Duidelijke zege voor de Britse
conservatieve partij
Rij-examens in 1960 langer en duurder
Overwicht van 68 zetels
kan groeien tot honderd
Stormvogels 1
Rigtersbleek 1
HET WEER
*W' M 0 RRIS "éeforè ijou êui/!
Instructeurs met VAMOR-diploma
zullen examen mogen bijwonen
Elektronisch brein
was het vlugst
IJ.V.V. „STORMVOGELS"
U.Y.S 2Stormvogels 2
tegen
Nachtvorst
Smits,
van Rijsbermen
Verrukkelijk zijn onze
BANANENSOEZEN
HAZENBERG'S
H. H. WERKGEVERS
Parijs verwacht topgesprek
in januari of februari
Akkoord over kernproeven
en ontwapende zone?
Ruim 47.000 aan giften
voor N.Guinea-expeditie
In de krant van heden:
Het woord is aan
V erschmivingeiri
VRIJDAG 9 OKTOBER 1959
44e JAARGANG NUMMER 285
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze correspondent in Londen)
Het is vandaag een zwarte dag voor Labour. Zodra gisteravond de eerste
uitslagen van de algemene verkiezingen binnenkwamen werd het zonneklaar
welke kant het op zou gaan, namelijk naar een derde achtereenvolgende con
servatieve overwinning. Dat is sinds de eerste wereldoorlog niet meer gebeurd.
De socialistische leider Gaitskell gaf vannacht om twee uur Labours nederlaag
toe. Het blijkt, dat de kiezers Macmillan en de Tories hun vertrouwen hebben
geschonken in veel grotere mate dan verwacht werd, want algemeen werd
aangenomen, dat de conservatieven met een kleinere meerderheid als regerings
partij zouden terugkeren en dat zij een veer zouden moeten laten voor de zwakke
kanten van hun beleid. Macmillan is er echter in geslaagd het korte tijd geleden
nog ongunstige psychologische beeld van zijn partij ongedaan te maken. Naar
mate er meer resultaten volgden werd er nog iets anders duidelijk namelijk, dat
de Tories ditmaal niet alleen zouden winnen, maar met een overweldigend
overwicht uit de bus komen, waarschijnlijk van honderd of meer zetels. Bij de
ontbinding van het parlement hadden zij een voorsprong van 68 zetels. De
algemene zwaai in de richting van de conservatieven was vannacht 1,2 percent.
Op een regeringspartij welke al met een voorsprong begint werkt zulks in het
merkwaardige districtenstelsel extra voordelig omdat het aantal zetels oneven
redig groter wordt.
Volgens de laatste uitslagen was de stand:
Premier Macmillan van Groot-Brit-
tannië groette gistermorgen zijn jui
chende aanhangers met een brede
armzwaai toen hij het stemlokaal
verliet.
LONDEN (UPI) Op basis van de eer
ste zes uitslagen heeft een elektronisch
brein gisteravond voor middernacht be
rekend dat de verkiezingen de conserva
tieven 339 zetels zullen opleveren en de
socialisten 262. De rekenmachine „Deu
ce" van de Britse commerciële televisie
gaf geen uitsluitsel over de overige 29 ze
tels.
Nog geen twee uur later, toen 225 uitsla
gen bekend waren, gaf partijleider Hugh
Gaitskell toe dat de nederlaag van Labour
als een feit moet worden beschouwd.
Deze mededeling van Gaitskell kwam ver
rassend snel nog geen vier uur na slui
ting der stemlokalen.
Churchill zakt
Sir Winston Churchill is in zijn kiesdis
trict Woodford herkozen, zij het met 1.011
stemmen minder vergeleken met 1955. Een
lid van de conservatieve commissie ver
klaarde: „Woodford blijft hem kiezen zo
lang hij wil". Zelfs Labour functionaris
sen. geven toe dat sommigen van hun eigen
leden op de „Grand Old Man" stemden,
en dat zullen blijven doen zolang hij ver
kiest zich kandidaat te stellen.
De eerste neger die ooit kandidaat is ge
weest voor het Britse Lagerhuis, werd ver
slagen. Hij was de Labour-kandidaat dr.
D. T. Pitt in het Londens district Hamp-
stead.
De vooroorlogse fascistenleider Sir
Oswald Mosley leed een daverende neder
laag in het Londens district Notting Hill.
De Olympische hardloper Chris Chata-
way. die de mijl binnen de vier minuten
heeft gelopen, ontnam Lewsisham North
aan Labour voor de conservatieven.
De communisten hebben het er niet best
afgebracht. Zestien van hun achttien kan
didaten verspeelden de waarborgsom van
1600 gulden. Slechts Joe Bent, die in de
Londense arbeiderswijk Sout.hwark voor
de communistische partij kandidaat stond,
kreeg meer stemmen dan in 1955.
Advertentie
ZONDAG 11 OKTOBER 12 u.: Voorwcdstryd
Te 14.30 uur
Vóór de aanvang van laatstgenoemde wed
strijd zal door het Jeugdtamboerkorps „Strijd
en Krachtig" uit Purmerend een rondgang
over het terrein worden gemaakt.
In de pauze de uitvoering van de „Show
taptoe". Het Bestuur.
Verwachting tot morgenavond:
Op vele plaatsen nachtvorst.
Morgen zonnig en ongeveer de
zelfde temperaturen als vandaag.
Zwakke matige wind tussen
oost en zuidoost.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
zetels
winst
Tories
252
(340)
23
Labour
190
(278)
3
Liberalen
4
(6)
1
Vacatures
(6)
630
verlies
4
23
0
netto
4- 19
20
1
percentages
49,3 (49,7)
44,9 (47,7)
5,2 2,1)
Tussen haakjes de uitslag van 1955 voor
van het Lagerhuis voor de zetels.
Behalve in de hevig door werkloosheid
getroffen gebieden, zoals Schotland en de
katoenprovincie Lancashire, waar Labour
vooruitgang boekte, hadden de conserva
tieven vrijwel overal de wind mee, voor
al in het zuiden. In vele plaatsen verover
den zij niet alleen zetels op Labour, maar
ook in de districten waar zij zich hand
haafden verdubbelden zij vaak hun meer
derheid. Dit was dikwijls het gevolg van
het tussenbeide komen van de liberalen,
die Labour, meer stemmen afhandig heb
ben gemaakt dan ze dat de conservatie
ven deden. Labour kon vele bestaande so
cialistische zetels maar juist op het kantje
af, met uiterst magere meerderheden, be
houden.
De liberalen kregen herhaaldelijk twin
tig tot veertig percent van de Labourstem-
men. Het gaat in de richting van hun
meest nabijliggende doel, namelijk op den
duur Labour als oppositie te vervangen en
later misschien zelfs de regeringsmacht
te veroveren.
Uit de eerste uitslagen bleek dat het
zuiden van Engeland in meerderheid voor
de conservatieven had gestemd. De mar
ginale districten in Londen en andere dis
tricten in het zuiden vielen stuk voor stuk
aan de conservatieven toe.
Labour had toen nog hoop, omdat de
eerste uitslagen uit het noorden en met
name uit het industriële Lancashire duid
den op versterking van de Labouraan-
hang. Toen echter ook in noordelijke dis
tricten de conservatieven versterkt uit de
strijd bleken te komen, verdween deze
hoop. Naarmate de conservatieve suc
cessen bekend werden steeg de spanning
in de menigte die op Piccadilly Circus en
Trafalgar Square in Londen het verkeer
onmogelijk maakte. De venters met blau
we en rode ballonnen (blauw voor de con-
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL 13439
LEIDSESJRAAT (BIJ KONINGSPlfM) AMSTERDAM TEL 223596
HEREN TWEED-REGENJASSEN
Advertentie
MORGEN OP DE TELEVISIE: Journaal,
Kleinkunstprogramma, Les Espagnols,
Scherzo. Bekijk het vorstelijk met T-V. van
KEIZER, Plein 1945 no. 54. Telefoon 4516.
Advertentie
VOOR DE KOOPVAARDIJ
Terlenka uniformen
ƒ165.—
Komplete uitrustingen voor alle
Maatschappijen direkt uit voorraad
U niform-specialisten
Zijlstraat 71 - Haarlem - Tel. 16963
Advertentie
de pércentages en de oude samenstelling
sei-vatieven en rood voor Labour) bleven
met hun rode waar zitten. De kreten „Wij
willen Mac" werden steeds luider. In
nachtclubs dansten conservatieve aanhan
gers van vreugde boven op de tafels.
Macmillan heeft reeds een begin ge
maakt met de vorming van een nieuw con
servatief kabinet. In politieke kringen te
Londen acht men het mogelijk dat het
nieuwe kabinet enigszins zal afwijken van
het vorige kabinet-Macmillan. De lijst
van ministers zal volgende week bij ko
ningin Elizabeth worden ingediend.
Advertentie
een heerlijke combinatie van banaan
en slagroom.
Voor onze eigen fabrikaat
chocolade-artikelen
verwerken wij uitsluitend de fijnste
chocolade van Droste.
le klas banketbakkerij
Advertentie
Met LUNCHPAKKETTEN van
CAFETARIA SC HAG EN
is uw pex-soneel meer dan tevreden.
BIK EN ARNOLDKADE 43 -44 - TEL. 6564
Door de aanhoudende droogte is de
waterstand der grote rivieren sterk
gedaald. In de haven van Tiel liggen
verscheidene schepen op het droge,
wat een ernstige bedrijfsschade be
tekent.
PARIJS (Reuter) In Franse rege
ringskringen verwacht men dat er in ja
nuari of februari een topconferentie met
de Russen gehouden zal worden, waaraan
een bijeenkomst van de vier ministers van
Buitenlandse Zaken zal vooraf gaan. Uit
de briefwisseling van De Gaulle met Eisen
hower zou gebleken zijn dat het overleg
tussen de Amerikanen en Russen binnen
niet al te lange tijd zou kunnen leiden tot
een akkoord over twee punten: 1. de stop
zetting van de kernproeven en 2. de in
stelling van een zone in Midden-Europa,
waarin „minder spanning" zal heersen.
Een dergelijke ontwikkeling zou belang
rijke wijzigingen in de Franse buiten
landse politiek tengevolge hebben, zo
meent men in diplomatieke kringen te
Parijs. Afgezien van de vraag hoe Frahk-
rijks houding zal zijn tegenover een be
sluit om de kernproeven te staken
Frankrijk wil immers een kernbom tot ont
ploffing brengen zal de poging van Rus
land en de Verenigde Staten om een ont
wapende zone in te stellen Frankrijks hou
ding tegenover het „Kleine Europa" van
de zes en in het bijzonder tegenover West-
Duitsland ongetwijfeld beïnvloeden.
De Franse leiders hebben de indruk ge
kregen, dat de Verenigde Staten en de
Sovjet-Unie reeds een eind gevorderd zijn
in de richting van een overeenkomst op
nieuwe basis voor Berlijn.
Men meent dat de Russen al afgezien
hebben van hun denkbeeld om van West-
Berlijn een vrije stad te maken. De Ame
rikanen zouden hiertegenover bereid
zijn tot een wijziging van het bezettings
regime.
Zoals destijds is bericht heeft de
scheepsbouwer C. Verolme zich destijds
garant gesteld voor een bedrag van
200.000-, het bedrag, dat nodig was om
de expeditie op Nieuw-Guinea te doen sla
gen. Van de zijde van het Nederlandse
volk werd tot dusver een bedrag van
47.000.- ontvangen, zo wordt van de zij
de van Verolme's Verenigde Scheepswer
ven meegedeeld. Tot 15 oktober aanstaan
de kan men zijn bijdrage nog storten.
pag.
Engelse verkiezingen 1
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws2
Effecten- en Geldmarkt2
Op de Praatstoel 3
Het parelend produkt van
een iveduwe 3
Uit stad en omgeving 7, 11, 13
Agenda 7
Feuilleton 5
Radio en Televisie 5
Kunst 5, 15
Beurs 13
Burgerluchtvaart in 2000 15
Uitgaan in Haarlem 15
Sport 17
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG PAGINA'S.
Advertentie
A.s. zaterdag ter kennismaking
MARSEPEIN BONBONS
65 ct. per 100 gram
Men smult van ons
GEVULD SPECULAAS
SPOORBANKET
Een tractatie apart zijn onze
gesorteerde grote
ZWITSERSE PUNTEN 5 soorten
Patisserie DEKKERS
CENTRUM GALERIJ TELEF. 4302
(Van onze Haagse redacteur)
Het bestuur van het Centraal Bureau voor de afgifte van Rijvaardigheidsbewijzen
(C.B.R.) heeft besloten met ingang van 1 januari 1960 de duur van de ry-examens
voor motor- en autobestuurders van een half uur tot drie kwartier te verlengen,
waarvan tenminste vijfentwintig minuten aan het praktisch en vyfien aan het theo
retisch gedeelte dienen te worden besteed. Op het ogenblik bedragen deze tijden
twintig en tien minuten. Een herexamen voor het praktische deel zal tenminste
vijfentwintig en een voor de theorie tenminste twintig minuten gaan duren. Nu er
een niet onbelangrijk verschil in de examentijden ontstaat, zal het uniforme inschrijf
geld van zeven gulden voor de na 1 januari af te leggen examens worden vervangen
door een tarief van negen gulden vijftig voor het gehele examen, zeven gulden voor
het praktisch herexamen en zes gulden voor een theoretisch herexamen.
Voorts zal in de loop van het volgend
jaar een begin worden gemaakt met het
meer openbaar maken der rij-examens.
Wanneer na 1 maart de stichting VAMOR,
die als overkoepelend orgaan van een vier
tal organisaties op het gebied van het rij
schoolwezen is gesticht, haar door het
C.B.R. als deugdelijk erkende bewijzen
van vakbekwaamheid gaat afgeven, zullen
de instructeurs die een VAMOR-examen
hebben doorstaan het recht krijgen het
rij-examen mee te maken.
Ten slotte zal het C.B.R. in de toekomst
ook de wagens met automatische koppe
ling tot de examens toelaten, mits het een
standaai-duitvoering van het betrokken
merk betreft en het vaststaat dat de exa
minandus, die met een dergelijke wagen
aan het examen deelneemt, daar ook de
eigenaar van wordt. Daartoe is de mede
werking van de rijksdienst voor het weg
verkeer nodig, die zich bereid heeft ver
klaard een overeenkomstige aantekening
op de kentekenbewijzen te zetten.
Tijd te krap
Bestuur en directeur van het Centraal
bureau voor de afgifte van rijvaardigheids
bewijzen staan reeds lang op het stand
punt, dat de duur van het examen te kort
is. Door het intensieve verkeer in de be
bouwde kom kan de rijsnelheid daar
meestal niet meer dan twintig of vijfen
twintig kilometer bedragen, waardoor de
rijvaardigheid en de gedragingen van de
examinandus bij hogere snelheden niet
juist beoordeeld kunnen worden. De ver
keersopstoppingen in de^binnensteden ge
ven uiteraard veel tijdverlies op de toch
al krappe examenduur.
Bovendien is de examinator de laatste ja
ren met steeds meer werk belast, zoals
de ogentest, het voorlezen van de volledi
ge personalia, de controle van auto of mo
torfiets, de observering van de kandidaat,
zodat hij in tijdnood komt en zijn werk te
gespannen moet verrichten, hetgeen weel
de verstandhouding met de kandidaat wat
stroef maakt.
Meer adviseurs
De verlenging van het rij-examen maakt
de aantrekking van 75 adviseurs (exami
natoren) noodzakelijk. De directeur van
het bureau, de heer H. M. W. Westerla-
ken, bestreed de veel voorkomende op
vatting, als zouden de adviseurs een recht
streeks of indirect financieel belang heb
ben bij een zo groot mogelijk aantal her
examens. Elke adviseur, die dit werk bij
wijze van nevenfunctie verricht, dient fi
nancieel onafhankelijk te zijn en krijgt een
bepaald aantal examens toegewezen en
dat aantal wordt niet verhoogd. Bovendien
zijn van de tweehonderd adviseurs er vijf
tig in vaste dienst tegen een vast salaris.
In Nederland worden per jaar 400.000 exa
mens afgenomen, per dag soms wel twee
duizend. Het goedkeuringspercentage be
draagt 45 tot 46 en het percentage van
hen die reeds voor het eerste examen sla
gen 39,6, hetgeen volgens de heer Wester-
laken het hoogste is dat bij enig Neder
lands examen wordt bereikt.
Opleiding slecht
Met de Nederlandse rij-opleidingen vond
de directeur van het bureau het nog steeds
bijzonder slecht gesteld. De zesduizend
rijschoolhouders met hun personeel leve
ren voor zestig percent treurige resulta
ten af. Van de vijfenvijftig miljoen gul
den die jaarlijks in Nederland aan rij
opleidingen worden uitgegeven is meer dan
de helft in het water gegooid geld. De di
recteur van het C.B.R. kende zelfs een rij
schoolhouder die zelf geen rijbewijs heeft.
De heer Westerlaken gaf te verstaan,
dat de erkenning van het VAMOR-examen
tot een selectie van bona fide-instructeurs
zal leiden, waardoor het publiek tegen de
beunhazen zal worden beschermd. Het
VAMOR-examen is niet beperkt tot de le
den van de organisaties die deze stichting
waarop het C.B.R. toezicht zal houden,
hebben opgericht: iedex-een kan eraan
meedoen. Het C.B.R. wenst geen instruc-
teui-s te laten meei'ijden, waarvan het niet
de zekei-heid heeft, dat zij de adviseur in
zijn beleid kunnen volgen.
Wat de toelating van wagens met auto
matische koppeling betreft: het C.B.R. wil
in dit opzicht de ontwikkeling van de tech
niek volgen. Op het ogenblik is ten hoogste
zes percent van het Nederlandse wagen
park „geautomatiseerd", en men wil voor
komen, dat wagens met automatische kop
peling woi-den vex-handeld met het uitslui
tende doel kandidaten een gemakkelijke
auto voor het examen te bezorgen. Boven
dien moeten de kandidaten in elk geval
met een dubbele rem verschijnen, een
uitsluitende handrem wordt niet geaccep-
teerd. Aan de andere kant acht men het
schakelen weer niet zo'n belangrijke zaak
dat men de kandidaten met een „auto
matische" wagen voor altijd van het ge
bruik van andere wagens wil uitsluiten.
Na verloop van tijd zal hij immers zoveel
routine hebben opgedaan, dat de aanvan
kelijke extra inspanning bij het schake
len snel overwonnen zal zijn.
De Stassart:
Sommige mensen vernieuwen even ge
makkelijk hun vriendenkring als hun
garderobe. Zij weten niet wat „dier
baar" betekent.
Wie oppervlakkig maar dan ook héél
oppervlakkig redeneert, kan zeggen dat
in Gi'oot-Brittannië na de verkiezingen
van gisteren alles bij het oude blijft: de
conservatieven blijven de regeringspartij,
de oppositie blijft bijna uitsluitend in
handen van Labour, en de liberalen blijven
op de achtergrond.
Maar ónder die oppervlakte ziet de
politieke toestand er van vandaag af toch
wel heel anders uit dan enkele dagen
geleden. Want Labour heeft een heel
harde klap gehad, een hardere klap dan
in het feitelijke zetelverlies tot uitdruk
king komt. De hevigheid van die klap is
namelijk vooral van psychologische aard'
een grote partij, die al herhaaldelijk de
regeringsverantwoordelijkheid heeft ge
dragen, kan niet een lange reeks jaren in
de oppositie blijven zonder het vertrouwen
van vele van haar leden te verliezen. In
de Verenigde Staten waren de Republi
keinen aan het einde van Truman's be
wind in een min of meer soortgelijke
positie en als zij toen niet het geluk had
den gehad, in generaal Eisenhower een
ontzaglijk populaire figuur te vinden die
bereid was de Republikeinse kandidatuur
voor het presidentschap te aanvaarden,
zou de partij na een zekere nederlaag bij
de verkiezingen van 1952 vermoedelijk
uiteen zijn gevallen. En dit ondanks het
feit dat er toen toch nog altijd tientallen
miljoenen Republikeins-gezinde Ameri
kanen waren.
In Engeland is Labour nu, door deze
derde achtereenvolgende verkiezings-
nedei-laag, in een situatie van dezelfde
aard geraakt. Daar komt nog een ander
psychologisch element bij, namelijk dat
deze nieuwe nederlaag de zwaarste is die
de partij tot dusver heeft geleden. Zoals
succes opzichzelf vaak tot méér succes
leidt, zo kan tegenslag maar al te gemak
kelijk tot verdere tegenslag leiden, of daar
concrete redenen voor zijn of niet. En het
zal vooral deze psychologische moeilijk
heid zijn die Labour, naar men mag aan
nemen, in de naaste toekomst het meeste
hoofdbreken zal bezorgen. Men hoeft
daarbij nu ook weer niet zó ver te gaan
als sommige opgewonden commentators,
die al hebben verkondigd dat de nederlaag
van gisteren „het begin van Het einde" van
de partij is en dat uit haar tijdens de ver
kiezingscampagne aangeheven kreet „Nu
of nooit!" kan worden geconcludeerd dat
het dus „nooit!" is geworden. Maar wel
kan men het gerust zo stellen, dat de ver
kiezingen van gisteren de moeilijkste en
dreigendste periode in de geschiedenis van
Labour als grote partij hebben ingeluid.
Bij de volgende Lagerhuis-verkiezingen
zou het wel eens inderdaad „nu of nooit
meer" kunnen zijn.
Een ander groot probleem, dat door deze
verkiezingsuitslag wordt opgeworpen is,
wat nu de toekomst van de Liberale
Partij zal zijn. Hoe daar in Engelse
Labour-kringen over wordt gedacht,
wordt misschien wel het duidelijkst ge
typeerd door het commentaar van het
Labour-partijblad, de Daily Herald, dat de
conservatieve overwinning weliswaar be-
langi-ijk is, maar dat „de grootste schok is
de herleving van de liberalen". Ook deze
„herleving" komt niet in de eerste plaats
tot uitdrukking in zetelwinst, want, zoals
gezegd, de liberalen blijven in het Lager
huis een dwergfractie. Maar dat is voor
namelijk het gevolg van het Britse
districtenstelsel, dat in het bijzonder voor
andere dan de twee grootste partijen funest
werkt. Dit blijkt wel duidelijk hieruit, dat
de liberalen in de 388 kiesdistricten, waar
van de uitslagen vanochtend bekend
waren, 5,2 percent van de stemmen had
den gekregen en toch slechts drie zetels
dus minder dan één percent van de
beschikbare zetels ver-wierven.
Voor de politici, die het oog gevestigd
houden op de toekomstige gang van zaken,
is echter het stemmental belangrijker dan
het zeteltal; vandaar dat het niet zo merk
waardig is dat het bestuur van de Labour-
partij onder leiding van Gaitskell vandaag
al bijeenkomt, niet om de conservatieve
maar om de liberale stemmenwinst te be
spreken. Want die stemmenwinst is in
overwegende mate ten koste van Labour
tot stand gekomen. Zonder de dingen te
overdrijven (iets waartoe de anders zo
rustige Engelsen op een dag als vandaag
blijkens hun opgewonden commentaren
wél geneigd schijnen te zijn) kan men ge
rust zeggen dat het Britse liberalisme
eindelijk getoond heeft, niet meer schijn
dood te zijn en zelfs zeer overtuigende
tekenen van leven heeft gegeven. Het zal
nu de kracht moeten tonen om de winst
van gisteren in de komende jaren ook in
de praktijk vrucht te doen dragen.
Simon Koster
