Cabaliero
eervliet
AUDIUM
Naaimachine
koven"
Bij het nieuwe loonbeleid is
prijsdiscipline nodig
Produktschap besluit tot hogere
verplichte bijmenging
Garanties voor NOF-leningen
TO bp bprlpfopn fiib
NAAR SCHAAP LOPEN
3
Botersmokkelaar werd
snel berecht
A. van Keulen uit IJmuiden
pauselijk onderscheiden
Zoekt U iets beters?
Overleg met Bonn wordt
in oktober voortgezet
Voorzitter van de Jaarbeurs verklaart
Reclame-televisie moet kijkers niet afschrikken
G ere for me er de synode
Prof. dr. K. Di5k keert zich
tegen de Wereldraad
SLECHTHORENDEN
boortoestellen
Bioscoop „Du Midi" uit
as herrezen
Gevolgen van record-tarweoogst
Meelprijzen hoger aan het eind van het jaar
Schipbreukelingen van
gestolen jacht opgepikt
Op de
<~Praatótoel
A. van Domburg lector in
cle filmwetenschap
't Is een kwestie van kunnen....
200 Jaar
geleden
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1959
Dezer dagen vloog na een wilde jacht
in de Wouwse Plantage bij de grens met
België in West-Brabant een smokkelauto
met 700 kg. boter tegen een boom. De
douane zag kans de chauffeur, een Ant
werpenaar. te arresteren. De jusitie had
van zijn berechting een „snelrechtzaak"
gemaakt, omdat een bestraffing op kor
te termijn na de arrestatie in de praktijk
afschrikwekkend blijkt te werken. De
chauffeur was slechts een van de kleine
mannen in een groot complot, dat de laat
ste weken bijzonder actief is. Hij bekende
in de periode tussen 20 en 29 augustus drie
keer een rit naar België te hebben ge
maakt en totaal 2000 kg. boter te hebben
gesmokkeld.
Bij de achtervolging had hij de hem
volgende auto van de douane geramd,
voordat hij met een lekgeschoten voor
band tegen een boom belandde. In de
smokkelauto troffen de douaniers een in
stallatie aan voor het op de weg strooien
van zo genoemde kraaienpoten, scherpe
uitsteeksels die dienen om de banden van
achtervolgende auto's te vernielen. Voor
de politierechter te Breda zei de man: „Ik
wist niet dat die kraaienpoten in de auto
zaten. Als ik het wel geweten had, zou
ik ze toch niet hebben gebruikt." Over
het rammen van de douaneauto zei hij:
„Ik dacht, dat ik er nog wel langs kon.
Ik deed het niet met opzet."
De officier van Justitie zei, dat de laat
ste tijd de botersmokkel voor ons land
een economisch nadelige zaak is gewor
den. Door meer export en vergroot bin
nenlands verbruik zijn vraag en aanbod
meer in evenwicht gekomen. De tijd van
duizenden tonnen overschot is voorbij.
Daarom vecht men tegen illegale export,
die de staat benadeelt en de Nederlandse
consument de dupe doet zijn van prijsstij
gingen.
De officier eiste een maand gevangenis
straf met bevel tot onmiddellijke gevan
genneming. De politierechter veroordeel
de de smokkelaar tot drie weken gevan
genisstraf. De verdachte werd onmiddel
lijk gevangengenomen.
R.K. kosters hijeen
Tijdens de donderdag in restaurant
Brinkmann te Haarlem gehouden bonds
dag van de r.k. Bond voor kosters in de
bisdommen Haarlem en Rotterdam heeft
de bisschop-caedjutcr van Haarlem, mgr.
dr. J. A. E. van Dodewaard, aan honderd
tien cursisten het b-diploma van de kos
tersopleiding uitgereikt en meegedeeld,
dat de bondsvoorzitter, de heer A. van
Keulen uit IJmuiden, pauselijk was on
derscheiden met het gouden kruis Pro
Ecclesia et Pontifice.
De heer Van Keulen had zich in zijn
openingsrede in net bijzonder gericht tot
mgr. Van Dodewaard en de goede samen
werking besproken tussen de bisdommen
en de bond. Dat is van groot belang, want
de kosters zijn de naaste medewerkers van
de priesters. De voorzitter herinnerde er
aan dat er vroeger een tijd was, dat als
men nergens voor deugde men koster kon
worden. Die tijden zijn veranderd en voor
al sedert de stichting van de bond in 1946
is veel gedaan om het ambt van koster
op een hoger niveau te brengen. Daarom
zijn diploma's ingesteld, een a en een b.
Het eerste diploma heeft men nodig om
tot koster te worden aangesteld en het
tweede is ingesteld voor hen die studeren
om een volmaakt koster te worden.
Mgr. dr. Van Dodewaard hield een toe
spraak, waarin hij sprak over de taak van
de koster. Er wordt veel van hem ver
langd; des morgens vroeg staat hij al op
om de klokken te luiden en daarna moet
hij voorbereidingen treffen voor de mis.
Hij dient punctueel en flink te zijn en
moet een goed voorbeeld geven. Spreker
hoopte op een goede samenwerking tussen
de bisdommen en de bond.
Nadat mgr. Van Dodewaard zich gericht
had tot de heer Van Keulen en hem in
kennis had gesteld van de pauselijke on
derscheiding reikte hij de b-diploma's uit.
Mevrouw Jeane Kruijver verleende met
declamatie medewerking.
Advertentie
Rook dan morgen eens
(CONSTANTE KWALITEIT)
De Nederlandse en Duitse delegatie
leiders, dr. Lahr en dr. Van Houten, heb
ben gisteravond, na een slotbespreking op
het ministerie van Buitenlandse Zaken te
Den Haag, opnieuw afscheid van elkaar
genomen. De besprekingen over alle nog
tussen beide-landen hangende vraagstuk
ken zullen begin oktober worden voort
gezet.
In politieke kringen sprak men gister
avond zijn tevredenheid uit over de ge
maakte vorderingen, hoewel er nog steeds
geen overeenstemming bestaat over het
totale bedrag van de schadeloosstelling aan
Nederland.
Vrijwillige discipline bij het berekenen van de prijzen is de enige waarborg, dat
loonsverhogingen ook werkelijk uit de produktiviteitsverbctering worden betaald.
Uit deze discipline kan de werkgever kracht putten om niet grif aan loonwensen
door afwenteling op de prijzen tegemoet te komen. Voorts moet de coördinatie van
het loonbeleid ervoor waken, dat de verschillen, optredend dank zij de vrijere
loonvorming, niet te grote spanningen in sociaal opzicht gaan oproepen. Met deze
woorden gaf gistermiddag in het gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te Utrecht
de voorzitter van de Raad van Beheer der Koninklijke Nederlandsche Jaarbeurs,
dr. G. van der Wal, zijn visie op de ontwikkeling, zoals deze thans in het nieuwe
regeringsbeleid op stapel staat. De rede, die dr. Van der Wal hier uitsprak, stond
traditiegetrouw in verband met de opening van de Najaarsbeurs, welke ditmaal op
maandag 7 september aanstaande zal plaats vinden.
Over de beurs zelf zei spreker, dat met het nieuwe secretariaat op het Vredenburg
een eerste begin van uitvoering wordt gegeven aan de nieuwbouw ter plaatse. Dit
zal de maximale afronding vormen van hetgeen aldaar aan expositieruimte verkregen
kan worden. Dr. Van der Wal constateerde in dit verband, dat de vraag naar expositie
ruimte sinds de oorlog steeds weer is toegenomen en dat men die ontwikkelink
eigenlijk niet heeft kunnen bijhouden. Dit jaar is de totaal verhuurde oppervlakte
gestegen met vijftien percent. Daarom zal de Jaarbeurs ook aan de Croeselaan te
Utrecht over grotere terreinen dienen te beschikken.
„Men kan zeggen dat het Nederland in
het algemeen weer goed gaat, al heeft de
ontwikkeling wel een zeer gevarieerd
beeld te zien gegeven. De graad van in
dustriële bedrijvigheid ligt hoog, de ar
beidsmarkt vertoont zelfs een zekere over
spanning," zo merkte dr. Van der Wal op,
daarbij de economische ontwikkeling in
ons land, na de periode van bestedingsbe
perking, aanstippend. Er zijn nogal wat
tegenstrijdigheden in de huidige situatie,
zo kan men uit de rede van de jaarbeurs
voorzitter concluderen, want: Nederland
leent weer geld aan het buitenland, maar
tegelijkertijd verkoopt het een deel van
zijn fondsenbezit. De prijzen, waarvan
daarbij sprake is, zijn naar Nederlandse
maatstaven gemeten hoog, maar voor bui
tenlanders schijnen ze aan de lage kant
te liggen, aldus dr. v. d. Wal. „Wiens
maatstaven achteraf de juiste zullen blij
ken, zal de toekomst uitwijzen." Spreker
wees vervolgens op het gevaar voor de
zelffinanciering in de bedrijven als ge
volg van de door hem geschetste gang van
zaken.
Als een opmerkelijke gevolgtrekking uit
de belangrijke verschuivingen die de af
gelopen zomer in de consumptiesector
hebben plaats gegrepen, merkte dr. Van
der Wal op: „Je sterkste concurrent zit
niet onder je collega's maar soms in een
heel andere branche." Zo heeft bijvoor
beeld de ongekend mooie zomer, met haar
enorme bestedingen in de sector van reis-
en kampeerbenodigdheden, een verstoring
van het normale bestedingspatroon te zien
gegeven.
Over de tegenwoordige loon- en prijspo
litiek gaf de voorzitter als zijn mening te
kennen, dat onder de huidige omstandig
heden de bedrijfstakken wel zeer nauw
keurig de eigen „ruimte" moeten volgen,
wil er een mogelijkheid voor loondifferen-
tiatie rond de C.A.O.-grootmetaal ont
staan. Van groot belang is het daarom een
duidelijke en snelle informatie met alle
moderne hulpmiddelen* te bewerkstelli
gen.
In een uiteenzetting ever het merkarti-
De generale synode der Gereformeerde
Kerken heeft zich in haar vandaag te
Utrecht gehouden zitting bezig gehouden
met het rapport van deputaten voor be
studering van het vraagstuk van plurifor
miteit en oecumeniciteit. Rapporteur was
ds. G. F. Hajer uit Beilen. De deputaten
voor deze zaak, dr. F. L. Bakker, prof.
dr. G. C. Berkouwer en dr. P. G. Kunst
uit Amsterdam en prof. dr. A. D. R. Pol
man uit Kampen waren ter zitting aanwe
zig.
Meer dan een spreker had bezwaren te
gen de Wereldraad en het was met. name
prof. dr. K. Dijk die zich tegen dit li
chaam keerde. De Wereldraad, aldus de
hoogleraar, heeft te Evanston tal van be
sluiten genomen waarmee de gerefor
meerde kerken zeer wel kunnen instem
men, maar feit blijft, dat de Wereldraad
kerken toelaat, die cle belijdenis niet hand
haven, zoals bijvoorbeeld de Remonstrant
se Broederschap. Voor hem is daarmee
de Wereldraad geoordeeld. De gerefor
meerde kerken hebben in hun wijdvertakt
zendingswerk naar de mening van prof.
Dijk oecumenisch werk van de eerste or
de gedaan en dat achtte hij veel belang
rijker dan allerlei conferenties. Bij bezin
ning op haar oecumenische taak late de
kerk de organisaties terzijde, want dat
zijn geen kerken. Prof. Dijk uitte zijn
vreugde over het bestaan van de gerefor
meerde oecumenische synode en herinner
de eraan dat deze de kerken aansluiting
bij de Wereldraad heeft ontraden.
Prof. Berkouwer, die als eerste namens
deputaten het woord voerde, zei dat depu
taten de zaak boven alles duidelijk heb
ben willen stellen en dat alle relativering
hen vreemd was. Hij onderschatte niet de
betekenis van de handhaving van zijn ba
sisformule door de Wereldraad. Van re
ductie van de belijdenis wilde spx-eker lie
ver niet gewagen. De deputaten hebben in
hun rapport geen pleidooi gevoerd voor
aansluiting, ook geen gecamoufleerd plei
dooi. „Over onze oecumenische roeping,
zijn wij het allen eens," aldus spreker,
„maar de zaak zelf benauwt ons."
Dr. Kunst zei, dat deputaten overtuigd
waren, dat zij de zaak niet in eerste in
stantie rond zouden krijgen. Zij wilden
met hun rapport een eerste en belang
rijke stap doen op de weg der bezinning
en trachten daarin de kerken mee te krij
gen. Zij willen gaarne in de voorgestel
de conclusies zien opgenomen, dat hier
met de gereformeerde oecumenische sy
node zal worden samengewerkt. Het in
stellen van een enquête is, afgezien van
de vraag of dal tot de taak van de kerk
behoort, een rijke maar ook een oever
loze zaak.
Naar aanleiding van een door prof. dr.
D. Nauta ingediend amendement werd be
sloten, de zaak thans niet tot een einde
te brengen, maar haar naar de commissie
terug te sturen voor nadere behandeling.
kei, dat naar zijn aard zowel waar het
prijs als kwaliteit betreft een uiterst be
langrijk vast punt vormt, verklaarde dr.
Van der Wal, dat de commerciële televi
sie straks op dit punt een invloedrijke taak
krijgt. Hij ziet in het merkartikel met uni
forme publieksprijs het beginsel van de
rechtvaardige prijs, waarbij iedereen in
zo wijd mogelijke kring gelijkelijk wordt
behandeld. Prijsdiscriminatie is bij onze
kerheid omtrent de kwaliteit van een ar
tikel dan ook in veel hogere mate moge
lijk.
Wat de zozeer nagestreefde productivi
teitsverbeteringen betreft zei dr. Van der
Wal, dat zii zich, wanneer het om enkele
percenten gaat, niet doeltreffend in prijs
verlagingen laten omzetten. Eerder ziet
spreker iets in een kwaliteitsverbetering.
Ook in de concurrentie zou volgens hem
meer plaats voor deze zijn.
Een economisch verantwoorde exploi
tatie van commerciële televisie vereist
in tegenstelling met wat de Duitse zenders
ons totnutoe hebben laten zien een ver
spreiding van de reclame-boodschappen
over de gehele uitzendtijd, aldus dr. Van
der Wal aan het slot van zijn rede. Tus
sen programma's en advertenties moet er
een harmonisatie bestaan, zó, dat de ge
hele programma-opzet niet door het com
merciële nieuws wordt beïnvloed. „Im
mers, reclame, die weerstanden opwekt,
wordt tot anti-reclame."
Advertentie
Weet u dat de moderne
boortoestellen en hoorbrillen
niet alleen veel betere resultaten
geven dan tot voor kort mogelijk
was. maar dat ze bovendien véél
goedkoper in het gebruik zijn
Neemt u eens een proef met een
van de nieuwe
Wij zijn in dit fabrikaat gespeciali
seerd en zullen u gaarne de vol
ledige Audium-kollektie
demonstreren.
Vraagt gratis brochure bij het van
ouds bekende en vertrouwde adres:
horen
zien
KONINGSTRAAT 11
HAARLEM
TEL. 16171
De burgemeester van Amsterdam, mr.
G. van Hall, heeft donderdagavond het
uit zijn as herrezen bioscooptheater „Du
Midi" naast de Apollohal in Amsterdam,
in aanwezigheid van de Deense ambassa
deur in ons land, de heer J. W. H. Eick-
hoff, geopend.
Precies twee jaar geleden in de nacht
van 2 op 3 september 1957 brandde de
in april 1954'geopende bioscoop door nog
altijd onopgehelderde oorzaak geheel af.
Een van de vaste bezoekers, de heer J.
C. Graauw, bleef optimist en bestelde al
de volgende dag schriftelijk twee plaatsen
voor de openingsvoorstelling van de nieuw
te bouwen bioscoop. Dit blijk van vertrou
wen werd zo op prijs gesteld dat de heer
Graauw in oktober 1958 de eerste paal
mocht slaan. Natuurlijk bevonden hij en
zijn echtgenote zich ook onder de zeven
honderd gasten, die bij de officiële ope
ning aanwezig waren.
Het nieuwe bioscooptheater is aange-
Mevrouw Denker, echtgenote van een
der directeuren van „Du Midi" biedt
het filmechtpaar Nina-Frederik een
boeket bloemen aan.
past aan de modernste eisen. Het aantal
plaatsen is teruggebracht van zevenhon
derd vierentachtig tot precies zevenhon
derd. Terwijl het oude „Du Midi" in een
gedeelte van de Apollohal was onderge
bracht heeft men het nieuwe theater los
van de hal gebouwd. Het zal dus als zelf
standig gebouw kunnen blijven staan in
dien de gemeentelijke afbraakplannen
van de Apollohal eens doorgang vinden.
Hoofdschotel van de openingsvoorstel
ling was de film „Er zit muziek in" met
het Deens-Nederlandse duo Nina en Fre-
derik in de hoofdrollen. Ook Louis Arm
strong en zijn „All Stars" hebben aan het
totstand komen van deze Deense produk-
tie medewerking verleend. Nina en Fre-
derik en de Deense regisseur Bent Chris-
tensen woonden de voorstelling bij. Zij
zullen ook vrijdag de eerste voorstellin
gen van deze film in Den Haag en Rotter
dam bijwonen.
Als gevolg van het bijzonder mooie en
standvastige weer zal, zoals gemeld is,
de tarweproduktie dit jaar het record
cijfer van--mmstens- 500.000 ton -bereiken,
hetgeen 100.000 ton meer is dan verleden
jaar! Het vórige record dateei't 'Vafi'"1934,
toen de produktie 495.000 ton bedroeg.
In de gisteren gehouden openbare be
stuursvergadering van het Produktschap
voor Granen, Zaden en Peulvruchten
werd meegedeeld zal er rekening mee
moeten worden gehouden dat als gevolg
van deze grote produktie van inlandse
tarwe een hoeveelheid van 450.000 tot
475.000 ton op de binnenlandse markt voor
consumptie- en veevoederdoeleinden af
gezet zal dienen te worden. Dit is bij de
thans bestaande regeling echter niet mo
gelijk, tenzij een absoluut verbod tot im
port van tarwe voor veevoerdoeleinden
zou worden afgekondigd. Aangezien dit
moeilijk te realiseren zal zijn is thans dus
de noodzaak aanwezig een grotere hoe
veelheid tarwe voor de consumptiesector
te bestemmen. Het dagelijks bestuur van
Het Nederlandse vrachtschip „Delfsha-
ven" (7113 ton) heeft in de Engelse haven
Falmouth drie schipbreukelingen aan wal
gezet, die het in het Kanaal had opgepikt
van een gezonken jacht. Het jacht bleek
in South-Devon gestolen te zijn. De schip
breukelingen zijn door de politie opgeslo
ten.
Verschenen is het voorlopig verslag van de Vaste Commissie voor Financiën uil de
Tweede Kamer nopens het wetsontwerp houdende machtiging tot het van rijkswege
verstrekken van garanties ter zake van door de Nederlandse Overzeese Financierings
maatschappij n.v., gevestigd te Amsterdam, op te nemen leningen. Het doel van het
wetsontwerp is deze maatschappij door de te verstrekken garanties in staat te stellen
gelden aan te trekken ter voorziening in de middelenbehoeften van natuurlijke of
rechtspersonen, bij voorkeur voorheen werkzaam in Indonesië, die buiten Nederland
een bedrijf uitoefenen of gaan uitoefenen op het gebied van de grootlandbouw, mijn
bouw, verkeer, energievoorziening, nijverheid of anderszins. Voorgesteld wordt
garanties te verlenen tot een maximum van 16 miljoen. Enige leden der vaste
commissie, die overigens hun waardering uitspraken voor de indiening van het
ontwerp, betwijfelden blijkens het voorlopig verslag of het bedrag van 16 miljoen
voldoende zal zijn om op enigszins belangrijke schaal aanvaardbare projecten aan
te vatten. Zij erkenden echter, dat het gewenst is, meer ervaring met tropische
landbouw in gebieden buiten Indonesië op te doen. Wel stelden zij de vraag, waarom
het bedrag, waarmede de NOF in aandelen mag participeren zo laag (namelijk op
5 miljoen) is gesteld.
het produktschap heeft daarom voorge
steld de bestaande regeling dusdanig te
wijzigen dat, mede wegens de goede kwa
liteit van de. pogs|, de verplichte .bijmen
ging wordt verhoogd tot 38 percent (thans
35 percent). - Deze wijziging zou van
kracht worden op 13 december 1959. De
verplicht te verwerken hoeveelheid in
landse tarwe zou als gevolg van deze
maatregel worden verhoogd tot ongeveer
390.000 ton. Een verhoging van de meel-
en bloemprijzen als gevolg van de hogere
verplichte bijmenging zou niet eerder be
hoeven in te gaan dan omstreeks de jaar
wisseling.
Tevens werd voorgesteld de vergoe
dingsregeling ten aanzien van Zeeuwse
bloem en ongebuild tarwemeel te wijzi
gen, waardoor de verplichte bijmenging
dit oogstjaar zou kunnen stijgen van
25.000 tot 35.000 ton.
De meerderheid der bestuursleden keur
de deze voorstellen goed op voorwaarde
dat zij slechts voor dit jaar zouden gel
den. Voordat zij in de vorm van een ver
ordening gegoten zullen worden zal het
bestuur opnieuw van gedachten wisselen
over de algemene aspecten ervan, waar
bij dan zo mogelijk ook rekening gehou
den zal worden met de richtlijnen die
de E.E.G. zal verstrekken ten aanzien
van de tarweprijs in Europa. Een der le
den vroeg zich af of de bakkers als gevolg
van de grotere bijmenging van inlandse
tarwe een wel even goede kwaliteit brood
zouden kunnen bakken als thans het geval
is. De voorzitter antwoordde dat de tarwe
oogst dit jaar van een bijzonder goede
hoedanigheid is en zich in het bijzonder
leent voor verwerking tot broodmeel. An
dere leden verklaarden dat deze verho
ging van de verplichte bijmenging niet zou
mogen leiden tot een stijging van de
broodprijs. De uit het buitenland inge
voerde tarwe, die thans in het brood
wordt verwerkt, kost 22 gulden per 100
kg, de inlandse tarwe 31 gulden.
Enige leden wensten te wijzen op het
gevaar, dat men bij een garantieverle
ning van overheidswege licht geneigd is
zowel de toekomstige risico's, welke de
staat loopt, te onderschatten, als een in
gebreke blijven van het particuliere ini
tiatief al te spoedig aan te nemen. Zij zou
den tevens gaarne een overzicht ontvan
gen bij voorbeeld van 1 januari 1946 af,
van de verliezen, welke de staat uit hoof
de van deze garanties heeft geleden.
Andere leden waren van mening, dat de
invloed van de te verlenen garantie op de
werkgelegenheid en op de vergroting van
de activiteiten van onze handel en indus
trie wel zeer indirect zal zijn. Een meer
algemene hulp door middel van de
reeds eerder gevraagde fiscale tege
moetkoming zou naar hun mening de voor
keur verdienen. De nog' steeds bestaande
onzekerheid omtrent hun fiscale verplich
tingen, waarin vele ondernemingen met
Indonesische belangen nog verkeren, is
zeker niet bevorderlijk voor het ontwik
kelen van de activiteit, welke de regering
wenst te stimulei'en. Deze leden waren
van oordeel dat de in de Memorie van
Toelichting meer subsidiair gestelde aan
trekkelijkheid van de opzet, te weten de
bijdrage van Nederland aan de economi
sche ontwikkeling van onderontwikkelde
gebieden, sterker op de voorgrond moet
worden geplaatst. Verschillende leden
vroegen zich af of de St.aten-Generaal niet
in de gelegenheid behoren te worden ge
steld zich een oordeel te vormen over de
projecten, waarop wordt gedoeld. Is het
juist, dat één project een zeer groot deel
daarvan zal opeisen? Bij het verzoek om
nadere concrete richtlijnen omtrent de be
staande plannen sloten andere leden zich
aan. Velschillende leden achtten de kapi
taaldeelname uit de pai'ticuliere sector
wel zeer teleurstellend. Een aandelenka
pitaal van 2 miljoen kwam hun bepaald
gei-ing voor. Van dit kapitaal is slechts
een deel toegezegd. Gevraagd werd hoe
groot dit deel thans precies is.
De roklengte
Er zijn mensen die van alles willen be
wijzen. Nu is er in Amerika een groep
sociologen opgestaan en heeft verklaard dat
roklengte en economische toestanden nauw
met elkaar in verband staan.
Kijk maar, zeggen zij in een geducht
rapport, naar de rok in de periode van 1921
tot 1929. Toen immers werd die rok elk
jaar korter en korter. Dat ging zo door tot
de grote crisis van 1929 toen gans de we
reldgeldmarkt dreunend in elkaar stortte.
Onmiddellijk daarna werd de rok langer.
Dat hield gelijke tred met de gezichten.
Tot 1932, toen alles er dl maar slechter
voor kwam te staan, werden de rokken en
de gezichten langer en ging de economi
sche toestand achteruit.
Bij de eerste aanblik lijkt zo'n bewering
wel steekhoudend. Niet alleen de rok im
mers ondergaat invloed van buitenaf.
Zeker is bij voorbeeld dat grote hoeden
(dameshoeden) met enorme kwasten en
pluimen tijden van onrust, van oorlog en
andere narigheid voorspellen. De zestiende
eeuw liet de vrouw met geweldige pluim
hoeden lopen; het was een benarde tijd
van oorlogen en'onheil. Het feit trouwens
dat zij, na het nederig gebruik van een
hooddoek (reeds eerder) overging tot een
hoed ijshoornmodelwas al een veeg
teken. Een hoed was aanvankelijk een
teken van ongebreidelde ijdelheid en on
degelijke verheffing van het vrouw-zijn.
Vlak voor de eerste wereldoorlog droeg de
vrouw grote schuiten van hoeden. En erna?
Kleine cloches. Toques, kapjes, dingetjes.
Kleine hoeden (aldus deskundigen) dui
den op een vrije, vrouwelijke geest. Kleine
hoeden betekenen dat de vrouw in zekere
zin een geëmancipeerd leven leidt. In de
vorige eeuw, volgens de litteratuur een
eeuw van nederige vrouwen, droeg zij een
piepklein toque'je als een piccolo-petje
voor op het hoofd, ook de kapothoed
eveneens klein en fijne kanten kapjes.
Dat bewijst dat de vorige-eeuwse vrouw
niet zo geprangd zat als de besnorde heren
aan haar zijde wel dachten. Zeker: haar
corset sloot bijzonder nauw om haar heen
en zij had. de wimpers zedig neergeslagen
(zo wil het de legende tenminste) en haar
rokken ruisten koel en afwijzend, maar
de schilders, die dieper kijken, wisten
beter: nooit is de vrouw zo openlijk en
onbevangen vereerd en opgeheven als in
de schilderkunst der vorige eeuw. Zij
stónd op een voetstuk maar erg hoog was
dat niet. Haar rokken? Die waren lang.
En dat ondanks het bloeien van econo
mische toestanden; in Engeland floreerde
de industrie met waarlijk-tropische
groei. De crinoline ondersteunde de rok
kenrijkdom; de enkel was taboe.
Als men Koningin Victoria had mee
gedeeld dat deze industriële vooruitgang
zonder twijfel vergezeld zou gaan met een
omhooggaan van de rokzoom, dan zou zij
stellig industrieloze armoede hebben ver
kozen boven het openbaren van de „onder
ste lematen" (het woord „benen" was on
behoorlijk). En daar nu zit de kern van
het lange-rokken-korte-rokken-probleem:
er zijn (gelukkig) nog andere dan econo
mische aspecten aan het ongewoon-inge-
wikkelde complex van emotionaliteiten,
stuwingen, verlangens, hoop, berusting en
wat verder al niet, dat de mode bepaalt.
Zoals, in het geval van Victoria, de fat
soensnorm bijvoorbeeld.
Duif
Advertentie
BEVERWIJK - HAARLEM - ZAANDAM
Kruisstraat 25 - Haarlem Tel. 12921
De filmcriticus A. van Domburg is be
noemd tot lector in de filmwetenschap aan
dé R.K. Universiteit in Nijmegen.
De heer Van Dombui'g is een der pio
niers en eerste pleitbezorgers van de film
als kunstuiting. In „De Gemeenschap",
„De Nieuwe Eeuw", tal van filmpei'iodie-
ken en vooral ook in „De Tijd" waar hij
kunstx-edacteur is, heeft de heer Van Dom
burg steeds met groot elan de filmkunst
gediend, niet zelden ook door op zijn zeer
eigen satirische wijze uitwassen te heke
len. Hij beschikt over een uitstekende pen,
waarmee hij even doeltreffend kan strelen
als prikken. Van Duinkerken heeft hem
eens gekarakteriseei'd als de man „die nog
nooit een debat heeft verloren".
De benoeming tot lector heeft de binnen
kort vijfenzestig jaar wordende heer Van
Dombui-g doen besluiten „zijn" krant te
vex'laten en zich geheel aan de nieuwe op-
dx-acht te wijden.
Advertentie
Want wie wil kan lekker koken. Als u .ten
minste Mai?.ena Dureva gebruikt - het ideale
bindmiddel voor groenten, soepen en sausen.
Donderdag is in Londen de zevende
internationale Doe-het-zelf-tentoon
stelling geopend. Een van de trek
pleisters is de Lotus Zeven, een
sportwagen, die als boiiwpakket ver
krijgbaar is. Voor montage wordt
zestig uur gerekend. Men kan kiezen
uit twee motoren, De Ford 100 E, of
de Coventry Climax 1100 cc. met vier-
versnellingsbak. Indien de wagen
voor persoonlijk gebruik wordt ge
monteerd, zal men van omzetbelas
ting verschoond blijven.
Uit de Oprechte Donderdagse Haerlemse
Courant van 6 September 1759
VRANKRYK. Ten opzigte van de geenen,
welke als Staatsgevange
nen wegens gequetste
Majesteyt opgesloten zijn,
zal de Koning zig van z.vn
Recht mogen bedienen, om
dezelve te straffen. In
middels word de Koning
verzogt, niet toe te willen
staan, dat men zig tegen de schuldigen
van yselyke en onmenschelvke Tortuuren
bediene, welke in diergelyke Gevallen
applicabel zyn, maar in tegendeel de Ont
ferming met de gewoone Rechtvaerdig-
heyd te paaren, en daardoor de ingewan
den van eenen goeden Vader zowel als van
eenen rechtvaerdigen Rechter aan alle de
waei'eld te doen blyken.
