarbij het een reis van bijna 2000 mijl onder het poolijs door maakte.
Een kleinere duikboot „Skate" heeft een gelijksoortige reis gemaakt en een derde
onderzeeëer, de „Sea Wolf", is zestig dagen onder water gebleven.
Daarenboven hebben de Amerikanen
drie andere duikboten te watergelaten,
voorbereidingen gemaakt om er nog zes
te bouwen en voorts zijn ze begonnen met
de bouw van het eerste oppervlakte-schip,
het gecombineerde vracht- en passagiers
schip „Savannah".
In Rusland is de romp van de atoom-
tjsbreker „Lenin" te water gelaten. De
machinerie en de drie reactoren, die het
schip zullen voortstuwen, naderen hun
voltooiing. In verschillende andere landen
is men al lang bezig met de studie, hoe
atoomkracht kan worden gebruikt by de
voortstuwing van schepen. Schepen zyn er
echter nog niet gebouwd.
Met deze woorden maakte dr. H. W.
Bowker, leider van de scheepsvoortbewe-
ginsgroep in het research-instituut voor
de atoom-energie in Harwell, Engeland,
gisteren op het congres over „Kernenergie
en koopvaardij", dat in Utrecht op de
jaarbeurs werd gehouden, duidelijk, welk
een grote vlucht de atoomenergie op het
gebied van de scheepvaart al heeft geno
men.
Er zijn echter toch nog grote problemen.
Naast de moeilijkheden waarvoor men bij
toepassing van kernenergie op het land
staat, komen er op zee nog enkele bij. Er
moeten speciale veiligheidsmaatregelen
worden genomen, het gewicht is aan be
perkingen onderhevig, en het schip be
weegt en rolt, waardoor speciale eisen aan
de reactor worden gesteld.
Economische problemen
Bovendien zullen ook economische fac
toren een grote rol spelen.
Belangrijk zijn hierbij onder meer de
brandstofkosten. Het verbruik van de
„Nautilus" was tien maal zo hoog als bij
Advertentie
Óp het congres over Kernenergie en
Koopvaardij in Utrecht is vrijwel geen
woord Nederlands gesproken. De vier in
leidingen werden, op die van professor li
lies, die Duits sprak, na, alle in het Engels
gehouden.
Zelfs die van de Nederlandse professo*
Bogaardt, van wie het toch wel de be
doeling was, dat hij Nederlands zou
spreken.
„Het spijt me, dat ik me daar niet aan
kan houden", zei hij. „Maar ik heb geen
Nederlandse vertaling bij de hand".
Waarop hij zijn in het Engels getikte toe
spraak ging voorlezen.
Toch kwam. er nog één Nederlandse zin
voor bij de inleidingen. Want professor
lilies verraste zijn toehoorders toen hij
zijn rede over de stand van zaken in
Duitsland besloot met. de in uitstekend
Nederlands uitgesproken woorden: „Ik
dank u wel voor uw aandacht".
„Zorgt u straks maar voor de Neder
landse beantwoordingen"zei de voorzitter
gekscherend.
„Op dit congres zijn verschillende me
ningen naar voren gekomen", verklaarde
voorzitter Kruseman aan het einde van het
congres over Koopvaardij en Kernenergie
In Utrecht.
„Professor Bogaardt voelt het meest
voor een Pressurised Water Reactor, dr.
Jansen voor een Boiling Water Reactor.
Professor lilies heeft zich uitgesproken
voor een Organic Moterated Reactor en
alleen dr. Bowker heeft zich op de vlakte
gehouden. Ik neem aan, dat hij geen voor
keur heeft, als het maar een Engelse reac
tor is".
een op conventionele wijze voortbewogen
duikboot. Bovendien kostte de voortstu
wingsinstallatie dertig miljoen dollar, ter
wijl een gewone installatie vier miljoen
kost.
Bij de „Savannah" zijn de brandstof
kosten echter maar tweemaal zo hoog als
die van een gewoon schip, en ook de jaar
lijkse kosten van de reactor zijn niet zo
enorm veel hoger meer dan die van de
voortstuwingsinstallatie van gewone sche
pen.
Veiligheid
Veiligheid is een belangrijke factor, zelfs
de belangrijkste. Men kan niet meer te
werk gaan zoals tien jaar geleden, toen
men proeven nam in onbewoonde streken.
Als men kernenergie voor een schip wil
gebruiken, zal dit alleen nut hebben, als
dit schip niet beperkt wordt in zijn be
wegingen.
Daarom keerde dr. Bowker zich ook zeer
beslist tegen een mening, door een der
aanwezigen verkondigd, dat men atoom
schepen eigenlijk met sleepboten havens in
en uit moest brengen. „Er gebeuren in de
praktijk meer ongelukken met niet wer
kende dan met werkende reactors" zei hij,
„laat het schip varen".
De voorzitter, de heer J. P. Kruseman,
directeur van de K.N.S.M., ging ook on
middellijk op dit punt in:
„Wanneer een schip niet zo veilig is,
dat men het met een gerust hart een haven
in kan laten varen, moet men het in het
Een model van hel eerste Ameri
kaanse atoomschip, dat „Savannah"
zal gaan heten, met de bouw waarvan
men spoedig hoopt te beginnen.
geheel niet accepteren. Anders kunnen we
net zo goed stoomschepen met motoren of
motorschepen met zeilen laten varen".
Het schip moet volledig veilig zijn.
Tegenwoordig werkt men de beveiliging
uit door een beschermingskogel, die een
barricade opwerkt tussen radio-active in
houd van de reactor en het publiek.
Men construeert stevige schilden, die bij
een aanvaring goede diensten bewijzen.
Verder zorgt men er voor, dat bij een
stranding geen gevaarlijke bodemvervor
ming op kan treden. Maatregelen worden
ook bestudeerd om te voorkomen, dat bij
zinken van het schip door aantasting van
het zeewater de bescherming gaat lekken.
Daar komt dan nog een belangrijke fac
tor bij: het gewicht. Juist de beschermende
wanden maken een groot deel van het ge
wicht van de kernreactor uit.
Men heeft in Engeland nu een reactor
met bescherming gebouwd, de „Lido". Men
neemt met deze reactor tal van proeven
met allerlei soorten schilden, om zodoende
de beste en meest economische vorm te
vinden.
Ook de schommeling van het schip levert
problemen op voor die reactoren, die een
vloeistofspiegel hebben.
In zijn conclusie herhaalde dr. Bowker
nog eens, hoe snel de technologie van de
kernenergie voortbeweegt. Hij somde de
enorme ontwikkelingen in vele landen op,
en memoreerde daarna nog eens de „Sa
vannah", welk schip niet eens gebouwd is
om economische redenen, en toch al niet
zo ver meer van gewone schepen afstaat.
Het valt te verwachten dat in 1961
atoomschepen kunnen worden gebouwd,
die maar vijf percent meer kosten maken
dan conventionele schepen. In vyf of tien
jaren zullen de kosten gelijke tred maken
met die van „ouderwetse" schepen.
„Als men het belang van kernenergie voor de Nederlandse handelsvloot wil bestu
deren, moet men kijken naar de schepen, die nu tien jaar ouder zijn of minder. Een
schip gaat namelijk twintig a vijfentwintig jaar mee. en kernvoortstuwing zal in
Nederland pas over tien jaar van economisch belang zijn. Men kan zich verder
bepalen tot schepen boven 20.000 bruto register ton.
Er zyn nu negen van deze schepen, met
een totaal van 190.000 ton. Acht er van zijn
tankers met in totaal 170.000 ton. We
moeten er echter rekening mee houden, dat
de schepen steeds groter worden, hetgeen
b\j de tankers heel duidelijk is".
Dit zei professor Bogaardt woensdag op
de Jaarbeurs. Hij toonde aan, dat de ge
middelde tanker in de periode 19521958
6800 ton mat, terwijl het corresponderende
cijfer in 1958 7800 ton is, en in 1959 8950.
Arnold en Jackson schatten, dat de be
hoefte aan tankers in tien jaar verdubbelt.
Het jaarlijkse volume van gebouwde tan
kers houdt hiermee gelijke Ired. In over
eenstemming met deze schattingen zal er
in de periode 19601970 ongeveer 130.000
bruto register ton aan het totale tanker-
volume van de Nederlandse handelsvloot
worden toegevoegd. Daar er per jaar 30.000
ton wordt teruggetrokken, zal er 160.000
ton moeten worden gebouwd. Hiervan zal
140.000 ton op rekening komen van grote
tankers. Dat betekent drie tankers per jaar.
Als de bouwkosten van één ton 1000
bedragen, zal er elk jaar voor 140.000.000
worden gebouwd.
In het jaar 1948 werden in Nederland 97
koopvaardijschepen te water gelaten, met
in totaal 1.420.000 ton, vormend 6.17% van
het wereldtotaal. Deze cijfers waren in
1953 147-3.410.000 en 7.70, in 1958 161,
5.560.000 en 5.99.
In 1948 werd écn tanker te water gelaten
van 20.000 ton, in 1953 17 met 1.580.000, in
1958 19 met 2.430.000 ton. De gemiddelde
Nederlandse tanker meet nu 21.500 ton.
Van de schepen, die op Nederlandse
scheepswerven worden behandeld voor de
Nederlandse koopvaardijvloot, bestaat zes
tig percent uit tankers, naar het volume
gerekend.
De waarde van de Nederlandse tankers,
die zijn besteld of worden gebouwd op
Nederlandse werven bedraagt driehonderd
miljoen gulden
Van 1965 tot 1970 zal er jaarlijks op de
werven ongeveer honderdvijftig miljoen
gulden omgaan bij het verzorgen van de
noodzakelijke toevoeging van grote tankers
aan de vloot.
Hoe de waarde van de Nederlandse vloot
steeds stijgt, blijkt uit de lijst, die het Cen
traal Bureau voor de Statistiek heeft ge
maakt, waarin de waarde in miljoenen
guldens wordt vermeld van de schepen
boven 500 ton, die in Nederland zijn
gebouwd: 1952: 210, 1953: 294, 1954: 449,
1955: 491, 1956: 454, 1957 670.
Professor Boogaardt liet verder zien, hoe
de gehele industrie straks bij het ontwikke
len van de kernenergie-installaties kan
worden ingeschakeld. Hij berekende, dat er
elk jaar zestig miljoen gulden zal omgaan
bij de werkzaamheden van de industrie bij
de vervaardiging van schipreactors. Daar
komen even grote bedragen bij voor de
eerste kern-installaties om elektrisch
energie op te wekken.
„Als men zich op het gebied van de
scheepsbouw wil handhaven, zal men zich
in de bouw van atoomschepen moeten ver
diepen. En als een land zich voorbereidt op
de bouw van reactoren gaat het niet alleen
om de scheepsbouw, maar ook om de in
dustrie.
De noodzakelijke industriële achtergrond
is in Nederland aanwezig, behalve mis
schien voor de produktie van de brandstof.
..Het nationaal programma voor de bouw
van kern-energiestations is tamelijk be
scheiden, aldus de professor. Voor de
komende jaren rekent men op de bouw van
één kracht-installatie in twee jaar, later
misschien één per jaar.
De installaties zullen zeker in het bui
tenland moeten worden gekocht, zodat de
industrie het veld van de kernenergie be
treedt op de manier van de licensiebouw.
Er Zijn op het gebied der scheepsvoort
stuwing door kernenergie twee groepen
gevormd.
De eerste was de Stichting voor Atomi-
sche Voortstuwing van Zeeschepen, de
S.K.K. De president is de heer Kruseman,
directeur van de K.N.S.M. Vier van de
grote scheepswerven, enkele belangrijke
zware industrieën, de Centrale Organisatie
voor Toegepast Wetenschappelijk Onder
zoek en het Nederlands Reactor Centrum
werken hierin samen. Men wil een be
staand schip met een reactor uitrusten, die
men gaat. kopen. Daardoor wil men er
varing krijgen in het werken met een
atoomschip.
De andere groep is de N.V. Scheepsbouw,
belangen, uit vele scheepswerven gevormd.
Men heeft een contract afgesloten met het
Reactorcentrum, dat een reactor zal be
studeren. of produktie in Nederland moge
lijk is. Het zal niet bij het papieren werk
alleen blijven. Beide groepen en hun werk
zaamheden vullen elkaar doeltreffend aan.
De reactor, die men in opdracht van
Scheepsbouwbelangen bestudeert, is ge
schikt voor schepen van 20.000 tot 30.000
ton. Men heeft in Nederland het kokend
water-type voor de reactor gekozen.
„We zullen niet trachten te komen tot
zelfstandige bouw van nieuwe typen. Een
dergelijke last kan ons kleine land niet
dragen. Maar wel kunnen we werken aan
de hand van beproefde systemen, en pro
beren hier verbeteringen in aan te brengen,
of zekere fabricage-methoden verbeteren.
We zijn nu zo ver. dat we een goed idee
hebben van de problemen, waarvoor we
zijn gesteld. Nu zal er met de industrie
moeten worden gepraat, die ontwikkelings
contracten moet krijgen voor de ontwikke
ling van bepaalde onderdelen. In Petten
bereiden we ontwikkelingen voor van de
brandstof, en middelen om deze te testen.
Ik zou duidelijk willen maken, dat er
nog geen geld beschikbaar is gesteld voor
de constructie van een prototype voor een
scheepsreactor. Zo ver zijn we ook nog niet.
Het is nu nog rondtasten, in het vaste
vertrouwen, dat we in een gaandeweg
betere positie zullen komen, vanwaaruit we
verdere stappen kunnen bekijken.
Het is duidelijk, dat één van die stappen
de constructie van een eigen type scheeps
reactor zal moeten zijn."
Advertentie
De „Savannah", het eerste Amerikaan
se oppervlakte-atoomschip, is een gecom
bineerde vracht- en passagiersboot van
22.000 deadweight tons. De lengte is 595
voet, de breedte 78 voet. De „Savannah"
zal zestig passagiers en een vracht van
9400 ton kunnen vervoeren.
De enige schroef zal voor een snelheid
van 21 knopen zorgen.
De „Savannah" wordt voortgestuwd
door een Pressurised Water Reactor, die
22.000 paardekrachten produceert. De re
actor wordt gestookt met 7000 kilogram
Uranium Oxyde met 4,7 percent verrij
king.
Het definitieve ontwerp is van de Bab-
cock and Wilcox Company en de De La-
val Steam Turbine Company.
Het voornaamste doel, dat vooropstond
bij het bouwen van de „Savannah" was
het produceren van een door kernenergie
voortgedreven schip, dat door de haven
autoriteiten zou worden geaccepteerd.
Daarom is de kernenergie-installatie
zeer behoudend ontworpen, ook al bete
kent dit, dat ze in haar beginvorm niet
economisch zal zijn.
De reactor is goed opgeborgen, en tegen
aanvaringsongelukken beschermd door
twee grote botsingmatten, gevormd uit
een „sandwich" van slalen platen van 1
inch met hout er tussen.
De Stockholm, varend met een snelheid
van 20 knopen, drong slechts 15 voet door
in de romp van de Andrea Doria. Daar
om verwacht men, dat een aanvaring het
beschermvat van de reactor niet zal kun
nen deren, daar dit dus is beschermd door
een vaste massa, hout, staal, en de ver
sterkte romp van het schip.
(Van onze Amsterdamse redacteur
De Amsterdamse politie is vastbesloten
een einde te maken aan de jeugdbenden,
die in de hoofdstad een plaag dreigen te
te worden. Er zijn opnieuw enige arres
taties verricht, waardoor het totaal aan
tal arrestanten op 26 is gekomen. Het gro
te aantal aanhoudingen is het gevolg van
de onderlinge rivaliteit tussen de verschil
lende benden, waardoor de arrestanten
gingen „praten". Die rivaliteit is meestal
een gevolg van ruzies over meisjes. De aan
de tand gevoelde jongelui, die worden ver
dacht van een aantal diefstallen, waren
er tijdens het verhoor als de kippen bij
om over de concurrerende benden alles te
vertellen wat zij wisten. En dat is niet ge
ring. De tenlasteleggingen, die de jonge
mannen voor de rechter zullen bren
gen, gaan over joyriding, diefstallen uit
automaten en uit geparkeerde auto's en
inbraken in diverse winkels. De buit ver
tegenwoordigt een waarde -an vele tien
duizenden guldens.
De jongens vinden elkaar in een poffer
tjeskraam, in bars en in diverse cafés.
Een groot deel van deze veelal lawaaieri
ge jeugd bestaat uit „meelopers". Zij
staan aan grote verleidingen bloot, door
dat zij zich willen spiegelen aan „de lei-
Op de tafel van de president der civiele kamer van de Amsterdamse rechtbank
prijkte gisterochtend een 49 cm hoog zittend naakt, een beeldje van de Franse beeld
houwster Germaine Richier, dat evenals een liggend naakt van dezelfde kunstenares
als origineel plastiek was gekocht op de in oktober gehouden miljoenenveiling van de
collectie-Regnault. De beide beeldjes zijn toen afgehamerd voor respectievelijk zes
honderd en duizend gulden, terwijl ze in werkelijkheid samen niet meer waard zijn
dan tweehonderd gulden, aangezien het in massaproduktie vervaardigde afgietsels
zijn voor Arta, een internationale organisatie van verenigingen van kunstvrienden.
Hofdijkstraat 32 Haarlem - Tel. 12181
lordensstraat 53 - Haarlem - Tel. 12730
GASFORNUIZEN GEYSERS
Is de koper nu ten gevolge van onzorg
vuldigheid en onnauwkeurigheid bij de
vermelding in de catalogus van de zijde der
erven Regnault of van de makelaar Paul
Brandt misleid? Op deze vraag zal de
civiele kamer van de rechtbank een ant
woord moeten geven om te komen tot het
al dan niet toewijzen van de eis, die de
koper, de heer W. Hoogstraate uit Amster
dam, heeft ingesteld: terugbetaling van het
verschil tussen de biedprijs inclusief de
tien percent verhoging voor veilingkosten
zeventienhonderdzestig gulden en de
werkelijke waarde tweehonderd gulden
derhalve vijftienhonderdzestig gulden.
De raadsman van de eiser, mr. G. Polak
stelde, dat de makelaar Brandt door zijn
wijze van publikatie en door zijn presen
tatie van minderwaardige cementafgietsels
de beeldjes stonden naast een plastiek
van Zadkine van 4500 gulden in een ge
sloten vitrine met de aanduiding: „Ver
boden aan te raken" het publiek en ook
de eiser heeft misleid. De gedaagde, aldus
stelde mr. Polak, heelt met het gebruik van
het woord „platre" in de catalogus de ware
aard van de beeldjes eerder verdoezeld dan
verduidelijkt. „Platre" betekent volgens de
pleiter in de beeldhouwerswereld het gip
sen moederbeeld, het origineel handwerk
van de kunstenaar, waarvan later de af
gietsels in meer duurzame materialen wor
den gegoten „Platre" betekent veel meer
dan een gipsbeeldje alleen. Ten bewijze
van deze stelling overlegde de raadsman
een brief van het Franse ministerie van
Kunstzaken.
De vermelding „Edition Arta" bij een
van de twee beeldjes in de catalogus vond
mr. Polak geen waarschuwing, integendeel,
als onderdeel van deze catalogus, waarin
herhaaldelijk over een „edition" als be
paling van de hogere waarde wordt ge
sproken. leek de vermelding een aanbe
veling. „Het is een usance, door makelaar
Brandt zelf gehandhaafd, dat in gevallen
als deze de koper wordt schadeloos gesteld
of de koop ongedaan gemaakt. Brandt heeft
zich niet gedragen als een behoorlijk vei
lingmeester en hij weigert ten onrechte de
schade te vergoeden. Wanneer dit. gerech
telijk wordt gesanctioneerd, brengt men
het bona fide Amsterdamse kunstveiling
wezen in discrediet" aldus de raadsman
van eiser.
De raadsman van de gedaagde partijen,
mr. O. J. Tj. N. Domela Nieuwenhuis. stelde
dat de koper op een veiling geheel voor
eigen risico koopt. De goederen worden
volgens de gebruikelijke usance voetstoots
en zonder actie of rafactie verkocht.. De
actie van eiser is volgens de raadsman zo'n
rafactie en volkomen in strijd met het
gewoonterecht, dat naast contractuele ver
houding .de rechtsverhouding tussen par
tijen beheerst. Eiser is daarom reeds niet
ontvankelijk in zijn vordering.
Hebben gedaagden terzake van de vei-
ling-Rcgnault met boos opzet gehandeld,
ten gevolge waarvan eiser schade heeft
ondervonden? „Neen," zei de raadsman. De
veilinghouder is geheel vrij in de wijze van
tentoonstellen van de goederen ten aan
zien van gegadigden en kopers. De eiser
wist heel goed, dat het hier om twee beeld
jes van „Arta" ging, van welke organisatie
hij als specialist op het gebied van moderne
grafiek de activiteiten zonder twijfel kende.
De raadsman bestreed de stelling, dat
„platre" alleen betrekking heeft op origi
nele kunstwerken. Een in pleister gegoten
beeld is nooit origineel, doch altijd een
afgietsel, waarvan het aantal mede bepa
lend is voor het succes van een beeld
houwer.
Na het kopen van het eerste beeldje van
duizend gulden heeft de zoon van makelaar
Brandt inderdaad aan eiser gezegd „Dat
andere beeldje moet u erbij nemen". Ge
daagden zien in dit advies een bewijs van
erkenning van de liefde, die de eiser als
zakenman voor de moderne kunst heeft.
Niet iedereen betaalt duizend gulden voor
een naakt van Germaine Richier. „Als het
waar zou zijn, dat de eiser zich vergist
heeft, dan heeft hij dit aan zichzelf te
wijten," aldus de raadsman van de erven-
Regnault en van de makelaar.
De rechtbank zal op 9 juni vonnis wijzen.
Advertentie
Er is ingebroken in enkele winkels op
Schiphol. De dief heeft een partij siga
retten vervoerd met een gestolen perso
nenwagen, eigendom van de K.L.M., die
vlak bij de winkels stond geparkeerd. Aan
de achterkant van de souvenirwinkel heeft
de inbreker een raam verwijderd, waar
na hij gemakkelijk kon binnenkomen. Tus
sen de souvenirwinkel en een sigarenwin
kel was slechts een afscheiding van board.
De inbreker heeft deze afscheiding door
gestoken om in de sigarenwinkel te komen.
Hij nam een aantal pakken sigaretten
mee, alsmede het aanwezige geld. Ook uit
de souvenirwinkel heeft hij kasgeld ge
stolen en daarna heeft de dief nog een
bezoek gebracht aan een viswarenwinkel-
tje waar men slechts een gering bedrag
vermist. Met de K.L.M.-personenauto
heeft de dief de buit vervoerd.
De Dienst Luchtvaart van het korps
Rijkspolitie op Schiphol zoekt nu naar
hem.
Een 26-.jarige buschaffeur uit Rotterdam
is door de verkeerskamer van de recht
bank aldaar veroordeeld tot drie weken
hechtenis en zes maanden ontzegging van
de rijbevoegdheid. De rechtbank achtte be
wezen, dat hij schuldig is aan de botsing
tussen twee autobussen op 20 december in
IJsselmonde, waarbij vijftig mensen wer
den gewond.
De verdachte was de bestuurder van een
R.F,.T.-bus die de rijksweg moest over
steken. Op deze voorrangsweg kwam een
bus van „De Twee Provinciën". De ver
dachte verleende deze bus geen voorrang.,
met het gevolg dat er een botsing ont
stond
De chauffeur zei gedacht t hebben, dat
de andere bus linksaf zou gaan. De presi
dent merkte op dat hij dan toch niet met
zijn tien meter lange bus de rijbaan had
mogen oprijden. In haar vonnis overwoog
de rechtbank, dat de verdachte op onver
antwoorde wijze heeft gehandeld en dat
de gevolgen zeer ernstig zijn geweest.
Er was zeven dagen hechtenis en drie
maanden ontzegging tegen de chauffeur
geëist.
Hedenavond te tien uur tien zendt de
N.C.R.V. de opname uit die zij verleden jaar
maakte van een deel der bespeling die or
ganist Cor Kee gaf op het orgel van de
Grote Kerk te Haarlem, namelijk een com
positie van hemzelf, getiteld „Suite Bavo-
orgel 1958". Het was er de componist in
dit werk om te doen de klankcombinaties
die op het orgel van Christiaan Müller nu
nog mogelijk zijn (zo lang men met de res
taura) ie nog geen aanvang heeft gemaakt)
opzettelijk een rol te laten spelen. Overi
gens verwerkte Cor Kee in het stuk ty
pisch Haarlemse gegevens: thema's van
Bastiaans en Padbrué, herinneringen aan
Dusart en aan de smaak voor daverend
orgelspel in de tijd van Hildebrand; en
ten slotte een muzikale karakteristiek van
de beide tegenwoordige stadsorgamsten.
De uitvoeringen van het middeleeuwse
spel „Elckerlyc" door de Nederlandse Co-
medie in de Prinsenhof in Delft zijn voor
het komende Holland Festival vastgesteld
op 18, 19, 20, 25, 26 en 27 juni.
dende figuren" die altijd genoeg geld schij
nen te hebben voor fikse verteringen. Die
„meelopers" beginnen met kleine diefstal
letjes, een pakje sigaretten uit een auto
maat of een bal gehakt in een cafetaria.
In volgend stadium wordt het geldbakje
van een automaat geforceerd, of, zoals is
voorgekomen, een hele automaat gestolen.
Er worden etalageruiten ingedrukt en goe
deren uit auto's gestolen. Uit een in zuid
geparkeerde auto is voor f 3.000 aan horlo
ges gestolen. Een inbraak in een zelfbe
dieningszaak in Nieuw-West leverde
10.000 op.
De lanterfantende jongemannen, die
niets verdienen, maar wel geld weten te
vinden om dure jasjes te kopen en meis
jes vrij te houden, is de laatste maanden
belangrijk toegenomen. Sinds enige tijd
hebben politiemannen van de centrale re
cherche de bewegingen van deze jeugd ga
degeslagen, waarbij men ook grote aan
dacht schonk aan het zedelijk gedrag van
deze jongens en meisjes.
De eerste arrestaties brachten de
sneeuwbal reeds aan het rollen. Door de
loslippigheid van de jongelui kwam de ene
diefstal na de andere aan het licht. Vrij
wel dagelijks zijn jongens aangehouden en
op de politiebureaus verhoord.
De geconstateerde feiten in Amsterdam
beginnen bedenkelijk veel te lijken op de
jeugdcriminaliteit, die de politie in vele
Amerikaanse steden boven het hoofd
dreigt te groeien. Men heeft hier over het
algemeen niet te doen met kinderen uit
slecht bekendstaande gezinnen. Veelal ko
men zij uit keurige milieus. Opvallend is
het grote aandeel, dat uit Indonesië terug
gekeerde knapen bij deze bendevorming
hebben gehad.
Dc jongens blijken door de actie van de
politie niet afgeschrikt te worden. Met uit
dagende blikken volgen zij op de hoeken
van de Nieuwendijk de patrouillerende
agenten en tot diep m de nacht ziet men
in de binnenstad tientallen opgeschoten
jongelui rondhangen met de kennelijke be
doeling iedere gelegenheid aan te grijpen
om een zakcentje te „verdienen".
Het ligt in de bedoeling de bendeleden
straks in één groot proces te berechten.
De justitie te Amsterdam is vastbesloten
te voorkomen, dat zich in Amsterdam wan
toestanden gaan voordoen als in New York
en Chicago. De criminaliteit onder die
jeugd is namelijk de laatste jaren schrik
barend gestegen.
Jeugdcriminaliteit is sterk toegenomen.
Wanneer men de rijwieldiefstallen uit
zondert, is het aantal misdrijven, in Am
sterdam gepleegd, in de laatste tien jaar
niet noemenswaard toegenomen. In 1952
heeft de politie 6943 daders van misdrij
ven gearresteerd. Hieronder bevonden
zich 542 jongens en 59 meisjes, jonger dan
18 jaar. In 1958 echter, toen 7689 daders
zijn gepakt, maakten de jongeren hiervan
ruim een vijfde deel uit, nl. 1519 jongens
en 200 meisjes.
In 1958 werden 482 jongeren wegens win
keldiefstallen gearresteerd tegen slechts
76 in 1952. Het aantal inbraken door jeug
digen is in die tijd verdubbeld.
De politie heeft geconstateerd, dat vele
jongeren geen kwaad zien in het zg. joy
riding. In feite is dit echter diefstal. Het
begint al in de kleuterjaren met het weg
nemen van een autoped. Als de ouders hier
niet op toe zien, zal het kind wellicht later
een fiets pakken en daarna een auto. De
basis voor voortgaande criminaliteit is
dan reeds gelegd, meent de oolitie, die ook
geconstateerd heeft dat baldadige kinde
ren vrijwel nooit door volwassenen wor
den terechtgewezen. Het zal echter nodig
zijn dat burgers de politie in dit opzicht
helpen.
De cijfers wijzen uit, dat de jeugdcrimi
naliteit een gevaarlijk aspect krijgt en niet
gemakkelijk de kop kan worden ingedrukt.
Het buitenland, met name Engeland en
Amerika, hebben het slechte voorbeeld al
gegeven. Men verwacht, dat ook in ons
land. dat in dit opzicht nog een oceaan van
rust was, roofovervallen schering en in
slag zullen worden, want na de diefstal is
de overval de volgende stap, waartoe de
jeugd zal komen, vooral die jongens, die
„in het klein" zijn begonnen.
Louis Christiaan Davids, als acteur
(lange tijd de compagnon van Cor
Ruys) en filmspeler bekend onder de
naam Louis de Bree, hoopt op 27 april
zijn vijfenzeventigste verjaardag te
vieren. Velen beluisleren zijn stem
enige keren per maand, want hij is nog
steeds een even actieve als beminne
lijke en vakkundige medewerker aan
hoorspelen over de radio. Men ziet
hem op de foto met. zijn „rol" voor de
microfoon.
De ruim driehonderdduizend gezinnen
met televisietoestellen in het gebied van
Parijs zullen begin volgend jaar naar een
tweede televisieprogramma kunnen kijken.
Dit tweede programma zal uitzendingen op
klassiek en cultureel gebied omvatten. Er
zal niet geadverteerd worden.
