Rederljkers^kersfeaogen uit de kring
de Haarlemse „Wijngaertraneken
van
ff
Mliillfil
iilËüIÉilililÉI
TELEVISIE ALS HULPMIDDEL
BIJ JEUGDOBSERVATIE
DE KRIBBE IN HET HART VAN NEW YORK;
KERSTSPEL MET RAKETTEN EN SHOWBALLET
Erbij
y - -
De Lofzang der Engelen.
DONDERDAG 24 DECEMBER 1959
PAGINA Vi ER
Titelblad, met vergulde sierletters, van
het handschrift der Geboorte-Gezangen
van Jan van Elsland. (bovenste afb.)
0 AN M Ml»! AA. <S& A C T
r - KAvwEmmc
„lc hebbe hier noch van de rethorycke
Nyen liedekens, refreynen ende balladen"
DEZE WOORDEN werden omstreeks 1510 door een befaamde rederijker
uit Brugge, Cornelis Everaert, in een van zijn spelen een marskramer in de mond
gelegd. En het zal wel een beeld geweest zijn uit het dagelijkse leven: de man
die met garen en lint en allerhande langs de straat leurde, maar ook liedboekjes
te koop had. De letterlievende burgers der Vlaamse en Hollandse steden en
grote gemeenten beijverden zich in hun rhetorijkamers immers niet alleen met
hun toneelaangelegenheden, waarvoor als auteur hoofdzakelijk hun „factor'
aansprakelijk was, maar legden stuk voor stuk hun proeven af op het gebied
waarvan de Brugse rederijker gewaagde. Voor wat Haarlem betreft, waar sinds
1503 twee „Corners' bestonden („Trou moet blijcken" en „De Wijngaert
rancken') en in 1585 door de ingeweken Vlamingen nog een derde gesticht
werd („De witte Angieren"), is de neerslag van die liederenproduktie ruim
schoots te vinden in de menigvuldige zangboekjes, die bij een gezellig samenzijn
van de burgerij niet mochten ontbreken. In de zeventiende eeuw bereikte dit.
zijn hoogtepunt, om in de achttiende stilaan te verlopen, tot de omwcntelings-
jaren van haar laatste decade een punt zette achter de retorische bedrijvigheid:
„Trou moet blijcken" werd sociëteit en is dit gebleven en de Corner „De Wijn
gaertrancken" ging tijdelijk in ruste, kwam later weer op de been, maar werd
definitief ontbonden in 1874. Zoals men weet worden thans weer pogingen in
het werk gesteld om haar opnieuw in te richten naar de oorspronkelijke
Constitutie.
Bepalen wij ons alleen tot „De Wijngaertrancken', dan zien wij daar dit
proces van liet rederijkerslied in de achttiende eeuw een specifiek, religieuze
wending nemen in piëtistische geest.. Aanmerking verdient tevens, dat de
liederenproduktie dezer „Camer" toen niet meer terecht kwam in de gebruike
lijke liedboekjes van handzaam formaat, waarin van wijd en zijd allerhande
bij elkaar gebracht was, maar in fraaie uitgaven die uitsluitend werk bevatten
van één poëet en bijgeval ook van één of twee componisten.
ZO KENNEN WIJ van Jan van of beroepsmuziekschrijver kon yerwach-
m 1 AA- „nni-koen «rA -riln ten- Het was misschien Kauwenberg, die
Elsland, die e\enals voorheen ookjn „Geboortezangen" ook een aandeel
vader lid was van „De NVijngaert- als componist had en wiens jaar van over-
rancken", en die verwant was aan de lijden wij niet kennen. In ieder geval, de
factor van „Trou moet blijcken", Pie- aantekening dat het handschrift van de
T "i r*i- ,„Dt dichter zou zijn, is fout. En verder weten
ter Langendijk, een rijkelijk met gra
vures naar Van Ostade en Dussart
versierde liederenbundel, „Vrolijk
gezelschap der negen Zanggodinnen",
waarin hij het gezelligheidslied, op
bekende „voysen" te zingen, op ou
bollige wijze, - soms nog al ongege- stof, die de factor der „Wijngaertrancken"
neerd - doch meestal grappig en ka- in wijdlopende bespiedingen uitbuitte,
«li. wel enigszins meebrengen. Het werd een
rakteristiek, naar de oude trant bleek spejen met beelden en met woordschik-
te beoefenen. De eerste druk ervan kingen, die de traditionele camerist ver- r
verscheen omstreeks 1720. Het vast raadt, die met veel woordenpraal de
niet goedkope boek had blijkbaar loffa wel °™hals h™cht:
y ,f A A L- De zangstof van de bundels geïnspireerd
succes; er is zelts een vierde druK Qp Christus' Geboorte of Kruisgang dwong melodieën van de Hernhutters, die pas in
van in 't licht gegeven. uiteraard om binnen de perken te blijven 1740 in Haarlem vaste voet kregen; want
van de behandelde episodes uit de Evan- toen waren de leden van „De Wijngaert-
JAN VAN ELSLAND kwam kort daar- gelie-verhalen, wat als he' ware een rem rancken" al lang klaar met hun geestelij-
op met heel andere zangstof voor de dag, betekende op het „zinspelende element" ke gezangen,
namelijk met twintig liederen onder de ti- van de rederijkerspoëzie. Maar in piëtis
tische geest van gevoelsreligiositeit wijken
Eerste strofe van de Slotzang van Jan van
Elsland's Geboorte-Gezangen met muziek
(alleen de zangstem) van C. Kauwenberg,
naar het handschrift uit de Haarlemse
Stadsbibliotheek.
V-O- s>? „,s
f -
tfh-vds
W'A XKM O OTEJL
~f~'7"~"'
i J'ï/ttï ti/f 7 W
wij het niet.
ONDER DEZE VIER geestelijke zang
bundels onderscheidt zich die van de bak
ker Willem Hessen: „Zinspelende Lief-
dens-Gezangen" door gewrongen retori
sche gezwollenheid. Dat kon de aard der
VV/:-Z/tY. f',t''tti i.YiY/.
ft*—
jm
"sr..
jü..-*»*|V 11 f.
-fr1-
i-
mm
Jift f J rY
J.__x.
HET OBSERVATIE
TEHUIS in de buurt van
Lj/on in centraal Frankrijk
y,v is een van een aantal te-
Y huizen die zijn opgericht
voor adolescenten, die öf
misdadig zijn öf in moreel
gevaar verkeren. Jongens
worden er voor drie maan
den heengestuurd en gedu
rende die tijd observeren
psychologen en pedagogen
hun persoonlijkheid, zodat
een kinderrechter de juiste
opvoedkundige maatregelen
kan aanbevelen. Om hun
geschiktheid te testen en
hen te helpen zich later
weer aan te passen aan de
maatschappij leert men de
jongens een vak en wat ze
met hun vrije tijd kunnen
doen. Een van deze op
voedkundige middelen zijn
de avondprogramma's van
de televisie, die zeer waar
devol zijn gebleken. Maar
om het meeste uit het
nieuwe medium te halen
wordt er veel van de op
voeder gevergd. Zijn taak
is drievoudig, namelijk: de
voorbereiding en 't brengen
van de programma's, de
discussies achteraf en de
hieropvolgende activitei
ten gebaseerd op de gezie
ne programma's.
DE JONGENS, die naar
het Observatie tehuis wor
den gestuurd komen uit
zeer verschillende milieu's,
maar over het algemeen is
hun intellectueel peil niet
bijzonder hoog. Wij besef
ten dat we hen, voordat ze
naar een televisieuitzending
gingen kijken, enigszins
moesten voorlichten. Wij
beoogden geen zuivere es
thetische benadering, maar
moesten alle dingen die
onze kijkers zouden kunnen
verwarren, ophelderen. We
moesten hen ontvankelijk
maken voor de dingen die
ze zouden gaan zien. Voor
het stuk van Calderon „De
rechter van Zalamea" moes
ten we bijvoorbeeld eerst
de historische achtergrond
geven, het zeventiende-
eeuwse Spanje met alles
wat dit inhield: de afmetin
gen van het land, het ge
brek aan verbindingen en
de behoefte aan een strenge
rechtelijke macht. Na deze
korte inleiding volgde het
lezen van een aantal blad
zijden van José Luis de
Villalonga; daarna het
draaien van Spaanse gram
mofoonplaten die een juiste
overgang naar de televisie
uitzending vormden.
HET WAS ONMIDDEL
LIJK duidelijk dat groeps
discussie direkt na het pro
gramma een fiasco zou zijn.
De jongens waren vermoeid
en waren niet in staat op dit
late uur hun indrukken uit
te wisselen. Alles wat we
uit ze konden krijgen waren
cliché's. Om de discussie
werkelijk vruchtbaar te
maken, besloten we haar
uit te stelen tot we de jon
gens weer zouden ontmoe
ten voor het kiezen van de
programma's van de vol
gende week. Dit bleek een
uitstekend idee. Commen
taar en critiek waren vrijer
en enthousiaster. Op dit
ogenblik bewees de televi
sie duidelijk haar geschikt
heid om kinderen te leren
zich vrij te uiten.
De programma's bewezen
een uitstekend middel te
zijn om de gedragingen te-
testen. Voor de meeste van
onze jongens ontsloot de
televisie een geheel nieuwe
wereld. Voor deze jongens
wier geest tot dan toe ge
voed werd met goedkope
boeken en slechte films was
het een bron van ver
rijking. Sommige van hun
hun ideeën ondergingen een
volledige wijziging na een
televisieuitzending. Na het
zien van een programma
over een chirurgische in
greep aan de heup, was het
voor onze jongens bijvoor
beeld niet langer de sheriff
uit wildwest films de held,
maar de chirurg die ze voor
de camera zo succesvol
hadden zien opereren.
IN EEN GROTE BIOS
COOPZAAL doet het kind
bijna volkomen afstand van
zijn persoonlijkheid, maar
het kleine televisiescherm
geeft hem een beeld ge
schapen voor zijn eigen
wereld. De geboeidheid is
veel minder dan bij de
films, en de jongens die
geestelijk zeer passief zijn
bewaren een zekere „af
stand" tussen henzelf en
het scherm. Je merkt dit
direct aan de spontane op
merkingen die de jongens
maken, wanneer er een
beeld zonder geluid over
het scherm vliegt. Deze toe
vallige opmerkingen zijn
een bijzondere rijke bron
voor observatie.
Het feit dat de program
ma's gade geslagen wor
den door een kleine groep
in een hun bekende kamer
draagt er ook toe bij de
illusie-verwekkende kracht
van het beeld te verzwak
ken. En de schemering van
de kamer of zaal stelt de
pedagoog in staat de phy-
sieke reacties van de jon
gens bij bepaalde scènes te
observeren. Deze drie fac
toren verklaren tot op ze
kere hoogte waarom de
televisie veel interessanter
commentaar oplevert dan
een filmclub zelfs van
jongens voor wie dit zeer
ongewoon is of die moeilijk
heden hebben om zichzelf
uit te drukken.
EN DE OPVOEDER? Zijn
rol wordt zeker niet be
perkt tot de passieve van
een registreerapparaat.
zelfs in een observatie cen
trum. Hij moet eveneens
een actieve rol spelen. Deze
bestaat uit het helpen van
de jongens bij het geven
van een concrete vorm aan
hun indrukken, en het te-
gaan van heldenverering
voor film- en voetbalster
ren. De opvoeder is daarom
niet alleen een katalysator
maar ook iemand die een
eigen mening heeft, zijn in
zichten uit en zijn conclu
sies trekt uit de discussies.
(Ünesco)
tel „Geboorte Gezangen op de blijde
heylrijke verschijninge van 't licht der Z11 van elkaar weinig af.
Genade Jezus Christus," die met muziek
de Haarlemse „zangmeesters", C.
DE KERSTBUNDEL van Jan van Els-
land bevat in zijn twintig liederen even
wel verhalen en bespiegelingen aan de han
WANNEER WIJ NU nagaan dat deze het Lucas-Evangelie. Als geheel is
van de Haarlemse „zangmeesteis u. g t ,::k i.Gderen ontstonden en na- het werk te beschouwen als een geestelijke
SUh3nv<SSeebo^k bi? Va^^ulkÏAroTin werkten in een tijd dat de Hervormde baliade met cantate-allures; waaraan de
de Lanee BegUnes't^at flMter^ ^et èn Kerk in Nederland nog niet aan de Evan- aard ^r composities met soms rijkelijke
de Lange Begijnestiaat (later Met en gelische zangen tQe was (deze werden pas toepassing van coloratuur vooral mee-
1806 ingevoerd) dan is het duidelijk w®rkt.
Meylink) in druk uitkwamen, en ook een
goed onthaal genoten, dat lang aanhield, t "dgZe",HaarlTmSö""rederiike'slTóïë"Ón Het onderscheid tussen Van Elslands mu
want in 1764, jaren na de dood van de Lutherse sfeer naar Duits model ade_ zikale medewerkers, Willem Vermooten en
(Van onze correspondent in de V.S.)
OOK NEW YORK kent zijn
donkere dagen vóór Kerstmis.
fn^het Haarlemse^eoroo^hunu Ge- men- En di< geldt evenzeer voor de mu- Kauwenberg, is niet opmerkelijk; bei- £,e jucht is grauw en een
n het Haarlemse Leprooshuis nu Ge Kauwenberg en Vermoot-m als de" bezitten zij de gave een melodie te kun koude wind giert om de mas-
bouw voor ouden van dagen) verscheen zieK y yei.noo n ais schriiven en met een flinke dosis nathp KOUQe w'nQ gien om ae mas
nog een vierde druk van dit geestelijke voor de teksten, al hebben hun melodieen tiG£ de reLi ijkerTpoëzie te dienen ODDer- sale' J10^lg® wolkenkrabbers
lioHhnpk- Van FKland was tot het hewer- niets van ae eenvoudige maar zeer zang- "eK ae reaerijKerspoezie te dienen, upper- van Rockefeller Center. Geen
liedboek. Van Elsland was tot net Dewer Lutherse koralen wel echter van de vlakk'g gezien lijkt het dan ook wel wat. katteri^r tiiH om on straat
ken van deze dichtstof gekomen naar aan- ri]Ke ^Ul"erse Koraien wei eenter van ae nrodukten "aan analv-
loirtino wan rto hüwaï Hio 7iin mprfp-rprlp- concertante cantaten die in de Evangeli- y" W1J nun proauKien gaan anaiy te zijn, dan 's ochtends om een
le ding van de bijval die zïjn mede ïecle kerken in Duitsland zeer "ewild seren- vooral wanneer wij het harmonisch uur of half zeven Voorvoel
rijker Govert van Mater verwierf met zijn scne Ke™:en in uuitsiana zeer gewua funcjament. de toegevoegde bas onder 7 I J)'
solofiedereif of —en. L.« lAVaaXS
iif^718 in ^"^k^erscherien warTn. En de- hengsten, duetten, bedoeld voor huiselijk SST4K het i" T* T
ze op zijn beurt voorbeeid
met toeristen van buiten de
Kruisgezangen of „Hemelweg" op-
de Nederlands Hervormde Kerk om naast
gesteld door verscheidene auteurs, die de ^^Pnfïn apw^Pn"^ in welke opgeschroefde termen hun fac- sum' U!e Tnun |!nsttre!1
niet genoemd werden, een zangboek dat -anHranJ Hpl\tnpnH nfaHpm 7ppr tor- Willem Hessen, de lof verkondigde erge"s J°^va of Ke"tucky
in 1716 te Amsterdam bij Kornelis Van- de aa£dr*ng daaitoe Haarlem zeer van „den gGestHjken Zanger en Speelkun! h?P pTs^hittp"
derzijs voor 't eerst verschenen was. Ter- stenaar Willem Vermooten, van wiens be- f r h"
loops zij vermeld dat de Haarlemse druk- DE KERN van deze beweging haast gaafde geest Neêrlands Zangberg daa-
ker Jan Met —opvolger van de Van Hul- een eeuw vroeger was. zoals J. W. En- verd' en haast met een zuiver geluid, zijn 1 n,ZV! rnln
kenrooy's deze bundel nog in 1781 her- schedé indertijd opmerkte, toen hij de lof alom- wiens schelle Lofbazuin..." en- verwacnr men
drukte. Men had dus de oude en de nieu- bundels met muziek van Kauwenberg en fovoorts. Jan van Elsland zegt het even 5L hliL
we „Kruysgezangen", die blijkbaar in Verm00ten aan een beschouwing onder- kalmer als hij gewaagt over „de geestrij- n'ei „„"Til
een geestelijke behoefte voorzagen. wierp_ zuiver Lulhers en aan de piëtis- ke vindingen en aardige trekken der wel- s °CJiV,?rK
tische tijdgeest aangepast. Deze veelzij- v°egende Muzicale klanken, van de Zang- a,.A,„q
EN DAN KWAM ten slotte ook de fac- djge musicoloog en kenner van Haarlems meesters Kauwenberg en Vermooten, alom n
tor van „De Wijngaertrancken", de bak- cultuurgeschiedenis wees in dit verband door haare komnst in deeze oeffening ver- f. T,,;
ker Willem Hessen, in dezelfde trant de op de in 1718 verschenen Lutherse ICerck- maart". vnrW 11!! vlrwfon
kernspreuk van zijn rederijkerskamer, gezangen, ten dienste zijner nieuwen w'i kunnen ons deze, door niets ge- VT, i .uirverKoop
„Liefde bovenal", parafraseren in achten- Kercke te Haarlem". Maar hij ging naar remde hoge waardering volkomen be- 'n.dat kolossale gebouw waar
twintig zangen, die op muziek gezet door mijn mening te ver, wanneer hij ook ver- gijpen, want er is in de lyrische inventie ze i! ^ac^en.'
Willem Vermooten, onder de titel „Zin- band meende te zien met de Duitse koraal- dezer muzikale rederijkers iets dat onweer- wanneer ge aicnxerpij Komt,
spelende Liefdens-Gezangen" eveneens staanbaar indruk moest maken op hun z! ge 7Y fyre.n
bij de Van Hulkenrooy's van de pers kwa- lekengehoor. Zelfs in de vorige eeuw staan van Radl° Clty Music
men. De geregelde medewerking van de Eerste strofe van een der twintig Ge- schreef de Belgische musicoloog Edw. G. J. en d?* e vaders- m09"
Haarlemse „zangmeesters" Kauwenberg boorte-Gezangen van Jan van Elsland, Grégoire: „Ces deux chanteurs méritènt ders_en_kmde9fniz0 ongezellig
en Vermooten met de rederijkers van „De met muziek voor zangstem en begeleidende une place marquée parmi les musiciens
Wijngaertrancken" wekt het vermoeden, bas door Willem Vermooten (naar de derde Néerïandais du XVIIIme siecle", nadat hij
druk van Van Hulkenroy). waarschijnlijk alleen kennis genomen had
van een oude Haar
lems „Jonghe Camer" zeker niet; lees
stad, die hun „Mainstreet"
dat zij beiden ook lid van deze „Camer"
waren en deze indruk wordt nog ver
sterkt door het amateuristisch karakter
van hun muziek, waaraan men oppervlak
kig gezien een vlotte flair niet kan ontzeg
gen.
Op de verfchyuinge van J EZV S C HR1STV S.
37
HOEWEL DUS DEZE vier reeksen
geestelijke gezangen allen door drukken
bereikbaar waren, heeft in het jaar 1762
een bewonderaar van deze dierbare ge
dichten en melodieën wellicht een lid
van de Wijngaertrancken" of de rheto-
rykamer als zodanig ze tezamen in
keurig handschrift met fraaie titelplaten
in kleur en met goudopleg, gekopieerd of
laten overschrijven door een beroeps
schoonschrijver en dit manuscript in leer
met goudopdruk laten binden. Dit fraaie
handschrift behoort tot de curiositeiten
van de Haarlemse Stadsbibliotheek, die er
uiteraard erg zuinig mee is, al zou het
slechts zijn voor wat het betekent als do-
cumentatie van achttiende eeuwse schoon- I Jl
schrijverij en van piëteit voor de geeste
lijke inhoud. Intussen begrijp ik niet goed
wat een vroegere bezitter of bibliotheca-
ris er
teren
daar het hier minstens om vier dichters
gaat en het handschrift overal gelijk blijft.
Bovendien, leefden die dichters nog in
1762?
Uit een vers van factor Willem Hesse,
weten wij dat Jan van Elsland reeds zes
entwintig jaar vroeger overleden
ontstaan reeds zeven jaar verstr
Toch was de kopiist iemand die me
notenschrift handig overweg kon, ja daar
in een bedrevenheid toonde (met de gan
zepen!), die men slechts van een musicus
De Muzyk door IVILLEM yRRMOOTEN.
AIR.. Fivait.
Eer hem, die dit lich t laat da gen, Vrede op
Aarde een wclbehaa
gen, (n den Mens, in den Mens, bc-
lcmse editie, die al
leen de zangstem be
vatte; want het is
mij gebleken dat een
zulke ook bestaat,
die dan ook gediend
heeft voor de schoon
schrijver van het
hierboven besproken
handschrift. En ik
geloof dat ook nu
nog voor de „Ge
boorte Gezangen" en
:1e „Kruys-Gezangen"
mits hier en daar ge
fatsoeneerd en vak
kundig van een be
geleiding voorzien in
het karakter van
vroeg zijn opgestaan om één
ding in New York toch vooral
niet te missen: de kerstvertoning in
's werelds grootste en van klatergoud
blinkende theater.
New York: De processie naar de kerststal.
OM KWART VOOR ZEVEN, als het nog
donker is op straat, gaan de deuren reeds
open. De gehele dag zullen er mensen in
de rij staan en de laatste bezoekers van
de reeks doorlopende voorstellingen zullen
's nachts om acht minuten voor énen pas
naar buiten komen. Eindelijk kunnen dan
ook de herders en de wijzen uit het oos
ten; de schaapjes en de kamelen hun bed
en hun nachthok eens op gaan zoeken.
Morgen om kwart vóór zeven begint er
weer een dag, waarin ze zes keer naar de
stal van Bethlehem zullen trekken, vol
ontzag aangestaard door 37.000 toeristen.
Er is veel meer te zien, tijdens één voor
stelling, dan die processie naar de kribbe,
maar ondanks alle kunst- en vliegwerk
j i van de andere nummers moet het kerst-
s waar" spel voor vele bezoekers toch wel het
dering zou gevonden
Onze tuin- en kamerplanten
sen vroegere bezitter of bibliotheca- _t___.TY.Cl.fA.+—+.+--f_.il..TL.t.-j
toe bracht er met potlood in te no- fS—'.iff-Hi—J:ï—
„handschrift van de dichter zelf," ~-a;t-±i:±::2:;£t;51
reid voortaan, Op het pa d. Op het pa d, op het
pad des deugds cc gaan.
êïeJ- ilj=Ê={=|:?e J
worden. Maar welke
somponist steekt daar
zijn kostbare tijd in?
Toch kon misschien
curioteitshalve wel
eens de proef ge
nomen worden de
Kerstreeks op een
kerkconcert uit te
voeren door afwisse
lende stemmen en
dan met een vaardige
improvisator aan het
orgel, die er precies
datgene aan weet te
wijzigen en toe te
voegen wat er aan
ontbreekt.
centrale gebeuren blijven: een jongenskoor,
dat „Stille Nacht" zingt in een donkere zaal
dan, flauw verlicht langs de enorme
zijwanden, het begin van de stoet het
zingen zwelt aan. het kolossale orgel gaat
meespelen, het licht verplaatst zich naar
het centrum van het toneel, waar de stal
is, de os en de ezel, Maria, Jozef en het
kindje in de kribbe. Geen sensatie, geen
drama; alleen een stoet van herders en
wijzen, die met hun dieren van weers
zijden komen aanschrijden naar dat
centrum.
F t
De
MEER DAN ZESDUIZEND MENSEN
en kinderen in die grote zaal zien bewogen
en aandachtig toe. Zij denken er niet meer
aan, dat het buiten kil is en nauwelijks
nog licht. Wat wekt hun ontroering? De
r A VI l- muziek? De verlichting? Waarschijnlijk
Jos. ae Klerk komt hun bewogenheid toch vóór alles
van binnen uit, omdat ieder bij het zien
van dat tafreel terugdenkt aan Kerstmis
thuis, aan het kerstverhaal dat voorge
lezen werd in Iowa of Kentucky. Wat men
verder te zien krijgt? Vooral de jongens
zullen nog lang napraten over dat gewei- Magnolia's pleegt men wel tulpenbo-
dige moment van de „show' het opstijgen men te noemen; eigenlijk geen wonder
van een raket! Wat een donderend geraas, t
wat een geweldige steekvlammen, wanneer de 9Jote TOZe' of Wltte ««Ipachttffe
midden op het toneel een raket haar reis bloemen doen er nu eenmaal sterk aan
naar de maan begint en inderdaad hoog in denken toch leidt het tot vergissingen in
de coulissen verdwijnt. dien u zonder meer een tulpenboom be-
stelt want de eigenlijke tulpenboom is
geen Magnolia, doch wordt door de boom-
OVER RAKETTTEN gesproken de kiaeker Liriodendron tulipifera genoemd
beroemde precisie-danseressen van dit J
theater heten de Rockettes (raketfes dus en dat ls een hoog °P9aande boom die hier
eigenlijk). Met z'n zesendertigen doen deze weI een hoogte van ruim twintig meter
meisjes alles precies tegelijk en de boeren, kan bereiken. Die bloeit ook niet in het
burgers en buitenlui zijn van die knappe vroege voorjaar, doch de grote tulpvor-
dressuur meestal danig onder de indruk.
Zelf zie ik ze eerlijk gezegd liever vlie- mige bloemknoppen komen m jum-juh
gen En ook dat kunnen sommige ar- °Pen> rijn ook niet roze of wit van kleur,
tiesten in dit theater. De Rockettes blijven doch zijn groen-geel. Het is een zeer ty-
doorgaans met één elegant been op de pische boom; aan de vorm van de mooie
grond, maar de jonge vrouwen van het nrr,ip hinrioron
ballet hebben er zich de laatste tijd in be- ff® bieren kan men ook al wel zien
kwaamd om met behulp van onzichtbare ec™ 'e's bijzonders is. Voor de
draden heel gracieus over het geweldige kleine tuinbezitters is het echter geen
toneel te vliegen. En waarlijk niet laag bij boom hij neemt daarvoor op den duur te
de grond, want de Aoogte van dit toneel veel ruimte in besl en t
is wel 20 meter en de breedte is even wijd -
als een Newyorks stratenblok. Dat „vlie- aüe kanten de takken moet inkorten wordt
gen" komt onder anderen goed te pas bij 'iet meer een kapstok dan een boom. Neen;
de opvoering van balletten, die onder dan kunt u maar beter de valse tulpen-
water heten te spelen. Die balletten waar- boom of de magnolia aanplanten; overi-
ïn zeepaardjes en waternymfen elegant
rondzweven, zijn waarlijk een lust voor 0en' *ou dxe magnolia beverboom ge-
het oog. Maar toch is het voor het kerst- noemd rnoeten worden, doch die naam wil
spel dat men 's ochtends om halfzeven al er niet erg in.
in de kou gaat staan.... Q. Kromdijk
