Frans parlement bijeengeroepen
voor een buitengewone zitting
schilderzelfmet
Regering-De Gaulle vraagt
bijzondere volmachten
HET WEER
Mr. Cals heeft ontwerp-Rutten
van 1952 ingrijpend gewijzigd
DE WOLF van 1833
V.A.R. dreigt Israel „tussen
twee kaken te vermorzelen"
Goudse „keelgrijper"
opnieuw in actie
Griep niet epidemisch in
Nederland en Noorwegen
Komplot tegen de
staat ontdekt
Egptische legermacht
op weg naar Gaza?
Koningin tien dagen
naar Zwitserland
De Gaulle's triomf
Met de vlag voorop
vW^MORRIS "(laforeijou fiiiijt
Geen vorstperiode
van betekenis
In de krant van heden:
Toenemende zuidelijke
wind
Toppunt
Wet wetenschappelijk onderwijs
NA INCIDENT BIJ TAWAFIK
Prinses Beatrix naar
Sankt Anton
Voor de slachtoffers
van Tuindorp-Oostzaan
Het woord is aan
DINSDAG 2 FEBRUARI 1960
45e JAARGANG NUMMER 76
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN -IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
(Van onze correspondent in Parijs)
Voor vijf uur vanmiddag zijn de beide Kamers van het Franse parlement, diè
tot april nog vakantie hadden, door de regering in een speciale spoedzitting
bijeengeroepen. Lang zullen de Nationale Vergadering en de Senaat hun vakan
ties echter niet behoeven te onderbreken, want het enige agendapunt van hun
zitting vormt het verzoek van de regering artikel 38 van de grondwet in werking
te mogen stellen. Langs die weg verwerft de regering, en in feite dus generaal
De Gaulle, voor twaalf maanden uitvoerige bevoegdheden om bij decreet en
zonder de medewerking van het parlement verstrekkende beslissingen te kunnen
nemen. Tussen de twee mogelijkheden, die de constitutie hem bood, heeft
president De Gaulle, nu de rebellie in Algerije in elkaar is gezakt en het leger
zich onderworpen heeft, dus de minst ingrijpende oplossing gekozen. Via
artikel 16 had hij zich, buiten de tussenkomst van het parlement, ook dictatoriale
macht kunnen toekennen, een macht die dan niet aan een bepaalde tijdsperiode
gebonden zou zijn geweest. In dat geval zou het restant democratie dat in
Frankrijk nog bestaat, in een presidentieel regime zijn opgelost.
In dezelfde stadswijk van Gouda waar
zaterdagavond een aanslag is gepleegd op
een schippersvrouw, is gisteravond weer
een meisje, de 18-jarige Elly O. aangerand.
Het meisje, dat van haar betrekking naar
huis terugkeerde, werd van achteren bij
de keel gegrepen toen zij haar fiets achter
het huis in de schuur wilde plaatsen. Haar
hulpgeroep werd door niemand gehoord.
Tenslotte verloor zij het bewustzijn. Een
buurman, de heer TJltee, vond haar later
en waarschuwde de politie.
Het meisje kan zich van het gebeurde
vrijwel niets herinneren. Ze liep geen
enkel letsel op. Deze aanslag werd gepleegd
op het Uiverplein, evenals de Julianasluis,
waar de vorige aanslag gebeurde, gelegen
in de stadswijk Korte Akkeren. De politie
vermoedt met een maniak te doen te
hebben.
Met opgeheven hoofden en de Franse
vlag voorop hebben de mannen van
oproerlingenleider Lagaillarde zich
aan de regeringstroepen overgegeven.
De légionairs van het Vreemdelingen
legioen groetten de Franse driekleur.
(Telefoto)
Advertentie
ÈARTEUÖRI.SSTR. 'HAARLEM TEL, 3343^
LEIDstsTRAAT (BIJ. KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL: 2235V6
HARRIS TWEEDJASSEN
(Van onze weerkundige medewerker
Een hogedrukgebied boven Zuid-Scandi-
navië doet zijn best om met oostelijke win
den koude lucht via Duitsland naar ons
land te blazen. Daardoor staat in het
noorden van ons land het kwik nu al van
zondagnacht af beneden het vriespunt.
Een tweede hogedrukgebied boven Span
je en Zuid-Frankrijk voert met zuidelijke
winden zachtere lucht naar het noordoos
ten. De scheidingslijn tussen beide lucht
soorten ligt nog steeds boven ons land. In
het westen schommelt het kwik om het
vriespunt, verder naar het noordoosten
vriest het licht. In Zeeland en Zuid-Lim
burg is het vrij zacht (4 a 6 graden). Het
lijkt ivaarschijnlijk dat de vorst de komen
de dagen langzaam maar zeker iets ver
der naar het oosten zal worden verdron
gen. Er zijn geen aanwijzingen voor een
vorstperiode van enige betekenis.
W eerrapporten1, 2
Uit het binnenland2, 4, 6
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 4
Kunst 4
Agenda van IJmond en Haarlem 5
Uit stad en omgeving 5, 7
In de Vishal en op zee7
Feuilleton 8
Horen en Zien8
Beeldverhalen 8
Boekenhoekje 8
Viooltjes zijn een lekkernij
Garcia de Léon)8
Economisch nieuws9
Beurs .9
Scheepsberichten 9
Sport 11
Dit nummer bestaal uit
twaalf pagina's
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking en
vooral plaatselijk mist. Geen
neerslag van betekenis. Matige
tot krachtige zuidelijke wind.
Ten noorden van de grote ri
vieren stijging van temperatuur,
in het zuiden ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag.
Volledige wèerrapporten op pagina twee.
LONDEN (Reuter) De griepepidemie
breidt zich uit over Europa, maar dit
maal is de toestand niet zo ernstig als in
de herfst van 1957 toen miljoenen mensen
aan de Aziatische griep leden en ver
scheidene duizenden patiënten aan de ziek
te bezweken.
Uit de berichten uit de verschillende
landen blijkt, dat de ziekte zich nu be
perkt tot kleine gebieden. Zo heeft bij
voorbeeld Zuid-Duitsland meer te lijden
dan het noorden van de Bondsrepubliek.
In Oostenrijk is Linz de std met de mees
te patiënten. In sommige fabrieken is een
derde van het personeel absent.
Uit België komen berichten dat de ziekte
terrein wint en dat vele kantoren en fa
brieken slechts over een deel van het per
soneel kunnen beschikken. In Luik is tien
percent van de bevolking ziek.
Onofficiële schattingen uit Genève ko
men op een zelfde percentage neer. Ook
in Zürich en Bern zijn veel grieppatiënten.
Volgens berichten uit Nederland, Noor
wegen en Hongarije kan daar niet van een
epidemie worden gesproken. Ook in Zwe
den komt de griep vrijwel niet voor.
De regering heeft onder voorzitterschap
van De Gaulle gisteren ook nog besloten
dat de raddraaiers van de opstand in Al
giers, die op een haar na was gelukt,
voor de rechter zullen worden gedaagd.
Zij zullen van hoogverraad beschuldigd
worden waarop als maximum de dood
straf of levenslange opsluiting staat. La
gaillarde bevindt zich te Parijs in de
Santé-gevangenis. De caféhouder Ortiz is
nog voortvluchtig, doch men heeft in Pa
rijs niet de indruk dat de legerleiding in
Algiers zich verschikkelijk veel moeite
heeft gegeven om deze vogel, of vogelaar,
te vangen.
De Gaulle heeft vanmorgen de leiders
van alle partijen die in het parlement zijn
vertegenwoordigd, met uitzondering van
de communisten, bij zich geroepen, om hun
uit te leggen welke volmachten hij wil
vragen.
Kennelijk wil De Gaulle het ijzer sme
den nu het heet is én de les trekken uit de
gebeurtenissen. Die gebeurtenissen zijn,
ofschoon het ergste, een burgeroorlog, nog
op het laatste ogenblik voorkomen kon
worden, uitzonderlijk ernstig geweest en
men verwacht, of hoopt, dat de lessen
even streng zullen zijn. Het prestige van
De Gaulle heeft zijn toppunt bereikt. Wat
bijna niemand meer voor mogelijk hield,
is hem vrijdag gelukt. Zonder beloften en
zonder zoete broodjes heeft hij, terwijl de
trouw van het leger aan zijn persoon meer
dan dubieus geleek, alleen door het gezag
van zijn houding en van zijn woord, de op
roerkraaiers op de knieën gedwongen en
de hoge militairen tot bezinning gebracht.
Niettemin zou het een gevaarlijke illu
sie zijn te menen, dat door die onderwer-
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, mr. Cals, heeft een her
zien wetsontwerp van wet ter regeling van
het wetenschappelijk onderwijs ingediend
vergezeld van een uitvoerige memorie van
antwoord. Geen memorie van toelichting
dus, daar reeds op 17 juni 1952 onder de
toenmalige minister van Onderwijs, prof.
dr. F. J. Th. Rutten, een wetsontwerp tot
regeling van het hoger onderwijs en een
memorie van toelichting werden ingediend
bij de Tweede Kamer.
De commissie van voorbereiding, die
door de Tweede Kamer werd ingesteld
voor de behandeling van het wettsont-
werp-Rutten, bracht, op 12 november 1954
het voorlopig verslag uit. De later opge
treden bewindsman, mr. Cals, stelde, me
de ter voorbereiding van de verdere be
handeling van dit wetsontwerp, een drie
tal commissies in: op 3 oktober 1955 de
commissie s'Jacob (subsidiëring bijzon
der hoger onderwijs), op 5 maart 1956 de
commissie-s'Jacob (subsidiëring gemeen
telijke universiteit Amsterdam) en op 11
december 1956 de tweede commissie-Van
der Pot (herziening wetsontwerp hoger on
derwijs). De eerste commissie Van dei-
Pot ter bestudering van de hoger on-
derwijs-wetgeving werd ingesteld op
18 mei 1949 door minister Rutten.
De rapporten van deze commissies wer
den op 1 september 1958 uitgebracht. Na
het inwinnen van advies in brede kring
bij de universiteiten en hogescholen, de
Raad voor het Technisch Hoger Onder
wijs en de Onderwijsraad heeft minis
ter Cals in de loop van het verstreken jaar
tezamen met de memorie van antwoord op
het voorlopig verslag van de Kamer een
ingrijpend herzien wetsontwerp op het we
tenschappelijk onderwijs opgesteld (dus
niet meer: hoger onderwijs).
Nadat over dit wetsontwerp opnieuw
adviezen waren ingewonnen bij betrokke
nen en na behandeling in de ministerraad
en in de Raad van State, is het herziene
ontwerp met een memorie van antwoord
thans ingediend bij de Tweede Kamer.
In de tweede Onderwijsnota, op 18 fe
bruari 1955 ingediend, werd in grote lij
nen reeds aangeduid, in welke richting de
minister de nieuwe onderwijswetgeving
wil. leiden. Vier grote sectoren werden
daarbij aangegeven: het kleuteronder
wijs, het basisonderwijs, het voortgezet
onderwijs en het wetenschappelijk onder
wijs.
Voor het kleuteronderwijs is de wetge
ving inmiddels tot stand gekomen bij de
wet van 8 december 1955. Voor het basis
onderwijs kan indien het wetsontwerp
tot regeling van het voortgezet onderwijs
wordt aangenomen worden volstaan
met wijzigingen van technische aard in de
Lager Onderwijswet van 1920. Voor het
gehele voortgezette onderwijs is in het
wetsontwerp tot regeling van het voortge
zet onderwijs een sluitend geheel van
voorzieningen voorgesteld. Met de parle
mentaire behandeling van deze zo genoem
de Mammout-wet gaat het echter minder
voortvarend dan de minister zo gaarne
had gezien.
Voor het wetenschappelijk onderwijs
de vierde pijler heeft de minister thans
het herzien wetsontwerp ingediend.
(Voor de details zie men pag. 4)
ping het gevaar voor de toekomst nu ook
definitief is opgeheven. Er zal grondig
met de bezem moeten worden huisgehou
den en De Gaulle zal, zo verwacht men
in Parijs, ook die taak tot een snel einde
brengen. Er wordt van een ingrijpende re
organisatie van de regering gesproken
en ook de hoge vertegenwoordiger in Al
giers, Paul Delouvrier, die op het kook
punt van de crisis, alvorens zijn residen
tie voor twee dagen te verlaten in een ove
rigens aangrijpende toespraak aankondig
de dat hij bij zijn terugkeer tijdens een
groot verzoeningsfeest de leiders van de
opstand de handen hoopte te kunnen druk
ken, zal vermoedelijk binnenkort voor
goed het Algerijnse veld moeten ruimen.
Ook in de legerleiding, die de oproerlin
gen aanvankelijk zelfs nog niet met hand
schoenen wilde aanvatten, lijken verschei
dene mutaties wel bijzonder gewenst.
(Vervolg op pag. 3)
Advertentie
de verf voor het schilder feest
S1KKENS-TJALLEMA PR0DUKT
OFFICIAL DEALER
Huygensstraat 15 - IJmuiden - Tel. 6121
JERUZALEM (UPI) In het Israëli
sche parlement heeft premier Ben Goe-
rion maandag verklaard, dat zijn land ge
dwongen zal zijn opnieuw een militaire
actie tegen het Syrische grensgebied uit te
voeren indien de grensincidenten niet
spoedig een einde nemen. Er hebben zich
de laatste dagen verschillende schermut
selingen voorgedaan en Israëlische genie
soldaten hebben het dorp Tawafik, dat in de
gedemilitariseerde zone ligt, opgeblazen.
Tawafik zou door Syrische militairen in
gericht zijn als een artillerie-waarne
mingspost, die beschermd werd met tanks
en mitrailleurs. Nadat de Syriërs in het
dorp een Israëlische patrouille beschoten
hadden, en er een artillerieduel was ont
staan, viel een detachement genie van het
Israëlische leger aan. De Syriërs werden
verjaagd, waarna ongeveer vijftig huizen
werden opgeblazen en de Israëliërs in goe
de orde terugtrokken.
CAIRO (UPI) Terwijl aan de grens
tussen Israel en Syrië nieuwe schermutse
lingen aan de gang waren tussen Israëli
sche en Syrische strijdkrachten, werd
maandag door de Verenigde Arabische Re
publiek de noodtoestand voor haar Egyp
tische strijdkrachten afgekondigd. Naar
verluidt worden Egyptische troepen naar
de grens verplaatst. De afkondiging ge
schiedde via radio Cairo.
Minister van staat voor presidentiële za
ken in Syrië, Abdel Kadar Hakem zeide
maandagavond: „Als Israel zijn les nog
niet geleerd heeft uit de strijd van zondag,
zijn de strijdkrachten van de V.A.R. ten
volle bereid Israel zulke lessen te blijven
geven tot dit land leert". Hij zeide, dat de
strijd om het dorp Tawafik een bittere ne
derlaag voor de Israëlische strijdkrachten
Maandag heeft de Commissaris der
Koningin in de provincie Noordhol
land de textielbeurs „Textiel voor
„11.000.000" in het Amsterdamse RAI-
gebouw geopend. Na de opening werd
een modeshow van kunstvezelkleding
gehouden door grote en kleine manne
quins, waarvoor de heer en mevrouw
Prinsen (in het midden van de foto)
veel belangstelling toonden.
was, uit welke Israel geleerd heeft, dat de
tijd voorbij is, waarin Arabische rechten
verkracht konden worden".
Het Persbureau van het Midden-Oosten"
zeide, dat men strijdkrachten heeft zien
optrekken naar de Egyptisch-Israelische
grens. Dit lijkt een aanwijzing dat de troe
pen via het schiereiland Sinaï naar de be
standslijn trekken, waar het politieleger-
tje van de UNO patrouilleert. Waarnemers
roepen in herinnering dat de V.A.R. zich
het recht heeft voorbehouden om wanneer
dit gewenst werd aan dit UNO-legertje te
verzoeken te verdwijnen.
Radio-Cairo verklaarde later: „Wij
staan klaar om de twee kaken (van Egyp
te en Syrië) dicht te slaan en Israel ertus
sen te vermorzelen. We staan klaar om toe
te slaan, toe te slaan, toe te slaan, zonodig
tot aan Tel Aviv toe", als Israel zijn pro
vocaties voortzet".
Omvangrijke Egyptische strijdkrachten
hebben posities langs de hele Egyptisch-
Israelische demarcatielijn ingenomen, zo
heeft radio-Cairo dinsdag bekendgemaakt
De president van de V.A.R., Nasser, staat
in voortdurend telefonisch contact met zijn
vice-president en chef van de generale
staf Abdel Hakim Amer, die zich te Da
mascus bevindt.
De Koningin is hedenmorgen om tien
uur naar Zwitserland vertrokken voor een
verblijf van tien dagen in het kanton
Wallis.
Prinses Beatrix is gisteravond per trein
voor een veertiendaagse vakantie naar
Sankt Anton in Oostenrijk vertrokken.
Ook prinses Irene zal na haar verblijf in
Wenen daarheen gaan.
2 februari 1960.
Refererend aan de oproep tot hulp aande
slachtoffers van de overstroming in Am
sterdam, uitgaande van het Rampenfonds,
vestigen wij de aandacht op de mogelijk
heid voor onze lezers om hun gift voor dit
doel bij onze kantoren te deponeren, waar
na wij zullen zorgen voor doorzending
naar het Rampenfonds. Wij zullen de bij
ons inkomende giften in de krant ver
melden.
14e verantwoording
A. W. 10.—; w. K. K. 5.—; J. V. T
f 5.—; Moeder f 2.50; Mij. H. 5.—; A. de
S. D. 10.—; G. P. B. 2.50; M. v. G.
2.50; J. S. 4.—; J. Q. 2.50; N. N. 5.—
van verjaardag 5.N. N. 10.Ko
1.50; Haarl. Politie Pers 350.33; P. B
2.—; N. N. 2.50.
Dagtotaal 425.33.
In het geheel is thans verantwoord een
bedrag van 7481.51.
Confucius:
Laat u niet door mij overtuigen als gij
mijn woorden niet begrijpt. Als gij mij
begrijpt, overtuigt gij uzelf.
De capitulatie van de Franse extremis
ten in Algiers is zonder twijfel een zeer
belangrijke overwinning voor president
De Gaulle. Zonder dat er behalve bij
de bloedige botsingen op de eerste dag van
de opstand geweervuur aan te pas is
gekomen, heeft De Gaulle de situatie in
Algiers in zijn voordeel laten omslaan,
stellig niet alléén door zijn radiorede, maar
ook en misschien nog meer do<?r de sub
tiele methode van „psychologische oorlog
voering" die hij ten aanzien van de rebel
len heeft toegepast. Aan dat laatste is het
immers te danken dat het leger, dat in de
eerste dagen van de opstand niet wilde
schieten, na vrijdag niet meer behoefde
te schieten. Hoezeer dat de heren Ortiz en
Lagaillarde' moet hebben gespeten, kan
men opmaken uit het hysterische ge
schreeuw waarmee zij tot enkele uren vóór
het roemloze slot bezwoeren „tot hun laat
ste ademtocht" te zullen strijden hoewel
zij anderzijds de vrouwen van hun volge
lingen opriepen, een levend schild rondom
deze „dapperen" te vormen! Hun moet dus
wel een romantische strijd op de barri
caden voor ogen hebben gestaan, en toen
dankzij het handige manoeuvreren van
De Gaulle de romantiek er af was, was
voor het publiek van Algiers èn voor de
opstandelingen zelf de aardigheid er ook
af en verdween kroegbaas Ortiz in de
riolen, waar hij thuis hoort.
Maar wellicht een nog grotere overwin
ning dan deze is de overwinning die de
pi-esident op de leger-officieren heeft be
haald. Hij heeft zich niet laten imponeren
door hun dreigementen (om niet te zeggen
hun chantage), hij heeft het ontslag van
Massu gehandhaafd en de discipline her
steld. Hij kon dat niet doen door een be
roep op zijn populariteit, zoals in mei 1958
want die populariteit heeft in Algerije
een ernstige knauw gekregen maar hij
deed het door een beroep op zijn autori
teit als staatshoofd, op zijn gezag als hoofd
van de strijdkrachten, en vooral dat laatste
argument, gebruikt door een man die zich
(speciaal voor de televisie-uitzending!) in
generaalsuniform had gestoken, schijnt
effect te hebben gehad. Men kan dat uni
form betreuren, omdat het zo onverbloemd
toonde dat De Gaulle weinig vertrouwen
had in de bereidwilligheid van de offi
cieren om zich aan het gezag van de
burgerlijke overheid te onderwerpen.
Maar men kan het een levenslang militair
als De Gaulle ook weer niet kwalijk ne
men, des te minder omdat het duidelijk
voor hem moet zijn geweest dat dit de weg
van de minste weerstand was.
Geheel zonder kosten heeft de president
deze overwinning echter niet behaald. Hij
heeft ervoor moeten betalen met het ver
groten van de kloof tussen hemzelf en de
Algerijnse nationalisten. De herhaalde ver
zekering dat de Parijse regering niet met
de leiders van het bevrijdingsfront zal
onderhandelen, de belofte dat het even
tuele toekomstige referendum in Algerije
onder „garanties" van het Franse leger zal
worden gehouden, en de toespelingen op
het streven naar „een Franse oplossing"
van de Algerijnse kwestie waren punten
die zelfs de gematigde Algerijnen moeilijk
zullen hebben aanvaard. Het einde van de
strijd zal er zeker niet door worden be
spoedigd.
Voor De Gaulle moet dit echter het
kleinste van twee kwaden zijn geweest;
een andere keus zou wellicht tot de alge
hele ineenstorting van de Franse republiek
hebben geleid. Ook nu is die ineenstorting
maar ternauwernood voorkomen en het is
dan ook logisch dat de president thans
allereerst naar consolidatie van de poli
tieke toestand in Frankrijk zelf streeft. De
volmachten, die hij vandaag hiertoe aan
het parlement vraagt, zullen hem zeker
worden gegeven, te meer omdat de Ka
mers het zullen waarderen dat De Gaulle
niet dadelijk tot het uiterste (de afkondi
ging van de presidentiële dictatuur) is
gegaan. Merkwaardigerwijze zal eventuele
oppositie eerder van rechts dan van links
komen, want zoals uit de demonstra
tieve staking van de vakbonden ten over
vloede is gebleken er is sedert mei 1958
wel een hele verschuiving gekomen in de
groeperingen waarop De Gaulle kan
steunen!
Het is zeer te hopen dat de president
zijn nieuwe volmachten in de eerste plaats
zal gebruiken voor een grondige reiniging
van de politieke Augiasstal, die tijdens
deze crisis weer zulke duidelijke blijken
van zijn bestaan tot in de hoogste re
geringskringen toe heeft gegeven. Want
zolang die reiniging niet is geschied, blijft
het voortbestaan van de democratie in
Frankrijk bedreigd.
Simon Koster
i
'1
