Ruslands oogst: kleinste sinds vier jaar r I Dusseldorp zoekt aanstichters van het antisemitisme Wat serveert U 's avonds Amerikaanse produktie dient 3.4% per jaar te groeien ^Hoe is het ontstaan De sehrootfraudle 'shmc Puzzelrace van Oud naar Nieuw PUZZEL NUMMER VIJF Verdachte museum- brand in Lüneburg Scherpe critiek van Kroesjtsjev op minister van Landbouw Matskevitsj <~Praatótoel 3 Van dag tot dag Bij ieder feest.*. for tong drinks Oostenrijker bekent na 11 jaar moord op priester en huishoudster Leider van Keulse DRP-afdeling blijft in arrest Produktie van Hawk Contract tussen 5 firma's wordt weldra getekend DE ECONOMISCHE ONTWIKKELING 1 E R 14 E R 2 E R IS E R 3 E R 16 E R 4 F R 17 E R 5 E R 18 F R 6 E R 19 E R 7E R 20 F R 8 E R 21 E R 9 E R 22 E R 10 E R 23 E R 11 R TA E R 12 E R 25 E R 13 E R 26 E R Boeken en schilderijen verbrand of gestolen Ante Pavelitsj overleden Op de Op stelten tussen de hop Dit woord: BLOED WOENSDAG 30 DECEMBER 1959 De onthullingen over de omvang van de schrootfraude zullen veel ergernis en ver bazing hebben gewekt. Naar schatting is de Hoge Autoriteit of beter het vereve ningsfonds, waarin de ijzer- en staalpro ducenten hun bijdragen storten voor twaalf a dertien miljoen gulden benadeeld. Het onderzoek is echter nog niet afgeslo ten, zodat dit bedrag nog aanmerkelijk kan stijgen. Hoe is het zover kunnen komen? In de eerste plaats zijn natuurlijk de talrijke schroothandelaren aansprakelijk, die misbruik hebben gemaakt van het in hen gestelde vertrouwen. Hulde dient daarom gebracht te worden aan de heer Worms, die met schade van zijn eigen belangen deze zaak aan het rollen heeft gebracht. Maar niet alleen de betrokken schroot- handelaren kan men een verwijt maken, hoewel hun bedrog op geen enkele wijze valt te excuseren. De Hoge Autoriteit zelf heeft voor ons gevoel kennelijk te veel vertrouwd op de loyale medewerking van allen die bij het tot stand brengen van een Europese gemeenschappelijke ijzer en staalmarkt betrokken waren/ Om al te grote schokken in de nationale industrieën te vermijden en de concurrentievoorwaar den zo eerlijk mogelijk te doen zijn, heeft zij maatregelen genomen, die mede be oogden de schrootprijs in Europa op een laag niveau te houden. Er is zowel iets vóór als tegen de aard van dit soort maat regelen te zeggen, maar één ding is buiten kijf. Als men ze neemt, dan dient men ook een waterdichte regeling te scheppen. Als de Hoge Autoriteit door gebrek aan invloed of organisatie niet in staat is om een door haar geconcipieerde regeling in haar volledigheid te handhaven, dan zou zij er goed aan doen deze niet te treffen. Steunen op de eerlijkheid en loyaliteit van alle betrokkenen, waar de mogelijk heid tot fraude eigenlijk zo eenvoudig was als hier, lijkt ons naïef. De leden van de Hoge Autoriteit bezitten toch waarachtig wel genoeg ervaring om te weten dat men met een beroep op het goed vertrouwen in de zakenwereld niet altijd uitkomt. Het is te hopen dat er thans op rigoureuze wijze schoon schip wordt gemaakt, im mers fraudes zoals deze doen de enkele supranationale organen, diië het Kleine Europa bezit, geen goed. Daar deze su- pranationaliteit toch al voortdurend voor velen een steen des aanstoots is, zal de Hoge Autoriteit thans moeten bewijzen dat -zij bestaat en zich wil en kan handhaven. Wat dat betreft biedt de schrootfraude een goede gelegenheid. Advertentie ■-.•li'.'V.'.ï;', ...ook "dry" ginger afe en sodawater ..voor Uw meest verwende gasten WENEN (UPI) Uit dankbaarheid voor de goede behandeling, die hij van een poli tieman had genoten, heeft de 29-jarige Oostenrijkse fabrieksarbeider Gustaf Zu- sag een elf jaar geleden gepleegde moord op een katholieke geestelijke en diens huishoudster bekend. Zusag was zondag door spoorwegperso neel aan de politie overgedragen, omdat hij geprobeerd had zonder kaartje te rei zen. In plaats van hem in de gevangenis te stoppen, gaf een politieman hem een maaltijd en liet deze hem bij zich logeren. Zusag was van deze behandeling zo onder de indruk, dat hij een bekentenis aflegde om Dreier aan een beloning van 10.000 Schilling te helpen, welke aan de moord zaak was verbonden. Zusag vertelde, dat hij in 1948 de katholieke priester van Wa- leaun in Neder-Oostenrijk. Heinrich Hof- statter, vermoord had, toen deze geestelij ke geweigerd had hem te helpen. De huishoudster Katharina Bürkel, die van de moord getuige was, werd het tweede slachtoffer. Zusag beweerde, dat zijn moe der, die vroeger de huishoudster van Hof- statter was geweest, hem verteld had, dat de priester zijn vader was. Gezien de ken nis van zaken, waarmee Zusag over de dubbele moord sprak, twijfelt de politie niet aan zijn bekentenis. Advertentie VUURWERK? Verwulft 3 t/o V cn D Oudjaar open tot 9 uur (Van onze correspondent in Bonn) De voorzitter van de tijdelijk "opgehe ven afdeling-Keulen van de neo-nazisti- sche Deutsche Reichs Partei, Custodis, blijft in arrest, zo is officieel meegedeeld. Hij werd na de antisemitische schanddaad van zijn partijgenoten Strunk en 'Schonen gearresteerd met drie andere D.R.P.-ers. Dit drietal is inmiddels vrijgelaten. Op het bezoedelde monument, dat eveneens mik punt van Strunk en Schonen was geweest, legden gisterenDuitse verzetsorganisa ties en verenigingen van slachtoffers van het nazi-regime kransen, waarop onder meer te lezen stond „Die Mörder sind noch unter uns" (de moordenaars zijn nog onder ons). Men maakt uit de arrestatie van Custo dis op, dat de justitie te Keulen bewijzen heeft gevonden, dat dit D.R.P.-lid, en waarschijnlijk ook anderen beschouwd kunnen worden als de aanstichters van de besmeuring van de Keulse synagoge en het monument voor de slachtoffers van het naziregime in de kerstnacht. De spe ciale commissie van deskundige politie ambtenaren uit de deelstaat Noordrijn- Westfalen die na de aanslag door minister van Binnenlandse Zaken Dufhues werd ge vormd, houdt zich in het bijzonder bezig met het leggen van een verband tussen andere antisemitische daden van de laat ste tijd in de bondsrepubliek en de Keulse wandaad. De commissie wil trachten juist de mensen op de achtergrond, tot wie men Custodis en andere D.R.P.-leidersrekent, op te sporen. Inmiddels heeft de tweede dader van de aanslag te Keulen, de 25-ja- rige kantoorbediende Schonen, eindelijk een volledige bekentenis afgelegd. De D.R.P. heeft voor heden een pers conferentie uitgeschreven, om te vertellen dat zij geen rol heeft gespeeld bij de ont wijding van de synagoge. Ludendorff-beweging Langzaam maar zeker begint te Bonn en Dusseldorp begrip te ontstaan voor de eis van Joodse en vakbondszijde in de Bondsrepubliek om doortastend op te tra den tegen de kleine neo-nazistische orga nisaties, die in de Bondsrepubliek welis waar niet welig tieren maar die wel doen alsof er sedert 1945 niets is veranderd. Zo houdt men zich te Dusseldorp in het bijzonder bezig met de zeer kleine, maar ook zeer luidruchtige „Ludendorff-bewe- ging", die haar zetel te Wuppertal heeft. Hoewel zij weinig leden heeft wist zij de laatste tijd de aandacht op zich te vesti gen door opruiende mededelingen, zij noemt zich naar (wijlen) de Duitse gene raal Erich Ludendorff, die tijdens de eerste wereldoorlog nauw samenwerkte met Hindenburg en gold als een militair genie. Hij kreeg destijds een grote invloed op de militaire en politieke zaken in Duits land en wist zelfs een rijkskanselier de laan uit te sturen. Na de eerste wereld oorlog sloot hij zich al spoedig aan bij de nazi's, nam deel aan Hitiers mislukte putsch van 1923, maar begon ten slotte la ter „voor zichzelf" met een „Germaanse heidenenbeweging". Hij geldt ook van daag in Duitsland voor 'velën nog als dé sterke man met vele aantrekkelijke ideeën. De Ludendorff-beweging staat evenwel qua grootte bepaald in de scha duw van de D.R.P., die ongeveer 16.000 le den heeft, verspreid over geheel de Bonds republiek en haar leiders voornamelijk uit kringen van voormalige hoge nazi's heeft gerekruteerd. De D.R.P.-leider Meinberg bijvoorbeeld is een ex-S.S. Obergruppen- führer en adjudant van de voormalige S.S.-chef Himmler geweest. Hij is thans in het zakenleven een man van invloed.. Onder Meinberg staan lieden als Von Thadden, de voormalige staatssecretaris van Goebbels, Naumann en andere S.S.- ers, oud-militairen en dergelijke. Dreigbrief Er druppelen helaas nog altijd antise mitische gevallen de Westduitse open baarheid binnen. Zo ontving de enige Jood se ingezetene van de stad Seligenstadt in Zuid-Duitsland, de 85-jarige Isaak Ham burger, dezer dagen een anonieme dreig brief. Deze man heeft jarenlang in het Duitse concentratiekamp te Theresiën- stadt gezeten. Zijn familieleden werden door de nazi's vermoord. Naar dinsdag pas bekend geworden is, zijn in de kerstnacht te Rheydt op een aantal winkels hakenkruisen geschilderd. Op de enige Joodse winkel in de stad stond „Sau" (zwijn) geklakt, een typische nazi-uitdrukking. De politie van Rheydt gelooft dat de schuldigen jongelieden zijn. De kwestie is, op wens van de zakenman, zo lang mogelijk stil gehouden. WASHINGTON (AFP/ANP) Binnen kort zal tussen vijf firma's van landen, die deel uitmaken van de NAVO een over eenkomst getekend worden voor de ge meenschappelijke produktie, onder aus piciën van de NAVO, van de „HAWK", een „luchtdoel-geleid wapen" (ook wel een semi-geleid projectiel genoemd) dat reageert op weerkaatsing van de radar bundel op het doel in de lucht. De „Hawk" heeft een snelheid, die twee maal zo groot is als die van het geluid en een reikwijdte van ongeveer dertig km. Hij wordt geas sembleerd in Frankrijk en West-Duitsland maar de onderdelen worden vervaardigd door een Westduitse, een Belgische, een Franse, een Nederlandse en een Italiaan se onderneming. Op 19 juni hebben de regeringen der be trokken landen te Parijs de overeenkomst voor gezamenlijke produktie van de „Hawk" getekend. Verder is voorzien, dat de Verenigde Sta ten technische hulp zullen verlenen bij de vervaardiging der onderdelen. Naar wij vernemen, is Philips bij de pro duktie- betrokken. Philips' aandeel omvat het radargedeelte van de Hawk. De Hawk is in de eerste plaats voor de luchtmacht bestemd. Het is nog niet' zeker of ook de landmacht ermee zal worden uitgerust. De vijf firma's, die de Hawk in gemeen schappelijke produktie zullen nemen, heb ben een combinatie gevormd, genaamd „SETEL" (Société Européenne de Tele- quidage). De „SETEL" krijgt de totale order van de NAVO. Advertentie OVER DE GOEDE TOON EN GLADSTONE Welke dranken bekoort men te schenken als men een avond je" geeft Wel, na de thee hebt U de keus uit rijnwijn, rode wijn, moezelwijn, bier en tonic. Natuurlijk zijn er nog veel meer gezellige drankjes te bedenken. Een verfrissende longdrink bijvoorbeeld is altijd welkom. Het prettige van zo'n longdrink is dat er zovele dranken zijn die er zich voortreffelijk voor lenen. In de winter kan ook een wijngroc of een heerlijk kopje bouillon uitstekend voldoen. En welke sigaretten presenteert U? Gladstone natuurlijk. Want Gladstone is - met of zonder Silk Filter - een sigaret die iedereen voldoening schenkt 1 KING SIZE VOORNAAM EN AANGENAAM 20 STUKS F 1.- In een rapport, opgesteld door de staf adviseurs van de gemeenschappelijke eco nomische commissie van het Amerikaan se Congres wordt verklaard, dat de Ame rikaanse economie in de eerstvolgende tien jaren met minstens 3,4 percent per jaar dient te groeien. De commissie zelf tekent bij het rapport aan, dat haar leden de inhoud van het rapport niet noodzake lijk onderschrijven. In het rapport wordt kritiek geleverd op de. regeringspolitiek op het gebied van kredietbeperking en hoge rente, terwijl wordt aangedrongen op wijziging van de belastingwetgeving voor het aanmoedigen van investeringen en het sparen. Verder dringt het rapport aan op een strengere toepassing van de anti-trustwetgeving voor de staal-, auto- en andere geïnte greerde industrieën. Deze industrieën oefe nen op de markt een macht uit, die tot inflatoire druk aanleiding heeft gegeven. Tenzij zich een nieuwe depressie voor doet, aldus het rapport verder, zal de eco nomie in de toekomst waarschijnlijk in een „enigszins hogere" mate groeien dan in de afgelopen vijftig jaren gemiddeld het geval was. Onder de „minst gunstige" omstandigheden zal de groei 3,4 percent moeten bedragen, en bij een'meer optimis tische gedachtengang waarschijnlijk 3,9 percent. „In feite zullen wij een zelfs ho gere mate van groei kunnen bereiken, 4,5 percent per jaar, als wij het proberen," aldus de Amerikaanse economen. In het rapport wordt opgemerkt, dat de econo mie sinds 1953 haar normale ontwikke Gevraagd 26 woorden waarin de letters „Er" als onderstaand voorkomen. Horizontaal: 1. ster van de tweede grootte in de Kleine Beer, 2. middeleeuws burger (meerv.), 3. omrollen, doen kantelen, 4. aan de onderkant, 5. boerenhoeve. 6. grote, gele perzik (Z. Nederl.), 7. prins die erfgenaam van de vorstelijke waardig heid is, 8. al te stoutmoedig, 9. zich niet kunnende weren, zonder verdediging, 10. laagst gelegen, 11. zeegat tussen Overflakkee en N. Brab., 12. aangedaan, be wogen, 13. eerste staatsdienaar, 14. ronde die een overwinnaar na een wedstrijd alleen rijdt, 15. in delen scheiden, 16. een gelijkzijdige vierhoek met rechte hoeken. 17. kring waarin wij onder elkaar zijn, waarin men vrijelijk handelen en vertrouwe lijk spreken kan, 18. overlast aandoen, 19. averechts, 20. niet vrij staande vierkante pilaar, die gedeeltelijk uit de muur te voorschijn komt, 21. met gras begroeid perk, 22. op en neer gaan in het water, 23. helper van een metselaar. 24. hogere in rang. superieur, 25. onderofficier, 26. tot inzicht komen, iets toegeven. lingstempo niet heeft kunnen handhaven, hoofdzakelijk als gevolg van de regerings politiek. „De regering trapte te hard op de fiscale en monetaire remmen. Er werd een aanzienlijke mate van groei opgeof ferd om inflatie te voorkomen", aldus het rapport. De economische ontwikkeling in .Canada De Canadese minister van Handel, Gor don Churchill, heeft voorspeld, dat de eco nomische groei in Canada in het komende jaar zal aanhouden en dat zich daarbij geen inflatoire druk van betekenis zal voordoen. In een overzicht van de econo mische toestand van Canada, waarin hij dit voorspelde, verklaarde hij, dat zijn verwachting is gebaseerd op aanwijzingen dat de investeringen aanzienlijk zullen toenemen en op het vermoeden, dat de uitvoer zal stijgen. Er is in Canada in de meeste takken van nijverheid nog veel onbenutte capaciteit, terwijl bovendien de industriële capaciteit en het aanbod van arbeidskrachten gestadig groter worden. Canada's bruto nationaal produkt is in het afgelopen jaar 7 percent toegenomen. De prijzen zi.in slechts met gemiddeld 2 per cent gestegen, aldus minister Gordon Churchill. en Duitsland De industriële produktie in West-Duits- land zal, naar de Westduitse minister van Economische Zaken, prof. dr. L. Erhard, in een vraaggesprek met het Hamburgse blad „Welt am Sonntag" heeft verklaard, in het komende jaar rriet vijf a zes per cent kunnen stijgen. Volgens Erhard geeft de huidige economische toestand geen re den tot bezorgdheid over de werkgelegen heid of de produktie. Erhard waarschuwde echter tegen een consumptie, die de produktie overtreft en tegen geïsoleerde onredelijke eisen, die kunnen leiden tot een schadelijke versto ring van het groeiproces. (Van onze correspondent in Bonn) In de oude Noordduitse stad Lüneburg, ten zuiden van Hamburg, is gisteren op nieuw brand gesticht, waardoor ten twee de male in een week culturele voorwer pen van grote historische waarde vernie tigd werden. Waren het vorige week het Alto - Kaufhaus- en het Oostpruisische Jachtmuseum, die ten offer vielen aan een brandstichter, gisteren werd brand gesticht in de Ratsbücherei van Lüne burg, een bibliotheek met oude belangwek kende boekwerken. De brandweer kon de bibliotheek voor totale verwoesting besparen, maar prach tige boekwerken uit de middeleeuwen, een bijzondere uitgave van Luthers verzamel de werken en kronieken uit het begin der Hervorming en de dertigjarige oorlog gingen verloren. Tijdens de brand zag een insluiper kans de bibliotheek binnen te dringen en honderd belangrijke werken te stelen. De schade schat men in totaal op anderhalf miljoen gulden: Terwijl de brandweer alle aandacht wijdde aan de blussing van de brand in de bibliotheek, hebben onbekenden kans gezien uit een ander museum honderden juwelen te stelen. De politie vermoedt dat de brand in de bibliotheken was aangesto ken om de aandacht van de autoriteiten af te leiden. Bij de branden van vorige week gingen stukken ter waarde van zeker twee mil joen mark verloren, waaronder verzame lingen van een museum van een natuur wetenschappelijke vereniging en tweedui zend werkstukken uit de nalatenschap van een bekende Hamburgse kunstschilder, Arthur lilies. Diens zoon kon uit de puin hopen slechts enkele schilderijen en teke ningen redden. Ook bij deze brand zouden insluipers verscheidene schilderijen en tekeningen hebben gestolen. Het is namelijk opval lend, dat voornamelijk schilderijen ont breken die men gemakkelijk kan meene men. MOSKOU (UPI) Slecht weer, onef ficiënte organisatie en „leiders die niets van landbouw begrijpen" zijn volgens premier Kroesjtsjev de redenen waarom de oogst van de Sovjet-Unie dit jaar de kleinste sinds vier jaar is. Kroesjtsjev heeft deze opzienbarende verklaring af gelegd voor het centraal comité van de communistische partij, en er scherpe cri tiek aan verbonden op de minister van Landbouw, Matskevitsj, en een lid van het presidium van het centraal comité, Beljajaev. De tekst van de op eerste kerstdag uitgesproken rede is dinsdag in Moskou gepubliceerd. In verschillende delen van de Sovjet-Unie is tengevolge van ontoereikende organisatie een deel van de oogst niet eens binnengehaald. „De moeilijkheid is dat wij nog steeds leiders hebben die niets van de landbouw begrijpen", aldus de Russische premier. In de vier voorbije jaren is de gemiddel de opbrengst van graanprodukten drie miljard „poed" (een Russische maat, overeenkomend met ruim 15,5 kg.), ter wijl de staat dit jaar tot een totaal van 2,8 miljard poed is gekomen. Kroesjtsjev verweet Nikolai Beljajev, die tevens eerste partij-secretaris is in Kazakhstan, dat door zijn toedoen een on juist gebruik is gemaakt van de beschik bare landbouwmachines. In Kazakhstan is het administratieve apparaat topzwaar, verklaarde hij verder. De gemiddelde staatsboerderij heeft 110 ambten-ren, van wie zich er 25 tot 30 be zighouden met de boekhouding. Per maand vullen zij 15.000 formulieren in over lonen en algemene boekhouding. In grote steden van Georgië en Kazakh stan is onvoldoende melk en boter aange voerd, hoewel er genoeg melkprodukten beschikbaar waren. Ook zijn in enkele ste den de prijzen van melk en vlees ontoe laatbaar gestegen. MADRID (Reuter-AFP-UPI) Ante Pavelitsj, die ten tijde van de Duitse be zetting aan het hoofd stond van de Kroa tische regering is op zeventigjarige leef tijd in het Duitse ziekenhuis te Madrid na een hartaanval overleden. Pavelitsj week na de nederlaag van de Duitsers uit naar Argentinië. Dit land wees hem echter in 1957 uit, waarna hij naar Spanje ging. Hij vond onderdak in een Franciscaner kloos ter in de omgeving van Madrid. Het hui dige bewind in Joegoslavië beschouwde hem als een oorlogsmisdadiger en had Argentinië in 1951 om zijn uitlevering verzocht. M eikbrigadier Ik heb me laten vertéllen, dat niet alle lieden, die zich zo braaf en ten voorbeeld aan de kindertjes laten portretteren als Mélkvoorganger, nu wel echt zoveel van de fles houden. Van de melkfles wel te verstaan. Maar ja, ik geef toe, dat het geen kleinigheid is, om. een keer levensgroot in de krant te komen: niet in één krant maar in alle kranten en nog wel op de best gelezen pagina der advertenties. Vraagt U zich ook wel eens af, of U zich hiervoor zou lenen? Wie of wat eigenlijk die mensen zijn? „Mevrouw H. te Kluit- op- Aerde schrijft ons: Ik ben weg van Uw zilverpoets. Voor ik uitga gooi ik een scheutje in de messenbak en terwijl ik inkopen doe worden ze als spiegels Nou dan zie je mevrouw H., compleet met Messenbak. Lieve vrouw, denkt U, maar een kreng van een hoed heeft ze op. En wie zet er nu een dopje op bij de messen bak? Als U goed oplet, ziet U diezelfde vrouw, als freule W. van A. tot U. de IJ. te Scheelenzerp (want de freides wonen nu eenmaal niet in Amsterdam-West) een likje tandpasta op haar mondboendertje deponeren en zij roept: Schuimt en kan niet krassen. Het hoedje heeft ze afgezet, maar voor deze gelegenheid gaat ze ge huld in een baby-doll. U begrijpt het al: deze dame is een model, een anoniem model. Dan heb je de bekende modellen, filmsterren, zangeres sen, toneelspeelsters, die zweren bij een bepaalde sigaret of een bepaalde limonade. Kijk eens, zegt U dan Teddy Scholten ook al aan de sigaar en Abe maar Engels leren in drie weken. Maar dat zijn mensen die gewend zijn in het zonnetje te staan en "die knippen zo'n stukje heus niet uit voor het familiealbum. Maar gesteld, dat U en andere naam lozen zo maar werden gevraagd als Melk- brigadier. Ik ken mensen die zo'n liter of drie per dag opleuteren. Echte melk-evan- gelisten die met het meeste recht gefoto grafeerd dienden te worden. Toch worden ze dat niet, omdat ze nog nooit hardge- lopen, vèrgesprongen of doelpunten ge scoord hebben. Doch zeg nu eerlijk: gaat U aan de fles, omdat Leo Hom dat ook doet? De man zal de smaak van het fluitje wïilen wegspoelen. En gaat U in babydoll de tanden poetsen, omdat de freule dat ook doet? Die freule zal misschieh een lekkere adem voor een nog lekkerder baron heb ben willen overhouden. En Teddy Schol ten? Ach,' die rookt zelfs geen sigaret! Nu, ze hébben mij gevraagd voor Melk- brigadier, maar nooit verder vertellen: ik kan geen vel zien! Proost, mensen. Pinokkio Advertentie VUURWERK? Verwulft 3 t/o V en D Oudjaar open tot 9 uur De mannen, die de hopvelden in het Engelse graafschap Sussex bewerken lopen met stelten door het netwerk van lijnen waarover de hopranken worden geleid. Zij bewegen zich han dig voort op hun „heipalen". Wat ons echter zo interesseert is: Hoe komen zij er óp? Ieder die spreekt heeft van tijd tot tijd behoefte aan woorden of woord delen die wat hij zegt versterken. Voor al de jeugd gebruikt die. Woorden met dood- (doodeng), stink- (stink-verve- lend), stom- (stomdronken) en andere hebben alle een eerste lid dat alléén tot taak heeft de betekenis van het tweede lid sterker te accentueren. De woorddelen dood-, reuze-, stik-, stink-, stom- enz. kunnen alle worden vervan gen door het kleurloze: zeer. Ditzelfde verschijnsel doet zich voor bij het woord bloed, dat etymologisch waarschijnlijk betekent: het rode. Het is duidelijk dat men kan spreken van bloedrood en misschien van bloedwarm dat dan: lauw zou moeten betekenen. In die woorden wordt aan de eigenlijke betekenis van bloed niet te kort gedaan. Maar reeds in de 19e eeuw vindt men het woord bloedarm voor: zeer arm, straatarm en thans duiken woorden op als bloedheet voor: ondragelijk warm en bloedjong voor piepjong. In zulke woorden heeft bloed- alleen een ver sterkende functie.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1959 | | pagina 3