„Starfighter" won papieren
gevecht met „Mirage"
r
Volgens „Le Mondeoefende
Herter druk op Nederland
Staalindustrie liet schuldvraag
liever buiten beschouwing
Van dag tot dag
Keulse wandaad
België zal waarschijnlijk het
Nederlandse voorbeeld volgen
Twee fazen in
de controle
^Praatstoel
SVENSKA RESTAURANOEN „BOLWERK"
SMORGASBORD, HORS D'OEUVRES etc.
MAANDAG 28 DECEMBER 1959
3
DE KEUZE VAN DE STARFIGHTER
België ontkent keuze
te hebben gedaan
V rijgezellenbelasting
morgen lager
Prins Bernhard legt
enige functies neer
Kerkelijk Nieuws
Waarom de burgemeester
van Sleen is geschorst
Sc krootfraude
Misbruik bij schepen
Kapitein P. A. de Groote:
Te weinig discipline op
de zeevaartscholen
Op de
OESTERS
GEKOOKTE ZALM
FAGELGRUTA (Zweeds gerecht)
COUPE SKANDIA
Echtpaar overboord van
Nederlandse coaster
Arnold Strunk en Paul Jozef Schonen,
de twee 25-jarigen die in de kerstnacht te
Keulen de synagoge en het monument
voor de nazislachtoffers schonden, waren
het laatste jaar van de oorlog pas elf
jaar. Men kan ze dus zeker geen jonge
mannen noemen die een misdaad begin
gen uit motieven die hen in de oorlog in
gestampt waren. Desondanks getuigt hun
schanddaad daarover is men het in de
Bondsrepubliek algemeen eens van een
mentaliteit die alleen gevoed kan zijn door
nazilectuur door nazigesprekken en door
nazi-influisteringen. De onbeantwoorde
vragen zijn dan ook voor de autoriteiten
te Keulen, Dusseldorp en Bonn: wie bracht
deze 25-jarigen tot hun schanddaden? Wie
vergiftigde hen met antisemitisme? Wie
maakte van dit tweetal, dat reeds eerder
met de politie in aanraking is geweest,
ook nog politieke misdadigers?
Met andere woorden: de schanddaden
van Keulen komen er op neer, dat het met
het nazisme in de Bondsrepubliek nog al
tijd niet is afgerekend. Er bestaan
gevaarlijke resten van het hitleris-
me. Er zijn lieden die zich laten spannen
voor het nazi-karretje dat nog altijd ge
reed blijkt te staan voor terroristische
jachtpartijen
Niet alleen deze schanddaden van Keu
len bewijzen dit, ook het omverwerpen
van grafstenen op Joodse kerkhoven in de
Bondsrepubliek, de besmeuring van de
Dusseldorpse synagoge in 1958, de nood
zakelijke processen tegen lieden die erger
lijke antisemitische uitlatingen ten beste
hebben gegeven dit alles bewijst helaas
dat het schandelijke verleden in deze wel
varende staat nog niet overwonnen is.
Van officiële zijde en in de Westduitse
pc s is er tijdens en na de kerstdagen
steeds weer op gewezen dat de publieke
opinie zo verontwaardigd is over de Keul
se schanddaden. De eerlijke woorden van
president Lübke, bondskanselier Ade
nauer en de Noordrijn-Westfaalse minis
ter Dufhues winden er ook geen doekjes
om. Maar daarmee wist men, noch ten
opzichte van de Joodse Duitsers, noch ten
opzichte van het buitenland, deze smaad
uit. De Bondsrepubliek, die gerekend
wordt tot de trouwe NAVO-partners, die
een regering en een parlement heeft wel
ke zo democratisch genoemd kunnen wor
den als de regeringen en parlementen van
de meeste andere westelijke bondgenoten,
is helaas niet in staat gebleken de duis
tere machten uit het verleden uit te ban
nen. Niet slechts de Keulse wandaden be
wijzen dit, ook het voorkomen in hoge
functies van lieden, die in de HitLertijd
reeds hoog te paard zaten is er een on
heilspellend voorbeeld van. Wat men van
de Westduitse autoriteiten mag verwach
ten, zeker na deze Keulse schanddaad is
allereerst een voortgezette poging om de
wereld duidelijk te maken dat iedere nei
ging om de Westduitse jeugd vol te stop
pen met nazigif hardhandig de kop zal
worden ingedrukt. Voorts dat de wereld
duidelijk zal worden gemaakt, dat men in
West-Duitsland niet gediend is van lie
den, die tot in de allerhoogste functies ge
tolereerd worden ondanks hun verdacht
verleden. Want het handhaven van derge
lijke figuren mag als een probaat middel
worden gezien voor het laten voortbestaan
van de „ideeën van vroeger" en van het
opwekken van de gedachte bij de jeugd
dat het „vroeger wel niet zo erg zal zijn
geweest, want anders zou men immers
alles wat maar naar verantwoordelijk na
zisme riekt thans wel uitgeroeid heb
ben.
Men mag hopen dat de Westduitse opi
nie inderdaad zo diep getroffen was door
de Keulse wandaden als pers, radio, tele
visie en autoriteiten ons hebben willen
doen geloven. Het feit dat men te Keulen
zo doortastend de zaak aanpakte was een
hoopvol lichtpunt in deze donkere zaak.
belangrijker is dat er eindelijk definitief
afgerekend moet worden met lieden die
25-jarigen weten op te ruien en te inspi
reren tot de wandaden van de kerstnacht.
(Van onze correspondent in Parijs)
Zoals te verwachten was is de keuze van
de Nederlandse regering voor de aanschaf
fing van 200 nieuwe straaljagers dus ten
nadele van de Franse Mirage III en ten
voordele van de Amerikaanse Starfighter
uitgevallen. Een keuze, die gelijk even
eens wel was te voorzien, in Parijs met
grote teleurstelling is vernomen. Men
meent in Parijs te weten, dat Brussel het
Nederlandse voorbeeld al gevolgd zou
hebben en men voorspelt eveneens dat an
dere Atlantische landen als Noorwegen,
Turkije, Italië en Denemarken na Ca
nada en West-Duitsland, die al eerder voor
de Starfighter hadden gekozen dit Ame
rikaanse toestel in een naaste toekomst
eveneens willen bestellen.
Het Nederlandse communiqué, waarin
de redenen worden opgesomd, waarom
men de Starfighter boven de Mirage ver
koos, wordt intussen in Parijs wel met
enkele korrels zout genomen. Het zouden
eerder politieke dan technische overwe
gingen zijn geweest, zo meent men in Pa
rijs te weten, die de Nederlandse weeg
schaal ten gunste van het Amerikaanse
model door hebben doen slaan.
Zo merkt de militaire deskundige van „Le
Monde" op dat de directie van de Lock-
heedfabrieken van de regering in Wash
ington gedaan had weten te krijgen, dat
haar financiële steun aan de Europese ver
dediging in de toekomst zal worden gekop
peld aan de voorwaarde deze Amerikaan-
de aankoop van de Lockheed F-104-g
„Starfighter", is de kwestie wel de dag
vóór Kerstmis nog ter sprake gekomen in
de Belgische kabinetsraad. De gezamen
lijke keuze door Nederland en België van
een nieuwe straaljager is méér dan een
keer besproken tussen de Nederlandse mi
nister van Defensie, Visser, en zijn Belgi
sche collega, Gilson, en in sommige Bel
gische bladen wordt dan ook gesproken
avn een „vroegtijdig doorhakken van de
knoop door Nederland".
In principe zou namelijk reeds tussen
beide landen zijn overeengekomen dezelf
de straaljagers aan te schaffen. In Bel
gische regeringskringen werd echter ver
nomen, dat „de beslissing van Nederland
niet inhoudt, dat België ook de Starfigh
ter zal aanschaffen".
Het nieuwe tarief van de inkomstcn-
belansting voor ongehuwden is heden in
het Staatsblad verschenen en wordt mor
gen van kracht.
In het Staatsblad is voorts de wet tot
verlenging van tijdelijke belastingmaat
regelen en maatregelen in verband met
fusies van vennootschappen op aandelen
verschenen. Deze wet zal gelden van
1 januari 1960 tot het einde van 1960.
Voorts wordt bij Koninklijk Besluit de
wet van 9 april 1959 tot wijziging van de
inkomstenbelasting en van de loonbelasting
tegen het einde van dit jaar in werking
gesteld.
Verdronken. In het Groningse dorp
't Waar is in de nacht van donderdag op
vrijdag de 24-jarige H. Hak door onbe
kende oorzaak te water geraakt en ver
dronken. Hij was op bezoek geweest bij
vrienden en wilde 's nachts alleen naar
huis terugfietsen. Zijn fiets werd gevonden
bij het Zijldiep.
Het particulier secretariaat van Zijne
Koninklijke Hoogheid de Prins der Neder
landen deelt mede: de vele en veelsoorti
ge werkzaamheden van Z.K.H. de Prins
hebben er toe geleid, dat enkele functies
slechts een formele betekenis hebben ge
kregen, doordat de tijd ontbrak zich vol
ledig in de daarmede verbonden vraag
stukken in te werken. Aangezien de prins
dit weinig bevredigend acht. heeft hij be
sloten zijn commissariaten bij de Maat
schappij tot Financiering van het Natio
naal Herstel n.v. en de Steenkolenhandels-
vereeniging n.v. neer te leggen en geen
deel meer te nemen aan de werkzaamhe
den voor het Nederlands Reactor Cen
trum.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Ce (Fr.) A. F. Verheule,
and. te 's-Graveland.
Geref. Kerken
Beroepen te Grijpskerk H. J. Heinen te
"Hide en Nieuwe Bildtzijl te Dirkshorn
en te Munnekeburen A. van der Zwaag,
kand. te Groningen.
Beroepen te Zuidland A. G. Baayen te
Zuid-Beierland.
Doopsgez. Broederschap
Beroepen te Holwerd-Blija B. K. Homan
te Ameland, die dit beroep ook aannam.
Christian Herter
se vliegtuigen aan te schaffen. Ofschoon
Washington in beginsel economische en
militaire integratie van Europa voor
staat, die eerder met massale fabricage
van de Mirage gebaat zou zijn geweest,
heeft, zo Zegt Le Monde, de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken Herter
vorige week toch een discrete druk op de
Nederlanders uitgeoefend, die voor die
pressie zouden zijn bezweken.
Le Monde vestigt er voorts de aandacht
op, dat evenals de Starfighter de Mirage
voor verschillende doeleinden, zowel de
fensief als offensief gebruikt kan worden,
terwijl ook de inschakeling van de Neder
landse industrie reeds bestudeerd en van
Franse zijde in beginsel aanvaard was.
De argumenten in dit verband ten gunste
van het Amerikaanse toestel snijden, vol
gens het gezaghebbende Parijse avondblad
daarom dan ook weinig hout. Eveneens
ontkent Le Monde, dat, zoals het rege
ringscommuniqué uit Den Haag ook nog
aankondigt, de Nederlandse industrie
reeds zou kunnen wórden ingeschakeld
voor de constructie der Starfighters, die
al gedurende 1960 en 1961 op het leveran
tieprogramma staan. De conclusie van Le
Monde luidt, dat na West-Duitsland Ne
derland met zijn voorkeur voor het Ameri
kaanse toestel de zaak van de Europese
solidariteit, waarvoor beide landen zich tot
dusver zo beijverd hadden, een zware klap
heeft toegebracht.
Ofschoon verschillende opmerkingen
van Le Monde niet geheel van grond schij
nen te zijn ontbloot, krijgt men toch wel
de indruk, dat de belangen van de Franse
vliegtuigindustrie, die zich hier een be
stelling van ruim 3 miljard gulden zien
ontglippen, wat al te vlot met de mantel
der Europese solidariteit worden bedekt.
Nu het Westduitse leger al met Star
fighters is uitgerust zou men dat argu
ment van die Europese saamhorigheid
immers even gemakkelijk ten gunste van
de Starfighter kunnen hanteren.
Tegen de afspraak?
BRUSSEL (ANP) Naar van niet-of-
ficiële zijde wordt vernomen zou de Bel
gische regering nog geen beslissing heb
ben genomen over het nieuwe type straal
jager voor de Belgische luchtmacht. Na
de officiële mededeling in Den Haag, dat
de Nederlandse regering had besloten tot
Zoals reeds donderdag bericht is, heeft
de Nederlandse regering bekendgemaakt,
dat in principe is besloten tot de aan
schaffing van tweehonderd „Starfighter"-
straaljagers voor een waarde van 1,2
miljard gulden. Aan een spannende wed
loop tussen de Amerikaanse en de Franse
vliegtuigindustrie is daardoor een einde
gekomen. Aan een moeilijke periode van
wikken en wegen voor de verantwoorde
lijke bewindslieden van regering en lucht
macht trouwens ook. De „Starfighter"
heeft zijn eerste gevecht op papier ge
wonnen.
Bij het vraagstuk van de toekomstige
vervanging van de straalvliegtuigen voor
de Koninklijke Luchtmacht ging het er
in technisch opzicht vooral om, een toe
stel te kiezen, dat zowel voor een offen
sieve als voor een luchtverdedigingsrol
geschikt is. Tot dusver zijn voor deze ta
ken steeds twee typen en meestal meer
in gebruik geweest. Op het ogenblik be
schikken de tactische luchtstrijdkrachten
over de F 84 F „Thunderstreak" en de de
fensieve over de F 86 K „Sabre" en de
Hawker „Hunter". Eén type vliegtuig
voor beide '.aken biedt, vooral bij de klei
ne luchtmachten van landen als Neder
land en België, uiteraard grote voordelen.
De herscholing van vliegend en tech
nisch personeel, de bevoorrading met re
serve-onderdelen, de verplaatsbaarheid
van de squadrons, het uitwisselen van
personeel, dat alles wordt eenvoudiger.
Voorheen was er geen vliegtuig, dat aan
alle voor beide taken te stellen eisen vol
deed. De verdere ontwikkeling van de
elektronica maakt het nu echter mogelijk
de functies van jager, lichte bommenwer
per en verkenner in één vliegtuig te ver-
Gedeputeerde Staten van Drente hebben
medegedeeld dat de directe aanleiding tot
de schorsing voor één maand van de bur
gemeester van Sleen is gelegen in hetgeen
het college van Gedeputeerde Staten be
kend is geworden over de bouw en de fi
nanciering van een restaurant en kleed
kamers op het terrein van de sportstich
ting Veenoord.
Het college heeft de gemeenteraad van
Sleen erop gewezen, dat schorsing van de
hoogste gezagsdrager in een gemeente een
zeer ernstige aangelegenheid is, waartoe
een college van Gedeputeerde Staten niet
dan na zeer ernstig beraad besluit. Het is
het college gebleken, dat de gang van za
ken met betrekking tot het restaurant vol
komen in strijd is geweest met admini-
stratief-comptabele regelen en de grond
beginselen van behoorlijk bestuur. Deze
zaak, mede gezien in het licht van reeds
eerder aan de dag getreden zeer ernstige
bestuurlijke tekortkomingen, aldus Gede
puteerde Staten van Drente, liggen aan het
schorsingsbesluit ten grondslag.
(Vervolg van pag. 1)
De controle, welke zich in eerste aanleg
uitstrekte over acht miljoen ton schroot,
dat in de jare nl954 tot en met het eer
ste kwartaal van 1957 was verhandeld, be
stond uit twee fazen: het volledigheids-
onderzoek dat gericht was op de vaar:
Zijn alle partijen van alle vereiste docu
menten begeleid geweest? en het echt-
heidsonderzoek: Waren de documenten,
voor zover aanwezig, wel authentiek?
De eerste faze is, op een „kleine" partij
van 187.000 ton na, afgesloten. Daarbij is
komen vast te staan, dat er met het uit
Noord-Amerika (verenigde Staten en Ca
nada) afkomstige schroot niets aan de
hand is. De overeenkomsten erden dan
ook zonder tussenkomst van agenten of
handelaren uit de Gemeenschap afgeslo
ten. Toch is er op twee punten nog een na-
deronderzoek gaande. Het is namelijk niet
uitgesloten dat aan deze hoeveelheden
bruikbaar materiaal werd onttrokken en
door uit de Gemeenschap afkomstig
schroot werd vervangen. Ten tweede dient
men zich ervan te verzekeren dat dit
schroot steeds door fabrieken binnen de
Gemeenschap werd verbruikt.
Van de bijna twee miljoen ton uit derde
landen ingevoerd schroot bleek tot nu toe
bijna honderdduizend ton op basis van ver
valste documenten ingevoerd te zijn, ter
wijl de documenten van nog zestigdui
zend ton twijfelachtig genoemd moeten
worden.
Speciaal bij het scheepssloopschroot zijn
zo uiteenlopende en veel voorkomende
misbruiken aan het licht gebracht, dat
daarover slechts zeer voorlopige cijfers
verschaft kunnen worden en vrij aanzien
lijke wijzigingen niet uitgesloten geacht
worden.
Op de gecontroleerde hoeveelheid van
ruim 850.000 ton scheepssloopschroot
wordt ruim 62.000 ton argwanend beke
ken wegens onvolledige documentatie dub
bel gebruik van documenten, het niet in
geschreven zijn in het Lloyd's register
van een aantal zeeschepen, aanzienlijke
verschillen tussen de datum van de leve-
veringsdocumenten, de datum van de
schrootlevering en de datum waarop het
schip werd gesloc.pt.
Voorts bestaat er nog twijfel ten aanzien
van vijftigduizend ton, omdat deze be
trekking heeft op de hoeveelheid schroot
afkomstig van voor de sloop bestemde
schepen, welke een percentage van zes
tig percent per schip te boven gaat. Men
vermoedt dat de hoeveelheid van het schip
beschikbaar gekomen schroot te hoog is
geschat en aangevuld met schroot uit de
Gemeenschap.
De Hoge Autoriteit treft op het ogenblik
reeds voorbereidingen voor de controle op
de tussen 1 mei 1957 en 30 juli 1958 ver
evende hoeveelheden, in totaal 4,8 miljoen
ton.
Het thans verschenen rapport wordt
voorgelegd aan het Europese parlement.
De rapporteur van de Commissie voor de
interne markt heschikt bovendien over dc
originele accountantsrapporten.
enigen. Uit de vijf in aanmerking komen
de types heeft een Nederlands-Belgische
commissie van technici en vliegers de
Starfighter" en de Franse „Mirage III"
als de beste aangewezen. Er moesten
echter ook financiële en economische
aspecten in beschouwing worden geno
men en de „Starfighter" biedt het voor
deel van een grote mate van standaardisa
tie in de NAVO, nu ook West-Duitsland
en Canada dit toestel hebben gekozen.
Canada zal er om te beginnen tweehon
derd bouwen, West-Duitsland totaal 574.
De Verenigde Staten zullen zesenzestig
„Starfigters" voor Duitsland bouwen en
dertig soortgelijke toestellen in een twee
persoonsuitvoering. Ook Japan, dat zelf
tweehonderd „Starfighters" gaat bouwen,
koopt dertig twee-zitstoestellen voor in-
instructie-doeleinden in Amerika. Het is
aan te nemen, dat Nederland en ook Bel-
gieë, welk land naar alle waarschijnlijk
heid het Nederlandse voorbeeld zal vol
gen, hetzelfde zullen doen. Dertig twee-
zitters zouden voor de luchtmachten van
beide landen samen voldoende kunnen zijn.
Principe-besluit
De regering heeft verklaard, dat thans
nog slechts een principe-besluit is geno
men. Er zou nog niet zijn vastgesteld hoe
veel „Starfighters" totaal worden aange
schaft en ook is officieel nog niets naders
te zeggen omtrent de wijze waarop de Ne
derlandse industrie bij de vervaardiging
van het toestel zal worden betrokken. Het
staat echter wel vast, dat Fokker en Avio-
landa een groot deel van de bouw toege
wezen zullen krijgen en dat Philips en de
n.v. Hollandse Signaalapparaten voor een
belangrijk deel de elektronische uitrusting
zullen verzorgen. De motoren worden
naar alle waarschijnlijkheid in België ge
bouwd. De kosten van de in licentie tei-bou-
wen „Starfighter" zullen inclusief uitrus
tingstukken en reserve-onderdelen naar
schatting zes miljoen gulden bedragen.
Het is te verwachten, dat het eerste hier
gebouwde operationele toestel in oktober
1961 gereed kan zijn.
De „Starfighter" is in de Verenigde Sta
ten reeds enkele jaren in gebruik. De vroe
gere versies f- 104 A en B. (de laatste is de
tweepersoonsuitvoering van de eerste)
zijn onlangs zelfs al weer afgedankt. De
latere jager-bommenwerperuitvoering
F.104 C en F 104 D. is echter nog in volle
actie. Het vijfde en nieuwste type, de
F.104 G.. waarop ook de Nederlandse keus
is gevallen, is naar Canadese en Westduit
se eisen ontworpen als onderscheppings
vliegtuig.
De Amerikaanse piloten hebben het
vliegtuig de bijnaam van „het bemande
projectiel" gegeven wegens zijn uitzon
derlijke prestaties. De maximum snelheid
van een ongewapend model bedraagt na
melijk 2800 kilometer per uur. gewapend
en geladen 2.300 kilometer De maximaal
bereikbare hoogte is 22 tot 24 kilometer
Het toestel 's 16.61 meter lang en de span
wijdte van d° korte, stompe, maar mes
dunne vleugels bedraagt 6.68 meter. Het
vliegtuig weegt ongeveer achtduizend
kg. De F.104 is de enige, die drie wereld
records op zijn naam heeft gebracht: voor
snelheid, hoogte en stijgsnelheid.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
„De zeevaartscholen zijn te slap. De
jongelui leren niet meer wat discipline is.
Als ze gaan varen, merken ze opeens dat
je op zee niet naar de bioscoop kan en dat
je er niet kan dansen. De zee eist heel
veel van je persoonlijke leven. Je moet
hard zijn voor jezelf. Dat moet er op de
zeevaartschool worden ingepompt. Daar
om mag zo'n school nooit een soort h.b.s.
worden".
De man die dat zegt, heeft 41 jaar lang
op zee rondgezworven. Hij zat naast ons
in de leessalon van de „Johan van Olden-
barneveldt", het trotse passagiersschip
van de maatschappij „Nederland", dat op
de midda?' voor Kerstmis de Amsterdam
se haven is binnengelopen: kapitein P. A.
de Groote.
Voor de vierde maal in zijn zeemans
loopbaan kon hij de kerstdagen thuis vie
ren. bij vrouw en kinderen in Bloemendaal.
Tegenover hem zit kapitein P. J. Groen
land, oud-gezagvoerder van de „Balong",
die na 1 januari het commando van de
„Johan" zal overnemen. Gezagvoerder De
Groote heeft zijn laatste reis gemaakt. Hij
is in juni 60 jaar geworden. „Mijn vrouw
heeft er, na 31 jaar huwelijk, recht op me
thuis te hebben", zegt hij. „Ik weet
nog niet wat ik ga doen, met hobbies al
leen vul je je leven niet. Ik denk dat ik
lezingen zal houden op scholen om jonge
knapen warm te maken voor het zeemans-
beroep".
Commodore P. A. de Groote voer op 5
mei 1919 als stuurmansleerling bij de
maatschappij „Nederland" voor het eerst
uit. Bij het uitbreken van de oorlog was
hij eerste stuurman. Hij bracht schepen
van Indië naar Engelse havens en nadat
Amerika in de oorlog was gekomen, ver
voerde hij troepen over de Pacific. „Ik
heb altijd bijzonder veel geluk gehad. Ik
heb om mij heen schepen zien verbranden
en zinken. Mijn schepen zijn altijd ge
spaard gebleven-'. Op zijn borst draagt
hij tal van oorlogsonderscheidingen waar
sinds 1958 die van ridder in de orde van
Oranje Nassau is bijgekomen. Hij is een
bescheiden man met een brede belangstel
ling. een sterke persoonlijkheid. Als ge
zagvoerder van de „Zuiderkruis" en la
ter van de „Johan van Oldenbarneveldt"
bracht hij duizenden repatrianten uit In
donesië terug en eveneens duizenden emi
granten naar Australië en Nieuw-Zeeland.
Met zijn schip had hij het leeuwenaandeel
in de vier transporten uit Indonesië en hij
was de man. die 67 verstekelingen uit dat
land meebracht en. na het bekende ver
stekelingendrama de „37" weer terug
bracht.
De scheidende gezagvoerder ziet voor
de passagiersvaart een grote toekomst on
danks de groei van de luchtvaart. „Het
vliegtuig is alleen transportmiddel. Een
groot schip is tevens vakantieoord en men
reist bovendien goedkoper". Van de Ame
rikaanse plannen om schepen van 100.000
ton in de vaart te brengen verwacht hij
niets. „Amerika heeft 'nog nooit één goe
de reder Voortgebracht". Gezagvoerder De
Groote blijft nu bij zijn vrouw. Een enkele
maal zal hij misschien nog eens uitvaren,
bij voorbeeld vqor de xeis, die de maat
schappij hem en zijn vrouw hebben aan
geboden naar hun in Canada wonende
zoon. En verder zal hij trachten, zijn lief
de voor de zee op de jongeren over te
dragen.
Het nut ervan?
Ik had over heel iets anders willen schrij
ven; over Farah of Tina of over Aromara-
ma, wat niets met margarine doch alles
met de reukver spreidende film te maken
heeft; of over een ander actueel onder
werp; de kranten staan vol met allemaal
leuke of niet-leuke dingen en het is mijn
prettige plicht daarover mijn onthullend
licht te laten schijnen maar ineens is de
IxLst daartoe mij ontnomen omdat ik. heb
gelezen dat dr. Hoyle, de grootste sterre-
kundige van Engeland, heeft medegedeeld
dat het heelal op z'n minst tien miljard
jaar oud is.
Zulk een mededeling doet het prestige
van de actualiteit geen goed, vjant tien
miljard jaar geleden ivas er óók actualiteit,
zij het dat de mens daar nog geen deel aan
had, maar waarom zou de mens zo hoo-
vaardig zijn te menen, dat het heelal pas
door hém interessant zou worden
Ik heb uit dr. Hoyle's mededelingen niet
kunnen opmaken of de aarde ook tien mil
jard jaren oud is, maar het zou ook weer
aarts-hoovaardig zijn, te menen dat de ge
zelligheid pas begon toen dat minimale
bolletje van ons erbij kwam. Voor de an
dere hemellichamen zijn wij maar zó'n pie-
zeitje. Nu nog. En ik geloof niet, dat de
Melkweg ons belangrijk vindt, omdat wij
Charles van Rooy, Brigitte Bardot en Toon
Hermans hebben en hij niet. Dat is voor
ons moeilijk te aanvaarden, maar wie eer
lijk is, zal moeten toegeven dat het oor
deel van de Melkweg juist is. Wij moeten
ons daar, hoe moeizaam ook, bij neerleg
gen.
Tien miljard jaar is geen kleinigheid.
Alles wat er nu is, ivas er toen nog niet.
Professor Oud was nog geen lid van de
Tweede Kamer en er liep zelfs nog geen
paardetram.
Het is wel een moeilijke gedachte dat
de mens toen nog lang niet geboren was.
Een heel heelal zonder één mens. Zo is
het enige miljarden jaren gegaan en toch
is alles in een wonderlijk evenwicht geble
ven. Een beetje bescheidenheid mogen wij
daar wel aan ontlenen.
Een van de talloze vragen die bij het be
zien van dit enorme jarental bij mij op
komt is: en hoe lang zal het nog duren met
ons heelal? Nog tien, nog twintig, nog dui
zend miljard jaar? Reeds deze vraag-zon-
der-antwoord maakt mij duizelig. In ieder
geval zal het heelal het wel zo lang uithou
den, dat alles wat vandaag in deze krant
staat totaal uit de belangstelling verdwe
nen is. Zelfs Farah Diba en Aristoteles
Onassis, zelfs Aromarama en staatssecre
taris Stubenrauch.
Dan kunt u zeker wel begrijpen, dat de
lust om een verhelderend stukje over een
actueel onderwerp te schrijven mij van
daag ontbreekt.
Wat is het mU ervan?
Over tien miljard jaar is het toch ver
geten en waarom zou ik er dan nu mijn
kostbare tijd aan wijden?
Als je het, met die tien miljard voor ogen
allemaal bekijkt, doet alles-van-vandaag er
helemaal niets toe, zelfs niet of de heer
Calmeijer verticaal overeind staat of er
horizontaal bij gaat liggen.
Ik vind het- allemaal maar héél moei
lijk, waarde Hoyle.
Elias
Advertentie
Vuurwerk Verwulft 3 t/o V en D
Advertentie
KEN NEMERPLEIN 5
HAARLEM TELEFOON 16840
Nieuwjaarsdag serveren wij o.a.:
Voor OUDEJAARSAVOND heiasten wij ons met uitzending van o.a.
(Van onze Haagse redacteur)
De Hoge Autoriteit van de Europese Ge
meenschap voor Kolen en Staal heeft al
leen reeds uit politiek ocgpunt de moed.
energie en vasthoudendheid opgebracht
om de schrootfraude volledig uit te zoe
ken. Daardoor bleek immers voor de eer
ste keer, dat een Europese instelling te
gen dit soort wantoestanden is opgewas
sen en in staat is haar eigen boontjes te
doppen en het onkruid in eigen tuin te
wieden.
Dat zei de heer B. van den Esch, kabinet
chef van de vice-president van de Hoge
Autoriteit, de heer D. Spierenburg, in een
toelichting op het rapport over de schroot-
fraude.
Daaruit bleek overigens ook, dat de
straf- en civielrechtelijke kanten van de
affaire door hei ontbreken van bevoegdhe
den op dat terrein van de Hoge Autoriteit
allerminst eenvoudig zijn.
Strafrechtelijk niet, omdat de Hoge
Autoriteit in elk fraudegeval een begin
van bewijs dient te leveren om op grond
daarvan aan de justitiële instanties van het
betrokken land waar de fraude gepleegd
is te verzoeken een vervolging in te stel
len. Hoewel alle regeringen en er is
geen enkel land waar geen sprake van
fraude is hun volledige medewerking
hebben toegezegd, is er natuurlijk nog wel
eens verschil van inzicht over de vraag of
er inderdaad sprake is van „een begin
van bewijs"
Merkwaardiger ligt de zaak in de civiel
rechtelijke sfeer. De Hoge Autoriteit heeft
zich op het standpunt gesteld, dat het
Vereeningsf onds de ten onrechte uitge
keerde perikwatiebedragen moest terug
vorderen. Om de behandeling in één hand
te houden, heeft zij aan het Verevenings
fonds dat dus een orgaan van de staal-
en ijzerindustrie is gevraagd zijn vor
deringen aan haar te cederen.
Dit overleg heeft niet tot een resultaat
geleid omdat de industrie voor de Hoge
Autoriteit onaanvaardbare voorwaarden
stelde. Zo moest de schuldvraag .buiten
beschouwing" worden gelaten en ook
mocht de Hoge Autoriteit geen claims aan
het onderzoek ontlenen. De Hoge Autori
teit is uiteraard op deze transactie niet in
gegaan.
Intussen heeft de advocaat-generaal bij
het Hof van Justitie van de Kolen- en
Staalgemeenschap de eis tot terugvorde
ring van de voor frauduleus schroot uitge
keerde sommen afgewezen. Zijn conclu
sie was, dat de fabrieken te goeder trouw
meenden perikwatiegerechtigd schroot te
hebben ontvangen. Wanneer het Hof de
conclusie van de advocaat-generaal volgt
zal de Hoge Autoriteit opnieuw moeten
beginnen om het geld te pakken te krij
gen.
Omgekeerd hebben sommige leden van
het Vereveningsfonds gepoogd langs justi
tiële weg hun bijdragen aan het O.C.C.F.
terug te vorderen wegens „dienstfouten"
van de Hoge Autoriteit. Die eis is echter
eveneens afgewezen.
Men kan zeggen, dat de schrootfraude
een voorbeeld is van het niet altijd paral-
iel lopen van de publieke en de commer
ciële moraal. Is de openbare mening ver
ontwaardigd over het feit, dat er voor
miljoenen geknoeid is, de industrie stelt
daar nuchter tegenover, dat de bijna 300.000
ton schroot waarmee iets aan de hand is.
ten hoogste vier percent uitmaken van de
ruim acht miljoen ton welke onderzocht is.
Twee opvarenden worden vermist van
de 489 ton metende Groningse coaster
„Dei Gloria". De 28-jarige J. F. M. Cru!
en diens 25-jarige vrouw H. Crul-Weevers,
uit Breda. Men vermoedt, dat het echt
paar door een stortzee overboord is gesla
gen. De vrouw van de kapitein heeft de
zorg op zich genomen voor de baby, die
ook aan boord is. De Dei Gloria, die tot
vanmorgen doorzocht is naar de vermisten,
is het eigendom van de heer H. Boll in
Heiloo en wordt bevracht door Wijnne en
Barends, te Delfzijl. De Dei Gloria voer
zondagavond omstreeks half zeven in de
Golf van Biscaje, toen een hoge zee het
schip trof Een der deuren werd ontzet en
een groot deel van de deklast, groenten,
sloeg over boord. Op de commando's van
kapitein A. Huizing werd in de machine
kamer normaal gereageerd, maar nader
hand bleek, dat niet de eerste, maar de
derde machinist voor de uitvoering van
de commando's zorgde. Eerste machinist
Crul was even naar boven gegaan. Men
ging zoeken, maar vond noch Crul, noch
zijn vrouw. Aangenomen wordt dat het
echtpaar op het achterdek heeft gestaan
en door de stortzee overboord is geslagen.
De Dei Gloria riep andere schepen te hulp
om de vermisten te zoeken. Er is doorge
zocht tot na het aanbreken van de dag.
De kansen zijn, gezien het slechte weer
hoge zeeën met windkracht 8 tot 10 en
de temperatuur van het water bijzon
der klein. Het echtpaar Crul had zijn ne
gen maanden oude baby bij zich aan
boord. De Dei Gloria was met stukgoed
onderweg van Napels naar Engeland.
Heuss erepresident
Dg Internationale Unie van Spaarbanken en
Bouwkassen heeft dr. Theodor Heuss, voormalig
president van West-Duitsland gekozen tot ere
president.
