HET INDONESISCHE LEGER ZOU
DE MACHT WILLEN OVERNEMEN
Wijziging Dienstplichtwet in
de Tweede Kamer
hamol weer
Het N.V.V. legt het kabinet
talrijke wensen voor
Nasutioti zendt een koerier
naar Sukarno in Japan
vandaag!
HET WEER
ècc MORRIS before ifóu êiuf!
Parade der Europese Sportvliegtuigen
Bezwaren van links tegen uitzending van
dienstplichtigen naar Nieuw-Guinea
Zonnige perioden
Kamerdebat over lonen
en prijzen begint
op 14 juli
In de krant van heden:
Zuid-Afrika doet water in
zijn apartheidswijn
Kleurlingen aanvaardbaar
op internationaal niveau
Adenauer zou zich in 1962
definitief terugtrekken
Na een zege in algemene
vernielingen van 1961
Chinezen volgen in Tibet
verdeel-en-heers-beleid
Drie journalisten in 1958
op Sumatra doodgeschoten
Eamon De Valera afgetreden
Amerikaanse negerin door
twee blanken aangerand
Het woord is aan
Koningin Elizabeth naar
Canada vertrokken
Amerikanen waren niet in
staat terug te schieten
Grote verontwaardiging
in het Congres
Ondanks verscherpte critische instelling treedt
het de regering loyaal tegemoet
DONDERDAG IS JUNI 1959
44c JAARGANG NUMMER 188
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden,
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat 9-1 uur.
Telef. adra. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuidea; J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Ieder jaar vraagt de bevolking van
Oudewater zich af: zou de ooievaar
nog komen? Niet dat zulks van invloed
is op het inwonerstal, maar het nest
op de hoge schoorsteen van het stad
huis wordt telkenjare bezet door een
ooievaarspaar en vormt een ware
bezienswaardigheid. Ook dit jaar
kunnen de Oudewateranen juichen.
Een drietal jonge ooievaars steekt
hongerig de snavel omhoog ten teken
dat het ooievaarsleven in Oudewater
niet over het hoofd gezien moet worden.
DJAKARTA (UPI) De stafchef van
het Indonesische leger, generaal Nasu-
tion, heeft luitenant-kolonel Djuhartono,
een functionaris van de militaire inlich
tingendienst, naar Tokio gezonden - al
dus wordt te Djakarta vernomen - met
een voorstel aan president Sukarno om
bij presidentieel decreet de grondwet
van 1945 weer af te kondigen en tege
lijkertijd een militaire regering het be
leid in handen te geven, met generaal
Nasution als premier.
EI et leger is, wanneer Sukarno op de
voorgestelde wijze de macht uit handen
geeft, bereid tot concessies aan de moham
medanen, van wie het meeste verzet tegen
Sukarno's plannen voor „geleide democra
tie" gekomen is. Het leger zou zijn voor
stellen hebben gedaan met medeweten van
de Nahdatul Ulama. Vernomen wordt dat
deze mohammedaanse partij voor zich de
portefeuille van de Defensie heeft ge
vraagd. Nasution zal voor dit ministerie
echter ook belangstelling hebben.
Het was niet mogelijk dit bericht offi
cieel bevestigd te krijgen.
De voorzitter van de Nationalistische
partij PNI, Suwirjo, heeft Sukarno een
telegram gezonden waarin hij aandringt op
(Van onze parlementaire redacteur)
Woordvoerders van de P. v. d. A., de
communisten en de P.S.P. hebben zich
gisteren in de Tweede Kamer verzet te
gen een wijziging van de Dienstplicht
wet, waardoor het mogelijk zou worden
dienstplichtigen uit te zenden naar
Nieuw-Guinea. In 1956 is reeds de
Grondwet op dit punt gewijzigd, maar
artikel 33 van de Dienstplichtwet was
riog een belemmering voor de uitzen
ding. Alleen de heer Roosjen (A.R.)
verklaarde gisteren, dat de voorgestel
de wijziging van de dienstplichtwet
voor iiem en zijn fractiegenoten geen
moeilijkheden oplevert. Andere voor
standers - die tezamen de meerder
heid vormen - komen vandaag pas aan
het woord. De regering heeft reeds la
ten weten dat zij er niet aan denkt
thans dienstplichtigen naar Nieuw-Gui
nea te zenden al zou de mogelijkheid
daartoe worden geschapen.
Al is de grondwet gewijzigd, daarom
dient volgens de heer Wierda (P.v.d.A.)
de gedwongen uitzending van dienstplich
tigen naar Nieuw-Guinea toch onderwor
pen te blijven aan controle van het parle
ment. Het openen van de mogelijkheid zou
spanningen tussen Nederland en Indone
sië veroorzaken. Het is principieel ver
keerd dienstplichtigen uit te zenden zolang
een voldoend aantal vrijwilligers beschik
baar is. Het zou beter zijn, zei de heer
Wierda, deze wijziging van de Dienst
plichtwet te laten rusten, in afwachting
van de algehele herziening van de ver
ouderde Dienstplichtwet. „We moeten niet
de indruk wekken dat het onze bedoeling
is van Nieuw-Guinea een bolwerk tegen
Indonesië te maken," zei hij. Indien het
wetsontwerp niet wordt ingetrokken, zal
de P.v.d.A. trachten door middel van
amendementen het wetsontwerp zo te wij
zigen dat uitzending van dienstplichtigen
naar Nieuw-Guinea afzonderlijk aan de
orde komt in het parlement voordat de
uitzending werkelijkheid wordt.
Een bezwaar van de heer Van der Veen
(P.S.P.) tegen het regeringsvoorstel was
dat daardoor een ongecontroleerde op
bouw van een leger in Nieuw-Guinea mo
gelijk wordt en een nieuwe politiële actie
kan worden voorbereid. Duizenden moe
ders vrezen dat hun zoons plotseling in een
Advertentie
Verwachting tot morgenavond:
Droog weer met zonnige perio
den. Dezelfde of iets lagere tem.
peraturen. Overwegend matige
wind tussen west en noord.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
nieuw koloniaal avontuur worden gestort.
Zij wensen echter geen conflict met Indo
nesië, zij willen geen oorlog. Daarom zou
de heer Van der Veen zich met alle kracht
in en buiten het parlement tegen de aan
neming van het wetsontwerp verzetten. Op
ongeveer dezelfde gronden verzette zich
ook de heer Bakker (C.P.N.) tegen het
wetsontwerp.
Naar aanleiding van de bezwaren van
de P.v.d.A. herinnerde de heer Roosjen
(A.R.) er aan, dat in het voorlopig verslag,
dat op 13 oktober 1958 werd uitgebracht,
ook de leden van de P.v.d.A. vroegen of
de minister een verklaring kon geven over
het gebrek aan zorgvuldigheid, omdat
men op zijn departement had nagelaten
de gevolgen van een Grondwetswijziging
in de organieke wetten na te gaan De oor
zaak van de bezwaren van de P.v.d.A.
zag de heer Roosjen in de verandering
van de politieke weersgesteldheid.
Vandaag wordt de behandeling van het
wetsontwerp voortgezet. Dan komt ook
in behandeling een amendement van de
heer Van Rijckevorsel (K.V.P.) die in de
wet wil vastleggen dat dienstplichtigen,
die in de keerkringen dienen, verhoogde
militaire inkomsten genieten. De regering
is van oordeel dat dit moet worden gere
geld bij Koninklijk Besluit en dat het niet
in de wet thuishoort.
opheffing van de grondwetgevende ver
gadering en afkondiging van de grondwet
van 1945, eveneens bij presidentieel de
creet. Suwirjo verklaarde dat „in de hui
dige situatie het vertrouwen van geheel
het volk zich op u gericht heeft". Naast de
grondwet van 1945 vroeg Suwirjo ook een
presidentieel kabinet.
Een oplossing langs democratische weg
van de huidige moeilijkheden kan alleen
leiden tot verbreking van de nationale een
heid, aldus de PNI-voorzitter, en daarmee
komt de veiligheid van het land in gevaar.
Volgens een bericht uit Tokio heeft
president Sukarno aan een lunch van de
buitenlandse persvereniging verklaard,
dat hij rustig zou afwachten wat er zou
gebeuren bij zijn terugkeer naar Indo
nesië. Hij zei: „Indien de huidige situatie
in Indonesië zo ernstig was als sommige
dagbladen het doen voorkomen, zou ik
thans niet in Tokio zijn, maar naar Indo
nesië zijn teruggekeerd." Hij noemde het
„heel gewoon", dat Indonesië, een jong
land, zich voor moeilijkheden geplaatst
ziet.
AFP bericht uit Pnom-Penh, dat het
Indonesische staatshoofd zaterdag in Cam
bodja wordt verwacht voor een officieel
bezoek van vier dagen.
Toen men op een werf in Schiedam,
een laadmast op het in aanbouw zijn
de vrachtschip „Achilles" wilde plaat
sen viel deze om. Het gevaarte kwam
neer op de langszij liggende kust
vaarder „Sian". Dit 200 ton metende
scheepje werd daardoor zo zwaar
beschadigd dat het zonk.
De voorzitter van de Tweede Kamer
heeft in de vergadering van gisteren mee
gedeeld dat het de bedoeling is, het grote
debat over de lonen, huren en subsidies
te houden op 14 juli en volgende dagen.
De desbetreffende nota van de regering
zal omstreeks 26 juni verschijnen.
pag.
N.V.V. over regeringsverklaring 1, 9
Debatten in de Tweede Kamer 1, 15
De Geneefse conferentie 3
Van Dag tot Dag 3
Op de Praatstoel3
De Kleine Wereld 3
Holland Festival11
Uit stad en omgeving. 5, 7, 9, 19
Agenda 5
Feuilleton13
Radio en Televisie 13
Economisch nieuws2
Beurs 9
Weerrapporten 1 2
Sport 17
Kennemer Kruimels 5
Damrubrlek 5
Boekenhoekje 11
Menotti bedot u (J. J. F. Rem
ming) 15
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG PAGINA'S
Advertentie
'BARTËÜORÏSST^ HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 2235-76
SUÈDE DAMESJASJES in kleuren
KAAPSTAD (Reuter) De Zuidafri-
kaanse minister van Buitenlandse Zaken,
Louw, heeft in de Senaat aangekondigd dat
de ministerraad besloten heeft „als bewijs
van zijn verlangen met andere landen van
Afrika samen te werken" internationale
conferenties op Zuidafrikaans gebied uit
te nodigen, waaraan ook niet-blanke afge
vaardigden zullen deelnemen. Welke ge
voelens men overigens ook ten aanzien
van de rassenkwesties mag koesteren, men
zal deze gedelegeerden beschouwen als ver
tegenwoordigers van buitenlandse rege
ringen. Louw zei te hopen dat ook de sa
menwerking met Ghana en Liberia zou
verbeteren.
BRUSSEL (Reuter) Het Internatio
nale Verbond van Vrije Vakverenigingen
heeft in een resolutie de rassenpolitiek in
Zuid-Afrika „moreel onverdedigbaar en
een belediging voor de waardigheid van
alle mensenrassen" genoemd.
Deze resoutie werd aangenomen door
de commissie voor Oost-, Midden- en Zuid-
Afrika van het I.V.V.V. In de resolutie
wordt er bij alle regeringen en organisa
ties op aangedrongen emigranten niet toe
te staan naar Zuid-Afrika te gaan en al
le Zuidafrikaanse produkten te boycotten,
behalve indien zulks zou leiden tot „ver
dere ellende".
NEW YORK (Reuter) De New York
Times meldt dat dr. Adenauer in een
persgesprek heeft meegedeeld, dat hij zich
in 1962, na de algemene verkiezingen van
september 1961, als bondskanselier wenst
terug te trekken. De 83-jarige bondskan
selier zou een jaar geleden aan de partij
leiders hebben meegedeeld dat dit zijn
voornemen was en dat is zijn plan nog,
zo meldt de correspondent van het New
yorkse blad in Bonn.
„Wij moeten eerst de verkiezingen win
nen. Tegen die tijd zal de internationale
toestand hoop ik wat duidelijker zijn", zo
zei Adenauer.
De bondskanselier verklaaa-de zich voor
„een verstandig en openhartig gesprek"
tussen Washington en Londen enerzijds en
Parijs anderzijds over het gehele vraag
stuk van de organisatie der westelijke ver
dediging. Hieruit blijkt volgens de corres
pondent Adenauers „sympathie met de
critiek van president De Gaulle".
Adenauer liet doorschemeren dat naar
zijn mening noch Erhard noch Etzel op
het ogenblik veel kans maakt op het kan
selierschap.
Op de luchthaven Rotterdam zijn
gisteren tachtig sportvliegers uit vele
landen aangekomen om deel te nemen
aan de eerste naoorlogse „Europa
rondvlucht" van de Koninklijke Neder
landse Vereniging voor Luchtvaart,
die heden begint. Nadat de slanke,
glanzende „sportkistjes" van velerlei
soorten, nog eens keurig opgepoetst
waren, begaven de deelnemers zich
naar het stadhuis voor een officiële
ontvangst door B. en W. Vandaag
wordt gestart voor de rondvlucht, die
via België, Frankrijk en Duitsland
naar Luxemburg zal leiden.
LHASA (Reuter) Uit de hoofdstad
van Tibet wordt vernomen dat de Chinese
militaire controlecommissie, die in feite
het bestuur over Tibet voert, het grootste
gedeelte van de landerijen van kloosters
in het door hen bestuurde gebied in be
slag heeft genomen en onder boeren ver
deeld. De boeren werd medegedeeld dat
zij geen pacht voor het land behoeven te
betalen.
Radio-Peking heeft gemeld dat de Pant-
sjen Lama, de wereldlijke heerser over
Tibet, die tevens marionet van communis
tisch China is, is teruggekeerd in Lhasa.
Het maandelijkse bulletin van het Inter
nationale Pers Instituut te Zurich (IPI
Report) meldt in zijn juni-nummcr zojuist
bericht te hebben ontvangen dat drie lei
dende redactieleden van het dagblad Ha-
luan te Padang (Midden-Sumatra) in 1958
doodgeschoten werden door leden van het
Indonesische leger. Zij waren Darwis
Abbas, hoofdredacteur, Tengkoe Alang
Jahja, chef-redacteur en S. Manan, redac
teur.
De Haluan, een plaatselijke krant met
een oplage van ongeveer twintigduizend,
had het ongenoegen van de regering te
Djakarta gewekt wegens zijn politie
ke houding. Zodra de Indonesische troe
pen in Padang landden (april 1958) werden
Abbas en Manan gearresteerd
DUBLIN (Reuter/UPI) Premier
Eamon de Valera van Ierland is zonder
de uitslagen van de presidentiële verkie
zingen af te wachten, afgetreden. De 77-
jarige De Valera, heeft enkele maanden
geleden te kennen gegeven dat hij zou af
treden, ongeacht de uitslag van de ver
kiezing van een nieuwe president
BENTON (AFP) Te Benton in de
Amerikaanse staat zijn twee mannen van
26 en 21 jaar oud gearresteerd omdat zij
zaterdag een 21-jarige negerin hebben
aangerand. Zij bekenden onmiddellijk.
Het meisje, dat uit Little Rock afkomstig
is, verklaarde tegenover de politie dat de
beide mannen haar waren komen halen
met een auto om kinderen op te passen. Zij
hadden haar echter meegenomen naar
een afgelegen plek.
Schiller:
Met lachen kan men duizend dingen
doen, die met wenen onmogelijk zijn.
LONDEN (UPI) Koningin Elizabeth
van Groot-Brittannië en de hertog van
Edinburgh gaan vandaag voor zes weken
op reis naar Canada en de Verenigde Sta
ten. Het koninklijk paar wordt zaterdag
in Quebec verwacht. Op 26 juni zal ko
ningin Elizabeth, samen met president
Eisenhower, de St. Lawrence-zeeweg offi
cieel openen. Op 6 juli wordt een bezoek
gebracht aan Chicago.
WASHINGTON (UPI) De bemanning
van het Amerikaanse marine-vliegtuig dat
dinsdag door communistische straaljagers
werd aangevallen, heeft meegedeeld dat
zij niet volledig uitgerust was om terug te
vuren. De vliegers aan boord van de bom
menwerper zeiden dat het geschut aan
de voorzijde niet kon worden gebruikt we
gens de afwezigheid van „moeilijk ver
krijgbare" onderdelen.
Deze onthulling bracht grote beroering
in Washington teweeg. Leden van het con
gres noemden het „misdadig", „schok
kend" „onvergeeflijk" dat een Ameri
kaans vliegtuig niet voldoende is uitgerust
terwijl miljarden aan de defensie zijn uit
gegeven. Sommigen eisten dat de verant
woordelijke personen voor de krijgsraad
worden gebracht.
President Eisenhower verzocht de ma
rine spoedig een rapport in te dienen over
de vraag waarom de kanonnen niet func
tioneerden en gaf uiting aan zijn grote be
zorgdheid over de situatie. De minister
van Defensie, McElroy zal een onderzoek
instellen. Toen de piloot zich ervan be
wust werd dat zijn vliegtuig was aange
vallen, gaf hij de boordschutter opdracht
te vuren. Door een fout in het verbindings
systeem bereikte deze opdracht de boord
schutter niet. Voordat hij kon vuren de
den de Migs opnieuw een aanval waardoor
de boordschutter werd gewond. Het vlieg
tuig werd vifjtien tot twintig maal getrof
fen, waardoor de schroef en de motoren
aan stuurboordzijde werden uitgescha
keld. Er waren veertien man aan boord.
Het vei'bondsbestuur van het N.V.V. heeft een adres gericht aan de voorzitter
van de raad van ministers, waarin het zijn visie geeft op de regeringsverklaring van
26 mei. Die verklaring bevat naar het oordeel van het N.V.V. onvoldoende garantie
voor de voortzetting van het naoorlogse, in het algemeen sociaal verantwoorde,
beleid. „Met geen woord wordt gerept over verruiming van de welvaartsmogelijk
heden door opheffing van de bestedingsbeperking voor de werknemers", zo wordt
gezegd. Maatregelen tot verhoging vooraf van de huren en van de melkprijs zullen
bij het N.V.V. op ernstige bezwaren stuiten. Verklaard wordt dat „het ontbreken
van een duidelijk constructieve lijn" het N.V.V. tot vergrote waakzaamheid noopt.
De verscherpte critische instelling mag echter niet worden geïnterpreteerd als zou
het N.V.V. de regering niet loyaal tegemoettreden.
Het adres behandelt het buitenlands be
leid, de economische integratie met het
uitgestippelde beleid gaat het verbond
goeddeels akkoord het algemeen econo
misch beleid een herhaling van een be
stedingsbeperking wordt fataal geacht en
het conjunctureel beleid, met name de
werkgelegenheid. Het N.V.V. is van oor
deel dat een fiscale stimulering van de
investeringen op dit moment conjunctu
reel gevaren inhoudt en derhalve moet
worden afgewezen. Het gebrek aan coör
dinatie in de overheidsinvesteringen heeft
in het verleden een autonome, conjunctu
reel verstorende invloed uitgeoefend. Een
dergelijke coördinatie moet uitermate
wenselijk worden geacht en kan worden
gerealiseerd door de opstelling van een
jaarlijks centraal plan van overheidsin
vesteringen, dat de goedkeuring van het
parlement behoeft, aldus wordt in het
adres gezegd.
Het N.V.V. acht prijs- en kartelpolitiek
niet zonder meer verwerpelijk. Het acht
een verscherping van de concurrentie ter-
wille van een ï-echtvaardige verdeling van
het nationale produkt en de stabiliteit van
de geldwaarde noodzakelijk en oordeelt het
daarom wenselijk dat aan de S.E.R. een
onderzoek wordt opgedragen naar de in
vloed van opheffing van verticale prijs
binding op de verstarring van de concur
rentie, en naar de wenselijkheid tot op
heffing van die binding. Het wenst voorts
dat financiële steun wordt verleend aan
consumentenorganisaties, die zich actief
met vergelijkend warenonderzoek bezig
houden en dat in de Wet op de Afbetaling
dwingende voorschriften worden opgeno
men over de in rekening te brengen kos
ten en rente der afbetalingstransacties.
Lonen
Het adres wijdt vervolgens aandacht
aan het loon- en subsidiebeleid zoals dat
in het laatste S.E.R.-advies is behandeld.
Het N.V.V. is teleurgesteld over de voor
rang, die de regering aan de huurverho
ging heeft toegekend, hoezeer de meerder
heid van de S.E.R. die niet aanvaardbaar
acht. Het N.V.V. wijst de opvatting af vol
gens welke de produktie per hoofd van de
beroepsbevolking bepalend dient te zijn
voor de ontwikkeling van de verschillen
de inkomstencategorieën. Een interpreta
tie van de regeringsverklaring, die leidt
tot de conclusie dat met een verwerking
van de huurbijslag 1957 of met een begin
van de arbeidstijdverkorting de beschik
bare ruimte voor verbetering van loon- en
arbeidsvoorwaarden is opgevuld, zou op
ernstig verzet van het verbondsbestuur
stuiten. Het N.V.V. betreurt het dat de
regering de bestedingsbeperking niet door
een algemene loonsverhoging ongedaan
maakt.
Huren
Over de volkshuisvesting en het huur
beleid wordt in het adres gezegd, dat het
N.V.V. ten scherpste een ombuiging van
het beleid afwijst, die terugdringing van
de woningwetbouw beoogt. Het heeft er
volstrekt geen vertrouwen in dat de so
ciale woningbouw bij particuliere onderne
mers in goede handen is. Van de aange
kondigde liberalisatie op het terrein van
bouwen, vestiging en verhuur vreest het
dat de minst draagkrachtigen het slacht
offer zullen worden. Van de komende huur
verhoging moeten de vóór 1918 gebouwde
woningen worden uitgesloten. Althans een
deel van de meerdere huuropbrengsten
moet in ieder geval aan verbetering van
de woningvoorraad of van de nieuwbouw:
ten goede komen.
Wat de belastingpolitiek betreft staat het
N.V.V. een heffing op vermogenswinsten
voor. Het pleit verder voor een verminde
ring van de ongehuwdenbelasting en ook
acht het een vermindering gewenst van de
belastingdruk op inkomsten van gezinnen,
waarin zowel man als vrouw werkzaam
is.
Ten aanzien van de landbouwpolitiek
verklaart het N.V.V. zich voorstander van
een prijsgarantiebeleid, dat geïntegreerd
is met het structurele landbouwbeleid.
Het structuur-, pacht- en garantieprijsbe-
leid dienen een integraal geheel te vor
men met als centrale doelstelling dat de
landbouw „selfsupporting" dient te zijn.
Over de sociale wetgeving zegt het
N.V.V. dat de activiteit in de komende re
geringsperiode gericht moet worden op
vernieuwing van de invaliditeits- en onge-
vallenwetgeving, waardevastheid der uit
keringen, totstandkoming van een algeme
ne ziekteverzorgingsverzekering, des
noods met een inkomensgrens, waar
boven men in ieder geval verplicht ver
zekerd is tegen zware risico's, voorts ver
lenging der maximale uitkeringsduur bij
werkloosheid en waardevast pensioen
voor het overheidspersoneel,
Vervolg op pagina 9)
