Voor mij is Nescafé
perfecte koffie
Wegen van militaire en burger
luchtvaart gaan uiteen
MET ZORG BEREID UIT DE BESTE KOFFIEBONEN
Bekend Lockheed-ontzverper hield
Dr. A. Plesman Memorial Lecture
9
Verkeer en Waterstaat
E. G. Stijkel benoemd
tot staatssecretaris
Kerkelijk Nieuws
zegt illustrator I. Spreekmeester te Naarien
„Ik kan het niet helpen, zo ben ik nu eenmaal: alles moet altijd af zijn,
helemaal perfect. Als ik een figuurtje teken, dan let ik op de
kriebeligste details. Neusje, schoentjes, streepje in kostuum, alles
telt mee om een perfect typetje te maken. Tuinieren doe ik ook
en ik word woedend als ik onkruid zie. Ik wil een móóie tuin.
Koffie? Als ik 's avonds thuis gezellig een kopje koffie drink, dan
moet dat óók perfect zijn. Met een fijne, afgeronde
smaak. Pittig ook. Daarom: nóóit-anders dan Nescafé!"
j kopje koffie
een S°ed K
Amsterdam maakt ruimte
voor nieuw stadhuis
Internationale boekenbeurs
in Frankfort geopend
Prof. C. van Eesteren
ontwerpt Lelystad
Hilversums gemeenteraad
iet plan
voor Egelshoek
Huis voor alleenstaanden
Churchill zonder bril
Het beginsel der
Staatsbemoeiing
De l adema's weer
op avontuur
fe,-
Miss ILFORD 1959
is gekozen!
Een ILFORD camera en
een ILFORD film, de
ideale combinatie om,
prijzen te winnen.
Vliegtuig vermist in
Suriname
WOENSDAG 7 OKTOBER 19 5 9
Tot staatssecretaris van Verkeer en Wa
terstaat is benoemd de heer E. G. Stijkel,
directeur-generaal voor de Industrie en
Economie bij de Euratoom-commissie te
Brussel.
Deze benoeming zal ingaan op 15 okto
ber. De heer E. G. Stijkel is geboren op
17 november 1918 te Arnhem. Van 1944 tot
1946 was hij aan het Ned. Economisch In
stituut te Rotterdam werkzaam. Daarna
werd hij wetenschappelijke medewerker
van het Centraal Planbureau in Den Haag.
In 1948 ging hij naar het bureau van de
regeringscommissaris voor het econo
misch hulpprogramma. Twee jaren later
trad hij op als chef van het kabinet van
de voorzitter der O.E.E.S., belast met de
onderhandelingen, die hebben geleid tot
de totstandkoming van de Europese Beta-
lings-Unie. In 1951 werd hij adjunct-direc
teur van het bureau van de regerings
commissaris voor het economisch hulp
programma. Van 1953 tot 1958 was de heer
Stijkel chef van het kabinet van de vice-
president der Hoge Autoriteit te Luxem
burg, waarna hij in laatstgenoemd jaar
in zijn huidige functie trad.
De nieuwbenoemde staatssecretaris is
liberaal. Zijn taak zal nader door de mi
nister worden omschreven, doch naar
verluidt, zal hij in hoofdzaak worden be
last met de internationale verkeersvraag-
stukken.
In een onderhoud met onze correspon
dent in Brussel bevestigde de heer Stijkel
dat de internationale vervoersvraagstuk
ken in de ruimste zin van het woord het
terrein van zijn werkzaamheden in zijn
nieuwe functie zal zijn. „Het Nederlandse
transportwezen ligt moeilijk in het Euro
pese verkeersbestel", zei de heer Stijkel,
die daarbij wees op de met de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal be
staande problemen. „Hier liggen voor Ne
derland grote belangen en de huidige re
gering heeft daarvoor grote aandacht. Dat
heeft o.m. geleid tot het instellen van de
nieuwe functie van staatssecretaris op het
ministerie van Verkeer en Waterstaat.
De heer Stijkel zeide met leedwezen af
scheid te moeten nemen van zijn huidige
werkkring in de Europese Gemeenschap
voor Atoomenergie, waarin hij de functie
bekleedt van directeur-generaal van het di
rectoraat-generaal voor Industrie en Eco
nomie bij de Euratoom-commissie in
Brussel.
Sprekende over de overgang van een in
ternationale naar een nationale functie zei
de nieuwe staatssecretaris, dat hij bij de
uitoefening van zijn Europese functies al
tijd de grootst mogelijke objectiviteit heeft
geprobeerd te betrachten. „Het is echter
vanzelfsprekend, dat ieder, die een werk
kring in de Europese organen vervult, dit
moet doen van een bepaalde levenshou
ding uit, en dat deze levenshouding voor
een Nederlander een Nederlands karakter
heeft Even vanzelfsprekend is het, dat ik
mijn nieuwe functie van een Nederlands
gezichtspunt uit zal uitoefenen. Anderzijds
geloof ik, dat de gehele ontwikkeling te
vens wordt bepaald door de noodzaak tot
samenwerking tussen de landen die bij
de oplossing van bepaalde vraagstukken
zijn geïnteresseerd. Daar bestaat ook dat
zelfde probleem".
In antwoord op de vraag, of hij in zijn
nieuwe functie zijn ervaringen mét de ont
wikkeling van de kernenergie nog ten nut
te zal kunnen maken, antwoordde hij dat
hij zeker een belangrijke ontwikkeling van
deze energiebron verwacht op het gebied
van de scheepvaart. „Ik heb altijd grote
belangstelling gehad voor de ontwikkeling
van de aandrijving van schepen met kern
energie. Naar mijn mening liggen juist
hier voor de Nederlandse industrie aan
zienlijke mogelijkheden. Voor de bouw
van grote elektrische centrales die door
kernenergie worden gedreven, ontbreekt
in Nederland een voldoend industrieel uit
gangspunt. Voor de scheepsbouw ligt dit
echter anders. De bestaande uitrusting
biedt hier wel degelijk een uitgangspunt
om iets tot stand te brengen. Het zal
noodzakelijk zijn de inrichting van de ha
vens aan te passen aan het nucleaire tijd
perk in de scheepvaart".
Als vraagstukken, die hij in zijn nieuwe
functie zal behartigen, noemde de heer
•Stijkel verder nog de kwestie van de lan
dingsrechten in de internationale lucht
vaart, van de goedkope vlaggen en van de
Rijnvaart, voorzover het ministerie van
Verkeer en Waterstaat hierbij is betrok
ken.
De heer Stijkel deelde ten slotte mede,
dat het in zijn bedoeling ligt zijn werk
zaamheden bij de Euratoom-commissie
onmiddellijk te beëindigen.
Dr. W. G. HARRENSTEIN OVERLEDEN.
In de ouderdom van 73 jaar is te Am
sterdam plotseling overleden dr. W. G.
Harrenstein, emeritus-predikant der Ge
reformeerde Kerken. Dr. Harrenstein werd
in 1918 predikant te Medan en de eerste
predikant der Gereformeerde Kerken
onder de verstrooiden in Indonesië. In
1923 werd hij predikant te Amsterdam,
welke standplaats hij in 1936 met Sant
poort verwisselde. Vervolgens was hij nog
negen jaar predikant te Weesp. In 1939 is
dr. Harrenstein ook werkzaam geweest
als leger- en vlootpredikant in algemene
dienst.
Advertentie
Met een grootscheepse onteigening van
niet minder dan 71 woningen en pakhui
zen willen B. en W. van Amsterdam ruim
te maken voor de bouw van een nieuw
stadhuis. De percelen zullen worden ont
eigend volgens de Wederopbouwwet. Het
gemeentebestuur zal daartoe goedkeuring
aanvragen bij de minister van Volkshuis
vesting en Bouwnijverheid. De panden zijn
alle gelegen tussen de Amstel en de Zwa
nenburgwal, dus rond het Waterlooplein.
Met de onteigening en het slopen van de
huizen zal een aantal jaren gemoeid zijn.
In het voorstel van B. en W. aan de ge
meenteraad wordt overigens geen termijn
waarbinnen het slopen moet plaastheb-
ben, genoemd.
Bij vrijwillige ontruiming zal de gemeen
te zoveel mogelijk medewerking verlenen
voor het verkrijgen van vervangende be
drijfsruimte. Eventueel kan boven het be
drag, gelijkstaande aan de huurprijs van
twee jaar, een tegemoetkoming in de ver
plaatsingskosten worden verleend.
De elfde internationale boekenbeurs
van Frankfort is dinsdag geopend. Er ne
men meer dan 1.600 uitgevers uit 33 lan
den aan deel. Dezen hebben te zamen
ruim 70.000 manuscripten uitgegeven.
Oud-bondspresident Theodor Heuss zal
op 11 oktober de vredesprijs van de uit
geversorganisatie in ontvangst nemen en
op dezelfde dag het ereburgerschap van
Frankfort verkrijgen.
Een afdeling van de beurs is gereser
veerd voor boeken die zich door hun mooie
druk en band onderscheiden.
Zomaar een plaatje van twee bijzon
dere paarden voor een ploeg. Ze heten
Colonel en Joey en hebben voor hun
baas, Eric Scott, al menige prijs ge
wonnen.
ff
„Het is mijn vaste overtuiging, dat
transport per supersonisch vliegtuig met
snelheden van drieduizend tot vijfender
tighonderd kilometer per uur de volgende
stap in de burgerluchtvaart zal zijn. Een
dergelijk supersonisch vliegtuig kan, in
dien daar op dat tijdstip behoefte aan is,
in 1965 gereed zijn. Een reis Amsterdam
New York in een dergelijk toestel zal 116
minuten duren." Tot deze interessante
conclusies kwam de heer Hall L. Hibbard
vice-president van de Lockheed vliegtuig
fabrieken te Burbank (Californië) in een
voordracht in de technische hogeschool
te Delft. Dit was de derde „Albert Ples
man Memorial Lecture", ingesteld dooi
de I.A.T.A. (internationale luchttransport
organisatie) ter nagedachtenis van de
grondlegger van de K.L.M. De eerste le
zing in deze serie werd in 1955 gehouden
door de directeur-generaal van de
I.A.T.A.Sir William P. Hildred, de twee
de in 1957 door de Britse vliegtuigmotoren-
deskundige dr. Raymond.
De heer Hibbard, 56 jaar oud en sedert
1932 in dienst van Lockheed, waar onder
zijn leiding de eerste Electra, de latere
Lodestar en de oorlogssuccessen Light
ning (met een dubbele romp), Shooting
Star en de Constellation werden gebouwd,
heeft op het ogenblik de supervisie over
alle nieuwe Lockheed-projecten op het ge
bied van vliegtuigen, kernenergie, raket
ten, stuwstraalmotoren en dergelijke. In
1947 werd hij onderscheiden met het Pre
sidents certificate of merit voor de diens
ten, die hij als vliegtuigontwerper aan
zijn vaderland heeft bewezen.
Voor zijn lezing in Delft had hij het su
personisch vliegen tot onderwerp geko
zen. Er bestond zo grote belangstelling
voor, dat zijn gehoor over twee zalen
moest worden verdeeld. In de tweede zaal
was ir. Hibbard te zien op een televisie
scherm.
Hij begon met een schets te geven van
de ontwikkeling van het vliegtuig in het al
gemeen, daarbij aandacht schenkende aan
pioniers uit verscheidene landen, die stap
voor stap de luchtvaart hebben gebracht
tot waar wij op het ogenblik staan. Gedu
rende de laatste twintig jaren leidde het
voortschrijdende onderzoek van het ge
bied van de subsone snelheid (beneden de
snelheid van het geluid) via de transsone
naar het territoir van de supersone snel
heid. „Weing mensen realiseren zich hoe
veel ervaring er op het ogenblik dagelijks
met het supersonisch vliegen wordt opge
daan", zo zei de heer Hibbard. „De lucht
macht en de marinevliegdienst van de Ver
enigde Staten vergaren ongeveer duizend
supersone vlieguren per dag en de overi
ge landen van de vrije wereld daarenbo
ven nog eens vierhonderd. Op deze erva
ringen wordt de ontwikkeling voor de toe
komst gebaseerd."
De heer Hibbard wees er op, dat het on
derzoek ten behoeve van militaire lucht
vaartuigen in de nabije toekomst echter
steeds meer zal afzwenken naar die gebie
den van het luchtruim waar de verkeers-
luchtvaart niet te maken heeft. Kon de
burgerluchtvaart tot nu toe steeds profite
ren van de ervaring, die in de militaire
sector ten koste van veel geld was opge
daan, straks zal het waarschijnlijk zo zijn,
ff
dat de ontwikkeling voor de supersone
vliegtuigen voor een heel groot deel ten
koste van de burgerluchtvaartindustrie
komen.
Over de vorm van het supersone vlieg
tuig wordt reeds veel nagedacht. Het lijkt
volgens de heer Hibbard aannemelijk, dat
de eerste opvolgers van de huidige straal
vliegtuigen vliegende vleugels of vliegen
de pijlen zullen zijn. Voor nóg groter snel
heden, zes a zeven maal de geluidssnel
heid, krijgt waarschijnlijk het geheel vleu-
gelloze type de voorkeur. Met een derge
lijk toestel zou men in een halve dag een
reis om de wereld kunnen maken.
De heer Hibbard gaf als zijn overtuiging,
dat vooruitziend denken, volgens de tradi
tie, zoals die is gevestigd door Albert Ples
man, niet alleen in beschouwing zal ne
men de huidige neiging naar een snelle
uitbreiding van het luchtverkeer, maar
ook de toename van het reizigersgetal
welke kan ontstaan door vergroting van
het nut, dat luchttransport met zeer hoge
snelheid voor de mensheid heeft. Dat voer
de hem tot de conclusie, dat de luchtvaart
maatschappijen van de wereld binnen af
zienbare tijd de beschikking zullen hebben
over vliegtuigen, die door het luchtruim
zullen gaan met snelheden van zesmaal
of zevenmaal de snelheid van het geluid.
Dr. C. H. van der Leeuw, president van
de technische hogeschool sprak het wel
komstwoord waarbij hij zich in het bijzon
der richtte tot mevr. S. Plesman-Van Eijk,
de weduwe van de oprichter van de K.L.M.
Prof. dr. ir. H. J. van der Maas, voorzitter
van de afdeling vliegtuigbouwkunde van
de T. H., zei in zijn dankwoord tot de spre
ker, dat ook hij ervan overtuigd is, dat het
supersone vliegen zal bijdragen tot een
verdere groei van het luchtverkeer over
lange afstanden. De directie van de K.L.M.
heeft na de lezing een aantal genodigden
ontvangen in het stedelijk museum „Het
Prinsenhof" te Delft.
De minister van Verkeer en Waterstaat
heeft de stedebouwkundige adviseur van
de stad Amsterdam, prof. C. van Eeste
ren, uitgenodigd een ontwerp te maken van
Lelystad, de nieuwe hoofdstad van de
IJselmeerpolders.
De nieuwe stad, waarvan de bouw over
enkele jaren zal beginnen, is geprojecteerd
ten noordoosten van de huidige nederzet
ting en het pompgemaal. Over de functie
van Lelystad is men het nog niet geheel
eens. Het zal een verzorgingscentrum
moeten worden voor de zuidelijke pol
ders met een aantal inwoners van 20.000.
Men houdt echter rekening met de moge
lijkheid dat deze centraal gelegen plaats
een grote aantrekkingskracht zal uitoefe
nen op bedrijven en instellingen, die in
het overvolle westen geen ruimte kunnen
vinden. In dat laatste geval zou de stad
kunnen uitgroeien tot 100.000 inwoners.
Het is thans aan prof. Van Eesteren om
deze puzzel op te lossen. Hij denkt aan een
elastisch plan, dat ruimte laat voor grote
uitbreidingen.
De gemeenteraad van Hilversum heeft
zich dinsdagavond, na langdurige discus
sies, akkoord verklaard met het voorstel
van B. en W. om de bezwaren die tegen
het plan-Egelshoek van verschillende zij
den waren ingediend, ongegrond te ver
klaren. Twee leden van de V.V.D.-fractie
stemden tegen.
Bezwaren tegen het plan-Egelshoek, dat
voorziet in de bebouwing van het gebied
in het zuiden van de gemeente, waren
o.m. ingebracht door de ministers van
Financiën en van Marine, omdat het ma
rine-opleidingskamp binnen dit gebied
ligt. Uitbreiding van het marine-oplei
dingskamp met het marine-opkomstcen
trum zou door uitvoering van het plan niet
mogelijk zijn.
De Hilversumse raad was van mening
dat nu van hogerhand, noch door het pro
vinciaal bestuur, noch door de minister
van Binnenlandse Zaken, medewerking
wordt verleend aan de oplossing van het
ruimtelijk probleem van Hilversum, de
gemeente zelf een oplossing moet zoeken
op eigen terrein, om aan de aanwas van
de bevolking het hoofd te bieden. De raad
stelde zich op het standpunt dat het alge
meen belang van de Hilversume bevol
king voorgaat boven de belangen van het
het vliegveld Hilversum en het behoud
van bepaalde gedeelten natuurschoon.
In het bouwcentrum te Rotterdam is een
huis verrezen, dat gezien kan worden als
voorbeeld van een woning voor een al
leenstaande, in dit geval een alleenstaan
de vrouw. Bij de „bouw" van dit huis is
men uitgegaan van een aantal eisen, die
bij een enquête onder alleenstaanden wa
ren gesteld. Zo ontstond een woning niet
groter dan veertig vierkante meter. Links
van de voordeur bevindt zich de toilet- en
wasafdeling, rechts ervan de keuken met
modern comfort, met in de breedte er
achter een woonkamer, voorzien van slaap-
nis en balkon. Er is voldoende kast- en
bergruimte met aan de galerijzijde dus
van buiten af toegankelijk kastjes voor
leveranciers, gas- en lichtmeters en vuil
nisemmer.
LONDEN (UPI) Sir Winston Church
ill, die in november 85 wordt, heeft zijn
bril afgelegd. Hij heeft hem niet meer
nodig. Talrijk zijn de foto's waarop men
Churchill in zijn karakteristieke pose
ziet: de bril voor op de neus gegleden,
het hoofd licht voorover gebogen, een
hand voor in de zij. Het Lagerhuis heeft
hem zo gekend en het Britse publiek
eveneens.
Gisteravond tijdens een verkiezingsre
devoering in zijn eigen kiesdistricht Wood
ford, had Churchill zijn bril weggelegd
en de tweeduizend conservatieven vroe
gen zich af wat er aan de hand was.
Aan het eind van zijn toespraak zwaai
de Sir Winston zijn bril boven zijn hoofd
en vertelde dat hij geen bril meer nodig
had. Dat leverde hem een applausje op,
dat hij ontving als de Churchill van wel
eer: kaarsrecht overeind, de hand op zijn
vest, het hoofd iets gebogen.
Prof. mr. J. L. H. Cluysenaer, gewoon
hoogleraar in het sociaal recht aan de
rijksuniversiteit te Groningen, heeft zijn
ambt aanvaard met een rede over „Recht
in de welvaartsstaat". Hij zei dat wij in
deze eeuw geleidelijk en voor een deel on
opzettelijk zijn gekomen tot een geheel
andere staatsopvatting: de welvaartsstaat
een staat, waarin het beginsel van een
vorige eeuw, staatsonthouding, is vervan
gen door het beginsel der staatsbemoeiing;
een staat ook, waarin de verhouding tus
sen overheid en burger fundamenteel is
gewijzigd. Stelde vroeger de overheid
slechts eisen aan de burger, thans stelt
de burger ook eisen aan de overheid.
„De welvaartsstaat moet door ons geac
cepteerd worden; wij kunnen niet meer
terug", aldus prof. Cluysenaer. Er is ver
schil van mening mogelijk over de mate
en het tempo van de ordening, maar niet
meer over het beginsel der ordening zelf.
„Wij kunnen niet terug en wij willen niet
terug. Daarvoor stellen wij de aan de wel
vaartsstaat ten grondslag liggende waar
den, zoals de sociale rechtvaardigheid en
de sociale zekerheid, veel te hoog. Doch
wij zullen moeten trachten om naast deze
nieuwe waarden de in de vorige eeuw ver
worven waarden te behouden. De belang
rijkste .daarvan is het beginsel van de
rechtsstaat. Het grote probleem voor de
jurist van onze tijd is dan ook hoe de
rechtsstaat in de welvaartsstaat te hand
haven is, aldus prof. Cluysenaer.
Het belangrijkste element van de rechts
staat is de eis, dat de beslissingen van de
administratie, die rechten van de burger
betreffen, steeds rechtsbeslissingen zijn,
gebaseerd op een algemene regel. Deze
eis geldt in ons recht als een axioma voor
alle overheidsbeslissingen, die de bur
gers verplichtingen opleggen. Doch in de
welvaartsstaat zal deze eis ook moeten
gelden voor al die administratieve beslis
singen, die aanspraken van de burger be
treffen. De eis, dat de overheid steeds vol
gens algemene regelen handelt, zal dus
ook gesteld moeten worden aan de subsi-
dies-verlenende overheid en ook aan de
overheid als eigenares van publieke dien
sten, zo besloot prof. Cluysenaer.
Het Heemsteedse tekenaars- en schrij
versechtpaar Auke Tadema en Bob Tade-
ma-Sporry, onze lezers welbekend van hun
vele bijdragen in „Erbij", vertrekt mor
gen aan boord van het K.N.S.M.-vracht-
schip „Castor" voor een nieuwe reis door
Voor-Azië en Noord-Afrika, die hen onder
andere naar vele havens aan de Levantijn-
se kust zal varen. Via Turkije, Syrië, de
Libanon en Israël gaan zij naar Alexandrië
in Egypte, vanwaar de tocht per vliegtuig
wordt voortgezet naar Luxor, Assoean in
de republiek Soedan en Nubië, waar zij
stof hopen te vinden voor een reeks nieuwe
artikelen op volkenkundig en archaeolo-
gisch gebied. De heer Tadema, die al vele
jaren liefhebbert in de Egyptologie, hoopt
hier veel interessant materiaal voor zijn
hobby te verzamelen en ook de tekeningen
en foto's voor de artikelen van zijn vrouw
te maken. Het echtpaar denkt zes a zeven
weken weg te blijven.
Advertentie
Na lang wikken en wegen heeft#
de jury uit vele duizenden inge
zonden foto's het aardige Delftsa
kapstertje Greetje Overkamp tot
„Miss ILFORD 1959" gekozen.
„Karakter en natuurlijke char
me", was het eenparig oordeel.
Uit de inzendingen bleek wee?
eens overduidelijk, hoe iedereen
met een ILFORD film fantastisch
mooie opnamen kan maken.
Groot is ook het succes van da
nieuwe ILFORD camera's.
Vele van de beste foto's zijn OB-
genomen met de ILFORD
„Sportsman" of de „Sporti".
Sedert dinsdagmiddag wordt in Surina
me een tweemotorig vliegtuig, een Airo-
commander van de Surinaamse Lucht
vaartmaatschappij vermist. Het toestel,
dat twee man aan boord had, is niet te
ruggekeerd van een vlucht naar de omge
ving van Tafelberg.
Het toestel moest daar werktuigen af
leveren ten behoeve van de aanleg van
kleine vliegveldjes in het binnenland.
Aan boord bevonden zich de eerste pi
loot der onderneming, de heer Fajks en
als tweede bestuurder de heer Rury Kap-
pel. Laatstgenoemde is in dienst van de
Suriname Alluminium _Cy.
