Kleine NAVO-landen bevreesd
voor westelijk directorium
HET WEER
Maan ill an ontkent bestaan
van conflict over Berlijn
Puzzelrace van
Oud naar Nieuw
Koninklijke familie vierde
Kerstfeest met personeel
Hammarskjoeld dacht dat VAR
dit transport zou doorlaten
Franse minister van
Onderwijs afgetreden
Straaljager botste tegen
Viscount,60 doden
Meningsverschil in directie
Amsterdamsche Bank
Vandaag begint onze
Turkije koopt tien
Friendships
C.A.O.-grondpersoneel
KLM goedgekeurd
Indonesië gaat niet in op
Nederlands voorstel
wore
Weinig verandering
Aan abonnees en
adverteerders
De aanhouding van de Astypalea
Israel richtte zich
naar zijn advies
Brandende stukken vielen
op woonwijk in Rio
Rotterdamse cinerama
de oorzaak
Voor bijzonderheden zie pagina 3
Het woord is aan
Vijf zullen in Nederland
gefabriceerd worden
In de krant van heden:
Eisenhower in Casablanca
Nationalisatie niet voor
Internationaal Hof
WOENSDAG 23 DECEMBER 1959
45e JAARGANG NUMMER 44
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR V E L S E N - IJ M U ID E N, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
De Koninklijke familie heeft dinsdag
middag in het met stemmig kerstgröen
versierde koetshuis van de Koninklijke
stallen in Den Haag met haar personeel
en hun gezinnen het kerstfeest gevierd.
Prins Bernhard zei in zijn welkomst
woord dat het Koninklijke gezin en zijn
personeel tezamen waren omdat „wij bij
elkaar horen, omdat wij samen 'n eenheid
vormen, waarin ieder van ons zijn eigen
plaats heeft". De Prins vervolgde „Bij
ons dagelijks werk hebben wij allen con
tact met tenminste enigen van u. Zonder
die anderen zou ons werk onmogelijk uit
te voeren zijn of misschien wel niet be
staan, want ieder mens is toch in zakelijke
zin van een of meer medemensen afhan
kelijk. Deze afhankelijkheid bestaat ech
ter ook, en in een veel grotere mate, in
het zuiver menselijke vlak."
„Indien wij samen zouden werken en er
zou tegelijkertijd geen echt menselijk con
tact tussen ons zijn, dan zou er iets essen
tieels ontbreken. Iets, zonder hetwelk het
leven geen waarde zou hebben."
„Het komt er op aan, dat wij zoeken
naar wat wij in de ander kunnen waarde
ren, naar het goede, dat even zeker in
ieder mens aanwezig is. Het goede, dat
wij bij anderen aan de oppervlakte zullen
brengen door het te willen vinden en dat
bij ons de overwinning zal kunnen beha
len indien wij op deze wijze handelen".
Prins Bernhard zei voorts dat „wij al
len ook deel uitmaken van een geheel an
dere kring, waarmee geen enkele door de
mensen gevormde groepering te vergelij
ken is, een kring die de basis is van alles
waarop in het leven zegen rust en die de
inspiratie moet zijn voor de daden,
waaraan wij ons niet kunnen onttrekken,
al zouden wij dit willen want dit is een
band van Goddelijke oorsprong. „Wij zijn
namelijk", aldus Prins Bernhard, „allen
met elkaar verbonden en met. alle andere
mensen buiten deze zaal, omdat wij Gods
kinderen zijn".
Tenslotte sprak de Prins de hoop uit dat
dit kerstfeest voor allen een goed feest
zou worden.
Er werd een kerstspel door kinderen op
gevoerd. Prinses Marijke speelde de rol
van de engel die de blijde boodschap
brengt als Jezus geboren is. Prinses Mar
griet sprak de verbindende tekst uit tussen
twee bedrijven. In de zaal zaten Koningin
Juliana, de Prins en de Prinsessen Bea
trix en Irene. Koningin Juliana las voor
uit het Evangelie van Lucas.
De afdeling toneel van het Koninklijk
Staldepartement voerde een kerstspel
„Immanuel" op, geschreven door me
vrouw C. J. Ooms-Vinckers uit Amster
dam. Het personeelskoor van het paleis
Soestdijk werkte aan dit spel mede. Een
orkestje gevormd uit de Koninklijke Mili-
Advertentie
BARTELJORISSTR.J HAARLEM TEL. 13439
LÉIDSESTRAAJ (BU KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL !223596
CAMEL MONTY COATS
Verwachting tot morgenavond:
Opklaringen maar ook enkele
lokale buien. Matige tot krach
tige wind tussen zuid en zuid
west. Weinig verandering in
temperatuur.
Volledige weerrapporlen op pagina twee.
taire Kapel verzorgde de muziek bij de
samenzang.
In het koetshuis stond een metershoge
kerstboom, zilverwit versierd met bran
dende kaarsen.
Na afloop van het feest boden Koningin
Juliana en de Prinsessen Beatrix en Irene
het personeel chocolademelk en broodjes
aan.
Op donderdag 24 december a.s.
zullen onze kantoren om 4 uur
des middags zijn gesloten.
DE DIRECTIE
(Van onze correspondent in Parijs)
De vijftien atlantische landen hebben
gisteren in Parijs zonder ernstige inci
denten of botsingen de eindpaal van hun
„sandwich"-conferentie bereikt. In het
slotcommuniqué wordt met de gebruike
lijke blijdschap het bestaan van een hech
te eensgezindheid begroet en voorts wor
den de voornaamste punten die afgelopen
week ter sprake zijn gekomen nog eens
opgesomd. Ter voorbereiding van de top
conferentie in april met Rusland is een
commissie opgericht, die na het beraad
met Kroesjtsjev zou worden opgeheven.
Ten aanzien van Berlijn wordt in hel com
muniqué een hard standpunt ingenomen,
dat, ongetwijfeld om bondskanselier Ade
nauer een genoegen te doen heel wat min
der elastisch is dan president Eisenhower
in Camp David aan premier Kroesjtsjev
zou hebben voorgespiegeld.
Op de schouders van de Franse minis
ter van Buitenlandse Zaken Couve de Mur-
ville hadden de westelijke vier de taak
gelegd gistermorgen de overige atlanti
sche delegaties over hun jongste beraad
slagingen in te lichten. Tijdens de debat
ten, die.op Couve's uiteenzetting gevolgd
zijn, kwam in het bijzonder weer de be
zorgdheid der kleinere landen tot uiting,
dat in het vervolg over hen en mis
schien wel eens bij hen maar in feite
ook zonder hen zou worden beslist. Of
schoon het woord niet gebruikt moet zijn,
werd het directorium van vier leden, dat
de wereld later zou kunnen regeren, door
iedereen met kracht van de hand gewe
zen. Ook onze minister-president, profes
sor De Quay, moet in deze zin het woord
hebben gevoerd. Directe en concrete aan
leiding tot die angsten, die ondergronds
nooit verdwenen zijn, was de brief van
president De Gaulle aan premier Kroesjt
sjev, waarin van verscheidene topconfe
renties gesproken wordt. In het wijdere
atlantische verband was totdusver maar
van één topconferentie sprake geweest.
Om deze vrees de eerste, of beter momen
tele, wind uit de zeilen te nemen hebben
de grote westelijke drie er dan ook in be
rust, dat het voorbereidende oi-gaan een
diplomatieke eendagsvlieg zou moeten
blijven.
Deze concessie, en ook de straffe for
mulering van het westelijke standpunt in
zake Berlijn zullen niettemin nauwelijks
als veel meer dan slagen in de lucht mo
gen worden beschouwd. De grote vier, en
Rusland dus inbegrepen, zijn in feite over
eengekomen dat zij in de naaste toekomst
regelmatig in nader overleg zullen tre
den en de organisatie van die ontmoetin
gen is dan van secundair belang. En wat
Berlijn betreft ligt het niet minder voor
de hand, dat bij een onderhandeling over
en weer ook concessies zullen moeten
worden gedaan, wil men werkelijk uit de
impasse geraken.
JERUZALEM (Reuter-AFP) De Is
raëlische minister van buitenlandse za
ken, mevrouw Golda Meir, heeft dinsdag
in het parlement verklaard, dat de ver
scheping van een lading Israëlische ce
ment met het Griekse vrachtschip „Asty
palea", van Haifa via het Suezkanaal naar
Djiboeti met „medeweten en de zegen",
van secretaris-generaal Hammarskjoeld
en van „bevriende mogendheden", was
geschied. De secretaris-genaraal van de
volkerenorganisatie had Israel laten we
ten, dat hij op grond van overleg met de
leiders van de V.A.R. reden had om te ge
loven, dat Egypte de verzending van Is
raëlische exportgoederen onder het be
ding van „free on board" en van import
goederen onder het beding, dat alle kos
ten van vracht en verzekering voor reke
ning van de afzender komen (C.I.F.), niet
zou hinderen.
Bevriende mogendheden hadden Israel
geadviseerd dit systeem te volgen. Hoe
wel tegen haar zin, had de Israëlische re
gering dat toen gedaan. Nu de lading van
de „Astypalea" echter het Suezkanaal
niet mocht passeren en het schip in Port
Said was aangehouden, zouden, naar de
mening van mevrouw Meir, allen die blijk
hadden gegeven van zoveel geduld en on
beperkt vertrouwen in de V.A.R. zich wel
bedrogen voelen.
Na te hebben verklaard, dat Israel zal
blijven ijveren voor vrije doorvaart door
het Suezkanaal, waarschuwde zij dat in
breuken op de rechten van één land moe
ten leiden tot dergelijke inbreuken op de
rechten van andere staten. Het parlement
verwees de kwestie naar de commissie
van buitenlandse zaken en staatsveilig
heid, die achter gesloten deuren verga
dert.
Tevoren had mevrouw Meir naar aan
leiding van de lening van 56.500.000 dol
lar, die de Wereldbank aan de V.A.R.
heeft verstrekt voor verbeteringen aan
het Suezkanaal, verklaard, dat de bank
geen prijs moet toekennen voor het „schen
den van internationale gebruiken en voor
zeeroverij". Volgens haar zou Nasser de
lening beschouwen als een aanmoediging
om met dergelijke acties voort te gaan.
Abdel Moneim Kaisoeni, de minister van
Economische Zaken van de V.A.R., heeft
inmiddels meegedeeld, dat zijn regering
de lening heeft aanvaard. Het geld zal wor
den besteed voor het verbreden en uitdie
pen van het Suezkanaal. Als de werkzaam
heden zullen zijn voltooid, zal het kanaal
geschikt zijn voor schepen met een diep
gang van elf meter en een tonnage van
46.000 ton.
(De Wereldbank te Washington heeft
aan de Egyptische maatschappij, die het
Suezkanaal beheert, een krediet ter waar
de van 56.500.000 dollar (ruim 214 miljoen
gulden) beschikbaar gesteld ter financie
ring van een programma voor de verbete
ring van het kanaal.
Als dit programma in 1961 wordt af
gesloten moet het Suezkanaal verbreed en
uitgediept zijn, waardoor het bevaarbaar
is voor schepen met een diepgang van 37
voet, dat wil zeggen een tonnage van
46.000 ton deadweight. Momenteel is de
maximaal toelaatbare diepgang 35 voet,
en de maximale tonnage 36.000 ton dead
weight. Voorts zal de hulp aan passeren
de schepen en de service, uitgebreid wor
den.
Het Egyptische plan is, blijkens een ver
klaring, die de Wex-eldbank vandaag heeft
uitgegeven, gebaseerd op de ontwikkeling
van de scheepvaart door het kanaal. Die
bedraagt thans 18.000 schepen en 140 mil
joen ton lading per jaar, waarvan 70 per
cent uit het Midden-Oosten afkomstige olie
PARIJS (Reuter) Frankrijks premier
Debré heeft vanochtend op een bijeen
komst van zjjn partij de Unie voor de
Nieuwe Republiek (UNR), medegedeeld dat
de minister van Onderwijs, André Boul-
Ioche, ontslag heeft gevraagd.
Volgens UNR-afgevaardigden die de bij
eenkomst bijwoonden zal Debré zelf als
minister van Onderwijs optreden tot een
opvolger voor Boulloche zal zijn benoemd.
Boulloche is afgetreden wegens menings
verschillen met Debré over de nieuwe
schoolwet, die voorziet in hogere subsidies
aan het bijzondere rooms-katholieke on
derwijs.
(Van onze correspondent in Londen)
Premier Macmillan heeft gisteravond
na zijn terugkeer uit Parijs verklaard, dat
de conferentie van dc westelijke leiders
heel goed is geweest en dat hij de toe
komst met vertrouwen tegemoet ziet. Hij
onderstreepte nog eens de betekenis van
het „heel verstandige" besluit om een
reeks topgesprekken te houden. Macmil
lan heeft dit van het begin af aan gepro
pageerd, terwijl president De Gaulle oor
spronkelijk een nog geruime tijd uit te
stellen conferentie wilde, waarop de topfi
guren slechts een enkele maal zouden be
hoeven op te treden. In Londen heerst dan
ook voldoening dat Macmillan zijn zin ge
kregen heeft.
De Britse premier antwoordde op de tot
hem gerichte vraag of er in Parijs on
enigheid bestond inzake Berlijn, op be
sliste wijze dat de berichten, waarin zulks
beweerd wordt, volkomen onwaar zijn. Hij
gewaagde van een misverstand hierover.
Juist omdat de conferentie zo goed ge
slaagd is, zijn er altijd lieden die spijkers
op laag water zoeken, zei Macmillan.
Hij wijdde daarop uit over het onomsto
telijke feit, waarover ieder het in be
ginsel eens is, namelijk dat een overeen
komst als die over Berlijn niet door een
der partijen eenzijdig kan worden verbro
ken. Iets anders is, dat er kan worden on
derhandeld over eventuele veranderingen
maar deze kunnen slechts tot stand ko
men na gemeenschappelijke goedkeuring.
Zeer belangrijk acht Macmillan het dat
de kwestie van samenwerking tussen „de
zes" en „de zeven" thans nader onder
ogen zal worden gezien, op welk besluit
Macmillan grote invloed heeft gehad.
Algemeen wordt echter ook in Londen
aangenomen, dat de kwestie van een
tussentijdse regeling voor Berlijn in Pa
rijs niet verder zou zijn aangeroerd. Toen
de crisis acuut was, achtten de Britten een
afzonderlijke voorlopige regeling voor
Berlijn mogelijk als aanloop voor verde
re ontspanning. In Londen betwijfelt men
echter of in het eerste gesprek met
Kroesjtsjev de Berlijnse kwestie zal kun
nen worden omzeild. De „Times" is van
mening dat Kroesjtsjev er wel voor zal
RIO DE JANEIRO (Reuter) Boven
Rio de Janeiro zijn dinsdag twee vliegtui
gen met elkaar in hotsing gekomen en
brandend op een woonwijk neergestort.
Men vreest dat bij dit ongeluk meer dan
60 mensen om het leven zijn gekomen.
Een Viscount van de Braziliaanse lucht
vaartmaatschappij Viacao Aerea Sao Pau
lo" met 26 passagiers en zes bemannings
leden aan boord kwam in botsing met een
militair lesvlicgtuig. De piloot van het
lesvliegtuig kon zich met zijn parachute
in veiligheid brengen.
De wrakstukken van beide toestellen
vielen brandend op zeven huizen, waar
van er vier verwoest werden. Daarbij zijn
tientallen bewoners omgekomen, of ver
mist geraakt. Ooggetuigen zagen mensen
uit de neerstortende wrakstukken van de
Viscount vallen. Helikopters van het Bra
ziliaanse leger zijn ingeschakeld om de
doden te bergen, die over een groot ge
bied verspreid liggen. Zes kinderen, die
in één van de huizen woonden, worden ver
mist. Er is ook nog een aantal mensen ge
wond geraakt.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Een der onderdirecteuren van de Am
sterdamsche Bank n.v., de heer T. Hoving,
heeft zijn functie neergelegd na een diep
gaand meningsverschil met de hoofddi
rectie van deze bank. Naar verluidt zou
het ontslag in verband staan met het be
leid van de heer Hoving, die hoofd was
van de krediet-afdeling, ten aanzien van
de Bouw- en Handelsmaatschappij n.v.
Socrates, welke n.v. onder meer eigena
resse is van de reeds geruime tijd leeg
staande bioscoop Scala te Rotterdam.
De Scala, die een van de grootste bios
coop-theaters van het land is, werd verle
den jaar door de n.v. Socrates voor
2.200.000 gekocht, met de bedoeling hier
een cinerama te vestigen. De aankoop en
de verbouwing van 't theater werden gro-
tendeeld gefinancierd door de Amster
damsche Bank.
Het Scala-theater staat sindsdien leeg,
maar de directie van de n.v. Socrates
verklaart deze situatie door te wijzen op
de vele voorbereidingen, die de vestiging
van een cinerama vergt. Men zou het plan
hebben de bioscoop in het voorjaar van
1960 te openen.
zorgen dat zulks niet gebeurt. Het ge
vaar is volgens dit blad, dat de topconfe
rentie, die maar een paar dagen kan du
ren omdat Kroesjtsjev op 1 mei in Mos
kou moet zijn en Macmillan op 3 mei
de Gemenebestconferentie in Londen moet
bijwonen, zal uiteengaan voordat het
eigenlijke werk is begonnen. In dat geval
is het mogelijk dat Kroesjtsjev zal trach
ten tot een onderonsje met president
Eisenhower te komen, wanneer deze la
ter in de lente Moskou bezoekt, hetgeen
tot nieuwe spanningen in het westelijke
bondgenootschap zou kunnen leiden. De
„Times" stelt daarom als eis dat de wes
telijke mogendheden, alvorens zich naar
de eerste top te begeven, overeenstem
ming dienen te bereiken over een in bij
zonderheden afdalend werkplan, dat ook
een tussentijdse regeling voor Berlijn zal
dienen te omvatten.
PARIJS (UPI) Naar in doorgaans
welingelichte bron te Parijs vernomen
wordt staat de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken op het standpunt dat
onderhandelingen, die tijdens de komen
de topconferentie over de kwestie-Berlijn
Macmillan
gevoerd zullen worden, moeten uitgaan
van de concessies die in Geneve, tijdens de
ministersconferentie, door het Westen ge
daan zijn. Dit is in tegenstelling tot het
Westduitse standpunt dat bij de onderhan
delingen over deze kwestie van voren af
begonnen moet worden.
In Genève hebben de drie westelijke mi
nisters van Buitenlandse Zaken zich be
reid verklaard de garnizoenen in West-
Berlijn te verkleinen, een 'einde te maken
aan het werk van propaganda- en inlich
tingendiensten, en erin toe te stemmen
dat in West-Berlijn geen kernwapens wor
den opgeslagen. Daar zou de Sovjet-Unie
dan een garantie van de westerse rechten
van toegang tot de stad tegenover moeten
stellen.
Voor de Amerikaanse regering blijft dit
ontwerp van een regeling gehandhaafd. De
Westduitse regering wenst dat dit plan
wordt ingetrokken, en de gehele Berlijn
se kwestie opnieuw wordt aangepakt, zon
der gebruikmaking van bestaande plannen
of voorgenomen concessies.
G. B. S h a w
Ieder mens staat ieder moment van zijn
leven voor de donkerste, onzekerste, on
bekendste en onberekenbaarste stap in
het volgende ogenblik.
De Turkse luchtvaartmaatschappij
„Turk Hava Yollari" heeft in Istanbul een
contract getekend met de vertegenwoordi
gers van de n.v. Koninklijke Nederlandse
Vliegtuigenfabriek Fokker en de Ameri
kaanse Vliegtuigenfabriek Fairchild in
Hagerstown voor de aankoop van tien
schroefturbinevliegtuigen van het type F-
27, waarvan er vijf door Fokker Schiphol
en de andere vijf door Fairchild zullen
worden geleverd, aldus verneemt het
ANP van de zijde van de directie van Fok
ker. Turkish Airlines vliegt behalve met
de moderne Vickers Viscount ook nog met
een groot aantal DC-3's. Door de aankoop
van het Fokkertoestel kunnen de DC-3's
successievelijk worden vervangen.
De koopsom bedraagt 63 miljoen Turk
se lira. De aankoop van de tien schroef-
turbinetoestellen bij Fokker en Fairchild
vertegenwoordigt dus een waarde van on
geveer 25 miljoen gulden. In de overeen
komst staat een bepaling volgens welke
tevens een bedrag aan reservedelen wordt
besteed. Het eerste toestel zal in juni 1960
worden afgeleverd. Naar wij van de zij
de van de Fokkerfabrieken nader verne
men is door deze bestelling van de Tur
kish Airlines het aantal vaste orders ge
stegen tot 63, terwijl Fairchild volgens de
laatste gegevens een orderlijst heeft van
83 toestellen. Totaal zijn dus bij beide fa
brieken 146 vliegtuigen van het type F-27
besteld, in welk aantal de opties niét zijn
begrepen en evenmin wordt daarbij mel
ding gemaakt van de nog hangende on
derhandelingen met diverse luchtvaart
maatschappijen in de wereld.
vag-
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws2
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Puzzel race 3
Feuilleton 4
Horen en Zien 4
Agenda van Haarlem 4
IJmondagenda 5
Uit stad en omgeving5, 7, 13
Tweede Kamer9
Eerste Kamer 9
Sport 11
Beurs 13
Langs sluizen en havens13
Scheepsberichten 13
In de Vishal en op zee13
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
Het College van Rijksbemiddelaars
heeft, gehoord een gunstig advies van de
Stichting van de Arbeid, de tussen de di
rectie van de K.L.M. en de samenwer
kende drie vakbonden van burgerlucht-
vaartpersoneel kortelings overeengekomen
verbeteringen in de loon- en arbeidsvoor
waarden van het grondpersoneel Neder
land goedgekeurd.
Dientengevolge worden de basisionen en
-salarissen yan 1 november 1959 af met
vijf percent verhoogd met dien verstande
dat van 1 januari 1960 af de verhoogde loon
schalen in werking treden en over de pe
riode van 1 november tot en met 31 decem
ber 1959 het voordelig loonverschil in één
bedrag zal worden herberekend en uitbe
taald.
Uiteraard zal nu het overleg tussen
K.L.M. en de vakbonden worden voortge
zet over de verdere praktische uitwerking
van de overigens eveneens door het Colle
ge van Rijksbemiddelaars goedgekeurde
met de vakbonden gemaakte overeenkom
sten en afspraken. Met name over de ver
werking van de huurbijslag(en) en vooral
over de voorbereiding van de stapsgewij
ze invoering van de verkorting van de ar
beidstijd en de gevolgen daarvan.
President Eisenhower, die inmiddels
in Washington is teruggekeerd, bracht
gisteren een bezoek aan Casablanca,
waar hij op het vliegveld werd ont
vangen door koning Mohammed V. De
welkomsttoespraken waren kort. De
Marokkaanse vorst sprak een korte
groet uit, waarop Eisenhower zijn
voorbereide rede wegwierp en voor de
vuist enige hartelijke woorden sprak.
(Telefoto)
DJAKARTA (AFP) De woordvoer
der van het Indonesische ministerie van
Buitenlandse Zaken, Ganis Harsono, heeft
woensdagmorgen verklaard, dat Indone
sië geen enkele reden aanwezig acht om
de nationalisatie van de Nederlandse on
dernemingen in Indonesië voor te leggen
aan het Internationale Hof van Justitie.