In de vishal en op zee
Visserij, moeilijk maar mooi
van 3.75 voor 1.98
Amsterdamse Beurs
DINSDAG 3 NOVEMBER 1959
7
In A ustralië
Zeeuwen ongeduldig
Drukke haven
Belg heeft pech
Te laat, dus omdraaie
Het marmeprogramma
in november
Posities sleepboten
bureau Wijsmuller
Tweeduizend Japanse
vissers plunderen fabriek
Kinderrechter in VS.
„Europeanen hebben jeugd
meer in de hand dan wij"
Kerkelijk Nieuws
Verschuiving in Bambana
II
Ex-leden van gouverne
mentsmarine eisen nog
drie iaar soldij
nv Slavenburg's Bank
Handelscredieten
De beurs van gisteren
De visserij is een bedrijf met vele moei
lijkheden en mogelijkheden. Nog steeds
worden velen er toe aangetrokken en dat
komt niet in de laatste plaats door de gro
te ongewisheid, die er altijd bestaat. Bij
elke trek heerst er spanning over moge
lijke resultaten, en men kan altijd voor-of
tegenvallers hebben.
De reders hebben momenteel behoorlij
ke meevallers, dat staat wel vast. Er ko
men elke dag trawlers binnen met be
sommingen boven de vijfentwintigduizend
gulden, zonder dat daarvoor extra lange
reizen zijn gemaakt. Maar het blijft vis
serij en het kan er over een week wel
weer heel anders uitzien.
Over de wisselvalligheid van het visse
rijbedrijf kunnen de bemanningen van de
haringloggers ook meepraten. Alleen ho
pen ze nu, dat die wisselvalligheid spoe
dig eens heel duidelijk zal blijken, want
daar b>i de Engelse wal begint notabene
een zekere regelmatigheid aan de dag te
treden. De vangsten blijven er maar
slecht, en ook vandaag kunnen we geen
grootse dingen vertellen. Daar komt nog
bij dat de vorige week financieel niet al
leen nadelig is geweest door de slechte
vangsten. Vele netten zijn eveneens ver
loren gegaan, ook al doordat er een storm
onverwachts opstak. Want ook het weer is
een factor van onzekerheid in de visserij
en het is ondoenlijk alle stormen vooruit
te voorspellen. Het was niet voor niets,
dat de nu afgetreden weercommissie zich
diende te beperken tot het uitvaren zon
der meer. Stormen op zee zullen altijd on
gewisse factoren blijven, maar prettig is
het voor de visserman beslist niet, als hij
ineens een storm op zijn dak krijgt, zon
der dat hij snel heeft gehaald, omdat hij
het gevaar zo spoedig vermoedde.
Hoe aantrekkelijk het visserijbedrijf on
danks al zijn tegenslagen kan zijn, blijkt
wel uit het nieuws dat nu weer uit Austra
lië komt. Daar poogt men aan trawlvisse-
rij te beginnen in de Australische bocht.
Er is een trawler uit Huil, de „Princess
Elizabeth" aan de Southern Trawling co.
ltd. in Adelaide verkocht. Het schip zal
als nieuwe naam „Southern Endeavour"
krijgen, welke naam al duidelijk maakt,
dat men hier een moedige poging wil on
dernemen om een lonende trawlvisserij in
het leven te roepen.
De Southern Trawling co >s "evo'-rnd
onder auspiciën van de Australische rege
ring, die de visserij in de Australische
bocht wil gaan aanpakken. Men is er van
overtuigd, dat daar grote overvloed aan
eetbare vis bestaat. Ook zakenlieden ne
men volgens Fishing News deel aan dit
waagstuk, dat op een zuiver commerciële
basis van uit Adelaide zal worden geor
ganiseerd.
Terwijl de Australiërs hun best doen een
visserij uit de grond of liever uit de zee
te stampen, zijn de Zeeuwen erg onge
rust. De dijk door het Veeregat groeit
steeds en straks zullen de vissers niet
eens meer de open zee kunnen bereiken,
omdat hun thuishaven dan achter de dijk
ligt. Er is hiervoor maar een oplossing:
een nieuwe vissershaven, die is geprojec
teerd bij Colijnsplaat. De Zevibel, de Ver
eniging ter bevordering van de Zeeuwse
visserijbelangen heeft in de jaarvergade
ring te Zierikzee hier vele hartige woor
den aan gewijd. Men stuurde ook een tele
gram naar de minister van verkeer en wa
terstaat, waarin men op spoed aandrong.
Want de bouw van de haven bij Colijns
plaat is een levensbelang voor deze vis
sers.
Moet men met de haven bij Colijnsplaat
nog beginnen, die in Scheveningen is er
al heel lang. Maar er verandert toch wel
het een en ander. Er komen nu kustvaar
ders, er komen grote trawlers en straks
gaat men een nieuwe visafslag bouwen.
De redersvereniging meent, dat men nu
een sleepboot moet hebben. Het binnenko
men van de haven valt niet mee en bo
vendien zullen de trawlers vaak moeten
worden verhaald. Daarom wil men een
gemakkelijk slepertje hebben, dat goed
wendbaar is. Men denkt aan handige sche
pen als de „Assistent" of „Junior" van
Wijsmuller.
In de nacht van maandag op dinsdag
is om half een de Belgische kotter Z 547
de haven van IJmuiden binnengelopen met
op sleeptouw de Z 537. Het laatste schip
had op 100 mijl noordwest van IJmuiden
averij opgelopen, waardoor de machine on
klaar raakte. De Z 547 maakte vast en
wist de onfortuinlijke Belg behouden bin
nen te brengen.
De 537 had 10 kisten platvis aan boord,
die in IJmuiden aan de markt werden ge
bracht. De andere Belg gaat met zijn
vangst naar België.
De KW 127 Borneo was met een lading
ijsharing op weg naar IJmuiden in een
poging de dinsdagmarkt nog te bereiken.
Maar men ontdekte al spoedig dat dit niet
zou lukken. Daarop wendde de logger
prompt de steven om weer naar de vis
gronden te koersen. Nu zal men trachten
woensdagmorgen laat of anders donder
dag te arriveren.
Aanvoer van maandag
Totale aanvoer in IJmuiden maandag
5950 kisten, waarvan 287 tong en tarbot,
5 heilbot, 280 schol, 2010 haring, 1130 ma
kreel, 865 schelvis, 635 wijting, 290 kabel
jauw en gul, 45 leng, 22 haai, 6 ham, 40
poon, 310 koolvis, 25 diversen.
Pryzen van maandag
Per kilo: heilbot f 3.40—f2.70, grote tong
f 7.20f 5.40, grootmiddel tong f 5.50
f4.80, kleinmiddel tong f5—f4.40, kleine
tong 1 f5—f4.10, kleine tong 2 f4.80—
f4.10, tarbot 1 f4.50—f3.10.
Per 50 kilo: tarbot 4 f94f75, grote
schol f 87f 72, grootmiddel schol f 92
f 78, kleinmiddel schol f 100f 82, kleine
schol 1 f96f92, kleine schol 2 f 110f43,
verse haring f37f20.20, makreel f31—
f 15, grote schelvis f71f54, grootmiddel
schelvis f 72f 60, kleinmiddel schelvis
f 60f 42, kleine schelvis 1 f 55f 38,
kleine schelvis 2 f 52f 34, wijting f 40
f 17, grote gul f 64f 54, middel gul f 59
f48, kleine gul f46f40, kleine haai f35
f20, ham f122f90, poontjes f22f 15,
kleine koolvis zwart f 38f 32, kleine kool-
vis wit f 58f 50, kleine rode poon 2 f 28.
Besommingen van maandag
RO 53 f29.100, KW 32 f28.000, KW 49
f32.900, IJM 35 Postboy f25.200, KW 171
f31.100, KW 169 f1280, KW 125 f 1080, KW
26 f 1220, KW 166 f 1300, KW 107 f2060,
KW 51 f1710, KW 17 f 1550, KW 69 f 1205,
KW 108 f 1000, KW 52 f6930, IJM 211 f9250,
IJM 209 f4200, IJM 60 f 1950, IJM 45
f 1400, IJM 7 f 2920, IJM 30 f 1360, IJM 61
f 1250, IJM 64 f 1510, IJM 63 f 6310, IJM 65
f8270, IJM 208 f2210, KW 133 f 1360, KW
210 f 1025, KW 27 f1180, KW 115 f 1690,
KW 12 f2020, KW 160 f 1990, KW 154
f 1960, KW 118 f 1320, KW 79 f 2030, KW 96
f3060, KW 36 f2130, KW 93 f5010, KW 165
f4190, KW 155 f4620, WR 49 f 1980, WR 56
f 1230, WR 51 f 1720, KW 25 f 3340, WR 33
f2520, WR 7 f2270, WR 34 f2330, WR 88
f1170, WR 50 f 2930, HD 125 f5350.
Aanvoer van dinsdag
Twee trawlers, drie loggers en vijf kot
ters zorgden dinsdagmorgen voor een tota
le aanvoer van 3338 kisten, waarvan 475
schelvis, 110 radio, 315 wijting, 90 gul en
kabeljauw, 255 koolvis, 720 haring, 650
makreel, 248 varia, 565 stuks stijve kabel
jauw, 200 kleine kisten wijting en makreel,
een 1000 kilo tong,
KW 101 Nestor (21 oktober) 110 wijting,
110 schelvis, 20 gul en kabeljauw. 260 ha
ring, 280 makreel, 30 varia, 200 stuks stijve
kabeljauw.
SCH 125 Maria (200 kleine kisten wijting
en makreel, 45 wijting, 150 schelvis, 45
gul en kabeljauw, 45 koolvis, 70 haring,
25 varia. 135 stuks stijve kabeljauw.
KW 122 Arie Ouwehand (21 oktober) 70
wijting, 130 schelvis, 110 koolvis, 110 ha
ring, 170 makreel, 60 varia, 200 stuks stijve
kabeljauw.
IJM 72 Beatrice (22 oktober) 30 wijting,
50 schelvis, 70 koolvis, 180 haring, 110
makreel, 25 varia.
VI. 84 Jan Senior (21 oktober) 60 wijting,
45 schelvis, 25 gul en kabeljauw, 30 kool
vis, 100 haring, 90 makreel, 40 varia, 30
stuks stijve kabeljauw.
De kleine vaart was er met acht scheep
jes en zorgde voor 1000 kilo tong en 60
kisten schol.
Prijzen van dinsdag
Export: grote regels kabeljauw f 176
f198, kleine regels kabeljauw f67f92,
kisten grote kabeljauw f 242f 292, kisten
kleine kabeljauw f 212f 245. witte koolvis
f 144f 172, grote schelvis f 60f 68, groot
middel schelvis f 52f 62, zetschol f 67
f 72, schol 1 f 68f 73, grootmiddel tong
f 5.40, kleinmiddel tong, tong 1 en tong 2
f 4.30—f 4.50.
Binnenland: grote gul f60f70, middel
gul f54f64, torren f37—f41, zwarte
koolvis f94f 110, koolvis 1 f39f40,
koolvis 2 f35f37, lengen f 110f116,
kleinmiddel schelvis f 49f 55, pennen
f 44f 55. raad f 34f 50. radio f 26f 29.
wijting f29f36, schol 2 f62f67, schol
3 f 50f 60. grote tong f 5.50f 6.00, haring
f27f37, makreel f 18f25, bonken f28
—f32.
Besommingen van dinsdag
IJM 72 Beatrice f 17.900, KW 101 Nestor
f26.000. KW 1222 'Arie Ouwehand f26.500.
SCH 125 f 19.800. VL 84 f 15.600, Z 147
f 1070. KW 56 f580. KW 35 f 1070. KW 61
f880, RO 29 f910, IJM 38 f780.
Op zee
Om de noord waaide een harde bries mot
windkracht 7. De visserij was slecht. De
vangsten bedroegen 125 tot 175 manden
haring, schelvis en makreel.
De Albatros deed een trek van veertig
manden hoops, de Maria van Hattem een
trek van een pakje.
De visserij aan de westkust was weer
niets: 30 tot 50 manden makreel.
De Francina boekte een dagvangst van
vijftig manden makreel evenals de
Oceaan 9.
De loggers en kotters od de kust hadden
wel goed weer. De vangsten waren 80 tot
Advertentie
Transparante kleurlak
Het smaldeel V, bestaande uit het vlieg
kampschip „Karei Doorman" (als vlagge-
schip), de jager „Drenthe" en -de jager
„Limburg" oefent thans op de Noordzee
tezamen met een Noorse onderzeeboot. In
de periode van 10-27 november zal het
smaldeel deelnemen aan de oefening
„Sharp Squall IV" tezamen met vlooteen-
heden van Canada. Denemarken, Frank
rijk. Noorwegen en Engeland. Deze tak-
tische, anti-onderzeeboot- en luchtverde
digingsoefening zal gehouden worden be
noorden Ierland.
Op 29 november worden de „Drenthe"
en de „Limburg" in Den Helder terugver
wacht. Op 30 november zal de „Karei
Doorman" in Rotterdam terugkeren.
Het smaldeel I. bestaande uit de krui
ser „De Ruyter" (als vlaggeschip), de ja
ger „Groningen", het fregat „De Zeeuw"
en de onderzeeboot „Zwaardvis", bevindt
zich thans op najaarsreis in de Middel
landse Zee.
Van 6 tot 9 november zal het smaldeel
een niet-officieel bezoek aan Tanger bren
gen. Uitgezonderd de kruiser „De Ruy
ter", welke op 20 november in Den Hel
der wordt terugverwacht, zullen de overi
ge schepen van dit smaldeel, tezamen met
de jager „Gelderland", welke eveneens tot
smaldeel I behoort, van 20 tot 23 november
een operatief bezoek aan Portland bren
gen. Voordien heeft de „Gelderland" ge
oefend in het Kanaal.
Op 27 november worden de schepen in
hun respectievelijke thuishavens (Den Hel
der en Rotterdam) terugverwacht.
Het fregat „Hermelijn" houdt als visse-
rij-politiekruiser toezicht op de naleving
van de internationale visserijbepalingen in
de Noordzee. Ook het patrouillevaartuig
„Hadda" heeft een dergelijke visserij-po
litietaak in de Zeeuwse wateren. Dit
schip oefent met het patrouillevaartuig
..Balder" vanuit Den Helder en Vlissingen.
Het fregat „Van Amstel" bevindt zich
in de Caraibische wateren en is ter be
schikking van de commandant der zee
macht in de Nederlandse Antillen.
Drie mijnenveegsquadrons oefenen gere
geld op de Noordzee.
120 kilo tong en 6 tot 10 manden schol en
wijting. Naar zee vertrokken zijn de IJM
33 Toronto, de IJM 28 Amsterdam en de
IJM 79 Job Gouda.
Haringvangsten
KW 5—10. KW 6—11, KW 7—65, KW 9
—2, KW 23—10, KW 25—2, KW 73—15,
KW 138—5, KW 147—5, IJM 75—3, IJM
283—1, KW 16—5, KW 54—10, KW 140—5,
KW 7—6. KW 170—3, KW 20—2, KW 40—
12, KW 74—8, KW 78—75, KW 123—5, KW
431, KW 44 weinig vangst, KW 35 wei
nig vangst, KW 85—22, KW 97—5, KW 110
—3. KW 22—15, KW 45—65, KW 127 wei
nig vangst. KW 175—3, KW 18—9, KW 38
—7. KW 141—5, KW 37—7, KW 95—20,
KW 130—5, KW 151—17, KW 163—7.
Gemiddeld 11 kantjes.
Voor woensdag
Voor woensdag wordt verwacht de RO
46 Claesje met. 520 kisten diversen.
De IJM 32 Elie Chénévière heeft 160
schelvis. 60 haring, 110 makreel, 25 wij
ting, 100 gul en kabeljauw, 15 koolvis, 55
diversen. 170 stuks stijve kabeljauw, 25
kleine kisten haring.
De oudste schepen zijn nu:
24 oktober: HD 79 Drie Gebroeders; 26
oktober: KW 135 Emma Wilhelmina, KW
153 Francina. KW 81 Albertha Henderika.
28 oktober: IJM 9 Haarlem, IJM 34 Allan-
water, KW 87 Albatros. KW 75 Doggers-
bank. KW 176 Geziena Geertruida, KW 117
Mare Liberum. VL 110 Michiel Jan, VL
153 Liesje en Rutger, HD 108 Michiel en
HD 87 Pietertje.
De zeesleper „Noordholland" van n.v.
Bureau Wijsmuller in IJmuiden is op 31
oktober vertrokken uit New Orleans met
op sleeptouw een vliegkampschip, de „Tri
polis" bestemd voor Japan. De reis is on
geveer 10.000 mijl lang. Op 1 november
bevond ds sleper zich 300 mijl ten west-
noordwesten van Key West. De ..Zeeland"
is op 2 november te Bombay aangekomen
uit Port of Okha met een schip op sleep
touw. De „Cycloop" is op 31 oktober van
Teneriffe met een sleep naar Brest ver
trokken. Op 1 november bevond het schip
zich 400 mijl ten zuidwesten van Casa
blanca. De „Titan" is op 2 november te
Rotterdam aangekomen met op sleeptouw
de „Oriënt" (9.689 ton) van Emden. De
„Titan" voerde dit transport samen met
de „Stentor" uit. De „Friesland" was op
1 november in Curagao. De „Simson",
„Hector", en „Nestor" waren in IJmui
den.
TOKI O(AFP) In Minamata op het
eiland Kioesjioe zijn 30 Japanse vissers
en politiemannen gewond geraakt bij on
geregeldheden na het optreden van een ge
heimzinnige ziekte die in het hele gebied
paniek veroorzaakte.
De oproerlingen beschuldigen de directie
van een kunstmestfabriek ervan, dat zij
verantwoordelijk is voor de dood van 32
vissers, die veroorzaakt zou zijn door het
storten van fabrieksafval in zee. De art
sen hebben de juiste doodsoorzaak nog niet
kunnen vaststellen. Ruim 2.000 vissers
plunderden de fabriek en eisten sluiting
daarvan. De directie van de fabriek ver
klaarde dat het water tijdens de oorlog ver
ontreinigd werd door de Japanse vloot.
WEINIG GROENTEHANDEL.
Maandag was er op de veiling van Ons
Belang te Castricum maar weer weinig
handel. Wat andijvie, enkele partijtjes
spruiten en wat bloemkool was de gehele
oogst waarvoor weliswaar aardige prijzen
werden betaald, maar waarvoor de be
langstelling toch gering was. De spruiten
maakten hierbij een duikeling in prijs,
vergeleken bij vrijdag. Nu werd niet meer
dan 71 cent betaald voor de beste soort en
de grove soort kwam niet hoger dan 33
cent per kg. Ook de andijvie en bloemkool
gingen voor iets lagere, maar toch rede
lijke prijs onder de klok door. Andijvie
811; bloemkool 2834; spruiten 6871;
grove soort 33.
S.V.IJ. HEEFT TEGEN ALLIANCE
EEN 5—3 ZEGE KUNNEN BOEKEN
Van de aftrap af kwam de linksback van
Alliance zo in moeilijkheden, dat hij in
eigen doel schoot (10) en onmiddellijk
daarna strafte N. Minneboo een verdedi-
gingsfout af (20). Deze snel opgelopen
achterstand belette Aliance geenszins een
serie gevaarlijke aanvallen op te zetten,
waarop de IJmuider defensie het ant
woord schuldig bleef. Na 20 minuten had
Alliance reeds driemaal gescoord (23).
S.V.IJ. kwam weer in de aanval, maar
voor rust werd er toch niet meer ge
doelpunt.
Na de hervatting bleek spoedig dat
Alliance te veel van haar kracht gevergd
had. S.V.IJ. speelde nu veel sneller, betrok
de vleugels meer in het spel en het was
dan ook uit een voorzet van rechts dat
Spanjaard de gelijkmaker fraai kon in
koppen (33). Even daarna besloot links
half Van der Zwet een solo-actie met een
hard schot (43), gevolgd door een doel
punt van midvoor Spanjaard die daarmede
de stand op 53 bracht, wat tevens de
eindstand werd van een levendige en
spannende wedstrijd.
Advertentie
U bent nu toch wel iets van ons ge
wend, u weet zo langzamerhand wel
dat onze „koopjes van de week" zeer
goedkoop zijn! Heus, onze klanten
die telkens opnieuw naar onze zaak
komen, weten dat ze nooit een tweede
keer voor zulke prijzen kunnen kopen.
Morgen
moet u er beslist bij zijn, want dan
verkopen wij prima
in 12 verschillende zeer moderne
dessins. Pracht kwaliteit. 120 cm breed
Alleen woensdag en
donderdag verkopen wij
deze Gordijnstoffen
per meter
Zo lang de voorraad strekt
Lange Nieuwstraat/Marktplein
IJmuiden - Telefoon 5205
NEW YORK (UPI) Een Amerikaan
se vrouwelijke kinderrechter, Mary Con
way Kohier, is op een studiereis door
Europa (gefinancierd door de Fcrd-stich-
ting) tot de conclusie gekomen, dat de oude
wereld veel minder last heeft met jeugd
misdadigheid dan de nieuwe. In een arti
kel in de Saturday Evening Post schrijft
zij, dat terwijl het aantal arrestaties van
jeugdigen in Amerika nu gestegen is tot
bijna twee miljoen per jaar, de misdadig
heid onder de jeugd afneemt in Oosten
rijk, West-Duitsland en Frankrijk. In En
geland is er een toeneming maar minder
groot dan in Amerika en ook de aard van
de misdrijven is daar minder ernstig. Zij
noemt drie redenen op, waarom de Euro
peanen naar haar mening de jeugd beter
in hun hand hebben dan de Amerikanen:
1. „Naar mijn gevoelen staan Amerika
nen meer vijandig tegenover de op
groeiende .ieug"! dan de Europeanen. In
Europa is men de problemen van de jeugd
vaker voor en kan men ze dus oplossen
voordat zij gevaarlijke vormen aannemen
en optreden van politie en rechters ver
gen."
2. „De Amerikanen schijnen er wel van
bezeten te zijn de opgroeiende jeugd zo
lang mogelijk kind te doen blijven. De
Europese jeugd beeft gelegenheid eerder
deel te nemen aan het leven van de vol
wassenen en krijgt zo eerder verantwoor
delijkheidsgevoel."
3. „De Europeanen, die betrokken zijn
bij de jeugdmisdadigheid hebben niet zo'n
dogmatisch vertrouwen in wetenschappe
lijke methodes. Zij improviseren.. Zij
doen wat hun hart hun ingeeft. Zij zijn
huisvader, minder dogmatisch en hebben,
naar het lijkt ook meer succes."
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Enkhuizen (toez.) C. J. Pak
te Oldenkeppel.
Bedankt voor Poortvliet J. Smit te
Groot-Ammers voor Stavenisse K.
Exalto te Brakel.
Geref. Gemeenten in Nederland
Tweetal te Vlaardingen M. van de Ket
terij te Alblasserdam en F. Mallan te Brui-
nisse.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Sint Jansklooster W. Ruiter
te Baarn.
In het Alpendorpje Zambana in Noord-
Italië is grote schade aangericht door
dat tonnen en tonnen modder en rots
op een nabijgelegen berghelling in be
weging zijn gekomen ten gevolge van
zware regenval. Terwijl bewoners van
onder hun paraplu's toekijken zijn
politiemannen en brandweerlieden
bezig met het bergingsiverk.
In Noord-Amerika is sinds kort voor
acht dollar een zuurstof-apparaat te
koop, dat in iedere auto gemakkelijk
kan worden meegenomen en dat bij
ongelukken op de weg kan zvorden
gebruikt om slachtoffers in leven te
houden tot een ziekenauto is aange
komen. De uitvinder kwam op het idee
een dergelijk apparaat te maken toen
hij getuige was van een verkeers
ongeluk waarbij mensen om het leven
kwamen, die met zuurstof gered had
den kunnen worden. De politie over
weegt elke patrouillewagen met een
dergelijk apparaat uit te rusten.
j Wé I
i,fs
Waren de gezaghebbers, officieren en
werktuigkundigen van de gemilitariseer
de Nederlands-Indische gouvernements
marine sinds de datum van de militarisa-
tie, in september 1939, tot het moment dat
zij uit Japanse krijgsgevangenschap be
vrijd werden, in augustus 1945, in Neder
landse krijgsdienst of zijn zij ook na de
militarisatie van de gouvernementsmari
ne in diepst gebleven van het Nederlands-
Indische gouvernement?
Dat is de vraag, waarop de civiele ka
mer van de Haagse rechtbank op 30 no
vember antwoord zal moeten geven. Van
dit antwoord hangt het af, of 180 ex-leden
van de Indische gouvernementsmarine
van de Staat der Nederlanden salaris zul
len ontvangen over de tijd, die zij in Ja
panse gevangenschap hebben doorge
bracht.
Dezelfde vraag werd in februari 1956
reeds voorgelegd aan het Haagse amte-
narengerecht en later weer aan de Raad
van Beroep te Utrecht. Beide instanties
verklaarden de eis niet ontvankelijk, om
dat klagers geen militaire ambtenaren
waren en zij de zaak dus aan de burgerlij
ke rechter zouden moeten voorleggen
Thans werden voor de civiele kamer van
de Haagse rechtbank de pleidooien ge
voerd, respectievelijk door mr W. H. Ver
meer uit Amsterdam voor de eisers, en
door mr. S. E. Gratama voor de staat.
Mr. Vermeer betoogde dat de perso
neelsleden van de Indische gouverne
mentsmarine met ingang van 2 september
1939, toen de gouvernementsmarine op
last van de gouverneur-generaal werd ge
militariseerd. in dienst kwamen bij de
Nederlandse krijgsmacht, doordat zij gin
gen deel uitmaken van de Koninklijke ma
rine. De schepen werden grijs geschilderd
en kregen kanonnen. De manschappen
kwamen onder de Nederlandse krijgstucht
te staan en ontvingen dezelfde bezoldiging
als de leden van de Koninklijke Marine.
De schepen namen deel aan zeeslagen en
de manschappen raakten later veelal in
Japanse krijgsgevangenschap.
Inderdaad werd de Indische gouverne
mentsmarine in maart 1942 door admiraal
Helfrich telegrafisch gedemilitariseerd,
doch deze demilitarisatie was onwettig, al
dus mr. Vermeer, omdat de gouverneur-
generaal geen machtiging had gegeven,
zoals wettelijk was vereist. Overigens was
het bevel van admiraal Helfrich alleen
maar bedoeld om te voorkomen dat het
personeel in krijgsgevangenschap zou ge
raken. Pleiter legde hierover een verkla
ring over van admiraal Helfrich, waarin
deze zegt: „Als ik geweten had dat de Ja
panners de demilitarisatie toch niet zou
den erkennen en als ik had kunnen voor
zien dat de staat in dit bevel aanleiding
zou vinden de salarissen niet uit te beta
len, dan zou ik dit bevel nooit gegeven
hebben."
De landsadvocaat, mr. Gratama stelde
dat eisers in dienst stonden van de rechts
persoon Nederlands Oost-Indië en dat die
dienstverhouding door de militarisatie van
de gouvernementsmarine niet werd gewij
zigd. Vandaar dat voor de militarisatie de
machtiging van de gouverneur-generaal
nodig was. Uit niets blijkt dat later een
nieuw dienstverband met de Staat der
Nederlanden is ontstaan. Zeker blijkt dit
niet uit het feit, dat de gouvernementsma
rine operationeel bij de Koninklijke mari
ne was ingedeeld. Tijdens de invasie stond
de Prinses Irene-Brigade ook onder opper
bevel van Eisenhower, maar dat verplicht
te de Verenigde Staten toch niet de soldij
te betalen? Trouwens, aldus mr. Gratama
het demilitarisatiebevel van admiraal
Helfrich was volkomen wettig Het gold
alleen de mense die in bezet Indië waren
achtergebleven, niet de gehele gouverne
mentsmarine. Ten slotte voerde de lands
advocaat aan dat de aanspraken op de
staat toch al lang verjaard zijn, krachtens
wettelijk voorschrift. In zijn repliek be
streed mr. Vermeer deze beweringen.
De rechtbank zal op 30 november von
nis wijzen.
Advertentie
Nieuwe Gracht 98 - Schoterweg 3
Tei. 12580-16942 - Haarlem - Tel. 60479
AMSTERDAM
De Amsterdamse beurs gaf voor de eer
ste dag van de nieuwe week een optimisti
sche stemming te zien voor de internatio
nale waarden bij een kalme handel. De
koerswinsten namen weliswaar geen grote
afmetingen aan, doch slechts geringe vraag
was voldoende om hogere koersen, verge
leken bij de slotkoersen van vrijdag, op
het bord te brengen. De hoofdfondsen la
gen vrijdag in Wall Street vast in de markt
en dit was een stimulans voor Amsterdam.
De internationale politieke situatie werd
wat gunstiger beoordeeld. Londen was
vast en de tendens op de Westdutise beur
zen goed prijshoudend. De arbitrage kon
niet veel uitrichten, waardoor de handel
in het algemeen zeer klein bleef. Kon.
Olie was vast bij een notering op 159.50,
tegene 157.60 als laatste slotnotering. Er
bestond voor de oliewaarden nog wel enige
belangstelling. Philips, Unilever en AKU
waren een paar punten hoger. KLM werd
ex 3 interimdividend op 120 geadvi
seerd tegen 122 cum interimdividend
vrijdag.
In de scheepvaartenhoek was het rustig
en de stemming goed prijshoudend. Cul
tures waren zeer eenzaam en doorelkaar
fractioneel hoger Van de staatsfondsen
gaf de staffellening een verder herstel te
zien, hoofdzakelijk als gevolg van de ver
plichte 200.000-vraag. De overige fondsen
in deze sector waren doorelkaar iets vrien
delijker.
In de Amerikaanse afdeling bleven
Studebakers de aandacht vragen en wer
den vlot in een ruime open hoek geduren
de de gehele middag verhandeld van 25%
dollar tot 25% dollar. De vorige slotkoers
was 25 dollar. De hoek van aandelen
walvisvaart in de locale afdeling bleef ge
sloten. De koers werd opnieuw hoger ge
adviseerd. Er gaan geruchten ter beurze
over een bod op deze aandelen door het
Unileverconcern. Ook aandelen Figé kre
gen een hogere adviesprijs, op fusiege
ruchten. Koudijs werd op 325 a 330 ge
adviseerd. De aanstaande aandelen-emis
sie met claimrecht en de dividendverho
ging 1958/1959 werd ter beurze niet zo
gunstig ontvangen. Du Croo en Brauns
werd hoger geadviseerd op de gunstige
mededelingen door de directie in de jaar
vergadering. Prolongatie 3 pet. (ANP)
Slotkoers
Voorbeurs
gisteren
koersen
3-3V2°/o Nederl. '47
91 ys
3 °/o Nedl. 1962/64
97Vs
Woningbouw 6°/o
109%
Pr. A'dam '56 I..
81%
Pr. A'dam '56 II.
91%
Pr. A'dam '56 III
9114
Pr R'dam '52 I..
90
Pr. R'dam '52 II.
90
Pr. R'dam '57
99*72
A.K.U
379
380
Calvé Delft
690
Van Gelder Zonen
249)4
K. N. Hoogovens..
657
Nederl. Ford
347
N. Kabelfariek
407
gew Philips Gloeil.
653%
652
Pref.PhilipsGloeil.
237'/»
Unilever
692'4
691%
Wilton Fyenoord
202
Werf Gusto
157'/2
Dordtsche Petrol.
714%
Kon. Petroleum..
159.30
Billiton
339%
A'dam Rubber
110J4
K.LM
121.50 ex<
Holl. Amer Lijn
158%
K.NSM
165'/-
N. Scheepv. Unie
138%
v. Nievelt Goudr
138
Phs. v. Ommeren
247
H.V.A
145%
Del i maatschappij
f 172,
Amsterd Bank..
319
Nat. Handelsbank
157
Ned Handel Mij
227 !4
Rotterd. Bank
279
Twentsche Bank
249 '/2
Anaconda Copper
62
Bethlehem Steel
55
U.S. Steel
100%
General Motors
54%
Shell Union
72
24%
