r jams, zó voordelig! -Jl ja 1.906.500 In nieuwe garantieprijzen ruimte voor loonsverbetering en Werkelijkheid f Van dag tot dag Niet onvermijdelijk De kunst van het handengeven K.v.K. meent dat P.T.T. tarieven omlaag kunnen Op de Z waardemaker's Neemt vaker Zwaardemaker... zuiver zon en vruchten Minister van landbouw verklaart: Gedachte aan gedeeld marktrisico losgelaten; melkgarantie wordt nader bekeken Bedankt voor CNV-functies VOORNAAM EN AANGENAAM J i waar warmte helpt, helpt PHILIPS Infraphil beter ^Praatótoel hl-LIFE NYLONS „Willem Barendsz" vertrekt vier dagen later DONDERDAG 29 OKTOBER 1959 Dertig jaar geleden zette de grote crisis in met enorme koersverliezen aan de Amerikaanse effectenbeurs. In enkele da gen werden miljarden verloren; tal van kleine spaarders waren in een klap hun kapitaaltje kwijt en banken konden niet meer aan hun verplichtingen voldoen. De catastrofe was zo groot, omdat er voorna melijk uit speculatieve, overwegingen was gekocht. Amerika, het land van de voor uitgang ging, zo heette het, een tijdperk van eeuwige welvaart tegemoet, de pro- duktie zou onafgebroken toenemen en de consumptie tot duizelingwekkende hoog ten worden opgevoerd. Langzamerhand liet iedereen zich door dit vooruitgangsop timisme meeslepen en men begon aande len te kopen, niet om de opbrengst, maar om de koerswinst. De groenteboer, de we duwe met een klein pensioentje, de land arbeider en het winkelmeisje kochten „stukjes", die ze onmiddellijk weer be leenden om nieuwe effecten te kunnen ko pen. Een ware windhandel ontstond. Daar bij wakkerden tal van weinig betrouwbare beleggingstrusts het vuurtje aan. Deze in stituten waarvan er in 1929 gemiddeld iedere dag één werd opgericht werden op, economisch zeer ongezonde manier ge financierd. Maar men kocht zonder te we ten wat men kocht. Het enige criterium was het koersverloop. Er waren wel lieden, die wezen op het gevaar van de ontwikkeling, zoals de be roemde Keijnes, maar er waren maar weinigen, die naar hen luisterden. De gevolgen bleven niet uit. Met een da verende klap stortte Wall Street op 29 ok tober in een, op een moment toen er reeds een teruggang in de economische activi teit te bespeuren viel. Daarmee zette een wereldcrisis in, die op een gehele genera tie een onuitwisbare indruk heeft ge maakt. Op het dieptepunt van de crisis waren er in de V.S. 13 miljoen werklozen, het gebruik van de produktie-capaciteit was tot 12 percent gedaald. Het zo zonni ge optimisme was omgeslagen in het zwartste pessimisme; de vraag naar con sumptiegoederen nam snel af; iedereen probeerde zijn geld uit de ondernemingen terug te trekken; de investeringen daalden in snel tempo en de produktie werd in tal van bedrijven tot een minimum geredu ceerd. Het zijn niet eens zo zeer de economi sche gevolgen die tellen. Belangrijker is de sociale ellende, die met een dergelijke crisis gepaard gaat, de demoralisatie, de verwording, die tot uitdrukking komen in de statistieken van het aantal zelfmoor den, echtscheidingen, misdadigheid, ziek tegevallen enz. De meest kwaadaardige consequentie van de crisis was wel de stormachtige groei van het nationaal-so- cialisme in Duitsland, hoewel de crisis daarvoor niet de enige oorzaak is geweest, maar wel een zeer belangrijke. In ieder geval heeft de wereld in dit op zicht van de schok van crisis en wereld oorlog geleerd. Het vermijden van werk loosheid is het hoofddoel van de meeste re geringen geworden, maar daarmee is vol gens veler mening de weg naar de inflatie geopend. Toch is een ding zeker, tot een grote crisis wil en mag men het niet meer laten komen. De politieke risico's daarvan zijn zonodig nog groter dan in de jaren dertig. Om deze te voorkomen is een goede inter nationale samenwerking noodzakelijk, evenals regeringen die het aandurven te gen de wensen van hun kiezers in te han delen en zelfbeheersing van het publiek. Is er aan deze voorwaarden voldaan en daarvoor is een politieke en economische opvoeding van node dan biedt de huidi ge stand van wetenschap voldoende stern- punten om catastrofes als die van 1929 te voorkomen. Advertentie 70 ct 93 ct 122 ct (Van onze Haagse redacteur) De garantieregelingen welke de minister van Landbouw en Visserij voor de periode tot 1 november 1960 heeft getroffen zullen de boeren in de weidegebieden een arbeidsinkomen verschaffen dat varieert van ruim 6800 gulden tot ruim tienduizend, terwyl hun collega's in de gemengde zandgebieden het tot een inkomen tussen vyf- en zevenduizend gulden kunnen rengen. Voor de akkerbouw is een derge lijke benadering niet mogelijk bij gebrek aan betrouwbare gegevens. Op de kosten van het levensonderhoud zullen de nieuwe garantieprijzen weinig invloed hebben. Dat de consumptieprijs van melk per 1 januari en 1 april van het komende jaar in totaal vier cent zal stijgen, is geen gevolg van een wijziging in de garantieprijzen van de afschaffing der consumentensubsidie. Minister Marijnen (Landbouw en Visserij De minister zal binnenkort in de Memorie van Antwoord zijn mening, dat de gemiddelde kostprijs van melk geen goede basis vormt voor een garantieprijs nader motiveren, maar zijn argumentatie zal voor 't komende jaar, waarin in over leg met het Landbouwschap naar een daarop gebaseerde garantieprijs zal wor den gezocht, nog niet van belang zijn. Mede wegens de ernstige gevolgen van de droogte heeft de regering besloten thans geen wijziging te brengen in het niveau van de garantieprijs en ook de hoeveelheid gegarandeerde melk onver anderd te laten, namelijk op 28,90 per 100 kg. melk met 3,7 percent vet met een maximum van vijf miljard kilogram. Zo wel het bedrag als de hoeveelheid liggen lager dan de door het Landbouwschap ge adviseerde garantie van 29,65 voor 5,24 miljard kilogram. Rekening houdende met de minder straffe binding van het garantie-niveau aan de kostprys, heeft de regering haar aanvankelijke inzichten omtrent het „ge deeld martkrisico" tussen veehouder en overheid weer losgelaten. Om dc afschaffing van de consumenten subsidie tot vier cent te beperken, heeft de regering ook de verrekenprijs (waarin de winstmarge voor de veehouders is verdis conteerd) verlaagd van 31,10 tot ƒ3060, in afwijking van het door het Landbouwschap uitgebrachte advies terwijl zij in dit opzicht tevens rekent op een hogere waarde van het bij standaar disatie vrijkomende melkvet. Had de regering aanvankelijk aange kondigd, dat zij de band tussen kost prijzen van agrarische produkten en de garantieprijzen wat losser wilde maken, uit de woensdag openbaar gemaakte nota over de praktische uitwerking van de hoofdlijnen van het garantiebeleid blijkt, dat eventuele produktiviteitsstijgingen toch niet onmiddellijk zullen leiden tot 'n verlaging der garanties. Als gevolg van het nieuwe loonbeleid zal de door produktiviteitsstyging ont stane „ruimte" worden gebruikt voor de verbetering van lonen en arbeidsvoor waarden. De garantieprijzen voor tarwe, voeder- granen en suikerbieten van de oogst 1960 zijn, op grond van de gestegen produktie- kosten, enigszins verhoogd. Deze garantie prijzen worden aangevuld met een toe slagregeling voor de producenten van voedergranen op de lichte gronden en voor de telers van fabrieksaardappelen in de veenkoloniën. De garantieprijzen voor gerst en haver zijn sterker verhoogd dan die voor tarwe om de onderlinge waardeverhoudingen te corrigeren. Ook in dit geval blijft de minister onder de door het Landbouwschap geadviseerde prijzen, met name omdat daarin een com pensatie was opgenomen voor het ont breken van een „vrije uitloop" voor voe dergranen. Deze gedachte werd door de minister niet aanvaard. Met een bijzondere garantieregeling voor de varkenshouderij beoogt de minis ter het markt-ordenend beleid te steunen, teneinde een te grote uitbreiding van de produktie te voorkomen. Tenslotte verwacht de minister, dat de financiële gevolgen van het garantiebeleid binnen de raming zullen blijven van de begroting van het Landbouw-egalisatie- fonds. Mr. T. J. den Hartog en de heer J. van Eibergen, die verleden week op een buiten gewone algemene vergadering van het Christelijk Nationaal Vakverbond be noemd werden in de verbondsraad van het CNV. hebben deze benoeming niet aan vaard. Zij waren gekozen in de vakatures, ontstaan door het vertrek van de heren M. Ruppert en B. Roolvink. Hun weige ring is het gevolg van de drukke werk zaamheden in hun eigen vakorganisaties. Advertentie OVER DE GOEDE TOON EN GLADSTONE Weet U dat ook het handengeven een ware kunst is? Heel langdurig handen schudden kan hartelijk zijn, maar ook de ander een tikkeltje verlegen maken. Heel ferm handen schudden is natuurlijk ook hartelijk maar voor kleine dameshandjes vaak een beetje pijnlijk! Het sympa thiekst is nog een korte, stevige handdruk, die U vergezeld doet gaan van een glimlach. Prettige kennismaking! Nog een wenkals U die prettige kennismaking wellicht wilt bezegelen met een gezamenlijke sigaret, dan presenteert U natuurlijk een Gladstone. Want Gladstone is - met of zonder Silk Filter - een sigaret die iedereen voldoening schenkt. king SIZE 20 STUKS F I.- De Kamer van Koophandel en fabrie ken voor Hollands Noorderkwartier, die het vorige jaar mede uit naam van een groot aantal andere Kamers van Koop handel bezwaar had gemaakt tegen de verhoging van de telefoontarieven, heeft zich opnieuw met een adres tot de minis ter van Verkeer en Waterstaat gewend. In dit adres verzoekt de Kamer de mi nister dringend de per 1 juli 1958 inge voerde verhogingen van de telefoontarie ven, waarvan de baten op 10 miljoen gul den worden begroot, ongedaan te maken en voorts over te gaan tot een ingrijpen- Advertentie denk daaraan ook bij rheumatiek en verkoudheid Prijzen: 29«^® en 37«®® de herziening van de posttarieven, met name het briefporto in het binnenlands verkeer en de drukwerktarieven, die, al dus de kamer, in 1957 op rigoureuze wijze zijn verhoogd. Aan de hand van de exploitatierekening over 1958 van het P.T.T.-bedrijf heeft de kamer becijferd, dat in dat jaar aan het rijk een winst werd uitgekeerd van 79,9 miljoen gulden, hetgeen 38 miljoen gul den meer was dan geraamd werd. De Kamer stelt, dat de verwerking van de financiële gegevens in de exploitatie- i-.ekeningen van het bedrijf een onjuiste indruk van de werkelijkheid geeft en dat de financiering van de investeringen, me de uit de winsten voor dit staatsbedrijf, onaanvaardbaar is. Ten aanzien van de begroting 1960 van het bedrijf acht de Ka mer de dotatie aan het vernieuwingsfonds ad 37,5 miljoen gulden en de dotatie aan de reserve koersverschillen bij de post- chèque en girodienst ad 3,4 miljoen gul den onaanvaardbaar. Met de 21,9 miljoen gulden van de 3Va percent uitkering over de verkeersbaten inbegrepen, zou, volgens de Kamer, een bedrag van 62,8 miljoen gulden niet meer aan het rijk behoeven te worden uitgekeerd. Dit bedrag zou dan vrijkomen voor tariefsverlagingen. De redactie van een amu sant kindertijdschriftje is zo vriendelijk geweest, haar lezertjes een populair weten schappelijke uiteenzetting te geven van de huidige stand der interplanetaire weten schap. In de vertrouwelijke trant van „Ome Flip" wordt aan de lieve kleintjes onthuld dat de maan een wentelende bol is. die zelf geen licht geeft (dat hadden jullie niet ge dacht, hè? Maar toch is het zo, want Ome Flip weet het!) en dat het vriendelijke, on verstoorbare gezicht van dat' hemellichaam niets anders is dan een hoeveelheid diene kuilen en hoge bergen, die schaduw- en lichtplekken geven. Goed. Dat weten de klein tjes nu dus ook weer. Het zal voor hen een enorme opluch ting hebben betekend, dat zij eindelijk de waarheid hebben verworven over een probleem waarmee zij reeds van de prille wieg af worstelden. Sommige ouderwetse volwas senen zijn nog geneigd tot de veronderstelling, dat die kleu ters zich niet om kosmos en ruimte bekommeren, doch ge noegen nemen met de sprook jesachtige schijnindrukken die het leven hun levert. Die domme pedagoochelaars ko men aandragen met aange klede konijntjes en pratende sterretjes met moeder Zon die 's avonds naar bed gaat tussen dekens van wolken en „het maantie" dat trouw, de wacht houdt gedurende de donkere nacht. Weg met die onzin! Luistert goed. kinderen. De maan is een koude bol graniet en de zon een hete bol brei. De aarde is een bol met een koude korst om een gloeiend binnenste. En dat hangt allemaal in het lucht ledige, in de ruimte, en dat draait om elkaar heen en dat trekt elkaar aan en dat heeft niets te maken met naar bed gaan en vriendelijk de wacht houden. Gasontladingen en atoomontploffingen leveren warmte en licht stralingen ontstaan door trillingen en kleuren zijn trillingen op ver schillende golflengte. Be grepen? Het is niet zo dat de zonne stralen ons bereidwillig ver warmen en ons pad op aarde verlichten gedurende de dag, en dat maan en sterren ons de zilveren troost van een nachtelijk schijnsel schenken uit pure mensenliefde. Gra nieten bollen kennen geen liefde. Neen het is zó, dat door de toevallige omstandig heden van interplanetaire si tuaties het menselijk leven op aarde mogelijk werd en zich ontwikkelde volgens de voor waarden van die omstandig heden en toestanden. Dat hadden jullie niet ge dacht. hè? En toch is het zo! Ja misschien is de tijd gekomen dat wij onze kin deren uit hun lieve dromen helpen. Een generatie die ach ter de maan gekeken heeft, kan zich niet meer permit teren de romantiek van de schijn in haar pedagogisch leerboek te handhaven. De koele werkelijkheid dient zich aan. door de genieën van onze tiid uitgenakt en blootgelegd. De surprise van het leven wordt ontdaan van haar kleu rige papier en haar rose lintje; haar mysterieus ver borgen vormen komen naakt pp tafel. Hét is geen geschenk meer. doch een efficiencv- aankoop. Fcn generatie die achter de •rtaa«i gekeken heeft her innerf nv'i aan de kleine innaen die veertien dagen vóór de zesde december in moeders kast loerde. Hü ont nam zichzelf de vreugde van het feest maar wat voor zin had het voor zijn moeder nog, het kleurige geschenk daarna in te pakken tot een onherkenbare surprise? Goed wij zijn bereid tot nuchterheid en waarheids liefde. Maar waar blijft de nieuwe vreugde, die dit naak te leven dan voor ons van kindsafaan in petto heeft? Waar moeten wij dan de romantiek zoeken, en het mys terie? Het is geen klacht, doch een oprechte vraag; want ro mantiek en mysterie kunnen toch niet gebonden zijn aan het tijdeigen van technische en wetenschappelijke vaardig heid? Vol verwondering moeten wij vaststellen, dat de ont hulling van het werkelijke reeds gaande is van de vroeg ste eeuwen der menselijke lotgevallen. Stukje bij stukje is het pakpapier verwijderd van het grote geheim. Iedere geniale geest en iedere vaar dige handwerksman, in welk tijdperk ook, heeft een snip per van dat pak papier ge trokken. Tedere vinding, iedere toepassing ervan, heeft de mensheid een stap nader ge bracht tot de werkelijkheid. En toch heeft ieder tijdperk zijn romantiek behouden iedere generatie heeft haar sprookjes gekend en ieder mens heeft vreugde gevonden in de schone schijn. En nu zou ik willen weten waar wij die vreugde moeten zoeken en waar onze kin deren de bekoring van het geheimzinnige, onbekende, op gesmukte leven moeten vin den. Want alles wordt uitge pakt alles verschijnt voor het oog zoals het werkelijk is. De maan wordt een levenloze bol. de ruisende avondjapon nen worden vervangen door strakke truien en korte rok ken. speelgoed wordt minia tuur-mechanisme, olieverfpor tretten worden kleurenfoto's, sprookjesboeken worden film- documentaires, stoere1 werk paarden zijn stalen trèctoren, de vader van Klein Duimpje krijgt kinderbijslag en brengt zijn kinderen dus niet meer naar het bos, Sneeuwwitje wordt door de Voogdijraad in bescherming genomen, Sinbad de Zeeman reist per strato- cruiser en beleeft 'geen enkel avontuur meer. Komt Sinter klaas niet reeds als onheilige reclameman voor de nering doenden? En het Kerstkind als voorwendsel tot feestdiners en verlovingen? En En waar zijn in deze nieuwe, onverhulde werkelijkheid de geheime laadjes met het menselijke geluk te vinden? Het is geen klacht, doch een vraag. Hebt ge ook een kleine zoon. die onbewust en zwijgend vraagt hoe hij te leven zal hebben? Hij heeft nog boekjes met vriendelijk glimlachende maantjes erin en hij tekent nog engeltjes en feeën. Hij praat met de poes en zij geeft hem antwoord, al hoor ik het niet. Hij speelt met een imaginaire vrind, die van hout en verf geschapen is: een onzichtbare Pinokkio. die niettemin veel invloed op ziin doen en laten heeft. Want als hij van de snoepjes steelt, steelt hij op aandrang van Pinokkio en bovendien nog dubbel. En als hij huilen moet dat móet soms, niet waar, want ook een kléine iongen voelt zich soms door allen verlaten dan is Pinok- Vio ^^gene die hem geslagen heft. Wat moet dat met al die onzichtbare, onbestaanbare en toch voor hem zo werkelijke dingen? Hij leert het wel, zult ge zeggen. Doch dan voel ik met ontsteltenis hoe moeilijk het is, de feeën en lachende maantjes te vermoorden als de volwassenheid dat eist. Want zou het niet prettig zijn, in plaats van brutale mussen rinkelende feeën te zien vlie gen in de zonneschijn en dingen te zien ontstaan door de tik van een toverstok, in plaats van in een gecompli ceerde machine? En ik moet u zeggen dat ik vurige hoop gehad heb op een grote ver rassing, toen bekend werd dat er foto's van de ommezijde der maan op komst waren. Hoe aardig zou het immers geweest zijn. wanneer men aan die achterkant een ruw samenstel van latwerk en zeildoek zou hebben ontdekt, met een grote haak erin waar aan de maan was opgehangen tegen het uitzwerksel. Of als die achterkant het kalige kruintje van het bolle hoofd zou zijn gebleken. En welke ongedachte mogelükheden zouden zich voordoen, wan neer wij mettertijd ook nog de keerzijde van Venus in ogenschouw zouden kunnen nemen Het zou prettig geweest zijn doch ik weet zeker dat mijn kleine zoon er niet verrast door zou zijn geweest. Hij zou misschien meeliidend geglim lacht hebben met het air van: dat wist ik allang. Hoe wist hij dat dan? Waarschijnlijk had Pinok kio het hem verteld. En nu vraag ik mij ernstig af waar ik voortaan de vreugde van het leven zal moeten halen: in de Russische laboratoria of uit de onzichtbare mond van de onzichtbare Pinokkio. Ik denk toch maar dat ik mijn zoon zal vragen, me aan zijn vrindje voor te steilen. De schrijfster en het sprookje Er was eens een arme schrijfster. Niet, dat zij weduwe was en tien kinderen moest groot brengen. Of een laagstaand echtge noot had, die haar spaarpenningen ver braste aan drank en spel en slechte vrien den en vriendinnen. Ook was ze niet mis kend en dus gedoemd tevergeefs met on sterfelijke verhalen uitgevers en redacties af te leuren. Niets van dat al, integendeel. Men vroeg de schrijfster om meer verha len dan zij in 24 uur per dag zou kunnen waren altijd goed en zij ontving haar geld regelmatig, zonder mankeren. Waarom was zij dan arm? Omdat zij in een land woonde met een vreemde belastingregeling. Verdiende de schrijfster goed, dan werd haar vrijwel alles op een beetje na door de belastingen ontnomen. Verdiende zij meer, dan werd haar vrijwel alles op een beetje na door de belastingen ontrukt. Verdiende zij nóg meer dan werd haar vrijwel alles op een beetje na door de belastingen onmiddel lijk afgepakt. Hoe zij het ook aanlegde, zij hield nooit meer over dan dat „op een beetje na". Men kon misschien net zo goed minder verdienen of stiekum verdienen, maar tot geen van beide ivas de schrijf ster in staat. Daardoor was zij dus een arme schrijfster. Op een avond, gezeten aan haar bureau, sloeg zij haar kasboek open en zag tot haar schrik dat zij voor de volgende da gen geen cent meer bezat. Zij had het laatst een belastingtermijn betaald en nu schoot er niets meer over. Geen stukje vlees kon zij meer kopen, geen handje fruit, geen melk zelfs voor haar kinderen. Zij steunde wanhopig het hoofd in de han den en dacht aan oude sprookjes, waarin dikwijls feeën verschijnen wanneer arme, brave vrouwen zich geen raad meer we ten. Zij keek naar het raam, maar geen gedaante zweefde daar om binnen te ko men. Zij keek in de hoeken van haar ka mer, vooral in de donkere hoek, die de zware boekenkast maakte, maar alles bleef er doodstil. Geen wezen bewoog zich om te hulp te snellen. De arme schrijfster sliep de hele nacht niet van de zorg en stond de volgende morgen op met rood- omrande ogen van het tekort aan slaap. Zij strompelde het eerst van al naar de brievenbus. Dat doen schrijfsters altijd, want zij verwachten immer berichten over hun verhalen. Deze ochtend vond de schrijfster zowaar een postwissel tussen de brieven, edoch een verkeerde postwissel. Weliswaar aan haar geadresseerd en af komstig van een courant, waaraan zij dik- ivijls medewerkte, maar die de laatste tijd geen enkel verhaal meer van haar gekre gen had. De arme schrijfster inde vliegensvlug de postwissel, kocht vlees, appelen en melk en geen van haar kinderen hoefde honger te lijden of op kapotte schoenen te lopen. Daarna telefoneerde ze op haar gemak naar de bewuste courant over de vergis sing. De krant antwoordde dat er inder daad een misverstand in het spel was en dat men het bedrag dan maar zou ver rekenen met toekomstige verhalen van de schrijfster En hoewel de belastingen in het land vreemd geregeld bléven, zodat bijna iedereen arm was dat sprookjes er wer kelijkheid konden worden staat vast. En dat is heel wat, vooral voor schrijfsters. Maps Valk Advertentie 1.906.500, dus bijna 2 millioen paar. De gelukkige koopsters van de laatste 12 paar die de 2 millioen afronden, wacht een prettige verrassing. Dus niet vergeten: het 2 millioenste paar Hi-life nylons zal nog dit seizoen worden verkocht. Wellicht by uw fa voriete zaak!* Vraag in deze zaak eqns speciaal naar de linten „French Mocca"donkerbruin at gestemd op mode 1960. „Wild Mink"... donkere nertz-tint.' Ondervind het comfort van de uniek e-l-a-s-t-i-s-c-h-b Banlort boord van de naadloze Naturette, exclu sieI verkrijgbaar in Hi-life nylons. Hi-life nylons zijn van f. 2.95 af ver krijgbaar bij alle betere dames mode- en speciaalzaken. Naar de directie van de Nederlandse maatschappij voor de walvisvaart mee deelt, zal het vertrek van de walvisvaar der „Willem Barends'" uit Amsterdam naar Kaapstad vier dagen moeten worden uitgesteld. Inplaats van zaterdag 31 okto ber zal het schip woensdagochtend 4 no vember uitvaren. De oorzaak hiervan is in de vertraging die de installatie van de vriesinrichting heeft opgeleverd. Het late re vertrek houdt geen enkel verband meer met de moeilijkheden over de loon- en ar beidsvoorwaarden der bemanning waar voor, zoals wij onlangs meldden volko men overeenstemming bereikt is. De mon stering gaat gewoon door en is nu vrij wel voltooid. De snelheid die de „Willem Barendsz" ka ontwikkelen, garandeert dat het schip de vier dagen vertraging op de reis naar Kaapstad makkelijk kan inlopen, zodat de Nederlandse walvisvloot toch op de voor genomen datum met de vangst van wal vissen kan beginnen. I

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 3