GROTE AUTO
GARAGE BRINKMANN
Rotterdams Toneel speelt Don Carlos
Hemony-jaar met beiaardconcerten
in zestien steden besloten
N.Ph.O. concerteerde in Beverwijk
MORRIS M„ G. DODGE
Bus met arbeiders
aangereden
Automobilist reed
op politieman in
NAAIMACHINES
Veiling bij Sotheby in Londen bracht
bijna zeven miljoen gulden op
Meer ongevallen
in het verkeer
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1959
19
Cor de Groot speelt voor de linkerhand
bewei'kte composities op langspeelplaat
Vrachtauto gaf geen
voorrang
Nieuwe Indonesische
zaakgelastigde
Garantie opvoeringen
„Free and easy"
Echtscheiding Onassis
Mogelijk een doek van
Albert Cuyp ontdekt
Symbolisch protest
Londen-Amsterdam v.v.
SCHILLER TWEE EEUWEN GELEDEN GEBOREN
Hoge prijzen voor Cézanne en Gauguin
Helikopterdienst van BEA
Advertentie
ZATERDAG 28 NOV. 20—23 uur - ZONDAG 29 NOV. 11—23 uur
NIEUWE ZAAK SMEDESTRAAT 43 - 45
VIA DE TELEVISIE is woensdagavond
het slot van het Hemony-jaar ingeleid met
een praatje van mr. Romke de Waard, het
vertonen van een filmpje en een demon
stratie van klokken. Dit geschiedde tijdens
de uitzending „Studio-b" en mr. De Waard
zette uiteen hoe de klokkenmakers in de
loop der eeuwen aan het werk zijn ge
weest om de klokken te vervaardigen en
zuiver te maken. In de klokken is metaal
aangebracht, dat „uitgedraaid" wordt ten
behoeve van de klank.
Mr. De Waard deelde mee, dat de tegen
woordige klokkenmakers, en daarbij noem
de hij Eijsbouts uit Asten, bijzonder goed
werk kunnen maken. Hij liet daarbij een
klok horen uit 1627 (gemaakt door Burger
huis), één van Hemony en tenslotte die
van Eijsbouts. Laatstgenoemde heeft
volgens mr. De Waard een nieuw hoog
tepunt in het klokkenspel bereikt, want
diens klokken hebben een nog fraaier en
helderder klank dan die van Hemony.
Ook herinnerde mr. De Waard aan de
drie evenementen die de Nederlandse
Klokkenspelvereniging in de loop van dit
jaar heeft bevorderd, namelijk de uitgave
van het boekwerk van André van Leer,
de Hemony-tentoonstelling in Amersfoort
en de restauratie der Hemony-klokken in
de torens van de Wester- en Zuiderkerk
en de Munttoren in Amsterdam. Na dit
televisieprogramma begonnen de zestien
Nederlandse gemeenten, waar Hemony-
carillons in gebruik zijn, beiaard-concer
ten. Door restauratie van vier carillons
moesten namelijk vier van de twintig ge
meenten verstek laten gaan.
De televisie gaf een beeld van Amers
foort, dat de laatste jaren door de aanwe
zigheid van een beiaardschool onder lei
ding van Leen 't Hart een belangrijk cen
trum is geworden. Ook was een deel van
het concert te horen.
Haarlems beiaardconcert
In Haarlem verzorgde Arie Peters het
concert. Hierover schrijft onze muziek
medewerker Jos. de Klerk:
Om kwart vóór negen begonnen de klok
ken van de Haarlemse Hemony-beiaard,
inplaats van de gebruikelijke „rammel"
van het kwartier te laten horen, een statig
Wilhelmus te zingen, als inleiding tot een
extra bespeling, waarmee het Hemony-
jaar. georganiseerd door de Nederlandse
Klokkenspel-Vereniging ter gelegenheid
van de driehonderdvijftigste verjaring van
de geboortedatum van de beroemde klok
kengieter, besloten werd. Hemony ontdek
te met medewerking van de Utrechtse
blinde Jr. Jacob van Eyck (1590—1657) het
geheim van de perfecte vorm en van het
zuiver afstemmen. Hij stamde uit Lotha
ringen, vestigde zich te Zutfen, voor welke
stad hij zijn eerste beiaard in Holland goot.
In 1657 verhuisde hij naar Amsterdam, op
uitnodiging van de raad om er stadsklok-
ken- en geschutsgieter te worden. Van Am
sterdam begon zijn viktorie en weldra be
reikten hem opdrachten van tal van steden
in Noord- en Zuidnederland om hun torens
te verrijken met een instrument uit zijn
gieterij aan het Molenpad in de hoofdstad.
De klókken voor de Haarlemse St. Bavo
leverde hij in 1665 compleet af, tezamen
met een carillon voor de Bakenessertoren,
dat helaas in de Franse tijd uit geldnood
door de stad verkocht is. Het eert de Ne
derlandse Klokkenspel-Vereniging, dat zij
deze „Stradivarius" onder de praktische
Woensdagmiddag omstreeks vijf uur
is op de Napoleonsweg onder de gemeen
te Haelen in Limburg een autobus van de
garage „Het Centrum" uit Horst aange
reden door een vrachtauto met oplegger,
die geladen was met negentien ton bak
stenen. De bestuurder van de vrachtauto
naderde de hoofdweg via een zijweg,
doch verleende bij het oprijden van de
rijksweg geen voorrang en ramde de bus
aan de voorzijde.
In de bus zaten dertig leerling-mijnwer
kers, die op weg waren naar hun werk
bij de staatsmijnen. Negen van hen moes
ten met min of meer ernstige verwondin
gen in een ziekenhuis worden opgenomen.
Sommigen hadden een shock opgelopen.
Later zijn ook de overige jonge mijnwer
kers voor controle naar het ziekenhuis te
Roermond overgebracht. Geen van hen is
levensgevaarlijk gewond.
Tot tweemaal toe heeft vannacht een
automobilist in Amsterdam getracht, een
agent van politie omver te rijden. On
danks het feit dat de agent twee schoten
loste op de vervolgens wegrijdende auto,
wist de dader te ontkomen.
De auto had op het stationsplein voor
het Centraal Station een verkeerszuiltje
op een vluchtheuvel beschadigd. Een
agent die de aanrijding zag gebeuren,
wilde de bestuurder aanhouden. Toen hij
de auto van achteren naderde, gaf de
chauffeur echter vol gas achteruit. De
agent moest opzij springen om zijn leven
te redden. De auto reed daarop snel weg.
Rekening houdend met de mogelijkheid
dat de wagen wellicht naar het Damrak
zou gaan, rende de agent naar de hoek bij
het Victoriahotel en inderdaad naderde
de wagen daar over de Prins Hendrikka
de. Opnieuw negeerde de bestuurder het
stopteken en opnieuw moest de agent op
zij springen. Toen trok deze zijn pistool
en schoot op de banden, maar miste. De
auto verdween in de richting van de St.
Nicolaaskerk.
Het signalement van de auto werd door
gegeven naar alle radiopatrouille-auto's
van de politie, die vannacht en vanmor
gen jacht maakten op deze wegpiraat. Hij
is nog niet gevonden.
Het nieuwe hoofd van de Indonesische
liplomatieke missie in Nederland, dr.
lusanto Djojosugito, is in Den Haag aan-
ïekomen. Dr. Djojosugito is de opvolger
van de heer M. MarSmis, die enkele we
ken geleden door de Indonesische rege
ring is teruggeroepen. Dr. Djojosugito
was voorheen werkzaam op het Indone
sische ministerie van Buitenlandse Za
ken in Djakarta.
campanologen als durend symbool van een
waardige klokkenkunst op passende wijze
huldigde.
De vertolking door Arie Peters van een
aantal volksliederen, die in Hemony's tijd
populair waren en waarvan sommige, zoals
„Gelukkig is het land", „Comt nu met
sang" en „Waar dat men sich al keert of
wendt", nog tot onze meest bekende na
tionale zangen behoren, was precies wat
men bij deze gelegenheid mocht verwach
ten. Zo heeft Frangois Hemony zijn klok
ken óók gehoord! En met een Gavotte van
de Alkmaarse componist Willem de Fesch
en een Andante van zijn Brusselse tijdge
noot Fiocco leefde, op de adem van een
scherpe oosterwind, de sfeer van de mu
ziek uit de dagen, dat de Hemony-klokken
nog betrekkelijk jong waren, over onze
oude stad, die, zich steeds verjongend, in
de kern zichzelf blijft en dus ook haar
driehonderdjarige Hemony-klokken als een
rijk bezit beschouwt.
Jos. de Klerk
Een groot aantal muziekkritici was met
stomheid geslagen toen woensdag de
nieuwste langspeelplaat van de interna
tionaal vermaarde pianist Cor de Groot
werd gepresenteerd. De stukken op deze
plaat zijn uitsluitend met de linkerhand
gespeeld. De algemene opinie was: „We
kunnen er niets van horen, behalve, dat de
bewerking anders is."
Cor de Groot kan zijn rechterhand niet
gebruiken door een chirurgisch moeilijk te
verwijderen aandoening. Zoals bekend zul
len twintig Nederlandse componisten in
navolging van Ravel, die zijn linkshandig
concert voor de eenarmige Paul Wittgen
stein schreef, de getroffen kunstenaar in
zijn moeilijkheden bijstaan door het
schrijven van speciaal werk. Inmiddels is
Cor de Groot zelf begonnen met het voor
de linkerhand bewerken van daartoe ge
schikte composities.
Op de nieuwe langspeelplaat, die zowel
in Nederland als in Engeland, Frankrijk
en andere landen, vermoedelijk ook in de
Verenigde Staten, op de markt zal komen
speelt De Groot een zestal Tsjaikofskibe-
werkingen. Hij heeft, naar hij verklaart,
voor Tsjaikofski een bijzondere affiniteit
en poogt diens werk met behoud van me
lodische inventie, ritmen en harmonie
voor zijn bijzondere vertolkingen geschikt
te maken. Cor de Groot heeft nu reeds een
zestigtal werken gevonden, die hij met
één hand kan spelen. Op deze eerste plaat
laat hij daaruit werk van Bach, Rameau,
Beethoven, Schumann, Dvorak en Liszt
horen.
Cor de Groot verklaarde dit herschep
pend werk bijzonder boeiend te vinden.
Hij ontdekte, dat de linkerhand behalve
bij Chopin, Liszt en Ravel feitelijk altijd
onderschat en veronachtzaamd is geweest
en vrijwel immer de „moederlijke functie
van gevoel" kreeg toebedeeld naast de
„verstandelijke functie" van de rechter
hand. Hij deelde voorts mede, dat de
staatssecretaris van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, mr. Y. Scholten en de
Johan Wagenaarstichting hem opdroegen
composities voor piano en orkest te schrij
ven.
De gemeente Amsterdam stelt zich ga
rant tot een bedrag van 40.000 gulden voor
zestien voorstellingen van het negermu
ziekdrama „Free and easy" van 7 tot 20
december in theater Carré in Amsterdam.
De wereldpremière van dit „Blues dra
ma" wordt op 7 december in Carré gege
ven door de Amerikaanse „Porgy and
Bess company" onder regie van Robert
O'Breen.
De gemeente besloot bovendien het Ne
derlands Theater Centrum een subsidie te
verlenen van 20.000 gulden voor de organi
satie van twee voorstellingen
Zelden zal een kleinkunstenaar zo
stormachtig in Haarlem zijn toege
juicht als Wim Kan na zijn optreden
in het programma van zijn A.B.C.-
cabaret „Laat je niet beetnemen", dat
vanavond in de Stadsschouwburg zijn
laatste voorstelling beleeft. Avond na
avond liet een uitverkochte zaal zich
door de onvergelijkelijke humor van
Neêrlands grootste cabaretier mee
slepen en misschien welbeetnemen.
„Welkom in de burcht van de Bloe
menmeisjes" is de titel van het lied
waarmee Wim Kan voor het voetlicht
komt. Charmante gastvrouwen als ze
zijn hebben vier Haarlemse Bloemen
meisjes na afloop van de voorstelling
van gisteravond Wim Kan en Corry
Vonk een bloemenhulde gebracht.
Commentaar van Corry: „Lust je wel,
hè Wim, tussen die knappe Grietjes!"
Advertentie
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
Mevrouw Anthina Mary Onassis heeft
bij het hooggerechtshof in Manhattan een
eis tot echtscheiding ingediend tegen haar
echtgenoot, de Griekse reder Aristoteles
Socrates Onassis.
Mevrouw Onassis heeft tevens verzocht
om de voogddij over haar twee kinderen,
de elfjarige Alex en de negenjarige Chris
tina.
IN HET KENNEMER THEATER te Be
verwijk gaf het Noordhollands Philhar-
monisch Orkest woensdagavond een con
cert onder auspiciën van de Commissie
Cultureel Beverwijk. Het programma werd
door Henri Arends en het orkest geopend
met de Sinfonietta van Jan Mul. Het be
trof hier de orkestratie van een piano
sonate, een bewerking die door de compo
nist gemaakt werd in verband met een
choreografie door Sonia Gaskell voor het
Nederlandse Ballet. Het is een speelse, ge-
makkelijk-lopende partituur; men krijgt
de indruk dat het werk de componist
moeiteloos is afgegaan en dat hij het ook
welbewust vermeden heeft lagen aan te
boren waarvan de exploitatie hem wel
licht wel moeite zou hebben veroorzaakt.
Naar het goud der inspiratie heeft hij niet
gedolven, wel zijn er enkele half-edel-
stenen bovengekomen die aardig flonke
ren (soms enigszins in de trant van Proko-
fieff). Het stuk bestrijkt zonder opper
vlakkigheid een soort oppervlakte waar
van men zich kan denken dat er goed op te
dansen valt. Qua instrumentatie is het
doorzichtig gehouden en onproblematisch;
het N.Ph.O. had er geen moeite mee.
Jean-Louis Stuurop was de solist van
deze avond in het derde vioolconcert van
Saint-Saëns. Stuurop is een serieus musi
cus die vermoedelijk zonder kleerscheuren
door 't penibele stadium heenkomt waarop
men te oud is om nog als wonderkind be
jubeld te worden en nog te jong voor het
meesterschap dat vereist wordt om zich
als kunstenaar werkelijk aan het publiek
„op te leggen". Hij verzandt klaarblijkelijk
niet in de zuiver-instrumentale obsessie
en het pommade-sentiment waarmee ove
rigens nog menigeen een carrière weet te
maken. Stuurop is een violist die in zijn
spel voeling houdt met de muziek en die
de techniek zoveel mogelijk tracht te ver
fijnen als reflex op wat melodie en ritme
hem te zeggen hebben. Zijn optreden
maakte dan ook in de beste zin van het
woord een sympathieke indruk; het is een
wat afgesleten term maar ik weet geen
betere ter kenschetsing van een interpre
tatie die innemend was door een on-op-
dringerige virtuositeit en een niet over-
v/ejdigende. maar doorleefde w.ijze. van
voordragen.
NA DE PAUZE hoorde men Franck's
Symfonie, waarbij opnieuw Arends' ver
mogen tot. „restauratie" van enigszins
De Delftse kunstschilder Cor van Ooel.
heeft dezer dagen een schilderij schoon
gemaakt en gerestaureerd dat naar zijn
mening een werk is van de zeventiend
eeuwse Dordtse meester Albert Cuyp
De signatuur en de datering 1688 zijn bij
het schoonmaken te voorschijn gekomen
en onder een goede belichting duidelijk
leesbaar.
Het is een eikenhouten paneel van 150
bij 100 cm. en het schilderij stelt voor het
vertrek van Koning Karei II aan boord
van het Engelse oorlogsschip „Royal
Charles". Op het schilderij ziet men, dat
de Britse vloot vaarklaar wordt gemaakt,
terwijl de Hollandse schepen terugkeren.
Het schilderij is in particulier bezit.
stoffig geworden repertoire-stukken aan
den dag trad. Het is inderdaad geen slechte
vergelijking om zijn manier van werken
op dit gebied te zien als die van een res
taurateur van oude schilderijen. Het stuk
in dit geval de compositie wordt als
het ware schoongemaakt, gereinigd van
wat, in dit geval niet de tand des tijds,
maar de routine van tientallen, honderden
uitvoeringen er aan dreigde te bederven.
Er treden tal van details naar voren die
men vergeten was en het geheel krijgt
duidelijker contouren en wint aan leven
digheid. Men voelt dan af en toe wel eens
even de lust opkomen om mee te jubelen
als le père Franck zijn extatische hoogten
via chromatische treden beklimt. Dat kan
men zo wel eens hebben bij de populaire
klassieken, maar dat mag nu eenmaal niet,
dan zou het concert teveel op een neger
kerkdienst gaan lijken.
Sas Bange
De gemeenteraad van Venray heeft een
voorstel van B. en W. afgewezen dat in
hield de uitkerings- en pensioenverorde
ning voor de wethouders aan te vullen, in
gevolge de daarvoor geldende wettelijke
bepalingen.
Hierdoor stelde de raad zich demonstra
tief achter de zienswijze der ambtenaren-
organisaties die tegen deze zogenaamde
„aftrekclausule" steeds hebben geprotes
teerd. De raad verklaarde in principe te
gen deze regeling te zijn omdat zijns in
ziens de ambtenaar hiermede een groot
onrecht wordt aangedaan.
Volgens de aftrekclausule wordt het
pensioen van ambtenaren gekort als de
pensioenuitkering met de. A.O.W.-uitke-
ring een bepaald bedrag te boven gaat.
Wel moet een ambtenaar echter de volle
premie voor het pensioenfonds betalen
even goed als hij zijn bijdrage moet le
veren voor de A.O.W.-verzekering.
Pokstof. De minister van Sociale Za
ken heeft aan dr. M. G. Candau, directeur-
generaal van de Wereldgezondheidsorgani
satie W.H.O., die enige dagen in ons land
vertoeft, twee millioen doses pokstof aan
geboden ter bestrijding van de pokken in
landen, waar dit het meest noodzakelijk
is. De pokstof is afkomstig van het Rijks
instituut voor de Volksgezondheid te
Utrecht.
(Van onze correspondent in Londen)
De BEA, de Britse Europese luchtvaart
maatschappij zal in 1963 helikopterdien
sten beginnen tussen Londen en Amster
dam en tussen Londen en Parijs en Lon
den en Brussel, met de Fairey-Rotodyne,
die 65 zitplaatsen heeft. De Rotodyne is
een kruising tussen een helikopter en een
passagierstoestel. De Britse regering zal
hiervoor aan de BEA per jaar een bedrag
van 1,4 miljoen pond sterling beschikbaar
stellen.
Aangezien de Rotodynes van stadscen
trum naar stadscentrum kunnen vliegen
zal de verbinding sneller zijn dan zelfs die
van de snelste straaltoestellen. maar goed
koper wordt het niet aangezien eerste
klastarieven zullen worden berekend.
TWEEHONDERD JAAR GELEDEN om precies te zijn:
op 10 november 1759 werd (Johann Christoph) Friedrich
Schiller geboren. In Nederland bestaat geen theater tot open
bare handhaving van de standaardwerken van het internatio
nale repertoire van alle tijden met specialisatie in de traditio
nele stijlen. Dat nu juist het Rotterdams Toneel zich belastte
met de herdenking van deze humanistisch geschiedkundige
Duitse toneeldichter, is aan de aanwezigheid als dramaturg en
regisseur bij dat gezelschap van Karl Guttmann te danken.
Onder zijn leiding is een bezienswaardige voorstelling van het
eenentwintig taferelen tellende treurspel „Don Carlos" (voltooid
in 1787) voorbereid, die men begin december ook in Haarlem
zal kunnen zien. Voor deze gelegenheid heeft men bovendien
een programma laten drukken met belangwekkende en prettig
leesbare documentatie een voorbeeldige daad.
DIT KOLOSSALE dramatische gedicht, ondanks de welover
wogen bekortingen tot een speeltijd van ongeveer vier uur
nog afmattend langdurig, wordt tot de klassieke werken ge
rekend op grond van zijn levenskrachtige ouderdom en litte
raire reputatie. Tot verstand en verbeelding van de hedendaagse
toeschouwer spreken echter de romantische voorklanken, waar
mee het democratisch idealisme wordt uitgebazuind. Menigeen
zal nog steeds ophoren van de op verheven pamflettoon tegen
de starre onmenselijkheid van knevelende vormen van kerk
en staat protesterende tirades. Met stormachtig gevoel raast
de vrijheidsdrang zich uit, botsend tegen de strenge muren der
vestingen van de dragers van het versteende gezag. Deze trage
die is geschreven tussen de probeersels van een veelzijdig ge
rijpte jeugd en de merkwaardig onvolgroeide produkten der
laatste jaren van Schillers in 1805 door kwaadaardige ziekte
totterdood gesloopte leven. Symptomatisch genoeg is Don
Carlos, infant van Spanje, hier opgeroepen als een geïdeali
seerde held der verzetsbeweging tegen de onderdrukingspolitiek
van Philips de Tweede (zijn vader) en diens geestelijke advi
seurs. Daarbij is hij tevens ten prooi aan een smartelijk na
werkende gelukzaligheid van verwarrende emoties, speciaal
ten opzichte van zijn derde moeder.
HET IS MET de waardering van „Don Carlos" een eigen
aardig geval. Ik vind namelijk en ik kan alleen namens me
zelf spreken in principe de worsteling van de kunstenaar
met zijn materiaal zeer veel boeiender en interessanter dan
hetgeen hij tenslotte aan zijn weerbarstige stof heeft ontlokt.
Men zou bijvoorbeeld een betrekkelijk interessant essay kun
nen schrijven over de dichterlijke vrijheden, die de historicus
Schiller zich heeft veroorloofd om het goed recht van de op
stand der afvalligen te bewijzen. Kenmerkend voor het een en
ander is, dat Schiller weliswaar de indeling in vijf bedrijven
van de klassicistische vormgevers overnam, maar deze ordening
doorbrak in meer dan het viervoudige van telkens ergens anders
zich afspelende scènes om zijn thema variërenderwijze te ont
wikkelen. Het melodramatische pathos doet de constructie
herhaaldelijk hachelijk schudden op de overigens symmetrisch
uitgedachte grondvesten van het geheel. De bijzonder effectieve
bewijzen van oprecht sentiment, ook in het betogende vlak.
maken daardoor toch in onze oren meer een doorslaande dan
een doorslaggevende indruk. Er heerst in „Don Carlos" een
met indringende kundigheid veroorzaakte overspanning, die
het stuk voor velen van ons ongenietbaar maakt, mede door de
waarachtige bezetenheid waarmee de larmoyante ernst zonder
een zweem van betrekkelijkheid wordt doorgedreven.
REGISSEUR GUTTMANN heeft Schiller getrouw aan zijn
trekken laten komen. Met medewerking van de door voor
treffelijk stijlbegrip en vindingrijkheid uitmuntende decor
ontwerper Joseph Carl heeft hij in de enscènering het funda
mentele patroon van het heldendicht door middel van een vaste
bouw met veranderlijke vleugels een zichtbare aanwezigheid
gegeven. Zonder noemenswaardig tijdverlies voor de vele
changementen kon zich hierin de bewogenheid door wijsgerige
driften en aangenomen gevoelens in lange ritmische golven
tot eindeloos lijkende deining ontwikkelen. Schillers drang
naar volledigheid in leven en kunst heeft teveel meegesleept
naar het toneel van de strijd tussen wat professor Ph. de Vries
in zijn inleiding noemt onvolwassen idealisme en esthetisch
even grondig als fraai verantwoord.
HET BOVENGENOEMDE THEMA is doorgetrokken in drie
motieven: de liefde, de vriendschap en de politiek. De liberale
denkbeelden vormen daarin het bindende element. Schiller
heeft gemeend de natuurlijke deugden van edelmoedige
broederschap en onbegrensde ruimdenkendheid aantrekkelijker
Links Henk van Ulsen als Don Carlos
en rechts Max Croiset als koning
Philips.
te doen stralen door de contrastwerking met de huivering
wekkende eenzaamheid van de wantrouwige tiran, die uit
eindelijk in zijn verachtelijke grootheid een vernederd werk
tuig van boosaardige machten is. Dit teveel van het goede en
van het slechte, van het gaandeweg gelouterde en steeds scher
per geteisterde, kwam ondanks de kennelijk eerbiedige be
doelingen onevenredig aan het licht door ongelijke kracht
verdeling in de bezetting. Men zou in de verleiding kunnen
raken in deze „Don Carlos" Philips tragedie als absolute mo
narch te gaan zien door het gefolterde fanatisme, dat Max
Croiset in deze rol liet herkenn'en. Hij was vrijwel de enige
met de voor allen gewenste allure. Als de hartstochtelijk schit
terende voorvechter van de innerlijke verlichte tegenstanders,
de „heerlijk begaafde" pleitbezorger Markies van Posa, kon
de met robuust talent gezegende André van den Heuvel de
gloed der brandende bezieling toen het er in zijn grote scène
op aankwam niet waarmaken. De ingrijpend moderegerende
machten van kerk en leger werden bepaald zwak tot onvol
doende vertegenwoordigd.
IN HET DOOR SCHILLER aanvankelijk beoogde „familie
portret" waren.de nuances van zwart en wit beter geslaagd,
maar juist het aspect van het samengestelde geheel staat ons
het verst. Henk van Ulsen had als de nog in schemertoestanden
verkerende prins, die als een tweede Hamlet met de verrottig
heid in mens en maatschappij wordt geconfronteerd zonder rijp
te zijn voor de van hem verwachte daden, weinig moeite met
de voorgeschreven toon van exaltatie op een overigens wat te
smalle basis. Lies Franken kon als de koningin, warm en ver
standig, wel voldoening schenken. Andrea Domburg liet in
ieder geval het intrigerende in het karakter van de Prinses
van Eboli uitkomen. Aan de zeer vele andere medewerkenden
waren bescheiden taken toebedeeld, waar zij zich niet allen
tegen opgewassen toonden. De vertaling van Dolf Verspoor,
die ik uiteraard niet zomaar kan beoordelen, liet geen wan
klank horen, integendeel.
David Koning
(Van onze correspondent in Londen)
In Londen, da»; zich gedurende de laat
ste jaren tot een centrum van internatio
nale kunsthandel heeft ontwikkeld, is
woensdag opnieuw historie gemaakt. Bij
Sotheby in Bondstreet kwam wederom
een schitterende verzameling impressio
nisten en modernen onder de hamer, die
bijna zeven miljoen gulden opleverde. De
aanwezigen werden nauwelijks van hun
stuk gebracht door de astronomische ge
tallen, welke door Sotheby's fijnzinnige
en vriendelijke directeur Peter Wilson van
zijn hoge plaats in het zaaltje als de ge
woonste zaak van de wereld worden op
geroepen. Doch kreten van verbazing kon
men niet onderdrukken, toen het eerste
bod op Paul Cézanne's magnifieke „Boer
in blauwe kiel" hondertienduizend pond
bleek te zijn.
Onmiddellijk vlogen de biedingen met
tienduizend pond tegelijk omhoog. Bij
140.000 pond was er even een aarzeling.
Iemand riep toen 142.000 en daarna over
troefde de Amerikaanse kunsthandelaar
Rosenberg allen met het laatste bod
145.000 pond. Binnen de minuut was de
Cézanne van eigenaar verwisseld
Gauguins exotische „Ik wacht op de
brief" kreeg een open doekje, toen het op
de schildersezel werd neergezet. Het was
gemaakt in 1899, het laatste jaar van
Gauguins verblijf op Tahiti. Het eerste
„schot" was 100.000 pond en reeds dertig
seconden later viel de hamer op 130.000
pond. De nieuwe eigenaar was weer de
heer Rosenberg.
Voor Van Goghs „Brug over de Seine
in Asnières" begon het bod bij 5000 pond,
dat in enkele ogenblikken opklom tot
45.000 pond. Voor een andere Van Gogh.
de „Kolenlossers" werd 30.000 pond ge
boden. Cézanne's portret van Victor
Croquet werd voor 24.000 pond verkocht.
Van de overige prijzen noemen wij nog
Monets „Papavers in Chinese vaas"
16.000 pond en „De kerk van Pourville in
de sneeuw" van dezelfde schilder voor
14.000 pond.
Uit de collectie van de bekende Neder
landse kunstverzamelaar dr. H. Wiegers-
ma in Deurne werden drie tekeningen
verkocht, namelijk Millets „Waterdraag
sters" (rood krijt) 320 pond, Van Goghs
„Meisjeskopje" (potlood en inkt) 350 pond
en Van Gogh „Arbeid op de velden in
Aries'* (potlood en inkt) 3500 pond. Een
eveneens uit Nederlands bezit afkomstige
gouache van Utrillo „Hoekje van Mont-
martre", ging weg voor 1600 pond. In to
taal omvatte de veiling 185 werken van
beroemde meesters.
Volgens een voorlopige telling is te Am
sterdam in oktober het hoogste aantal ver
keersongevallen tot heden in één maand
waargenomen. Het ligt met 2161 ongevallen
24,8 (resp. 19,1) procent hoger dan de aan
tallen in de overeenkomstige maanden van
1958 (en 1957). Zelfs wanneer in aanmer
king wordt genomen dat het aantal ver
keersongevallen in oktober 1958 (onder in
vloed van de toen opnieuw ingevoerde
maximumsnelheidsbepalingen) wellicht iets
gedrukt werd, dan nog blijft de stijging
sedert 1957 ontstellend hoog. In juli en
september bedroeg de toeneming ten op
zichte van de overeenkomstige maanden
van 1957 slechts maximaal 1 procent. Voor
Augustus kon zelfs een vermindering met
2.7 geregistreerd worden.
Het aantal ernstige ongevallen, die de
dood, ernstig letsel of zware schade tenge
volge hadden, vermeerderde van 194 in ok
tober 1958 tot 238 (22,7 procent) in oktober
van dit jaar.
