Geen wijziging van spelregels voor vrijere loonvorming HET WEER ^eê'MORRlS "i&foreiiou (mij! Klein- en middenbedrijf beraadt zicli over verdere prijsverlaging Gerard van Praag MOTIE-SUURHOFF VER WORPEN Drie jaar geleden: Hongaarse opstand Deze week ais reclame Patisserie DEKKERS De nieuwste Parka-coats Nobelprijs voor litteratuur voor Italiaan Quasimodo BROODCONFLICT DUURT VOORT Overeenstemming over lonen bereikt In de krant van heden: PARKEERFLAT IN KEULEN Het woord is aan Sint Nicolaas-pakketfen HAZENBERG'S Plaatselijk enige regen Aan de Esperanto- cursisten VRIJDAG 2 3 OKTOBER 1959 44e JAARGANG NUMMER 2,< De heer J. G. Suurhoff tijdens zijn interpellatie over de vrijere loonvor ming in de Tweede Kamer. De Zweedse Academie van Lette ren heeft de Nobelprijs voor littera tuur voor 1959 toegekend aan de 58- jarige Italiaanse dichter Salvatore Quasimodo, die letterkunde doceert aan het Stedelijk Conservatorium van Milaan. De prijs, ten bedrage van 220.678 Zweedse kronen, is hem toe gekend voor zijn lyrische poëzie, „die met klassiek vuur uitdrukking geeft aan de tragische ervaring van het leven in onze tijd", aldus de oorkonde. Quasimodo heeft in Milaan verklaard, dat hij hoopt naar Stockholm te kunnen gaan voor de uitreiking van de prijs. De dichter is donderdag in zijn woning in Milaan door verslaggevers van kranten, radio en televisie bestormd. Hij liet de drukte gelaten over zich heen gaan. Zijn secretaresse was zeer boos op de Italiaan se pers, die volgens haar door voortijdige publikatie van het nieuws er bijna voor gezorgd had dat Quasimodo de prijs niet kreeg. Dr. Anders Oesterling, de secretaris van de Zweedse Academie die de Nobelprijs voor de letterkunde toekent, verklaarde donderdag in Stockholm zeer gebelgd te zijn over het verbreken van het embargo op het nieuws van- de toekenning. De uit verkiezing van Quasimodo was bekend nog voor de officiële "beslissing was ge nomen, zo zei hij. Oesterling achtte het mogelijk dat nu in het vervolg de te ver wachten prijswinnaars niet meer tevoren aan de pers bekendgemaakt zullen worden. De „Osservatore Romano" .verklaarde donderdag dat Quasimodo met recht de som van de Italiaanse poëzie vertegen woordigt. In zijn verzen herkent men „de adelaarsvlucht van Dante, de zachtheid van Petrarca, de muzikaliteit van Monti, de kracht van Manzoni en de onstuimig heid van Carducci". Het blad illustreert dit met een gedicht van Quasimodo, waar in deze zegt dat God de hemel, de aarde en de sterren schiep en dat na verschei dene duizendtallen van jaren de mens „met zijn lekenverstand in de hemel andere sterren plantte, gelijk aan die welke sedert de schepping wentelen. Amen". (Zie pagina 15) Advertentie BARTELJORISSTR.- HAARLEM TEL.. 13439. LEIDSISYRAAI' (BIJ KONINGSPLEIN)r AMSTERDAM TEL. 223596 FALCON POPEUNE REGENJASSEN Advertentie (Van onze parlementaire redacteur) In de Tweede Kamer heeft de heer Suurhoff (P.v.d.A.) gisteren ernstige klachten geuit over de onduidelijke, verwarrende spelregels voor de vrjjere loonvorming. Hij spitste zijn betoog toe in een motie, waarin de regering werd uitgenodigd de spelregels zo te wijzigen, dat verzekerd wordt, dat een redelijk deel van de gestegen welvaart aan de loon- en salaristrekkende toevalt. De motie werd met 47 tegen 74 stemmen verworpen. Tevoren had staatssecretaris Roolvink ontkend, dat de regering naast de huurcompensatic te weinig ruimte heeft gelaten voor loonsverhoging, niet verder kan springen dan de polsstok van de produktiviteitsverbetering lang is. De verwach tingen zyn te hoog opgeschroefd. Het Ijjkt wel of een bedrijfstak niet meer meetelt als de loonsverhoging minder dan vyf percent bedraagt. Een voorname klacht van de heer Suur hoff was geweest, dat juist de laagst be zoldigden er bekaaid afkomen en hij vroeg de staatssecretaris te bevorderen dat de laagst betaalden meer van de loonsverho gingen zullen profiteren dan de anderen. Daarop antwoordde staatssecretaris Rool vink, dat uit de tot dusverre aan de orde gekomen collectieve contracten blijkt dat de laagst betaalden naar verhouding gro tere verbeteringen krijgen toegewezen dan de beter betaalden. Dit was niet mo gelijk met de loonronden die voor ieder een gelijk waren. Rumoer over de ruimte Voorts had de heer Suurhoff geklaagd, dat vele honderdduizenden arbeiders geen deel zullen krijgen van de gestegen wel vaart omdat voorrang wordt gegeven aan huurverhoging. Voor deze groepen, be toogde hij, zal voor 1 april 1960 iets moe ten gebeuren en anders moet de huurver hoging en de verhoging van de melkprijs worden uitgesteld, want de regering is op een gevaarlijke weg doordat hoge ver wachtingen zijn gewekt met de vrijere loonvorming. Het antwoord van staatsse cretaris Roolvink luidde, dat de praktijk van de komende maanden zal moeten aan tonen in hoeverre de situatie zich zal voor doen dat er voor verdere verbetering naast de huurcompensatie geen ruimte is. Dat is nog niet gebleken. Het is onmoge lijk thans een schatting te maken van be drijfstakken en aantallen werknemers waarvoor geen grotere verbetering dan de ruime huurcompensatie in het verschiet ligt. Gemillimeter In het algemeen was de klacht van de heer Suurhoff geweest, dat de overheid zich nog nooit zo diepgaand met de loon vorming heeft bemoeid als thans met de vrijere loonvorming. Er is geen sikkepitje vrijheid meer over. Het had zoveel een voudiger gekund al^ men maar strikt de hand zou houden aan het verbod van prijs stijging. Dan had men de onderhandelin gen over de lonen geheel aan het bedrijfs leven kunnen overlaten. Staatssecretaris Roolvink antwoordde dat de regering wel gedwongen is tot concrete bemoeiing met de loonvorming, omdat het bedrijfsleven onderling niet tot overeenstemming kon komen. Men kan gemakkelijk het systeem van de vrijere loonvorming belachelijk maken omdat ingewikkelde berekeningen worden opgesteld. Dat gemillimeter is nooit de wens van de regering geweest. De bedoeling was en is, dat aan de hand van algemene aanwijzingen „beleid" zou kunnen worden gevoerd. Beleid en prijzen De kern van de spelregels is dat de loonontwikkeling niet mag leiden tot prijs stijgingen en dat daarom de loonsverho gingen gebaseerd moeten zijn op produk- tiviteitsstijging. Voor het meten van de produktiviteitsstijging heeft de regering na overleg met de Stichting van de Arbeid goedgevonden dat werd uitgegaan van 1 januari 1959. De metaalindustrie mocht uitgaan van 1 juli 1958 omdat aan vier bij zondere voorwaarden werd voldaan. Om dat andere bedrijfstakken daaraan niet zouden kunnen voldoen, wilden de vak centrales deze bijzondere voorwaarden niet aanvaarden, waarna de regering voor alle bedrijfstakken als uitgangspunt heeft vastgesteld 1 oktober 1958, afhankelijk van de datum van ingang van de C.A.O., want ten hoogste mogen zes maanden „extra" worden meeberekend. Het valt niet uit te maken of de loonsverhoging in de metaal industrie op grond van de nadere verdui delijking tot hetzelfde percentage zou heb ben geleid. Op grond van beleidsoverwe gingen zou men er misschien ook toe ge komen zijn. Niet alleen cijfermatige be rekeningen moeten het laatste woord heb ben, maar ook gezonde beleidsoverwegin gen. Over de richtlijnen zou veel minder rumoer zijn als de noodzaak van de huur compensatie per 1 april er niet was. Stichting van de Arbeid geen overeen stemming is verkregen over de spelregels. Daardoor moet het College van Rijksbe middelaars steeds meer beslissen, waar door het bedrijfsleven zichzelf uitschakelt. Als men zich hoofdzakelijk beroept op, be leidsoverwegingen bij het vaststellen van de loonsverhogingen zal dit ertoe leiden, merkte de heer Baart (K.V.P.) op, dat de spelregels niet meer worden toegepast. Daarin zag ook de heer Van Mastrigt (C.H.U.) een gevaar, maar staatssecre taris Roolvink verklaarde dat hij welwil lend stond tegenover de brief van de Stich ting van de Arbeid, die zich mede door beleidsoverwegingen zal laten leiden. De motie vond hij ongewenst. Wat de motie suggereert, is niet vast te stellen omdat pas twee collectieve contracten zijn goedgekeurd. Ook de heer Andriessen vond het te vroeg om uit te maken, dat de ar beiders geen deel van de gestegen wel vaart zal toevallen. De heer Van Eiber gen (A.R.) was tegen de motie omdat wij ziging van de spelregels nieuwe onenig heid zou veroorzaken in de Stichting van de Arbeid. D eheer Corver (V.V.D.) was tegen de motie, omdat er volgens de staats secretaris in brede kring verbetering van welvaart voor de arbeiders mogelijk is. Overigens was hij er niet gerust op, dat er geen prijsstijgingen zullen volgen. De motie werd hierna verworpen met 47 te gen 74 stemmen. Het is bekend dat de meeste tot nu toe ingediende loónvoorstellen rond de 5 per cent liggen. Op grond van de spelregels zit dat percentage er beslist niet in, want het is alleen goedgekeurd in de metaal industrie omdat in die bedrijfstak de stij ging van de produktiviteit bijzonder hoog is. Als men nu spreekt over „beleid" kan dat in de praktijk neerkomen op vol komen vrije loonvorming door touwtrek ken tussen de onderhandelaars, waarna de loonsverhoging eventueel wordt gecom penseerd door prijsstijging. Want- als werkgevers en arbeiders tot een akkoord komen van 4 of 5 percent, terwijl er vol gens de spelregels maar 1 percent in zit, is het in de praktijk uitgesloten, dat het College van Rijksbemiddelaars beslist dat de loonsverhoging niet meer dan 1 per cent mag bedragen. Het hangt er nu van af of het bedrijfsleven (werkgevers en arbeiders) toont na 14 jaar weer de ver antwoordelijkheid voor de loonvorming te kunnen dragen 'zonder dat dit leidt tot prijsstijgingen. Dat moet men afwachten. Er hebben zich vandaag geen belangrij ke wijzigingen voorgedaan in de Haar lemse broodoorlog. Alle bakkers in Zuid- Kennemerland hebben, zoals wij gisteren reeds meldden, alle broodprijzen met vijf cent verlaagd. De broodoorlog is (voorlo pig) niet verder gekomen dan het Noord zeekanaal. In een bewogen vergadering hebben de bakkers uit het klein- en mid denbedrijf in Vclsen namelijk besloten de prijzen ten noorden van het Noordzeeka naal niet te verlagen. De broodoorlog om vat verder de Haarlemmermeer, Zand- voort, Heemstede, Bloemendaal en de bollenstreek. De woordvoerders uit het klein- en mid denbedrijf deelden ons vanmorgen mee, dat men voorlopig niet tot een verdere ver laging van de broodprijs zal overgaan. Eerst wil men de situatie bestuderen. Ove rigens blijft men op het standpunt staan, dat de zegeltjesactie van Vermaat ge staakt dient te worden. Zoals de kleine bakkers zeggen in het belang van de Ne derlandse huisvrouw, die daardoor niet afhankelijk wordt van het grootbedrijf met alle gevolgen van dien. In een persconferentie, die Vermaat's bakkerijen gistermiddag had belegd, deel de de heer S. Vermaat ons mede, dat de spaarzegels uitsluitend bedoeld zijn om op gelijke concurrentievoorwaarden te ko men met andere levensmiddelenbe- drijven, die spaarzegels uitgeven (Een motief overigens, dat door het kleinbe drijf als onwaar bestempeld wordt. Redac tie). De heer Vermaat verklaarde voorts, dat de werknemers in geen enkel geval de dupe moge worden van de broodstrijd. Daarom zijn de lonen van maandag 19 ok tober af bij Vermaat's bakkerijen met vier gulden per week verhoogd. Dit be drag van vier gulden komt overeen met de verlangens van de werknemers in de nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst, waarover binnenkort de besprekingen worden geopend. De heer Vermaat noemde het voorts waarschijnlijk, dat zijn grootbedrijf de broodprijs opnieuw gaat verlagen wan neer de kleinbedrijven de beslissing ne men het brood nog goedkoper te gaan verkopen. De heer Vermaat voegde hier aan toe, dat de broodprijs in Haarlem en wijde omgeving reeds geruime tijd aan de hoge kant ligt. De- heer Vermaat sprak tenslotte als zijn mening uit, dat hij niet geloofde, dat de regering in deze broodoorlog zal ingrij pen zolang de verlaging vijf cent bedraagt. Wordt de verlaging echter groter, dan is de kans, aldus de heer Vermaat. groot, dat de regering ingrijpt omdat er. een „noodtoestand" is ontstaan. Het gevolg kan dan zijn, dat de regering een scherpe minimumprijs vaststelt waar beneden geen enkele bakker zijn brood mag verko pen. Advertentie MENU v. d. DAG - zaterdag 24 okt. 1959 Erwtensoep - hutspot, 2.p.p. SCHAGEN'S CAFETARIA Bik en Arnoldkade 43-44, IJmuiden, Tel. 6564 In een communiqué van de Vereniging Edelmetaal industrie wordt medegedeeld dat de werkgevers- en werknemersorgani saties in de goud- en zilvernijverheid vol- over een nieuwe collectieve arbeidsover eenkomst, die onder andere een verhoging van de lonen met vijf percent en een ver werking van de huurbijslag 1957 in de loon tabellen inhoudt. Tot de datum van goed keuring van deze collectieve arbeidsover eenkomst door het College van Rijksbe middelaars blijven de oude loontabellen van kracht. Voorts hebben de organisaties principieel overeenstemming bereikt over een verkoring van de arbeidstijd. Pag. Xobel prijs litteratuur 1, 16 Weerrapporten 1, 2 Economie 2 Van Dag tot Dag3 Op de Praatstoel 3 Boekenlwekje 3 Uil stad en omgeving 5, 7, 9 IJmondagenda 7 Beurs -9 Wekelijkse Esperanto-cursus 13 Horen en Zien 16 Feuilleton 16 Agenda voor Haarlem16 Reportage uit Boedapest 17 Film van Toon Hermans19 Uitgaan in Haarlem19 Sportprogramma 2 DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER - EN-TWIN IG PAGINA'S Kennemerlaón 100-106 Tel. 5501 De minister van O., K. en W. mr. Cals heeft donderdag in Roermond de offi ciële opening verricht van het nieuwe gebouw van de huishoud- .en industrie school St. Agnes, die vijftig jaar be staat. De minister toog zelf aan het huishoudelijk werk, omringd door be wonderaarsters. Sjah Akbar: Wraak is de bekentenis van onmacht. Wij verzorgen met banketbakkers-heerlykheden naar alle landen. Voor Amerika, Ned. Antillen, Suriname, Canada uiterlijk 26 oktober opgeven. le KLAS BANKETBAKKERIJ Telefoon 6479 Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat 9-1 uur. Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519. Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080. Haarlem: hoofdred. en alle afcL Telef. 15295. IJmuider Courant DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65, franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct. Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman Niet cijferen Het is vandaag drie jaar geleden dat communistische studenten en arbeiders in Boedapest een demonstratie begon nen tegen de uitwassen van hun com munistisch regime en de Russische be zetting van hun land. Luttele uren later vuurde de geheime politie op deze vreedzame betogers voor het gebouw van de Hongaarse radio. Die schoten bleken een vonk in een kruitvat: de Hongaarse opstand begon. Het volk verhief zich, verschafte zich wapens, rukte de rode sterren van vlaggen en gebouwen, verzette zich met succes tegen de Russische pantsers. De' op stand had schijnbaar resulaat: de Hon garen bevochten zich in tien dagen een eigen, werkelijk nationale regering, een coalitie-kabinet onder de communis-1 tische premier Imre Nagy. De vreugde was van korte duur. Op 4 november greep de Sovjet-Unie voor de tweede maal in, brak haar beloften, lokte de nieuwe Hongaarse leiders in de val. De tanks met de rode ster smoorden de Hongaarse opstand binnen enkele dagen ih een bloedbad. Twee honderdduizend Hongaren vluchtten over de grenzen. Met de rest der „con tra-revolutionairen" rekende de nieuwe regering van Janosz Kadar in de vol gende weken en maanden meedogen loos af. Drie jaar geledende wond van Hongarije is een lidteken in het we reldgeweten geworden. Is er kans dat de stille wensen der Hongaren en andere satellietvolken ooit bewaarheid zullen worden? Zullen de besprekingen tussen Elsenhower en Kroesjtsjev een ont spanning inleiden, waarin de Sovjet- Unie zich gemakkelijker zal kunnen permitteren de Oosteuropese landen groter bewegingsvrijheid te laten? Om op deze en andere vragen de ant woorden der rechtstreeks betrokkenen te zoeken, onderneemt onze reisredac- teur W. L. Brugsma op het ogenblik een reis door Hongarije en Polen. Hij begint vandaag, op de derde verjaar dag der Hongaarse revolutie, zijn re portage met een stemmingsbeeld uit Boedapest. (Zie pagina 17) Advertentie Moccona Hazelnootgebakjes 23 ct. per stuk ONS TAARTPUNTEN SUCCES. Nu a.s. zaterdag 10 soorten. CENTRUM GALERIJ - TEL. 4302 Advertentie met teddy gevoerd (dames- en meisjesmaten) Advertentie Verwachting tot morgenavond: Over het algemeen veel bewol king met plaatselijk enige regen. Matige tot krachtige, aan de kust later mogelijk harde wind tus sen zuid en west. Minder koude nacht, morgen overdag ongeveer dezelfde temperatuur als van daag. Volledige weerrapporten op pagina twee. Nogmaals wordt deelnemers aan onze Esperanto-cursus met nadruk verzocht, zich te houden aan de regeling en brieven uitsluitend te zenden aan post busnummer 583, (dat is dus niet het postbusnummer van ons blad). Brieven, aan onze bureaus bezorgd, worden on vermijdelijk vertraagd. Telefonische inlichtingen kunnen niet aan ons bu reau worden gericht, doch uitsluitend aan de cursusleiding, no. 38721 Haarlem. De heren Van Eibergen (A.R.) en An driessen (K.V.P.) waren eveneens van me ning dat men niet overdreven moet cijfe ren, maar ruimte moet laten voor beleid. De Kamer, zei de heer Andriessen, is geen college voor het regelen van arbeidsvoor waarden. Het is te betreuren dat in de ln Keulen heeft men tot opheffing van het parkeerprobleem een parkeerplaats van vijf etages gebouwd. Het gebouw biedt bepaald een indrukwekkend onderkomen. Advertentie MORGEN OP DE TELEVISIE Journaal, Anno, Zo zijn ze. Jazz, Film Hitchcock. Be kijk het vorstelijk met T.V. van KEIZER, Plein 1945 No. 54, telefoon 4516.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 1