Golden Fiction Hooglopende twist onder Westduitse socialisten Debré voor nieuwe beproeving Onder ons gezegd, toch maar liever... 2-T MOTOR OIL Desillusie Starre toestand Gematigden in het krijt tegen radicalen Schoolkwestie dreigt republikeins oud zeer weer open te rijten cPraatótoel 3 Sukarno's plan kreeg onvoldoende stemmen Overleg met islamieten Prinses Désirée 21 jaar De treinramp op West-Java Wagons zi jn op hellende baan losgekoppeld Toepolev onderscheiden Spionnen-echtpaar in Aken gearresteerd Genose Kroesjtsjev' Syrische ex-stafchef Bizri krijgt asiel in Irak €)p de Y00R TWEETAKT MOTOREN Irak zegt militair akkoord met de V.S. op DINSDAG 2 JUNI 1959 Zeer sombere geluiden klinken op rond om de veelbelovend begonnen Nieuw-Gui- nea-expeditie. Het zijn geen primitieve klanken van verontruste of dreigende in boorlingen, noch andere uitingen van jungle-leven, doch zeer beschaafde vol zinnen vol cijfers en berekeningen. De ex peditie is namelijk aan 'n gedeeltelijke mis lukking toe tengevolge van geldgebrek. Zij zal waarschijnlijk haar einddoel niet meer kunnen bereiken en zich tevreden moeten stellen met de resultaten van haar wetenschappelijk werk in de buurt van het basiskamp. Bijzonderheden daarover kan men op pag. 1 lezen, waarbij feiten worden opgesomd die weinig hoop op een gunstige verandering wekken. Afgezien van de teleurstellingen op we tenschappelijk niveau geeft deze gang van zaken een betreurenswaardig blijk van onvermogen aan de buitenwereld, die me rendeels toch al sceptisch en critisch staat tegenover de mogelijkheden der Ne derlandse potentie als explorerend moe derland. De argumentatie, die een star vasthouden van het reusachtige eiland- deel politiek moet ondersteunen, wordt er door verzwakt. Er wordt hier niet iets groots, doch daarentegen iets zielig kleins verricht, alle grote woorden in regerings verklaringen ten spijt. De grootste desillusie is voor hen, die het hardst hebben gewerkt om de expedi tie te doen slagen en daarbij blijkbaar te weinig steun van de verkondigers der leu zen hebben ontvangen. Men zou geneigd zijn te veronderstel len dat in deze noodsituatie een reddend ingrijpen van de regering mogelijk moet zijn, ongeacht alles wat aanvankelijk is gedaan of wat een ruime en risicodekken- de steun van regeringszijde heeft belem merd. Noodgevallen eisen noodmaatregelen; snel, drastisch en afdoende. Als deze uit blijven omdat ze onmogelijk zijn, wordt de twijfel aan de Nederlandse potentie overzee nog des te groter. Wie mocht menen dat de oplossing van de kabinetscrisis in Nederland een uitzon derlijk moeilijke en langdurige procedure is geweest, kan nog wat leren van de com plicaties waarmee men in Oostenrijk heeft te kampen bij formatie van een nieuwe regering. In Nederland was de mogelijkheid van een coalitie tussen de twee grote partijen technisch aanwezig, doch in de praktijk stuitte deze op onvoldoende aanknopings punten tussen beider beleidsprincipes. De tweede mogelijkheid die dan ook ver wezenlijkt is lag in een rechtse coalitie, tengevolge van de betekenisvolle winst der liberalen. In Oostenrijk is de katholiek-socialisti sche coalitie technisch de enige mogelijk heid, aangezien de liberalen geen beteke nis hebben. De tegenstellingen tussen de twee grote partijen, die slechts één zetel verschillen, zijn echter zo groot dat de katholieke formateur Raab geen kans heeft gezien een akkoord te bereiken. Door hun verkiezingswinst van vier ze tels voelen de socialisten zich zeer sterk, zodat zij grotere bevoegdheden in alle mi nisteries eisen. De katholieke volkspartij is van mening, dat het evenwicht in de competenties reeds is bereikt en daarom verklaart zij zich slechts tot kleine conces sies bereid. Het lijkt er alleszins op dat de onderhandelingen nog zeer lang zullen duren en dat dus constructieve arbeid op de basis van een nieuw coalitiestatuut voorlopig niet mogelijk is. Men is reeds drie weken met de onderhandelingen be zig. Als voorzitter van de Volkspartij en als formateur verklaart Raab dat de socialis ten al te hoge eisen stellen en dat zij stre ven naar de „macht in de staat", Hiei-op repliceerde de socialistische voorman dr. Pittermann, dat de socialisten weliswaar in de volksvertegenwoordiging een zetel minder hebben, maar dat 25.000 stemmen méér op hen waren uitgebracht. Dit merk waardige feit staat in verband met het bijzondere kiesstelsel, op grond waarvan de uitgebrachte stemmen in Oostenrijk over de aanwezige zetels worden ver deeld. De socialisten hebben bij de verkie zingen op 10 mei inderdaad meer stem men behaald, zodat zij daarin een motief zien om vergi'oting van hun bevoegdheden te eisen. Wanneer er geen oplossing wordt bereikt, zal formateur Raab zijn opdracht teruggeven en zal dr. Pittermann met de vorming van een kabinet worden belast, maar dan zullen precies dezelfde moei lijkheden blijven bestaan, want de socia listen moeten in dat geval opnieuw on derhandelingen gaan aanknopen met de.... Volkspartij. De belangrijkheid van kleine, doch krach tige middenpartijen wordt door deze cri- tieke en starre situatie wel zeer duidelijk. Doch Oostenrijk heeft nu eenmaal het na deel, dat het gebonden is aan de logge mammoetpartijen, die niet soepel te be sturen zijn en daardoor nooit dicht genoeg bij elkander zijn te manoeuvreren om sa men het landsbelang te slepen. Advertentie de zachtste van alle DJAKARTA, (UPI) Vandaag zal het Indonesische parlement voor de tweede maal stemmen over Sukarno's plan voor invoering van een geleide democratie. Bij de eerste stemming, zaterdag, kreeg het ontwerp niet de vereiste tweederde meer derheid. Premier Djuar.da heeft gedurende het weekeinde besprekingen gevoerd met de islamitische leiders om te trachten tot een compromis te komen. Toen de premier zaterdag liet doorschemeren, dat verwer ping wellicht optreden van het leger kan uitlokken, riep de islamitische afgevaar digde Wahab Hasbullah uit: „De eenheid der moslems is hersteld en wij zullen niet buigen onder pressie. Laat het leger het bewind maar overnemen. Wij nodigen hier bij een militaire junta daartoe uit....". Dinsdagmorgen zal voor de derde maal worden gestemd. De rechterhand van Sukarno, Ruslan Ab- dulgani, is vandaag naar Tokio vertrokken om de president verslag uit te brengen. Sukarno wordt op 6 juni, zijn verjaardag, in de Japanse hoofdstad verwacht. Abdulgani is vice-voorzitter van de na tionale raad en de man die het meest ver antwoordelijk is voor de instelling van de geleide democratie. Prinses Desiree van Zweden viert vandaag haar 21ste verjaardag. Een recente foto van de prinses in een der kamers van het koninklijk paleis in Stockholm. (Van onze correspondent in Bonn) In de Westduitse sociaal-democratische partij, de S.P.D., zijn het afgelopen week einde even scherpe tegenstellingen over de politieke richting van de partij ont staan als zich in de regeringspartij, de C.D.U., rond de opvolging van Adenauer hebben geopenbaard. De knuppel in het hoenderhok heeft de 49-jarige, tot de ge matigden behorende secretaris van de S.P.D.-bondsdagfractie, dr. Karl Mommer geworpen, met felle critiek zowel op hoofd redacteuren van partijbladen als op so cialistische jeugdgroepen. Hij werd in het openbaar door de overigens even gema tigde plaatsvervangend voorzitter Von Knöringen tot de orde geroepen. Mommer heeft critiek geoefend op het feit, dat zowel in de socialistische studen- tenbond te Frankfort Am Main als in an dere S.P.D.-jeugdgi-oepen een duidelijke (Van onze correspondent in Parijs) Terwijl de kwestie van het stemrecht waarover het Franse parlement wil be schikken en dat de regering het ontzegt, zich geleidelijk aan beweegt in de richting van de stellingen die generaal De Gaulle altijd verdedigd heeft, doemt er al weer een nieuw probleem op waardoor de po litieke vrede in Frankrijk niet minder wordt bedreigd. Tengevolge van de bij zondere samenstelling van de volksverte genwoordiging, is het gevaar groot gewor den dat het oude zeer van de schoolkwes tie opnieuw zal worden opengereten. In dat geval moeten de regering en president De Gaulle vrezen dat de tegenstellingen tussen de kampen links en rechts, die het staatshoofd met zijn bijna onbegrensde persoonlijke gezag juist altijd probeert te overvleugelen, de politieke, en misschien ook de sociale, rust van het land op een zware proef zullen stellen. Van de grote revolutie af is de Franse staat gegrondvest op het republikeinse be ginsel van de „Laïcité": de scheiding tus sen kerk en staat en de (religieuze) neu traliteit van het openbare onderwijs. Dat lekebeginsel is van ouds het krachtigste bindmiddel geweest voor alle linkse of re publikeinse elementen in Frankrijk, en zo wel radicalen als socialisten en commu nisten reiken, ondanks alle andere me ningsverschillen, elkander ook nu nog op dit punt de hand. Doordat in dit „republikeinse kamp" het communisme echter de oorzaak was waar- DJAKARTA, (UPI) Een commissie van onderzoek heeft zaterdag een voorlo pig verslag uitgebracht over de oorzaak van de treinramp in West- Java bij Tassik Malaja. Volgens dit voorlopige verslag maakte de treinconducteur vier passagiers- rijtuingen en een goederenwagen van de locomotief los, toen deze tegen een heuvel helling tot stilstand was gekomen. Maar toen de wagons eenmaal los waren gekoppeld, begonnen zij terug te rollen, van de helling af met een vaart van bijna 100 kilometer per uur. In de wagons zaten 500 mensen opeengepakt. Na aldus drie kilometer te hebben afgelegd, ontspoorden de rijtuigen en tuimelden over elkaar heen het ravijn in op droge sawah's. Sedert de ramp zijn meer dan vier ton medische voorraden door de luchtmacht naar de kleine, nu overvolle ziekenhuizen van Tassik Malaja en andere stadjes ge zonden, waar de gewonden zijn onderge bracht. Sommige gewonden hebben 24 uur lang in de wrakstukken beklemd gelegen voor zij werden bevrijd. Het duurde alleen al verscheidene uren voordat in dit afge legen en door de Darul Islam beheerste gebied de hulpactie op dreef kwam. De opgaven der dodencijfers lopen zeer sterk uiteen. Indonesische spoorwegamb tenaren hebben nu weer meegedeeld, dat voorzover bekend bij het spoorwegongeluk in West-Java 91 mensen zijn omgekomen. Volgens politiemeldingen zouden er ruim honderdvijftig doden zijn. door een gemeenschappelijke gedragslijn en de wederzijdse solidariteit werden ondermijnd, kon al onder de vierde repu bliek aan dat lekebeginsel worden ge tornd. Ongeveer vijf jaar geleden, slaag de een coalitie van conservatieven, rooms- katholieken en radicalen er in, ondanks de weerstand der socialisten en der com munisten, de wet Marie-Barrangé door het parlement aanvaard te krijgen, waar door een (bescheiden) overheidssteun aan het onderwijs op kerkelijke grondslag mo gelijk werd gemaakt. Met die subsidies aan het „vrije onderwijs", plus de moge lijkheid voor geestelijken op openbare middelbare scholen catechisatie te geven, werd toen een eerste stap gedaan die ge makkelijk kan leiden tot de afzwering van het traditionele beginsel van de republiek: de scherpe scheiding der domeinen van kerk en staat. Een volgende stap wordt momenteel voorbereid. Nu het parlement over een grote rechtsgezinde meerder heid beschikt doordat de communisten en de socialisten, kwantitatief, zeer oneven redig in de Nationale Vergadering verte genwoordigd zijn, is de verleiding voor het „clericale" kamp bijzonder groot om zijn invloed in het onderwijs te consolide ren en zelfs uit te breiden. Netelig parket Bij die pogingen, of dat offensief, zullen de regering en president De Gaulle in een netelig parket worden gebracht. Als gelo vig en overtuigd rooms-katholiek, zal de generaal zich moeilijk doof kunnen tonen voor de verlangens of eisen van een groot deel van zijn eigen aanhang, dat aanstuurt op verhoogde kansen voor het onderwijs op kerkelijke grondslag. Zijn politiek in stinct zal hem echter óók zeker doen be grijpen, dat door deze oprakeling van de schoolkwestie, zijn levenswerk van de res tauratie der republiek onmiddellijk wordt Tijdens de 52ste internationale lucht vaartconferentie, die in Moskou wordt gehouden, is de Russische vliegtuig ontwerper Toepolev onderscheiden met een gouden medaille van de inter nationale luchtvaartfederatie. De on derscheiding werd hem uitgereikt door de presidente van de federatie, Jacqueline Cochran. ondergraven. Reeds nu worden er op tal van plaatsen in Frankrijk vergaderingen en congressen belegd van ouderverenigin gen die proclameren dat ze geen enkele aantasting van het neutrale onderwijs zul len gedogen. En het is voor De Gaulle spelen met vuur thans te riskeren dat, ter verdediging van dit beginsel, het een heidsfront tussen communisten, socialis ten en zelfs radicalen zou worden hersteld. In de hoop het schip van staat toch nog tussen die klippen te kunnen doorloodsen, heeft premier Debré bekend gemaakt dat er een commissie wordt gevormd uit voor aanstaande figuren uit het onderwijs en vertegenwoordigers der onderscheiden geestelijke gezindten, die het pi'obleem van het vrije en het openbare onderwijs dan, buiten de sfeer der partijtegenstellin gen, zal bestuderen. De regering hoopt op deze wijze de kwestie nog te kunnen ont doen van haar lading aan politieke ressen timenten en rancunes en nog voor de zo mer een oplossing te vinden, waarbij de republikeinse kool en de kerkelijke geit beide gespaard zouden worden. Maar de spanningen die zich wederzijds reeds nu rond dit oude zeer openbaren, rechtvaar digen de vrees dat die hoop maar op een zéér smalle grondslag rust.. (Van onze correspondent in Bonn) Het spionnenechtpaar Offergeld, uit Aken, is wel zeer snel gegrepen nadat de vrouwelijke helft van het paar was begon nen te spioneren in het Westduitse minis terie van Defensie. De 35-jarige secreta resse mevrouw Ingeborg Offergeld trad op 1 mei in dienst van het ministerie en op 15 mei werd zij gearresteerd. Het was reeds na enkele dagen duidelijk, dat me vrouw Offergeld in dienst stond van de Oostduitse spionagedienst. Zij had kenne lijk opdracht rechtstreeks over het minis terie te rapporteren en begon van de eer ste dag af reeksen formulieren, die een ieder in handen kan krijgen door te ge ven. Mevrouw Offergeld, moeder van twee kinderen, is afkomstig uit Oost-Pruisen. Haar man, een veel gevaarlijker spion, is eveneens gearresteerd. Hij bleek bij te rugkomst van een rit naar Oost-Berlijn een actetas met duizenden marken te heb ben meegebracht, het loon blijkbaar voor het werk van hem en zijn vrouw. neiging bestaat om sympathie te tonen voor Oost-Duitsland. Tezelfdertijd schilde ren deze uiterst linkse groepen de huidi ge regering-Adenauer af als „de zwartste reactie". Mommer gewaagde van „Pan- kov's Trojaanse ezels", waarmede hij de communistische infiltratie in bepaalde S.P.D.-groepen bedoelde, vooral in die groepen, die nog altijd uitgaan van marxis tische begrippen als klassestrijd en der gelijke. Mommer heeft het hier niet bij laten zitten. Hij joeg ook de hoofdredacteuren van negen S.P.D.-bladen, die onlangs een reis naar Rusland hebben mogen maken, tegen zich in het harnas. Mommer ver weet deze partijgenoten dat zij tijdens een gesprek te Moskou met de Russische mi nister-president en partijleider Kroesj tsjev waren ingegaan op het aanbod van deze om elkaar „Genossen" (kameraad) te noemen. Met deze goed-marxistische truc om zijn Westduitse socialistische gas ten als strijders voor hetzelfde ideaal als de communisten te betitelen, had Kroesjtsjev enige maanden geleden in Oost-Berlijn reeds succes gehad bij.... Erich Ollenhauer, de voorzitter van de S.P.D. Ollenhauer was toen ook ingegaan op het „Genosse"-aanbod van de Russi sche partijleider en had deze braaf „ka meraad." .Kroesjtsjev genoemd. Mommer en andere S.P.D.-leiders heb ben zich daarover kennelijk gegeneerd. Over Ollenhauer's buiging tegenover Kroesjtsjev zweeg Mommer, over die van de S.P.D.-journalisten zei hij dezer da gen: „Voor een sociaal-democraat moet het onmogelijk zijn Kroesjtsjev als „ka meraad" aan te spreken. Wanneer men niet beschikt over voldoende geestelijke bagage om met Kroesjtsjev te onderhan delen, moet men thuis blijven". Dat heb ben de S.P.D.-journalisten, pas terug van hun Moskouse snoepreisje, niet genomen: zij hebben bij het hoofdbestuur van hun partij een aanklacht tegen Mommer in gediend. Ten slotte heeft de overigens toch zo gematigde Beierse S.P.D.-vice-voorzitter Von Knöringen, Mommer. op een perscon ferentie in Neder-Saksen, bestraffend voorgehouden dat het zo erg niet is met het radicalisme van de sociaal-democra tische jeugdbeweging. Het is er echter in feite zo erg mee gesteld, dat S.P.D.-stu- dentengroepen te Bonn, Berlijn, München en Kiel zich reeds achter Mommer en te gen hun vrienden te Frankfort hebben ver klaard. Dit ziet men te Bonn als uitingen van de plotseling opgetreden spanningen in de S.P.D., die overigens al sinds jaar en dag bestaan. Mommer heeft daarbij de radi cale kat de bel aangebonden, in plaats van te wachten tot men de ruzie binnenska mers zou bijleggen. Men zegt dat hij bij zijn gevecht met de uiterst linkse elemen ten in de partij kan rekenen op presidents kandidaat professor Carlo Schmidt, op de defensie-specialist Fritz Erler en op burge meester Willy Brandt van West-Berlijn. Het wordt duidelijk geacht dat deze ge matigde groep, die het vorige jaar op het partijcongres te Stuttgart het radicalis me reeds bestreed, openlijk in het krijt wil treden tegen de radicale groep, die blijft zweren bij de Marxistische idealen en die daardoor de S.P.D. niet aanvaard baar maakt voor de zo belangrijke burger lijke middengroepen. Hierom zegt men thans te Bonn dat links en rechts in de S.P.D. in een hevig gevecht zijn gewikkeld. Links, dat liever met Oostduitsers dan met Adenauer en de zijnen praat, rechts dat het marxisti sche vocabulaire wil afschaffen en sociaal- economisch liberaal water in de rode wijn wil doen. Links dat is de vice-voorzit- ter en ex-communist Wehner, rechts be halve Schmidt ook Von Knöringen. In het zicht van de Bondsdagverkiezingen van 1961 moet dit gevecht in de S.P.D.-lei ding tot een overwicht van de gematig de, „rechtse" groepen op straffe van een zekere, vierde, overwinning voor de C.D.U. leiden, want in het Duitsland van Ade nauer en Erhard, dat een land van melk en honing lijkt, klinken de radicale, om ouderwetse marxistische idealen schreeu wende studenten en tegen Kroesjtsjev „genosse" roepende S.P.D.-journalisten anachronistisch, ja, bijna collaborateur achtig LONDEN (Reuter) Volgens radio- Bagdad heeft de Iraakse regering politiek asiel verleend aan Afif el Bizri, oud-staf chef van het Syrische leger. President Nasser had hem ontslagen omdat hij in verbinding zou staan met communisten. Bizri ontkende dat hij communist was. De rokers Wie niet rookt moet eens op de reacties letten van de personen die u een roker tje aanbieden dat gij afslaat. „Ik rook nooit". „Wat zegt u me daar!", roept dan uw persoon uit, „rookt u nooit? Dat is voordelig. Ik wou dat ik dat ook kon zeggen". Dat is Reactie N umm er o Een. Reactie N umm er o Twee is aldus: Wat zult elke maand een geld over houden!" Reactie N umm er o Drie stamt uit de mensen met de aamborstige asem- pijpen, de ochtendhoesters, de borstbe- klemmers, de zenuwkuchers, de lijders aan verstopte bloedcirculaties, astmatische aanstuwingen en bronchiole toestanden. Die kijken u, de niet-roker, geruime tijd, als door een vuistslag getroffen, bloed doorlopen aan om te zien of gij dat nu werkelijk meent en of zij niet te doen hebben met een olijkaard, en zeggen dan zwaar hijgend: „Maak geen geintjes, man; wie rookt er nou niet! Het is geen man die niet roken kan". En dan breken zij uit in een hoesterig gelach en zeggen ineens geheimzinnig, over een adem zo dik als een rioolbuis: „Nou, ik wou dat ik dat ook zeggen kon. Maar ik kan er niet meer buiten. Daarom heb ik het zo lillijk op me borst. Dokter zegt En dan komt Dokter. Altijd. Dat hoestje, zgt Dokter, dat vuile rocheltje, 's morgens waar de buren zo van wakker schrikken, dat gemene reutelt je, dat ingeslikte mond- harmonikaatje, tja, zegt Dokter, dat kómt ervan! „En vroeger rookte ik nooit; ik ben er mee begonnen in de oorlog, weejewel". Klas s e Vier. De weemoedige klasse die zegt: „Ik heb ook eens drie weken lang niet gerookt; en zó voelde ik me: zó. Geen geblaf meer. Geen doodsstrijd. Geen rocheltje. En toen op een avond, ineens, hè, met Merie en Koos en Tien, toen zeien ze: als je er echt df bent, moet je in staat zijn er nü een te roken en het daarna weer helemaal te laten ook. Dat is de proef op de som. Ik dus roken. Wèg was ik". KI a s s e V ij f is de klasse der „zomaa.r- rokers". Waarom rookt u? Zomaar. „Wilt u een sigaret?", vraagt zo'n Klasse Vijf-er. „Ik rook nooit". Dan ineens wordt de „zo maar-roker" een beetje fel, een beetje stekelig. Hij kijkt u schuins aan alsof hij u iets zal gaan verkopen. En zegt dan: „lk kan het élk ogenblik laten hoor. Ik rook zomaar. Ik ben niet verslaafd zoals zoveel lui. Ik laat het zonder de minste moeite. Dan hou ik er gewoon mee op! Dan zeg ik tegen me vrouw: ik rook nou weer 'es een week of wat niet. Het doet me niks". En dan trekt zo'n Klasse Vijf-er zeer diep de rook tot geheel onder in de schoenen en blaast een minuut of acht later weer uit en zegt: „Ik heb er niet de minste moeite mee. Ik rook zomaar. Ik kan het laten als ik wil". Deze rokers moet gij in de gaten houden; het zijn de z.g. wilskrachtig en onder de rokers. Dat zijn lelijkerds ergens van binnen. Duif Adv^-tentie /fnffliiimiiï *UU11IU|J|U' vermengt zich vanzelf met de benzine in de tank. Esso 2-T Motor Oil bevat een speciale doop die bij tweetakt motoren veelvul dig voorkomende lagercor- rosie doeltreffend bestrijdt. Esso 2-T Motor Oil is de ideale motorolie voor alle typen tweetakt motoren, ook voor bromfietsen. Verkrijgbaar in bussen van V4 en 1 liter. WASHINGTON (Reuter) Het Ameri kaanse departement van Buitenlandse Zaken heeft medegedeeld dat Irak een overeenkomst tot militaire hulpverlening die het in 1954 met de Verenigde Staten had gesloten, heeft opgezegd. Hieraan werd toegevoegd dat Washington sinds de revolutie van medio 1957, waarbij koning Feisal werd vermoord en Kassem c.s. de macht aan zich trokken, geen militaire uitrusting meer naar Irak heeft gezonden. In de Iraakse nota is niet gesproken over terugtrekking uit het program voor technische hulp, krachtens hetwelk de Verenigde Staten aan Irak twee miljoen dollar per jaar hebben gefourneerd gedu rende de laatste zeven jaar. Irak heeft vorige maand een overeenkomst met Groot-Brittannië gesloten voor de aan koop van wapens en vermoedelijk ont vangt Irak ook wapens uit Rusland.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 5