Vermoedelijke inhoud van
het westelijke „pakket"
WESTELIJK VOORSTELLEN-PAKKET WORDT
HEDEN IN GENEVE GEPRESENTEERD
Nieuw kabinet is
thans compleet
HET WEER
Gromyko legt zijn tweede
eis voorlopig terzijde
DE VIS, DE VLOOT, DE VLAG
Drie ernstig gewonden bij
explosie in Hilversum
De P. C. Hooftprijs
voor Pierre Kemp
In drie fasen naar Duitse hereniging
en beperking der strijdkrachten
Koud bloed - warm hart
Olieprodukten goedkoper
MORRIS
OXFORD
.J
Mr. v. Rooij, burgemeester
van Eindhovenkrijgt
Sociale Zaken
Zonnige perioden
Ter gelegenheid van de komende „Vlaggetjesdag"
het uitvaren van de haringvloten en de daarbij ge
organiseerde festiviteitenhebben wij in ons num
mer van heden een aantal pagina s gewijd aan dit
voor ons district zo belangrijke, traditionele evene
ment. pag. 15 tot en met 21).
Fabriek en omliggende
huizen zwaar beschadigd
Sjah van Perzië in
Denemarken
Het woord is aan
ln de krant van heden:
Diplomatiek verkeer
Geweldig mooie
Textielhandel FRAAN7E
1959
GARAGE BRINKMANN
DONDERDAG 14 MEI 1959
44e JAARGANG NUMMER 159
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. j| ng n - Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur. i |1 1 (f^jl mszzM 11 {1] Éf^ll Ij Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519. JL bh JL Jj, JfL JL JL JL V franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Telef red*ctie 5389, na kantooruren 5080. DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING Giro-rekening IJmuider Courant no 129288.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295. «"ijr Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Van onze parlementaire redacteur)
Prof. Becl heeft het nieuwe kabinet voor
prof. De Quay thans volledig bijeen. Gis
termiddag vijf uur ontving hij de toezeg
ging van mr. dr. Chr. J. M. A. van Rooij,
burgemeester van Eindhoven, dat deze be
reid is de portefeuille van Sociale Zaken
te aanvaarden. Dat was de laatste porte
feuille waarvoor nog een minister moest
worden gevonden.
Prof. Beel is gisteravond in paleis Soest-
dijk ontvangen, waar hij de Koningin rap
port uitbracht over zijn „pre-formatie".
Formeel zal prof. De Quay nu als forma
teur worden aangewezen.
Mr.-dr. Van Rooij werd 23 januari 1912
te Rotterdam geboren. Hij is dus 47 jaar.
Van 1945 tot 1952 was hij burgemeester
van Etten en Leur in Noord-Brabant, daar
na tot 1958 burgemeester van Venlo. Hij is
lid van de Radioraad en de Televisieraad.
De zaken van Suriname en de Antillen
komen in het nieuwe kabinet onder de
hoede van de vice-minister-president, dr.
PI. A. Korthals (V.V.D.) die tevens minis
ter van Verkeer en Waterstaat wordt. De
behartiging van de interne zaken van
Nieuw-Guinea wordt opgedragen aan de
minister van Binnenlandse Zaken, mr. E.
H. Toxopeus (V.V.D.).
De samenstelling van het nieuwe kabinet
is verder overeenkomstig de ministerslijst
in ons blad van gisteren.
Onze parlementaire redacteur tekent
hierbij aan:
Het nieuwe kabinet is gereed. Prof. De
Quay heeft als nieuwe formateur alleen
nog maar formaliteiten te vervullen. Het
is het eerste kabinet na de ooi-log zonder
socialisten. Het is in de politiek in het al
gemeen normaal, dat een partij nu en dan
niet deelneemt aan het regeringsbeleid en
de P. v. d. A. behoeft dus niet verontwaar
digd te zijn omdat zij buiten het kabinet
is gebleven. Haar nieuwe positie is niet
oneexwol. Voor een gezonde politieke ont
wikkeling kan het goed zijn.
De politieke tegenstellingen tekenen zich
duidelijker af en bij de volgende verkie
zingen kan het volk zich uitspreken over
zijn voorkeur.
In de praktijk zal het beleid van het
nieuwe kabinet niet zoveel verschillen van
de brede-basiskabinetten, waarin de P. v.
d. A. wel veel invloed had, maar toch in de
mindei-heid was.
Bij zijn uitspraak, vóór de verkiezingen,
dat de V.V.D. niet wenst deel te nemen
aan een kabinet waarin ook socialisten zit
ting hebben, heeft prof. Oud vooral ge
dacht aan de koers van het regeringsbeleid.
Voor hem is vooral van belang of die koers
in socialistische richting (toeneming van
overheidsbemoeiing) gaat, of in de richting
van beperking van de ovex-heidsbemoeiing
tot het onvermijdelijke.
Met 19 van de 150 zetels in de Tweede
Kamer kan de V.V.D. onmogelijk al haar
eigen wensen afdwingen. Maar px-of. Oud
oordeelt, dat er volgens zijn opvattingen
al veel gewonnen is als er in het kabinet
geen socialisten meer zitten. Daax-om heeft
hij de kabinetsformatie in geen enkel op
zicht bemoeilijkt door hoge eisen te stellen.
In de kringen der K.V.P., A.R. en C.H.U.,
zijn er nog altijd die een kabinet zouden
wensen waarin ook de P.v.d.A. vertegen
woordigd is en die bezwaren hebben tegen
samenwei'king met de V.V.D. In de K.V.P.,
A.R. en C.H.U., heerst namelijk vrees, dat
bij de volgende verkiezingen de confes
sionele arbeiders op de P.v.d.A. zullen
stemmen. Voor die vrees heeft prof. Oud
begrip gehad door geen speciale ministers-
zetels te eisen. In de confessionele par
tijen moet men, volgens prof. Oud, voor
zichtig wennen aan de samenwerking met
de V.V.D., dan kan de politieke kentering
een blijvende ommekeer worden.
Als geheel vormt het kabinet-De Quay
een nieuwe, fx-isse ploeg, waarin toch vol
doende ervax-en ministex-s zitten om te
kunnen voortbouwen op het beleid van
de afgelopen jaren. Op een groot aantal
belangrijke posten kan men reeds zonder
vooi-behoud spreken van een sterke be
zetting en beslist zwakke bewindslieden
telt het kabinet niet, al moet men van
sommige figuren natuurlijk afwachten hoe
zij het als minister zullen doen.
Tegenover het nieuwe kabinet staat een
sterker parlement, doordat een aantal zeer
bekwame oud-ministers van de P.v.d.A.
(Hofstra, Suux-hoff, Samkalden en Vonde
ling) er zitting in nemen. De verkiezingen
hebben voorts voor 'n verfrissing gezorgd.
Er staat een pittig parlement tegenover
het. nieuwe kabinet.
De debatten in het parlement zullen
levendiger worden. Dat kan voor de poli
tieke belangstelling geen kwaad. Het is
alleen te wensen, dat daardoor het kabinet
niet wordt gehinderd om in het belang
van land en volk nuttig wex-k te ver
richten.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BU KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
SUèDE DAMESJASJES IN KLEUREN
Verwachting tot mox-genavond:
Zonnige perioden en op de
meeste plaatsen droog weer.
Zwakke tot matige noordelijke
wind. Weinig verandering in
temperatuur.
Volledige weeiTapporten op pagina twee.
„DUIKEW, JOMqEKIS.
LAAT Z£ MERKEN MT WU CjEEN CjRpENTjES Z'JN
Hedenmorgen heeft zich een hevige ont
ploffing voorgedaan in de essencefabriek
van Polak en Schwarz in Hilversum. Drie
arbeiders werden ernstig gewond. In de
fabriek werd grote schade aangericht.
De ontploffing ontstond in de reuk
stof fenaf deling, vermoedelijk door opeen
hoping van gassen. Van de huizen in de
omgeving werden muren en daken ontzet
en alle ruiten vernield. Een straat bij het
fabrieksterrein werd versperd door een
barx-ière van gebroken glas. Van het fa
brieksgebouw werden tweederde van de
voorgevel en het gehele dak weggeslagen.
Er waren weinig mensen in de afdeling
op het ogenblik van de exploisie. Door een
steekvlam liepen drie arbeiders ernstige
brandwonden op. Een begin van brand
kon met schuimblussers worden be
dwongen.
Op advies van eeix jury, bestaande uit de
heren prof. dr. G. Stuiveling, voorzitter,
Adriaan Morriën, Max Nord, Adriaan Ro
land Holst en Jan Wit, leden, en H. J. Mi
chael, secretaris, heeft de staatssecretaris
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen de staatsprijs voor letterkunde, de P.
C. Hooftprijs 1958, toegekend aan Pierre
Kemp te Maastricht voor diens gehele
dichterlijke oeuvre.
De traditionele uitreiking van de prijs op
het Muiderslot zal ditmaal niet kunnen ge-
i beuren, omdat de gezondheidstoestand van
de bekroonde dichter niet toelaat dat hij
naar Muiden reist.
KOPENHAGEN (UPI) De Sjah van
Perzië is vanochtend om elf uur per vlieg
tuig uit Londen gearriveerd. Op het vlieg
veld Kastrup, bij Kopenhagen, werd hij
begroet door Koning Frederik.
Voltaire:
Men kan beter de kans lopen een
schuldige te redden dan een onschul
dige te straffen.
GENèVE (Reuter) De voorstellen die
minister Herter vandaag namens het
Westen op de conferentie te Genève zal
indienen omvatten, naar in conferentie
kringen verluidt, een uit drie fasen be
staand plan, waarbij een regeling van het
Dxiitse vraagstuk gekoppeld wordt aan
verminderingen van de Amerikaanse en
de Russische strijdkrachten op grote
schaal. Volgens genoemde kringen zou er
na de voltooiing van de drie fasen met
een herenigd Duitsland een vredesver
drag moeten worden gesloten, terwijl de
omvang van de strijdkrachten van de Sov
jet-Unie en de Verenigde Staten tot
1.700.000 man zou moeten zijn beperkt. In
de inleiding wordt een reeks beginselen
opgesomd, zoals de verklaring dat Oost
en West geen geweld moeten gebruiken
bij het regelen van internationale geschil
len.
In de eerste fase zouden Oost- en West-
Duitsland een raad moeten vormen, waar
in vijfentwintig Westduitsers en tien Oost-
(Van onze reisredacteur)
GENèVE, 14 mei De ministersconferentie van Genève is door haar aan-
vangsmoeilijkheden heen. De kwestie van een Poolse en Tsjechische deelneming
(en daarmee de kans op een Nederlandse delegatie) is voorlopig terzijde gelegd.
De vier ministers hebben gistermiddag hun inleidingen gehouden en vandaag
opent het Westen zijn fameuze onderhandelingspakket, waarover zoveel - en
naar gisteren door een Franse woordvoerder werd gezegd zo vaak onjuist - is
gepraat en geschreven. De westelijke voorstellen, die een Duitse hereniging stap
voor stap aan een beperking der bewapening in een zich geleidelijk uitbreidende
centraaleuropese zone en een grotendeelse handhaving der status quo in West-
Berlijn koppelen, zouden hedenmiddag door Christian Herter worden ontvouwd
en vervolgens door de Britten en Fransen worden toegelicht. Daarna is het de
beurt aan de Russen om hun voorstellen tot afzonderlijke vredes-verdragen met
Oost- en West-Duitsland en de liquidatie van het bezettingsstatuut in West-
Berlijn ter tafel te brengen.
En daarmee is de conferentie dan wer
kelijk op gang gekomen. Nadat Gromy
ko en de westelijke ministers gisteren
hun argumenten voor en tegen een on
middellijke Poolse en Tsjechische deel
neming aan de conferentie hadden her
haald, legde Gromyko zich ten slotte
spijtig neer bij de onmogelijkheid zijn eis
door de elastische westelijke afweer heen
te drukken. Hij sprak de wens uit, dat
het moment zo spoedig mogelijk, liefst
Pag-
De haringvloot vaart uit 15 t/m 21
Van Dag tot Dag«3
De Kleine Wereld,3
Op de Praatstoel3
Economisch nieuws 2
Uit stad en omgeving23-25
W eerrapponen 1-2
Feuilleton 5
Kunst 11
Sport 9
Agenda 21
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHTENTWINTIG PAGINA'S
binnen enkele dagen, mag komen, waar
op de invitatie alsnog naar Praag en
Warschau kan worden gezonden. Daar
mee is de discussie over dit onderwerp
weliswaar niet geheel van de baan, maar
toch voorlopig gesloten. Mocht zij worden
hervat, dan is inmiddels komen vast te
staan, dat de westelijke mogendheden
naast Italië zeker ook Nederland willen
inviteren.
Zal Gromyko daarmee akkoord gaan?
De Rus wilde de westelijke slachtoffers
der nazi's niet op een lijn met Polen en
Tsjechoslowakije stellen, omdat de eers
ten niet alleen het Westduitse militaris
tische gevaar weigeren te erkennen,
oaar er zich zelfs mee verbonden heb
ben. Gi-omyko zei dat, nadat Herter, die
gisteren px-esideerde, hem onmiddellijk
na de opening der zitting in de gelegen
heid had gesteld het woord over de Pool
se en Tsjechische deelneming te herne
men. Na dit bewijs van inschikkelijkheid
begon Herter zelf aan zijn inleidende al
gemene beschouwing, die van de Frans
man Couve de Murville, die moeilijkhe
den met zijn spijsvertering heeft, werd
voorgelezen door zijn plaatsvervanger
Lu eet.
Selwyn Lloyd liet eerst het woord aan
Gromyko en hield toen als laatste een ge-
improviseei'de inleiding. Noch de weste
lijke noch de Russische openingsvex-kla-
x-ingen bevatten nieuws: men hield vast
aan de al eex-der gestelde uitgangspun
ten. Het was eerder de toon die het hem
deed. De Amerikaanse inleiding was
ernstig, hier en daar een tikje zalvend,
de Franse hard en vastbesloten, de Rus
sische lang en betrekkelijk rustig. De in
teressantste was de Bx-itse. Lloyd, die
zich een soort bemiddelaarsrol in Genève
heeft aangemeten, hield een verzoenen
de improvisatie, die links en rechts pro
beerde te prijzen, ook begrip voor het
Russische standpunt zocht en naderhand
enig licht smalend commentaar aan
Franse delegatiekringen ontlokte. De
Fransen kregen er op hun beux-t van een
Russische woordvoerder van langs, om
dat zij als enigen zo'n hoge toon hadden
aangeslagen.
Waar de westelijke en Russische voor
stellen, die heden ter tafel zouden komen,
diametraal tegenover elkaar staan, is
men benieuwd hoe er, zo al niet een ak
koord maar toch voldoende toenadering
bereikt kan worden, om de weg naar de
topconferentie te effenen. Men is daar
niet helemaal pessimistisch over en wel
voöral, omdat er buiten de officiële zittin
gen een intensief diplomatiek verkeer
heerst.
Topleden der delegaties lopen de deur
bij elkaar plat, om op allerlei punten het
terrein voor te bereiden (vooral de Rus
sen Vinogi-adov en Malik zijn daarbij bij-
znoder actief) zodat de delegaties bij het
begin van de officiële zitting al een aar
dig duidelijk beeld hebben van hetgeen
er die middag zal gaan gebeuren. Ook
de ministex-s zelf hebben vooi'tdurend
contact. Herter, Lloyd en Gromyko zou
den hedenochtend bijeenkomen om te
spreken over de conferentie tot stopzet
ting van kex-nproeven, die zich nu al
maanden in Genève voortsleept. Verder
hebben de ministers „beperkte officiële
zittingen" in het uitzicht gesteld. Dat be
tekent dat de voltallige zittingen ondex--
broken kunnen worden om de ministers
der Grote Vier in de gelegenheid te stel
len buiten aanwezigheid hunner delega
ties de koppen bij elkaar te steken.
Nu Gromyko het spreekx-echt der Duit
sers er doorgedrukt heeft, waarvan deze
overigens nog steeds geen gebi-uik heb
ben gemaakt, is er hem blijkbaar inder
daad veel aan gelegen tot enige resulta
ten te komen. Gromyko ontmoette gister
ochtend ook de Westduitse minister Von
Brentano, op diens verzoek, v$or een on
derhoud, dat anderhalf uur duurde. De
Westduitsex-s beschreven het als een za
kelijk gesprek, Waarin de wedei-zijdse
standpunten nogmaals werden uiteenge
zet, en dat nog voortgezet zal worden. De
Russische woordvoerder deed er nogal
ironisch over, zei dat er niet onderhan
deld, maar alleen geconverseerd was,
omdat Von Brentano niet aan de confe
rentie deelneemt „om redenen die alleen
hemzelf bekend zijn". Na Von Brentano
ontving Gromyko de Oostduitser Lothar
Bolz om hem over Von Brentano's bezoek
in te lichten.
Het staat, na de entree der Oostduitsers
in de conferentiezaal, die in feite als het
echec van Adenauers Duitse politiek werd
beschouwd, inmiddels wel vast, dat Von
Brentano binnenkort toch persoonlijk de
Pieternel, de koudbloedmerrie van
landbouwer J. v. d. Wel in Waddinx-
veen, zijn de vreugden van het moeder
schap niet ontgaan, al zijn het dan niet
haar eigen kinderen-, waarover zij haar
goede zorgen uitstrekt. Drie weken ge
leden bracht zij een levenloos veulen
ter wereld. Haar baas gaf er haar een
kalfje voor in de plaats, hetgeen kenne
lijk beider instemming had. Pieternel
heeft er zelfs nog een tweede aange
nomen kind bijgekregen en waakt ook
daarover alsof het helemaal eigen is.
Zodat alle in dit heel bijzondere geval
betrokken partijen nu best tevreden
zijn.
leiding van de Westduitse delegatie in de
conferentie van ambassadeur Grewe zal
overnemen om niet in een totaal diplo
matiek isolement te gex-aken. Hij zal, hoe
pijnlijk dit voor hem is, een dezer dagen,
op een voor de Duitsers belangrijk poli
tiek tijdstip, zelf in de zaal plaatsnemen.
De Westduitsers hebben trouwens inmid
dels doen weten, dat er geen enkele x-e-
dén voor hen is niet de normale beleefd
heid jegens de Oostduitse vertegenwoor
digers in acht te nemen. Zij zullen zich
voorstellen en met hen praten, alleen
niet over politiek.
duitsers zitting hebben benoemd door de
respectieve regeringen. Deze x-aad zou tot
taak krijgen de technische en bestuurs-
contacten tussen de twee gebieden uit te
bi'eiden. Voor besluiten is een meerderheid
van drievierden noodzakelijk. Na twee en
een half jaar zou in geheel Duitsland een
volksstemming moeten worden gehouden
over een kieswet, op grond waarvan later
vrije verkiezingen worden gehouden ter
hereniging van het land.
In een nader te bepalen gebied van
Europa zou een controle- en inspectiestel
sel te land voor de strijdkrachten van de
twee partijen worden ingesteld. In Oost
en West-Berlijn zouden bij wijze van proef
vrije verkiezingen moeten worden gehou
den met het oog op de latere hereniging
van de twee delen van Duitsland. In de
eerste fase zouden de Verenigde Staten en
de Sovjet-Unie hun strijdkrachten tot 2,5
miljoen man moeten beperken.
In de tweede fase zou Duitsland worden
herenigd op basis van vrije verkiezingen,
hetzij onder toezicht van de Grote Vier
hetzij onder controle van neutrale mo
gendheden of de UNO. Het herenigde
Duitsland zou mogen kiezen tussen aan
sluiting bij de NAVO of bij de verdrags
organisatie van Warschau. Het zou ook
neutraal mogen blijven.
In Oost- en West-Duitsland, Polen en
Tsjechoslowakije zouden maxima worden
vastgesteld voor de omvang van de strijd
krachten. In het begin van de tweede fa
se zouden de strijdkrachten van de Ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie tot
2.100.000 man moeten worden beperkt en
later tot 1.700.000 man.
In de derde fase zou het voornaamste
punt volgens genoemde conferentiekrin
gen, de ondertekening van een vredesver
drag met het herenigde Duitsland zijn. Bij
dit verdrag zouden de grenzen definitief
worden vastgesteld. Hoewel over het ver
loop van de grenzen in het westelijke plan
niets wordt gezegd, zijn alle westelijke
mogendheden, naar verluidt, bereid de
Oder en de Neisse als oostgrens van Duits
land te aanvaax-den.
Voor de aankomst van de Sjah van
Perzië in Amsterdam via het
Noordzeekanaal wordt tegen de
Prins Hendrikkade, tegenover het
Centraal Station, een aanlegsteiger
gebouwd.
Als gevolg van prijsdalingen op de we
reldmarkt zullen met ingang van vrijdag
15 mei aanstaande de verkoopprijzen voor
enkele aardolieprodukten in Nederland
worden verlaagd. De prijs van petroleum
voor huishoudelijk gebruik wordt drie
kwart cent per liter lager; tractorpetro-
leum wordt 0,50 per 100 liter goedkoper.
Verder worden de prijzen voor gasolie en
autogasolie met 0,90 per 100 liter en die
voor dunne stookolie met 0,70 per 100
liter verlaagd.
Advertentie
HERENSPORTPANTALONS en SINGLETS
v.a. 2.50 p. st.
Wit verpakt HERENSPORTGOED 1.98 en 2.25
WEEKENDSHIRTS keurcollectie 7.95 - 15.90
Keizer Wilhelmstraat 16-18 - IJmuiden
Advertentie
GEHEEL NIEUW
ITALIAANSE STIJL
ENGELS COMFORT
NEDERLANDS FABRIKAAT
Vraagt demonstratie
SMEDESTRAAT 22
TEl. 11025
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman